Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | quaere alia! | qui sumus? | index auctorum | schola et auxilia | scribe nobis, si corrigenda inveneris! |
Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme. Bibliographic criteria: none (Omnes textus textus) Search criteria: andreae Quod quaesisti inventum est in 138 locis.
1 2
Loci 1-138:1. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Graecos, et captivabant eos quotidie. Regnavit praeterea rex gloriosus Dobroslavus XXV annis, et cadens in lectulo mortuus est in Prapratna in curia sua. Filii autem eius congregantes se fleverunt illum et sepelierunt in ecclesia Sancti Andreae in capella sua cum magno honore et gloria. XXXIX Defuncto rege filii eius cum regina matre congregati placuit eis dividere sibi terras, et regiones patrum suorum, ut
2. Milecije. Miletii versus, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
3. Pavlovic, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 24 | Paragraph | SubSect | Section] hoc deliberatione consilii sapientum Iadrae et praelatorum et sacerdotum Iadrae.
illud matrimonium inter praedictos ser Ioseph et dominam Michlinam.
sapientum ceatus fuerit
et eadem hora in praesentia ser Andreae de Grisogonis, ser Marculi Petri de Cippicho de Tragurio, domini presbyteri Marchuli canonici traguriensis, ser Artivitii de Rivignano cancellarii Iadrae, dominarum Marchete viduae quondam ser Ioannis de Calzina, Vladislavae uxoris praedicti ser Andreae de Grisogonis, Margaretae uxoris ser Doyci domini Ioannis de Grisogonis, dominae Catharinae uxoris ser Francisci domini Pauli de Georgiis, Perutiae uxoris ser Mazoli Petri Andreae et quamplurimum aliorum procuratorio nomine, cum filia mea Michlina matrimonium per verba de praesenti
cancellarii Iadrae, dominarum Marchete viduae quondam ser Ioannis de Calzina, Vladislavae uxoris praedicti ser Andreae de Grisogonis, Margaretae uxoris ser Doyci domini Ioannis de Grisogonis, dominae Catharinae uxoris ser Francisci domini Pauli de Georgiis, Perutiae uxoris ser Mazoli Petri Andreae et quamplurimum aliorum procuratorio nomine, cum filia mea Michlina matrimonium per verba de praesenti contraxit, alter alterius manum in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti tangens et idem Artivitius dotium et conventionis instrumentum, in ibidem rogatus, celebravit:
Iadram.
communitas Iadrae accommodavit communitati Tragurii galeottam suam in defensione eorum et in offensam dictorum Spalatensium, quae galeotta die praedicto quasi in meridie, cum gente traguriensi, nautis videlicet et balestariis, secessit a portu Iadrae, cuius galeottae fuit patronus ser Blascho Andreae de Tragurio.
1401.
capitaneus quinque galearum et unius brigentini eiusdem domini regis, existentium ante portum Iadrae, cum paucis suorum sociorum ingrederetur Iadram et tunc elevetur vexillum praedicti domini regis et vexillum regni Ungariae simul et semel, quo capto praeceptum fuit domini Iacobo de Raduchis, ser Andreae de Grisogonis, ser Georgio de Zadulinis, ser Simoni Detrico, ser Thomasio de Petrizio et mihi Paulo, ut introduceremus ipsum solemniter cum tubis et cetera, et sic fecimus. Quo ingrediente per portam Sancti Grisogoni, primo et ante omnia ingressus est ecclesiam Sancti Grisogoni de Iadra in
sero, ipse dominus Lodovicus similiter applicuit.
Theodorus Prandinus.
ser Cresole de Zivallelis.
februarii
quoddam excellens munus deorum
suscepi, quibus scribis Patavinam urbem adhuc pestifero sidere commoveri:
nullum tamen ex domesticis sociis meis hoc morbo occubuisse: qua ex re
diis gratias habeo. Quod autem scribis senatorio viro domino Andreae
Ve
ac suo ductu nobis
excellentem victoriam peperit, quae nobis maximae voluptati esse debet,
hostibus vero ad aeternum terrorem. Reliquum est, ut clarissimo viro domino Zachariae patruo tuo me diligentissime commendare velis; praestantissimo etiam iuris consulto domino Andreae Venerio. De incolumitate
etiam Patavinae urbis ad me diligentissime scribes, mihi pergratum erit,
quidve in hac re in futurum sperandum sit.
Sic miseri nobis accumulamus opes.
ELEGIAE IN ITALIA SCRIPTAE
1. LAUS ANDREAE MANTEGNAE, PICTORIS PATAVINI
exclusus inter duos muros arcis delituerat. Quem quidam
obnoxius, coniuratis prodidit, qui ad locum uenientes, data fide,
suae saluti diffidere coeperunt.
Quarta post die
suam ac suorum innocentiam apud legatum approbare conantur, tunc se et sua omnia
magis uxoris delectus et optio fiat,
credantur
omnia. Cumque res suas susceperint soluant primum quicquid uictus uestitusque in
usum nomine ipsorum accepisset. Tum petri milato aureorum milia quatuor numerent
quibus aes alienum disoluat: negotiaque sua melius disponat. andreae uero
bracteae inauratae fabri duabus natis mile aurei singulis dotis nomine sunto:
Tantundem et petri ioanis tingendi magistri natis esto
(ambo et enim ianuenses reliqorumque sodalium plerique sunt). Marci
141.1. Lege sic: Buccioni annorum uiginti suo sumptu monumentum parentes posuerunt.
Post haec in folio 70 verso duae inscriptiones recentiore manu scriptae sequuntur: TARVISII / In aedibus Andreae Zuchelli, cano/nici
Taruisini, ad Diui Stephani. / D. M. / L. BAEBIO / VINDEMATORI / BAEBIA SECVRA /
PATRI B. M. ( cf. CIL
and gives explanation.
