Quod quaesisti inventum est in 196 locis.

Preme hic ut KWIC videas

Loci 1-196:

1.307.11  Vis tibi versiculo me respondere sed uno,
1.307.12  Quod verum non est, dicere, Marce, soles. 308. ARISTOTELES ARGYROPYLO
1.308.1  Gratia magna tibi, de Graio qui facis ut sim
1.308.2  Italus; et facilis, qui modo durus eram.
1.308.3   Vix bene nota meis, olim mea dicta, Pelasgis,

opinantes assecuta est senectus? Si, quia nihil ultra habemus, hoc longum dicimus; omnia ista, perinde ut cuique data sunt pro rata parte aut uita longa aut breui abducuntur. Apud Hypanum fluuium, qui ab Europae parte in Pontum fluit, Aristoteles ait bestiolas quasdam nasci quae unum diem uiuant. Ex his igitur hora octaua quae mortua est, prouecta aetate mortua est; quae uero occidente sole, decrepita. Et magis etiam si solstitiali die. Confer nostram longissimam aetatem cum

habiti admirabiliores? Et recte sane, quoniam dare ueniam ac salutem diuinum est munus, denegare uero aut tollere et impium et crudele. Nec est egregii animi aut nobilis uindictam appetere, sed, ut sapientissime Aristoteles docet, timidi ac uilis. Vnde merito illud Xenophontis laudatur quod cuidam maledicenti retulit: "Tu", inquit, "potens es maledicere, ego uero tua maledicta contemnere." Sed illud Socratis tanto maiore excipitur laude

et docet uaria mortis genera explicando quibus facile sit uolenti e uita excedere. Sed absit tanta impietas tantaque amentia ab homine Christiano quae non solum diuina, sed et ipsius naturae ratione improbatur, ut pulchre in Politicha sua docet Aristoteles: Homo namque natura est membrum ei rei publicae cui si se subtrahit, nimirum iniuriam facit et pro cede sua ciuitati debet poenas.

2.23.25   Posteritas sapiat Baldos, sapiat quoque Cinnos,
2.23.26   Et quicquid Cicero dixit et ipse Maro,
2.23.27   Totus Aristoteles, omnis doctrina Platonis
2.23.28   Et sit in amplexu Scotia tota tuo.
2.23.29   Ad te concurrat semper studiosa iuuentus

Angeli regendis speris pręfecti 246 . Angelorum ordines nouem 267 . Natura angeli 324. 326 . Angelos esse atque multos Aristoteles in libro XI. diuinorum ita probat etc. 341 . Angelus multitudo immobilis, Angelum immobilem dicunt essentia, uirtute, actione, quoniam semper sit idem, ęque possit, intelligat semper omnia

neque acutius neque grauius audisset loquentem 41 . Amicos, qualescunque sint, oportere seruari, ne uideamur uel malis usi uel deuitare bonos. Aristoteles rogatus, quid sit amicus, "una", inquit, "anima in duobus corporibus habitans". Rogatus, erga amicos quales esse debeamus, "quales", inquit, "eos erga nos esse optamus. Fauorinus refert eum crebro dicere solitum: Amici, amicus nemo 47 .

Bion ad diuitem auarum: "Non", inquit, "hic substantiam possidet, sed ab ea ipse possidetur". Tenaces itaque aiebat opum ut suarum habere curam, uerum ex eis ut ex alienis nihil capere utilitatis 43 . Aristoteles hominum plerosque dicebat ita esse parcos, ac si semper uicturos, alios tam prodigos, ac si continuo morituros 47/. Diogenes rogatus, quomodo Dionysius amicis uteretur, "ut sacculis", ait, "dum plena euacuat et abiicit uacua". Cupiditatem arcem omnium malorum

ideę 30 . Idea; anima immortalis de corpore in corpus transiens 35 . Animę partes tres: rarionalis, concupiscibilis, irascibilis 37 . Aristoteles ait animam esse incorpoream, primamque esse entelechiam, corporis nempe naturalis et organici potentia uitam habentis 48 . Animam octo in partes diuidunt, id est in sensus quinque, uocem, cogitationem, generandi uim

oppressit quam id ab illo resciri potuit, liber VII, caput IIII.
Adulatio. Aristoteles Calistenem ad Alexandrum mittens monuit, cum eo aut rarissime aut quam iocundissime loqueretur, liber VII, cap. II.
Auaritia. De auaritia, liber

62 . Qnanta uis sit honestatis 64 . Virtus Marci Catonis. Summum bonum non in sola honestate 66 . Omnia bona, quę secundum naturam. Aristoteles, Plato. Marcus Piso contra Stoicos de bonis. Memoria clarorum uirorum loca nobilitata 68 . Bonum summum, si ignoretur, uiuendi rationem ignorari necesse est

"peribimus, si cognoscamur"--- "at ego", inquit, "nisi agnoscamur" 43 . Virtutis hymnus 45 . Aristoteles uirtutem ad beatam uitam sibi minime sufficere dixit. Virtutes non se inuicem sequi: fieri enim posse, ut prudens quispiam sit et intemperans 48 . Demetrius, cum comperisset Athenienses imagines suas euertisse, "at", inquit,

Cibus ac potus. In Creta Minois lex: Ne inuicem compotetis ad ebrietatem 19 . Cicuta homini uenenum est, cicutę uinum 45 . Aristoteles uidisse se inquit hominem, qui solo aere nutriebatur et sole 175 . Vinum, oleum, mel, succus, sal 258 . Pueri usque ad duodeuigesimum annum uini usum prorsus ignorent

usum, quod uento essent plenę atque animato maxime conuenirent. Ad hęc, nisi sumantur, leuiores ac pudiciciores fieri uentres, atque adeo, quę in somnis contingunt imagines, leues ac perturbatione uacuas perferri 83 . Aristoteles ait ideo fabis abstinendum admonuisse, siue quod pudendis similes sunt, siue quod inferni ianuis--- sunt enim foecundę solo--- siue quod corrumpant etc. Gallo item abstinendum; nam sacer est et horas signat. Pisces item sacros non gustandos. Panem non

comedendum 84 . Aristophon de Pythagoricis ait: "Comedunt olera et aquam in potu sumunt; pediculos et palium atque squalorem nemo alius perferre posset 84 . Andron Argiuus, ut ait Aristoteles, per arida Lybię loca absque potu iter agebat 96 . Cilices ieiuniis gaudent 96 . Vinum modice sumptum firmat ac roborat, immodice, statum mentis euertit; idem de cibo

Optima consultandi ratio 347 . Alexander imperator doctis consiliariis usus 441 .
Curiosus. Aristoteles in quosdam philosophos 233 . Concordia Chrysaori cum duobus fratribus in Hiberia regnantis, ex quo dictus est Geriones triceps 31 . Concordię templum

Diuitię. Ad uirtutes pecunia dux esse potest, continere uero eas non potest. Diogenes 47 . Diuitias Zeno in prępositis, Aristoteles in bonis ponit 66 . Dolor iuxta Epicurum, si longus, leuis, si grauis, breuis 8 . Tullius contra quod et summus possit esse diuturnus 31 .

et iterum 88 . Fatum immutabile 95 . Non talis in cęlo Iuppiter, qualis in Capitolio 96 . Nunquam nos uerecundiores esse debere Aristoteles ait quam cum de diis agitur 110 . Diis solis et uirtus et beata uita contingit 42 . Communis omnium opinio deos esse et animos ęternos 58 .

Scylla nigrum farinis inspersum 121 . Corpus forma dolio, colore argento ignito simile de cęlo lapsum diremit pugnam duorum exercituum Luculli et Mithridatis 6 . Aristoteles deformis gracilitate crurum et oculorum pusillitate 138 .
Dolus.

27 . Plato: totius generationis causam esse deum. Deos esse igneos 35 . Deum sicut et materiam incorporalem esse 36 . Aristoteles, sicut et Plato, deum incorporalem diffinit eiusque prouidentiam ad cęlestia usque pertingere, ipsum uero immobilem esse 48 . Lysia pharmacopola sciscitante, an deos esse crederet: "Quomodo", inquit, "non credo, qui

Bias secundus interrogatus, qui nam anxietate maiore anxiaretur, ille, inquit, qui se maxime cupit esse felicem et quietum 43 . Aristoteles felicitatem ait plenitudinem ex III maxime constantem bonis, animi scilicet et corporis et externis 48 . Diogenes rogantibus Atheniensibus, ut initiaretur, atque dicentibus, quod apud inferos hi qui

alii prębet. Itaque neque ira neque gratia tangitur, quippe huiusmodi omnia infirmitatis indicia sunt 110 . Fides. Solon: Virtutem atque probitatem iuramento fideliorem cense 8 . [Aristoteles parentes, qui liberos erudiendos curassent, longe honorabiliores esse his qui solum genuissent]. Apud Zenonem urbis ac moenium claues deponebantur 63 . Forma. Non componere faciem, sed bonarum artium studiis animum excolere

hortatur iuuenes, ut se intueantur in speculo 19 . Pulchritudinis tres species: facies, usus, lex 37 . Pulchritudo alienum bonum 43 . Aristoteles rogatus, cur honesta forma pręstantibus diutius congredimur: Cęci, inquit, huiusmodi interrogatio est 47 . Antisthenes adolescenti qui se fictori suo conformabat: Dic, ait, si uocem ęs acciperet, quanam in re

nobis gigni, quę tamen uelut inutilia a nobis proiicimus 23 . Contemnente quodam patrem Diogenes: Non pudet, ait, istum contemnere, qui tibi, ut magnum sapias, est autor 59 . Aristoteles: parentes qui liberos erudiendos curassent, longe honorabiliores esse his qui solum genuissent. Hos enim uiuendi tantum, illos et bene beateque uiuendi autores esse 47 . Festa. Menedemus cum aliis philosophis a

De cupiditate glorię; liber VIII, caput XV. Glorię, non auri cupidus Alexander conditionem a Dario oblatam non accepit, et dicente Parmenione: Acciperem, si Alexander essem; et ego, inquit, si Parmenio essem; liber VI, caput IIII. Aristoteles de semet ipso in neutram partem loqui debere prędicat; liber VII, caput II. Gula. Tibicines uino consopiti a Tibure Romam usque portantur; liber II, caput I. Damnatus qui puero omasum cupienti bouem occidit; liber VIII, caput I.

agitans, ita ut ancilla diceret Chrysippi sola inebriari crura 79. Anaxarchus se ne id quidem scire dicebat, quod nihil sciret 94. Iustitię tria genera: circa deos, circa homines, circa defunctos 36. Aristoteles iustitiam dicebat uirtutem animi cuique secundum merita distribuentem 47. Stateram non transiliendam 82. Iustus a perturbatione remotissimus, iniustus uero perturbatione plenus est 110. Ignis.

clam eius puluino subiecit. Quo ille inuento: Arcesilai, inquit, hic ludus est. Sed et alias mille ad eum solidos misit. Acceperat ab eo quidam ad suscipiendos amicos argentea uasa. Cum uero is egenus esset, non repetiit 42 . Aristoteles reprehendenti, quod stipem non bono homini dedisset: Non, inquit, homini dedi, sed humanitati 47 . Antisthenes Diogeni tunicam petenti pallium explicare iussit 54 .

Ventus est fluens aer 102. Inter spiritum et uentum et aera. Ventorum nomina 103. Quare Deus dedit uentos 104. Turbo 108. Stoici duo esse in natura dicunt, ex quibus omnia fiunt: causam et materiam. Aristoteles putat causam tribus modis dici: prima materia, secunda opifex, tertia forma. Quarta etiam propositum operis 22. Plato quintam adiecit: exemplar, id est ideam. Mundum fecit Deus propter suam bonitatem, secundum Platonem. His causis adiicit Seneca alias: tempus,

Mundum ex elementis et quę in mundo sunt. Item a Deo conditum et animatum 35 , 36 . Ex omnibus, quę subsisterent corporibus, factum esse cęlum opinatur 36 . Aristoteles quintum elementum esse dicit ex quo sunt cęlestia 48 . De physica ratione. De mundo. Sol, causę, mathematici. Duo principia: faciens ac patiens. / Corpus 74 .

Cur fugis? Quoniam inquit, maledicendi tu potestatem habes, ego abeundi 22 . In Platonem conuitia 31 . In Aristotelem 46 . Aristoteles ei a quo conuitiis agebatur [Insectatore uero persequente ac dicente: Cur fugis] postremo dicenti: Num te satis obtudi- Hercules, inquit, non tibi animum intendi 74 .

Mors nihil ad nos. Quod enim dissoluitur, sensu priuatur; quod autem sensu caret, nihil ad nos 110 .
Mendacium. Aristoteles interrogatus, quid mendaces lucrarentur: Vt, cum uera, inquit, dixerint, non illis credatur 46 . Quomodo persuaserit Pythagoras se ad inferos fuisse 83 .

