Quod quaesisti inventum est in 1679 locis.

Omnes locos inventos monstra (Paululum expectandum est dum data mittantur)

Preme hic ut KWIC videas

Loci 1301-1400:

Deoque acceptam vitam, pietatemque. Variae ergo sunt vocationes ac functiones tum externae, tum spirituales, ad quas Deus accersit homines. Aliquando etiam ipsam aeternae vitae haereditatem, vocationem Paulus nominat. ut cum inquit: Ad scopum contendo, ad bravium supernae vocationis Dei in Christo IESU. ad Philippenses tertio. Vocare ex nomine, est nominatim evocare: id est, speciatim ac separatim, ac quasi immediate: ut si herus dicat ad turbam famulitii. Huc aliquis ex vobis advolet ocyus: minus est quam si nominatim dicat, Sosia adesdum, Petre sequere me. Sic Deus nominatim

Domino. id est, eum colent, non idola. Paulus dicitur votum habuisse, seque rasisse: Actor. 18 et 21: Videtur autem fuisse ceremoniale Nazaraeorum votum, quod in gratiam Iudaeorum servant, ut (sicut ipsemet scribit) Iudaeis Iudaeus, et gentibus gentilis fieret, atque ita ex omnibus aliquos Christo lucrifaceret. VOX, non paucos Hebraismos gignit, qui explicandi sunt. primum enim significat interdum ipsum sensum, sententiam, aut doctrinam voce comprehensam. Sic saepissime dicitur populus audire, aut non audire vocem Dei: id est, doctrinam et mandata Dei. Sic

id est, quam severiter vindicem gloriam Dei in idololatrias. Psal. centesimo decimonono: Consumpsit me zelus meus, quod obliti sunt verbi tui. id est, dolor de neglects tua religione. Sic Elias dicit primo Regum decimonono: Zelando zelatus sum pro Iehova Deo exercituum. Sic et de Christo ipso dicit Psalm.Evangel. et Paulus: Zelus domus tuae consumpsit me. Zelare facere Deum, est, ad zelum eum per idololatrias et peccata provocare. Deuteronomii trigesimosecundo: Zelare fecerunt eum in externis. subintellige, diis, aut idolis. Sic Ezechiel. octavo dicitur: Ubi erat

quam sequitur ob vehementiam dolor, cum ex consortio aliorum, tum ex defectu rei quae desideratur. At non simplex eius ratio. est enim quidam zelus bonus, quidam vero malus. De bono loquutus est Paulus, cum diceret: Aemulor vos Dei aemulatione: despondi enim vos uni viro, virginem castam exhibere Christo. Item meliora. Ipse quoque Deus perfectissimo zelo erga nos afficitur, ut Scriptura saepius docet, quamvis ei affectus proprie tribui non possunt. De zelo autem pravo ad Galatas ita Paulus inquit: Pseudo apostolos zelo eos prosequi, ut in eorum carne gloriarentur, utque illos abducerent

Item meliora. Ipse quoque Deus perfectissimo zelo erga nos afficitur, ut Scriptura saepius docet, quamvis ei affectus proprie tribui non possunt. De zelo autem pravo ad Galatas ita Paulus inquit: Pseudo apostolos zelo eos prosequi, ut in eorum carne gloriarentur, utque illos abducerent a Christo in servitutem legis. Et in plerisque aliis locis fit eius mentio. Causa autem propter quam zelus vel bonus vel malus oriatur, sic assignari potest. Est par ratio in hac affectione, quae et in aliis. Unde quemadmodum audacia, cupiditas, ira, tantisper bona sunt vel mala, quoad intra certos

Item, Vir in malam partem. In Gen. Bona facie valde virgo, quam vir non cognoverat. i. diabolus, qui plerunque mentem cogitatione corrumpit. Mulier, anima, sive caro humana. In Apost. Caput mulieris vir. Virgo, Eccles, vel sanctae animae. In Apost. Despondi n nos uni viro, virginem castam exhibere Christo. Rex, Dominus. In Apost. Rex regum, et Dominus dominantium. Regina, Eccles. In Ps. Astitit regina a dextris tuis. Et item Regina, anima imperans corpori. Pater Dominus. In Propheta: Et ero vobis in patrem, et vos eritis mihi in filios et filias, dicit Dominus omnipotens. Mater. Eccles. vel

iuvenum. Parvulus, mente humilis, et simplex. In Evangelio: Abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et revelatio ea parvulis. Item in alteram partem, in Apostolo: Cum essem parvulus, loquebar ut parvulus. Meretrix, [?:----a ] peccatrix, quae relicto caelesti viro suo, id est, Christo, adulterinos de diabolo iniquitatis fructus concepit. In Hierem. Facies mulieris meretricis facta est tibi Operarii, Apostoli, vel praedicatores. In Evang. Messis quidem multa, operarii autem pauci. Pastor, Dominus: Ego sum pastor bonus. Item pastor, Apotolus. In Evangel, Pasce oves meas.

Domino in regione vivorum. Et in alteram partem, in Solomone: Et laudavi magis mortuos quam viventes. Mortui, peccatores, vel infideles. In Evang. Sine mortuos sepelire mortuos suos. Et in bonam partem: Beati mortui qui in Domino moriuntur. Item, Mortui estis, et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo. Cadavera, infidelium corpora. In Propheta: Et impleam vallem Iosaphat cadaveribus mortuorum. Item in aliam partem: Posuerunt cadavera servorum tuorum. Sepulchrum, corpus peccatoris, mortuam vitiis animam intrinsecus retinens. In Evang. Similes estis sepulchris dealbatis, quae a

66 Christum a patre in mundum venire 116. 47. 48 Christum exire e mundo, et abire ad patrem ibid. 51 Christum agnoscere ibid. 55 [?: ] Christo esse, aut manere ib. 58. 59 Christum induere ibid. 60. 61 [?: ] Christi mortem baptizari ib. 65. 66 Christum lucrifacere ibid. 68

mane et nox 615. 8 mane respiciente ib. 12 mane usque ib. 17 a Mane usque ad vesperam ib. 20. 21 Maneo ib. 27 manere in Christo, et Christum in aliquo ib. 33 manere in dilectione Christi ib. 36 manere in carne ib. 43 manere verbum Dei in aeternum ibi. 47 48 manere aliquid alicui ib. 52

non Mori vermen impiorum ib. 63 mortem peccatoris nolle, etc. ib. 68 mors incircumcisorum 679. 2 mortuorum non est Deus ib. 23 mortui in Christo ad Mortem 681. 63 emortuum corpus Abrahae 682. 38 Moveo 683. 52 moveri, et commoveri ib. 55. 56 moveri, terram, mare, etc.

