Quod quaesisti inventum est in 135 locis.

Preme hic ut KWIC videas

Loci 1-135:

1.22.2   Et quae Pieriam colitis Libethrides arcem,
1.22.3   Et Pax, et mitis Pietas, et Vesta, Fidesque,
1.22.4   Squalentes laniate comas, contundite pectus!
1.22.5   Italiae lumen, princeps Leonellus, et ingens
1.22.6   Iustitiae cultor, pius ac placidissimus heros,
1.22.7   Condidit aeterno morientia lumina somno.
1.22.8   Vester hic in tanto

1.181.2  Auribus et dignas esse putare tuis.
1.181.3  Non radios Phoebus Lunari sumit ab umbra,
1.181.4  Nec petit a rivis maxima Tethys aquas.
1.181.5  Adde, quod Italiae veni novus hospes ab oris,
1.181.6  Nec, si quod lusi, me comitatur opus.
1.181.7  Ipse tuos potius nobis transmitte libellos,
1.181.8  Nec dubites, censor non

3.11.15  Et iam ut propositas exordiar edere laudes;
3.11.16  In primis patriae nobilitate nites.
3.11.17  Nemo adeo est amens, quin Umbros praeferet agros
3.11.18  Omnibus Italiae fertilitate locis.
3.11.19  Nec quoque gauderet se hac gente Propertius ortum,
3.11.20  Ni studio belli, ni foret apta, togae.
3.11.21  Urbs ibi consurgit praerupti in

excoleretur. Itaque docto cuidam grammatico Latinis eum litteris Vicheriae imbuendum tradidit, quibus mira celeritate perceptis mox Ticinium, deinde Patauiuum, subinde Venetias, Bononiam, Perusium, Senam, Ferariamque misit ut, quaecumque in tam celeberrimis Italiae gymnasiis aut liberalium artium aut sacrarum litterarum dogmata florerent, ipse uelut operosa apis undique colligeret et in sacram pectoris sui cellulam diligenter reconderet. Quod quidem intra breues annos adeo consecutus est ut credibile

hic tamen sua prudentia consecutus est ut aeque carus omnibus haberetur, nec ullus esset qui eius amicitiam ultro non expeteret, et adeptam studiis omnibus non coleret atque foueret. Ostendit id nouissima haec ipsius legatio in qua omnes Italiae populi singulique ipsorum principes summis decertarunt studiis quisnam eum amplioribus honoribus exciperet et prosequeretur, illeque se uicisse putabat qui plurima in eum ornamenta contulisset. In quibus

rem gerendo singulorum tamen uidebatur aduocatus. Secedebat bis terque per diem in cubiculum aut in aliquem secretiorem locum in quo ad multam horam deambulando summas reipublicae christianae rationes tacitus secum computabat; totas enim animi uires, postquam a legatione redierat, in pacem Italiae et perfidi hostis Christiani exitum intenderat, id unum moliebatur, id parabat, illuc omnia sua studia conuerterat, fecissetque uotis satis ni eum nobis haec dira atque crudelis mors tam repente praeripuisset.

ex aduerso Chiorum oppido (Passagium incolae uocant), in quem totius paene Asiae prouinciae merces comportantur, inde Chium deuehuntur. Ea urbs his temporibus, sub Genuensium ditione simul cum insula posita, omnibus fere Italiae populis commune emporium est. Quapropter Passagium et frequentibus habitatoribus, et tabernae in eo mercibus repletae sunt. Igitur sublucano tempore imperator cum

legatus Pontificis, Romam redire studens, antequam recederet, complexo atque exosculato imperatore: Habes- inquit- clarissime imperator, optimum testem uirtutum tuarum. Pontifex et caeteri Italiae principes egregia tua gesta audientes me referente obstupescent et admirabuntur. Perge, uir magnanime, ut coepisti: tua enim gloria immortalis futura est . Imperator etiam maiora, quam quae ipse de se sperabat, pollicitus est, modo christiani principes

ut aut litteris complecti possit aut vatum opera ulla ex parte indigeat. Quid enim illi amplius ad gloriae cumulum accedere potest, cuius incredibilis magnitudo et singularis animi moderatio tantusque omnium laudum ac virtutum concentus et concordia in oculis totius Italiae ac in auribus omnium gentium omniumque nationum obversetur, nec ulla sit tam remota barbaries cui Venetum nomen non sacrosanctum habeatur? Quo magis fit, vel rerum magnitudine a scribendo deterreantur, vel in ipsis principiis statim suscepto oneri scriptores

1.3.10   Conspirante Deo uincere uelle tuum est.
1.3.11  Inuictus – quid enim? – uix Alpes scandis, et ecce
1.3.12   Obuia deditio totius Italiae!
1.3.13  Ecce tui fugiunt, quos nondum prospicis, hostes,
1.3.14   Et sine momento terra Latina tua est.
1.3.15  Ergo auctore Deo

p. d. Cum omnis philosophandi scientia in rationalem, moralem, naturalemque partem sit distributa, quantum hactenus tu in dialectica, quantum in physica, et in sacra etiam theologia legendo disputandoque tum Romae, tum alibi per cuncta fere Italiae gymnasia profeceris, dicerem profecto non invitus si id vel per se manifestum non esset, vel tanta mihi in dicendo adesset facultas ut doctrinam, ingenium, tuasque divinas virtutes ulla ex parte possem illustrare. Sed haec cum sint per se (ut dixi) notissima, certe neque mea, quae

79.189  Dalmatia imprimis Segniensis et ora, tot urbes,
79.190  Tot Choruatorum regna beata ducum.
79.191  Additur Italiae regio regionibus istis
79.192  Armisona, innumeros haec habet orbis equos.
79.193  Haec est ora Tagum uincit quae uincit et

Parca sinet, crudam viridemque senectam
31  Annuet, et Pylii tempora longa senis,
32  Ut tandem redeant quae prisca absumpserat aetas
33  Saecula, divino sceptra tenente duce,
34  Cui iubet Italiae vicinaque montibus altis
35  Subdi regna deus et sua iussa pati.
36  Marcus enim, Veneti spes et tutela senatus,
37  Principe sub roseo laurea serta geret.
38  Altius ergo canam. Sua lux

Inclyte rex sacri, Maximiane, fori.
115  Pelle moras rabidumque ruas furibundus in hostem,
116  Qui toties Latiis intulit arma focis.
117  Faucibus ecce subit Latii portisque propinquat
118  Italiae validas iam populatur opes.
119  Aere merens Veneto rex invictissimus acres
120  Pannonas assiduo Marte fatigat equis,
121  Inclyta Pannoniae generosaque turba Boaemi
122  Arcet ab Illyricis

gymnasimo gymnasio non absque summa totius studiosae iuventutis admiratione non hausisti modo, sed etiam exhausisti tanta omnium veneratione, quanta nulli unquam provinciali iuveni in quovis Italiae gymnasio contigit, quae res quam tibi apud tuos auctoritatem adauxerit, vel hinc unicuique patet, quod inter omnes regni Pannonii episcopos ac proceres unus nondum vigesimum aetatis annum transgressus electus es, qui orator adventui serenissimae reginae occurreres et cum Veneto

GERMANICO DACICO. PONT. MAX. TR. POT. X VIIII. IMP. I X I. COS VI. P. P. PROVIDENTISSIMO PRINCIPI SE- NATVS. P. Q. R. QVOD ACCESSVM ITALIAE HOC ETIAM ADDITO EX PECVNIA SVA PORTV TVTIOREM NAVIGANTIBVS REDDIDERIT PLOCINIAE AVG..DIVAE MARCINIANAE CONIVGI AVG. AVG. SORORI AVG.

illa et ipse in gazophylacium minuta quanquam aera proicio, 5 et cum omni mentis sinceritate Vestrae Sanctitati ac Sanctae Sedi Apostolicae pro mea exilitate servio. [3.] Dominus baro 6 ita a nostris omnibus amatur, ut eum non in illa Sicilia, quae pars Italiae esse censetur, sed in hac, quae pars Hungariae est, quam et ipsam eodem nomine appellamus, natum esse reputemus et pro vero ac puro Hungaro habeamus. Qui ita, ut mei mihi retulerunt, causam meam iussu Vestrae Sanctitatis egit me absente, ut vel hoc ipso, si nihil unquam benignitatis Vestra

plurimam dicit.

Quum saepe mea mente revolverem, Virorum Prudentissime, nostra tempestate degentium, tui olim Parentis Jacobi tum mores sanctissimos, tum prudentiam in rebus gerendis integerrimam, ita ut non solum Ferrarianis Patriciis, verum et totius Italiae Primatibus, unicus in Orbe Phoenix, visus clarior haberetur, ut liquido patuit Hercule Duce omnibus saeculis celebrando, qui sui, omniumque suorum perpetuam in terris reliquit memoriam, consilio tanti Patris, ad te calamo parcere decrevi minime, quo certior fieres, Pompilium tuum

que sunt in Verona etiam ulterius missa sunt ij. M. peditum et datus ordo in Comitatu Tirolis, quod si Veneti ponerent obsidionem ante Veronam irent subito ad succurendum ei x. vel xij. M. et quantum opus fuerit hominum ad succurendum Verone: Pontifex autem videns imminens periculum Italiae, statuit una cum statu Florentinorum succurrere Italiae et deliberarunt quod per Vice Regem teneantur viij. M. peditum Hispanorum et xi. M. Helevetii et quod isti pedites debeant interteneri impensis trium videlicet Pape et Florentinorum pro una tertia parte, Regis Catholici pro alia

et datus ordo in Comitatu Tirolis, quod si Veneti ponerent obsidionem ante Veronam irent subito ad succurendum ei x. vel xij. M. et quantum opus fuerit hominum ad succurendum Verone: Pontifex autem videns imminens periculum Italiae, statuit una cum statu Florentinorum succurrere Italiae et deliberarunt quod per Vice Regem teneantur viij. M. peditum Hispanorum et xi. M. Helevetii et quod isti pedites debeant interteneri impensis trium videlicet Pape et Florentinorum pro una tertia parte, Regis Catholici pro alia tertia, Ducis Mediolani pro alia tertia parte: ulterius quod