Interrogánti Dionysio ad quid uenisset: Vt, inquit, quę non habeo, accipiam 23 . Mitrodidactus, id est amatredoctus 23 . Aristoteles tria dicebat pueris esse / necessaria: ingenium, exercitationem, disciplinam. Interrogatus, quo pacto egregie proficerent- Si excellentiores, ait, prosequentes tardiores non attendant 47 .

Theodorus furto, adulterio, sacrilegio usurum sapientem, cum tempestiuum erit 25 . Iniquitas in tria scinditur: lex mala, legis bonę pręuaricatio, lex nulla 38 . Aristoteles ait uitium ad miseriam et infelicem uitam sufficere 48 . Diogenes musicos in ius uocabat, quod cum lyrę cprdas congrue aptarent, animi mores inconcinnos haberent 56 .

iugi exercitatione emendasse 26 . Socrates per somnium uidit olorem, per quem signabatur Platonis eloquentia 30 . Stili ipsius genus inter poema et prosam orationem medium fluere ait Aristoteles 32 . Orationis quinque genera: ciuile, oratorium, priuatum, dialecticum, artificiosum 36 . Orationis sex speciees: adortatio , dehortatio, accusatio,

uocalissimus fuit 435. Alexandrinorum dicacitas odium sibi conflauit 437. Ocii et desidię conuicti capite plectebantur ex Draconis lege 86. Xenocrates calcaribus egens, freno Aristoteles 233. Demetrius in pace uoluptatibus addictus, in bello uirtuti 242. Penitet Catonem, quod aliquando diem unam per incuriam passus esset effluere inanem 320. Lucullus reipublicę cura abiecta ad ocium se contulit

Suilli pecoris numerus foecunditatis ad uicenos, sed educare tam multos nequeunt 95 . Coruino ouo comesto pregnans ore partum reddere dicitur 107 . Coruos ore parere putant. Aristoteles negat. Omnia animalia, quo maiora, minus foecunda 114 . Compositio medicamenti, quo pulchri bonique et fortunati gignantur liberi 255 . Tanaquilis reginę ancilla Ocrestes

Poetę inutiles et puerilis delectationis 13 . Sophistę. Gorgias professus in omni doctrina 14 . Rhetorica palmę, dialectica pugnis similis est, Aristoteles 17 . Dialecticam contemnit Epicurus. Herilus summum bonum scientiam dixit 23 . Academici nihil certi affirmant. In quo differunt Stoici cum Peripateticis

Contra Stoicos: peccata non esse paria 57 . Nihil tam miseros facit quam scelus 65 . An sint peccata paria 67 . Aristoteles: Pręter uitia et uirtutes nihil fugiendum aut appetendum 81 . Passio animi. Cupiditatum genera secundum Epicurum 9 . Morbi animi qui sunt. Epicurus

Publius tragicis comicisque uehementior ingeniis 74 . Gręcus poeta ait: Aliquando et insanire iucundum est. Plato ait: Frustra poeticas fores compos sui pepulit. Aristoteles: Nullum magnum ingenium sine mixtura dementię fuit. Stoicos cęteris philosophis pręfert 75 . Quęstionum inutilium cura. Quantum boni effecerunt qui sapientię et uirtutis exempla litterarum monumentis commendarunt.

antiquior. De patria Homeri 24 . Demosthenes Callistratum orantem cum audisset, Platonem reliquit 25 . Plato tris Philolai Pithagorici libros decem milibus denarium mercatus est. Aristoteles libros pauculos Speusippi philosophi post mortem eius emit talentis Atticis tribus 26 . Argumentum uitiosum, quod reciprocum est, Gręce dicitur ŕntistrejonta . Exemplum Prothagore et Euathli

64 . Seneca male notans Ennium et Tullium circa uocabuli usum 69 . Poetę qui primum duri et acerbi, postea sunt mites et iocundi 74 . Aristoteles per uini significationem Menedemum et Theophrastum sibi successores delegit 74 . Humanitas bonarum artium scientia. Humanus, id est eruditus 78 . Senatus consultum de

uicti indigne 100 . Quibus temporibus fuerint Solon, Homerus, Hesiodus, Pythagoras, Archilochus, Aeshilus, Fabii, Empedocles, XII tabulę, Sophocles, Euripides, Hippocrates, Democritus, Socrates, a Gallis Roma capta, Eudoxus, Aristoteles, Philippus rex, Plato, Demosthenes, Epicurus, Zeno; item poetę Callimacus, Lucius Liuius, Quintus Ennius, Caius Neuius, Porcius Licinius, Marcus Cato, Plautus, Diogenes, Carneades, Critolaus, Cecilius, Terentius, Pacuuius, Accius, Lucillius

Demades prępositus Demostheni in dicendo 85 . Plato poeticę quoque studiosus. Sed ubi Socratem audiuit, philosophiam secutus, carmina quę ędiderat, combussit 135 . Aristoteles octo 135 . Plato Aristoteli pręlatus 137 . De Theophrasto et Menedemo iudicium Aristotelis 139 .

Phyrne cum frustra tentasset in eodem decubans lecto, discedens percunctantibus se non a uiro, sed a statua exire dixit 39 .
Pietas. Aristoteles, cum sibi probro daretur, quod nequam homini misericorditer tulisset opem: Non, inquit, mores miseratus sum, sed hominem 46 . Xenophanes Pythagoram sugillat dicens, cum uidisset aliquando canem cędi, miseratus ait:

Penitentia. Cleantes sępe, cum foderet se ipsum, increpabat. Quem audiens Aristoteles: Quem, inquit, obiurgas? Et ille ridens inquit: Senem canum, excordem, amentem 78 .
Patientia. Chilo indignanti fratri, quod ephorus

Arcesilaus adeo Homeri studiosus fuit, ut semper ante somnum de illo aliquid legeret, et mane cum surgeret 41 . Pindarus implens uocem et uerborum exuberans 41 . Aristoteles discipulis dicere solebat: Aspectus quidem a continenti aere lumen accipit, animus autem a disciplinis liberalibus. Studiorum liberalium amaras radices, fructus autem dulces esse asserebat 46 . Ferunt Diogenem ita

ut Aristotelem appellaret donum formę, Socratem modici temporis tyrannidem, Platonem naturę priuilegium, Theophrastum tacitam deceptionem, Theocritum eburneum detrimentum, Carneadem regnum solitarium. Aristoteles rogatus, quo differrent docti ab indoctis: Quo, inquit, uiuentes a mortuis. Disciplinam optimum dicebat esse uiaticum ad senectutem. Eruditionem inter prospera esse ornamentum, inter aduersa refugium. Rogatus, quid ex philosophia lucratus fuisset: Hoc, inquit, ut

eruditi illum legerent, ne passim lectus contemptui esset 89 . Philosophia duplex: alia secundum ueritatem, alia secundum opinionem 91 . Zenonem Eleatem inuentorem dialecticę fuisse Aristoteles autor est 91 . Philosophum quinque certaminum uictori esse similem 92 . Democritus, Diocosmum suum cum legisset, quingentis talentis honoratus est

Ferunt Menedemum ad Antigonum profectum, et cum, ut patriam e seruitute eriperet, illum inducere non posset, septem dies totos cibo abstinuisse atque ex animi dolore uita excessisse 29 . Aristoteles glorianti cuidam, quod magnę esset urbis ciuis: Noli, inquit, hoc attendere, sed an dignus sis magna et illustri patria, inspice 47 . Antisthenes Atheniensibus, quod indigenę essent, gloriantibus exprobrans dicebat illos

92 .
Passio animi. Passiones duas ponunt Cyrenaici, id est dolorem et uoluptatem 25 . Aristoteles asserit sapientem etiam perturbationi modice cędere 48 . Stoici sapientem perturbationibus uacuum dicunt 72 . Quid sit perturbatio secundum Zenonem. Eius genera IIII

209 . Pindari poetę stirpem uetuit uiolari Alexander. Statua Orphei. Alexander ad statuam Achillis sacrificans, felicem illum dixit, qui sibi Homerum sortitus esset uatem 210 . Aristoteles 233 . Metrocles libros suos combusisse fertur, fassus somniorum fantasmata illa esse. Menander et Philemon socco clari et inter se emuli 251 . Homerus Chii natus, Smyrnę

39 . Duo philosophorum genera, Italicum et Ionicum. Philosophorum nomina. Socratica disciplina 53 . Platonis philosophia 54 . Aristoteles Platoni impar 56 . Poetę theologi 141 . De Hebraicis litteris 147 . Scientia. Ęgyptiorum centum milium annorum.

cum aut sapientes regere aut reges sapere coepissent, Liber VII, caput II. Rex Darius salutatus hinnitu equi, caput III. Rex qui, cum prius quam capiti imponeret diadena, consyderasset: O nobilem, inquit, magis quam felicem pannum. Aristoteles Calistenem ad Alexandrum mittens monuit, cum eo aut rarissime aut quam iocundissime loqueretur. Eodem. Archatonius Gaditanus LXX annis regnauit, centum et triginta uixit, liber VIII, caput XIIII. Ob successionem regni fratres ad

Semina scientiarum in homine 392 . Viri ingeniosiores sępenumero molles carne sunt, graciles, ualetudinarii etc. 401 . Aristoteles scribit: omnes in qualibet arte uiros ę excellentes melancholicos extitisse, siue tales nati fuerint, siue assidua meditatione tales euaserint 401 . Intellectus res non

Sapientis officium. Respublica uxor, lex patrię commoda 36 . Bion asserebat prudentiam tantum a uirtutibus cęteris differre, quantum uisum ab aliis sensibus 43 . Sapientem Aristoteles ait amaturum ad rempublicam accessurum, uxorem ducturum, cum rege una uicturum 48 . Idem ait sapientem sibi ipsi sufficere; sua quippe esse quę aliorum sunt omnia 54 .

similis. Ambo in eodem conditi sepulchro 40 .
Spes. Bias rogatus, quid esset dulce hominibus: Spes, ait 12 . Aristoteles rogatus, quid sit spes: Vigilantia, ait, insomnium 46 . Quod futurum est, neque nostrum est neque non nostrum 109 .
Seruus.

Caphea Sophitis regio, gens inter Indos sapientissima 229 . Gymnosophistę 232 . Disciplina senectutis uiaticum 233 . Aristoteles rogatus doctum ab indocto differre dixit quod uiuus a mortuo 233 . Stilpo nihil suum esse dixit pręter scientiam 242 . Metroclis illud est: Aliud pecunia parari ut prędia, aliud

caritate teneatur, ualeat; quid enim dicam propicius sit? esse enim propitius potest nemini. Cic. nat. 1, 124. Stultus igitur Socrates, insanus Plato, delirus Aristoteles, Zeno item Stoicus et plerique omnes philosophorum amentes plane et fatui, qui et deum esse et prouidentia cuncta hec consistere partim senserunt, partim etiam in scriptis reliquerunt. Salomon quoque rex, dei testimonio omnium mortalium sapientissimus,

Audient arcana illa uerba, quę non licet homini loqui. Denique, quod oratorum princeps Demosthenes aut par illi in dicendo Tullius nunquam eloqui potuissent, quod gentilis philosophię antistes Plato aut ipso argutior Aristoteles nunquam inuestigare ualuissent, hoc minimus inter cęlestis patrię ciues deprehendet, intelliget, tenebit, possidebit, dicente Domino per prophetam: Dabo tibi thesauros absconditos, et arcana secretorum, ut

contiguum esse, ut inde omnis virtus gubernetur, sed dicit stellas esse tantum ad ornamentum universi. Quis enim sani capitis auderet dicere (pace eius dixerim) tantam dementiam: sed forte, ut patribus tantum contradiceret, ausus est, tam grave scelus committere; quod etiam si Aristoteles dixisset, inter ignaros non solum sacrae astrologiae, verum etiam philosophiae esset collocandus. Quia ex hoc uno utraque destruitur. Ex quo etiam uno talem etiam se ostendit, qualem docti quam plurimi impium semper iudicavere,

secundum sensum iam supra dictum. Utilitas autem est, quod habitis his dispositi erimus ad omnes scientias speculativas, practicas et artes mechanicas. Dico ad scientias speculativas rationales et reales. Rationales, quia cognoscemus medium, quo Aristoteles usus est in fabricando instrumentum syllogisticum , ut infra in primo theoremate primi Elementorum Euclidis dicemus. Ad reales etiam scientias et speculativas erimus dispositi,

sit prioritas temporis in substantiis abstractis, quia in aeternis non prius tempore est unum quam alterum, quamvis in illis sit ordo perfectionis. Tamen de tali numero difficilis est scientia. Maxime apud peripateticos, qui negavere Ideas Platonis, ut sunt abstractae a singularibus. Tamen Aristoteles certe non sensum, sed verba Platonis impugnavit. Quia tales ideae apud Platonem sunt ipsi numeri vel rationes in mente divina existentes (ut supra probatum est), quod certe neque Aristoteles ad hunc sensum negare posset. Numeri vero ad nostrum usum redacti sunt similitudines