fratribus animam ponere ib. [?: 4- ] pro aliquo esse ib. 45 pro ovibus suis animam suam dare ib. 47 pro populo unum hominem mori ib. [?: ] pro Christo legatione fungi [?: 96- ] [?: ] Probo ibid. [?: 5- ] Probatio [?: 96- ] . [?: ] Probrum ibid. [?: 4- ]

parvulis relinquere reliquias ib. 54 a Parvo ad magnum ib. 60 parvum esse inter gentes ibid. 66 parvuli gregis 986. 4 ut Parvulis in Christo loqui ibid. 8 Pugna ibid. 23 ad Pugnam egredientes ibid. pugnae verborum ibid. 33 Pulchrum esse aspectu aut

11 scabellum pedum aliquem alicui ponere ibid. 30 scabellum pedum adorare ibid. 41 Scandalum ibid. 46 scandalizari in Christo 1095. 16. 17 scandali petra ibid. 25 Scenopegia 1096. 10 Sceptrum ibid. 22 Scindere vestimenta ib. 67

65 8 Tribus post diebus iterum resurgam 932 48 49 9 Quisquis unum ex talibus parvulis accipit meo nomine, etc. 723. 57. 58 Omnis homo igne salietur 405. 29 10 Afferuntur Christo infantes, ut manus eis imponat 621. 68 15 Ioseph ab Arimathia expectabat regnum Dei 1024. 5. 6 Ult. Credentes, serpentes tollent, nec laedentur ab eis 1125. 55. 56

Iustitia Dei exhibetur propter remissionem peccatorum 868. 64. 65 Quia per legem non est nisi peccatorum cognitio 544. 14 Christus nobis a Deo propositus est propitiatorium 977. 29. 30 Per redemptionem in Christo Iesu 1019. 46. 47 Nunc ergo exclusa est gloriatio. per quam legem, etc. 544. 36. 37 Iustificamur autem gratis, ipsius gratia per redemptionem Christi 374. 10 et 377. 33. 34 et alibi. Ad

546. 30. 31 6 Lex enim non dominabitur vobis, cum non sitis sub lege, sed sub gratia. vide ibidem. Humanum quiddam dico, propter infirmitatem carnis vestrae 390. 23. 24 7 Sic et nos mortui sumus legi, ut vivamus Christo 546. 68 etc. Ut serviamus in novitate spiritus, et non in vetustate literae 1264. 27 Ego autem aliquando vivebam sine lege 542. 55. 56 Peccatum occasione sumpta, genuit in me

me 200. 43. 44 Cum enim essemus in carne, passiones peccatorum vigebant, etc. 861. 8. 9 Miser ego, quis me liberabit ex morte corporis huius? 671. 59 8 Nulla nunc est condemnatio iis, qui sunt in Christo Iesu 155. 37. 38 Lex spiritus vitae in Christo liberavit me, etc. 548. 31 Si Christ' est in nobis, corpus est mortuum, etc. 680. 2. 3 Ut quemadmodum peccatum regnaverat in

peccatorum vigebant, etc. 861. 8. 9 Miser ego, quis me liberabit ex morte corporis huius? 671. 59 8 Nulla nunc est condemnatio iis, qui sunt in Christo Iesu 155. 37. 38 Lex spiritus vitae in Christo liberavit me, etc. 548. 31 Si Christ' est in nobis, corpus est mortuum, etc. 680. 2. 3 Ut quemadmodum peccatum regnaverat in mortem, sic gratia, etc. 1026. 58. 59

Spiritus omnia scrutatur, etiam profunda Dei 966. [?: ] Nos autem mentem Christi habemus 641 5. Spiritualia spiritualibus comparantes 149. 38 3 Locutus sum vobis ut parvulis in Christo 986. 8. 9 Ego plantavi, Apollo rigavit 898. 39. 40 Fundamentum aliud nemo potest ponere, praeter hoc quod positum est, quod est Iesus Christus 353. 14. [?: 1- ] Uniuscuiusque opus, qualenam

1118. 20. 21 etc. Lex vero non est ex fide 549. 25 Lex paedagogus vester ad Christum 814. 11 Lex ordinata est per angelos, etc. 800. 37 In Christo non est masculus, nec femina, etc. 686. 28, 29 etc. 4 Cum eramus parvuli, sub elementis mundi eramus, etc. 986. 12. 13 Menses, tempora et annos observatis 45. 18. 19

Christi 901. 34. 35 etc. 2 Sumus natura filii irae 710. 25 Deus qui dives est in misericordia, propter multam charitatem suam, qua dilexit nos, etiam cum essemus mortui per delictum, convivificavit nos cum Christo: per gratiam estis servati, etc. 376. 13. 14 etc. Gratia estis servati per fidem, et hoc non ex vobis, Dei donum est, non ex operibus, ne quis glorietur 376 43 etc.

oris 46. 30. 31 Gratia cum omnibus iis qui diligunt Iesum Christum in incorruptibilitate 444. 27. [?: 2- ]
AD PHILIPPENSES. 1 Vincula mea manifesta facta sunt in Christo 440. [?: 4- ] Quidam etiam propter beneplacitum Christum praedicant 79. 7. 8 [?: et- ] Si autem vivere in carne, est mihi fructus operis, et 1131. 46. 47 Mihi enim vivere Christus

per Christum condita sunt 1219. 65. 66 2 Ubi ait Paulus, philosophiam abducere imperitos a veritate 893. 33. [?: 3- ] Temere inflatus sensu aut carne mentis suae 640. [?: ] In Christo sunt omnes thesauri, etc. 1218. 62 [?: 6- ] Ne tetigeris, neque gustaveris, etc. 1190. [?: 1- ] Quae quidem rationem habent sapientiae, etc. 1011. 27. [?: 2- ]

27. [?: 2- ] Non in honore aliquo ad repletionem corporis 393. [?: ] . [?: ] In quo reconditi sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae Dei 1091. 41 [?: 4- ] In Christo circumcisi estis circumcisione, etc. 683. 21. [?: 2- ] Vosque mortuos praeputio carnis vestrae 672 30. [?: 3- ] Deleto, quod adversus vos erat chirographo 114. [?: ]

683. 21. [?: 2- ] Vosque mortuos praeputio carnis vestrae 672 30. [?: 3- ] Deleto, quod adversus vos erat chirographo 114. [?: ] 3 Vita nostra abscondita est cum Christo in Deo 440. 55. 56 Vos mortui estis, et vita vestra abscondita est [?: ] Christo in Deo [?: ] Mortificate igitur membra vestra, etc. 636. 69 70 etc.