a Caesare quibus declarabat se et Regem Anglie, nolle servare indutias factas inter Regem Arragonum et Franciae, item nova a Pontifice quod volebat facere omnia pro defensione status Mediolani et jam Helvetii etiam descendebant, profecto jam actum esset de statu Mediolani et forte de majori parte Italiae, quam Galli cum Venetis diviserunt ad invicem, sed, Deo ita volente, res fuerunt sedate: Dux Mediolani progrediebatur contra illas copias Gallorum que descenderunt in Italiam, et sunt solum Italice et pauce, tamen intraverunt Alexandriam, quo Dux mittebat aliquas lanceas Hispanas et suas ad

a Betica / quam occupauerant expulsos Poeni ex Hispania pulsi. vsque in Aphricam caedendo ac vrbes eorum diripiendo persecutus est. Cuius refrigerato calore / seque ad italicos tumultus conuerso iterum Poeni collectis animis oras Siciliae / Sardiniae / Corsicae / atque Italiae vehementer infestant: Poeni denuo infestant. proximo quoque anno pene summum Pontificem feras venantem intercoepere. Summus pontifex a Poenis fere interceptus. Proinde si quando ab intestinis bellis respiratur, irruunt socordia,

ex Appollonia / quae modo vrbs Valona dicitur / paruam suae gentis manum in Italiam transmiserat: in cuius fronte Hydrunto capto / Auus huius Thurcae Hydruntum in Italia occupauerat. tota Italia trepidabat: Cardinales Romae fugam meditabantur. Collecto tamen ab omnibus Italiae partibus exercitu / non solum expugnari non poterant / sed ne prohiberi quidem quin populabundi excurrentes in ipsa fere tentoria hostium penetrarent. Implorato tandem Hungarorum auxilio / Thurcae ex Italia excedunt ac Thurcae per

deducunt, atque immortalitate donant. Itaque tanta fama etiam ipse permotus (licet essent peragrandae mihi aliae ciuitates Germaniae) huc diuerti, cupidus ea uidendi quae aliquando auribus conceperam, qualia uix olim florentissima Italiae gymnasia, Patauinum, Bononiensem, Senensem, Perusinum, atque Romanum meis oculis subiecerit. Proinde, pulcherrimae famae clamoribus respondente ueritate, nihil non inueni, quod concupieram: A copia rerum.

inopia industriam acuente, aliquantisper coaluerat, quum iterum Rhacusanorum animis Epidaurii excidii metus obuersari coepit. Nam Sarraceni Calabris ac Appulis superatis Garganum montem nullo obsistente occuparant. Distat autem illa regio Italiae ab Illyrico litore e regione posito duorum ferme dierum nauigatione mediocri uento nauim impellente. Itaque Rhacusani, communicato cum Iadestinis consilio, quorum ciuitas sicut regionis felicitate reliquas Dalmatiae urbes longe

acuente, aliquantisper coaluerat, quum iterum Rhacusanorum animis Epidaurii excidii metus obuersari coepit. Nam Sarraceni, Calabris ac Appulis superatis, Garganum montem nullo obsistente occuparant. Distat autem illa regio Italiae ab Illyrico littore e regione posito duorum ferme dierum nauigatione, mediocri uento nauim impellente. Itaque Rhacusani, communicato cum Iadestinis consilio, quorum ciuitas sicut regionis felicitate reliquas

Rursus uana sunt mortalium arma, nullus maximi thesauri usus, inutiles militum ingentes copiae, omnia uel recte excogitata male cessura his, quos Deus uult esse destitutos. Quod profecto, quum saepe alias, tum nostra aetate in tribus, ut nunc est Italorum captus, opulentis Italiae imperiis, Neapolitano, Mediolanensi, et Veneto declaratum est, quorum mutationem, et miserabiles casus, quoad res susceptae permiserint, suo loco opportune narrabimus. Pauli

regionibus imperitante, omni studio ad eas in potestatem redigendas incumbit, eoque magis, quod ad custodiam regni sui pertinere arbitrabatur maritimam oram suis obtineri praesidiis, ne aliquando ea loca ad se oppugnandum hostibus aditum praeberent. Valde enim eum propter Italiae propinquitatem perterruerat Gallorum in regnum Neapolitanum duce Carolo Octauo aduentus, quum praesertim eum haud lateret Christianis, qui in eius ditione essent (est autem horum maxima per uniuersum regnum multitudo) non animum, sed ducem ad defectionem deesse.

et Turcam facto, ne classis Turcaica per pacem inconsulto senatu Veneto Ionium pelagus attingeret. Etenim Veneti quum caeteris insulis, tum Corcyrae uehementer timentes, suspicabantur Turcam eo classem missurum: sane satis compertum habebant Bazethem ualde cupere Corcyra insula propter Italiae propinquitatem potiri. Rex, tametsi admodum insolens ea percunctatio esset uisa, nihil tamen asperius ad ea, quae Venetus sciscitatus erat, respondit, ne non oratorem modo, sed et hospitem contra Turcarum morem contumelia affecisse uideretur,

uixerant. Turca potitus Naupacto confestim Alexandro Trapezuntio, Bossinae, ut dictum est, satrapae, per literas, quod ipse ultro postulauerat, mandat, ut per Dalmatiam, ac Liburnos Istrosque terrestri itinere ad intimas Italiae Venetaeque ciuitati appositas regiones cum exercitu penetraret, agrosque eorum omni clade peruastaret, quo et amissae Naupacti dolor hostibus alia insuper augeretur calamitate, magisque hostiles infringeret animos, et militibus suis praede non deesset occasio. Alexander igitur

Hadriatici maris interuallo ab Illyrico et caeteris regionibus, quarum praecipue euenta literis mandamus, dirimitur, ita nec remotior a proposito digressio uideri debet, si praesentium rerum ordine admonitus duorum Italiae principum, Alfonsi Secundi Neapolitani regis, et Lodouici Sforciae Mauri, qui aliquot annis Mediolanense administrauit imperium, horrendos ac miserabiles casus, tragoediaque quam historia digniores institutis inseruero rebus ― tametsi alterius exitum superius attigerim

non parentis uerba auribus, non consilium animo recipere, non dolorem tegere, non linguae temperare, uerum propalam de Lodouico obloqui atque ei minari, bellumque prope denuntiare, nisi procuratione Mediolanensis imperii ocius abiret. Est etiam fama satis constans Alfonsum quosdam Italiae primarios uiros una cum oratore, qui Lodouici Sforciae nomine id temporis Neapoli obuersabatur moxque Mediolanum, utpote functus legatione, erat repetiturus, ad coenam haud procul Neapoli, in uillam, quam Collem Caesareum uocant, inuitasse, atque ibi inter coenandum ad legatum ita

Quae profecto res ei uel maxime perniciem maturauit, omnium animis regis illiberalitate offensis. Est enim fere sapientibus solemne regibus, quum ineunt regnum neminem ab se tristem dimittere. Huius regis auaritiae quum fama extra Italiae quoque fines uulgata esset, ferunt quendam Dalmatam, ut est ea gens in alienis rebus inquirendis natura paulo curiosior, ita de Alfonsi rebus sensisse: regem aut esse mente captum, aut propediem (iam enim de Gallorum in Italiam ingressu rumor spargebatur) regnum, ut euenit,

rumor spargebatur) regnum, ut euenit, fuga deserturum. Huic furori aliud insuper facinus, et periculo et scelere par addidit Alfonsus: nam quum ad capienda regni insignia pontificis Romani indigeret auctoritate ― est enim regnum Neapolitanum, ut etiam bona pars reliquae Italiae, antiquo Caroli Magni instituto, quod luxus et insolentiae sacerdotalis maximum est fomentum, pontifici Romano tributarium, nec sine eius interposita auctoritate rex ibi creari solet ― tanta peruicacia in pontificem Alexandrum Sextum usus est, ut ille iniuriae impatiens Carolum Octauum,

quo militibus numerato magnis itineribus per Ligusticum agrum Florentiam contendit, ubi quum tantundem pecuniae publicae ei tributum esset, Romam perrexit. Interea Alfonsus, ubi cognouit Gallum aduentare, suos ab se ciues esse alienatos, seque ab omnibus Italiae principibus destitutum, sero quidem, sed non omnino insalubri consilio, nisi Deus posteritati quoque eius hoc regnum, ut euenit, abrogasset, deposito imperio, Ferrandinum filium creat regem, ratus et sibi nihil ablatum iri, quod in filium contulisset, et ita suorum ciuium odium magna ex

Itaque domus Alfonsi simul sua ipsius tyrannide, simul principum suorum proditione ex regio fastigio ad ima praecipitata est, tametsi eo iam Italorum mores, quum intestina discordia, tum militiae desuetudine deuenere, ut huiusce flagitia ne pro dedecore quidem apud ipsos habeantur. Inde Italiae accidere solet, ut quicunque illam armatus fere attigerit, sine ullo certamine in deditionem redigat, quum procul dubio nulli nationi ingenio, opibus ac hominum multitudine illa gens cedat. Caeterum Veneti aegre ferentes Gallos tantam Italiae partem