Maxime apud peripateticos, qui negavere Ideas Platonis, ut sunt abstractae a singularibus. Tamen Aristoteles certe non sensum, sed verba Platonis impugnavit. Quia tales ideae apud Platonem sunt ipsi numeri vel rationes in mente divina existentes (ut supra probatum est), quod certe neque Aristoteles ad hunc sensum negare posset. Numeri vero ad nostrum usum redacti sunt similitudines illorum in mente divina existentium. Quibus in cognitionem illorum in mente divina existentium academici devenere. In quo quidem processu clausum est illud principium celatum divi Platonis,

non auditur, similitudinem sumentes ab incolis apud Catadupam Nili praecipitationem, ubi sonum ob sui magnitudinem non audiunt. Plato, inquam, noluit hoc dicere, sed quod illa harmonia caelestis non cadit sub auditum sensus, sed tantum sub auditum rationis. Quae non est ex sono (ut Aristoteles sibi imposuit, magis verba quam sensum Platonis impugnando), sed est ex velocissimo et tardissimo (ut modo dictum est). Talis enim harmonia perfectissima (ut organum) est proportionata enti perfectissimo.

omnis effectus, quia a materia male disposita talis actio impediri potest. Quamvis apud Scotum tenet ista consequentia, quae apud Aristotelem non tenet, scilicet si Deus agit cum necessitate, omnia essent cum necessitate, quia Deo (ut est potentiae infinitae) nihil resistere potest. Tamen Aristoteles aliter dicere non potuit stans in puris naturalibus. Quia videt, quod Deus est summa bonitas et summe boni est producere summe bonum. Quia si posset aliquod bonum producere et de facto non produceret, non esset bonum. Ideo dixit, quod Deus necessario agit. Ex alia parte videt, quod

illud. Ideo dixit, quod materia est causa contingentiae. Sed quia haec sunt altioris artificis. Quia astrologi, cuius solius est resolvere has causas et effectus omnes (possibiliter per naturam) ad primas causas, scilicet ad corpora caelestia. Aristoteles vero, vel quia noluit habitum sumere astrologicum et in naturalibus veritatem concludere, timens forte, ne descendat de genere in genus astronomicum cum physicis permiscendo vel quia mathematicas non optime calluit, ut dicit Simplicius de ipso in Praedicamentis in capitulo 19. et

artibus suis ad gradum cognitionis possibilem per naturam. Et quod magnus commentator Averroes dicit in prooemio De physico auditu, in commento 14. 3. De anima, primo De generatione commento 38. et divus Hieronymus illud confirmat scilicet, quod Aristoteles fuit regula in natura, maxime in philosophia. Illud idem dici potest de Ptolemaeo in mathematicis. At illa bestiola Gregorius Ariminensis disputans quaestionem de infinitate vigoris primo Sententiarum dicit, quod

quod Aristoteles fuit regula in natura, maxime in philosophia. Illud idem dici potest de Ptolemaeo in mathematicis. At illa bestiola Gregorius Ariminensis disputans quaestionem de infinitate vigoris primo Sententiarum dicit, quod Aristoteles in puris naturalibus erravit. Idem disputans materiam de futuris contingentibus, an in illis sit determinata veritas: aperto ore fatetur Aristotelem errasse seclusa etiam fide catholica. Et quamvis omnis contradictor, cum est super veritatem, imprimis excusandus est, tamen ego

. Ergo triangulus non potest esse passio lineae. Maior patet. Minor est Porphyrii in capitulo de specie, ubi dicit, quod triangulus est figurae species, linea vero recta, cum nullam superficiem claudere potest, figurae species esse non potest, quamvis Aristoteles primo Posteriorum textu commento 2. dicat, quod triangulus est passio lineae. Solutio: argumentum peccat per fallaciam aequivocationis. Quia neque Euclides, neque Aristoteles volunt, quod triangulus sit passio lineae, sed volunt, quod ipsa collocabilitas trianguli id est

species, linea vero recta, cum nullam superficiem claudere potest, figurae species esse non potest, quamvis Aristoteles primo Posteriorum textu commento 2. dicat, quod triangulus est passio lineae. Solutio: argumentum peccat per fallaciam aequivocationis. Quia neque Euclides, neque Aristoteles volunt, quod triangulus sit passio lineae, sed volunt, quod ipsa collocabilitas trianguli id est ipsa aptitudo lineae ad triangulum et ad omnes alias figuras super ipsam constituendas. Et sic cessat et dubium et contradictio Philosophi et Porphyrii et Euclidis. Primo

in ipsorum expositionibus clare innotescere potest. Tertio, ex cognitione huius trianguli omnibus innotescet totus processus Aristotelis et quo medio usus est in fabricando instrumentum syllogisticum, sine quo non continget quemquam cognoscere se aliquid scire. Qua autem arte vel medio Aristoteles usus est? Dico, quod medio et arte geometrica, quia syllogismus est figura, quae figura trilatera. Figura autem et triangulus ad geometram et non ad alium artificem spectat. Quae omnia apparebunt ex ipsa diffinitione syllogismi in primo Priorum, si primo litteram ipsius

sit et figura claudatur. Ita quod sensus erit iste: cum Philosophus velit instrumentum vel figuram syllogisticam venari vel fabricare: et figura cum nihil aliud sit nisi illa superficies clausa et terminata lineis rectis, ita quod duae lineae non claudunt figuram, sic etiam in proposito dicit Aristoteles, si ponantur tres termini a.b.c. puta in forma triangulari, et si ductae fuerint duae lineae a duobus terminis ab ipso b. in a. et ab ipso c. in b. erunt duae lineae, quae tamen non faciunt figuram. Et si voluerimus claudere figuram, certe poterimus absque hoc, quod ponamus alium

dum dixit: quando tres termini sic se habuerint, quod medius terminus aequaliter participet utroque extremo, qui etiam positione sit medius, et quod non sit extra extremitates, id est quod sit in eadem linea recta cum duobus extremis. Et istam combinationem Aristoteles vocat figuram primam et perfectissimam. Secunda combinatio, vel medium variari potest, quando medium est positum supra extremitates: cum hoc etiam, quod tale medium magis participet maiori extremitate ita quod per has duas conditiones differt a prima figura et a tertia.

(ut patet): ergo substantia praedicatur de substantia: et sic aliqua substantia est homo: quia aliqua substantia est substantia: quod est in fine abominationis. Nunc modo liceat nobis iterum digredi circa Aristotelem de multis speculabilibus ad propositum tamen applicando. Primo enim quare Aristoteles in prima figura accepit tria elementa scilicet a.b.c., quae adinvicem sunt contigua, inter quae est una vocalis tantum et reliquae consonantes. In secunda vero figura accepit tres consonantes et nullam vocalem, scilicet n.m.x. ita tamen, quod inter

figura nullam etiam vocalem, sed omnes consonantes accepit, videlicet p.r.s. ita tamen, quod inter minorem extremitatem, videlicet s.r. non cadit aliquod elementum medium, et tamen inter maiorem extremitatem et medium terminum cadit. Pro solutione huius nostri problematis notandum est, quod Aristoteles fuit regula in natura et quamvis in multis celaverit artem (ut hic et in libris Peri hermeneias ), quam vobis una die reserabo; ubi est tota ars resolutoria et compositiva, sine qua non est scientia perfecta, sine qua etiam est

), quam vobis una die reserabo; ubi est tota ars resolutoria et compositiva, sine qua non est scientia perfecta, sine qua etiam est negata abstractio quiditatis a quiditate usque ad ultimam quiditatem. Qua ignorata, si quid scimus, id certe confuse scimus. Quare Aristoteles nihil sine forti ratione dixit, sed circa omnia fuit sollicitus. Primo enim quando accepit tria elementa, quorum vocalis erat unum, per hoc dedit intelligere figurae primae perfectionem, quia alpha Graece significat vitam, aliae duae figurae sunt sine alpha, id est sine vita. Ideo

corr. ex arithematica 16 corr. ex sydera 17 corr. ex fortuuam 18 cf. Aristoteles, Meteorologica 19 corr. ex Pytagorici 20 corr. ex Pithagorae 21

25 corr. ex pronosticis 26 corr. ex Caldeorum 27 corr. ex metheurorum; cf. Aristoteles, Meteorologica 28 corr. ex impii 29 corr. ex Perihermenias 30

Tunc etenim diuina te lectio docebit in aduersis patientiam, in prosperis modestiam, in Deum pietatem, in proximos charitatem | pręstabit-que in dubiis consilium, in periculis opem, in tentationum certamine uictoriam. Quis hoc tibi Tullius, quis Demosthenes, quis Socrates, quis Aristoteles, aut si ad poetas respicis, quis Homerus uel Vergilius conferre poterit? Quandoquidem nec sibi ipsis quicquam prodesse potuerunt, ueritatis nobis diuinitus reuelatę penitus ignari. Porro cum experiri coeperis

docentes me intellexi, quia iustitia tua meditatio mea est. Et: Super senes intellexi, quia mandata tua quęsiui. Abeat igitur cum suis dissertationibus Plato et cum argumentis Aristoteles et cum sophismatum callidis captionibus omnes ueteris Academię philosophi! Vera sapientia est Deum nosse et tam edicta quam interdicta eius tota animi sedulitate obseruare. Cęterum, nequis obseruandorum difficultatem

magis necessarium maiores nostri existimauerunt: in qua re quamquam multorum testimonio possumus uti: tamen abunde satis est duorum eminentissimorum Platonis Plato. et Aristotelis: Aristoteles. quorum alter uires et commoda eloquentiae in duobus dialogis, qui Gorgias Gorgias. et Phaedrus Phaedrus. inscribuntur, copiose declarauit: alter

interpres. quibus a belluis distinguimur, exornantes, caeteris hominibus prudentiae et eloquentiae lumine longe lateque antecellamus: praesertim quod sermo ipse, Sermo cur homini soli est datus. ut scribit Aristoteles, Aristoteles. idcirco datus est homini soli ex omnibus animantibus, quoniam ciuilitatis mutuaeque inter se consuetudinis cupido quadam sibi a natura ingenita est. Hinc Ciceronem

exornantes, caeteris hominibus prudentiae et eloquentiae lumine longe lateque antecellamus: praesertim quod sermo ipse, Sermo cur homini soli est datus. ut scribit Aristoteles, Aristoteles. idcirco datus est homini soli ex omnibus animantibus, quoniam ciuilitatis mutuaeque inter se consuetudinis cupido quadam sibi a natura ingenita est. Hinc Ciceronem Cicero. adductum fuisse arbitror, ut

Diodo. Sicu. lib. primo. (82) Macedones et qui ab eis manarunt annis ducentis septuaginta sex Aegyptiis imperauere. Libet solummodo Aristotelis Macedonis et proinde Slaui reminisci, Aristoteles Slauus fuit. ut noueris Slauis et robur corporis simul cum animi celsitudine necnon et ingenium ad prosequenda literaria studia non defuisse. Aristoteles enim (quemadmodum Diogenes Laertius tradit) Dioge. Laer. de Aristotele.

ducentis septuaginta sex Aegyptiis imperauere. Libet solummodo Aristotelis Macedonis et proinde Slaui reminisci, Aristoteles Slauus fuit. ut noueris Slauis et robur corporis simul cum animi celsitudine necnon et ingenium ad prosequenda literaria studia non defuisse. Aristoteles enim (quemadmodum Diogenes Laertius tradit) Dioge. Laer. de Aristotele. (83) ex Stragera, obscuro (ut Guarinus inquit)

quoddam abdita aedidit, obscura illustrauit, dubia firmauit, ambigua remouit, respuenda contempsit, abolita innouauit, repellenda deiecit et tanquam fidelis naturae nuncius, quicquid humano fere lumine conspici ualet, intellexit. Vide quantus Aristoteles. Attende, quaeso, Slauonici generis uirorum praestantiam et conspice, si tot et tanta non deficientibus, qui posteris ea legenda traderent, a Macedonibus, exigua Slauorum portione, notatu digna opera referuntur, quid si totius Slauonici generis pristina gesta fideliter essent

donum in componendis unguentis odoriferis computatur, magnaque est frugum ac fructuum abundantia, sic quod copiosa omnifariam alimenta ad alienas partes ex Dalmatia deferuntur. Saltibus ferrarum multitudine refertis gaudet, diuersis fluminibus irrigatur, caprarum et ouium gregibus, quae (ut Aristoteles meminit) Aristo. de mirabilibus naturae. (147) singulis annis bis fetantur, abundat et, quemadmodum experimento nos didicimus, si industrius sit opilio, tertium frequenter