Itaque rex Matthias, dum signis fidit
coelestibus, auxit fere fatum, neque, quo maxime animum intenderat, filium regni
successorem improuisa pręuentus morte reliquit, utpote Wladislauo, Andreae Casimiri
filio, in locum eius ab Hungaris suffecto, quem Matthias, siue diuinans, siue coniectans
ita futurum, maximo prosecutus est odio. Ipse autem rex Matthias, ne eius bona omnino silentio praeteream, quamquam in multis merito forsan male audiat, tante industriae
fuit ad suam presertim
principibus parent. An Alemanus suae nationi non imperat, num Poloni unquam
alium regem quam Polonum habuere? Nonne Boemi nostra memoria Matthiam
Chugniadem, quem Italorum assentatio Coruinum uocauit, pene in solio collocatum
aspernati sunt, ei puero Vuladislauo, Andreae Casimiri filio, cuius aetas alienae tutellę
quam regno aptior erat, quod eiusdem linguae esset, antelato? At profanis duntaxat exemplis ista agimus, quasi eorum, qui religioni addicti sunt, consuetudine, apud quos uidelicet
ad obtinenda sacerdotia nihil quemquam praeter uirtutis
Europae regibus, absit uerbo
inuidia,
antecellit. Placet autem id refferre non quidem per arrogantiam, sed quia et uos
generis nobilitatem magnifacitis, et reliqui mortales id per se amplum putant.
Est enim Andreae Casimiri, magni et iustissimi uiri filius, qui et belli et domi rex
egregius extitit, nepos uero ex fratre, atque iccirco hac quoque ex parte iustus successor
illius Vuladislaui, ad quem patres uestri circumspectissimi uiri regnum Hungariae ultro
detulere, quique
egrotante, cum triremi preesset, gesto apud Liburnum prope Pisas cum Genuensibus praelio sic amicos in spem erexit, quod nisi immatura mors eum e medio sustulisset, eternum sibi breui tempore (quemadmodum omnes opinabamur) strenuitate nomen fuisset assecutus.
Sed nec Andreae Bonini
Andreas Boninus.
naualiumque sociorum suae triremis, Turcis Calcidem obsidentibus, mors incruenta fuit, qui ad unum caesi, ingenti Turcarum strage peracta, magis uictores quam uicti periere. Quid dicam de Michaele Nicolino
Michael
praerupto supra Mohachium milliario medio sub pago, quem Chiele vocamus, qui locus tunc Danubii inundatione aquam solito maiorem habebat, ibi simul cum equo ita, ut erat, armatus ab aquis fuit suffocatus, quo in loco plures etiam alii perierunt, atque ab eo loco non procul repertum est corpus Andreae Trepka et Stephani Aczel. Monachus in prima acie fertur cecidisse fortiter pugnans, eius caput a trunco abscissum postero die per castra hostium loco triumphi fuit circumlatum longae hastae affixum quod postea ante tabernaculum caesaris stetisse aiunt. Eo die, qui pugnam est insequutus,
II, n. 269, p. 301–302.
Templ. S. Crucis.
domi diutius detinerem. Itaque nihil procrastinans, eum librum typis excudendum, ac quam emendatissimum in lucem publicam dare curavi. Quem quoniam Illustrissimo Principi sanctae recordationis viro, Posnaniensi Castellano, et Capitaneo Maioris
Marinus Radinus, Joannes Radinus, Marcus Cernogareus, Marcus
Rogaceus, Stephanus Melissae. Zernovini ceteros superavere; utpote quorum numerus
triginta quinque armatos explevit, et sunt isti scilicet Franciscus Ostovius, Andreas
Uscocius, Jacobus eiusdem Andreae filius. Antonius Barcotius, Joannes Scocandus.
Antonius Zuitanus, Jacobus Cebalius, Franciscus Zagoreus, Andreas Stancovas,
Franciscus Catharinus, et Hieronymus, et alter Hieronymus Banisii Roseneorum coloni,
et clientes. Marcus senior, et alter
Ioel. 1, Dentes eorum dentes leonum: i. sicut dentes leonum.
39 Praepositiones aliquando iterantur sine aliqua necessitate, ut in constructione Nominis dixi. Psal. 110, Ex utero, ex aurora: pro, ex utero aurorae. Iohan. 1, Ex Bethschaida, ex civitate Andreae. et mox sequenti: In paschate in festo.
40 Quod et Quoniam, nonnunquam ferme abundant: ut 1 Reg. 1, Tu dixisti Domine mi rex, quod Salomon filius tuus
per Hendiaden, et simul tum praepositio praeposita, tum et pronomen subiunctum aut affixum iteratur: quorum utrunque Hebraeis usitatum est: ut, ex uteto, exaurora: id est, ex utero aurorae: repetitur praepositio, Ex. Tibi tibi peccavi: repetitur pronomen Tibi. Ioan 1, Ex Bethsaida, excivitate Andreae: pro, Ex Bethsaida civitate Andreae. Iohan. 2, Erat Ierosolymis in Paschate, in festo: pro, in festo Paschatis.