Inde Italiae accidere solet, ut quicunque illam armatus fere attigerit, sine ullo certamine in deditionem redigat, quum procul dubio nulli nationi ingenio, opibus ac hominum multitudine illa gens cedat. Caeterum Veneti aegre ferentes Gallos tantam Italiae partem spe celerius sua occupasse, sibique insuper timentes (uox enim regis hostilis ac mali in Venetos animi Gallica leuitate saepius erat audita), Lodouicum Sforciam, qui iam, ut fama est, fratris filio Mediolanensium duce ueneno sublato, inter Italiae motum

ferentes Gallos tantam Italiae partem spe celerius sua occupasse, sibique insuper timentes (uox enim regis hostilis ac mali in Venetos animi Gallica leuitate saepius erat audita), Lodouicum Sforciam, qui iam, ut fama est, fratris filio Mediolanensium duce ueneno sublato, inter Italiae motum Mediolanense inuaserat imperium, ab amicitia Gallorum auertunt, atque cum eo ineunt societatem, tametsi Lodouicus, ut paulo post demonstrabitur, pro ingenii sui calliditate ita Venetis obsecutus sit amicitiam cum his iungendo, ut neque regem eo facto uellet

erant ex aduerso direxit. Statuerant autem Veneti uanis animis uictoriam sibi, ut diximus, pollicentes Gallos ab inuadenda Italia aut regis nece captiuitateue, aut magna Gallici exercitus strage deterrere, quo scilicet, submotis externis hostibus, fractisque Neapolitanorum regum opibus, totius Italiae facilius potirentur. Quae quidem Venetorum cupiditas non modo stultitiam ipsorum indicat, quoniam quum mercaturae dediti sint, alienis armis conductisque uiribus imperium Italiae obtineri posse putarunt, sed etiam Italorum principum socordiam atque ignobilitatem arguit,

strage deterrere, quo scilicet, submotis externis hostibus, fractisque Neapolitanorum regum opibus, totius Italiae facilius potirentur. Quae quidem Venetorum cupiditas non modo stultitiam ipsorum indicat, quoniam quum mercaturae dediti sint, alienis armis conductisque uiribus imperium Italiae obtineri posse putarunt, sed etiam Italorum principum socordiam atque ignobilitatem arguit, quorum sane ignauia Veneti fraeti tam improbam spem concępisse feruntur. Comisso igitur praelio Itali, utpote magna ex parte collectitii milites, primo hostium

suas in ultionem iniuriae contulerunt, quam quum aliquandiu coxissent animis, tandem, ut suo loco demonstrabitur, per occasionem ea acerrime usi sunt. At Veneti, quibus sane mos est magis consilio quam uiribus rem gerere, clade, quam in praelio acceperant, dissimulata, famam de industria extra Italiae fines, apud Turcas maxime, quo huius cladis nuntium nondum peruenisse credebant, ingenti eorum, quibus res cognita erat, risu, dissipant se uidelicet aduersus Gallos uictores fuisse, abusi plane imprudenter subita regis post praelium profectione. Qui quidem, quod satis constat, tum ne

fugam mensibus, cum magno conductorum militum exercitu ex Alemanis confecto, ab exilio reuersus, quum iam haud paruam imperii partem recuperasset, externi militis fraude ac proditione uiuus in potestatem hostium pertractus est, cum et copiis Gallo praestaret, et omnes pene Italiae principes ei perinde ac procul dubio uictori futuro partim sese propalam aggregarent, partim clam auxilia submitterent. Quin etiam hac ex parte hi duo principes comparem exitum habuisse dicuntur, propterea quod quemadmodum Lodouicus in expellendo e

Duodecimus, Francorum rex, Italia Circumpadana atque Mediolanensi imperio occupato, diuiserat cum Ferdinando Hispano rege, ut supra diximus, regnum Neapolitanum, eiecto inde Friderico, Alfonsi Secundi fratre. Quos sane reges uel per se graues accolas, nedum immixtos Italiae rebus intolerandos fore existimabant. Sed nec Turcae, maxime qui honestioris fortunae erant, bellum pace atque ocio mutare recusabant. Videbant enim damno magis quam emolumento illis id bellum esse: nam praeter quam quod nullo stipendio a rege accepto, sed

coepta eorum uisa sit fouere. Fortunam autem uim quandam diuinae appellamus constitutionis, qua humana negocia agi censemus. Nam quum in idem tempus, quo Veneti huius modi consilia animo uoluebant, mors Alexandri Sexti, pontificis Romani, peropportune incidisset, multas Italiae urbes pontificis Romani uectigales partim a possessoribus pecunia emptas, partim uoluntaria deditione traditas in ditionem redegerunt. Quas sane urbes Caesar, Valentiniensium dux, homo omnibus sceleribus coopertus,

ueneno necabantur, quo non modo pontificis filius, quod turpiter prodigeret, haberet, sed et eius familia spoliis expleretur; in demortuorum locum atque in uacua sacerdotia, qui plus auri obtulisset, sufficiebatur. His pecuniis milites conducebantur, quorum expeditio ac militia erat principes Italiae e suis sedibus pellere, captos forte, aut fide interposita uocatos interficere. Vnde tota Flaminiae regio, et quicquid praeterea urbium ad ius Romani pontificis spectabat, ploratibus ac lamentis sonabat. Illustres constuprabantur foeminae, uirgines, pueri ingenui

fidem Caesari seruaret, nec modo promissa ei non praestaret, sed insuper malum minaretur, Neapolim se contulit. Ibi, quia Deus illum tam diu iniurias impune ferre noluit, fugiendo, ut saepe usu uenit, in periculum incidit, propterea quod a Consaluo Adigario eadem fraude, qua ille multos Italiae principes interfecerat, fide interposita comprehensus, atque in custodiam datus in Hispaniam ad Ferdinandum regem, Hisabellae uirum, missus est, a quo in carcerem coniectus quum diu uaria consilia euadendi animo uolutasset, tandem sanguinarius homo, ne ab ingenio suo

capto aut pulso Ioanne Bentiuola importuni tyranni dominatu Bononiam liberare, atque iuri Romanae Ecclesiae urbem omnino restituere, magis irae suae in ipsum Ioannem, incertum quam ob causam concoeptae, indulgens quam ciuitati consulens. Nam Italiae ciuitatum ob factiones ac discordias omnem potestatem ad unum conferri interest. Acceptis a rege Gallo, quos postulauerat, equitibus Bononiam cum exercitu proficiscitur. Et quia nunquam prius auditum erat quenquam Romanum pontificem, utpote qui antehac

uirium eorum in rebus bellicis detexerat fortuna) ut eos non nisi fractis prius a rege Gallo opibus eorum aggredi ausi sint. Nam Veneti, antequam Galli et Hispani, hi regnum Neapolitanum, illi Mediolanense, non magis armis quam cognationis iure obtinuissent, toti fere Italiae moderabantur: tantum sane ualebat Venetorum consilium aduersus reliquos Italos ignauia simul ac discordia eneruatos. Itaque Philippo Morino intra paucos dies febri extincto, quem diximus ab Hispanis principibus regem designatum in Ulteriorem Hispaniam

tanta strage infractis timendum putabant, ignorantes Venetorum animos non ita mercatura corruptos, quin existiment interdum fortunae esse obluctandum. Iam Maximilianus, contracto simul peditum, simul equitum iusto exercitu, fines Italiae ingressurus erat, quum Venetorum oratores ad eum accesserunt, infimis praecibus petentes, ut sibi ad se adeundi dicendique potestatem faceret. Qui magis ueteris Romani imperii maiestatis quam suae fortunae memor, et ob id elatior, aditum Venetis negauit. Permisit

magis ueteris Romani imperii maiestatis quam suae fortunae memor, et ob id elatior, aditum Venetis negauit. Permisit tamen mandata, quae praetulerant, scriptis edere. Quae huiuscemodi fuisse dicuntur: Venetos amicitiam ac societatem uelle cum Maximiliano iungere, eique omnibus Italiae urbibus, totoque continenti cedere; polliceri insuper quinquaginta millia nummum aureorum in singulos annos perpetuo se pensuros, modo ille aduersus Gallos arma sumat. Alemanus animaduertens Venetorum postulatis manifestam subesse fraudem, nec eos quicquam aliud quaerere quam sociorum regum

Gallum coniuraret, inducere nequiuerat, ei bellum indicit, crimine impudentissime obiecto, uectigali non soluto (est enim Ferrariensium ciuitas Romanae Ecclesiae uectigalis), ut scilicet eius causae praetextu Ferrariam ipsi duci auferret, quam sane urbem ex pago in pulcherrimam Italiae ciuitatem gens Hestensis redegisset. Hac pontificis iniquitate motus Bernardinus, natione Hispanus, Sanctae Crucis cardinalis, uir et uitae integritate, et eruditione insignis, clam pontifice se Mediolanum contulit, atque ex tuto (erat enim Iulius pontifex non modo

Sanctae Crucis cardinalis, uir et uitae integritate, et eruditione insignis, clam pontifice se Mediolanum contulit, atque ex tuto (erat enim Iulius pontifex non modo praecipitis irę, sed etiam exitialis) pontificem deterrere ab incoepto conatus est, literis ac nuntiis eum monens, ut Italiae rebus compositis hortaretur Christianos principes ad arma aduersus communem Christianorum hostem sumenda. Per solum autem pontificem stabat, quominus res Italiae essent quietae, quandoquidem pontifex Romanus, quae est eius apud Christianos auctoritas, nutu possit omnem

irę, sed etiam exitialis) pontificem deterrere ab incoepto conatus est, literis ac nuntiis eum monens, ut Italiae rebus compositis hortaretur Christianos principes ad arma aduersus communem Christianorum hostem sumenda. Per solum autem pontificem stabat, quominus res Italiae essent quietae, quandoquidem pontifex Romanus, quae est eius apud Christianos auctoritas, nutu possit omnem disceptationem finire, modo a quietis consiliis non abhorreat. Quis enim pontifici Romano iusta imperanti non pareat, quum ille ei, qui decreto eius non stetit, rebus

imitatus, haud sane ab officio ita facile discessisset, destituendo iniuria regem socium ac de se aduersus Venetos optime meritum, nisi forte honestius, simul et utilius uisum est pontificis Romani ac regis Hispani, neccessarii sui, morem gerere uoluntati quam sinere regem Gallum, opibus Italiae adauctum, super caeteros reges eminere, inuidia, quae animum uehementer mordebat, hac honestatis specie obtecta. Eodem quoque tempore ad duodecim millia Heluetiorum a pontifice Venetisque mercede conducta in Circumpadanam Italiam cum filio Lodouici

abfuere, quorum alter nepos ex filia regi Hispano erat, alter unam ex filiabus ipsius regis matrimonio sibi coniunxerat. Hac tanta belli mole in Gallum regem concitata facta est repente magna rerum commutatio: nam Gallus, retentis solummodo arcibus urbium Circumpadanae Italiae, exercitum ex Italia in Galliam neccessario reuocauit, atque ita arma, quacunque hostis spem belli gerendi praebebat, circumtulit, ut nullam occasionem illi dederit ullam Gallico regno iniuriam inferendi. Rhaimundus Hispanus dux, cuius culpa paucis ante diebus in agro Rauennate ab