5.124  Heroas ueteres, canum qui protinus astris
5.125  Inseruere caput, rapuit sacer impetus ultra.
5.126  En subiere, patet, qua nam penetralia rerum
5.127  Magnus Aristoteles incessit calle docendo
5.128  Humano, uariosque modos dialectica uocum
5.129  Huic dirimit, gressum quę sensim regulat omnem
5.130  Terreni captus; alia huic exordia

dicat plerosque totam a Strymone plagam ad Nestum usque amnem Macedoniae ascribere, quo fortasse Tonciam amnem Nestum vult esse, Solinusque etiam polyhistor Rhodopem apellat Migdonium, quae est provincia Macedoniae Thraciae contermina, et Aristoteles etiam hoc astipulatur, quando dicit: extare in campis Philippicis Macedoniae auri fodinas quam plures. Mela vero Pomponius scripsit: Thraciam montes attollere Haemum, Rhodopem et Orbellum, quum

multi ante me, et nostra et veterum memoria, nulla malevolentia suffusi, sed veritatis studio ducti, in eadem se palaestra exercuerint, possum sexcentis prope testibus comprobare. duobus tamen ero contentus, Aristotele, et Platone. atque Aristoteles quidem non optime omnia a magistro suo Platone tradita existimat: qualia sunt quae Plato de ideis, de ipso bono, de republica disseruit. Plato etiam ipse, Parmenidis, Protagorae, Zenonis, atque aliorum, qui rerum natura constantium

de Natura deorum, in qua ex accurata consideratione ac ponderatione caeli ac terrae, omniumque quae in eis continentur, probat, tum esse Deum: tum ab eo omnia, et praesertim hominem, regi ac foveri. Consimilem tractatum etiam Xenophon habet in Apomnemoneumatis, et Galenus in Usu partium, ac etiam Aristoteles in libro de Mundo et Metaphysicis: ubi tandem illo celeberrimo Homeri versiculo concludit, οὐκ ἀγαθὸν πολυκοιρανίη, εἷς κοίρανος ἔστω: Non bonum est esse multos reges in tota hac rerum natura, Rex unicus

egent prona et terram spectantia: mundi
Principio indulsit communis conditor illis
Tantum animas, nobis animum quoque. — Graeci vocant νοῦν, quem etiam solum dicit Aristoteles ab extra intrare in hominem. Accipiunt illi vocem hanc etiam pro eius affectu: id est, pro sententia, scopo, aut mente. Atque hac etiam significatione tantum vox Animus crebro in sacris literis reperitur, posita pro Hebraea voce נפש Nephes anima,

contra seductores et sophistas, qui per carnem corruptam intellexerunt tantum inferiores aut brutas hominis partes, non vero rationales. Unde porro cum Philosophis a vero aberrantes, senserunt, tantum affectus et animalem potentiam corruptam: rationem vero esse sanam, et (sicut forum male versus Aristoteles loquitur) deprecari, id est adhortari ad optima. Ex quo denique cum eisdem ex bonitate rationis, virtutum habitus iustitiamque, per quam salvarentur, extruxerunt. Atque ita totam doctrinam de gratia penitus everterunt. Nam si ratio sana est, a qua proprie religiosae actiones

praebemus. et quia in agente aut promittente est proprie, active accipitur. Unde πίστιν διδόναι καὶ δέχεσθαι, est fidem dare et accipere. κατὰ πίστιν συντίθεσθαι, vel (ut Aristoteles) συναλλάττεσθαι. bona fide pacisci. sic πίστιν λαμβανειν dicitur, cui potestas et imperium creditur. τὰς πίστεις περὶ ἀλλήλων

Budaeus in Commentariis. ¶ Non abs re vero fuerit considerare, quid etiam apud Ethnicos eruditi scriptores de voce ac re Fidei senserint, quoniam sacri scriptores ab eis Graecam linguam acceperunt, et aliqui eorum notiones in vocabulis sequuti sunt. Definit igitur fidem Aristoteles Top. 4, cap. 5, hisce verbis, ἡ πίστις ἐστὶ ὑποληψις σφόδρα: Fides est vehemens opinio, aut etiam vehementia opinionis: ut ibidem est. Quod idem est, ac cum crebro in Sacris literis significat certam ac

Premuntur enim viatores in illis arentibus et aestuosis locis siti. Volebant vero Iudaei ex Aegypto accersere auxilia: id vetat Deus per Prophetam. H HABERE verbi significationes communissimas octo recenset Aristoteles in fine Categoriarum, nempe ut dispositionem, qualitatem aut scientiam, ut partem in toto, ut accidens in substantia, ut quantitatem, ut vestem, ut aliquid in parte sicut annulum in digito, ut contentum habetur, ut possessionem, ut uxorem. Illae nimicum, sicut in aliis linguis ac rebus,

detestabili pravitate. Sic in peccatis natum esse, Iohan. 9. et Psal. 51. pro, totum opertum scelere ac flagitio esse, sicut si quis in aqua submersus esset. Act. 8. Video te esse in felle amaritudinis. Verum de hoc loco, et etiam phrasi, aliquid supra in voce FELLIS dictum est. Aristoteles Phys. 4. cap. 3. varios modos ac significationes existendi aliquid in aliquo recenset, nempe 8. Inquit enim: Posthaec sumendum est, quot modis quidpiam in alio dicitur esse. Uno igitur dicitur modo, ut digitus in manu, et pars omnino in toto Alio, ut totum in partibus:

celebrabo. Tertio, simplicem denominationem notat. ut Genes. 48, Vocetur nomen meum super pueros istos: id est, cognominentur de meo nomine, dicantur filii Iacob. Solent enim Hebraei, sicut et Graeci, cognomen alicuius exprimere, tantum adiecto patris nomine. ut Xenophon filius Grylli, Aristoteles filius Nicomachi, Cambyses filius Cyri. Adoptabat. n. ibi Iacob. sibi duos filios Iosephi. Summa ergo vel inscitia, vel potius malitia est, quod Papistae inde sanctorum invocationem probare volunt, quasi Iacob. tam scelerate ambitiosus fuerit, ut voluerit ac docuerit, se invocari post

alias totum chorum virtutum significat, iuxta versum Εν δὲ δικαιουσύνῃ συλλήβαλην πᾶσ' αῤετ' ἐστί: seu potius, ut Aristoteles dicit, Iustitia est omnium virtutum rectus usus, χρῆσις: aut obedientia erga omnes leges, quam Philosophi universalem iustitiam vocant. Alias proprie eam virtutem notat, quae in contractib. et commerciis debitam aequalitatem servat: quam

] porro venit a iubendo) derivari videatur. Quae [?: eni- ] leges et magistratus iubent, ea sunt ius: cui qui pater, iustus est, et iustitiam habere iudicio sui magistratus et coetus putatur. Sic vocem Graecam δίκαιον, ἀπὸ διχὰ Aristoteles deducit, quod in duas suo modo aequales portiones rem scindat, neutri parti aut personae plus minusve iusto aut rata portione tribuens. quae tamen Graecorum vox non incommode ab Hebraeo Zadik iustus (abiecta per aphaeresin prima syllaba) deduci posset. Verum hic in genere praemissis,

deduci posset. Verum hic in genere praemissis, aliquanto nunc accuratius huius vocis significata recensebo, eaque pluribus exemplis confirmabo. ¶ Primum igitur, iustitia est obedientia erga legem Dei: quae et universalis iustitia, omnes in se virtutes continens, aut omnium virtutum usum, ut Aristoteles 5. Ethic. habet, est. Haec vel perfecta est, vel imperfecta. ut Matth. 5 Christus perfectam iustitii etiam cordis requirit, pro mutila ac externa Pharisaeorum, inquiens: Nisi abundaverit iustitia vestra plus quam scribarum et pharisaeorum, non intrabitis in regnum caelorum. Quod ut

hominis esse pravum inde ab adolescentia, ut aliqui vertunt: alii, a iuventute, ut Septuaginta habent. Vox alioqui Hebraea est נערה, neura, ab agilitate aut motu deducta, quod quamprimum pueri paululum firmarunt talos, mox mire cupidi sunt motus. Sicut et Aristoteles de omnibus animalibus pronunciat, dicens: Iuventus non potest quiescere. Caeterum nulli Christiano dubium est, ibi perpetuam ac penitus ex utero matris innatam malitiam describi: sicut prius cap. 6 dixerat simpliciter, Figmentum cogitationum cordis esse malum omni

ac beneficium dicit consistere non in externa corporis, sed interna animae mundificatione. Intelligo autem confirmationem pro interrogatione: quia olim in disputationibus confirmantes aliquas sententias, interrogabant, aut dari sibi quaedam petebant, ex quibus concludebant: in quo sensu etiam Aristoteles verbum Interrogare accipit. Sic et in contractibus confirmationis gratia interrogabant, ac stipulabantur ab emptore: Num tu hoc mihi vendis, locas, donas, etc? Quo respondente, et clare assentiente, solide contractus confirmabatur. Sic et in Baptismo est stipulatio ac

factorum alicuius, eius propriae conscientiae, et aliorum recte iudicantium. Honos autem, est externum indicium aut reverentia quadam, quo indicamus nos aliquem magnifacere. [?: L- ] denique, est sermo magnitudinem virtutis alicuius praestantissimi viri illustrans, ut eam definit Aristoteles Rhet. 1. Idem Ethic. 1, laudem dicit esse virtutum: et laudari res hominesve, quia sint aliqua bona qualitas praediti, et ad aliquod bonum utileque opus recte dispositi aut idonei: sed honorem esse rerum per sese valde praestantium, non ratione alterius finis, ut rerum divinarum ac

ratione alterius finis, ut rerum divinarum ac summi boni, quorum preciositas in semetipsi est, non in scopo sive opere aut effectu. Quod [?: discri- ] cum communi sermone non usque quaque [?: conven- ] Nam etiam virtutem et ea praeditos honorare dicimus. Facit igitur ibi Aristoteles quiddam maius honorea laude. Dicere autem forte queas, gloriam adhuc quiddam maius ac excellentius honore videri. Definitenim Quintilianus, quod sit consentiens laus bonorum sicut et Cicero, qui addit, et incorrupta vox recte incantium. Est igitur gloria, quasi multa multorum ac recte

ac morales sententiae aliqua semina vel potius qualiacunque adminicula habuisse existimantur: tametsi quoque tum exempla, tum praeceptiones veterum, tum et ipsa experientia aut usus qua illarum sententiarum utilitas ac necessitas perspecta est, accesserit, et eam doctrinam extruxerit. sicut et Aristoteles dicit, Ethicam doctrinam esse Ex et De communi vita. Constat etiam, Platonem, qui est pater Graecae philosophiae, plurima ab Aegyptiis ac ex Sacrarum literarum dogmatibus accepisse. Augustinus videns sequuturam impiam sententiam, si haec verba simpliciter intelligantur, in libro de

Theologia ] [?: ] lunt. Decimoquinto: Plato in Phaedone et [?: Menone ] sensit, primas noticias communium doctrinarum [?: ] [?: ] in nobis innatas, licet adeo obscuras aut [?: oblivio- ] pultas, ut discere sit quoddam reminisci. Contra Aristoteles in fine Analyticorum, et libro tertio de anima, non minus verisimiliter ratiocinatur, esse mentem nostram veluti rasam quandam tabellam, in qua nihil scriptum sit: aptam tamen cui aliquid