24 Tali Hendiade aliquando etiam Latini utuntur, praesertim poetae. Lucanus 6, Chalybem frenosque momordit, pro, frenos chalybeos. Georg. 2, Pateris
praeposita, tum et pronomen subiunctum aut affixum iteratur: quorum utrunque Hebraeis usitatum est: ut, ex uteto, exaurora: id est, ex utero aurorae: repetitur praepositio, Ex. Tibi tibi peccavi: repetitur pronomen Tibi. Ioan 1, Ex Bethsaida, excivitate Andreae: pro, Ex Bethsaida civitate Andreae. Iohan. 2, Erat Ierosolymis in Paschate, in festo: pro, in festo Paschatis.
24 Tali Hendiade aliquando etiam Latini utuntur, praesertim poetae. Lucanus 6, Chalybem frenosque momordit, pro, frenos chalybeos. Georg. 2, Pateris libamus et auro, pro aureis pateris.
certus eras abeundi, et nostra placebant
Andreae Franci summae spei adolescentis
dentes fortuito excusserit, tres
pagos Posa, Somogi, Som, regia liberalitate donavit, qui hodie quoque a
familia Pázmányána possidentur. Vidi Mathiae primi Regis
fortissimi literas anni 1465. quibus Abavo tuo Andreae, ac fratribus illius,
ob egregia illorum erga Regem et Coronam merita, accedente etiam
intercessione Ioannis Archi-Episcopi Strigoniensis bona omnia familiae
Pazmanianae, in quorum possessione progenitores ipsorum, ab
diversa barbara nomina Hungarorum, plus quam satis cognoscere poterit,
certis Iudiciariis exemplis, ab anno 1214. usque ad annum 1235.
quod facit, unum et viginti annos, circa aetatem
potissimum Andreae secundi Regis, comprehensa. Vide infra, Quaest.
15.
QUAESTIO DECIMA. / Ius quotuplex est: et unde dicitur?
non datur illi terminus ad producendum, sed statim Donationem
ipsam producere debebit, ac iuxta eam Iudicium recipere. Ita iudicatum est
Posonii, anno 1612. in causa Dominae Barbarae VVas,
consortis Egregii Andreae Hetei, contra Generosum Nicolaum Orle de
Karva.
QUAESTIO SEPTIMA. / Sed quis est Processus Quinque Casuum?
Varius sane, et incertus semper
hodie) Secunda autem, subiungente etiam (Per
totum) tandem eadem secunda Levata, et eodem die, debebit totum
onus deponi, absque ulterioris prorogationis confidentia. Ita iudicatum est,
in causa Andreae Vjfalusi, ratione occupatae cuiusdam sylvae illius in
Comitatu Nitriensi, contra Dominum Episcopum Nitriensem, in Tabula Suae
Maiestatis Regia, Posonii, Anno 1612. Licet tamen opinione
multorum, ex eo, quod
Max. lib. 8. cap. 1. de Smyrnea
muliere. Qui vero fuerint Areopagitae et quomodo iudicabant,
vide infra quaest. 22. cap. 10. Sed districtius erat iudicium
Regis Andreae II. qui Bancbanum caedis Reginae Reum, quae vim
uxori suae per Fratrem inferri fecerat, statim comperta rei veritate
absolvit. Bonf. lib. 7. Decad. 2. Et nec illud quidem
omittendum videtur,
antiquitatum cognitione clarissimus, qui Raphaeli Levacovich, de tota Illyrica natione benemerito, rescripta res praeclare gestas continentia destinavit. Raphael Croata.
Carolus de Rossi Spalatensis habuit orationem seu panegyrim in laudem Andreae Cornelii, praefecti generalis Dalmatiae et Epyri, impressam Venetiis anno 1659, item duo epigrammata vulgata et duas elegias in laudem ipsius.
Gregorius Drasich Spalatensis, Petri filius, mutata vita parentum correctione in melius,
Andream insuper nescio quem, virum, ut puto, sicut et caeteros litteratum:
expressit, consummatis etiam poetis difficile fuerit exprimere. Hinc celeberrimos nostrorum poetarum
Ob verborum proprietatem et candorem inter classicos linguae Illyricae authores ab Ardelio Dellabella Societatis Iesu in suo Lexico Illyrico numeratur. Florebat initio seculi XVI.
Italice loqui noverat. Omnia quae
oportebat Latine et dicebat et scribebat Ractius, quae Restia Illyrice statim
interpretabatur et verbis aut scripta, quae opus essent, responsa Latino sermone dabat.
Porro Nicolea soror erat Andreae, filia Marini Restii, viri patricii ac senatorii,
quae Ordini Praedicatorum in laudato caenobio nomen dedit V Nonas Octobris anno LVI post
MD, cumque diu ac laudabiliter in eo vixisset, ad plures abiit V Kalendas Sextilis anno
III seculi XVII.
martyris, sancti Bartholomei apostoli. In Septembri: Exaltationis sanctissimae Crucis, sancti Mathaei apostoli et sancti Michaelis archangeli. In Octobri: sanctorum Simonis et Judae apostolorum. In Novembri: sancti Martini episcopi, sanctae Elisabeth viduae, sanctae Catharinae virginis et sancti Andreae apostoli. In Decembri: sancti Thomae apostoli, sancti Stephani protomartyris, sancti Joannis apostoli et evangelistae, sanctorum innocentium extra Zagrabiam. Praemissis ergo post divina laborare licet, nota excepto loco vel parochia tali, ubi titulus ecclesiae vel loci patronus quispiam ex
sed quia haec omnia culina erant episcopi, qui jam a Koller et Batthyanio, quod voluit, habuit, ideo potius de obligando Ressio, tanquam in causa mea futuro necessario, cogitabat.