Nunc etiam Turca, quicquid terrarum est inter Sauum amnem et Adriaticum mare, nullo repugnante, si ad id animum adiecerit, armis quatriduo occupabit. Quis enim illi cunctantibus inopia stipendii Hungaris obstabit? Quibus regionibus subactis confestim arma Italiae inferet, finitima quaeque ditionis suae faciendo rerumque serie tractus iungendo. Nempe quum Arsia fluuius Illyricum ab agro Aquileiensi et Veneto dirimat, continens imperium usque ad Italiam, Inferiore Dalmatia in potestatem redacta, habebit. Quot autem dierum iter, ut omittam

nulla in aerario pecunia est, qua uobis hoc tempore opitulari possumus ― nam et nos exercitum alere cogimur, in cuius stipendium non modo uim magnam ecclesiasticae pecuniae, sed etiam mutuo accaeptae exhausimus ― uosmet ipsi uobis nunc consulite. Quum autem status Italiae tranquilior fuerit, Hispanique ac Galli, quod propediem futurum est, inter se foedus inierint, curae nobis res Hungarica erit. Porro id temporis Romanus pontifex iusti exercitus auxilia aere suo

amissione multo grauiorem fecisse iacturam, quam quae olim facta est Constantinopoli euersa, propterea quod harum altera urbs, antequam ab hoste caperetur, a Romana iam societate per summum scelus ultro defecerat, altera regi socio, et in Romanam Ecclesiam optime animato, non sine Italiae periculo, Hungarorum maxime negligentia et hostili fraude adempta est. Lodouicus interim, misso cum parua manu ― iustus enim exercitus inopia stipendii et terrore omnia complente subito contrahi nequiuit ― ad Drauum

huic arma, tubeque
1.75  Mox addeunt. Mesti damnum irreparabile mundi
1.76  Soluet, et hic priscos ueluti reuocabit ad annos
1.77  Italiae populos, nobis spes ultima, nobis Italiae spes.
1.78  Feretriaeque domus decus immortale manebit
1.79  Respiciens prolem Ausoniam laudesque suorum.

1.75  Mox addeunt. Mesti damnum irreparabile mundi
1.76  Soluet, et hic priscos ueluti reuocabit ad annos
1.77  Italiae populos, nobis spes ultima, nobis Italiae spes.
1.78  Feretriaeque domus decus immortale manebit
1.79  Respiciens prolem Ausoniam laudesque suorum.
1.80  O decus Hesperiae puer, o mi clara propago,

2.15  Pectora laurigero redolentia quippe liquore
2.16  Laudibus hunc celebrate piis, fontesque replete
2.17  Cantibus Aoniis, regem ueneramini et olim
2.18  Venturum Italiae populis, plaudente senatu Poetae uaticinium pro puerulo principe.
2.19  Romano, uiduae hic reparabit moenia Romae
2.20  Sacra diu, rerum dominos placabit, et ipsae

Gesta inclyti ducis Vrbini.
3.237  Vicit Erithreos ensis tuus, unde tryumphos
3.238  Irruit Hyrcano Hesperius cum gente feroci
3.239  Littus ad Italiae populorum strage superbus
3.240  Iulius Eridani ripas cum fulminat ipse
3.241  Ferrariam exoptans diris circundare flammis,
3.242  Dux belli

suspitio). Propterea huc ego ipse ad gratiosissimum conspectum vestrum, serenissime et illustrissimi principes veni, ut summum discrimen necessitatemque extremam Croaciae, atque adeo finitimis regionibus vestris Carniolae, Carinthiae, Sclavoniae, Istriae, Foroiulio, Italiae impendere, vobis praesentibus praesens illius miserrimae Croaciae nomine dicerem atque indicarem, ut a celsitudinibus vestris opem peterem, ut necessaria admodum auxilia implorarem. Et precipue illud in memoriam vobis redigerem Croatiam ipsam christianorum

latissima sultani regna et totam penitus Asiam sibi subegit atque subiugavit, quo tu poteris modo illius impetum sustinere. Terrae et castella tua Theutonicis, Carnis, Styriis finitima sunt. Per ea nobis faciendum est iter in quamcunque velimus Sclavoniae, Istriae, Italiae, Germaniae partem excursiones facere. Nam solum flumen Colapis, quod leviter transfretari ab equitatu potest a principe Ferdinando tuum dividit territorium. Hoc solum petit imperator noster: nullius christiani custodem ac speculatorem in terris tuis teneas, nec

usque ad castellum Ostaruicae hac hyeme Vngaris ereptum, quod super Iaderam est Liburniae ciuitatem Venetis subditam, Turcarum sunt, ex quo loco in Italiam, immo Venetias sex dierum iter est. viden quantum appropiquant Italiae? Spalatum oppidum Dalmatiae, aliquando Diocletiani Augusti palatium per tria milliaria a Salonis, quae ciuitas nunc solo est aequata, distat. Dicunt Turcae ab ultimis Aethiopiae sedibus gentem quandam excitam, hos

ac Philippi Bergomatis Supple. cro. lib. IX. (49) necnon et quorundam aliorum, ut peritissimum a nobis auferre suisque connumerare diuum possint Hieronymum, Histriam Italiae esse prouinciam astruentium erga nos aemulationem, cum situ ac moribus et sermone Histria ab Italis distinguatur omnesque circum adiacentes populi Histria Italiae intimiores, ut Tergestini Tergestini ac Goricienses

necnon et quorundam aliorum, ut peritissimum a nobis auferre suisque connumerare diuum possint Hieronymum, Histriam Italiae esse prouinciam astruentium erga nos aemulationem, cum situ ac moribus et sermone Histria ab Italis distinguatur omnesque circum adiacentes populi Histria Italiae intimiores, ut Tergestini Tergestini ac Goricienses Goricienses. et quidam alii, passim non alio quam Slauorum idiomate ad inuicem coutantur. Quamquam propter locorum uicinitatem et continuam cum Italis consuetudinem Histri,

tradit. Demetrius Pharius Histros Illyriorum nationem subegit. Quapropter (sicut recte papa Pius dicit) Papa Pius in Europa. (52) Histria inconuenienter Italiae iungitur Adriatico sinu disiecta et in peninsulae modum circumdata mari. Histria in modum peninsulae. An non Polybius Poly. libro. I. (53)

nauibus transuecta a caede et incendio ad preces summi Antistitis Leonis (ut Paulus Diaconus prodit) Pau. Diaco. lib. XV. (97) in Vrbe abstinens Siciliam Vrbemque ac plaerasque Italiae ciuitates diripuit et uastauit. Quod, quaeso te, maius apertiusque aemulationis auctorum erga aduersarios testimonium afferri cupis, quam a tanto uiro unum eundemque populum imbellem et ignauum dici et tamen ueritate urgente fortissimos et natura pugnacissimos magnaque bellandi consuetudine

Pius in Hist. Boh. ca. XLI. (120) preclaro genere orta, uariis pro ecclesiae sancte defensione preliis in Italia uiriliter gestis famosa, quae (sicut papa Pius refert) terras in Italiae partibus positas Patrimonium sancti Petri appellatas ecclesiae Romanae dono dedit. Mathildis ex genere Bohemorum patrimonium s. Petri ecclesiae Roma. dono dedit. Libet solum Sigismundi Polonici regni

bellum commisserat, superato Odoacre, Herulorum (ut Blondus inquit) rege, Blondus dec. prime lib. III. (131) Italiae olim, Paulo Diacono teste, Pau. Dia. lib. XVI. (132) uictore, uniuersa Italia sunt potiti. Et tandem in Hispania, quemadmodum Blondus meminit,

Aduatici, Armotici, ac Celae omnes, et Aquitani omnesque Oceani accolę suas copias in unum agmen coegissent, quid, Caesar, tuae cohortes potuissent sustinere tantas uires, quum olim parua manu Romam cęperint Italiae fere dimidia parte possessa; Illyrios, Peones, Triballos, Thracas penetrarint, Graeciam uastarint et Macedoniam, Asiam per uim ereptam occuparint? Nam Germaniae atque Britannię magis explorator fuisti quam uictor.

apud barbaros illos fuit, qui doctrinae coelestis ignari, nomen tantum Christianorum audierant. At isti sacrilegi quas aras, quod sacellum reliquerint intactum? Et accepimus non tantum omnia fana spoliata esse, monumenta sanctorum uirorum praetiosiora, et thesauros ad publicam utilitatem totius Italiae ibi conditos, direptos esse, sed etiam caede et aliis sceleribus prophanata esse, decantatae sunt per ludibrium sacrae cantiones. Ita nulla non contumelia effecta est religio Christiana. Quid Turcae aliud faciunt expugnatis Christianorum urbibus? O ueram uocem Poetae, qui dixit.

atque accensum odio Iulii Pontificis, inde usque a Rauenna, ubi maxima pugna exercitum Pontificium uicerat, atque fugauerat, ad ultimam Galliae oram, in Belgicum retraxit, ne qua clade urbs ab irato uictore afficeretur. Nunc autem, o temporum labem, ille ipse exercitus, quem Caesar uniuersae Italiae praesidio esse uoluit, inauditam crudelitatem in urbe principe totius Italiae, imo totius orbis exercuit, non exempla ueterum Germanorum, non dignitas urbis, non ingentia beneficia collata in omnes gentes, flexerunt eos ad misericordiam. Quis non doleat adeo deformatam esse

Pontificium uicerat, atque fugauerat, ad ultimam Galliae oram, in Belgicum retraxit, ne qua clade urbs ab irato uictore afficeretur. Nunc autem, o temporum labem, ille ipse exercitus, quem Caesar uniuersae Italiae praesidio esse uoluit, inauditam crudelitatem in urbe principe totius Italiae, imo totius orbis exercuit, non exempla ueterum Germanorum, non dignitas urbis, non ingentia beneficia collata in omnes gentes, flexerunt eos ad misericordiam. Quis non doleat adeo deformatam esse eam urbem, quae olim

Csiaferun) id est, gentilis in genitiuo, quasi dicerent gentilis regis. Memleket) significat regnum, quamuis et alia habeant diuersa vocabula ad significandum regnum, vt Istan) quia cum Italiae siue Franciae aut etiam Hispaniae regnorum mentionem faciunt, tunc dicunt Frank istan) quod significat tam Italorum, Gallorum, quam Hispanorum regna. Frank) significat hominem harum regionum vt Frank Gyaur) id Italus,