[?: 3- ] Deleto, quod adversus vos erat chirographo 114. [?: ] 3 Vita nostra abscondita est cum Christo in Deo 440. 55. 56 Vos mortui estis, et vita vestra abscondita est [?: ] Christo in Deo [?: ] Mortificate igitur membra vestra, etc. 636. 69 70 etc. Charitas est vinculum perfectionis 879. 17. [?: 1- ] 4 Sermo vester eum

est ex Deo, conservat seipsum, et malus non tangit eum 1189. 56. 57 Totus mundus in maligno positus est 439. 47. 48 Hic venit per aquam et sanguinem 1085. 58. 59 Spiritus, aqua et sanguis, testantur in terra de Christo 50. 9 Facit Iohannes mentionem peccati, pro quo non sit orandum 675. 58 etc.
IACOBUS. 1 Scientes quod probatio fidei vestrae operetur

28. [?:-9 ] per Abominationem desolationis, de qua praedicitur Daniel. IX, XI et XII, quod statura sit in loco sancto, quid sit intelligendum [?: ] , 15 etc. abominatio desolationis a Christo et Daniele praedicta, non est exercitus Romanus, sed Antichristus 666 etc. Abrahamus quomodo dederit gloriam Deo, credendo ei 366. 65. [?:-6 ] etc. Abraham

Antichristi vox quid significet 45. 27 de Antichristo praedictiones ibid. 40 etc. antichristi definitio ib. 43 antichristus quomodo Christo sacerdotium et regnum adimat ib. 48 antichristi depictio 687. 46. 47 etc. antichristus cur praecipue abominatio dicatur 6. 51 etc.

51 appetitus mulieris ad virum, et peccati ad hominem 154. 5 etc. ἀφορίζω verbum Graecum 1114. 7 Apostoli cur sic â Christo dicti 48. 4 Apostoli negociatoribus comparati 717. 3. 4 Apostoli, ituri ad praedicationem, prohibentur habere calceamenta, peram, aut vestimenta 95. 49 Apostolos etiam alios eximios doctores in novo

Christus triste onus debiti nostri in se per imputationem recepit 15. 6 voluntarie se sponsorem, vadem et primarium debitorem pro nobis constituit ibid. 10 Christus quomodo gratia plenus 372. 46 de Christo seu Messia, quod ex virgine absque virili semine nasci debuerit, prophetarum oracula 29. 60 etc. Christus α et ω, principium et finis 335. 8

quod adversus nos erat, sustulerit 114. [?: 4- ] Christus unicus magister 599. 58 59 etc. Christus finis legis 548. [?: 5- ] Christo seu filio Dei cur Paulus nomen Domini tribuat 218. [?: 3- ] Christus qua ratione sit noster iustificator et salvator 423. 37 etc. Christus solus lux, idque tripliciter 693.

veritas et lux, et verus patris de quibus omnibus vide vocem VERITAS. Christus quare fundamentum ab Apostolo dictus 353. 16 Christus cur angelus foederis Malach. 3. appelletur 39. 17 a Christo venire iustitiam nostram 493. 33 etc. Christus quomodo positus in signum cui contradicatur? 173. 44 etc. Christus angelus magni consilii dictus 166. 61

ex Rabbi Salomone 217. 60 etc. ex Syntagmate veteris Testamenti 220. 17 etc. Dei nomen cur Paulus patri, Domini vero Christo seu filio Dei tribuat 218. 31 etc. Deus quare Hebraeis Schadai dicatur 214. 67 Deus quomodo dicatur arx, petra, munitio, etc. 699. 69 Deus

quis olim mos fuerit 527. 61 etc. dispensare, sive dispensatio quid 574. 26 dives omnis, aut ipse iniustus, aut iniusti haeres, dictum August. 247. 53 divitiae quare a Christo vocentur Mammon iniquitatis 612. 25 dives cur aliquoties in divinis literis pro impio ponatur 677. 30. 31 diversoria cur ita dicta 114. 9 divinitas, quomodo in Christo homine corporaliter habitare dicatur

divitiae quare a Christo vocentur Mammon iniquitatis 612. 25 dives cur aliquoties in divinis literis pro impio ponatur 677. 30. 31 diversoria cur ita dicta 114. 9 divinitas, quomodo in Christo homine corporaliter habitare dicatur 187. 11 doctoris officium 604. 8. 9 etc. doctoris veri munus 886. 29. 30 doctores, quare columnae dicantur 144. 18

duo diversissima genera a Deo tradita 540. 60 etc. doctrina a prophetia quid differat 248. 39 Dominus exercituum, cur sic dicatur 289. 23 Domini nomen, quo consilio ab Apostolis Christo tributum 121. 18 Dominici Soti primarii adversariorum Theologi analoga expositio super verba Pauli Rom. 4. Sicut et David dicit beatitudinem hominis, etc. 16. 55 dona Spiritus sancti, cur dicantur divisiones 247. 3

[?: ] duplex, corporalis, et spiritua [?: ] 301. 37. 38 etc. [?:-um ] a quo verbo Graeco de ductum, et quid sit 302. 8 etc. fermentum quid Christo et Paulo significet 305. 13 etc. fermentum triplex in Scriptura 305. 33
FIDES. Fides Latinis quid sit 307. 48

solium Domini 386. 22 hircus cur pro duce aliquando ponatur ib. 26 hircum cur Daniel Alexandrum magnum vocet ib. 32 hodie in Sacris literis quid significet ib. 51 hoedus quid Christo significet 387. 29 holocaustum synecdochice poni pro quovis sacrificio ib. 40 etc. Homerus suum Iovem cur ad Aethiopas ableget 634. 8. 9 etc. homo

Iudaeos et Turcos non colere verum Deum, sed tantum idolum ac figmentum cordis sui 219. 61. 62 Iuda tribus quare per leonis naturam depicta 531. 27 Iudas unde dicatur 476. 16 Iudas a Christo diabolus vocatus 229. 55 iudicis officium in iudicando 885 34 iudicare aliena dicta aut facta 476 46 unde hoc malum oriatur ibid. 55 iudicia Dei cur ita dicantur 479 50 etc.

iustitiam Dei saepe vocari iustitiam legalem, contra Osiandrum 490 21 iustitia originalis 492. 68 iustitia saepe imputativam iustitiam Christi significat 493. 21 iustitiam nostram venire a Christo ibid. 33 iustitia Christi qua ratione fiat nostra ibid. 45 iustitiam nostram coram Deo, ut adversarii definiant 1086. 39 etc. iustitia Christi quibus