Quia autem inconstantiam sciebat Ressii metuebatque, si agnatum suum Mathiam Reess in locum Andreae Gradinszki denominasset canonicum, quod futurus non sit, qui Gerlechichio resistat, eapropter quia Ressio cognatum suum in praepositi locum successurum promisisset, hac circumventione erga custodem medio Paxii usus est, (qui Paxi pro more suo a custode emi canonicatum illum a se volebat,
(dubiumque, an nobilis, quia objectam hanc sibi difficultatem saepius constanter dissimulat), atque satis in tenera aetate petulans et exorbitans, ut e syntaxi ejectus primum in Bisztricensi ecclesia adesset canenti patri, tum in civitate Crisiensi ludimagistrum ageret, donec parochi Crisiensis Andreae Gradinszki favoribus et viduam quandam commodarum in civitate illa facultatum uxorem obtineret et ad Crisiensis civitatis magistratum assumeretur, atque ex notario judex civitatis illius eligeretur. Praeterea cum astutus satis esset, Naisichium coluit adoravitque, gratiam ejus facile
quod aut quae ex aliquo sequenda forent. Non solum autem normam regiminis regnorum horum, sed et Hungariae adjeci, ut videret banus, ab olim methodo alia regna haec gubernata fuisse, atque regnum in usu regni ab immemorabili et ante Hungariam esse. Scripsi ergo systemata regiminis regum Colomanni, Andreae II., Ludovici I., Sigismundi, Mathiae Corvini et Vladislai, quae nova atque ab aliis fuere distincta; ab aliorum regum praescidi, nam fundamentaliter nova non fuere. Neque ad Austriacos attingere ob aulam praesentem volui. Haec amicis non celavi, sibique descripsere, dum scriberem,
primo dominam Petri olim liberi baronis Prassinszky fiiiam, nomine Maximilianam, et hoc volente matre, quae cum coeco amore erga capitaneum equestris ordinis in generalatu Varasdinensi Glatky nomine tam sub matrimonio, quam in viduitate insaniret, ut in ipso agone, parochi tum Crisiensis Andreae Gradinszki ignorantia, cum Glatky conjungeretur et illico moreretur, ne filia eam praecederet, hanc Raffajo desponsaverat. Mortua matre, ipsa resiliit a sponsalibus ob coactionem, et Petro tum baroni nunc comiti Sermage nubit. Raffay Annam Skerlecz Sigismundi filiam, tutellatam domini
si caput senatus nomine huius quid expediverit, quod in pleno
senatu relatum non sit, aut vero si ad privatam talium pertractationem se immiserit, quae ad
agenda totius senatus referuntur; ut supremi comitis munus ad mentem Fundamentalis
Andreae II Decreti articuli 16. et 30. conferatur, ac alii etiam magistratus non
sanguini, sed capacitati et meritis tribuantur; ne iurisdictio militaris et politica; aut haec
et iudicialis; immo ne politica quidem et cameralis in unum idemque individuum congerantur, et
ne
corr. auctor
pertinet, id lege concessum, naturalis etiam se defendendi ratio iis in
circumstantiis pertinebat.
epistola est peremptus.
regni proprietatem haud intelligi, quasi ex eo, quod hereditarium
dicatur Ungariae regnum, iam instar aliarum hereditariarum provinciarum appropriatum domui
Austriacae foret illaque non tam illi praeesset quam id velut patrimonium suum possideret,
proindeque quod lex Andreae sublata sit, princeps iam nulla lege, tanquam quae a subditis in
eum ferri non possit, teneretur.
respuebat.
phileram efficiet.
de Alberto, de Uladislao Polono, de Mathia Primo et Uladislao
Secundo.
IV obsoleta servientis regii
compellatione vocabulum nobilis primum invaluisse videtur; nam in quatuor, quae
infra §-phis 31, 33, et 34 proferemus eius diplomatibus sola haec nomenclatio constanter
occurrit.
Belae IV de 1248. ipse Kollárius ibidem pag. 84m quibus confirmat donationem
Belae
hanc stirps Namzalo tantum ad
iobagionis castri conditionem, non vero id servientis regii statum
elevata fuerit.
castri conditionem, non vero id servientis regii statum
elevata fuerit.
eximatur.
§ 35 Exemplum nobilitati castrensis.
Exempla nobilitatorum iobagionum S. Regis.
§ 40 Nobiles non tantum utile dominium, sed etiam proprietatem collatarum sibi terrarum
habuerunt.
revocare potuerint.
§ 41 Praerogativae nobilium in prima periodo.
et alios nobilitat,
habetur aplicamus eos libertati nobilium de Zepes... exercituantes in futurum sicut de
tanta terra exercituandi caeteris mos exstitit usuatus.
castrenses appellat quidem ad centurionem, verum aut me omnia fallunt, aut e contextu
totius hujus orationis secundum regulas hermeneuticae tuto statuere licet quod
castrenses omnibus et hic expressis, a quibus rex vinitores suos eximit, et in
provocato Andreae II articulo designatis oneribus obnoxii fuerint, atque inde profluxerit
studium illud sibi exemptionem a castrensibus praecurandi, quod e Ritus.