2.4.156   Latius imperii proferat ille sui.
2.4.157  Sat putat esse sibi sua iura antiqua tueri,
2.4.158   Obviaque hostili stringere tela dolo.
2.4.159  Hic decus Italiae Venetae coiere carinae:
2.4.160  Clarius his toto Sol videt orbe nihil.
2.4.161  Hic impaccata deducti e stirpe Liburni,
2.4.162   Hic sunt Dalmatici (Martia corda)

plenis velis navigantium, et animorum plena persuasione ac spe aliquid concipientium et agentium, aut in aliquid prorsus incumbentium: sicut in hoc ipso exemplo apparet. Nam perinde ac naves illae plenis vel inflatis velis recta et celerrimo cursu in Italiam contendebant: ita etiam hostes, opes Italiae tam firma spe diripiebant et partiebantur. Eadem porro ratio est et fidei. nam et illa verbo Dei ac Spiritu sancto, nostro spiritui testimonium perhibente, quod filii Dei simus, confirmata, sic plena fiducia ac spe misericordiam Dei, remissionem peccatorum ac alia dona sibi rapit ac

Meschiae, aut aliorum bonorum traductas, aut certe, non perinde illis adficietur. Hic idem fervor regionis fuit etiam in causa, cur ibi fruges, poma, vuae aliique fructus multo citius maturuerint, quam in hisce regionibus. Quod discrimen etiam in multis locis Europae atque adeo Germaniae atque Italiae cernitur. Ex hoc eodem loci fervore accidit, ut omnia meteora sint illic vehementiora, ut notissimum est fulgura et fulmina, ac grandines subitosque turbines, pluvias et tempestates, esse multo violentiores in Italia, quam in Germania. Longe vero etiam

Aliae fuere admodum profundae ac vastae, syluis et dumis refertae, eoque intus tetrae et horrendae. Unde illud Psal. 23, Etiamsi ambulavero per vallem umbrae mortis, non timebo malum, quia tu mecum es. Talis plane est vallis Arsiae fluminis in mea patria, qui est Plinio terminus Italiae. Ex hac porro regionis confragositate, montositate, ac (ut ita dicam) vallositate, et praeterea tam violentibus meteoris ac subitaneis ingentibusque imbribus solitum est sequi, ut subito ingentes, terribiles et noxii satis pecoribus ac hominibus torrentes sint

et bellis civilibus fieri adsolet, Ierem. 13. Quia similia ebrii saepe faciunt aut patiuntur. Vixerunt plerunque vel ex agricultura, vel ex vinetis, quibus adiunge oliveta, ficeta et palmeta: vel denique ex re pecuaria: sicut et in mea patria et multis locis Italiae. Artifices, mercatores, metallici, nautae et aurigae, unde in aliis gentibus plurimi victitant, rari ibi fuerunt. Piscatio quoque non ita magna fuit, multo autem minor venatio: quia loca fuerunt valde culta, ut feras multas praeter aves habere non potuerint. Nec etiam fuerunt ferme ulla vel

direptione vicinarum illi tractui ciuitatum ferocius agerent, vires suas aduersus Ragusinos experti, non modo continuatam plures per menses obsidionem magnis acceptis detrimentis omittere coacti sunt; sed etiam, cum in oppositam Italiae oram itidem praedabundi se contulissent, ope maxime Ragusinarum nauium a Graecis, eiusque viciniae Slauis fusi inde, fugatique recedere. Ex illo clarum Ragusii nomen, et ciues virtutem suam periclitati, suisque fidentes viribus, maiora audere, atque opes per longinqua commercia terra,

non temere auguramur: non secus ac olim Graecia uniuersa propter dignitatem Poetarum, quos dixi, Atticam dialectum ad cothurni grauitatem, Doricam vero ad lyrae magnificentiam natas iudicauit; quodque hoc tempore usuvenit propter diuinam Petrarchae eloquentiam, ut posthabitis sua quaeque Italiae ciuitas dicendi formis, et ad viliora quaeque tractanda relegatis, quoties cum Musis, et Apolline res est, non alia quam Hetrusca lingua loquantur. Inter haec maxime studia, curasque, et occupationes vitam

Urbem
4.299   12 Urbs ea prodigium est, nisi plura velimus in illa
4.300  Dicere prodigia. Adriaco stat condita ponto,
4.301  Italiae primas aequat quae civibus urbes,
4.302  Imperio superat: liquidi Regina profundi,
4.303  Quam tamen irato nunquam ferit Adria fluctu:
4.304  Accessurus enim Dominam, prius ille

5.487  Victorem Syren: ornato urbs tota theatro
5.488  Non impar, adventantis quae Caesaris arma,
5.489  Invictas animi vires, roburque sonabat.
5.490  Quid dicam Italiae primos venisse Dynastas,
5.491  Quid transalpinos proceres, crebrosque volantum
5.492  Quid memorem affluxus populorum, immania pompae
5.493  Visuros decora, et victoris Caesaris

6.1024  Composuit Syren: hoc regia fraena momordit
6.1025  Civilis moriente furor: vivente recepit
6.1026  Hoc Authore vetus vitae nova lumina Clerus.
6.1027  Italiae Thracem monstrantem cornua Martem
6.1028  Avertit precibus: Venetae contagia pestis.
6.1029  Aegrorum obsequio pressit: vim perdidit illo
6.1030  Provisore fames: isto sectaria cessit

veluti nunquam tot desaeuire coruscis
5.699  Fulminibus nimbos, quot tempestate videmus
5.700  Autumnâ et vernâ, quae pars clementior anni:
5.701  Quo fit, vt autumno propius, vernoque tepori
5.702  Italiae caelum vrgeri quoque saepiùs illis,
5.703  Quàm Scythiae gelidum latus, et Pelusia regna,
5.704  Prodiderit vasti rimator Plinius Orbis; [a] Vide lib. 2. Histor. nat.

ipsam famam, leuissimum caeteroqui, et inane praemium, synceram, atque plenam obtineant. Testantur id duo cum primis famosa Ambitionis mancipia, Annibal nimirum Italiae terror. Et Macedo plusquàm vnius Orbis prensator: integram neuter quantocunque conatu famam adeptus. Quis igitur manifestò non videt, quàm solicitus, aeger, ac quietis ignarus huiusmodi hominum animus sit: dum

majestas aemula, Clemens, 205
206  Lucaque non propria[e] tantum, sed quicquid ubique,
207  Libertatis amans, Venetique, potentia corda
208   Consiliis, decus Italiae tutelaque, Patres.
209  Sed supremum operi nimirum accedere culmen
210  Te sine fata vetant. Velut oppugnata perire 210
211  Pergama non poterant, vincenda in moenia donec

Francorum Imperio, Lazius /Migrationibus gentium/ tradit: Et quidem Istriam, hodie Schlavoniam dictam, Aeneas Sylvius /Historiae Europae capite 18./ quod veteres Italiae tradiderunt, redarguit, inquiens; Inconvenienter Italiae iungitur Adriatico sinu disiecta, et in peninsulae modum circundata mari, qua continenti applicatur a tergo. Plinius Istriam adhaerere Liburniae dixit. Ex quo palam fit, Croatinos Liburnorum loco succedere. Et

gentium/ tradit: Et quidem Istriam, hodie Schlavoniam dictam, Aeneas Sylvius /Historiae Europae capite 18./ quod veteres Italiae tradiderunt, redarguit, inquiens; Inconvenienter Italiae iungitur Adriatico sinu disiecta, et in peninsulae modum circundata mari, qua continenti applicatur a tergo. Plinius Istriam adhaerere Liburniae dixit. Ex quo palam fit, Croatinos Liburnorum loco succedere. Et paulo inferius; Istri hodie Schlavi sunt, quamvis maritimae

rapi ad trifidam non timet ille crucem? LXXXVI. DIVI NICOLAI TOLENTINATIS BRACHIA EGGESTO CRUORE ITALIAE BELLA FUTURA PRAENUNCIANT. EPIGRAMMA 47.
1  Si de monte suo iam cogitat atra Gradivus
2  Proelia, et Ausoniam iam petit hasta volans,
3  Portendit

100  Nec certus scit fallere Apollo. XCVIII. RECENTIORIS ITALIAE FORTUNA POST NAZAREAM VIRGINIS DOMUM LAURETO RECEPTAM ELEGIA
1  Quod mihi non uno surgant diademate crines
2  Membraque multiplici vermiculata Tyro,

27  Quod sacro superest, do Musis, caetera somno,
28  Laute coeno, nimis ludo, laboro parum.
29  Saepe iter ingressus miror venerorque vetustae
30  Italiae in vasta grande cadaver humo.
31  Cuique honor est fonti, nullum sine nomine saxum,
32  Corpore ab heroum pullulat orta seges.
33  Passim hic sub rastris et

Jacobus Dumaneus Spalatensis, ex religiosa divi Dominici familia theologus magni nominis, inter oratores qui de rebus divinis ad populum verba faciebant non postremum locum tenuit. Postquam in praecipuis Italiae civitatibus, praesertim vero Romae, Neapoli, Panormi optimi concionatoris partes adimplevit, profectus Cosentiam ibi apud fratres ejusdem ordinis e vivis excessit relicto insigni concionum volumine. Inter alios eum laudat Georgius de Caris, argumentum sumens a stemmate, seu sigillo, quo

Ex Davidiacos. carmen, libri quatuordecim, sed perierunt tempore pestis, in quam propterea Antonius Proculianus invehitur in oratione quam habuit de laudibus Spalati; Poematon libri septem; De pace Italiae carmen heroicum; Historia Judith rhythmis Ex rytmis. Illyricis exornata et libris sex distincta. Ejusmodi operibus, quorum major pars typis impressa et per totum orbem diffusa

2.33  Uno in Cive salus Patriae persistere visa est.
2.34   Nuper ùt accepto Praeses malè vendidit auro,
2.35  Kanizam, justis Princeps expostulat armis,
2.36  Viribus Italiae fultus. Sed durior illa
2.37  Armato domino, quàm non fuit antè Tyranno,
2.38  Obstat, ab hoste diu contra defensa Patronum
2.39  Et Patriam, donec saevi inclementia coeli