Levitarum ordo quis, vel qualis 1058. 3 etc. Levitarum praecipua officia 535. 13. 14 Leviticum sacerdotium typus Christi 1058. 55 Leviticae caeremoniae cur a Baptista et Christo non solum neglectae, verumetiam vituperatae sint 542. 8. 9 etc. Lex 536. 28 legis vocabulum ibid. legis voce Christus et Apostoli admodum varie utuntur

lotio pedum discipulorum 526. 44 etc. lotionis pedum Apostolicorum multiplex mysterium 891: 6 etc. Lucilii carmen 1244. 45 lucis vox tribuitur Christo tribus de causis 693. 20 lumen et lux duae voces quomodo in Sacris literis accipiantur 594. 12 lugentium mos quis olim fuerit 126 42 Lutherus unus ex summis et eximiis doctoribus, caeteris cognitione

significationem degeneravit 604 24 25 etc. magorum nomen quomodo in Matthaeo accipiatur ibid. 38 etc. magus 603. 66 magorum munera quae Christo obtulerunt, quid significent 442. 26 magnificentia 600. 57 maiestas 604. 52 Maioris doctrina refutatur, asserens fiduciam bonorum operum etiam in extremum iudicium cuique servandam, necessario afferendam

46 etc. peccata quomodo conscientiis patefiant 9. 62 peccatorum cuiusmodi necessitas 712. 8 etc. peccata nostra quomodo Christo imputentur 420. 57 peccatum seu iustitia nostra et poena quomodo Christo imposita 422. 60 etc. peccata nostra Christus duplici ratione portat 921. 53. 54

patefiant 9. 62 peccatorum cuiusmodi necessitas 712. 8 etc. peccata nostra quomodo Christo imputentur 420. 57 peccatum seu iustitia nostra et poena quomodo Christo imposita 422. 60 etc. peccata nostra Christus duplici ratione portat 921. 53. 54 peccatum in renatis reliquum, vere peccatum 458. 1 peccati servus quis

promissio cum lege collata Paulo Evangelium significat 970. 47 promissiones et beneficia Dei sola fide concipiuntur 325. 43 promissiones Dei omnes fidem nostram requirunt 324. 19 promissiones de Christo universales 688. 57. 58 [?: ] quid significet 939. 30. 31 propitiatorii in veteri Testamento significatio 975. 40 etc. propositum quid 976. 38. 39

sapientiam a prudentia quomodo Aristoteles distinguat 1089. 12. 13 sapientiae et intelligentiae vocabula, quomodo a quibusdam theologis discernantur ibid. 15 sapientiae et stulticiae appellationem qua ratione Paulus Christo et Evangelio tribuat 1091. 19 Sardius lapis 1093. 1 satan cur Hebraeis ita dictus 228. 66 satan quomodo de caelo ceciderit 136. 52 Saturnia 1205. 2

θυμὸς 473. 44 traditionum voce quid apostoli intelligant. vide verbum TRADO. traditiones patrum nullae uspiam ab Apostolis vel Christo citatae 1226. 39 transgressionum nomine quare peccata appellentur 1227. 38 tubarum usus in veteri Testamento 1230. 46
V Vasa

suorum operum merita abducunt. Plerunque igitur, ubi filius Dei, selectaque eius organa Prophetae et Apostoli, unicum Dei agnum, peccata mundi auferentem monstrant, ac ad eum solum peccatores, salutis quaerendae causa, ablegant: ibi eosdem isti ministri Antichristi, contra a Christo, ad sua bella opera meritaque, aut etiam ad homines mortuos retrahunt: non aliter facientes quam si soli, lunae, aut etiam aliis fulgentioribus stellis densissimam nubem inducerent: probe scientes, quod obscuratis et obnubilatis illis primariis luminaribus, reliquum totum quasi caelum

volui: ut quos virtus, dignitas et denique affinitas amicitiaque ardentissime coniungit, nostra etiam scripta consocient. Recipite igitur sereno vultu hoc nostrum munus, et veritati caelesti, eiusque syncetis doctoribus benignum patrocinium praestate: nec unquam bene agendo, Christo serviendo, eiusque causa labores et mundi odia perferendo, defatigemini, aut frangamini. Sicut autem celeberrimus et vetustissimus poeta laudat suum pastorem populorum, quod fuerit bonus bello et pace, inquiens,

pateat nobis in tua regna via:
Ut tecum patria felices sede, queamus
Expertes omnis, vivere et esse, mali.
Vive diu Lector, quem tangunt fata piorum,
Ferre quod innocuos tristia multa vides.
Et Christo dignas toto cane pectore laudes,
Omnis qui solus fons et origo boni.
Denique et in Sacris semper meditare libellis,
Hinc etenim nobis vita salusque fluunt.
Quaeque suo charus genitor congesta labore

Dei: sed coram mundo abiecti, et cruce pressi: Christi sponsi, dexteram Verbi dextra fidei tenentes. Contemptus quidam coetus, verbo Dei ex Satanae regno collectus, sua mala cernens, eorumque remendia, iustitiam et vitam a Christo partam fide accipit, et ab eo suo capite totus pendet: spiritu renovari, Deo coniungi et obedire incipit, habens simplicem religionem verbi et sacramentorum, pressus prioris Regni malis, sine specie est. Deo Credere. clamare Abba

et similitudines sumptae sunt, quorumque saepe fit mentio, ignorata, obscurant sermonem. De qua materia proprium ac prolixum Caput in hac parte habebitur. 42 Generales sententiae saepe nimium late aut absolute, aut etiam nimium vehementer pronunciant: ut, Omnia possum in Christo, dicunt Papistae: Igitur quisque potest castum caelibatum praestare. Quicquid ligaveris, etc. item, Quicquid dixerint vobis, facite: Igitur omnes ac in omnibus debent Papae et episcopis obedire, sine omni exceptione, quicquid illi doceant aut praecipiant. Quare restringendae

16. Ipsius est Scripturam cordi nostro inscribere: Ierem. 31. Nam prophetia totaque Scriptura (teste Petro) non est proprii intellectus aut explicationis: sed sicut a Spiritu S. per prophetas proposita est, ita eiusdem lumine necessario explicari debet, 2 Pet. 1. 4 In Christo sunt omnes thesauri scientiae et sapientiae Dei: ad Coloss. 2. Nihil ultra et supra eum quaerere debemus, nihil maius nobis Deus revelabit: sicut Antichristus et fanatici maiora quaedam mysteria somniant, et stulte impieque captant, et aliis pollicentur: cum Paulus ipse neget, se quicquam

solum ut sit alacrior operarius: sed etiam ut sciat in quid potissimum intentus esse, et quid inde ei decerpendum sit, ac in suum sinum reponendum. Omnia igitur quae scripta sunt, propter nos scripta sunt: ut nos Scriptura primum concludat sub peccatum, aut condemnet: postea, ut testetur nobis de Christo. Ioan. 5. tertio, ut nos consoletur, ut patientiam et spem habeamus. Ac denique idonea est Scriptum, quae plene erudiat hominem ad salutem, atque doceat, redarguat, corrigat et instituat, ita ut sit