Expl. Verit. §-his. 42, 174, 183, et 248 apparet.
fruebantur, nimirum illi,
quos reges evexere quidem ad statum nobilium, certum tamen servitium aut
censum in donatione ipsa iisdem imposuere.
dubio locus supersit, eruitur id diserte ex epistola Pontificis de 1235, ubi de Andrea
loquens ait: "Cum (...) in coronatione sua juraverit etiam jura regni sui et honorem coronae
illibata servare."
illibata servare."
IV et Ludovici I et Mariae reginae decreta sunt verae
diaetales constitutiones.
comitiorum nec regiae convocationis diserta mentio occurat, quodve
instrumenta haec formam potius diplomatis et privilegii praeseferre videantur.
genus, lucrum
camerae induxerit; docet denique articulus 33-us quod tributi marturinarum nomine stabiliti
quantitatem augere et competentem inde etiam domino terrestri tertiam partem sibi arrogare
debuerit (b).
de 1222. adhuc qua junior rex
confirmaverit, constat.
Decretum certe Andreae II
eum occasione coronationis iuramento non firmasse inde apparet, quod primo post 31 annum
consimile illi ediderit, et ne huic quidem ullam Andreani decreti vel mentionem injecerit.
alio quam regis filiorumque suorum juramenti, tum intentatae
anathematis poenae praesidio fulcitum fuit.
regis nunquam eo assurgere potuisset
ut eam in primo statim successionis casu evertat.
Secundus casus, minorennis nempe filii, jam sub Andrea I se evolvit.
(b).
tertio et ultimo periodi hujus
rege vel id in quaestionem vocatum fuisse, an masculo prae foemineo sexu ius competat
successionis; ostendunt post 100 ab aditu per S. Stephanum regimine annos primum patri suo
immediate successisse Colomannum; ostendunt neglecto minorenni Andreae I filio Salomone
fratres ejus primum Geyzam I, tum S. Ladislaum paene invitos electos fuisse; ostendunt Belae
I non filium ejus Geyzam I, sed Salomonem fraternalem suffectum fuisse; ostendunt juniorem
licet fratrem Guitardum Belae
§ 22 Alter constitutionis defectus: usus partiendi cum fratribus et primogenitis regum
regni.
Stephano Syrmii
ducatum concessit.
constitutionem regni, in se complectant.
reputabant (c).
nec hoc stabilem constitutioni procurare potuit securitatem.
c) Authoritas palatini.
si re ipsa raro fuerit observata, plerumque aut arbitraria regis potestas, aut
aliquot potentiorum magnatum oligarchiae, anarchia vero saepissime viguerit.
produxit effectum
ut exstincto Arpadiano masculo sexus foemineus successionem, status ius electionis, Pontifex
ius dirimendae litis hujus ad se pertinere praetenderint.
hujus officium praestiterit.
hunc quidem edidisse admodum probabile est,
siquidem ipsam constitutionem Andreanam octavo primum regni sui anno, id est 1351, et quidem
primus e successoribus Andreae confirmavit; observatio certe illa quod prima, quae ad nos
pertigit, regni constitutio 17-o vel 18-o regni Andreae II anno edita sit; quod renovatio
constitutionis hujus 30-o vel 31-o regni Belae IV anno emanaverit; quod denique confirmatio
Andreanae constitutionis undecimo regni Ludovici II anno intercesserit, extra dubium omne
collocare videtur illud quod his temporibus nullus
nullus adhuc inauguralium diplomatum usus
viguerit.
ac bonis, ac mercibus ipsorum propriis ad solutionem
tricesimae et tributi per totum ambitum regni nostri ubique non teneantur".
§ 40 Maria
40. tit Maria: Mariae B
et Andreae et omnium praedecessorum regum constitutiones confirmavit, sed non
tempore coronationis, ast serius.
constitutionis Andreanae et Ludovicaei decreti primum 1384. ad preces statuum ediderit (a).
1385. notabilis in constitutione Hungariae commutatio per id
intercessit quod status non jam viritim, sed per nuncios, seu repraesentantes ad comitia tum
primum evocari coperint.
<enim antea
54.3 enim antea conieci; in B lectu difficillime.
per reges nominatos, et pro arbitrio dignitate motos fuisse, praeter Andreae II
decreti 1231. art. 5-um copiosissimis asseri potest instrumentis (a); nunc vero constituitur
ut hunc rex "ex consilio statuum pari voluntate eligat" quod eum sensum facere videtur ut
status individua proponant, rex eligat.
imperatore corona Mathias, postquam jam sex annis
imperasset, tandem 1464. Alba Regali coronatus est.
Diaetarum
ostentum sit, Hungari confirmationem decretorum non Andreae tantum et
Ludovici, sed et sexti Sigismundi decreti procurarunt; sicque alter hactenus regum ab Andrea
articulo 1. statuitur quidem ut praeterea singulum
singulo comitatui exemplar decreti submittatur.
reguletur
articulo 22, status nullam aliam securitatem decreto hoc sibi constituerunt.