109   „De Cephalenaeo, Corcyraeoque recessu 1
110  110 „Quantus Hydruntinas procurrit pontus ad arces;
111   „Finibus Italiae tantum, Latioque recedit
112   „Bistonidum truculenta manus. Tu maxima hiantes
113   „Siste feras, ac monstra Asiae. Defende piorum

Astronomis. 2 Nimirum Caelum stellatum, quia Stellas fixas, signaque, seu Constellationes sustinet, Signifer nuncupatur. Nunc uulgo Firmamentum. 3 A Longobardis Gothis, dictis Vandalis, Angliae, Scotiae, Gralliae, Hispaniarum, Italiae et c. regna originem deduxerunt. 4 Nimirum Angelorum sub Duce Lucifero. 5 Duplex est ad Currum septentrionalem Vrsa, siue Arctos, nempe maior, et minor. 6

2013-05-11T20:47:32 Prva TEI verzija Vota ad Divum Aloysium Gonzagam pro pace Italiae. Elegia
1.1  O Lodoix, toti nomen venerabile mundo,
1.2   Care Deo iuvenis, te mea vota petunt.
1.3  Quotquot et Italiam incolimus, te poscimus omnes:
1.4  

3.49  Aegaeique Euxinique et Maeotidos orae
3.50  Numina procedunt et se venientibus addunt. 50
3.51  Urget iter numerosa phalanx ac praepete cursu
3.52  Italiae in medio Neptuni sistitur antro.
3.53   Ecce autem et lento tandem Pater Adria gressu
3.54  Succedit tectis. Illum Padus atque Timavus
3.55  Subsequitur. Post hos fluviorum nomina

3.53   Ecce autem et lento tandem Pater Adria gressu
3.54  Succedit tectis. Illum Padus atque Timavus
3.55  Subsequitur. Post hos fluviorum nomina mille, 55
3.56  Quotquot et Italiae superum latus Illiricosque
3.57  Pertexunt campos, subeunt. Nec defuit Umbla,
3.58  Illiricaeque atque Adriaci decus Aequoris ingens.
3.59  Quam medio genitam vernantis flore

antiqua nimis omittamus, cum jam Graecia artium studiis maxime floreret, accepimus Parmenidem Xenophanem Empedoclem atque alios illius memoriae complures Philosophiam versibus conscripsisse. An vero putas Pythagoreos tam facile ac tam brevi tempore Philosophiam per omnem Italiam ac eam praecipue Italiae partem, quae Graecia Magna dicta est, divulgaturos fuisse, nisi hunc morem in his tractandis disciplinis ipsi potissimum tenuissent; quos traditum est adjecisse carminibus fides etiam atque cantus? Quae quidem praeclare eorum rationi convenire poterant, quippe qui ab Harmonia et numeris

non illa tellure Britannos
1655  Avulsos paulum et munitos aequore circum.
1656  Pars alia Europae, qua se convertit ad Austrum,
1657  Cum Regnis te vasta tuis Hispania pulchramque
1658  Italiae pariter tellurem, Pannoniamque,
1659  Et Misûm, et Thracum, et Grajorum continet arva.
1660  At medium tenuere locum Germania Lechi
1661  Cum regnis late campestribus, et ditiones

secretissime conseruandum. Venia est concedenda seniculo decrepito et continuis infirmitatibus penitus exhausto, qui corrigendo operi huic impar, proprii partus sui amore adeo excoecatus est, ut quam plurima posteritati transmittenda, huic libro inesse putauerit. Exemplo Italiae ad talem librum fabricandum inductus est, ubi etiam secretis privatarum familiarum annalibus publica et privata scandala congeruntur. Liber hic, qui poetarum pixidi Pandorae assimilari potest, misterio suo curiositatem et clamores publici in dies merito auget. Si enim ille finis defuncti

protracta. Quam hic nos in tantum notamus, in quantum de illa a diversis personis religiosis et aliis audivimus, consequenter aliud notare non possumus, quam quae referri nobis audivimus. Ut autem cognosci valeat fundatius, rem altius accipere oportuit. Proinde teste Ughello: Italiae sacrae tom. 5. pg. 12. et 1079. apud Pichler Joseph. Alboino duce circa annum Christi 568. irrumpentibus in Italiam Longobardis, Paulinus, Aquilejae et consequenter totius Forojulii, Carniae et Carinthiae patriarcha, cum omni thesauro in vicinam Gradi insulam se recepit. Ubi ipse

Foedus autem istud inter Romanam curiam et Venetos tam arctum est, ut quamvis ad illudendum potentiis aliis dissensiones persaepe habuerint, hae tamen fuere semper ad speciem, in re autem nunquam semet deseruerunt, ut hujus loci non est deducere. Et in veritate ad servandam Italici nominis et Italiae majestatem salubrius nil cogitari potuit. Sed haec hujus non sunt instituti. Quare -235­- Diviso intra Carolum et Nicephorum imperio, Carolus sive proprio sive aliorum consilio systematis veteris normam quoad nomina immutat, duces, comites,

quod tales claret duces, qui populo exosi forent, uti hoc eventu rerum manifestum foret. Sed his praetermissis. Quemadmodum constaret ex historia, Carolum Magnum, domitis Panoniis 811. et his duci Forojulii adjectis, triumphavisse, sic eodem anno per eundem Carolum, uti scriberet Ughelli tomo 5. Italiae sacrae producens Caroli diploma, diremisse litem inter Ursum patriarcham Aquilejensem et Arnonem archiepiscopum Salisburgensem, de provincia Carantana sive Carinthiae, cujus videlicet jurisdictionis foret, et constituisse, audita et discussa eorum contentione, ut Dravus fluvius, qui per

Zagrabiae et alibi. Hoc anno frequentes fuere terrae motus. 18. Februarii Belgium validius contremuit. Zagrabiae quoque observatus, uti supra meminimus. 1., 2., 3., 6., 8. die Martii Bonna, Colonia, Aquisgranum et his finitima loca, 14. autem Aprilis magna pars Italiae terrae motu concussa est. Tempestates item horridae ex Italia describebantur, Paduae praecipue ac locis in vicinis. Reliqua ex provinciarum historiis vide sis, neque enim vel ad nos pervenerunt vel nostri, ut scribamus, sunt instituti. Itaque redeamus ad Sclavoniam.

ut Tergesti modius tritici jam 15 florenis veniret. Hoc famis malum pressit Romam, Dalmatiam totumque Neapolitanum regnum, ut ibi 8 aureis, cremnicensibus frumenti metreta venderetur, cui malo ut obviaretur, permissum a regina fuit, ut ех Hungaria triticum ac siligo ad status Italiae praedictos mitti valeat. Mercatores ergo quidam spe lucri primo cum Neapolitans contrahunt, pro procuranda ipsis notabili quantitate triciti, quod еtiam mutuatis pecuniis in Huugaria atqne Croatia pro duobus milionibus fl. exsolvunt precio primum levi, tum per eos adaucto;

omnium ducem, ac magistrum hujusmodi artis, atque ineundae viae demonstratorem quidem fuisse scimus, minime tamen hanc laudem rerum etiam inventarum gloria cumulasse. Eundem investigandi modum Galileus, immortale illud Italiae lumen, cum tenuisset, praeclarissimis etiam inventis exornavit; adscivit enim Geometriam Philosophiae praesidium alterum pernecessarium. Sed fere interciderat aliquandiu praeclara haec Naturae inquirendae ratio iterum ad

tantùm
1009  Nota sibi, quia ficta, docet; sed protinus auso
1010   Caelum adversatum est reditus praedicere vati.
1011   Vestigatorem magnum in caelestibus oris,
1012  Altrici Italiae rapuit quem Gallia civem,
1013  Scimus in immensos orbes, et forsitan aequos
1014  Tractus per caeli vastos egisse Cometas,
1015   Usque adeo ut possent recti apparere meatus,

post culmina donec
927  Extremum ad superi demiserit aequoris oras,
928   Queis sedet antiquis urbs longe cognita fastis,
929  Et celsas praefert turres, prope terminus olim
930  Italiae. Madidis constratum ibi littus arenis,
931  Multaque directo distensum in millia tractu,
932  Aptatis, nuper velut Appia, subditur ulnis.
933   Illic tum media servatur sidera ab urbe;

inferiora ipsius meritis. Formam singularem in primo juventutis flore ornabant plurimum ingenuae artes, quae nobilem optimae indolis juvenem decerent: saltatoria in primis, in qua cum summa venustate exercebat sese atque excellebat, et musica, in qua nunc etiam vel inter primos quosque egregios Italiae professores excellit in eo lyrae genere, quod appellamus il violino. Cujus naturam et usum conatus sum hisce versibus exprimere. Lyram autem ipsam habebat singularem et perfectissimam. At multo adhuc majori erat laudi egregio juveni ingenium summum optimis excultum

erit donum. nostrum tibi serviet usque
Iam studium, tibi cura; tui sic germina gnati,
Italiae spes alta, et aviti gloria regni,
Incolumes vigeant; primis mirentur et annis

IOSEPHO SPERGESIO
PALENTIAE BAR.
EQV. S. STEPH. HVNG. R.
AVG. A CONSILIIS IN AVLA VIENN.
PRO REBVS ITALIAE
ELEGIA
1  Hellada iam linquens romano indutus amictu
2  Nympharum ille ingens cura Heliconiadum,
3  Cui niveos quondam pascenti in collibus agnos

vasto, quod occuparunt, Regno contenderit, facile profecto comperiet, genuinam adoptatae Linguae Latinae causam in hoc ipso cubare. Multiplicationem enim gentis Hungarae sub Ducibus continuae ferme, quas in Germaniae, Galliae et Italiae Provincias suscepere expeditiones; sub primis vero Regibus, frequentissima cum Civilia, tum externa bella, impediverunt, ita ut si omnes in unum se contrahere voluissent Hungari, vix aliquot

