vitae preciis / quae pessum ierant / restauratis artibus liberalibus / quae in contrarium ceciderant / in sola conscientia benefactorum / ac Christo propugnatore / contractis vndique copiis adoriamur saeuissimos Thurcas. Parata est potens Italia / non deerit bellicosa hispania / non pugnax Gallia / non pari animi magnitudine Britannia / Bohemis ad hoc / et Hungaris / caeterisque validis gentibus non detrectaturis. Num vos fortissimi Germani eritis in tanto discrimine spectatores? non commouebimini Reipublicae Christianae ruentibus habenis? Vos exterarum gentium pari iugum insueti

reperit. Et cum ille flammis ab ore profusis, longe promicantibus scintillantibusque et horrificum spirantibus stridorem se defenderet, saxis molaribus ter quaterque petitum interemit. Ita et quod amiserat recuperauit et regionem illam a latrociniis rapacissimi hominis reddidit securam. In Gallia cum Labione et Bergione, (Neptunni filii) Neptunni liberis, dimicaut. Vbi autem inter pugnandum tela sibi deficere uidit, Ioue patre inuocato adiutus est. Continuo enim lapidum imber ex alto ruens descendit, quibus lapidibus strenue, acriter

stipendii pene desertus in Alemaniam est reuersus. Iulius pontifex de Gallis Italia eliminandis uoluit consilia, cum Venetis reconciliatur, Ferrariae duci bellum indicit; irritum in Gallia celebratur concilium; pontifex a Mirandula repellitur, Hispanos rupto foedere in Gallos concitat. Iulius Secundus, pontifex Romanus, uidens totam profligati Veneti gloriam penes Lodouicum Duodecimum, Francorum regem,

bellorum non ponderat. CAES. Haud contemnenda (ni fallor) documenta nostrae uirtutis in Gallia reliquimus: neque me poenituisset rerum a me gestarum etiam si nunquam Germanos et Britannos adiissem: unde tamen patrię titulos non mihi quęsiui. Sed alias quoque oportunum erit meum animum ad calculos

SyL. Quamquam, Minos, non dubito tuam sententiam irreuocabilem esse, tamen, ut retundam insolentem Caesaris temeritatem, breuiter respondebo. Quo tempore, Caesar, Gallia tibi prouincia decreta fuit, iam populus Romanus pollens potensque totius imperator Italię, Siciliae, Sardiniae, Corsicę, Hispaniarum expugnauerat Pęnos, domuerat Numidas, dominabatur Illyriis, Epirotis, Aetolis,

iamque eo miserunt 12m peditum, et noster Cesar Genuensibus aderit. Veneti, quod nemo infestat hec maria, magna ex parte classem subduxerunt. Tu etiam ne graueris perscribere quid istic geratur, et qui sunt nostri Cesaris in Gallia successus. Sed maxime omnium me delectaret, si tua uxor, matrona honestissima, faceret te pulcra prole parentem, et recte ualeret. Vale feliciter. Tragurij, 29. Nouembris

161  Passim nobilium diversa palatia Regum.
162  Hinc mox digressum subit illicet altera cura,
163  Et petit occasum, aerias traiecit et Alpes,
164  Teque tuasque simul transmittit, Gallia, campos.
165  Protinus invisit ditem validumque Britannum —
166  Insula in Oceano nostris distermina terris
167  Et priscis alter quondam fere creditus orbis,

die, quatuor magnis itineribus eum sequebantur, dicebant, missos esse petitum auxilium a Thurco. Nam et per alios, quos habet Constantinopoli, mirabiliter sollicitat pro classe, ut fecit anno superiore ad impediendam Cesaream M.tem divertendumque malum a Gallia, vereor, ne Apuliam classe invadant, quod sperant sibi ex sententia successurum opera exulum. Nam et Murat Beg ex Posega mittitur Valonam, cum quo (compertum habeo) tractaverunt exules ea de re, ut anno superiore V.re M.ti declaravi Prage.

Turcas coibunt. Igitur facile armabit Germania quinquaginta milia peditum, .XX. viginti milia equitum. Nec minorem numerum conficiet Italia. Idem vel aliquanto plus ex Gallia sperandum. Nec Hispania inferiores vires ad hanc expeditionem addet. Praeterea ditiones Brabantiae, Flandriae, Hollandiae, Zelandiae, Frisiae, vna cum Traiecten Traiectensibus , decem

nobis
50  Si forte adimitur sine defensoribus aequis,
Nescio quid sperare queant tua proxima regna.
Altera Picenos clades Apulosque sequetur.
Non uictrix olim populorum Roma nec Arnus,
Gallia nec pugnax, Morini gelidusque Bootes,
55  Hesperus et quicquid terrarum amplectitur altus
Oceanus patria non a ceruice repellent
Terribiles ausus Turcorum horrentiaque arma.
Ergo agite, o proceres, et

iudico, qui quo iuvatur eorundem profectus, non tegit. Congeram igitur, et exhibedo quandam Methodi formam, non quidem ab uno aliquo nobis praescriptam magistro, sed in diversis authoribus tam priscis quam recentibus, deinde in celebrium Scholarum praestantissimis interpretibus, quos aliquando in Gallia, Germania, Britannia, vel alibi audire contigit, a me observatam, atque quanta fieri licuit fide adnotatam: ex qua profecto facile, ni fallor, unusquisque discet, quid in professoribus; ad quorum Scholam se receperit, considerare, quod attinet ad rationem docendi, maxime deceat.

Propter obscuritatem sanctarum Scripturarum, trium linguarum cognitio necessaria est, ut ad alteram recurratur, si aliquam dubitationem nominis vel interpretationis sermo unius linguae attulerit. Haec ille. CONCILIUM VIENNENSE IN GALLIA CELEBRATUM, QUOD REFERTUR CLEMEN. 2. TIT. DE MAGISTRIS. Sollicite statuit authoritas Ecclesiastica de parandis trium linguarum doctoribus, quo melius Scriptura intelligi queat. CHRYSOST. IN CAPUT

Flacco: Ingenita, inquit, levitas et erudita vanitas. Ipsum Israel gravi corde et dura cervice, omnes Scripturae arguunt. In hunc modum arbitror Apostolum Galatas religionis suae proprietate pulsasse, ut indociles et vecordes, et ad sapientiam tardiores, cum eos insensatos appellat. Nam Galatae ex Gallia originem traxerunt: et resipiunt suae originis tarditatem. Gallus ipse Hilarius, Gallos indociles appellat. Paulus sermone trivii utitur nonnunquam in epistolis. Hieronym. in epistolam ad Galatas capite tertio. EXPLANATIO.

opere percipiendi, mox cognoscendi initio 6 furor quando Deo tribuatur 199 futura quomodo a prophetis praenunciari solita 57
G Galatae ex Gallia oriundi 119 ad Galatas epistola quo dicendi genere sit scripta 268 Galli indociles 119 Garizim mons 332 Gelasii Dapae locus 431. 432 geminatio

et Eusebio teste Latina satis.
11.3  Scripsit et illa meus civis quoque Flavius, ut quae
11.4  Vere novo casias, et thyma libat apis.
11.5  Par doctrina viris, at quidquid Gallia iactet,
11.6  Candoris certe plus habet ille meus. Gulielmi Budaei adolescentis.
12.1  Illa vetus Marii quercus, volat unde

vulgus iners, et vocat inde fabrum. Idem.
3.164.1  Roma vocat Petri piscem, mea patria gallum.
3.164.2  Gallia sulcantem, Dalmatis ora fabrum. Labrax.
3.165.1  Ingenio pollent pisces quoque: devorat hamum,
3.165.2   Et

6.4.11  Accessere viro comites, quibus inclyta late
6.4.12  Stat domus, et claris fulget imaginibus.
6.4.13  Et quos insignes phaleris, et torquibus aureis
6.4.14  Gallia semideos nuncupat indigites. Sabaudius Torques. Acronyma: F E R T
6.5.1  Fert collo torquem ex

15.2.27  Vires sufficiunt sacris
15.2.28  Intento studiis. ergo rudem capis.
15.2.29  Qualis, qui bene Caesari
15.2.30  Pugnavit domita proelia Gallia,
15.2.31  Solvit militiam gravem
15.2.32  Insignis meritis miles honoribus.
15.2.33  O mansura regentibus

Aloysii Herculis Ferrariae Ducis Filii Epitaphium. obiit is Romae suum diem Cardinalis, et testamento cavit, ut intestina sua Romae, corpus Tyburi, cor vero in Gallia sepeliretur.
16.2.20.1  Pauca lege, ut noris (si quis modo nosse laboras)
16.2.20.2  Cur divisa tribus sint mea membra locis.
16.2.20.3  Mos vetus his Gallis est

ex illinc, in aliquo loco authentico factas procuratorias constitutiones huc mitterent, prout et Spectabilis et Magnificus quondam Dominus Balthasar de Batthyán, dicitur Parisiis ex Gallia, tales Procuratorias misisse. Id tamen observatum vidi, quod si coram Regia Maiestate, fieri non potuit, hinc missus Scriba de Curia Regia, ad illas, huiusmodi Procuratoriam constitutionem, audivit ab

tumens sua vota mihi, fidusque Carynthus,
2.735  Me durus recipit Styrus, meque acer adorat
2.736  Carniolus, (a) quantus tuus est, Luthere, triumphus!
2.737  Accedit fido supplex mihi Gallia cultu,
2.738  Servit ubi nostris constans Rupella lupatis,
2.739  Gallia praestanti Calvino obstricta magistro.
2.740  Fumare Helvetias insignis Zuinglius urbes,

2.736  Carniolus, (a) quantus tuus est, Luthere, triumphus!
2.737  Accedit fido supplex mihi Gallia cultu,
2.738  Servit ubi nostris constans Rupella lupatis,
2.739  Gallia praestanti Calvino obstricta magistro.
2.740  Fumare Helvetias insignis Zuinglius urbes,
2.741  Nostro thure dedit: praeclari vivite manes:
2.742  Ludetis Stygiis hilari dum pectore

valuerunt fulmina linguae?
15  Arma tenete tamen, iunctis nam concita signis
16  Agmina ab Europa Solymum devolvit in hostem
17  (Sic superi voluere) Pater. Quas Gallia misit
18  Tempora quaeque suis signare assueta triunphis,
19  Quasque Ister dominus, quas lauro consitus Albis,
20  Quas Aquilae invicto vallarunt fulgure,

9  Me nec Pannonio calidi Mavorte triones,
10  Cognatae nec vulnera gentis,
11  Non Ister dominus, non lauro cansitus Albis,
12  Sub grandi vel Gallia sceptro,
13  Tempora quaeque suis signare assueta triunphis,
14  Impulit, Aoniumque vigorem
15  Nemo mihi circum precordia duxit, ut aureum

Obstupuere lacus, Anio pater extulit ora
6  Atque ait: »O Phrigiis gloria maior avis,
7  I, Maure, ad Ligerim, mea stagna angusta relinque,
8  Te pia demissa Gallia fronte petit.
9  Post Christum primus calcas vada et extrahis haustum,
10  Altera ut a summo sit tua dextra Deo.