ac bona quadam navi, si modo nihil mortalis peccati unquam postea admittamus. Quod si postea peccato aliquo admisso ex ea excidamus, necessario nobis ad secundam tabulam poenitentiae et bonorum operum confugiendum sit, ut ex illo naufragio enatemus, evadamusque. Sic illi tripliciter Mosen cum Christo, et Legem cum Evangelio, gratiamque cum meritis concordant, vel potius foedissime impientissimeque confundunt: quod observasse, utilissimum studioso sacrarum literarum fuerit. 15 Post hanc summam utile est, studiosum percipere brevem quandam Catechesin: quam nobis

aut superior doctrina sit, alteram regens, eive cedens, et quis uniuscuiusque verus usus sit: ne cum Iudaeis et Papistis a ministerio peccati ac mortis iustitiam ac vitam quaeramus, iustitiam Legis sectantes: aut etiam ministerium doctrinamque iustitiae ac vitae, quae est promissio gratuita de Christo, in Legem accusantem, iudicantem ac condemnantem cum eisdem transformemus. Oportet igitur docentem et discentem Sacras literas, aut sermonem veritatis, ut hic Paulus vocat, recte et solerter tum sermonem, tum et res secare: ita ut non tantum quomodo res prorsus disiunctae inter sese

cernerent et audirent. 28 Christus iubet, ut caveamus nobis a fermento seductorum: quia, teste Apostolo, etiam modicum eius totam massam contaminet. Sic et Paulus ex veteri Testamento docet, nos agnum paschalem sine omni sermento comedere debere. Syncere ergo Scriptura de Christo accipienda est, ut et de aliis omnibus articulis: ac sine omni vel seductorum, vel philosophiae, vel aliorum humanorum figmentorum aut traditionum additamento in pectus nostrum transfundenda est, et non adulteranda, ut multi faciunt, opera quoquo modo Christo admiscentes. 2 Cor. 2. Quid

debere. Syncere ergo Scriptura de Christo accipienda est, ut et de aliis omnibus articulis: ac sine omni vel seductorum, vel philosophiae, vel aliorum humanorum figmentorum aut traditionum additamento in pectus nostrum transfundenda est, et non adulteranda, ut multi faciunt, opera quoquo modo Christo admiscentes. 2 Cor. 2. Quid enim tritico cum paleis, quid oraculis viventis Dei cum humanis somniis? Ier. 23. 29 In expositione autem Scripturae ac in eruendo eius vero sensu, maximam vim efficaciamque habet post Spiritum Dei collatio locorum Scripturae: qui vel

tum gloriosus, tum etiam humiliatus aut exinanitus infra angelos. Illud vero vel primarium est, quod pene oblitus fueram, quod videlicet homines pro sua perversa et inimica Deo curiositate, vel ex miraculis volunt veritatem cognoscere: ut Iudaei subinde flagitabant a Christo, ut sibi signum de caelo daret, vel etiam ad consulendos mortuos ac spectra confugere, ut Isaiae 8, habetur: et dives ille epulo docebat Abraamum, homines facillime converti posse, si aliquis ex mortuis ad eos mitteretur, qui illis concionaretur. At propheta negat pro vivis mortuos esse

obedientem docilemque discipulum docere, eique causas et effectus rei declarare. Sic locus in Evangelio Ioannis capite sexto, Quomodo potest hic nobis dare carnem suam ad manducandum? et adiuncta, facile ex scopo intelligi possunt. Non enim id agunt ibi Iudaei, ut tanquam dociles quaerant ex Christo modum fruendi eius corpore, beneficiis, ac doctrina: sed simpliciter, ut tanquam increduli redarguant eum manifestae falsitatis, ut qui dicat rem falsissimam, nempe se velle eis dare corpus suum ad manducandum, seque esse panem de caelo venientem, et panem salutiferum, id est, verum Deum et

etiam vera loquentem obligant, quia nulla plane autoritas esse debet illius hostis et mendacis. Act. 16. Sic in Ecclesia multa ex persona impiorum dicuntur, et in Iobe multa ipse et amiciparum sana dicunt. Quin etiam pii homines multa inepta dicunt: ut Petrus dissuadens Christo passionem, et Philippus volens sibi patrem monstrari: aut etiam Iacobus, persuadens Paulo ut radat caput, et ceremonias ac sacrificium pro se in templo offerri curet, ad peragendam cum illis aliis quatuor purificationem. Potremo hoc discrimen personarum loquentium etiam Paulus respicit, cum

prudentem parum deceret. Sic, quia nunc homo pius habet duos in se homines, veterem ac novum: ideo modo dicitur servire peccato ac carni, et peccator esse: modo contra, sanctus, iustus ac Deo serviens, quod quatenus renatus est, accipi de eo debet. Sic multa quae de uno Christo dicuntur, videntur contradictoria: ut, eum nesci re horam iudicii, etc. nisi iam ad humanam, iam ad divinam naturam referantur. Huc referri posset torum caput Tit. 1. In una re plura sunt aut respici debent. 16 Aliquando aliquid negatur, aut contra,

alia ab officio: tamen omnia, quatenus habent formam nominis concreti, totam hanc personam complectuntur, ac simul eius officium denotant. 21 Nomen Spiritus propria quadam ratione tribuitur tertiae personae, eo quod spiret in corda piorum: cum alioqui recte dicatur a Christo de tota trinitate, Deus est spiritus. Solent vero de hac voce et hoc veteres adnotare, quod ubicunque legatur in Sacris nomen Spiritus, sine omni adiectione, intelligatur tertia persona: quae alioqui et Spiritus sanctus, ac Dei bonus spiritus nuncupari solet. Sed de huius dictionis

omni adiectione, intelligatur tertia persona: quae alioqui et Spiritus sanctus, ac Dei bonus spiritus nuncupari solet. Sed de huius dictionis significatione, et de appellationibus Spiritus sancti, prolixe dictum est in singulorum vocabulorum expositione. 22 Quae Deo aut Christo Scriptura tribuit, ad nos referenda sunt. Non enim ea proprie quid Deus in se, sed quid nobis esse soleat aut velit, docet. Seu Scriptura non disserit de Deo absoluto, sed de Deo correlativo: ut cum dicitur Zach. 9, Rex tuus venit tibi iustus, intellige, tibi, non sibi iustus, seu