Haec lis cum sit inter summos philosophos, etiam de communibus principiis, nec facile dirimi queat, ullasve firmas demonstrationes habeat, unde diiudicetur: quanto minus audebimus illa summa primae tabulae principia ei adscribere, ut nativa? Inter alia satis commode ac valde probabiliter dicit Aristoteles, valde mirum esse, si possit tanta lux principiorum esse in homine, nec tamen ab homine sciri: sic et nos dicere possemus, prodigii [?: ] , vel figmenti potius esse, quod sint in homine principia aut semina noticiae de uno vero Deo, cum non solius nulli tales fructus, sed

sunt impostores. idem est Operari mendacium, Hoseae 7. Loqui lingua mendacii, Psal. 109. id est, sermone ficto. MENS, Νοῦς, primum significat ipsam summam partem aut potentiam, quamque ab anima nonnunquam Aristoteles separat, cum dicit solam mentem ab extra venire, nempe animam rationalem, quae et primaria est: ut Lucae 24, Tunc aperuit ipsorum mentem, ut intelligerent Scripturas. i. illuminavit eorum rationem, ut intelligere possent Sacras literas, earumque veram sententiam percipere. Haec eadem

pro, nihil praeter Man, non quicquam Sic Petrus dicit Actor 10. Nunquam comedi omne. pro, quic quam immundum. Non omne ergo, aliquando significat non quicquam. Omne quod ei, pro omnia bona alicuius. ut 1. Paral. 13, Benedixit Dominus domum Obodedom, et omne quod ei: id est, omnia ipsius. Aristoteles primo de Interpretatione monet, signum. universale Omnis tantum subiecto, non etiam praedicato addendum: quia alioqui falsam efficeret orationem. ut si dico retur, Omnis homo est omne animal. At Psalmista vere dicit Psalm 39, Omnis homo est omnis vanitas. Verum ibi sensus est, quod

ac denique ex sola animi bonitate, vereque bono proposito dependeant. Possent vero iudicari hae causae. Prima, quia Scriptura mos est per notiora docere ignotiora, atque ideo crebro externis ac in oculos incurrentibus effectibus internas animi qualitates, affectus ac motus indicare solet, seu (ut Aristoteles de bono ac Homerico stilo dicit) ante oculos facit. Secunda, quia homines, presertim non renati, nullas habent veras ac solidas virtutes. Scriptura igitur eis tantum externas actiones aut disciplinam adscribit. Tertia ratio est, quia virtus in actione consistit, ut Philosophi dicunt: et

ac meritum Christi abolet, dum virtuti iustitiaeque humanae veram hominis felicitatem adscribit. Quare cohibeatur intra suas metas: nempe ut tantum de externa disciplina et virtute ac iustitia coram hominibus non coram Deo, et qualicunque huius vitae beatitudine disserat, ad quos usus eam proprie Aristoteles direxit. et denique ante omnia subiiciatur regaturque superiori norma verbi Dei et S. sancti. Sit igitur omnibus ea [?:-tentibus ] . in corde et ore illud praeclarissimum dictum Lutheri, p. m. Qui vult sapiens fieri in Aristotele, stultificetur prius in Christo, ut nempe

scutis avertuntur iacula, et servantur quos illa tegunt. Hoseae 4 cap. Clypei populi sunt, ut supra, etc. PRINCIPIUM alias magis tempus notat, quod plerunque fit in Sacris literis: alias rei negocii'ue alicuius initium, quod Aristoteles definit esse, id ante quod est nihil, eius quidem rei et post quod necessario aliquod sequitur. Magni vero momenti est haec vox in Sacris literis: eoque necesse est aliqua loca Scripturae declarare, ac indicare quid ibi haec vox significet. Primum autem dicamus de initio Iohannis, In

Corinthiorum duodecimo: Cum essem puer, ut puer loquebar, ut puer sentiebam, ut puer cogitabam: at ubi factus sum vir, abolevi puerilia. Quarto, ab hac significatione puerilis aetatis venit per metaphoram quam, nempe cum denotat imperitum, seu scientia [?: pue- ] , non annis: sicut et Aristoteles Ethicorum 1 inquit: Nihil refert, si sit aetate aut moribus puer. Sic hac voce utitur Paulus 1. Corinthiorum decimoquarto: Fratres, ne sitis pueri mente, sed malitia pueri sitis, intelligentia vero adulti. id est, in rebus bonis peragendis, et malis vitandis sitis industrii:

ac salutarem doctrinam Christi. SAPIENTIA, apud Latinos et Graecos philosophos ac eruditos varie accipitur. Primum enim significat rerum eximiarum, et praesertim caelestium ac [?: ] narum, et alioqui aliorum captum excedentium [?:-ciam-ut ] eam Aristoteles Ethic. sexto describit. Sic [?: ] detur hac voce uti Paulus, cum dicit, se sapientiae [?: ] tum inter perfectos loqui: primae Corinthiorum [?: ] do. Alias eis sapientia est, excellens cognitio [?: c- ] artis ac scientiae: ut ibidem

Aristoteles Ethic. sexto describit. Sic [?: ] detur hac voce uti Paulus, cum dicit, se sapientiae [?: ] tum inter perfectos loqui: primae Corinthiorum [?: ] do. Alias eis sapientia est, excellens cognitio [?: c- ] artis ac scientiae: ut ibidem Aristoteles definit. Sic [?: ] detur Moses hoc vocabulum usurpare, cum [?: art- ] tabernaculi subinde Sapientes, aut sapientes corde appelis. Sic et Paulus 1 Corinth. 3, architectum dicit sapienti et Isaias cap. 3. Ierem. decimo. Postremo, sapientes

et facietis. Haec est enim sapientia et intelligentia vestra coram populis, ut audiant omnia ista statuta, et dicant: Utique populus ille sapiens et intelligens est, et gens magna. Contrea Stulticia aut Insipientia, est ignoratio Dei, ut postea in voce Stulticiae exponetur. Sapientiam dicit Aristoteles, esse magis speculabilium, aut versari in cognitione: prudentiam vero magis practicorum, et occupari in prudenter agendo. Sic etiam in Sacris literis aliqui volunt distinguere, quod Sapientia sit excellens cognitio Dei, ac eius mysteriorum: sed intelligentia ac prudentia sit quaedam

Iohan. 20. Norant quidem illi fortassis verba, sed sensum non satis intelligebant, nec ad Christum accommodare poterant. Multiplex igitur est Scire et Ignorare: quod nosse, tum ad huius loci expositionem, tum et ad aliorum prodesse potest. SCIRE ac IGNORARE dicit Aristoteles triplex esse: nempe in genere, specie, et actu seu operatione. Potest sane fieri, ut quod quis in genere norit, in specie aut individuo ignoret. Potest fieri, ut in habitu norit, et in agendo ea noticia uti non possit, vel alioqui non utatur. Potest sane accidere, ac fit admodum crebro,

verbum DICO, (non DICIT in seminibus) non idem valet, ac non sonat ita illa unica vox זרע zera semen, seu non est in plurali numero posita, sed sensum omnium illarum promissionum ad unicum Messiam restrictum esse indicat. Plerunque sane Paulus (sicut et Aristoteles, aliique Graeci scriptores) hoc verbo λέγω δὲ, dico autem, sensum suum exponere solet, et non unicae alicuius vocis sonum urgere. Quando itaque inquit Apostolus, Abraae vero dictae sunt promissiones et semini eius: non dicit, Et seminibus, ut

illud Pauli exponunt, Habemus thesaurum hunc in testaceis vasculis: pro, in imbecillo corpore: 2. Cor. 4. Tametsi ibi potius de toto homine accipias, qui est admodum imbecillus ac ineptus ad tantum thesaurum. Aliquando vas totum hominem significat, quia est instrumentum quoddam vivum (sicut et Aristoteles in Politicis servos instrumenta appellat) per quod Deus aliquid agit clementer, aut etiam iratus. Sic Paulus Rom. 9 alios homines dicit esse vasa irae, et alios vasa misericordiae. Exponit etiam ea nomina: se illos vocare vasa misericordiae, erga quos misericordia utitur: et vasa

mulieri confestim a tactu vestis Christi exaruisse fons aut scaturigo sanguinis. VENATIO habet simile quiddam bello, teste Xenophonte in Cyri paedia: imo est species quaedam belli, et vicissim bellum est tanquam venatio quaedam servilium hominum, ac parere nolentium: ut Aristoteles Politic. 1. disserit. Quare merito, cum dicitur Nembrot fuisse robustus venator, de bellatore accipitur: quod etiam ex ipso textu apparet. dicitur enim ibi de primariis civitatibus ipsius regni: quod non ad venatorem, sed ad regem ac ducem exercitus recte referri queat, qui devictis

argentei quanti precii fuerint 56. 5 etc. argenteorum 30. quibus Christus venditus est, summa, quid faciat? 57. 21 argenteus idem quod siclus: et econtra ib. 13 Aristoteles de variis modis vel significationibus existendi aliquid in aliquo 439. 54 etc. Aristoteles de signo universali 786. 36. 37 arrhabonis voce cur spiritus S. appelletur 894. 57

venditus est, summa, quid faciat? 57. 21 argenteus idem quod siclus: et econtra ib. 13 Aristoteles de variis modis vel significationibus existendi aliquid in aliquo 439. 54 etc. Aristoteles de signo universali 786. 36. 37 arrhabonis voce cur spiritus S. appelletur 894. 57 avernus quare sit, dicaturque sine avibus 1177. 62. 63 Asiatici qua specie suum luctum, animique moerorem sint

sanguis aut passio Christi quomodo nos mundet, seu iustificet 496. 11 sanguis Christi vere dicitur novum Testamentum 339. 62 sapientia quid 1088. 32. 33 sapientiam a prudentia quomodo Aristoteles distinguat 1089. 12. 13 sapientiae et intelligentiae vocabula, quomodo a quibusdam theologis discernantur ibid. 15 sapientiae et stulticiae appellationem qua ratione Paulus Christo et Evangelio tribuat 1091. 19

Peccator contritus et damnatus. Securi omnis generis. Peccator credens. Increduli. Aristoteles de Synthesi inquit: Si quis sane res nascentes et crescentes inde ab initio spectaret, sicut in aliis omnibus, ita et in hisce, optime eas perspiceret. II. METHODUS ANALYTICA THEOLOGIAE.

duplici. Cognitione nostrae multiplicis iniustitiae, severissimae iustitiae Dei, et Spiritu. Quae oritur ex Aristoteles de Analysi inquit: Perspicuum vero erit quod tractatur, iis qui id secundum praeeuntem eis methodon contemplabuntur. Sicut enim in aliis, ita et hic compositum dividere ac resolvere oportet, donec tandem ad simplicia perveniatur. Eae enim sunt minimae ac simplicissimae totius rei

omnium: utque illa hic veluti quadam synopsi comprehensa, tanto clarius intelligantur, et tenacius retineantur, sitque veluti Isagoge in omnia sequentia. CAUSAE DIFFICULTATIS SACRARUM LITERARUM. Erudite inquit Aristoteles, Gradum esse ad agnitionem rerum, ipsa primum dubia observasse. Quare utile fuerit initio recensere causas, quare Scriptura interdum sit difficilior. Dico autem de difficultate non tali, qualem adversarii non sine extrema blasphemia veritatis fingunt, ut impossibile sit, verum ipsius

igitur vehementer est, ne ad hunc offensionis lapidem impingamus, corruamus et pereamus, dum nostro gustui arridentem probatamque sapientiam cum Graecis (ut Paulus de eis ait) quaerimus, et divinae istius praedicationis aut doctrinae apparente stulticia offendimur. 32 Aristoteles initio suorum Nicomachiorum Ethicorum, disserit de auditore aut discipulo eius doctrinae: ut ostendat, qualis quove modo ille esse affectus debeat, si velit utiliter audire. Operaeprecium igitur fuerit et nos aliquid de eo genere monitionum dicere. Nam ad rectam institutionem non tantum

et contra a stultissimis, contemptissimis et infimis, divina clementia eos illuminante, percipiantur. De quare Christus patri gratias agit, Lucae decimo, et Apostolus idem primae Cor. 1. affirmat. 35 In eo autem hae duae doctrinae plane consentiunt, quod sicut Aristoteles affirmat de Ethica, finem eius esse non cognitionem, sed praxin: sic etiam, atque adeo centuplo magis huius doctrinae finis esse debeat praxis. Multo sane minus haec doctrina potest in sola Theorica consistere sine practica quam moralis philosophia. 36 Christus

non intelligendum, ut credas. In humanis enim scientiis plerunque prius experientia, sensu aut demonstrationibus convincimur, quam assentiamur. Hic autem plane contra, prius assentiendum aut credendum est, quam experiamur, aut sensu usuque convincamur. Dicit autem in hanc sententiam recte Aristoteles, Discentem oportere credere. 37 In omni scientia ac discendi genere plurimum prodest, praeceptorum dogmatum crebrum et accuratum exercitium. Sic et in Theologiae studio plurimum prodest viva praxis contritionis aut sensus proprii peccati, experimentum ac sensus

omnis sana mens merito quandam certitudinem in omni sermone ac institutione, etiam de minimis, nedum de maximis rebus requirat: cur Deus suam caelestem doctrinam ita nude proponi voluit sine omni probatione ac demonstratione, simplici quadam affirmatione, ut ei merito videatur obiici illud quod Aristoteles de Moyse dixisse fertur, Multa dicit, sed pauca probat. Ad haec non levia dubia ordine respondebo: et simul, quoad potero, gravissimas causas talis scriptionis aut formae doctrinae declarabo. 19 Primum igitur sciendum est, suam habere utilitatem, eamque