Coeperunt nimirum
potentiores aliqui proceres contra constitutionalem sub Andrea II art. 30. stabilitam, et
capitulationis Albertinae articulo 8. renovatam legem plura simul officia ad se pertrahere;
aliqui supremi comitis officium contra alium iterum constitutionalem Andreae II articulum
16. styrpi suae haereditarium conferri procurarunt.
non perinde atque illae, quae contra clerum proponebantur, in
subsequa 1498. diaeta sublatae sunt.
in subsequis comitiis potuerint abrogari.
edentur? Adestne etiam
diarium? De his omnibus peto a te informari.
Iam ad Diploma Uladislaianum. Terminato his diebus qui mihi obtigerat pro
deputatione commerciali labore, illud tantisper inspexi.
Triduo antea, quam postremas tuas, de 31 praeterlapsi, accepi, reddita mihi
sunt decreta, quae medio episcopi submisisti. Opportune evenit quod illo
plane tempore
erroribus seu scribentis seu compilatoris, quos tu subtraxisti, genuinam
lectionem supra talem vocem inscripsi censeremque ut in editione genuina
lectio intra parenthesim, per ly lege vel subaudi inseratur.
Andreae 3. et Vladislai iam mundata cum subnexis ad singulum paragraphum vel
articulum notis, ita ut pro impressione statim possit deservire. Reliqua si
eodem modo describi voluissem, mensis mihi non suffecisset. Recipies itaque
1-mo quoad formam nobilitandi per
donationem, pag. 7; 2-do quod politicae comitatuum congregationes iam in 1-a
et 2-da epocha viguerint, pag. 24; 3-tio quod reges utriusque huius periodi
tempore coronationis ad Decretum Andreae 2-di, uti Verboczius hallucinatur,
iuraverint, pag. 215. Constitui itaque singulam de singulo hoc obiecto
dissertationem elaborare tibique in vicem confidentiae illius, quod opus
tuum mihi communicaveris, submittere.
quae iam antea legibus sancita fuerunt,
postquam harum memoria intercidit, tanquam simplices consuetudines allegatas
fuisse. Remonstravi id ego in compluribus meis ad decreta, quae commentatus
sum, praesertim vero ad Decretum Andreae 3. notis, ostendique quanta iam
antea legibus sancita fuerint, quae Verboczius tanquam meras consuetudines
in opus suum retulit. Antiquarum vero legum memoria facile poterat
obliterari donec aut per praecones tantum
incidit cogitare. In 1-a periodo reges ipsi nullum fixum archivi locum
habuisse videntur. In 2-da Budae in Domo Tavernicali, sed satis obiter,
illud asservabatur. Argumento sit vel illud quod Decretum Belae 4. ex
Strigoniensi, Andreae vero 3. ex Agriensi capitulo, ad quae de instituto
tantum litterae privatorum iura concernentes pertinent, protrahi debuerint.
Verum id naturale est apud gentem continuis ferme bellis occupatam et ideo
exiguum
usum facere.
Unum tantum me poenitet quod notis in Diploma Bani Mathaei de 1270, quod a te
repetii, supremam manum non adposuerim antea quam tu primum Supplementorum
tuorum tomum edidisti. Cum enim hoc diplomate et Decreto Andreae 3-tii omnia
iudicialium antiquitatum nostrarum capita contineantur, nullibi illud
commodius edi poterat quam hoc tomo; quod si factum fuisset et iurisconsulti
nostri duo haec affinia documenta uno obtutu complecti
Iuris iacent, edi; sed illa tantum capita quae reipsa aliquam seu
statisticae, seu iuris prudentiae notitiam praebent. Cum talia capita
plerumque obscura sint, deberent talibus notis explanari, qualibus ego
Decretum Andreae 3-ii illustravi. Verum id nonnisi a tali
praestari potest, qui et in statistica et in
iurisprudentia practice versatus est.
E secundo saeculo nullum prorsus superest monumentum.
qui et in statistica et in
iurisprudentia practice versatus est.
E secundo saeculo nullum prorsus superest monumentum. E tertio iam plura ad
nos pertigerunt. Primum locum tenent duo Andreae 2-di et unum
Belae 4ti decreta, quorum posteriora duo tu in
Vestigiis edidisti. Sed et in haec aliae notae fieri
deberent quam quas ego tunc feci; aliqua enim eorum, quae ibi
novis notitiis mutari debere observaveram, denuo repetii.
Submitterem tibi libenter hoc diploma, sed ego non possum antea priores
notas corrigere, donec tua Supplementa edantur; nam ex iis,
quas in Decretum Andreae 3-tii feci, notis istae corrigi
deberent, ego autem meum originale abieci.
Tandem veniret ipsum hoc Andreae 3. Decretum. Sed et in huius
notis plura alteranda venirent; quia si quis omnia haec
notas corrigere, donec tua Supplementa edantur; nam ex iis,
quas in Decretum Andreae 3-tii feci, notis istae corrigi
deberent, ego autem meum originale abieci.
Tandem veniret ipsum hoc Andreae 3. Decretum. Sed et in huius
notis plura alteranda venirent; quia si quis omnia haec monumenta serie
chronologica commentaretur, complura, quae ego in notis ad hoc decretum
dixi, iam ad praecedentia dici
de formulis memoras, cum extrinsecam
tantum formam, quae iam dudum obsolevit, afficiant, non ad utiles
notitias, sed ad luxum eruditionis referuntur.
Copiam alterius, sed Andreae 3-tii Decreti Mandichius mihi
omnino iam dudum tradidit. Sed illud paucas admodum novas notitias
suppeditat.