nam ipse in nullo periculo fuit, aut ope indiguit: sed facit id ad nostrae fidei confirmationem, ut agnoscatur tam sollicitus ac condolens esse, nostrumque periculum suum facere. 23 Porro in lectione Scripturarum diligenter observanda sunt ea praesertim dicta, quae de Christo loquuntur. Ipse enim est finis legis, ac de quo omnes Prophetae testantur: ipse est primaria illa gemma, toti huic (ut ita dicam) annulo inclusa. 24 Caeterum alia loca aperte ac sine figura de eo loquuntur, quae tanto facilius observari et intelligi queunt: alia

suis ceremoniis, serpens suspensus, Iehosua, David, Ionas, idea tabernaculi in mente ostensi, Samaritanus in Evangelio, et similia in numera: quae tamen caute ac ex collatione Scripturae investiganda sunt. Ad talem porro animadversionem, et considerationem locorum de Christo loquentium, utile est in promptu habere nomina quae passim in Scriptura Christo tribuuntur. Ea vero diligenter annotata sunt in voce Christus: ibi ea require. 25 Subdividendae porro sunt conciones aut loca, dictaque quae de Christo loquuntur. Alia enim disserunt de

in mente ostensi, Samaritanus in Evangelio, et similia in numera: quae tamen caute ac ex collatione Scripturae investiganda sunt. Ad talem porro animadversionem, et considerationem locorum de Christo loquentium, utile est in promptu habere nomina quae passim in Scriptura Christo tribuuntur. Ea vero diligenter annotata sunt in voce Christus: ibi ea require. 25 Subdividendae porro sunt conciones aut loca, dictaque quae de Christo loquuntur. Alia enim disserunt de eo ut Deo, alia ut de homine, alia ut de mediatore, alia ut de afflicto ac

et considerationem locorum de Christo loquentium, utile est in promptu habere nomina quae passim in Scriptura Christo tribuuntur. Ea vero diligenter annotata sunt in voce Christus: ibi ea require. 25 Subdividendae porro sunt conciones aut loca, dictaque quae de Christo loquuntur. Alia enim disserunt de eo ut Deo, alia ut de homine, alia ut de mediatore, alia ut de afflicto ac exinanito seu patiente, alia ut de glorificato ac triumphante. Exempla passim sunt obvia: quae diligenter distinguenda sunt, ne vel nos perturbemur, vel ea ipsa sibi contradicere

homine, alia ut de mediatore, alia ut de afflicto ac exinanito seu patiente, alia ut de glorificato ac triumphante. Exempla passim sunt obvia: quae diligenter distinguenda sunt, ne vel nos perturbemur, vel ea ipsa sibi contradicere videantur: vel denique aliquis occasione dictorum de exinanitione, Christo divinitatem detrahat, ut Arrius olim. 26 Ex hac sub divisione dictorum, sequitur doctrina de communicatione idiomatum. Multa enim sic tribuuntur personae Christi, ut accuratius expensa revera tantum alteri naturae conveniant: sicut esse ante Abraamum, soli

dicit Christus Matth. 25, Nudus fui, esurivi, etc. Item, Saule Saule, cur me persequeris? Sic Piulus in quit, 1. Cor. 12. Sicut corpus unum est, membra autem multa: ita et Christus. ubi necessario Christus Ecclesiam, seu mysticum Christi corpus notat. Vicissim aliqua dicuntur de Christo, quae ad Ecclesiam referri est necesse. sic Psal. 69 proprie de Christo disserit: sed cum dicitur ibidem, Deus tu nosti stulticiam meam, et delicta mea a te non sunt abscondita: stulticia proprie ad Ecclesiam pertinet, nisi quis malit de imputata Christo stulticia accipere.

cur me persequeris? Sic Piulus in quit, 1. Cor. 12. Sicut corpus unum est, membra autem multa: ita et Christus. ubi necessario Christus Ecclesiam, seu mysticum Christi corpus notat. Vicissim aliqua dicuntur de Christo, quae ad Ecclesiam referri est necesse. sic Psal. 69 proprie de Christo disserit: sed cum dicitur ibidem, Deus tu nosti stulticiam meam, et delicta mea a te non sunt abscondita: stulticia proprie ad Ecclesiam pertinet, nisi quis malit de imputata Christo stulticia accipere. Atque haec est una ex 7 Regulis Ticonii, quas Augustinus celebrat ac exponit, de quibus

Vicissim aliqua dicuntur de Christo, quae ad Ecclesiam referri est necesse. sic Psal. 69 proprie de Christo disserit: sed cum dicitur ibidem, Deus tu nosti stulticiam meam, et delicta mea a te non sunt abscondita: stulticia proprie ad Ecclesiam pertinet, nisi quis malit de imputata Christo stulticia accipere. Atque haec est una ex 7 Regulis Ticonii, quas Augustinus celebrat ac exponit, de quibus alibi in hoc Opere agetur. Consimilis praecedenti Regula Ticonii est, quod quae de diabolo dicuntur, saepe eius membra aut impios complectantur: et vicissim

est, perpetuo durat, ut quae nobis Deum ipsum pingit, ac in imagine eius initio nobis est insculpta, et post renovationem denuo cordi inscripta, ad quam etiam praestandam nunc denuo conditi sumus: Ephes. 2. Sumus tamen et ab hac aliquatenus liberati, nempe ut persolvente ei semper pro nobis Christo, intervenienteque condonatione debitorum ascriptorum, illa nos credentes damnare non possit. Sed de hoc alibi prolixius disseritur. 8 Quomodo vel ceremonialia praecepta moralibus cedere, vel contra etiam moralia ceremonialibus, aut etiam secunda tabula primae

modo potest, etiamsi actio non semper praestetur: et negativa habent suas exceptiones, ut cum occiditur reus, aut etiam odio habetur parens. Sed tamen praestet sane quem potest usum praedicta admonitio. 12 Evangelium est idem quod promissio vel exhibita, vel exhibenda de Christo, eiusque beneficiis. Paulus ad Gal. vocat promissionem, quia eam cum lege confert, ut olim tradita fuit Abraamo. Rectius sane in veteri Testamento Evangelica doctrina vocata fuit promissio, aut etiam prophetia: quia ventura aut exhibenda bona, nempe benedictum semen, eiusque benedictionem,

sub nomine Salomonis extructuri templum, et Cyri liberaturi populum, promittitur Meschias. Sic sub nomine terrae Canaan, vita aeterna. Sic Psalmi de Davide aut Salomone, subinde eaedam continent tantum in Christo verificata. Tale est quod Petrus Act. 2 dicit, locum Psal. 16, Non permittes sanctum tuum videre corruptionem, non posse de Davide exponi. Causa talis admixtionis spiritualium est, ut a terrenis ad caelestia abducamur. Sic Abraamus tandem cogitat, sibi promissionem terrae