19 Primum igitur sciendum est, suam habere utilitatem, eamque eximiam, institutionem, quae fit propositis individuis, tum quia simul aliquas circumstantias complectitur, tum quia magis movet, ac denique clarius praxin ipsam doctrinae (qui est eius primarius fructus) commonstrat. Ideo Aristoteles dicit, saepe felicius eos in usu scientiae versari, qui singula exempla et praxin spectarunt, quam qui Theoricam in generibus ac specieb. causisque ac principiis contemplati sunt. Hinc est eximia utilitas historiarum, exemplorum, poeseon, fabularum, casuum, consiliorum iuridicorum ac

deberet omni rationali creaturae esse notissimum et indubitatissimum; esse unam quandam summam ac primam omnium rerum causam, nempe Deum omnium rerum creatorem, omnipotentem et omnisapientem, iustissimum et veracissimum, cui magis quam toti rerum naturae omnibusque demonstrationibus credendum sit. Aristoteles dicit, peritis saepe non minus quam demonstrationibus credendum esse. At quis tandem fide dignior, peritior aut etiam veracior est vivente Deo? Quod si hoc principium per se non videretur fide dignum, at certe ab suis effectibus retro ad causas ratio cinando tandem reperiri ac

at certe ab suis effectibus retro ad causas ratio cinando tandem reperiri ac demonstrari posset: ut Paulus Rom. 1 testatur, quod invisibilia Dei ex operibus eius ratiocinando perspiciantur, et quod ex operibus beneficiisque suis Deus ita clare ignosci queat, ut ferme manibus palpetur. Sic Aristoteles Metaph. 12, ex effectibus ad causas progredien notandem cogitur exclamare illud Homericum, Non bonum est multos esse reges, unus rexesto: et Xenophon ac Galenus ex consideratione fabricae corporis humani et denique Cicero ex guberniatione totius mundi, concludunt esse unum Deum

comprobatur historiis, quae narrant angelos a Deo ad homines vel docendos, vel consolandos, vel ex periculis eripiendos, subinde esse missos. Ἐλεγχος, idem est quod redargutio: veluti cum redarguuntur et convincuntur, qui non recte argumentantur. Unde Aristoteles partem Dialectices, qua monstrat rationem retegendi dolos ac fraudes sophistarum, de Elenchis, id est redargutionibus sophisticis inscripsit. Et ad Titum cap. 1, Apostolus eum vult Episcopum, qui potens sit τοὺς ἀντιλέγοντας

Mirantur Iulum: intelligens cupidinem, speciem Iuli praese ferentem. Figuratae locutiones sacrae Scripturae suavius et iucundius nos afficiunt, quam si eadem sententa planis verbis diceretur. August. 2. de Doctrina Christiana, cap. 6. Ostendit huius rei causam Aristoteles in Rhetoricis: quia videlicet usitata fastidium, novitas autem voluptatem afferat. Nil fere de obscuritatibus sacrae Scripturae eruitur, quod non plantssime dictum alibi reperiatur. August. 2 de Doctrina Christiana, cap. 6.

EXPLICATIO. Experientia perpetua hoc comprobavit. Cumque Deo authore prodita sit sacra Scriptura, et Deus ipsa sit incommutabilis veritas: qui fieri potest, ut humana ratione labefactetur? Quod si quorundam philosophorum doctrina divinis Literis contradicat, ut quod Aristoteles mundum non incoepisse dixit quis non videat, quam frivolis argumentis id agat? Divinarum scriptur arum auctoritas maior est, quam omnis humani ingenii capacitas. Augustinus 2. de Genes. ad literam, cap. 5.

rei illius conditionem aut quasi descriptionem denotant. 21 Plerunque sunt adiectiva, Hebraeis tamen etiam in substantivum vertuntur, ac in genitivo ponuntur, aut etiam aliter suo substantivo alligantur, ut in constructione Nominum dicam. 22 Aristoteles videtur voce Epitheti etiam appositiones et periphrases amplecti, sed nos tantum ea nunc vocabimus Epitheta, quae vel sunt adiectiva, vel in adiectiva facile resolvi possunt. Sumuntur vero in Sacris pene poetica quadam licentia, non tantum a causa efficiente aut finali, a materia aut

Dei amplificat, et proponit eum tanquam artificem quendam nobis inspectantibus caelos fabricantem manibus et digitis sculpentem. 31 Haec vero et similia eo faciunt, ut rem totam illustrius exprimant, et simul veluti ante oculos ponant, eamque coram geri monstrent. Quod Aristoteles vocat ante oculos facere, et plurimum in Homero celebrat: de quo postea etiam proprio Capite agetur. 32 Circumloquuntur quoque multum nomina periphrasibus utendo: quod, teste Aristotele, orationem grandem, et simul sua veritate suavem, aliquando etiam plus

dixi, id est, saepius. Proverb. 24, Septies in die cadit iustus. Esaiae 4, Septem mulieres apprehendent virum unum, id est multae. Sic aliqui aliquando exponunt. Tria et quatuor peccata, Amos. Sic Matth. 18, Septuagies septies, pro infinities. Forie hic numerus aliquid naturale habet, sicut Aristoteles scribit, quasdam gentes tantum usque ad septem nu+, merare. Numerum minorem plerunque maiori praeponunt: sicut aliquatenus et Germani. Ponitur et denarius numerus pro multo et incerto. Gen. 31, Mutavit mercedem meam decem vicibus. Ecclesiast. 7, Sapientia roborat sapientem plus quam

Multiplica te ut bruchus, Multiplica te ut locusta, Nahum 3, pro, etiamsi multiplicaveris te. 34 Per imperativum multum haec lingua, sicut et aliae omnes, orant aut petunt: ita ut ferme non minus orativus aut petitivus dici possit quam imperativus. Quare merito dicit Aristoteles, Protagoram iniuste accusare Homerum, qui initio Iliados usus sit imperativo pro optativo: Iram pande Dea Achillis, etc. 35 Per imperativum certior promissio. Inhabita terram, et pasce veritatem: Recede a malo, et fac bonum. et

inchoative, non autem integra perfectione. multum enim adhuc pravi fermenti erat, quod eos iubet expurgare. 27 Nomina praesertim adiectiva, aliquando relativa sunt, et ratione aut respectu sui generis aut speciei, seu collata ad alia sui generis, talia esse dicuntur: ut Aristoteles in quit, alias granum milii dici magnum, alias contra, montem parvum: sic alias preciosum quid dicitur, alias vile, quod tamen est multo carius altero. Sic sumus et azymi et fermentati: azymi imputatione, fermentati reliquiis peccati. Sic laudatur villicus iniquitatis in suo genere. Sic

scientes lamentum: pro, Vocate peritos lamentandi aut praeficas ad luctum. Tametsi hoc videatur esse Hypallage. Sicut et illud Rom. 15, Ab Ierosolymis usque in Illyricum impleni Evangelium: id est, omnia implevi Evangelio. De huiusmodi transpositionibus vocum dicit Aristoteles in libro de Interpretatione, et utrunque ius Caesareum ac Pontificium, nomina et verba transposita idem significant. Cuius tamen rei est modus aliquis. Nam transpositio vocum non raro valde mutat sensum. Variae sunt omnino huiusmodi transpositiones, crebro

Aliquid tamen et sua vitatis sua varietate et simul etiam magnitudinis ex illo motu ac impetu assumunt. Verum de hac realibi prolixius dixi. Usitata fuit etiam Iudaeis illa ratio disceptandi per interrogationes et responsiones, quali Platonem uti videmus, de qua Aristoteles Topicorum 8 praecipit. Quare videmus ea multum esse usum Christum, et eius adversarios. Interrogabat autem actor, aut qui ultro prior opponebat. Respondebat vero reus, aut qui se excusabat. De

fraudulentum consilium adversariorum, ante quam irretiti teneantur. Sed de Christo saepe scriptum est, quod cogitationes insidiantium adversariorum animadverterit. Non causa ut causa. Dicit Aristoteles imperitos quaevis antecedentia pro causis sequentium arripere solere et cogitate, quia post illa acciderunt, ideo proculdubio propter illa: ut Iudaei Ierem. 44. sui regni eversionem tribuebant abrogationi cultus Reginae caeli, dictitantes: Ex quo desiimus offerre Reginae caeli,

servata cuius libet proprietate. Quae igitur simpliciter dicuntur, non restringuntur ad secundum quid: nec contra, quae secundum quid dicuntur, ad simpliciter extendantur: nisi alius Scripturae locus, et maxime ipsa rei evidens veritas hunc Hebraismum demonstret. Docet Aristoteles lib. 2. Rhetor. universaliter pronunciare in re non universali maxime decere in lamentationibus et vehementibus exaggerationibus, aut alioqui in tristibus. Sic Paulus queritur omnes sua quaerere, seque ab omnibus esse desertum. Causa est, quia et animo commoto aut ferventi multa

DE TROPIS ET SCHEMATIBUS S. SERMO SECUNDUM SPECIEM AUT HOMINUM OPINIONEM, NON SECUNDUM REI EXISTENTIAM. Testatur Plato in Cratylo, et Aristoteles in Metaphysicis, et Cicero in finibus, fuisse Philosophos, qui dicerent nihil rerum per sese suave natura esse, sed prout homini videantur, tale etiam existere. Hominem enim esse mensuram omnium rerum: inter quos illi potissimum nominant ac redarguunt Protagoram. Fuit autem sane teter

rebus, ut in sese suaque natura sunt, alias ut nobis aliisve sunt, aut etiam videtur: de qua re alibi in hisce universalibus Regulis. Sic Deus per sese est ferme palpabilis, et abscondita Dei sunt scibilia aut rationabilia: sed nostra culpa nobis est ignotus Deus. Rom. 1. Act. 14. et 17. Sic et Aristoteles saepe dicit alia esse per sese aut natura nota seu perspicua, alia per nos: addens similitudinem de noctuis in meridie caecutientibus. Sic alius cibus est sanus per se, alius nobis. Sic doctrina Christi caecutientibus Apostolis fuit parabolica et obscura, sed post illuminationem desiit

similibus, mox in ordine Sententiarum disseram. Hic videmus, quomodo aliud sit, illa primaria simplicissimaque sententia, et aliud, illa tam multa tamque gravia ac varia obiter inserta per ἐμβολὴν iniectionem, ut eam vocat Aristoteles, aut προσβολὴν vel πρόσληψιν adiectionem, ut alii. Haec vero adiecta insertaque, mirifice quidem rem illustrant ipsam: at sermonem, praesertim apud minus intelligentem parumque attentum lectorem,

exhiberi, cum fiunt operosae, seu quasi in motu ac vita proponuntur. Idem etiam hîc dici posset, quod sermo est vehementior, cum res vivas ac efficaces, seu agentes producit: sicut Homerus sagittas volantes, et vulnerare cupientes, et Sisiphi lapidem impudenter tuentem deorsum, quae exempla Aristoteles celebrat. Sic Psal. 91, terribilior fit descriptio pestis, dum infesta circumvagari, volitare ac grassari diu ac noctu pingitur. A peste perambulante in caligine, a flagello grassante in meridie. Sic Psal. 2 significantius pingitur

aut diffidat, timeat aut sit securus, quidve propositi aut consilii habeat: sed vult illum interni hominis, mentis, cordisve statum ex hisce externis cognosci et ponderari. ORATIO PENDENS AUT CONNEXA. Scribit Aristoteles Rhetoric. tertio, capite nono, duplicem esse orationem, aliam pendentem seu connexam vinctamque: aliam vero sectam aut distinctam. Verba eius ex translatione H. Barbari haec sunt: Locutionem ipsam necesse est aut pendentem, et continenter uno complexu tantum, atque cursu coniunctam

Pendentem illam orationem aut connexam ego arbitror eam esse, quae ita connectit cola ac sententias inter se, ut omnia cohaereant, utque nusquam plene ac plane libere possis respirare, donec ad finem totius eius orationis pervenias. Herodotum recte sane Aristoteles dicit habere orationem connexam, quae non prius vere desinat, quam res ipsa narrata finiatur: imo plures quoque narrationes, aut diversas res gestas solet sermone conglutinare: puto autem (ut et hoc obiter annotem) Aristotelem studio ipsum principium historiae Herodoti suo iam recitato

et Phalereus hoc principium recitat. Pendet ergo ei stylus mox initio, dum titulum cum narratione coniungit, dicens: Haec est historia Herodoti, ne res celebres vel oblivioni tradantur, vel obscurae maneant, etc. Pendentem ergo orationem dicit Aristoteles fuisse veteribus usitatam. Certe apud Paulum et Petrum non pauca eius exempla extant, quorum aliqua paulo ante indicavi, cum dixi eum ex alio in aliud labi aut fluere. Sed inter alia illustre est illud Coloss. 1. quod totum primum caput occupat, quod hîc adscribam, etc.