Dumque ibi regali versaris ephoebus in aula,
1.128   Mirata est mores aula vel ipsa tuos,
1.129  Quae prima has acies, haec tam fera proelia movit,
1.130   Si nunquam est oculis Gallia visa tuis. 130
1.131  Regnantem at cernas iuvenem; te nomine, teque
1.132   Aetate, et niveis moribus ille refert.
1.133  

vires,
1.150   Arctooque furens inferet arma solo. 150
1.151  Eoas dum Persa plagas populatus et urbes
1.152   Ismario certat subtrahere imperio.
1.153  Gallia fera armis Hispanaque classis ab Austro
1.154   Irruet et raptis coget abire plagis.
1.155  Arma feret pubesque ducis generosa Sabaudi, 155
1.156   Dives et aurato quos rigat amne

sese et Neptunia iussa facessunt.
3.24  Iamque aderant ambo Oceani. De finibus alter
3.25  Occiduis vasta Genitor se mole ferebat, 25
3.26  Mille trahens secum fluvios quos Gallia gignit,
3.27  Quos Belga, et toto divisus ab orbe Britannus,
3.28  Hispanusve bibit, quos Africa littore tellus
3.29  Australi, sive Occiduo, seu quos America

92  Extulit auspiciis, et pulsis orbe tenebris
93  Naturae caecam patefecit callidus artem.

94   Hunc Deus, ipse Deus mundo et tibi, Gallia, multum
95  Indulgens plane est illo dare tempore visus,
96  Quo vis caeca hominum stygiis suffusa venenis
97  Tollere de medio Numen, penitusqu receptum
98  Infixumque suo sub

1498  In neutram, donec ventura id detegat aetas.
1499  Nec fore jam longum speramus, denique nobis
1500  Ut quamvis magno haec prolata labore patescant.
1501  Imperio Regis, quo sese Gallia tollit,
1502  Vel fuerit priscis dominata Heroibus, ut Dis,
1503  Excit petiere Viri, pars frigora terrae
1504  Arctoae, nimio pars oras sole calentes;
1505  Ut spatiis ita

rediturum et munera coepta. LIBER TERTIUS

1  Gallia, quae Medii glaucis hinc aequoris undis
2  Illinc Oceani rauco perfunditur aestu,
3  Ultro cui fines posuit Natura tumentem
4  Rhenum et nubiferam Pyrenem Alpinaque clausta,

invenit eam, qua,
25  In caelo quidquid peragi terraque videtur,
26  Verius ex adyto divini pectoris edit,
27  Sacri quam Tripodes Laurus Cortinaque Phoebi?
28  Gallus et hic; magno se Gallia tollit Alumno.

29   Felix, qui clarum potuisti extollere primus
30  Lumen, et immensum te late ferre per Orbem,

majus meliusque, vocâsti;
1507  Nam tu agis hac magni Legatum Caesaris Aula
1508  Curans res Patriae (Te vere in publica natum
1509  Munera res magnas belli pacisque secantem
1510  Gallia consilio Juvenem mirata sagaci est
1511  Jamdudum; tibi tunc annis Prudentia major,
1512  Omnigena quam cum Doctrinae dote jugâsti).
1513  Adveniens quantum laetatus ego Hospite tanto!

quoque ut praelegantur dogmatica et scripturae sacrae cum ecclesiastica historia. Hanc rem imbuti praejudiciis damnabant, detestabantur. Viri integri ad deitatem reginae referebant. Ex scholis enim exeuntes nil sciebant praeter loqui latinum. Hoc unum si fecisset, ut primi magistri ex Italia, Gallia sint, res summa fuisset, sed magistris haec primo condiscentibus et discipulis optato carebit institutum effectu, quia iidem magistri ad olus et veteres caepas respiciunt et eruditionem ipsam ad sophistica trahunt.

dispositiones pro excipienda | debite regina a singulis fierent; ministerium porro Viennense impedire secus iter hoc non posse videret, quam bellicis tractatibus, inferendi belli Borusso tempus ad esse svadere cepit et de alleatis cogitandum, praecipue quia Gallia jam in aperto cum Anglia discrimine foret et bello, pro occupato a Gallis Dunkerken loco ibidemque exstructo praesidio. Ex his ergo cogitationibus et observationibos necessariam esse Augustorum domi et Viennae moram. In effectu toto hoc 1755. anno Viennae de his cogitabatur, et foedus illud,

suscitatum promotumque Galliam inter ac Angliam bellum. Anno adhuc 1754. officialis Gallicus contra pacta publica Dunkerkam praesidium firmavit et Anglicis navibus molestus exstitit, saepiusque eas est praedatus. Angli lamentari et satisfactionem petere non cessabant, at fuere incassum omnia, Gallia surda aure lamenta Angliae praetereunte. Hinc secutae sunt mutuae navium occupationes depraedationesque, anno autem currente 1756. ab Anglis indictum est Galliae bellum et a Gallia Anglis. Lamentabantur in suo edicto Angli ob occupatum Dunkerkam, depraedatas naves. Gallia navium suarum

saepiusque eas est praedatus. Angli lamentari et satisfactionem petere non cessabant, at fuere incassum omnia, Gallia surda aure lamenta Angliae praetereunte. Hinc secutae sunt mutuae navium occupationes depraedationesque, anno autem currente 1756. ab Anglis indictum est Galliae bellum et a Gallia Anglis. Lamentabantur in suo edicto Angli ob occupatum Dunkerkam, depraedatas naves. Gallia navium suarum jacturam extollebat. Pugnatum hoc anno inter haec regna est, et a Gallis subditi Angliae, quos in America Indiisque habet, mira arte ad defectionem ab Anglis corripiendaque contra eos

at fuere incassum omnia, Gallia surda aure lamenta Angliae praetereunte. Hinc secutae sunt mutuae navium occupationes depraedationesque, anno autem currente 1756. ab Anglis indictum est Galliae bellum et a Gallia Anglis. Lamentabantur in suo edicto Angli ob occupatum Dunkerkam, depraedatas naves. Gallia navium suarum jacturam extollebat. Pugnatum hoc anno inter haec regna est, et a Gallis subditi Angliae, quos in America Indiisque habet, mira arte ad defectionem ab Anglis corripiendaque contra eos arma fuere concitati, ut continuo Anglorum casus scriberentur. Die vero 20. Maji navali

(Foedus intra Austriam et Galliam, Moscovia accedente. Quae fuerit opinio de causa praedictorum. Protestantes confoederati.) Quaecunque tamen illa sit, tanta est, quod rem orbi incredibilem produxerit, conjunctionem nempe Austriae cum Gallia. Equidem die 1. Maji subscriptum fuit has inter potentias foedus, quo mediante sese obligarunt mox fatae potentiae ad succurrendum una alteri cum 25 milibus regulati militis, aut si quaepiam militiam nollet, tunc sumptus illos, qui ad talem necessarii forent militiam. Moscovia etiam die 22.

militiam nollet, tunc sumptus illos, qui ad talem necessarii forent militiam. Moscovia etiam die 22. Maji ad hoc accessit foedus universique catholici principes, ut omnino religionis bellum putaretur praedicareturque ab haereticis. Sabaudia et Hispania neutralis mansit in apparentia, reipsa cum Gallia conjuncta. Cogitandum eo magis erat Angliae aliisque protestantibus, quod Algerini Africae cum imperatore occidentis in pacem venerint eorumque legati Viennae erant. Omnes svadebant circumstantiae, catholicorum principum eam esse cogitationem, maris ut se mediterranei dominos efficiant et

Dania, Svecia ac Hollandi neutrales mansere, uno excepto: si religionis bellum foret. (Legiones Austriacae in Bohemiam et Moraviam missae. Belliduces creati.) Post subscriptum cum Gallia foedus imperator Franciscus I. cum conjuge sua regina Hungariae Maria Theresia Majo mense legiones suas partim in Bohemiam, partim in Moraviam sensim relegant bellicosque undique mittunt ordines, ad hos etiam Croatiae generalatus. Et postquam de belliducibus actum disputatumque fuisset

per Europam facto, admiratio cepit omnes et detestatio, et quid eventurum, singulorum erat curiositas. Moscoviam 60 milia militum, duce Apraxin, in succursum per Poloniam mittere divulgatum. Sparsae milie historiae crudelitatis Borussiae regis, ad amovendum plebis affectum a victore rege. Gallia die 22. Septembris declaravit: casum esse foederis expressum in tractatu concluso 1ma Maji, adeoque, ut metis in Lottharingia ad belli societatem Gallorum 24000 cogantur, imperavit, spondendo delphinae, matris patrisque fata deplorantis, hanc semet injuriam vindicaturam. Totus prope |

propensissimo, neque iteratis diaetis suis ad coronandum actualis regis filium assensissent, Borussiae vires contundendae videbantur, ut sic Polonorum oculi ad eligendum sibi eum regem adigantur, quem Austria et Moscovia vellet. Cum opinione hac vel maxime conciliabatur praefatum foedus, quia et Gallia Poloniae regi ob delphinam suam adeoque affinitatem affecta esse videretur. In Saxoniam praeterea irruptio, regis in Poloniam relegatio hanc confirmare videbantur opinionem. Verum si res consideretur penitius, Poloni stringendi erant, cum nihilominus Poloniae quies sit almaque

interesse obtinuerit cum ruina Austriae. Sic in successione Hispanica, sic in Neapolis et Siciliae regnis, sic in orientalis compagniae sub Carolo VI. erectae destructione, totque casibus aliis. Utut sit, magnam causavit omnibus haec disjunctio admirationem, et majorem fere, quam quod Austria cum Gallia semet conjunxerit. Tria ergo haec, videlicet: 1mo. Austriae ab Anglia recessus, 2do. illius cum Gallia conjunctio, 3tio. belli praesentis | vera causa

casibus aliis. Utut sit, magnam causavit omnibus haec disjunctio admirationem, et majorem fere, quam quod Austria cum Gallia semet conjunxerit. Tria ergo haec, videlicet: 1mo. Austriae ab Anglia recessus, 2do. illius cum Gallia conjunctio, 3tio. belli praesentis | vera causa curiosum reddebant publicum, praestolabanturque omnes manifesta principum, ut ex his metiri de praemissis quid liceat. Verum ista jejuna prodiverunt.

Borussus in regem elevaretur Poloniae, his potissimum aulis considerandum proponebatur. Ut autem alliceret omnes, cum destruendum Borussiae regem nemo vel subdubitasset, totius quasi Europae divisionem praefatis principibus projectavit scripsitque, quid habitura esset Austria, quid Saxonia, quid Gallia, quid Hispania, quid demum Moscovia. Et cum pro imperio nil reservasset, imperii rationem destruendam videbatur. Ad haec Brühliana projecta assensisse videbatur prima Austria, quae anno statim 1750. augendi studuit militis, atque ad foedus istud Moscoviam disponere non cessabat, per media

Romae insusurrabat, et tyrannidis accusabat Fridericum Borussiae regem. Animadvertensque propensos esse omnes, Angliae demum res est proposita. At haec rem detestata ut indignam est regique aperuit Borussiae, qui eam, ut mox, scivit integre. Hinc cum navali proelio par Angliae videretur esse Gallia, comprimi posse Angliam et regnum restitui Scotiae, creditum est. Ergo 1754. ad Dunkerkam a Gallis molestatur Anglia Pisac imade Gallia . bellique dantur

proelio par Angliae videretur esse Gallia, comprimi posse Angliam et regnum restitui Scotiae, creditum est. Ergo 1754. ad Dunkerkam a Gallis molestatur Anglia Pisac imade Gallia . bellique dantur praeludia. Videns ista Brühlius, ne culpa in Saxoniam caderet, at Borusso amica appareret, svadet Viennensi aulae, ut strata per montes devios via repente in Saxoniam irruat, eam occupet, ac ex ilia Borussi ditiones devastet eumque destruat, milites Saxonieos vi

cum irruendum fuisset, defectum causavit annonae Moscovia, in Croatia quoque enati Austriae sunt tumultus, adeoque res erat | proroganda, praecipue quia Anglia vel foederi subscriptura putabatur, vel neutralis mansura. Postquam autem in aperto Anglia fuisset cum Gallia discrimine, Anglusque Borusso detexisset, quae aliorum forent molimina, ut fors eum socium nanciscatur, aut ex affinitatis aut religionis protestantis amore, profugiente ad Borussum legationis Austriacae Berolini secretario, cognomine Weingarth, initio Januarii anni hujus universaque secreta

amore, profugiente ad Borussum legationis Austriacae Berolini secretario, cognomine Weingarth, initio Januarii anni hujus universaque secreta detegente, Anglum inter et Borussum foederis conventio (illi neutralitatis dixerunt) die 16. Januarii conclusa est. Quibus fatis detectis, Austria cum Gallia se conjunxit, uti superius dictum, festinavitque suos ponere exercitus in Bohemiam Moraviamque, ut Borussum anteiret, credens rem illi ignotam esse, adeoque ex impossibilitate cogendi providendique tam cito sui militis, insperate obruendi. At ille, quia conscius jam ab anno 1750. singulorum

dubito. Atque hoc ob Galliae cum Austria conjunctionem, et non acceptatam ab Anglia (quae Europae aequilibrium se sustinere gioriatur) neutralitatem, quam | arripere debuisset, ne Borussus hanc Angliae praeripiat, aut ea evadat fortior. Gallia quoque relinquere debebat Austriam, hanc ut sibi reddat homagialem. Quare altiora ego suspicor, et mea de bello hoc conjectura sequens foret. Conjectura scriptoris de belli causa.