et sine macula: quod tamen in altera denum vita, teste Augustino, implebitur. Quod diligenter observandum est, contra Pharisaeos nostros, qui piis in hac vita summam quandam perfectionem, et legis impletionem tribuere audent. 18 Vicinum huic est, quod prophetae futuras de Christo prophetias non raro per praeteritum tempus exponant: quod dicunt aliqui certitudinis causa fieri, quod illa ita certo futura sint, ac si iam facta essent. Phalereus dicit, Vehementiae aut efficaciae gratia solere scriptores praeteritum pro praesenti, aut futurum interdum usurpare. De variis

aut fontes regreditur. Licet igitur Theologia commodissime per Synthesin tradatur, tamen et Analyticam methodum aliquo modo recipere posset, ut adiuncta Tabula testatur. Finis enim Theologiae, de quo nos miseri homines maxime angimur, est VITA aeterna: sicut ille ex Christo quaerit, Domine quid faciens VITAM aeternam possidebo? Hic quidem finis bonorum aut beatitudo nobis pene natura notus est: sed de causis, mediis, aut viis eo ducentibus praecipua est quaestio. Alius enim alias monstrat: alius agnum Dei, alius lupum satanae, etc.

quod cum Deus ista loquutus sit, necessario sint verissima. 36 Haec est irrefutabilis demonstratio, et veluti fundamentum ac basis totius Sacrae doctrinae, super quam ea tanquam immobilem petram collocata est, quaeque passim a Prophetis et Apostolis, atque adeo Christo ipso docetur, et omnibus commendatur. Super hanc Dei viventis veritatem ac demonstrationem iactum est fundamentum Prophetarum et Apostolorum: cui porro ipsorum fundamento superextructa est Ecclesia aut domus Dei, contra quam non praevalebunt portae inferorum: teste Christo, et Apostolo

et Apostolis, atque adeo Christo ipso docetur, et omnibus commendatur. Super hanc Dei viventis veritatem ac demonstrationem iactum est fundamentum Prophetarum et Apostolorum: cui porro ipsorum fundamento superextructa est Ecclesia aut domus Dei, contra quam non praevalebunt portae inferorum: teste Christo, et Apostolo ipsius Paulo, ad Ephesios 2. Haec demonstratio certior ac firmior est, quam qualem possit totum genus humanum atque adeo omnes angeli et daemones reperire: ut nequaquam Scriptura careat suis demonstrationibus longe verissimis ac evidentissimis.

percurrenda est: et quaerendae circumstantiae, quis loquatur, de qua persona loquatur. Hic reperimus, pleraque membra nihil pertinere ad Davidem: sed ad quendam perpetuum regem, qui novo quodam sacerdotio fungetur, antiquato Levitico. Constituendum est igitur, quod hic Psalmus de uno ac solo Christo loquatur: et literalis sensus seu historicus in hoc versu erit de Christi sacerdotio. Nunc qui volet explicare, non accersat allegorias: sed hanc causam seu literalem sensum de sacerdotio Christi referat ad Locos communes, et de his ordine dicat, iuxta Dialecticae praecepta: Quid sit

enim ad Regnum Christi, ad poenitentiam, ad gratiam, ad fidem in Christum, ad doctrinam de cruce, ad orationem, ad officia charitatis. Nam in his rebus acquiescit mens Christiana, neque restat alia melior doctrina quaerenda. Quare nihil opus est allegoria, ubi Prophetae claras promissiones de Christo tradunt: aut claras sententias de fide, de poenitentia, de cruce, de officiis charitatis. Neque vero cuiusvis est artificis, dextre tractare Allegorias: aut videre, ubi deceant. Nemo enim erit idoneus artifex huius rei, nisi perfectam cognitionem habeat istorum

tum maxime in senili: deinde quam horrenda flagitia eam comitentur. vix enim unquam sola est. Allegoriam dixerunt, cum facta vel sententiae aliter accipiuntur, quam verba sonant, atque accommodantur conferunturque cum aliis rebus similitudinem quandam habentibus, imprimis vero cum his quae in Christo capite, vel in Ecclesia eius corpore cernuntur. Quo pacto quae olim gesta sunt a sanctis patribus, pleraque aptantur iis quae longe post in Evangelio sunt per Christum, vel per Ecclesiam peracta:

a visibilibus fiat transius ad invisibilia, a speculo et aenigmate (ut Paulus ait) ad Dei claritatem. quemadmodum Ioannes de Baptismo disserens, progreditur ab aqua ad spiritum, Iohannis capite tertio. Item Apostolus ad Collossenses capite secundo, verba faciens de resurrectione nostra cum Christo, iubet caelestia tantim intueri: vitam quippe nostram et conversationem in caelis esse. Sed raro admodum huiusmodi interpretationem in Scripturis offendas. Quid autem est allegorica interpretatio, nisi in qua similiter dictum factumve exponitur, novo sensu, a verbis ipsis aliquantum remoto?

intueri: vitam quippe nostram et conversationem in caelis esse. Sed raro admodum huiusmodi interpretationem in Scripturis offendas. Quid autem est allegorica interpretatio, nisi in qua similiter dictum factumve exponitur, novo sensu, a verbis ipsis aliquantum remoto? sed ita, ut eruatur aliquid de Christo, aut de Ecclesia, de lege, aut Evangelio, de officiis fidei, aut charitatis, etc? Itaque palim fit, quod ad artificium quidem et explicandi formam attinet, allegoriam et anagogen per omnia

convenire: quod vero ad materiam attinet, discrimen qualecunque et perquam exiguum incidere. Quod tamen discrimen non profecto magis necessarium est ponere, quam necessum est constituas differentiam inter interpretationem allegoricam, quae fit de Christo, vel de gloria civitatis Dei caelestis: et eam quae fit de homine vel de Ecclesia, quae est civitas Dei terrena, vel de quovis alio proposito. Sed expendamus etiam, si placet, patrum sententias. Dionysius Ecclesiasticae Hierarchiae capite secundo, postquam descripsit ritus Baptismatis,

institutionem. Typus consistit in factorum collatione, et totus historicus est: allegoria occupatur non tam in factis, quam in ipsis concionibus, e quibus doctrinam, et multa quae didactici sunt generis, depromit. Typus eo fere de aliis rebus sermocinatur, quam de Christo et ecclesia, de lege et Evangelio, neque passim accomodatur nostris personis: allegoria vero disserit de rebus quibuscunque, atque plurimum accommodatur personis nostris, quas oportet per eam erudiri, atque ad officia excitari pietatis. Breviter, typi ad certas