§ 10 Verum mox in monarchico-aristocraticam inclinavit. 1 Verum parte ex una Hungarorum seu nobilium numerus per frequentes, quas non multo post occupatum regnum tempore, in Germaniae, Galliae, et Italiae provincias susceperant, procursiones, praesertim vero per internecinam Augustanam cladem admodum accisus fuit. 2 Frequentibus etiam tota prima regum periodo civilibus bellis magna utique semper pars nobilitatis, praesertim minoris, atterebatur. 3

ditionem Venetam vendere solebant Boves, si Hungarici per Portum Buccari directe educantur, horum Concurrentiam sustinere non possint, id effecerunt, ut Hungarici Boves nonnisi per has Provincias in Ditionem Venetam, aliaque Italiae Emporia depelli potuerint, sicque Germanico Portorio subiacere debuerint. Quare urgebant Status Hungarici iam 1715. articulo 13. ne vini, Anno vero 1723. articulo 119. ne Boum in et per Germanicas Provincias

hunc Naevum coeperunt sic dictae germanicae oves introduci, sed et hae Lanam mediocribus tantum pannis idoneam producebant, subtilior Lana pro Nobilioribus pannis ex Hispania, Anglia, et aliquibus Italiae Locis, quae hanc Lanae Speciem propriam sibi ferme reddiderant debuit procurari: subinde, et Anglia, et Hispania ut Domesticas Fabricas provehant, Lanam educi vetuerunt. Augusta Maria Theresia ut propriis Statibus

Hispanis dein irruperunt in Navarram, inde tamen expulsi sunt; sed 1521‑o errupit formale bellum, quod per 4 annos duravit; Leo enim Decimus pontifex non parum contulit ad prolongationem huius belli, qui Carolum incitavit quam maxime propter ducatum Mediolanensem; politica enim Italiae, quae ex multis parvis debilibus statibus constat, suadet ne potens unus imperans permittatur pedem figere, ne suprimat omnes; hinc omni modo egerunt Itali ut Gallos prohibeant ex Italia; belli his occasione ergo Galli ejecti sunt ex Mediolanensi ducatu; duas clades, unam ad

omni. 2 A jure jurando vero a pontifice Clemente 7. absolutus est Franciscus; nam ipse pontifex fuit promotor belli huius contra Carolum; nam ipse imperator potens in Italia effectus metum incussit Italis; hinc ipse pontifex foedus inivit cum Francisco pluribusque Italiae respublicis !, nempe Florentina, Veneta et cum Francisco Svorcia; imperator vero cum rege Angliae inivit foedus. 3 Carolus ergo graviter ferens foedus Clementium in pontifice voluit ulcisci hanc injuriam Romamque usque copias suas misit

mortua est, non sine suspitione veneni. 24.1 Ad haec tempora recidit etiam expeditio quam habuit Philippus contra Turcas, qui potentissimi jam erant his temporibus etiam in Europa; subegerunt enim insulam Cyprum, per quam toti Italiae formidabiles effecti sunt; Pius ergo 5‑us pontifex vigebat omni modo ut unitis viribus agatur contra Turcas; Phylippus ergo cum Venetis et pontifice huic expeditioni praefecit fratrem suum naturalem Iohanem (Don Juan d'Austrie); sub initium optatos effectus habuit, in specie

hoc fecit; cum morte ergo Caroli Galli statim Phylippum sub nomine 5‑i induxerunt in regnum armata manu, ibique inauguratus est; tandem etiam Sabaudia et Bavaria, Portugallia, Anglia, Hollandia eum recognoverunt; nemo ergo praeter Leopoldum protestatus est, et in ditiones Hispanicas Italiae Eugenium cum 32,000 misit, ad vindicandum jus suum; solus quidem parum effecisset Leopoldus, sed Angli et Hollandi defecerunt a Ludovico, qui eos delusit spe divisionis provinciarum aliquarum Hispanicarum, dein aegre ferebant arctam hanc unionem potentium imperantium, qui

vehementer ratio status omnium provinciarum, Hispani tamen maxime adhuc aulam Romanam colere debent. 2 Cum Italia quoque maxima mutatio facta est, Hispania enim nihil amplius possidet in Italia; cum tamen principes agnati in Italia possideant, opus est curam Italiae habere, et foedus colere maxime cum Sardinia. 3 Cum Romano Imperio Germanico hodie non est tantus nexus Hispaniae, quam fuit olim, hodie ergo utcumque indifferentes sunt; cum Dania, Svecia, Russia utut hae gentes per distantiam tantum obesse non

Ille tibi ignotus quis fuerit sapiens. 82. [80.] Ad convictores Seminarii Romani, qui praepositum Societatis Jesu publice laudarant.
4.82.1  O, flos Italiae, pubes generosa, beatam
4.82.2   Si quis Loyolae dicere vult sobolem,
4.82.3  Quod multa illorum cumulastis laude parentem,
4.82.4  Dicturum id vere non ego diffiteor.

122. [120.] De eodem Venino ad Romam.
4.122.1  Roma, cave, ne, si Veninum spreveris, omni
4.122.2  Spernaris, late quam patet, Italiae;
4.122.3  Namque virum novitque, omnique ad sidera tollit
4.122.4   Laude omnis, late quam patet, Italia.
4.122.5  Nec sibi vult dici, eloquio quam polleat ille,

quid pictum spectabas, Lyda; legebam
8.202.2   Romanam Livi solus ego historiam:
8.202.3  Annibal ante oculos, fugiens dum saeva retorquet
8.202.4   Lumina desertae littus ad Italiae.
8.202.5  Hunc ego dum laetus tranantem caerula specto,
8.202.6   Haec mecum haud tacito verba dolore dedi:
8.202.7  Quae quibus antetulit! Quo posset pascere mentem

361. [358.] Ad Italos de Gallis.
9.361.1  Dira fremens celsas jam Gallus transilit Alpes,
9.361.2   Et pulchrae cladem comparat Italiae.
9.361.3  Este viri et fortes venienti occurrite: quas et
9.361.4   Jactat, constanti spernite mente minas. Desunt reliqua. Radelja

5.28  Ne vel inurbanum latrans vicinia clamet,
5.29  Et matrem miseram vocet, et me damnet eumdem,
5.30  Qui fuerim nati mittendi maximus auctor
5.31  Italiae ad fines. Sine fastu comis, apertus,
5.32  Indulgens pariter summis videaris, et imis,
5.33  Quidquid agas, fuerisque ubicumque: externa caveto
5.34  Plus justo laudes patriisque

4  Esse solet, festis scortatus tripudiisque
5  Omnigenis, sed quem situata in Culibus orbis
6  Urbs nostra haec celebrat; nasum moccate, comenzo.
7  Hic postquam in multis plus Mense Paesibus uno
8  Italiae imprimis, quae morem hunc prima recepit,
9  Ingentem facit chiamum satiosque reliquit
10  Iam bacchantum animos, nostram quoque fiaccus in urbem.
11   Tunc entrat, letho sed pallidus ora

habitant, queisque imminet alto Mons altisimus, sub quo locus dictus Banichi est positus: longe autem a nautis, et ex adversa Italiae ora conspicitur.
Vertice Tmorus, Olympo audens, et Pelio, et Ossae
Aemulus ostentare caput:

Largus erat, mecumque Italae nova foedera gentes 27 Cum Alphonso Rege Neapollitano, cum Florentinis, et multis Italiae civitatibus Rhacusani foedera propter commercium inierant. 27
Jungebant: sed jam fatalis venerat hora,
Cum

ELEGIA II. AD CLARISSIMOS VIROS MICHAELEM DE SORGO ET MATTHAEUM DE GEORGIIS DIUTIUS PEREGRINANTES
2.2.1  O si vel vobis mage pectora fida fuissent,
2.2.2   Vel minus Italiae littora pulcra forent!
2.2.3  Non desiderio mentem perfixus acerbo
2.2.4   Nunc ego dimidia parte carens animae
2.2.5  Errarem vitrei tacitas ad Arionis undas,

124  Sic procul a curis ducat sua tempora saevus
125  Christiadum tortor, Christique acerrimus hostis?
126  Roma cadaveribus fervet, sua funera plorant
127  Urbes Italiae, diroque agitata furore
128  Europa atque Asia, extensis ditissima regnis,
129  Et Libiae populi passim, gentesque Canopi.
130  Proh scelus infandum Dioclis! Circum

Bibliographia locorum inventorum

Nikola Modruski (c. 1427-1480) [1474, Rim]: Oratio in funere Petri Riarii, versio electronica, Verborum 4115, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [modr-n-oratio-riar.xml].

Cipiko, Koriolan (1425-1493) [1477]: Petri Mocenici imperatoris gestorum libri tres, versio electronica, Verborum 16317, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio – historia] [numerus verborum] [cipiko-k-petri.xml].

Cipiko, Alviz (1456-1504) [1482]: Panegyricus in senatum Venetiarum, versio electronica, 263 versus, verborum 2026, ed. Giuseppe Praga [genus: poesis - elegia; poesis - epigramma; prosa - epistula] [numerus verborum] [cipiko-a-paneg.xml].

Crijevic, Ilija (1463-1520) [1484, Dubrovnik]: Carmina e cod. Vat. lat. 1678, versio electronica, 7675 versus, verborum 46525, ed. Darko Novakovic [genus: poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - lyrica; poesis - epica] [numerus verborum] [crijev-i-carm-1678.xml].

Nimira Rabljanin, Martin (floruit 1494) [1492]: Epistula Ludovico Valentiae Ferrariensi (1492), versio electronica, verborum 988, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [nimira-m-epist.xml].

Bozicevic Natalis, Frano (1469-1562) [1497]: Francisci Natalis Carmina, versio electronica, 3135 versus, verborum 19055, ed. Miroslav Marcovich [genus: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [natalis-f-carmina.xml].

Niger, Toma [1502]: Divina electio ac tempestiva creatio serenissimi principis Veneti Leonardi Lauretani cum pronostico sui invictissimi principatus, versio electronica, 429 versus, verborum 2723, ed. Giuseppe Praga Neven Jovanovic [genus: poesis - elegia; poesis - panegyris; poesis - epigramma] [numerus verborum] [niger-t-divin.xml].

Andreis, Matej (c. 1500) [1502]: Epithalamium in nuptias Vladislai Pannoniarum ac Boemiae regis et Annae Candaliae reginae, versio electronica, 451 versus, verborum 3143, ed. Ladislaus Juhasz [genus: poesis - epithalamium] [numerus verborum] [andreis-m-epith.xml].