copulativam connectuntur: tametsi plerunque Moyses ea coniunctione membra sententiasve suae narrationis longa serie connectat. Referunt Grammatici inter Syntaxeos schemata etiam Hirmum, quod nomen venit ab εἰρω necto, quo verbo et Aristoteles praedicto loco vocat istam pendentem orationem εἰρομενην: ut non dubitem omnino istam figuram in aliquibus adhuc scriptorum locis haerentem esse quasi vestigium, aut reliquias quasdam illius veterum moris loquendi ac scribendi, quo illi olim

sequentia declarant et illustrant. Huc referri possunt exempla duo: alterum ex Gal. 2, ubi non facile divinare est, quousque se extendat sermo Pauli ad Petrum habitus: alterum, ex Isa. 3, ubi itidem obscurum est, ubi sermo seditiosorum desinat. Reprehendit Aristoteles praedicto loco Sophoclem, quod propter rhythmum scindat sensum: et dicit, oportere orationem terminari una cum sensu. At Paulus interdum nec tum quidem dividit orationem, cum res aut sensus est finitus, ut modo dixi: quae praedictam difficultatem efficiunt. Fit

explicare potuit. quaeque proprie Apostolum Christi decuit. Videmus etiam inter profanos multo magis floridam, aut etiam putide sese ostentantem loquacitatem, decere aliquem Rhetorculum aut sophistam, aut scholasticum, quam gravem aliquem senatorem, magistratum aut regem. Aristoteles videri posset aliquibus ineptis Mydis et prurientibus auribus (cuiusmodi tunc Graeculorum erant) mutus aut infans, collatus ad Isocratem, aut etiam Platonem. Verisimile quoque est, vel potius verissimum, illam excellentem eloquentiam, quae passim in Epistolis

is qui nos confirmat in Christum, et unxit. Sic 1 Cor. 4, Deus qui iussit fulgere lumen ex tenebris, qui fulsit in cordibus nostris: id est, is qui fulsit. Sic mox sequente capite: Porro Deus, qui nos ad hoc ipsum condidit: sub. est. Talia complura apud eum reperiuntur. Aristoteles dicit Rhet. 3, vel maxime pertinere ad Graecismum, ut Coniunctiones μὲν et δὲ, recte sibi invicem correspondeant. Quare quidam literati hoc tempore Paulum flagellant barbarismi nomine, qui illis particulis non

facultas tamen dicendi, non hac sola, sed praecipue inventione constat, et dispositione, utcunque M. Tullius has prudentis eloquentiam Oratoris faciat. Sapienter enim Fabius dixit, Curam verborum, rerum volo esse solicitudinem. nam plerunque optima rebus cohaerent, et cernuntur suo lumine. Et Aristoteles studium ornatus circa elocutionem corruptis auditoribus, verba potius quam sensa morantibus fert acceptum. D. Paulus itaque, cui hoc in scribendo consilium fuit, ut fidem Domini nostri Iesu Christi, et vitam hac dignam persuaderet, hoc est, summam traderet sapientiam, rerum quam

Deo, sed tantum fide in Christum gratuitam remissionem aut imputationem ac contectionem peccatorum impetrante: Roman. 4. Cave ergo, ne humanam iustificationem in iudicium Dei afferas, neve ea Scripturae dicta, quae de hac humana iustificatione dicuntur, tu de illa summa ac divina intelligas. Et Aristoteles profitetur se de ea virtute et felicitate hominis scribere, quae hominibus contingere in hac vita possit: non de ea quae a Deo donetur. Illam priorem aut humanam iustitiam ac felicitatem docet Aristoteles virturibus comparari posse. Nam de summa iustitia ac felicitate clare pronunciat,

dicta, quae de hac humana iustificatione dicuntur, tu de illa summa ac divina intelligas. Et Aristoteles profitetur se de ea virtute et felicitate hominis scribere, quae hominibus contingere in hac vita possit: non de ea quae a Deo donetur. Illam priorem aut humanam iustitiam ac felicitatem docet Aristoteles virturibus comparari posse. Nam de summa iustitia ac felicitate clare pronunciat, verisimile esse eam divinitus donari, sed se de ea non loqui. At insulsi Sophistae eius doctrinam ad comparandam caelestem iustitiam ac felicitatem transtulerunt. O inscitiam ac furorem quavis talpa

corrupta fit. Respondebo autem iam quoque breviter: tametsi dudum Luth. responderit, in Dialectica quidem et Philosophia esse verum, quod homo sit animal rationale: at in Theologia nequaquam. De interitu vero aut permanentia rei alicuius aut etiam speciei, praeclare dicit Aristoteles (quoniam docti tales Evangelistas libentius audiunt) in primo Politic. πάντα δὲ τῷ ἐργῳ ὥρησται καὶ τῇ δυνάμει, ὥστε μηκέτε τοιαῦτα ὄντα, οὐ λεκτέον τὰ αὖτα εἶναι,

uno ore animoque testantur. Quare qui literatus hanc linguam insectatur, quod forte aliquibus deliciis careat, quae in aliis reperiuntur: is perinde ingratus est, ac si quae puella matrem vituperaret suam, quod ea ob florem aetatis sit multo matre formosior. Laudat Aristoteles Homericum stylum, quod res ipsas quasi ante oculos depingat: et Socrates disputat, ea esse optima vocabula, quae ex rerum natura sint desumpta. At in hac lingua sunt plurimae voces ex intima

iuventuti discentibusve proponunt. Id hominum praesertim rudium menti memoriaeque cumprimis convenit ac utile est. Cum enim ea non tantum finita, sed et prorsus imbecilla infirmaque sit, finitum quid, ordinatum et compendiarium flagitat, et oculis animoque complecti cupit: ut praeclare Aristoteles in sua Poetica disputat. Quare in omni institutione illud initio utilissime praecipitur, ut primum a perspicuis, auditorique notioribus ac facilioribus initium faciamus. Deinde ut primum, quoad fieri potest, brevem totius rei summam, compendium, argumentum aut

et argutias, laqueos et tendiculas malitiose conquisitas, quibus olim Sophistae, et postea etiam Scholastici magis ad exercitium, aut etiam ingenii industriae ve ostentationem, quam ad veritatis inquisitionem aut illustrationem, vel ad Ecclesiae aedificationem sunt abusi: de quibus etiam Top. 8. Aristoteles praecipit, cum docet, quomodo sit occultandus scopus, aut mens nostra, quomodo adversarius incautus circumveniendus, et similia. Nam spiritus Domini, et ipsa caelestis veritas, nec vult nos furari victoriam, ut ille magnanimis heros olim dixerat: nec probat, ut magis industria actoris,

rationalis sepulchrum dealbatum 379, 380 animae in diaboli imaginem transformatio 382. rationalis sedes, cor 304 animam adfligere 305. quid Aristoteles esse dixerit 368 animus confusus quomodo indicetur. 275. hominis quomodo corruptus. 374. 375. impoenitens 310 animi aegrotantis medicina, sermo 70. philosophia. ibid. confusio quomodo significetur 305.

441 argumenta in religionis fideique controversiis unde proferenda 412. 413 argumentorum et solutionum probationes quales esse debeant 412 Aristophanis dictum. ibid. Aristoteles de qua virtute et felicitate scribat 321. quae exempla probet 274 Aristot. de Mose sententia 247 Aristotelem quo nomine aliqui merito exagitent 368 arma Iudaeorum qualia 336

cum Sacris literis possit conferri. ibid. sermo qualis. ibid. similitudines quales 332 Homerica phrasis ἔφατο ἔκτε ὀνόμαζε unde sit 248 Homericum stylum cur Aristoteles laudet 389 Homo a satana in primo lapsu corruptus 378. an idem sit quod prius 377. animalis quomodo cum Deo pugnet 373. corruptus quomodo a Philippo et Victorino sit appellatus 378. cur a Deo conditus ibid. idem diversis nominibus

328. unde rerum theologicarum principalem scientiam hauserint. ibid. sophistarum Graeculorum iactantia 392. 393. mataeologia 10. 11 sophistica in literis S. cavenda 104 Sophoclem cur Aristoteles reprehendat 289 Sorbonistae 11 de Speciei interitu Aristotelis sententiam communi sensui esse notam 378. 379 specialiora saepe pro generalioribus poni 183. 184

horum est Berosus, vir Chaldaeus genere, notus iis qui in disciplinis versati sunt. Quandoquidem ipse scripta Chaldaeorum de astronomia et philosophia in Graecos extulit. Itaque Berosus et hoc testimonio, ni fallor fuerit primus. Secundus est Aristoteles qui librum conscripsit, cui Magico fuit inscriptio: Sed Eudoxus, et Hermodorus Platonicus, et Xanthus Lydus videntur Magorum multa prosecuti. Et Hermippus de quo supra. Fuerunt postea duo Chaldaei, Iuliani pater, ac filius. De quibus ita est apud

quidem Mens ipsi animae. Anima vero naturae sympathiam dicunt esse superis cum inferioribus et maxime quae sub luna sunt. Restituunt vero in pristinum animas, secundum mensuram propriarum purgationum, in totis mundi regionibus. Quasdam etiam supra mundum reducunt. Horum autem dogmatum plurima et Aristoteles et Plato susceperunt. Plotinus vero et Porphyrius, et Iamblichus, et Proclus, omnia sunt secuti et tamquam divinas voces, ea susceperunt. In alio Exemplari, ita se

Compati aiunt, super inferis et praesertim sublunaria. Reducunt vero animas post obitum, secundum mensuram propriarum purgationum in cunctis mundi regionibus. Quasdam etiam supra mundum attollunt et media ipsas constituunt, impartibilium et partibilium naturarum. Horum vero dogmatum pleraque et Aristoteles, et Plato susceperunt. Plotinus vero, et Porphyrius, et Iamblichus, et Proclus omnia sunt secuti, ut divina voces ea sunt amplexati. Finis Ideo, et manere

Theophilli Allobrogis apud Bituricenses Ludimagistri.
9.1  Naturae vim multiplicem, caussasque latentes
9.2  Maiestate pari tradit Aristoteles.
9.3  Reges, et regum res gestas scribit Homerus.
9.4  Mollia Callimacho carmina dictat amor.
9.5  Grande cothurnatus sonat Aeschylus, et suus aeque

Cui sua ludibrio pristina relligio est.
1.8.130.1  Qui muliebrem animum iuvenis gerit, absit ab urbe
1.8.130.2   Dicat Aristoteles, semivir ille mea.
1.8.131.1  Parca domi meae coena, et fidos inter amicos,
1.8.131.2   Te capiant

quam diligat. Aelia contra,
1.11.50  Desipit haec Seneca iudice, at illa sapit.
1.11.51  Qui caput heus uno digito scabet, absit ab urbe,
1.11.52  Dicat Aristoteles, semivir ille mea.
1.11.53  Qui cibus, et potus recte praescribitur aegro.
1.11.54  Nulla magis facilis nec medicina prior.
1.11.55  Si prodesse nequis, cur vis praeesse

felis praeda subinde sumus. Apis.
3.199.1  Libat apis flores, at se nescire fatetur.
3.199.2  Magnus Aristoteles, qua paret arte favos. Cicade.
3.200.1  Quae media cantare solent aestate cicadae,
3.200.2  Appetit ut