lampades manibus. Quibus sane locis allegoriae manifestae subsunt. Si quis exempla plura, discrimen inter typum et allegoriam aperientia, desiderat, Commentarios consulat Cyrilli, in Leviticum: ubi frequenter, cum de Sacrificiis, ritibus, et ceremoniis agitur, primo loco exponit, si quis typus de Christo vel Ecclesia in illis lateat: secundo annectit per allegoriam, aliquid ad nostra institutionem conducibile, Hucusque, quantum Allegoria et typus distent. ¶ Superest nunc, ubi et quando allegoricas interpretationes expediat adhibere, demonstremus. Certe locus

vel suadet singularis auditorum utilitas. Utrunque quomodo contingat, ostendamus. Necessitas quidem exponendi per allegoriam, tribus ex causis provenit. Prima: quando Scripturae, nisi tropum subesse accipias, falsitatem prae se ferunt. Verbi gratia, Psalmus canit de Christo: Super aspidem et basiliscum ambulabis, et conculcabis leonem et draconem. Atqui cum Christus fecisse istud non legatur, subesse videtur verbis Prophetae falsitas. Quare verba illa per allegoriam, si de superatis ac debellatis diabolo, mundo, peccato, morte enarres, perspicuam ac veram

nos omnino dicit? Propter nos hoc scriptum est, quod sub spe debeat is qui arat, arare: et qui triturat sub spe, spei suae particeps esse debeat. Idem Apostolus ad Ephesios quinto, quae de institutione coniugii, deque mutua dilectione viri et mulieris coeperat, eleganter persequitur, exponens de Christo et Ecclesia: Mysterium, inquit, magnum est, verum ego loquor de Christo et de Ecclesia. Qua interpretatione, quamvis brevi, coniuges ad officium vehementer excitat, et matrimonium magnifice extollit. Christus Matthaei decimo sexto, iubens discipulos cavere sibi a doctrina Pharisaeorum et

qui arat, arare: et qui triturat sub spe, spei suae particeps esse debeat. Idem Apostolus ad Ephesios quinto, quae de institutione coniugii, deque mutua dilectione viri et mulieris coeperat, eleganter persequitur, exponens de Christo et Ecclesia: Mysterium, inquit, magnum est, verum ego loquor de Christo et de Ecclesia. Qua interpretatione, quamvis brevi, coniuges ad officium vehementer excitat, et matrimonium magnifice extollit. Christus Matthaei decimo sexto, iubens discipulos cavere sibi a doctrina Pharisaeorum et Sadducaeorum, utitur succincta allegoria de fermento. Historia de Moyse

nonnunquam enarratur, eius commendatur foecunditas, et multiplex commoditas. Praeclarum enim hoc est, quod historia vel sententia obvia non illud modo significat, quod verba simpliciter sonant: neque solum suppeditat locos morales, verum etiam adfert aliquid sublimioris intelligentiae, et de Christo, de lege, de Evangelio, de Ecclesia, de Spiritu et carne, denique de omni pietatis officio nobis valde eruditas, nec minus salubres admonitiones proponit. Fieri autem non potest, quin ex multiplici enarratione, cum iudicio tamen facta, fructum auditores aliquem consequantur. Quod unius

quaerentem, et spiritalem, qui eam per solam gratiam promissionemque consequatur. 14 Sic posses non inepte dicere, Iacobum impetrantem benedictionem sub alieno nomine, ac vestitu fragrantissimo, significasse, omnes servandos ita demum consecuturos vitam aeternam, si Christo induti, ac sub eius nomine, umbraculo et fragrantia, patri, non observanti, nec imputanti nostram pessimam naturam ac peccata, nosque quasi non agnoscenti, a matre promissione sistamur. Talis quasi quaedam spiritalis typicaque aut allegorica historia, simul illis veteribus patrum historiis,

cum dimidio. Ita namque quartum Millenarium impleri idcirco haudquaquam conveniebat, quia Dominus propter ardens desiderium sanctorum, summis votis adventum Messiae expetentium, ut est ad benefaciendum semper proclivior, antevertere magis quam differre beneficium gaudet. Quot autem anni a Christo nato ad praesentem, quo haec scribimus, sint elapsi (numerantur autem nunc sine errore 1567) quis est qui ignorat? Haec igitur, meo iudicio, est simplex, perspicua, et Sacris literis consentanea annorum ab initio inde mundi conditi, hucusque supputatio. 9 ¶

Lucae 11, de sanguine Abel iusti, et Zachariae interfecti inter aedem et altare. Luc. 17. de diebus Loth, eiusdemque uxore. Iohan 6, de patribus manducantibus Manna, et interim mortuis. Iohan. 7, de circumcidendo etiam in Sabbato. Actor. 7, plurima referuntur a Stephano, ex quibus de Christo atque Evangelio testimonia et comprobationes nititur colligere. Act. 13, ad eundem finem retert nonnulla Paulus apud Antiochiam Pisidiae. Ad Rom. 4. 9 11. 1 ad Cor. 10 et alibi deinceps in singulis prope Epistolis, varia ex historiis Sacris admiscentur.

profutura, et ex quibus reliqua possunt intelligi. Quo quidem pacto cernimus ab Evangelistis [?: fru--latim ] tantum conscriptos sermones atque res gestas servatoris nostri Christi. Quis enim ambigat, longe uberiores, instructiores, et ampliore quadam maiestate conciones omnes a Christo, itemque a Iohanne Baptista esse habitas, quam sunt literis mandatae? 11 Observetur igitur diligentissime, ubi illae summae incipiant aut desinant, quatenus cum sequentibus cohaereant, aut non cohaereant. 12 Huius rei maxima et

aut de civilibus negotiis. Ubi ad magistratus, aut ad subditos. Ubi disputationes, aut sententiae. Ubi praedictiones rerum futurarum, aut narrationes ante actarum. Ubi de Christo (in quem tanquam scopum, semel dictum est, prophetas sua omnia intendere) aut de Ecclesia. Ubi de reiectione Iudaeorum, aut de vocatione gentium. Ubi de lege, aut de Evangelio. Ubi orationes ad

8 historias, 9 praedictiones. Praedictionum vero 1 aliae sunt de reiectione legis, secundum carnem: 2 aliae de novo Testamento, legi successuro. Iterum 3 aliae de depositione prioris populi, 4 aliae de vocatione gentium. 5 Quaedam item de promissionibus ad patres factis, 6 quaedam peculiariter de Christo, 7 aliquae de Ecclesia. 8 Nonnullae contra certas provincias, et 9 certas personas: 10 aliae contra omnes in universum impios. Quibus omnibus solebant, eodem Epiphanio testante, discriminis ergo quasdam notas appingere, quarum aspectu statim admonebantur Lectores, quid quoque loco

Bibliographia locorum inventorum

Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-2.xml].

Omnes locos monstra (paululum expectandum est dum data mittantur)

Preme hic ut KWIC videas