Gallia quoque relinquere debebat Austriam, hanc ut sibi reddat homagialem. Quare altiora ego suspicor, et mea de bello hoc conjectura sequens foret. Conjectura scriptoris de belli causa. Gallia, universalis monarchiae cupida, postquam observasset, se crevisse potentia, litteratura, cultu, artibus, ac praecipue navali potentia, ut non jam navim unam collocare in mari valeat, at classes integras, nationum quoque aliarum affectum se habere cum videret, quod lingvam moresque Gallicos

deberent Angliam, ac in publicis tractatibus ad ejus consistere beneplacitum. Nam si aerario eos non adjuvat, vel rerum et pecuniae defectu perire alios principes est necessum. Haec, qui in historiis provinciarum, ac praecipue Austriae versatus est, negaturus est neutiquam. Animadvertens ergo Gallia, potentiam totam principis in aerario esse, aerarii autem nervum aquas mariaque haberi, et per mutua commercia obtineri omnia, scilicet populorum affectum, notitias rerum, necessitates cujuslibet, perspicique omnia et omnibus consuli, id quod a Romanis, plurima cum Carthaginensibus bella

obtinuit, Hollandia Angliaque ipsis,- immo mirere, lector, Moscoviam, quae post Petrum Alexievich aetatis hujus principem, quo gloriae potentiaeque evecta est ilia, quam Petrus docuit, navigatione, et, antea obscura et incognita, nunc clarissima et metuenda effecta est,- haec inquam animadvertens Gallia, a Ludovico XIII. suo rege summum in re navali posuit studium, illum ad eum, in quo nunc flore est, auxit, ut parem se jam Angliae intueretur. Considerans quoque, Siciliae, Neapoli, Hispaniis, Parmae Piacentiaeque Borbonicum imperare sangvinem, Habsburghicam

reversae sunt. Oeconomiae verbo summa in aula Viennensi effecta est ratio. Totaque aula ad Galliae normam composita, facilitate, comitate, dementia, dignitatum, honorum, officiorum larga distributione, ut, quod olim admirabatur officium, et character hodie, sicuti et in Gallia, obvius esset. Observavit ista multaque alia, quae praetermittimus (quia ex instituto non scribentes), Anglia, observarunt Protestantes, videruntque, quo res colliment Austriae, media videlicet arripuisse Austriam habendi aerarii proprii, nulliusque necessitatis

Opinione et conjectura mea (aularum arcana ignorantis) haec totius hujus belli videtur esse ratio, atque ab hinc enatum esse, et quidem Europa minus exspectante, ne videlicet crescat aerarii Austriaci potentia. Hinc videtur peti admirabilis orbi Austriae ab Anglia recessus, hinc cum Gallia conjunctio; praeter videlicet conjunctionem sanguinis, quae in Francisco I. imperatore evenit cum Gallis, Austriam jungi cum Gallia opportuit causa commercii naviumque ⃒ suarum per Mediterraneum proficiscendarum. Nam praeterquam quod Hispania Siciliaque ac

esse, et quidem Europa minus exspectante, ne videlicet crescat aerarii Austriaci potentia. Hinc videtur peti admirabilis orbi Austriae ab Anglia recessus, hinc cum Gallia conjunctio; praeter videlicet conjunctionem sanguinis, quae in Francisco I. imperatore evenit cum Gallis, Austriam jungi cum Gallia opportuit causa commercii naviumque ⃒ suarum per Mediterraneum proficiscendarum. Nam praeterquam quod Hispania Siciliaque ac Neapolis de Borbonico essent sangvine, Gallia in eum nauticae crevit statum, quod cum Anglia certare valeat; ut autem fortior sit et

sanguinis, quae in Francisco I. imperatore evenit cum Gallis, Austriam jungi cum Gallia opportuit causa commercii naviumque ⃒ suarum per Mediterraneum proficiscendarum. Nam praeterquam quod Hispania Siciliaque ac Neapolis de Borbonico essent sangvine, Gallia in eum nauticae crevit statum, quod cum Anglia certare valeat; ut autem fortior sit et in sola navali expeditione se illa occupare valeat contra Angliam, bene prudenterque Gallia se conjunxit Austriae, ut nempe ista terrestribus copiis juvet Galliam, sicuti hactenus servivit Angliae ad ejus

per Mediterraneum proficiscendarum. Nam praeterquam quod Hispania Siciliaque ac Neapolis de Borbonico essent sangvine, Gallia in eum nauticae crevit statum, quod cum Anglia certare valeat; ut autem fortior sit et in sola navali expeditione se illa occupare valeat contra Angliam, bene prudenterque Gallia se conjunxit Austriae, ut nempe ista terrestribus copiis juvet Galliam, sicuti hactenus servivit Angliae ad ejus felicitatem et eam gloriam, quod Austriacis viribus aequilibrium Europae penes Angliam steterit. Sane quisquis accuratius haec perpenderit, in praesenti rerum catholicarum

felicitatem et eam gloriam, quod Austriacis viribus aequilibrium Europae penes Angliam steterit. Sane quisquis accuratius haec perpenderit, in praesenti rerum catholicarum circumstantia catholici principes nunquam sibi consuluere melius atque hac ratione istoque instituto ac systemate. Si enim Gallia et Hispania res suas navales promoveant et his intendant, facile Mediterranei maris et occidentalium Indiarum reddentur dominae. Si Austria cum Polonis et Moscovia terrestri expeditioni se dedant, si rus suum et montes excolant, artes item promoveant, tributarios facile sibi reddent

facile Mediterranei maris et occidentalium Indiarum reddentur dominae. Si Austria cum Polonis et Moscovia terrestri expeditioni se dedant, si rus suum et montes excolant, artes item promoveant, tributarios facile sibi reddent septemtrionales, et penes eos orbis stabit aequilibrium. Equidem Gallia Hispaniaque his pro suis rebus portatura est pecunias et auram, et sic istae ab illis et ilia ab istis fovere se poterunt. Uti perspicacioribus systema hoc magnum apparuit, sic curiositatem attulit autoris resciendi. Quidam tribuebant Kaunitczio, quidam suprafato

peritorumque sua sponte corruat magnum hoc et salutare systema. Ministri eligantur tales, qui negotium hoc sic agant et promoveant, ut arbores hominesque excoli solent, qui perfecti non nascuntur illico, sed formantur per tempora et evadunt. Conjunctio major ferme servanda est cum Hispania, a Gallia non recedendum. Caute tractandi Venetae ac papa, cautissime autem Turca, ut rebus per annos aliquot maturatis tandem sese intueatur Austria, quae subditorum suorum exculto ingenio, reparatis hactenus neglectis positoque prudenti rebus suis

consenserant. Sed huic formalem, ut ajunt, exclusivam nomine Galliae cardinalis Prosper Colonna dedit, ac, uti vulgabatur, ob mancipatum Jesuitarum, quorum cardinalis Cavalchini foret mancipium, ut eorundem generalem p. Laurentium Rizzi pro confessario et suarum rerum arbitro haberet. Gallia approbante factum cardinalis Colonna eundemque pro suo plenipotentiario cum pensione 24 milium declarante, die sexta Julii episcopus Patavinus, natione Venetus, Carolus cardinalis Rezzonico in papam Romanum electus est, assumpto promotoris sui ad cardinalitium collegium nomine, dementis

ex parte Croatiae, qui semet juvenili impetu baronem edixit. Mense Julio princeps ipse aliique Parmam profecti sunt. Quinto. Incredibiles summaeque ad has nuptias fuere, praecipue Hungarorum dispositiones, pecuniarum effusio, apparatus ac vestes, praecipue et omnes ferme e Gallia. Sexto. Mortuo supremo comite Zoliensi domine comite Nicolao Erdoedy, filio comitis olim Ladislai, comitatum consecutus est dominus comes Daniel Eszterhazy paulo post mortuus, succedente sibi in eodem supremi comitis officio domino comite Joanne Nepomuceno Erdoedy.

precio sint venditae. Quis describat omnia? Justicia nulla, vincebat numerans, unumque meritum numerare, licita liberaque omnia numerantibus, ut mirum non sit, belli hujus effectum alium non fuisse, quam ruinam subditorum, pessimorumque morum fundamentum; mirum non sit, Borussiae regem de Austria, Gallia, Svecia, Moscovia triumphasse, a quibus in limine deprimendus videbatur. Omnes enim singulique captivi, apud eum longius dimorati, Fridericum a justicia, subditorum suorum cura hisque providendi studio laudare non cessant, cum alibi pecuniarum unice esset ratio. Haec sincere posteris

pagina censuram sive rerum ignorantia, sive alias et Kollario iniquam et deputatione regni indignam. Ad hanc respondit deditque apologiam Kollarius. Majestas regia die 19. mensis Augusti 1764. mandate suo per comitatus dato libellum hunc prohibuit, colligendumque praecepit ex possessorum manibus. Gallia, Belgium, Germania approbavere opus, Italia et cumprimis Roma istud non solum damnavere, at igni sacravere. | Caeterum creditum a singulis, aulae jussu scripsisse Kollarium id, quod svadebant propositiones regiae, quas

Et vero non potest commercium fortuito exsiccandarum per temperiem aëris viarum casui committi. Saepe in vere et autumno, quo illae, ni instauratae sint, plurimum impeditae esse solent; maxima eductionis occasio se offert, idque tempore vigentis in Italia aut Gallia frumenti caristiae plerumque evenire consuevit. Non raro media aestate pluviae et exundationes vias ita corrumpunt, ut constitutae jam sub transportu merces pro stipulato termino ad locum destinationis suae pertingere non possint; id quod mercatoris creditum uno

voluminosi hujus a proportione pretii sui articuli sit admodum sumtuosus, hujus liberam ab omni portorio, praeter casum domesticae necessitatis, per exteras etiam naves exportationem in casibus ordinariis admittere interest quidem; in casu tamen vigentis in Italia aut Gallia frumenti caristiae, id exportationem ejus vix diminuet, si moderatum evehendo per exteras naves frumento portorium imponatur. Interea tamen potest talis circumstantia se evolvere ut qualecunque portorium evectionem ejus notabiliter minuere possit. Et tali

in Terrae superficie metiendi gradum, quaeque in Caelo peragendae observationes, quaeque in Tellure triangulorum series instituendae, adhibendaeque animadversiones, fuse ad vers. 580 persequitur. Tum ad Piccartum in Boreali Gallia gradus dimetientem, et ad Cassinum in Australi redit. Cassinique inde errorem in definienda Terrae figura arguit; quo nihilominus errore detecto, Terrae figura ex observationibus deducta eidem ex aequilibrio reperta non

illae duae Academicorum turmae, altera in Americam, in Laponiam altera sub ducibus Godinio, et Maupertuisio, quae quid, quam diu egerint, quantaque cura, laboribus et periculis, refertur ad vers. 865. aliaeque referuntur in Gallia tunc temporis initiae graduum dimensiones, quaeque postmodum ad Promontorium Bonae Spei, atque in Italia peractae sunt. Ex quibus omnibus deducitur Terram esse ad polos compressam; quatenus autem, adhuc

1009  Nota sibi, quia ficta, docet; sed protinus auso
1010   Caelum adversatum est reditus praedicere vati.
1011   Vestigatorem magnum in caelestibus oris,
1012  Altrici Italiae rapuit quem Gallia civem,
1013  Scimus in immensos orbes, et forsitan aequos
1014  Tractus per caeli vastos egisse Cometas,
1015   Usque adeo ut possent recti apparere meatus,
1016  (Parvula

2276  Quin Libyae partem quoque nunc, Nubiaeque calentis
2277  Appellant prisco servato nomine Pontum,
2278  Utque mare, inscribunt loca sic deferta tabellis.
2279  Jam quos Oceano praetendit Gallia portus,
2280   Omnes pene novi, siccatis atque relictis
2281  Antiquis; praesens non est, Phocaea ubi quondam,
2282  Massilia, at diducta situ, pontumque secuta.