Si quid ad provehendam tuam sortem conferre possem, facerem certe lubens. Sed
iuris nostri antiquitas quattuor his fontibus
potissimum contineatur: Libris S. Stephani, S. Ladislai, et Colomanni;
Ritu explorandae veritatis; laudato Mathaei bani diplomate;
et Decreto Andreae 3-tii de 1298-vo. Si mihi senectus
vires non abstulisset, sicut Decretum Andreae 3-tii et Diploma Mathaei Bani
commentatus sum, ita illustrarem etiam illos Ritus explorandae veritatis
paragraphos et illa Librorum
Stephani, S. Ladislai, et Colomanni;
Ritu explorandae veritatis; laudato Mathaei bani diplomate;
et Decreto Andreae 3-tii de 1298-vo. Si mihi senectus
vires non abstulisset, sicut Decretum Andreae 3-tii et Diploma Mathaei Bani
commentatus sum, ita illustrarem etiam illos Ritus explorandae veritatis
paragraphos et illa Librorum S. Stephani etc. capita quae ad cognoscendas
seu civiles seu iudiciales
1785., apud alios
ab 8a 8bris eiusdem anni, apud alios a 29o Augusto 1786. adeoque a 5e et
respective 6. annis exhaerebant. An postea incassata sint? Non constat.
Duo vero millia e hoc Fundo Civi Leuthoviensi Andreae Czili absque
Interusurio, ad quinquennium elocata sunt, licet ad Fundum hunc e
Contributione Civitatis illius nihil omnino influxerit.
Quod Cassam piam attinet haec cum ultima Martii 1791.
collo, huic coronae adnexa est catena aurea, quae corpori circumvolvitur, et intra pedes
posteriores desinit; uterque insistit fasciae argenteae cum inscriptione Dieu et mon Droi.
circumvolvitur, et intra pedes
posteriores desinit; uterque insistit fasciae argenteae cum inscriptione Dieu et mon Droi.
equitum; magnus magister est rex; insigne est sceptrum cum 3 coronis, dein rosa cum carduo in
lamina aurea, cum symbolo 3a juxta in uno; geritur ex rubra ligula lata ex humero dextro in
latus sinistrum; hi duo sunt Anglicani ordines. 3--us est Scoticus; et est ordo Sancti
Andreae, qui etiam der Distelorden dicitur; Jacobus 5. rex Scotiae 1596. fundatus est
tribuunt, dicunt enim
regnum suum a Christo Domino fundatum esse.
Straparola de Caravagio Nocte 7. pag. 26.
Descriptio localis, et praecipua monumenta, quae in Parochiali asservantur Ecclesia.
CXLIV et seq.
De puellae natante noctu ad
Austriam clarissimum, magno aureo numismate pro scientiis et litteris
decoravit.
Anno denique 1852, quum cura et studio Excellentissimi Dni Michaelis Viale-Prelà Nuntii
Apostolici et Illmi. Dni.
plures historicos comparando sit cuique facile habere persuasum, monebo dumtaxat Dionysii Petavii Rationarium temporum Venetiis anno 1722 apud Laurentium Basilium editum, nec non Imperii, et Sacerdotii annales pro saeculo decimo septimo consulere, quod Marcus Battaglini Venetiis anno 1701 typis Andreae Peletti vulgavit.
Nemo alius, quatenus mihi constat, tentavit usque adhuc Osmanidem in latinum vertere, teneor nihilominus fateri, quod clarissimus vir Bernardus Zamagna, meus conterraneus, quique sibi ob Homeri
Milecije (c. 1340) [1340]: Miletii versus, versio electronica, 91 versus, verborum 573, ed. Stjepan Krasic [genus: poesis - historia] [numerus verborum] [milet-versus.xml].
Pavlovic, Pavao (1347-1416) [1371]: Memoriale, versio electronica, Verborum 12550, ed. Ferdo Sisic [genus: prosa oratio - chronica] [numerus verborum] [paulo-p-memoriale.xml].
Sobota, Ivan (m. 1467) [1438, Trogir]: Epistulae V ad Mapheum Vallaressum, versio electronica., Verborum 672, ed. Arnaldo Segarizzi [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [sobota-i-epist-vallar-5.xml].
Jan Panonije (1434-1472) [1447, Italia; Hungaria]: Epigrammata et elegiae, versio electronica, 5735 versus, verborum 37748, ed. Sandor Kovacs [genus: poesis - epigramma; poesis - elegia; poesis - carmen] [numerus verborum] [ian-pan-epigr-eleg.xml].
Cipiko, Koriolan (1425-1493) [1477]: Petri Mocenici imperatoris gestorum libri tres, versio electronica, Verborum 16317, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio – historia] [numerus verborum] [cipiko-k-petri.xml].
Crijevic, Ilija (1463-1520) [1484, Dubrovnik]: Carmina e cod. Vat. lat. 1678, versio electronica, 7675 versus, verborum 46525, ed. Darko Novakovic [genus: poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - lyrica; poesis - epica] [numerus verborum] [crijev-i-carm-1678.xml].