Marulic, Marko (1450-1524) [1503]: In epigrammata priscorum commentarius, Verborum 25316, ed. Bratislav Lucin [genus: prosa oratio - commentarius] [numerus verborum] [marul-mar-in-epigr.xml].

Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1505]: Epistulae, versio electronica., Verborum 166, ed. Petrus Kasza [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [brodaric-s-epistulae.xml].

Severitan, Ivan Polikarp (1472 - c. 1526) [1509]: Solimaidos libri III, versio electronica, 1154 versus, verborum 9287, ed. Irena Braticevic [genus: poesis - epica; poesis - epigramma; poesis - carmen; prosa - epistula - praefatio] [numerus verborum] [severitan-ip-solimaidos.xml].

Banicevic, Jakov (1466-1532) [1513]: Epistulae anni 1513, versio electronica., Verborum 5324, ed. G. Amboise [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [banic-j-epist-1513.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518, Augsburg]: Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica, 35 versus, verborum 5015, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [andreis-f-thurc-germ.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518, Leipzig]: Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica, Verborum 4822, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [andreis-f-eloq.xml].

Crijevic Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1520]: Commentariolus de origine et incremento urbis Rhacusanae, versio electronica, Verborum 5404, ed. Vladimir Rezar [genus: prosa oratio – historia] [numerus verborum] [tubero-comm-rhac.xml].

Crijevic Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522]: Commentarii de temporibus suis, versio electronica, Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, ed. Vladimir Rezar [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [tubero-comm.xml].

Severitan, Ivan Polikarp (1472 - c. 1526) [1522]: Feretreidos libri tres, versio electronica, 807 versus, verborum 8510, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epica] [numerus verborum] [severitan-ip-feretr.xml].

Frankapan, Bernardin (1453-1529) [1522, Nurnberg]: Bernardini de Frangepanibus comitis Segniae, Vegliae, Modrusiique etc. Oratio pro Croatia Nurenbergae in Senatu Principum Germaniae habita XIII. Cal. Decemb. An. Ch. M.D.XXII, versio electronica, Verborum 2137, ed. Violeta Moretti [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [frankapan-b-oratio-croatia.xml].

Bucinjelic, Miho (1479 - c. 1550) [1524, Dubrovnik]: Epistula ad Gerardum Planiam, versio electronica, Verborum 2445, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [bucinjelic-m-epist.xml].

Pribojevic, Vinko (mortuus post a. 1532) [1525, Hvar]: Oratio de origine successibusque Slauorum, versio electronica, verborum 14680, ed. Veljko Gortan [genus: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma; poesis - carmen] [numerus verborum] [pribojev-v-or.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1527]: Dialogus Sylla, versio electronica., Verborum 15372, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [andreis-f-sylla.xml].

Stafilic, IvanIoannes Staphileus (1472-1528) [1528, Roma]: Oratio ad Rotae auditores excidii Vrbis Romae, sub annum Christi 1527. causas continens, 4294 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - oratio] [numerus verborum] [stafilic-i-oratio-roma.xml].

Durdevic, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545, Leuwen]: Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primum de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum., ed. Durdevic, Bartul [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [djurdjevic-b-prognoma.xml].

Paskalic, LudovikCamillo, GiulioMolza, Francesco MariaVolpe, Giovanni Antonio (c. 1500–1551; c. 1480–1544; 18. 6. 1489 – 28. 2. 1544; 1515–1558) [1551]: Carmina, versio electronica, 2642 versus, verborum 17191, ed. Sanja Peric Gavrancic [genus: poesis - elegia; poesis - sylva; poesis - epigramma] [numerus verborum] [paskalic-l-c.xml].

Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-1.xml].

Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-2.xml].

Gradic, Stjepan (1613. — 1683.) [1670]: De vita, ingenio, et studiis Junii Palmottae, versio electronica, 3196 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - vita] [numerus verborum] [gradic-s-palmottae-vita.xml].

Vicic, Kajetan (?-ante 1700) [1686]: Thieneidos libri sex, versio electronica, 5415 versus, verborum 33672, ed. Gorana Stepanic [genus: poesis - epica] [numerus verborum] [vicic-k-thien.xml].

Rogacic, Benedikt (1646–1719) [1690]: Euthymia sive De tranquilitate animi. Carmen didascalicum, versio electronica, 8211 versus, verborum 111.074 [genus: poesis - epica; prosa - praefatio; prosa - summa] [numerus verborum] [rogacic-b-euthym.xml].

Rogacic, Benedikt (1646 - 1719) [1690, Rim]: Proseucticon de terraemotu, 300 versus, 1974 verborum, ed. Gorana Stepanic [genus: poesis - epica; poesis - carmen] [numerus verborum] [rogacic-b-proseuct.xml].

Ritter Vitezovic, Pavao (1652–1713) [1700, Zagreb]: Croatia rediviva, versio electronica, 68 versus, verborum 7054, ed. Zrinka Blazevic [genus: prosa oratio - historia; poesis - elegia] [numerus verborum] [vitezov-ritter-p-croatia.xml].

Durdevic, Ignjat (1675-1737) [1700]: Poetici lusus varii, versio electronica, versus 5453, verborum 35062, ed. Veljko Gortan [genus: poesis - epigramma; poesis - elegiacum; poesis - ode; poesis - sonetto; poesis - idyllium; poesis - metamorphosis; poesis - paraphrasis] [numerus verborum] [djurdjev-i-poe.xml].

Dumanic, MarkoBernardi, Jerolim (1628-1701; oko 1688-1773) [1701]: Synopsis virorum illustrium Spalatensium, versio electronica, verborum 6745, versus 158, ed. Bratislav Lucin [genus: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - catalogus virorum] [numerus verborum] [dumanic-m-synopsis.xml].

Ritter Vitezovic, Pavao (1652–1713) [1703]: Plorantis Croatiae saecula duo, versio electronica, 2815 versus, verborum 19809 [genus: poesis - epica; poesis - elegia; paratextus prosaici] [numerus verborum] [vitezov-ritter-p-plorantis.xml].

Durdevic, Ignjat (1675-1737) [1717]: Eugenii a Sabaudia... epinicium, versio electronica, versus 984, verborum 8618, ed. Duro Korbler [genus: poesis - epica; paratextus prosaici] [numerus verborum] [djurdjev-i-epinicium.xml].

Boskovic, Ruder (1711-1787) [1734]: Elegiae II et carmen, versio electronica, 456 versus, verborum 3103, ed. Tomislav Duric [genus: poesis - elegia; poesis - carmen] [numerus verborum] [boskovic-r-el-2-carm.xml].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1747]: Philosophiae versibus traditae libri sex, versio electronica, 11229 versus, verborum 82047, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epica; poesis - didactica] [numerus verborum] [stay-b-philos.xml].

Krcelic, Baltazar Adam (1715-1778) [1748, Zagreb]: Additamenta ad Annuas, versio electronica, Verborum 17030, ed. Tadija Smiciklas [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [krcelic-b-ann-add.xml].

Krcelic, Baltazar Adam (1715-1778) [1748, Zagreb]: Annuae 1748-1767,versio electronica, Verborum 244601, ed. Tadija Smiciklas [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [krcelic-b-ann.xml].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755, Rim]: Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica, 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [stay-b-phil-rec.xml].

Boskovic, Ruder (1711-1787) [1761]: De solis ac lunae defectibus, versio electronica, 5828 versus, 91294 verborum, ed. Branimir Glavicic [genus: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [numerus verborum] [boskovic-r-dsld.xml].

HesiodusZamanja, Bernard (1735-1820) [1785]: Hesiodi Ascraei opera, versio electronica, 2747 versus, verborum 58425 [genus: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; prosa - epistula; prosa - commentarius] [numerus verborum] [zamagna-b-hesiod.xml].

Anonymus (1790) [1790]: Declaratio ex parte nunciorum Regni Croatiae, quoad inducendam Hungaricam linguam, versio electronica., 1839 verborum, ed. Franjo Fancev [genus: prosa - acta] [numerus verborum] [nn-declaratio-1790.xml].

Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1790]: Operum omnium tomus III, versio electronica, Verborum 71764, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skrl-3.xml].

Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1791]: Status actualis oeconomiae publicae, versio electronica, Verborum 39967, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skerle-n-status.xml].

Baric, Adam Adalbert (1742-1813) [1792]: Statistica Europae, versio electronica, Verborum 91598, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [baric-a-stat.xml].

Kunic, Rajmund (1719-1794) [1794]: Epigrammata, versio electronica, 20870 versus, verborum 170058, ed. Irena Braticevic [genus: poesis - epigramma] [numerus verborum] [kunic-r-epigr.xml].

Zamanja, Bernard (1735-1820) [1795]: Epistolae scriptae an. 1795. et 1796, versio electronica, 1960 versus, verborum 13466, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epistula] [numerus verborum] [zamagna-b-epist.xml].

Feric Gvozdenica, Duro (1739–1820) [1800, Dubrovnik]: Carnovalis Ragusini Descriptio Macaronica et Descriptio Cucagnae, versio electronica, 335 versus, 2183 verborum, ed. Sime Demo [genus: poesis - satura; poesis - macaronica] [numerus verborum] [feric-d-carnovalis.xml].

Feric Gvozdenica, Duro (1739–1820) [1803, Dubrovnik]: Periegesis orae Rhacusanae, versio electronica, 3368 versus, verborum 28363 [genus: poesis - epica; poesis - praefatio; prosa - index] [numerus verborum] [feric-d-periegesis.xml].

Rastic, DzonoAppendini, Franjo MarijaZamanja, MarijaZamanja, BernardFeric, DuroAppendini, Urban (1755-1814; 1768-1837) [1816]: Carmina, versio electronica, Versus 6583, verborum 46647, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - satura; poesis - elegia; poesis - epistula; poesis - carmen] [numerus verborum] [rastic-dz-c.xml].

Cobarnic, Josip (1790-1852) [1835, Split; Zadar; Makarska]: Dioclias carmen polymetrum, versio electronica, Versus 2345, verborum 17608, ed. La Redazione del Bullettino di Archeologia e Storia Dalmata [genus: poesis - epica; poesis - carmen; prosa - vita; prosa - praefatio; prosa - adnotationes] [numerus verborum] [cobarnic-j-dioclias.xml].

Preme hic ut KWIC videas