866  Detectus; ratio compressae ab utroque polorum
867  Certius inde fuit firmata, receptaque Terrae.
868   Jam non ipsa dies securos prorsus agebas
869  Interea, genus hoc, in rebus, Gallia; pubes
870  En iterum excitur florentia regna peragrans,
871  Inquiritque gradus in mensos ante, novaque
872  Te ratione, novis te totam denique subdit
873   Mensuris,

Aethiopas protraxit in Austrum,
899  Occiduoque bona lassatos aequore nautas
900  Spe reficit, pontoque repente immittit Eoo,
901  Sidera servatum summo labentia caelo,
902  Gallia, missus in has Civis tuus iverat oras,
903   Praesertim Lunam ut posset, Martemque rubentem,
904  Tempore quos aliis alii regionibus uno
905  Servarent, velut in Terram deducere Caelo,

1027   Majoremque arcus ideo comprendere tractum
1028  In caelo, et gemini disjungere verticis oras,
1029  Debuerint ut proinde gradus minus esse patentes.
1030  At contra illorum magis amplam Gallia praefert
1031  Mensuram, quoniam calidae de parte diei
1032   Pyrenes vastis finitur montibus, in quos
1033  Pondera tum deducta arctabant aetheris arcum.
1034   Propterea

906   Finibus objectis Americae, nec valet ultra
907  In mare porro aliud disclusus ab aggere Terrae
908  Irruere; at retinetur, et omnia littora circum,
909  Qua patet, inque tuas effusus, Gallia, late
910  Objectas oras, cessat descendere lentus
911   Tam subito, modo quam conscenderat altus inundans.
912   Aequora parva quidem, vel quae sunt clausa, lacusque

111  Nunc etiam quandoque trahunt noctemque per altam
112  Educunt coguntque polo vigilare sereno.
113   Tempus erat, medio cum Gallia tota Decembri
114  Urgebat votis superos, tua regia conjux
115  Spem regni longum optatam et te denique dignam
116  Ut prolem partu felici effunderet atque

139  Inde globo insuetum jubar emicat: hic modo divos
140  Alloquitur cupidos secretaque jura revelat: 18
141   Felici partu sobolem, quod Gallia poscit,
142  Effundet regina brevi, sed regia proles
143  Non patris, augustae veniet genitricis imago,
144  Quae Venerem forma vincat cultuque Minervam."

pondera virgis, nimirum horologia oscillatoria, sine quibus astronomia excoli nunc quidem omnino non potest. Praeter eos binos astronomos, quos nominavi, qui quidem ad id regium observatorium pertinent, mirum sane, quam multi, quam egregii astronomi habeantur nunc quidem in Gallia et potissimum Parisiis, ubi praeter alios complures, qui ad regiam academiam non pertinent, numerantur in ipsa tam multi primae notae celeberrimi astronomi Caillius, Monierius, Isleus, Pingrius, De la Lande. (M. Messier aujourd'hui un des plus célebres astronomes de l'Europe, n'étoit

illo ipso tempore, quo nobilissima facultas a paucis admodum excolebatur; Stephanum Gradium, elegantissimum Latinum poetam eo ipso superiore saeculo, quo usque adeo conciderant in Italia humaniores litterae corruptae penitus ac depravatae; Bandurium e Benedictinorum familia tot voluminibus in Gallia editis celebrem aliosque quamplurimos, qui mihi frustra sese offerunt properanti. Unus instar millium esse potest in Latina poesi et omni doctrinae genere- Benedictus Stayus, de quo mentionem feci lib. I, num. 29. Cui et Christophorum, ejus fratrem, Latinum scriptorem nitidissimum, et

successum, est omnino vitri constitutio, quae debet esse penitus uniformis et carere tam venis quam bullulis inclusis, ne nimirum radii in primo ingressu in prisma separati deflectantur, dum permeant ipsam massam vitri, et iterum commisceantur. Pluribus physicis id imposuit, ut Mariotto in Gallia, comiti Rizzetto in Italia, et ea fuit potissima ratio, cur tandiu tam multi obstiterint egregiae huic theoriae Newtonianae de luce et coloribus, quae experimentis institutis per satis bona prismata apud omnes academias demum jam omnino communiter recepta est.

et Rhodanus, Tamesisque potentibus undis
2.240  Alluit; ac sese quo tantum Epidaurus alumno
2.241  Jactat, Neutono quantum ipsa Britannia, quantum
2.242  Gallia Cartesio. cursu non assequar illos;
2.243  Non, mihi si stabulis pasti in caelestibus acres
2.244  Dentur equi; tantum spatii qui praepete saltu

1.2.305  Hoc quoque vos nautae sperate, hac nautica laude
1.2.306  Ars etiam sese jactabit; et omnia vincet
1.2.307  Ingenii vis illa, viget qua Gallia solers
1.2.308  Aut metuenda mari vicina Britannia; cui non
1.2.309  Audeat aequoreis quisquam contendere in undis, 310
1.2.310  Sive opus iratos nerei contemnere

opes securaeque otia mentis
1.2.374  Aut vigor, aut vernans florenti in pectore robur; 375
1.2.375  Magnorum non imperium, non aurea regum
1.2.376  Limina firma satis. Miseros quid Gallia luctus,
1.2.377  Quidve tuas referam spes fractas; nuper acerbo
1.2.378  Funere quum regni columen [l] tibi, perdita, raptum

evaderit omnis de inducendo inter ipsos status aequilibrio disceptatio, licet nostram hac quoque de re sententiam paucis exponere. 4 Omnis pura imperii forma, sive illa monarchica sit, ut olim in Gallia, seu aristocratica, uti Venetiis, seu demum democratica , ut olim in parvis Graeciae republicis vigebat, arbitrarium imperium natura sua secum fert quia, si eadem persona vel idem corpus et legislativam et executivam

ipsos induci possit? §-o 19-o 1 Inducendo in Hungaria inter Status aequilibrio obstare quidem videtur illud quod non duos, ut in Anglia, nec tres, uti olim in Gallia, sed quattuor plane, uti nunc in Polonia, Status numeret. 2 Verum cum omnes hi Status ad duas tantum Tabulas contracti sint; cum singula harum duos contineat; denique cum in utraque personalis, ut iam ostendimus, votizatio induci possit, res haec eandem subit

intercedendi, quod technico termino liberum veto appellare solemus, gaudeat. 4 Altera est ut numerus statuum inaequalis, exempli causa ternarius, praelatorum nempe, magnatum, et populi, uti antea in Gallia fuit, defigatur; suffragia per status colligantur idque pro sensu nationis habeatur in quod duo adminus status consenserint; ultima demum ut omnes simul congregati status vota viritim edant sicque totius corporis votorum pluralitas

19.13 Quoad] Quo ad alteram modalitatem: ubi Status inaequali numero constituti et tamen iisdem praerogativis donati sunt, quaestio inducendi inter eos aequilibrii facile absolvitur; si unicus sit, ut nunc in Gallia, status, omnis quaestio sponte evanescit; si tres sint et suffragia per status stabiliantur, ipsa votorum curiatorum pluralitas aequilibrium inter status suapte inducit. 14 Ut haec aequilibrii

Institutum porro etiam retinendum esse suadent, argumenta. 39 Iam primum omnes in unum conclave Status compingere nil ferme aliud est quam sublato Statuum discrimine unicum efformare. 40 Quod quam tristes in Gallia producat effectus, neminem latet. 41 Deinde usu omnium saeculorum compertum est quod, quo maior est suffragia edentium numerus, eo magis confusae esse soleant susceptae ab iis in prima, ut ita dicam, manu consultationes; quod omne copiosum

quod statim publicavit, alioquin illi non patuissent. 6 Id bellum Galli artibus suscitatum passim 30,6 post passim del. auctor creditur quidem existimatur; at revera Gallia successibus Leopoldi territa infra spem etiam Rakoczii frigida fuit. 7 Nec debet ullum Rakoczius Gallo auxilium nisi unum illud 30 000 librarum subsidium quod et ipsum marchio Bonacus, tum in Polonia legatus, inscio rege et sub privata fide dedit. 8

gnari quo plus is potuerit, eo maiorem futuram suam quoque (utpote medio quorum potestatem princeps exercet) authoritatem. 5 Sed ut ad profana revertamur, praeteritis infinitis aliis, quis nescit nuper in Gallia Richelii Mazariniique, in quos omnem fere suam potestatem principes sui transtulerant, ambitione artibusque omnem parlamenti sive seniorum populi, exaequatam fere quondam cum regibus, potestatem prostratam, principemque ad despoticam illam, quam hodiedum retinet, potentiam

dignumque laude ac prope invidia non duxerit. Caritate autem in patriam tali est inventus omni vitae tempore, quali esse potuit civis patriae amantissimus: tum quidquid valuit dignitate, quidquid gratia, qui[d]quid virorum principum favore et in Italia et in Gallia, eo ad pericula a nobis propulsanda, ad reipublicae utilitates augendas, ad sarta tecta nostra jura et commoda servanda usus est. Quare bene ac sapienter gravissimo senatus consulto, quo et illi mortuo honos habeatur, et animi aliorum civium ad optime de

anni 1761. in editione Veneta poematis de Solis ac Lunae defectibus, multasque illic alias dissertationes, ut vocant, quae hic silentur, invenies. et Bononiensis accademiae et Lipsiensis acta; pleni doctissimorum virorum, qui vel in Italia vel in Gallia vel in Britannia vel in Germania hac aetate floruerunt libri innumerabiles. O ingenii foecunditatem non praedicandam solum, sed pene etiam incredibilem! Quid vero dicam de quinque illis voluminibus, quae admodum ampla Bassani edidit, Ludovicoque XVI. Galliarum

fiebant concursus? Quae invitationes? Quae acclamationes etiam, quum sese in coetus litteratorum hominum ferret atque in conspectum daret? Illum omnis Italia, quod in ea erat altus atque eruditus, quasi decus proprium, summis ubique laudibus est prosequuta; illum Gallia hominum doctissimorum copia referta jam tum suis sedibus dignum ac nomine censuit; illum Britannia Comitis Macclesfieldii, praesidis Societatis Londinensis, studio fuit etiam rogatus, ut cum aliis Societatis Londinensis astronomis in Californiam

optices eam potissimum partem, quae ad res maritimas pertinet, excoleret diligentius regeretque praeses. Qua quidem re, ut dicebam, manifeste patuit, nullam esse potuisse tantam vel hominum vel temporum injuriam, quae hujus viri gloriam labefactaret, quum in ea ipsa Gallia, in qua tot foedi tantique tumultus rumoresque in Jesuitas exstiterunt, et Ludovici XV. perhonorifico decreto aucta fuerit, et ejusdem nepotis Ludovici XVI. amore confirmata, et utriusque regis ministrorum judicio ac sapientissimi Vergennesii

fuerit, et ejusdem nepotis Ludovici XVI. amore confirmata, et utriusque regis ministrorum judicio ac sapientissimi Vergennesii Comes Vergennesius, quem honoris gratia nomino, obiit eodem tempore eodemque fere die, quo Boscovichius: in eo Gallia ministrum prudentissimum aequissimumque, in hoc amisso clarissimum philosophum desideravit. in primis, omniumque Galliae procerum amicitia studioque sustentata. Quare mea tandem illic conquiescat oratio, ubi et suae vitae et studiorum exitum habuit

irrepere possit, obices spectant, reliqua ad internam gubernii formam referuntur. § 2 Exemplum temperatae monarchiae in Anglica constitutione. 1 Cum Gallia monstruosam monarchiae democraticae formam procuderit, neque ad extremam adhuc lineam sit perducta; cum in Svecia unus tantum adhuc gradus, ut in arbitrarium desinat imperium, supersit; cum Polonia emendata licet tantisper constitutione sua, adhuc in oppressiva

effloruerunt; in alia adhuc in herba versentur. Duo tantum eventus efficere possunt, ut Fabricae in posteriori etiam Provincia rapida capere possint Incrementa, primum si hostilis invasio, aut interni ut nunc in Gallia motus fabricantes maiori numero in hanc effugent: deinde si plures fabricantes persecutae Religionis suae causa ex illa in hanc sponte commigrent; secus Legislatio, Character Nationalis, et

Franciae, praeteritis omnibus vicinioribus agnatis, nempe Ludovico Magno Rege Hungariae; hinc Ludovicus Carolo Dirachio dedit sumptus et copias contra hanc Iohannam; tempore hoc recte schisma erat in ecclesia inter Clementem et Urbanum 6‑um ob habitationem pontificis Clementis in Gallia Avignionae et Urbani in Italia. 2 Dux ergo Antegavensis a Iohanna creatus confirmatus est et coronatus est Parisiis, Carolus vero Dirachus ab Urbano coronatus est; hic ergo Carolus, Parvus dictus, curavit capta urbe Neapoli jugulari etiam Iohannam, quae