De Regno, et Republica
11.17.1  Quaeritis, an praestet florens respublica regno?
11.17.2  Nobile quaesitum solvat Aristoteles.
11.17.3   Εἷς βασιλεὺς ἔστω, εἷς κοίρανος inquit Homerus. Hom. Il. 2, 204-5:

schola constructis inclyta porticibus.
11.27.15.7  Instat et ipsa sibi laudis studiosa iuventus:
11.27.15.8  Interea docta laurea fronte viret.
11.27.15.9  Adsit Aristoteles, doctas miretur Athenas,
11.27.15.10  Et locus hic dicat plus pietatis habet.
11.27.15.11  Adsit et interpres Divum Cumaea Sibylla,
11.27.15.12  Plena Deo vates

vidi iuvenem, qui clarus avito
13.55.4  Sanguine doctrinae candida signa dabat.
13.55.5  Illius insignes artes miratus Apollo
13.55.6  Quis novus hic inquit, surgit Aristoteles?
13.55.7  Unde novum nobis nemus? et nova prata Lycei?
13.55.8  Et schola Socraticis inclyta discipulis?
13.55.9  Vera mihi invitis si fas est dicere Athenis,

docilem habuisse Auditorem; Livius, aut primus Romana Crispus in historia, quòd singularum Gentium historias TIBI dictaverint; Vegetius quòd Architectonicae praecepta tradiderint; Plato, aut Aristoteles quòd Scientias Philosophicas explicârint. De aliis Nobilitatem decentibus Artificiis, pyrotechnica, digladiatoria, equestri, similibúsque, in quibus singulis visus es excelluisse, nihil dicimus imperare tamen nobis haud possumus, quin peritiam illam legum tum Canonicarum, cum

non constet, cum maiori dolo dominationem sibi retinuerit Augustus et secutus eius vestigia Cosmus, quam quisquam privatorum aut invidiam alteri aut sibi amorem conciliarit. Illos autem, quos de politica conscripsit Aristoteles, libros nonnihil ab ea, de qua sermo habetur, politica differre concedo; quippe illic theorice res agitur, politica ad particularia descendit, qualia multa in suis libris Cicero, plura Livius, plurima Tacitus tradidere, ut et de eo convincatur Alonicus quod nullos esse

politica ad particularia descendit, qualia multa in suis libris Cicero, plura Livius, plurima Tacitus tradidere, ut et de eo convincatur Alonicus quod nullos esse politicae auctores contendit. Sed enim hos quoque sparsim, non ex composito rem egisse fatendum est, ut ipse quoque Aristoteles, qui dum ad particularia devenit quid nisi politica in quinto et sexto libro praecepta tradidit? Aeque igitur late politica atque prudentia patet, atque sicut sibi apud alterum ingenioso quodam nec tamen illicito commento gratiam quaerere, ita et urbem in fide servare,

erga neminem vero, quod aiunt, confidentes nos praestemus. Hunc ego unicum modum puto quo popularium benevolentiae reverentiam in parte aliqua iungere possimus; quod tamen, ut et alia omnia, secundum temporis condicionem est regulandum; nam in civilibus cum nihil (ut ait Aristoteles) certi sit, infinitae sunt rerum differentiae quas omnes concipere impossibile, in re autem prudentia diiudicare oportet. Iam quoad alia id generale sit ne patrii nos moris fastidiosos unquam demonstremus. Hinc coetus et convivia quaeque alia a nostrae

nullo alieno indicato sermone ex se ipse nobis deorum atque hominum facta, mores, ingenia mirifice exprimit, credo, repudiabimus, nec proinde imitatorem nec poetam ibidem illum esse censebimus? Tum B. sed fortasse, inquit, Aristoteles non tam poetas, quam genera ipsa poematum exquirens, interque se comparans illud intuebatur, quanam in re potissimum vim naturamque carminis poneret. Quae si in hoc sita est maxime, ut nos aeque moveat, ac si

genus macularum nomine denotatur. Hae maculae aliis nominibus appellatae sunt ab Hevelio, aliis a Riciolio. Sed hujus nomina jam passim ab astronomis adhibentur. Quae fere omnia desumpta sunt ab hominibus, qui doctrinae fama innotuerunt vel apud veteres, ut Plato, Aristoteles, Aristarchus, vel apud recentiores, ut Copernicus, Tycho, Galileus. Ampliores maculas ipse appellavit maria, ut Mare serenitatis, Mare crisium. Et insulas quoque habet ut Insulam sinus medii; ad quae hic nomina alluditur.

licet cum Longino fastidiosiores quidam ac morosiores poëtarum judices, quidquid ipsis collibuerit: nullius erit apud me auctoritas tanta, ut quod ego videam poëma omni semper antiquitati summopere placuisse, mihi quoque ceterisque recte mecum sentientibus non probetur, praesertim etiam quum et Aristoteles et Q. Horatius Flaccus poëticae facultatis disceptatores acerrimi ex utroque Homeri carmine et inveniendi et disponendi et ornandi exempla promiscue desumant, aliisque imitanda proponant. At Ilias magis quodammodo tragica est, Odyssea pacatior. Sit ita sane, et Achilles furiosior, quam

Altera a Chao Terra est; sed a quo ipsa facta sit, quum sileatur, eam etiam iuxta Hesiodum dye— vvrriv dicere necesse est, saltem quod pertinet ad eius informem originem, qualem fortasse et Aristoteles statuebat. Quomodo autem ea esse potest sedes deorum, quum dii non in terris, sed in caelo habitare credebantur? Ideo nimirum, quod ii qui postea dii habiti sunt, homines erant, superstitiosaque aliorum hominum vel benevolentia, vel

et Dies (1) , quod ego carmen latinis heic tibi versibus a me expressum iterum exhibeo, humanissime lector, commentati sunt, velim enumerare, dies profecto me deficeret. Nam quum et Aristoteles et Xenophon et Plato, et qui eorum voce loquitur Socrates, omnisque fere antiquitas Hesiodum semper habuerit tamquam optimum moralis philosophiae praeceptorem; mirum sane non est, plurimos deinceps scriptores in eo tempus operamque

dentale. Male vero dentale cum buri, aliqui interpretes confuderunt: illa enim Tvr\ • 537 quos nona inviserit etc. Aristoteles ait de bove: kttjjA^ei $e jj.akidra 7tevraerr\q wv ' paulloque post subdit: xul rov fioog evveooqoto ' SvvaSai ya% rccvrov

Porro verum illud Columellae, homines nihil agendo, male agere discunt. 626 tenuatis cernere palmis etc Id famelici indicium; et Aristoteles docet in Problematis , famelicis superiora arescere, inferiora tumescere.

ac radice nigra sed dulci. Eratostheni quoque laudata in pauperis caena. Edulis est potissimum radix, sed et herba adhuc tenella etc. Itaque per hunc fruticem et cicadae cantum aestatem denotat Hesiodus, ut et Aristoteles in Problematis ad hunc ipsum respiciens poetae locum.
729  Aut umbrae

incipitque a statuenda idonea ad matrimonium aetate, quam annorum triginta in homine requirit, annorum quindecim in muliere. Pollux rero^ illud in textu graeco quatuordecim exponit. Plato vero et Aristoteles constituunt puellae decimum octavum nubendi annum.
862  Moribus assuescat. praesertim

quam te doctis nunc omnibus, omnes
5.173.4   Quotquot sunt, doctos tam tibi posthabeam
5.173.5  Possim et ferre, unus tibi quod, vesane, videris
5.173.6   Alter Aristoteles, alter et esse Plato.
5.173.7  Quas noris, quaero, non quot res noris: inanes
5.173.8   Odi nugacis divitias sophiae.

ceu fundens pectore ab alto,
5.1165.6   "Nulli non", inquit, "foemina grata viro est".
5.1165.7  Obstupui occulti nil non cernentis acumen,
5.1165.8   Cui Plato, cui magnus cedat Aristoteles. 1166. [1160.] In Orphytum, qui nihil veniae cuiquam largit. In Orphytum, nihil veniae cuiquam largientem. Krša

eadem nobis nigra, alba, ingentia, parva,
8.209.2   In pulchro mire judicium vanat.
8.209.3  Nec formosa eadem mihi, quae tibi, Lyda, videntur;
8.209.4   Id cur nam fiat, dicat Aristoteles.
8.209.5  Fit certe, atque tua, quam tu contemnere sueta es,
8.209.6   Mi nihil hercle usquam pulchrius est facie.

Quod si praesidium ratio fortasse negarit,
1.12.85  Nativo dabit opportuna superbia fastu.
1.12.86  Aut Catiae, aut insanae estis. Nihil extudit isthinc
1.12.87  Tertium Aristoteles, rabulae vel nasus acuti.
1.12.88   Permultis emitur Meliboeo purpura cocco,
1.12.89  Sericaque argento placet illita vestis et auro.
1.12.90  Rideat insanos aliquis, ceu

nodis jugulum petit, hoc laqueo implicat hostem
1.24.158  Callidus, et media moribundum extendit arena
1.24.159  Affectans regnum sophiae, regnoque potiri.
1.24.160  Certus Aristoteles Arabas, sociasque Gothorum
1.24.161  Cogit in arma manus. Inter sylvas Academi
1.24.162  Divinus dubitat Plato, et aurea somnia nectens
1.24.163  Melle soporato delirium

Bibliographia locorum inventorum

Nikola Modruski (c. 1427-1480) [1465, Italija]: De consolatione liber, versio electronica, Verborum 79291, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [modr-n-cons.xml].

Sizgoric, JurajMarulic, MarkoMihetic, AmbrozTideo AcciariniAndrea Banda di VeronaHilarion di VicenzaRaffaele ZovenzoniGiliberto Grineo (c. 1445-1509?; 1450-1524; c. 1420-post 1487) [1477]: Elegiarum et carminum libri tres, versio electronica, 1585 versus, verborum 10077, ed. Veljko Gortan [genus: poesis - carmen; poesis - elegia] [numerus verborum] [sisgor-g-eleg.xml].

Marulic, Marko (1450-1524) [1480]: Repertorium, versio electronica, Verborum 315700, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - loci communes] [numerus verborum] [marul-mar-repert.xml].

Nimira Rabljanin, Martin (floruit 1494) [1494]: Sermo de passione Domini, versio electronica, Verborum 7331, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - sermo] [numerus verborum] [nimira-m-sermo.xml].

Marulic, Marko (1450-1524) [1496, Split]: De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica, Verborum 186963, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [marul-mar-inst.xml].

Grisogono, Federik (1472-1538) [1507]: Speculum astronomicum, versio electronica, Versus 100, verborum 18852, ed. Mihaela Girardi-Karsulin Olga Peric Tomislav Cepulic [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus; poesis - ode; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [grisogono-f-speculum.xml].

Marulic, Marko (1450-1524) [1516]: Evangelistarium, versio electronica, Verborum 155872, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [marul-mar-euang.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518, Leipzig]: Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica, Verborum 4822, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [andreis-f-eloq.xml].

Pribojevic, Vinko (mortuus post a. 1532) [1525, Hvar]: Oratio de origine successibusque Slauorum, versio electronica, verborum 14680, ed. Veljko Gortan [genus: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma; poesis - carmen] [numerus verborum] [pribojev-v-or.xml].

Benesa, Damjan (1476-1539) [1534, Dubrovnik]: De morte Christi, versio electronica, 8402 versus, verborum 61948, ed. Vladimir Rezar [genus: poesis - epica] [numerus verborum] [benesa-d-dmc.xml].

Vrancic, Antun (1504-1573) [1553]: Iter Buda Hadrianopolim, versio electronica, Verborum 10368, ed. Laszlo Szalay [genus: prosa oratio - itinerarium; prosa oratio - diarium] [numerus verborum] [vrancic-a-iter.xml].

Dudic, AndrijaDionysius Halicarnassensis (1533-1589) [1560]: De Thucydidis historia iudicium... A. Duditio interprete, Verborum 18906, ed. Petra Sostaric [genus: prosa - epistula; prosa - versio] [numerus verborum] [dudic-a-thucydid.xml].

Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-1.xml].

Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-2.xml].

Petric, Frane (1529-1597) [1591, Ferrara]: Zoroaster et eius CCCXX oracula Chaldaica Latine reddita, versio electronica, Verborum 7671, ed. Erna Banic-Pajnic [genus: prosa oratio - tractatus; prosa oratio - versio] [numerus verborum] [petric-f-zoroaster.xml].

Pir, Didak (1517 – 1599) [1596]: Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica, versus 5366, verborum 40443, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [numerus verborum] [didacus-p-cato.xml].

Belostenec, IvanGlavinic, SebastijanAnonymus (1593./1594. - 1675) [1675]: Gazophylacii dedicatio et prologus, versio electronica, 3558 verborum, 12 versus, ed. Damir Boras [genus: prosa - dedicatio; prosa - epistula; prosa - prologus; prosa - paratextus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [belostenec-i-gazophylacium-ded.xml].

Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1749]: Operum omnium tomus I, versio electronica, Verborum 68552, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [skrl-1.xml].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755, Rim]: Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica, 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [stay-b-phil-rec.xml].

Boskovic, Ruder (1711-1787) [1761]: De solis ac lunae defectibus, versio electronica, 5828 versus, 91294 verborum, ed. Branimir Glavicic [genus: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [numerus verborum] [boskovic-r-dsld.xml].

HomerusZamanja, Bernard (1735-1820) [1777]: Homeri Odyssea Latinis versibus expressa, versio electronica, 13633 versus, verborum 95,658, ed. Petra Sostaric [genus: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; poesis - argumentum; prosa - paratextus; prosa - epistula] [numerus verborum] [zamagna-b-odyssea.xml].

HesiodusZamanja, Bernard (1735-1820) [1785]: Hesiodi Ascraei opera, versio electronica, 2747 versus, verborum 58425 [genus: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; prosa - epistula; prosa - commentarius] [numerus verborum] [zamagna-b-hesiod.xml].

Kunic, Rajmund (1719-1794) [1794]: Epigrammata, versio electronica, 20870 versus, verborum 170058, ed. Irena Braticevic [genus: poesis - epigramma] [numerus verborum] [kunic-r-epigr.xml].

Rastic, DzonoAppendini, Franjo MarijaZamanja, MarijaZamanja, BernardFeric, DuroAppendini, Urban (1755-1814; 1768-1837) [1816]: Carmina, versio electronica, Versus 6583, verborum 46647, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - satura; poesis - elegia; poesis - epistula; poesis - carmen] [numerus verborum] [rastic-dz-c.xml].

Preme hic ut KWIC videas