Gundulic, Fran LucijanCrijevic, Ilija (1451/2-1505; 1463-1520) [1490, Dubrovnik]: Baptistinus, versio electronica, 13 versus, verborum 3401, ed. Dora Ivanisevic Petra Sostaric [genus: prosa oratio - novella; poesis - epigramma] [numerus verborum] [gondol-f-bapt.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1503]: In epigrammata priscorum commentarius, Verborum 25316, ed. Bratislav Lucin [genus: prosa oratio - commentarius] [numerus verborum] [marul-mar-in-epigr.xml].
Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1505]: Epistulae, versio electronica., Verborum 166, ed. Petrus Kasza [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [brodaric-s-epistulae.xml].
Crijevic Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522]: Commentarii de temporibus suis, versio electronica, Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, ed. Vladimir Rezar [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [tubero-comm.xml].
Pribojevic, Vinko (mortuus post a. 1532) [1525, Hvar]: Oratio de origine successibusque Slauorum, versio electronica, verborum 14680, ed. Veljko Gortan [genus: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma; poesis - carmen] [numerus verborum] [pribojev-v-or.xml].
Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1527]: De conflictu Hungarorum cum Solymano Turcarum imperatore ad Mohach historia verissima, versio electronica., Verborum 959, ed. Arnold Ipolyi [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - historia] [numerus verborum] [brodaric-s-mohach.xml].
Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1533, Budim]: Stephanus Brodericus episcopus Sirmiensis Clementi papae VII, versio electronica, Verborum 427, ed. Bessenyei Jozsef [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [brodaric-s-epist-1533-12-10.xml].
Bolica, Ivan (c. 1520 – 1572) [1538]: Descriptio Ascriviensis urbis, versio electronica, 2842 verborum, 331 versus [genus: poesis - epica; poesis - descriptio] [numerus verborum] [bolica-i-desc.xml].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1545, Cracovia; Polonia]: Ad optimates Polonos admonitio, versio electronica, Verborum 8436, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio; prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [andreis-f-polonos.xml].
Rozanovic, Antun (1524-1594?) [1571]: Vauzalis sive Occhialinus Algerii Prorex, Corcyram Melaenam terra marique oppugnat nec expugnat, versio electronica, 15122 verborum, 255 versus, ed. Nives Pantar [genus: prosa oratio - historia; poesis - ode] [numerus verborum] [rozan-a-vauz.xml].
Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-2.xml].
Pir, Didak (1517 – 1599) [1596]: Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica, versus 5366, verborum 40443, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [numerus verborum] [didacus-p-cato.xml].
Kitonic, Ivan (1561-1619) [1619]: Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica, 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [kiton-i-dir-meth.xml].
Dumanic, MarkoBernardi, Jerolim (1628-1701; oko 1688-1773) [1701]: Synopsis virorum illustrium Spalatensium, versio electronica, verborum 6745, versus 158, ed. Bratislav Lucin [genus: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - catalogus virorum] [numerus verborum] [dumanic-m-synopsis.xml].
Crijevic, Serafin Marija (1686-1759) [1740, Dubrovnik]: Bibliotheca Ragusina, loci selecti, versio electronica, Verborum 6633, ed. Stjepan Krasic [genus: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - lexicon; prosa oratio - prosopographia; prosa oratio - commentarius] [numerus verborum] [crijevic-s-biblioth.xml].
Krcelic, Baltazar Adam (1715-1778) [1748, Zagreb]: Annuae 1748-1767,versio electronica, Verborum 244601, ed. Tadija Smiciklas [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [krcelic-b-ann.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1749]: Operum omnium tomus I, versio electronica, Verborum 68552, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [skrl-1.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1782]: Operum omnium tomus II, versio electronica, Verborum 46753, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skrl-2.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1790]: Operum omnium tomus III, versio electronica, Verborum 71764, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skrl-3.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1791]: Quindecim epistulae ad Martinum Georgium Kovachich, editio electronica, Verborum 12898, epistulae 15, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [skrl-epist-kov.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1791]: Status actualis oeconomiae publicae, versio electronica, Verborum 39967, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skerle-n-status.xml].
Baric, Adam Adalbert (1742-1813) [1792]: Statistica Europae, versio electronica, Verborum 91598, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [baric-a-stat.xml].
Kunic, Rajmund (1719-1794) [1794]: Epigrammata, versio electronica, 20870 versus, verborum 170058, ed. Irena Braticevic [genus: poesis - epigramma] [numerus verborum] [kunic-r-epigr.xml].
Feric Gvozdenica, Duro (1739–1820) [1803, Dubrovnik]: Periegesis orae Rhacusanae, versio electronica, 3368 versus, verborum 28363 [genus: poesis - epica; poesis - praefatio; prosa - index] [numerus verborum] [feric-d-periegesis.xml].
Cobarnic, Josip (1790-1852) [1835, Split; Zadar; Makarska]: Dioclias carmen polymetrum, versio electronica, Versus 2345, verborum 17608, ed. La Redazione del Bullettino di Archeologia e Storia Dalmata [genus: poesis - epica; poesis - carmen; prosa - vita; prosa - praefatio; prosa - adnotationes] [numerus verborum] [cobarnic-j-dioclias.xml].
Gundulic, IvanGetaldic, Vlaho (1588-1638; 1788 - 1872) [1865]: Osmanides, versio electronica, Verborum 42047, 5086 versus, ed. Neven Jovanovic Juraj Ozmec Zeljka Salopek Jan Sipos Anamarija Zugic [genus: poesis epica; poesis versio; paratextus prosaici; carmen heroicum] [numerus verborum] [getaldic-v-osmanides.xml].
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se voditelju projekta.