8‑o) Omnia haec puncta solenni jure jurando confirmet. 13 Praeter haec imperator ambitiosus non nihil, adjecit etiam hoc ut quoties imperator jusserit eum redire in captivitatem, toties redire cogatur; Franciscus ergo, ut eludat hunc articulum, curavit in Gallia palatium rurale aedificari, eique nomen Madriti indidit, quo se recipere posset citatus in captivitatem. 14 14. Feb. 1526. pax subscripta est, quae nomine pacis Madritensis venit; etsi jure jurando pacem hanc firmasset, tamen

cum Solimanno Turcarum imperatore, et hinc enatum est foedus perpetuum Gallorum cum Turcis; et reipsa tunc maximas molestias causarunt Turcae Carolo; nihilominus tamen fortuna favente et perspicatia sua usque '38. annum grassavit Gallos in ipsa quoque Gallia direpitque ! urbes Gallicas aliquas; anno '38. indutiae celebratae sunt; pontifex etiam egre ferens foedus Christianissimi principis cum Turcis coepit agere de pace inter potentes hos imperantes; hinc inducias primum in unum dein vero in 9‑em annos effecit inter eos;

fecerit); Galli in Belgio et Italia multa ex sententia gesserunt fregeruntque saepe Caesareos, in specie ad Caerisolas, opido Piemontii; omni enim ex parte aggressi sunt Carolum, Turcae per admiralem Barbarossam, qui ad Gallias multa millia Turcarum intulit ad expellendum Carolum ex Gallia; plurimos tamen excessus fecerunt Turcae in ipsa Gallia amicissimis, seu Gallis; Carolus per Campaniam ad viscera Galliae properavit, et jam Parisiensibus horrorem maximum incussit, et etiam cinxisset urbem si Henricus coadjutor non emansisset diutius in expugnandis duabus

gesserunt fregeruntque saepe Caesareos, in specie ad Caerisolas, opido Piemontii; omni enim ex parte aggressi sunt Carolum, Turcae per admiralem Barbarossam, qui ad Gallias multa millia Turcarum intulit ad expellendum Carolum ex Gallia; plurimos tamen excessus fecerunt Turcae in ipsa Gallia amicissimis, seu Gallis; Carolus per Campaniam ad viscera Galliae properavit, et jam Parisiensibus horrorem maximum incussit, et etiam cinxisset urbem si Henricus coadjutor non emansisset diutius in expugnandis duabus urbibus; in medio fortunarum tamen suarum [fortunarum]

Ludovicus cum sua matre matrimonium conscientiae inivisse; maxima tamen pars Portugallorum eum pro legitimo habuerunt regemque voluerat, et hinc bellum enatum est; suffultus quidem est a Gallis, sed non ita ut resistere potuisset Phillipo, et hinc expulsus est ex Portugallia, et in Gallia defecit. 2 Sic ergo Philippus Ulissiponae coronatus est; regnum hoc nisi 60 annis permansit sub potestate Hispanorum, quo tempore mirum in modum destructum est hoc regnum, plerumque a Hollandis, qui cum Philippo bellum gerentes diripiebat Portugalliam cum

hoc tristissimo fertur dixisse se non contra fluctus et procellas bellum gessisse. 4 Bellum tamen continuatum est pluribus annis cum Elisabetha. 27.1 Sub idem tempus Philippus se miscuit controversiis quae in Gallia propter successionem enatae sunt; linea etiam regnans Aurelianensis extincta est in Henrico 3‑o per Clementem Jacobum monachum ex insidiis occiso; respexit ergo regimen stirpem agnaticam, nempe Domum Bourbonicam, quae in regno Navarreo ad haec tempora praefuit; fuit in Navarra

stirpem agnaticam, nempe Domum Bourbonicam, quae in regno Navarreo ad haec tempora praefuit; fuit in Navarra ergo Henricus etiam 3‑us dictus; huius parens fuit Antonius rex Navarrae 27.1 huius... Navarrae in margine MS qui dein nomine Henrici 4‑i in Gallia successit. 2 Ob hanc ergo successionem per noviter introductam Lutheri religionem ingentes enatae sunt lites et bella, nempe inter Hugonotas, seu reformatos, et partem Catolicorum; caput Hugonotarum fuit filius regis Navarrei, nempe Henricus 3 Navarreus, qui

5 Est hic ducatus feudum domus Austriae, quod stirps Gonsaga habuit, nempe Vincentius 2‑us; qui mascula prole destitutus tantum filiam habuit, recidit ergo successio ad lineam agnaticam, nempe ad Carolum Néverniensem; haec familia habitavit a longo tempore in Gallia, proin fuit stricte subditus et vasallus Gallicanus; convertit ergo hic Carolus se ad regem suum Ludovicum 3‑um ut eum in successione suffulciat; jam aemulum habuit Phylippum 4‑um, qui ab imperatore sperabat hoc feudum vel ad minimum maximam eius partem; alteram vero familiae

Delfinum, ex hoc natus est Ludovicus dux Burgundiae, et ex hoc Ludovicus 15tus; Phylippus ergo dux Antegavensis, qui etiam filius erat Ludovici Delfini, electus est rex Hispaniae, et ex hac sunt adhuc reges Hispaniae, linea vero Ludovici ducis Burgundiae successit in Gallia; Innocentius 11‑us pontifex cum clero Hispanico plurimum in hoc fecit; cum morte ergo Caroli Galli statim Phylippum sub nomine 5‑i induxerunt in regnum armata manu, ibique inauguratus est; tandem etiam Sabaudia et Bavaria, Portugallia, Anglia, Hollandia eum recognoverunt;

versus Africam situm est, et hinc clavis maris Mediterranei merito dici potest, ob fretum angustum quod inter Africam et Gibraltar est; sic ergo diminuta Hispania vehementer est; Phylippusque contentus non fuit. 38.1 Angli etiam a Gallia acceperunt in America sinum Hudsonis, insulam S. Christophori, Terram novam, et novam Scotiam, ob auxilia praestita; promisitque munimentum Dünkircsum demoliri curare. 2 Portugalli acceperunt in America ! promontorium Capitis viridis.

occupaverunt Hispani; interim videns se non sufficere, et ut post obitum suum filiae regnum pacatum relinqueret, tulit sacrificium hostibus suis, nempe regnum Neapolitanum et Siciliam cessit Hispanis, et hinc '35. pax coaluit Viennae; definita vero est pax anno '38. Versaille in Gallia; hinc ergo dux Parmensis Carolus, filius Phylippi 5‑i, factus est rex Neapolis et Siciliae. 4 Horum duorum regnorum loco recepit Carolus 6. ducatum Parmensem et Placentium nomine aequivalentis. 5 Etiam Galli rem suam egerunt; inhiabant

imperatorum, usque excidium imperii occidentalis; hoc everso invasae sunt hae provinciae per Visigothos, Burgundiones, tandem per Francos, qui transcenso Rheno Gothos ejecerunt, Burgundiones sibi subjecerunt, provinciasque sibi tenuerunt, saeculo vero 5-o ipsos Romanos ex caetera Gallia ejecerunt, fundaruntque celebre regnum Francicum, quod et modo floret. 4 Etiam imperium Francicum diversos vicissitudines subivit, initio quidem valde crevit eorum potestas sub prima stirpe regnante Merovea, dein per divisiones provinciarum satis debilitati

paulo post defecit et hinc tantum Germanicum et Francicum mansit imperium, Lothariae vero provinciae divisae sunt inter 2 fratres, et tunc Belgium recidit ad Gallos; sic permanserunt negotia usque defectum lineae Ludovici, et tunc Germania factum est regnum electivum; saeculo 9-o Gallia divisa est etiam in Lotharingiae et Franciae regnum, et tunc Belgium Lotharingiae regno adjectum est; sed paulo post extinctum est hoc regnum Lotharingiae, et tunc Belgium recidit ad Franciam, sed tardius iterum ex regno Franciae excisa est portio titulo Ducatus Lotharingici, cui

decursum saeculorum hae provinciae per nuptias, per hereditariam successionem, imo et titulo emptionis ad paucorum dominatum devenerunt, donec tandem ad unius ducis Burgundiae lineae junioris omnes hae provinciae devolverentur; senior enim stirps Burgundica, quae ex Hugone Capeto in Gallia descendit, extincta est 1345; ducatus ergo Burgundiae recidit ad coronam. 3 Hinc Iohannes Bonus rex filio suo juniore donavit hunc ducatum, nempe Philippo Audaci; ab hoc Philippo ergo descendit junior linea Burgundica, ad hanc ergo descendit totum Belgium;

sacra Christianorum redire nolent; Antverpienses enim ditissimi mercatores se receperunt Amsterodamum sicque secum commercium transtulerunt ad foederatos. 3 Circa haec tempora parabat Philippus classem suam invictissimam contra Elisabetham reginam Angliae; etiam in Gallia miscuit se litibus Hugonotarum et Ligae Sacrae; omnes hae circumstantiae contulerunt in meliorandam protestantium Belgicorum sortem; Philippus enim aliis in regnis fractus non potuit tantas vires contra eos impendere; scimus enim classem eius ab Anglis disjectam, in Gallia quoque

etiam in Gallia miscuit se litibus Hugonotarum et Ligae Sacrae; omnes hae circumstantiae contulerunt in meliorandam protestantium Belgicorum sortem; Philippus enim aliis in regnis fractus non potuit tantas vires contra eos impendere; scimus enim classem eius ab Anglis disjectam, in Gallia quoque eum victum a Henrico 4-o; Belgae vero interim his omnibus in rem suam usi succurrerunt in quantum poterant Anglis in mari feliciterque vires Philippi enervarunt seque domi omni modo firmarunt, tunc praeprimis cum Alex. Farnese cum maxima exercitus sui parte relicto Belgio

inter agnatos et cognatos; agnati erant lineae junioris Auransionensis descendentes nempe Nassoviensis stirps et Fridericus 1-us rex Borussiae; immo etiam Ludovicus 14. praetensiones formavit, occupavitque partem hereditatis, quae hodiedum cum Gallia conjuncta est. 3 Quod bellum Belgarum cum Gallis attinet ob successionem in Hispania: ut primum Anna Vilhelmo in Anglia successit, ea longe alias intentiones habuit, voluit enim ea ut pater vel frater eius throno Anglico reimponatur post mortem suam; in hanc

Brittania ergo simpliciter est antiqua Anglia; Brittania Magna est hodierna Anglia et Scotia; Brittania Minor est provincia hodiernae Galliae). 4 Antiquissimi nobis noti incolae Angliae sunt Celtae qui ex Francia in eam pervenerunt; vero simile enim est Angliam cum Gallia prius connexam fuisse et terraemotu separata esse haec regna, exiguum enim maris fretum Manch dictum intercedit; his Celtis se adjunxerunt Britae, incerti originis populus, hique populi se conjunxerunt; non tamen vixerunt sub communi imperio hi populi, sed in diversas civitates

hi populi, sed in diversas civitates divisi, quarum quaevis suum principem habuit; ipsa haec civitatum multitudo incremento eorum obfuit, bella continua inter se habuerunt seque attriverunt; in hoc statu vixerunt populi, cum Iulius Caesar populos Gallicos subegisset; subacta Gallia transcensoque freto binas expeditiones suscepit in Brittanniam 50 annis ante Christum natum, neutra tamen effectum habuit; recessit ergo Caesar, obsides tamen secum accepit, securitatis in Gallia vicina gratia; nempe Britae interim invadant Galliam.

in hoc statu vixerunt populi, cum Iulius Caesar populos Gallicos subegisset; subacta Gallia transcensoque freto binas expeditiones suscepit in Brittanniam 50 annis ante Christum natum, neutra tamen effectum habuit; recessit ergo Caesar, obsides tamen secum accepit, securitatis in Gallia vicina gratia; nempe Britae interim invadant Galliam. 2.1 Post Christum natum anno 46. regnante Claudio imperatore, Paulus Plautius bellidux tertiam expeditionem suscepit profligatisque incolis subegit imperatori suo partem

coeperunt, ut sic sponte excederent; illi tamen aucti semper advenis patriotis ex Germania restiterunt audacter Brittis eosque, cum ad arma deventum esset, devicerunt et subjugarunt eos qui remanserunt; multa tamen milia Brittarum domi pressi in vicinam Franciam se receperunt et in Gallia formarunt novam provinciam, quae hodiedum Brittania Parva, vel Minor dicitur, eorumque duces se duces Brittaniae Minoris dicebant; subjugarunt ergo Anglo-Saxones sensim totam Britanniam excepta provincia Vallia, quae numquam subfuit dominatui Anglorum ob situm suum; est enim

adhaesit; interim profugit Stephanus Blesensis ex carcere seque recepit ad eas partes, quae faciebant cum Scotis bellumque novum parabat in Mathildam, et reipsa etiam bellum indixit ei eamque throno decedere coegit et in Normanniam recedere; Henricus tamen filius Mathildae collecto in Gallia conspicuo exercitu irrupit in Angliam; Eustachius filius Stephani recte hoc tempore repentina decessit morte, destitutus ergo successore inclinabat in Henricum et sponte amicam obtulit, coaluitque pax, ut donec Stephanus viveret permaneat in throno Angliae, verum eo defuncto ad

regnavit; fuit filius Mathildae et Godofredi Plantagenetae comitis Antegavensis (Anjou); hic inter potentissimos reges Angliae recensendus est, auxit limites regni sui, hereditate cum Anglia conjunxit Normanniam ut unicus Mathildae haeres; titulo paternae hereditatis accepit in Gallia comitatum Antegavensem, provinciam Turonensem et comitatum Meduanum (Anjou, Turenne, Maine) titulo dotis per uxorem suam Eleonoram, filiam ultimi comitis Aquitaniae Vilhelmi; haec Eleonora nupta fuit Ludovico 7-o regi Galliae, eam tamen post aliquot

est donec non 100,000 marcarum argenti se redimeret; interim domi Ioannes frater, qui provincias administrabat fratris sui, usurpavit regnum seque regem obtrusit fratremque nec admisit; exarsit ergo bellum, in quo Richardus fracto Ioanne regnum suum, sed desolatum recepit; sed in Gallia eo peius stabant negotia; Philippus enim domum rediit, Normanniam invasit; expeditionem ergo suscepit in Gallos eosque reppulit ex suis provinciis, sed in obsidione oppidi exigui sagitta vulneratus perivit anno 1199. 10 Post eius mortem, cum Richardus heredes

dies decessit in carceribus, non sine suspicione violentis mortis, Eleonora vero diu adhuc vixit in carceribus usque '240. annum; mater Arthuri accusationem fecit apud Philippum de cede filii sui, proin de felonia indirecta; petiit ergo ut Philippus tamquam dominus directus Ioannis in Gallia exuat eum feudis in Gallia (felonia enim indirecta intercedit inter cognatos et agnatos, quod fuit Arthurus intuitu Iohannis). 12 Philippus accusationem lubenter suscepit, citavit ergo Iohannem, qui tamen armis suis confidens non comparuit, ex contumacia ergo

non sine suspicione violentis mortis, Eleonora vero diu adhuc vixit in carceribus usque '240. annum; mater Arthuri accusationem fecit apud Philippum de cede filii sui, proin de felonia indirecta; petiit ergo ut Philippus tamquam dominus directus Ioannis in Gallia exuat eum feudis in Gallia (felonia enim indirecta intercedit inter cognatos et agnatos, quod fuit Arthurus intuitu Iohannis). 12 Philippus accusationem lubenter suscepit, citavit ergo Iohannem, qui tamen armis suis confidens non comparuit, ex contumacia ergo convictus est, et exutus

exercitu advenit eosque ad Iuliomagum fregit; paulo post tamen coactus est Iohannes indutias facere cum Philippo ob turbas in ipsa Anglia Hiberniaque, enatae sunt per Scotos et Valenses; redux ergo ad Angliam fregit Scotos, Valenses et Hibernos per duos annos indutiarum; elapsis iis in Gallia fractus est indutiasque in duos annos fecit; pressit tantis bellis subditos suos, contra privilegia Anglorum; hinc odio esse coepit Anglis eique denegabant sumptus, in his circumstantiis accessit etiam contentio cum Inocentio 3-o pontifice habita ob vacantem archiepiscopatum

Ludovicumque coegit pedem referre in Galliam, et sic anno 1218. Ludovicus juri suo renunciavit; anno 1224. majorennis declaratus est Henricus 3-us et ab eo tempore solus gubernavit Angliam; prima cura Henrici fuit antiquas injurias a Gallis illatas circa feudorum amissionem in Gallia vindicare, hinc binam expeditionem suscepit in Galliam, sed irrito cum effectu; hinc anno '59. pacem facere debuit ob injurias et turbas domi exortas, sicque renunciare debuit juri in 5 provincias Galliae; Ludovicus tamen 9-us rex Galliae cessit Henrico ex parte Aquitaniae

maiorennis enim evadens remota ab aula matre ab anno '333. in arctissima custodia eam habuit usque '59. annum, quo defecit, Mortimerium vero publice suspendi curavit Eduardus; inter haec fomes dissensionum accensus est inter Gallos et Anglos, ob exstinctam lineam regnatricem in Gallia; Eduardus ergo praetendit titulo matris suae Isabellae successionem; Philippus enim 4. rex Galliae habuit 3 filios, aetate maximus Ludovicus 10. decessit, unicamque filiam reliquit Ioannam; post mortem Ludovici enatae sunt turbae de eo, num Ioanna filia vel Philippus frater

continuatum est usque '356. annum, quo anno Eduardus rex filium suum Eduardum Nigrum misit ad res Gallicanas gerendas, hic a lateribus patris sui semper erat, exercitatissimusque erat in negotiis belli; Eduardus hic Niger per res praeclare gestas in Gallia ingens nomen sibi peperit, praesertim per victoriam anno '357. relatam; hoc anno in Galliis regnavit jam Ioannes Bonus post Philippi decessum; eo anno 8,000 Anglorum circumdata erant per 60,000 Gallorum, Angli ergo de victoria desperantes pacis conditiones proposuerunt, Galli

conditionibus, videtur Eduardus rursus renunciasse juri suo eminenti. 13.1 Interim filius Eduardus felicissime res in Galliis gessit; confusis enim rebus per absentiam regis diversa praedia et urbes occupavit Eduardus; interim enim in Gallia Carolus Delphinus Galliae regnum administravit, cui ob juventutem dexteritas deerat, ipsi proceres reverentiam debitam ei detrectarunt; populus vero impatiens tantorum onerum nisi vi et coactione administrabat subsidia, et complurimis in locis in motus abierunt; occasione horum

successit infans 11 annorum Richardus 2-us nepos, filius Eduardi Nigri; administrabatur regnum per tutores, concurrentibus tamen sinistris his circumstantiis Galli felicissimos progressus fecerunt, ad quos non parum contulit pestis in Anglia exorta et in Gallia translata, item et bellum Scotense quod Angli sustinere debuerunt; his omnibus factum est, ut Galli ab Anglis omnia feuda excepta Brittania minore et duabus urbibus receperunt, nempe urbe Burdegela et Bajona. 14.1 Richardus hic

parte sibi securitatem procuravit; inter haec anno '413. decessit; reliquit filium Henricum nomine 5-ti; hic in prima aetate sua exiguas spes de se fecit, admotus tamen regimini eminentissimus Angliae regum evasit, curam suam eo direxit, ut nomen et gloriam gentis suae recuperaret in Gallia; praetextum belli sumpsit ex jure Eduardi 3-ii in regnum Galliae; occasionem optimam nactus est ex turbis in ipsa Gallia enatis, eo discessit, ut per ablegatos Carolo 6-o regi Franciae nunciaret, ut decedat regno suo, quod jure proaviae suae Isabellae ipsi competit, verum

sua exiguas spes de se fecit, admotus tamen regimini eminentissimus Angliae regum evasit, curam suam eo direxit, ut nomen et gloriam gentis suae recuperaret in Gallia; praetextum belli sumpsit ex jure Eduardi 3-ii in regnum Galliae; occasionem optimam nactus est ex turbis in ipsa Gallia enatis, eo discessit, ut per ablegatos Carolo 6-o regi Franciae nunciaret, ut decedat regno suo, quod jure proaviae suae Isabellae ipsi competit, verum repulsam passus bellum Gallis indixit; eo tempore bello intestino impliciti erant Galli; nam Carolus 6. successit patri suo

quae duci Glocesterio nupsit repudiato Ioanne marito suo proximo agnato Philippi, Philippus ergo Bonus bello in ipsa Anglia petiit Glocesterium; anno '431. Henricus Parisiis quidem coronatus est in regem Galliae, sed hoc non multum praefuit, in praeceps enim ruebant negotia Anglorum in Gallia; videntes enim urbes Galliae res Caroli erectas esse, sponte se ei subjecerunt; ipsa Parisina urbs, postquam 17 annis subesset Anglis, anno '436. Carolum recepit ut regem legitimum; his temporibus, nempe '444, indutiae initae sunt cum Gallis, et tunc jam in Anglia enatae sunt

Protectoris nomine gubernavit regnum; hic maxime curavit, ut projectatae a Henrico nuptiae inter Eduardum et Iacobi, Scotiae regis, filiam Mariam in effectum deducat; interim Galli omnimode conati sunt potentem hanc sponsam pro Francisco coronae herede suo eripere, ut sic Scotiam cum Gallia connectere possint in posteris; nutabant Scoti donec plures et plures in partes Gallorum propendebant; Seymurius ergo putabat Scotos terrendos esse, hinc eis bellum intulit repetitisque vicibus eos fregit, sed in tantum etiam abalienavit eos, ut ex proposito Gallis cedendam

quem jam Henricus ipse susceperat in contestum Pontificis. 14 Maria solicitata est etiam ad bellum contra Gallos gerendum, in societate cum marito suo Philippo; hoc bellum dispendiosum fuit pro Anglis, amiserunt Caletum cum toto territorio, quod in Gallia possederunt, Anglique omnes ejecti sunt ex Gallia, relictis omnibus suis; huic bello anno '58. immortua est Maria post sterile matrimonium; jus ergo successionis respiciebat Elisabetham; haec per Mariam incarcerata detinebatur, et in constanti vitae periculo fuit, propter

in contestum Pontificis. 14 Maria solicitata est etiam ad bellum contra Gallos gerendum, in societate cum marito suo Philippo; hoc bellum dispendiosum fuit pro Anglis, amiserunt Caletum cum toto territorio, quod in Gallia possederunt, Anglique omnes ejecti sunt ex Gallia, relictis omnibus suis; huic bello anno '58. immortua est Maria post sterile matrimonium; jus ergo successionis respiciebat Elisabetham; haec per Mariam incarcerata detinebatur, et in constanti vitae periculo fuit, propter religionem Mariae contrariam; dissuaserunt tamen hoc

invidebat dein sorori suae conspicuam dignitatem, qua ipse privabatur; inter haec anno '560. mortuus est Franciscus rex Galliae Mariaque redivit ad Scotiam, et ab hoc tempore abstinuit a titulo reginae Angliae, ut sic Elisabetham sibi devincat; in Gallia circa haec tempora etiam turbae enatae erant inter Guisios et Ligam Sanctam, seu inter Hugonotas et Catolicos; Elisabetha ergo suscepit fovendos Hugonotas, ut Gallis molestias causaret; Hugonotae Anglis Portum Gratiae in pignus dabant, quem enim occuparunt, et sic Elisabetha

a qua sperabat meliorationem sortis suae, anno '68. 6 Enata est interim suspicio ipsa Anglia contra Mariam, quod illi contra Elisabetham quidpiam moliatur; habuit enim occultam correspondentiam cum Pontifice, cum Liga Sacra in Gallia; objiciebatur Mariae, quod in necem Mariae ! conspiraverit cum comite Nordfolcio, Catolico, cui nubere voluit Maria; anno '69. Elisabeta excommunicata fuit a Pio 5-o et subditi absoluti sunt a vinculo subjectionis, hoc factum suspicioni Elisabethae contra Mariam magnum

altercationes habuerit, quas jam Jacobus incepit, propter praesbiterianos et Calvinianos, ubi se caput ecclesiae dicere incepit, quod praesbiteriani non ferebant; perfregit tamen Jacobus voluntate sua et tunc statim episcopatus induxit, prout in Gallia erant; idem fecit filius Carolus, qui episcopos confirmavit, bona ipsis restitui jussit a privatis familiis; anno '25. bellum inchoavit Carolus contra Hispanos, et '26. contra Gallos bellum movit; fovendos enim suscepit Hugonotas contra Ludovicum 13. 14

28.1 Post eius mortem species anarchiae incepit in Anglia usque 12-am decemb. 1653-ii; potestas maxima erat penes Cromvellium et eius asseclas, cuius conatus eo tendebant, ut descendentes Caroli in perpetuum extrudant ex regno; filius Carolus aberat cum matre in Gallia; curia ergo haec inferior abolevit nomen regium, juramentum fidelitatis et insigne regni mutavit, sicque nomen Reipublicae susceperunt; dux Hamilton cum multis aliis capite plexus est. 2 Carolus 2. non quievit, sed conatus est hereditatem suam recuperare per

sunt, et acerba executio suscepta est in eos. 3 Anno '97. pax confecta est Risvici, qua pace omnia partibus litigantibus restituta sunt et Ludovicus coactus est Vilhelmum legitimum M. Brittaniae regem recognoscere; sub Vilhelmo magna copia Hugonotarum ex Gallia migravit in Angliam propter sublationem aedicti Navetensis; inter quos praestantissimi artifices, fabricantesque erant, per quorum industriam res commercialis Angliae mirum in modum promota est. 4 Circa haec tempora Ludovicus 14. solicitus fuit ut nepotem

ipsi quoque Angli praeter Columnas Herculis, insulam Minorcam, Terram novam, et sinum Hudsonis acceperunt a Hispanis portusque Dunquercensis demoliri statutum est; et Ludovicus recognovit Annam legitimam reginam, et ipsum ordinem successionis protestanticum recognovit Hispania et Gallia. 6 Protestantes tamen contenti minime erant hac ministerii mutatione, et hinc gliscebat jam sub cineribus seditio inter factiones; Anna enim non obscure egit de restituendo fratre suo Jacobo 3-o; interim anno 1714. mortem opetiit Anna; cum successores non

prinicipis, filiam; ex hoc matrimonio natus est Carolus Eduardus, et Henricus Eduardus; Carolus praetendens junior dictus est, fecit enim excensionem in Scotia et Anglia, sed repulsus est; sub Ludovico 15. vi pacificationis cum Anglis initae discedere debebant ! ex Gallia Romamque discessit, ubi 24,000 fl. pensionis habuit (12,000 scudi); anno '74. Roma discedens Florentiam discessit ibique nomen comitis Albani suscepit. 3 Anno '772. Adolfi principis Stolberg filiam Ludovicam duxit, sed paulo post divortium fecit, anno '88.

secus, quam collecti, et hinc est mos status certis temporibus convocandi, ex quibus comitia oriuntur; et hinc reges, qui extra usum positas volebant leges fundamentales, intermiserunt status convocare; sic scimus in Gallia ab anno 1667. non fuisse congregatos status usque ad annum 1789. 3 Per legum fundamentalium non-observantiam degenerat saepe regiminis forma vel in despotismum vel in anarchiam, quorum utrumque pessimum in suo genere est. 4 Despotismus

recipiendis, utut odio habeant nationem Gallicam. 8 Angli habent etiam suas Petites Metres, sed in contrarium Gallorum; nam illi sunt serii, abstracti, Galli vero sunt modi Stuczer; in Gallia plurimi sunt quos tremulos (Quaccer) appellamus eius modi Petit Metre. 9 Feminae Anglicae formosae generatim, magna statura, sed melancholicae, non vivaces uti Gallicae; feminae parum conversantur cum viris, sed separatim distrahunt, vanae et ambitiosae

ab urbe Sterling, quidam a voce Saxonica Stoerae, lex, repetunt; per libram olim intelligebantur moneta, 12 loth habuit, tardius tamen recessum est ab hac methodo, nam ex una libra 4 libras cudebant; in Gallia vero una moderna libra est 80--a pars antiquae; in Anglia ad 9 nostros florenos aestimatur libra. 4 Aureae monetae in Anglia sunt aurei ginei, a provincia Africa Guinea, ex qua copiosum aurum acceperunt; sub initium valuit unam libram, sed tardius uno

negotia amplissima et maxima, et tam interna quam externa tractant; unus nempe provincias septemtrionales Europae pertractat, alter meridionales; prius habet Belgium, Germaniam, Borussiam, Poloniam, Russiam, Daniam et Sveciam; ad meridianam spectat Gallia, Hispania, Portugallia, Italia et Helvetia, nec non Sabaudia. 2 Uterque habet suam cancellariam et subalternos; archivum, sigillumque regni his commissum est; praeter hos a tempore unionis habetur secretarius tertius ex parte Scotiae, qui etiam est

omni fere gente Europea commercium, sed non lucrosum, sed perniciosum; parato enim aere omnes necessitates suas ab exteris gentibus emere coguntur; imo nec ipsi sibi adferunt necessitates suas, sed etiam vecturarum utilitatem cedunt exteris; paucae comparent naves Hispanicae in Gallia, Italia, hodie etiam Angliam et Africae oras petunt, a quibus religionis Mahometanae aversio eos ad haec usque tempora arcebat, sic anno 1786. primum pedem fixit in Hispaniam Constantinopolitanae aulae legatus, cum quo tractatus commercii initi sunt; in America meridionali

51. [49.] Ad Pium VI. subscriptum imagini suae,
4.51.1  Effigiem sine mente vides: mens quanta viro sit
4.51.2   Urbs passim, passim Gallia tota docet. 52. [50.] Ad Pium VI., Roma digressum.
4.52.1  Carus eras Romae praesens, o Sexte, videris
4.52.2   Nunc absens

Vivat, io, servetque suos virtute suorum
4.73.6   Fretus et externas videat usque minas.
4.73.7  Haec eat, haec Romae totum vox impleat orbem,
4.73.8   Intremet et justo Gallia tacta metu. 74. [72.] Vide aliud epigr. ad Pium VI. sub n.o 100. Radelja De Clemente

4.161.6  Ipsaque cui merito Calliope invideat?
4.161.7  Macte tua virtute, ingens, macte, o Doriclea,
4.161.8   Felicis pulchris ausibus ingenii,
4.161.9  Gallia queis plausit, plaudit nunc maxima Roma,
4.161.10   Nullo non plaudet tempore posteritas. 162. [160.] Ad patrem, filio disputante.

4.180.8   Atque parem priscis vatibus efficiet. 181. [179.] De classibus Britannicis Nereidum vaticinium.
4.181.1  Dicite, io, miserae, quas vexat Gallia, gentes:
4.181.2   Tandem fert lapsis Anglia rebus opem.
4.181.3  Illa malo injiciet victrix jam froena furori,
4.181.4   Illa premet valido colla superba jugo.

263. [261.] De navi aeria epigr. IV. Radelja De navi aeria.
4.263.1  Et terra et ponto victrix jam Gallia regnat,
4.263.2   Restat, ut et campis regnet in aeriis;
4.263.3  Haec etiam ut possit rerum pars tertia subdi,
4.263.4   Altivola nubes transvolat illa rate.

V. Vide VI. inter Var. n.o 60. et inter Encom. 266. ep. VII. Radelja Ad Graeciam, de Gallico ratis aeriae invento.
4.264.1  Daedaleos jactas quid nisus, Graecia? Fluctus
4.264.2   Gallia sola potest nare per aerios;
4.264.3  Laude sua quae te tam vincit Gallia, mendax
4.264.4   Fabula quam vera vincitur historia.

Ad Graeciam, de Gallico ratis aeriae invento.
4.264.1  Daedaleos jactas quid nisus, Graecia? Fluctus
4.264.2   Gallia sola potest nare per aerios;
4.264.3  Laude sua quae te tam vincit Gallia, mendax
4.264.4   Fabula quam vera vincitur historia. 265. [263.] Ad Quintum docilem monenti.
4.265.1  Multa quidem peccas,

est, fieri quod numquam posse putatum est,
4.268.6   Humano effectum denique ab ingenio.
4.268.7  Scire sat est, tot post laudum decora ampla tuarum,
4.268.8   Hoc tibi partum uni, Gallia pulchra, decus.
4.268.9  Eximium decus et cunctis memorabile saeclis,
4.268.10   Desit ut, haud deerit quae tamen, utilitas.

denique, clamo,
5.705.6   Vis franget, clamo, denique stultitiam. 706. [705.] De Galliae turbis.
5.706.1  Humano generi quod Gallia stulta parabat,
5.706.2   In se re vera nunc videt exitium;
5.706.3  Illa ferae in morem tandem conclusa furentis,
5.706.4   Illa Dei atque hominum ferre coacta minas,

debita: vecors
5.706.8   Denique libertas hoc dabit imperium. 707. [706.] In idem argumentum.
5.707.1  Abjecit clypeum coeso jam Gallia rege,
5.707.2   Uno et quo fuerat pignore freta caret. 708. [707.] De pileolo Italice "berretta", quo tunc temporis Galli utebantur.

elegos. 878. [872.] In Galliam. Krša
5.878.1  Quae libertatem nulli non, Gallia, spondes,
5.878.2   Nil praestas cuiquam ni grave servitium.
5.878.3  Quin tua, quae ostentas aliis, tibi dona reservas,
5.878.4   Stultitiae exemplum sola futura tuae?

5.926.6   Plaudere, pol, nugis, stultitiaeque merae. 927. [921.] Quantumvis pulcra, contemni Romae rerum omnia quae non miserit Gallia aut Anglia. Krša
5.927.1  Hoc natum ad Tiberim est, contemnitur. At nihil unquam
5.927.2   Pulchrius huc misit Sequana, vel Tamesis.

foeda libido,
5.933.4   Haud possum vitio non tribuisse tuo. 934. [928.] In Galliae regicidium.
5.934.1  Impia mactato laetaris, Gallia, rege,
5.934.2   Nec piget horrendi nec pudet, heu, sceleris?
5.934.3  Ast erit, ut pigeat jam jam, pudeatque, cruoris
5.934.4   Innocui pendes dura ubi supplicia,

[994.] In Galliam. Populus lege solutus belluae Populum lege solutum belluae similem esse. Krša
5.1000.1  Philosophi regnant, nec fis, o Gallia, felix,
5.1000.2   Regnant nam solo nomine philosophi,
5.1000.3  Quos fugit expertes veri omnis, lege solutus
5.1000.4   Quam mala, quamque nocens bellua sit populus!

abs te sperant quae commoda quisque, relictae,
5.1009.6   Mirabor, de tot si comes unus erit. 1010. [1004.] In Galliam.
5.1010.1  Gallia, dic, quae mens tam coeca ac devia pessum
5.1010.2   Dat miseram, omni omnem perdit et exitio?
5.1010.3  Templa jacent, versae leges, moresque soluti,
5.1010.4   Libertas

plaudis tamen ipsa tibi et confossa cruentum
5.1010.8   Lethali pectus vulnere vulnus amas. 1011. [1005.] Aliud.
5.1011.1  Gallia, quis miseram nunc te regit? Effera turba,
5.1011.2   Ipsa suo arcessit quae capiti exitium,
5.1011.3  Quae furiis incensa ruit, seque ipsa barathrum
5.1011.4   Demens atque

regumque ministros,
5.1011.8   Arbitrio quam sic velle perire suo? 1012. [1006.] Aliud.
5.1012.1  Infelix quo mersa malo es nunc Gallia! Servit
5.1012.2   Rex tuus et servit pars populi melior,
5.1012.3  Vulgus ovat, saevitque animis atque omnia miscet
5.1012.4   Nactum vesanos ad scelus omne duces.

1013. [1007.] Aliud.
5.1013.1  Quid lapsi faciant mores, quid froena recusans
5.1013.2   Coelestis sophiae libera mens hominum,
5.1013.3  Triste tua exemplum praebes, o Gallia, clade,
5.1013.4   Dira furens saevis saevior Odrysiis.
5.1013.5  Necdum etiam sentis, heu, necdum sentis, origo,
5.1013.6   Unde tui exorsum coeperit exitii?

etiam sentis, heu, necdum sentis, origo,
5.1013.6   Unde tui exorsum coeperit exitii?
5.1013.7  Sancta Dei lex una potis, potis una mederi est
5.1013.8   Sancta tuae cladi, Gallia, relligio. 1014. [1008.] In Antigenem dementi amore Gallam prosequentem.
5.1014.1  Quod Gallam colis et multa virtute puellam

Italiam, perpetuo crepantem machinam volantem, ab aliis inventam. Krša
5.1154.1  Quod coelum incluso follis petit actus ab igne,
5.1154.2   Inventum jactat Gallia docta suum.
5.1154.3  Quidquid id est laudis, totum sibi vindicat illa;
5.1154.4   Vidit, inexpertum primaque fecit opus.
5.1154.5  Nil tibi jam superest. Aliena inventa

possit propelli remige; quanta est
9.57.6   Mole opus immensum crescat ut iste globus!
9.57.7  Id nisi fit, fieri quod res vetat, heu nihil actum,
9.57.8   Magna tibi invento est, Gallia, Daedaleo. 58. [57.] Ad scholam rediens.
9.58.1  Romulei juvenes, mea quos praecepta sequentes
9.58.2   Dulce mihi est rupes

207. [204.] De navi aëria. Krša
9.207.1  Aëriae attollant nisi pondera vasta carinae,
9.207.2   Nil aget inventis Gallia docta suis,
9.207.3  Attolli aëriis at pondera vasta carinis
9.207.4   Posse, tenet cupidos irrita spes animos.
9.207.5  Id fieri donec rerum natura negabit,

Hae sunt praesidium, columenque potentius urbi,
Quam vel divitiae, quas mobilis auferet aetas,
Vel, quas subvertit belli fruor impius, arces.
Haec super exiguis ego rebus parva canebam;
Immensa belli dum Gallia mole Britannos
Impetit, incertisque volans victoria pennis
Suspensos tenet, imperium cui destinat orbis. FINIS.

elementaque Gallica discunt
1.5.78  Toti in litterulis. Quantum diducere callet
1.5.79  Quis rictum, et circumflexum pronunciat apte
1.5.80  Ore, gravemque sonum, atque, ut Gallia jussit, acutum,
1.5.81  Tantumdem sapit. A Ligeri hinc peregrina supellex
1.5.82  Verborum, notis hinc farta cucurbita dictis,
1.5.83  Arcadicum

facile doctusque reponam.
1.6.49   Externas non nostra dapes, peregrinaque praebet
1.6.50  Instrumenta gulae diverso a littore mensa.
1.6.51  Nulla coquum mihi, nec structorem Gallia misit.
1.6.52  Non ego uti Galli, sed coenet ineptus Iolas
1.6.53  Dalmata citra Alpes natus: male Dalmata pinguis
1.6.54  Externas affectat opes,

a principiis ad tempora nostra perenni
3.1.28  Annorum serie neglecta est fabula, acuti
3.1.29  Donec Fontaeni consurgeret aemula virtus,
3.1.30  Quam generosa tulit felici Gallia partu,
3.1.31  Gallia doctorum mater fecunda virorum,
3.1.32  Quae potis et socco scenam et calcare cothurno.
3.1.33  Post hunc nonnulli, quorum haud ignobile nomen,

3.1.28  Annorum serie neglecta est fabula, acuti
3.1.29  Donec Fontaeni consurgeret aemula virtus,
3.1.30  Quam generosa tulit felici Gallia partu,
3.1.31  Gallia doctorum mater fecunda virorum,
3.1.32  Quae potis et socco scenam et calcare cothurno.
3.1.33  Post hunc nonnulli, quorum haud ignobile nomen,
3.1.34  Ad Tamesin Gaeus,

bibit sitiens, illum obruit improba fontem.
3.2.43  Graecia condocuit Romam: tenuere Quirites
3.2.44  Regni sceptra diu, atque diu tenuere leporum,
3.2.45  Sed tamdem eripuit Romano Gallia victrix;
3.2.46  At praedae in partem venit Germanica pubes,
3.2.47  Venit et Anglorum validis exercitus armis,
3.2.48  Venit Arabs, et Hiber, Latiae et telluris alumnus.

bella,
576  Et Tiberis multo despumans sanguine volvit
577  Colla virûm, galeasque simul truncataque passim
578  Corpora cum gladiis. Dudum jam Gallia vidit
579  Hinc illinc acies fortes concurrere ad arma,
580  Atque minas signare truces grandique tumultu
581  Irruere in patriam, Romanos perdere cives.

Bibliographia locorum inventorum

Nikola Modruski (c. 1427-1480) [1465, Italija]: De consolatione liber, versio electronica, Verborum 79291, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [modr-n-cons.xml].

Marulic, Marko (1450-1524) [1480]: Repertorium, versio electronica, Verborum 315700, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - loci communes] [numerus verborum] [marul-mar-repert.xml].

Crijevic, Ilija (1463-1520) [1484, Dubrovnik]: Carmina e cod. Vat. lat. 1678, versio electronica, 7675 versus, verborum 46525, ed. Darko Novakovic [genus: poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - lyrica; poesis - epica] [numerus verborum] [crijev-i-carm-1678.xml].

Marulic, Marko (1450-1524) [1496, Split]: De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica, Verborum 186963, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [marul-mar-inst.xml].

Marulic, Marko (1450-1524) [1503]: In epigrammata priscorum commentarius, Verborum 25316, ed. Bratislav Lucin [genus: prosa oratio - commentarius] [numerus verborum] [marul-mar-in-epigr.xml].

Marulic, Marko (1450-1524) [1507]: Vita diui Hieronymi, versio electronica, Verborum 10681, ed. Darko Novakovic [genus: prosa oratio - vita] [numerus verborum] [marul-mar-vita.xml].

Benesa, Damjan (1476-1539) [1514, Lyon]: Epistolae dedicatoriae ex opere de secundo bello Punico, versio electronica, verborum 1502, ed. Rezar, Vladimir [genus: prosa - epistula dedicatoria] [numerus verborum] [benesa-d-epistolae-dedic.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518, Augsburg]: Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica, 35 versus, verborum 5015, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [andreis-f-thurc-germ.xml].

Marulic, Marko (1450-1524) [1519]: Dialogvs de Hercule a Christicolis superato, versio electronica, Verborum 8236, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [marul-mar-dial.xml].

Crijevic Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522]: Commentarii de temporibus suis, versio electronica, Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, ed. Vladimir Rezar [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [tubero-comm.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1527]: Dialogus Sylla, versio electronica., Verborum 15372, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [andreis-f-sylla.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1532, Venecija; Bec; Bec; Bec; Venecija; Venecija; Venecija; Trogir; Rab; Sarvar; Venecija; Trogir; Bakar; Sarvar; Trogir; Sarvar; Trogir; Venecija; Trogir]: Epistolae ad Thomam Nadasdinum, versio electronica, Verborum 5603 (pro tem), ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [andreis-f-epist-nadasd.xml].

Benesa, Damjan (1476-1539) [1534, Dubrovnik]: Epicedion in morte Jacobi Boni, versio electronica, 263 versus, 1707 verborum, ed. Duro Korbler [genus: poesis - carmen; poesis - epicedion] [numerus verborum] [benesa-d-epiced-bun.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1543]: Commentarius rerum actarum Constantinopoli anno 1542. Versio electronica, Verborum 4922, ed. Srecko M. Dzaja Guenter Weiss [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [andreis-f-const.xml].

Durdevic, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545, Leuwen]: Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primum de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum., ed. Durdevic, Bartul [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [djurdjevic-b-prognoma.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1550]: Carmina in manuscripto Budapestensi H46, versio electronica, 462 versus, verborum 3075, ed. Bratislav Lucin [genus: poesis - carmen; poesis - epigramma] [numerus verborum] [andreis-f-carmina-vd.xml].

Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-2.xml].

Pir, Didak (1517 – 1599) [1596]: Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica, versus 5366, verborum 40443, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [numerus verborum] [didacus-p-cato.xml].

Kitonic, Ivan (1561-1619) [1619]: Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica, 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [kiton-i-dir-meth.xml].

Vicic, Kajetan (?-ante 1700) [1686]: Thieneidos libri sex, versio electronica, 5415 versus, verborum 33672, ed. Gorana Stepanic [genus: poesis - epica] [numerus verborum] [vicic-k-thien.xml].

Durdevic, Ignjat (1675-1737) [1700]: Poetici lusus varii, versio electronica, versus 5453, verborum 35062, ed. Veljko Gortan [genus: poesis - epigramma; poesis - elegiacum; poesis - ode; poesis - sonetto; poesis - idyllium; poesis - metamorphosis; poesis - paraphrasis] [numerus verborum] [djurdjev-i-poe.xml].

Boskovic, Ruder (1711-1787) [1734]: Elegiae II et carmen, versio electronica, 456 versus, verborum 3103, ed. Tomislav Duric [genus: poesis - elegia; poesis - carmen] [numerus verborum] [boskovic-r-el-2-carm.xml].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1747]: Philosophiae versibus traditae libri sex, versio electronica, 11229 versus, verborum 82047, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epica; poesis - didactica] [numerus verborum] [stay-b-philos.xml].

Krcelic, Baltazar Adam (1715-1778) [1748, Zagreb]: Annuae 1748-1767,versio electronica, Verborum 244601, ed. Tadija Smiciklas [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [krcelic-b-ann.xml].

Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1749]: Operum omnium tomus I, versio electronica, Verborum 68552, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [skrl-1.xml].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755, Rim]: Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica, 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [stay-b-phil-rec.xml].

Boskovic, Ruder (1711-1787) [1761]: De solis ac lunae defectibus, versio electronica, 5828 versus, 91294 verborum, ed. Branimir Glavicic [genus: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [numerus verborum] [boskovic-r-dsld.xml].

Zamanja, Bernard (1735-1820) [1764]: Echo libri duo, versio electronica, Verborum 11422, versus 1535, ed. Petra Sostaric [genus: poesis epica] [numerus verborum] [zamagna-b-echo.xml].

Zamanja, BernardKunic, Rajmund (1735-1820; 1719-1794) [1768]: Navis aeria et elegiarum monobiblos, versio electronica, 3251 versus, verborum 26001; carmen epicum, hendecasyllabum 1, elegiae 10, idyllia 4, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epica; poesis - elegia; poesis - idyllium; poesis - epigramma] [numerus verborum] [zamagna-b-navis.xml].

Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1782]: Operum omnium tomus II, versio electronica, Verborum 46753, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skrl-2.xml].

Zamanja, Bernard (1735-1820) [1787]: Oratio in funere Rogerii Josephi Boscovichii, versio electronica, Verborum 4192, ed. Irena Braticevic [genus: prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [zamagna-b-boscovich-oratio.xml].

Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1790]: Operum omnium tomus III, versio electronica, Verborum 71764, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skrl-3.xml].

Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1791]: Status actualis oeconomiae publicae, versio electronica, Verborum 39967, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skerle-n-status.xml].

Baric, Adam Adalbert (1742-1813) [1792]: Statistica Europae, versio electronica, Verborum 91598, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [baric-a-stat.xml].

Kunic, Rajmund (1719-1794) [1794]: Epigrammata, versio electronica, 20870 versus, verborum 170058, ed. Irena Braticevic [genus: poesis - epigramma] [numerus verborum] [kunic-r-epigr.xml].

Feric Gvozdenica, Duro (1739–1820) [1803, Dubrovnik]: Periegesis orae Rhacusanae, versio electronica, 3368 versus, verborum 28363 [genus: poesis - epica; poesis - praefatio; prosa - index] [numerus verborum] [feric-d-periegesis.xml].

Rastic, DzonoAppendini, Franjo MarijaZamanja, MarijaZamanja, BernardFeric, DuroAppendini, Urban (1755-1814; 1768-1837) [1816]: Carmina, versio electronica, Versus 6583, verborum 46647, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - satura; poesis - elegia; poesis - epistula; poesis - carmen] [numerus verborum] [rastic-dz-c.xml].

Cobarnic, Josip (1790-1852) [1835, Split; Zadar; Makarska]: Dioclias carmen polymetrum, versio electronica, Versus 2345, verborum 17608, ed. La Redazione del Bullettino di Archeologia e Storia Dalmata [genus: poesis - epica; poesis - carmen; prosa - vita; prosa - praefatio; prosa - adnotationes] [numerus verborum] [cobarnic-j-dioclias.xml].

Preme hic ut KWIC videas