Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | quaere alia! | qui sumus? | index auctorum | schola et auxilia | scribe nobis, si corrigenda inveneris! |
Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme. Bibliographic criteria: none (Omnes textus textus) Search criteria: hungaria Quod quaesisti inventum est in 637 locis.
1 2 3 4 5 6 7 Omnes locos inventos monstra (Paululum expectandum est dum data mittantur)
Loci 201-300:201. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] quantitas et circulationis celeritas; contendamus jam illarum pagos, municipia, villas, et civitates cum Hungaricis; conferamus singulam hominum conditionem, et videbimus quod omnia illa in Germanicis Provinciis magis floreant, quam in Hungaria; omnes vero incolae, rustici ipsi, qui tamen graviori prae Hungarico urbario subjacent, commodius habitent, nitidius vestiantur, melioribus vescantur alimentis. Neque opponere juvat quod omnia haec non major circulantis pecuniae
202. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] circulationis. Apparet itaque vel a posteriori quod Germanicae licet majores impositiones magis tamen admensae sint circulanti in illis pecuniae massae et circulationis celeritati, idest viribus incolarum, quam Hungaricae, adeoque quod Hungaria majora a proportione publica onera ferat; apparet quod nec onera Germanicarum Provinciarum tanta sint, ut totalem commercii Hungarici Germanicis Provinciis subordinationem commune totius Monarchiae bonum exposcat; apparet denique
203. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] ostensum sit quod nec fertilitas Hungariae, nec activa ejus commercii bilanx, nec onera Germanicarum Provinciarum Hungaricum Germanico commercio subordinari exposcat, restat ut paucis edoceatur quod id salva Regni Constitutione nec fieri possit. Hungaria qua Regnum liberum eidem, qui Germanicis Provinciis imperat, Principi sponte, sed ita se subjecit, ut nullam ab ipsis Germanicis Provinciis, id est ab eorum dicasteriis aut tribunalibus, dependentiam unquam agnoverit. Cum Augustus Josephus II. in sequelam
204. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] a Germanico dependens efficiant. Si dependentia haec in commercialibus induci posset, nihil amplius obstaret, quominus illa eodem jure et in politicis et in oeconomicis, et in judicialibus inducatur. Hungaria nunquam dependentiam commercii Germanici a suo affectavit, nunquam peculiares et Germanicis Provinciis noxios vectigalis favores sollicitavit; id unum semper flagitavit, ut aequo cum illis jure in hac linea habeatur; si Hungaria Germanicarum Provinciarum a
205. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] et in judicialibus inducatur. Hungaria nunquam dependentiam commercii Germanici a suo affectavit, nunquam peculiares et Germanicis Provinciis noxios vectigalis favores sollicitavit; id unum semper flagitavit, ut aequo cum illis jure in hac linea habeatur; si Hungaria Germanicarum Provinciarum a dicasteriis suis independentiam diserte semper recognovit, quo jure illarum dicasteria de vectigali adeoque de commercio Hungarico possunt arbitrari? Atque haec sunt motiva, haec momenta, cur Deputatio haec a
206. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] seu transportus compendio ab exotico haberi, aut quorum inductio productorum Hungaricorum evectionem promovere potest; prout vicissim legislatio Hungarica impedire non potest, ne talium productorum, quae Germanicae Provinciae ab exotico leviori, quam ex Hungaria, habere possunt, prohibitio (si quae tamen intercessit) in Germanico vectigali reseretur. Caeterum nocivas illas commercio Hungarico prohibitiones legislatio Hungarica eo potiori jure abrogare potest, quod hae citra ullum non modo suum, sed
207. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] quod privati non obstantibus superius defixis aggraviis invehent, id adeo exiguam summam efficiet, ut haec attentionem legislationis non mereatur. Principium autem hoc in legem publicam referendum esse Deputatio haec eo magis existimavit, quod in Hungaria facultas rebus suis libere utendi fundamentalem Nobilium Regni praerogativam constituat. § 70. Portoria consumtionalia exoticorum non
208. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] utendi fundamentalem Nobilium Regni praerogativam constituat. § 70. Portoria consumtionalia exoticorum non prohibitorum articulorum eadem sint in Hungaria quae in Germanicis Provinciis vigebunt, aut si quoad aliquem articulum peculiaris aliqua circumstantia seu respectu Germanicarum Provinciarum, seu etiam quoad Hungariam, diversitatem portorii exposcat, tunc enasciturus exinde favor in alio articulo reciproce
209. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] id est, circa quas nulla peculiaris reflexio subversatur, proposuimus. Hic et in subsequis §§-phis sermo erit de talibus articulis respectu quorum a generali concernentis portorii quotta propter subversantes particulares considerationes recedi debet. Si Hungaria proprium sibi tantum Principem haberet, sat foret constituere ut prout aliqui exotici articuli seu pro consumtione domestica magis aut minus necessarii sunt, seu vero domesticam industriam promovere aut impedire possunt, ita eorum inductio majori aut minori
210. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] aliqui exotici articuli seu pro consumtione domestica magis aut minus necessarii sunt, seu vero domesticam industriam promovere aut impedire possunt, ita eorum inductio majori aut minori portorio subjiciatur. Nunc, cum Germanicae Provinciae et Hungaria eidem Principi subsint, adeoque Germanicum et Hungaricum vectigal reciprocam habeant relationem, in Germanico vero vectigali ad principia haec alioquin reflexum sit, sufficere videbatur Deputationi huic ut ad conservandum parte ex una, qui virtute sanctionis
211. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] vectigalis portoria excisa fuerint, ut has quaestor Hungarus e Germanicis Provinciis, per longissimum licet circuitum, leviori habere potuerit, quam si eas e proximo sibi exotico loco aut libero portu Hungarico constituisset. Apparuit etiam e §-pho 56. quod Hungaria, licet et littorali et libero portu provisa, ab omni tamen immediato exotico importationis commercio per hanc portoriorum gravitatem privata fuerit; apparuit denique e §-pho 58. quod justitia Augusti Josephi II. in vectigali 1784 aequalia
212. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] licet et littorali et libero portu provisa, ab omni tamen immediato exotico importationis commercio per hanc portoriorum gravitatem privata fuerit; apparuit denique e §-pho 58. quod justitia Augusti Josephi II. in vectigali 1784 aequalia tam pro Hungaria, quam pro Germanicis Provinciis, exteris non prohibitis mercibus portoria defixerit: itaque principium hoc jam ne in quaestionem quidem amplius ab adverso vocari potest. Cum tamen legislatio Hungarica impedire non possit, ne vigentia modo exoticarum mercium
213. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] reliquum est, quam id constituere, ut portoria haec quoad Hungariam semper conformentur iis, quae in Germanicis Provinciis vigebunt. Interea non ignorat Deputatio haec posse peculiarem aliquam vel pro Germanicis Provinciis, vel etiam pro Hungaria, circumstantiam emergere, quae diversitatem portorii quoad aliquem exoticum articulum deposcat. Verum in tali etiam casu semper invenietur alter iterum articulus in quo favor ejusmodi reciproce possit compensari.
214. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] Hungariae a coactione hac recedatur. § 76. Artefacta Germanica eidem consumtionali portorio in Hungaria subjaceant quod ejusdem speciei Hungarico fabricato in Germanico vectigali constituetur. Motivum. Apparuit ex Elaborati Status Actualis §§-phis 55.
215. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] Status Actualis §-pho 51. cum quantis difficultatibus novae fabricae debeant colluctari, quam aegre stabilitarum jam ejusdem speciei fabricarum concurrentiam sustineant, quanta praeterea localia impedimenta optato fabricarum progressui in Hungaria obstent; imo post vetitam tot exoticorum artefactorum inductionem is est fortasse unicus Germanica fabricata ad majorem perfectionem provehendi modus, ut Hungaricae fabricae ad aliquam cum iis concurrentiam perducantur. Interea
216. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] requirit, eductio grani Hungarici prohibeatur: ita aequitas non admittit, ut dum in una tantum aliave Germanica Provincia talis defectus emergit, qui per moderatam pretii elevationem facile suppleri potest, statim evectio frumenti per totam Hungariam prohibeatur; Hungaria, quae est Regnum independens, non potest Germanicis Provinciis ita subordinari, ut si in his pretium frumenti tantisper accrescat, evectio Hungarici statim prohiberi possit. Saepe unius Germanicae Provinciae necessitatem tres quatuorve adjacentes
217. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] quare ergo ipsis prohiberi deberet, ne illud versus Littorale educant, si hujus transportus sumtus possunt sustinere. Solet quidem considerationi huic id obverti, quod hoc per progressivum promotionis frumenti cursum (vulgo Nachschub) salvetur; verum Hungaria adeo fertilis, adeo vasta est, ut progressivus hic motus nonnisi in casu gravissimae inediae usque ad fines Regni propagari possit. Plerumque motus hic jam in tertio quartove a provincia illa, quae penuria laborat, comitatu
218. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] Motiva. Prohibitionem hanc tunc tantum fieri expedit, quando eductio ad extra pretium crudorum materialium ita elevat, ut domesticae fabricae penes illud subsistere non possint; si quae proinde fabricae species in Hungaria ad eum casum deveniat, justum est ut prohibitio haec intercedat. Verum ostendimus in Elaborato Status Actualis §§-phis 55. 57. et 59. quod cinerum clavellatorum, quibus
219. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] possibile est reciprocum per quod detrimentum hoc a parte Germanicarum Provinciarum Hungariae compensetur; deinde per prohibitionem ejusmodi iterum aliquae partes Regni damnum sentiunt, quin exinde Germanicae Provinciae ullum capiant emolumentum. Cum enim Hungaria vasta sit, partes illae, quae a Germanicis Provinciis remotae, exoticis vero propinquiores sunt, si evectio materialium ejusmodi ad extra prohibeatur, eadem in Germanicas Provincias eo minus educent, quod eorum aliqua nec sumtus
220. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1206 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] aut idem essituale portorium, aut eadem eductionis libertas non concedatur? Verum sunt articuli quorum longe diversa est in uno Monarchiae membro relate ad aliud ratio. Ita interest Germanicarum Provinciarum ut plurium artefactorum, quae nec in Hungaria distrahere possunt, eductio ad extra sibi facilitetur, lanae vero domesticae, tamquam pro fabricis suis necessariae, aggravetur. E converso, cum Hungaria laneis fabricis careat, hujus interest ut lanae Hungaricae eductio non tantum in Germanicas, sed
221. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1206 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] relate ad aliud ratio. Ita interest Germanicarum Provinciarum ut plurium artefactorum, quae nec in Hungaria distrahere possunt, eductio ad extra sibi facilitetur, lanae vero domesticae, tamquam pro fabricis suis necessariae, aggravetur. E converso, cum Hungaria laneis fabricis careat, hujus interest ut lanae Hungaricae eductio non tantum in Germanicas, sed etiam exoticas Provincias facilitetur. In ejusmodi casibus quod reciprocum locum habere et possit, et debeat, quisque facile agnoscet.
222. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1206 | Paragraph | SubSect | Section] § 83. Et idem etiam quoad eductionem Hungaricarum mercium in Germanicas Provincias observetur. Motivum. Educuntur e Hungaria etiam ad Germanicas Provincias et vicissim complures indifferentes ejusmodi articuli in quorum reciproco portorio nunc quoque haud adeo magnum discrimen intercedit. Interest tamen, ut hi quoque perfecte exaequentur. Et ad hanc classem pertinent omnia ferme
223. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1206 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] macedonicam eadem est per omnia ratio, quae stat pro Germanicis Provinciis quoad exotica colorum materialia; sicut enim harum interest, ne fabricae, quae his opus habent, in Hungaria exsurgant: ita interest Hungariae, ne concurrentia exoticae lanae pretium Hungaricae deprimat, quandoque ipsam ejus distractionem impediat. Quoad boves major adhuc ratio militat pro Hungaria, quam quoad
224. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1206 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] his opus habent, in Hungaria exsurgant: ita interest Hungariae, ne concurrentia exoticae lanae pretium Hungaricae deprimat, quandoque ipsam ejus distractionem impediat. Quoad boves major adhuc ratio militat pro Hungaria, quam quoad gosypium pro Germanicis Provinciis; hi enim respectu Hungariae sunt domesticum, gosypium vero respectu Germanicarum Provinciarum est exoticum productum: deberent itaque illi ex ipsa ratione nexus, qui inter
225. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1214 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] potuerint, ibidem portorium ab iis persolvi, totaque tricesimalis manipulatio in iis absolvi debuerit. Ostendimus deinde §-pho 57. quod per vectigal Hungaricum 1784. consimiles Commerciales et recte Depositoriales stationes etiam in Hungaria inductae fuerint; ostendimus denique §-pho ejusdem Elaborati 59. quod commercium 12 maxime usualium exoticorum articulorum per vectigalis 1788-vi §-um 49. tantum ad habitantes in Capitalibus et Depositorialibus
226. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1214 | Paragraph | SubSect | Section] portoria intentum promovendi commercii scopum re ipsa procurare possint, aequanimis mercium aestimatio institui debet. Norma aestimationem hanc peragendi jam quidem 1788. edita fuit; sed dum haec elaboraretur, Germani tantum quaestores audiebantur, quibus omnium in Hungaria currentium mercium pretia constare non poterant, aut si constabant, poterant hi cupidine proprii lucri sinistras suppeditare informationes. Interest proinde ut, dum de aestimatione mercium pro novo vectigali Hungarico agetur,
227. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1220 | Paragraph | SubSect | Section] impedita fuisse videtur, quia pleraeque hae mutationes unice ad deprimendum commercium Hungaricum dirigebatur, prouti id civitas Soproniensis specificis duobus exemplis edocuit. Nimirum refert illa quod ut primum globos et stratagemata in Hungaria fabricari Directio Tricesimalis Viennensis observavit, statim inductionem plumbi uno floreno per centenarium gravaverit. Ita etiam quod ad suffocandas, quae in Hungaria pullulare coeperant, argillaceas fabricas centenario glutinis
228. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1220 | Paragraph | SubSect | Section] Nimirum refert illa quod ut primum globos et stratagemata in Hungaria fabricari Directio Tricesimalis Viennensis observavit, statim inductionem plumbi uno floreno per centenarium gravaverit. Ita etiam quod ad suffocandas, quae in Hungaria pullulare coeperant, argillaceas fabricas centenario glutinis unius floreni 18 xrorum vectigal imposuerit. Jam vero frustra audietur Consilium, si Camera omnem talem mutationem per officia tricesimalia statim
229. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1220 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] proposuimus, eidem oneri reciproce subjicerentur. Complanatis his punctis excutiendi venirent illi articuli in quibus mutua compensatio locum habere potest. Qua quidem in re generale fortasse illud principium posset adoptari ut, cum Hungaria naturae productis, Germanicae vero Provinciae artefactis praevaleant, in vectigali Hungarico tales Germanicis artefactis favores concedantur, qui aequipolleant illis, quos Germanicum vectigal Hungaricis productis est
230. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1220 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] seu gravia illa, quibus exotica artefacta modo subjacent, portoria pro favore Germanicorum artefactorum in Hungarico vectigali (praeter mox specificandos articulos) retineri, si vicissim talia exotica naturae producta , quibus hae Provinciae ex Hungaria provideri possunt, uti sunt cineres clavellati, gallae quercinae, pelles leporinae, et cutes bovinae, vitulinae, ovinae, et hircinae in Germanico vectigali eidem prohibitioni aut iisdem portoriis vicissim
231. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1220 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] vectigali levius ab eadem proportione portorium defigatur, quam vicissim. Quoad eductionem ad extra: in casu illo, quo Germanicae Provinciae necessariorum pro fabricis suis crudorum materialium, quae Hungaria suppeditare potest, defectum re ipsa paterentur, posset horum eductio ad extra per administrationem Hungaricam ad certum aequanimem terminum prohiberi, ita ut vicissim, si aliquorum Germanicorum artefactorum, v. gr. ferreorum instrumentorum, quibus
232. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1220 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] Hungaria suppeditare potest, defectum re ipsa paterentur, posset horum eductio ad extra per administrationem Hungaricam ad certum aequanimem terminum prohiberi, ita ut vicissim, si aliquorum Germanicorum artefactorum, v. gr. ferreorum instrumentorum, quibus Hungaria eget, pretium nimis assurgeret, horum eductio ad extra per administrationem Germanicam perinde prohibeatur. Quoad eductionem
233. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1220 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] Quoad eductionem haereditariam: posset illorum materialium Hungaricorum, quibus Germanicae fabricae praecipue indigent, essituale portorium in Hungarico vectigali minus defigi, ita ut vicissim in Germanico vectigali, illis fabricatis Germanicis, quibus Hungaria plurimum eget, v. gr. ferreis artefactis, levius perinde essituale portorium defigatur. Quoad transitum: pro casu illo, quo merces exoticae in aliam iterum exoticam Provinciam seu per Hungariam, seu
234. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1244 | Paragraph | SubSect | Section] calculare, et factor ejus, ut primum merces adveniunt, advocato tantum coetus magistro, securam continuo vecturam habere possit. Donec itaque id ipsum in via Fluminensi constituatur, nunquam haec concurrentiam Tergestinae sustinebit, adeoque Hungaria tot transportuum jacturam eousque semper patietur. Alterum nec Pettovii uno ictu effectum fuit; sed prout commercii cursus per regulatam vecturisationem accrevit, ita id ipsum plures mercatores eo sensim allicuit. Si per regulandam in via
235. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1266 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] naturale est ut haec cum progressu temporis suapte accrescat. Deinde favor hic domesticam navigationem eo facilius provehet, quo pauciores adhuc exterae naves portubus Hungaricis hactenus insueverunt. Quod exportationem attinet: cum Hungaria totum, sub cujus abundantia fatiscit, Frumentum per alios passus educere non possit, transportus autem ad Littorale voluminosi hujus a proportione pretii sui articuli sit admodum sumtuosus, hujus liberam ab omni portorio, praeter casum
236. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1268 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] potest talis circumstantia se evolvere ut qualecunque portorium evectionem ejus notabiliter minuere possit. Et tali casu generale hoc legis principium circumstantiis temporis accomodari debet. Alia ratio est de vino, cujus copia Hungaria perinde laborat. Huic enim via per Littorale necdum est reserata. Itaque hujus exemtionem ad exteras etiam naves extendere expedit. Quodsi tamen seu industria mercatorum, seu aliqua commercii vicissitudo huic quoque producto certum per Littorale
237. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1268 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] commercio ultro renunciare; utprimum enim illa id constituerit, ab omnibus indubie maritimis potentiis statim reciprocum accipiet, sicque nec illa cum alterius populi mercibus ullum oeconomiae commercium exercere poterit. Ac Hungaria quidem de nullo adhuc maritimo oeconomiae commercio cogitare potest; cum tamen nationalis ejus navigatio adhuc in herba versetur, medium hoc eidem necdum convenire potest.
238. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1268 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] navigationis plano Tibiscus etiam et Savus eas ferent. Constat, quod cum navis ejusmodi velis et ancoris provisa sit, si peritum illam regendi navarchum habeat, et cursum suum citius conficiat, et majorem mercium quantitatem sustinere possit; id autem praesertim in Hungaria, cujus producta plerumque voluminosa sunt, pretium sumtuum admodum minuet, atque notabile provehendo commercio vehiculum praebebit. Verum usus ejusmodi navium alia via vix unquam inducetur, quam si administratio publica et primum earum modulum
239. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1298 | Paragraph | SubSect | Section] certis regulis adstrictus coetus repugnat necessariae commercio, ut efflorescere possit, libertati; opificum caehas eo tantum nomine tantisper tolerandas §-pho projecti hujus 49. proposuimus, quia illae in Germanicis Provinciis adhuc subsistunt; si vero in Hungaria tollantur, opifices Hungari necessariis sodalibus destituerentur. Ratio haec quoad mercatores non subversatur, adeoque horum caehas impedire ratio publici exigit; possent enim hi quoque per occasionem caehalis instituti de pretio mercium condicere,
240. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1298 | Paragraph | SubSect | Section] poena 100 florenorum convincantur. Respectu haereditariarum vero Germanicarum Provinciarum reciprocum semper observetur, id est, si domalis quaestus Hungaris in illis provinciis liber fuerit, idem incolis earum provinciarum etiam in Hungaria concedatur. Sin, hi etiam in prima statim, quam in Regno attigerint, statione, a quaestu hoc inhibeantur, et ad locum originis relegentur. Allis exteris domalis quaestus simpliciter non admittatur.
241. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1298 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] Ne vero cupiditas legem hanc violare possit, specifica poena defigenda videbatur. Plurimae enim leges ideo tantum non observantur, quia earum transgressioni nulla specifica poena statuta est. Domalis per incolas Germanicarum Provinciarum in Hungaria exerciti quaestus prohibitionem plerique omnes mercatores in reflexionibus suis deposcunt. Per hunc rejectamenta mercium Germanicarum, quae in nullis jam nundinis vendi poterant, regnicolis obtrudi exponunt. Beneficium hoc locale
242. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1298 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] status actualis §-pho 79. quod in iis Regnis commercium maxime floreat, ubi nullus est nundinarum usus; merces cujusvis speciei ubique et quotidie venui prostant: magna autem negotia per contractus, qui nec loco nec diei alicui affixi sunt, concluduntur. In Hungaria legislatio nec illam adhuc quaestionem decidit, an advicinantium jurisdictionum opifices fabricata sua in hebdomadalibus civitatis nundinis distrahere possint? Pecora vero nonnisi in eorum locorum hebdomadalibus nundinis vendere licet, quae speciali eatenus
243. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1332 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] nimium assurgit, articuli partialem tantum limitationem suscipere debet. Tertia demum epocha est, dum commercium jam ita effloruit ut sola venditorum concurrentia sufficiens cupiditati frenum injiciat; et tunc cessante limitationis necessitate ipsa suapte evanescit. Hungaria in prima adhuc epocha versabatur, dum veteres leges et generalem, et periodicam articulorum primae necessitatis limitationem praescripserunt. Quod tertiam necdum attigerit, vel id demonstrat, quod commercium ejus cum iis populis, apud
244. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1332 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] et periodicam articulorum primae necessitatis limitationem praescripserunt. Quod tertiam necdum attigerit, vel id demonstrat, quod commercium ejus cum iis populis, apud quos limitatio omnis jam exolevit, nullatenus comparari possit, id est, quod in Hungaria necdum tanta, quanta apud populos illos, venditorum concurrentia vigeat. Itaque Hungaria in secunda adhuc epocha versatur, adeoque non interest ejus ut seu generalem et periodicam limitationem continuet, seu eam simpliciter aboleat, sed ut remedium hoc in
245. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1332 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] Quod tertiam necdum attigerit, vel id demonstrat, quod commercium ejus cum iis populis, apud quos limitatio omnis jam exolevit, nullatenus comparari possit, id est, quod in Hungaria necdum tanta, quanta apud populos illos, venditorum concurrentia vigeat. Itaque Hungaria in secunda adhuc epocha versatur, adeoque non interest ejus ut seu generalem et periodicam limitationem continuet, seu eam simpliciter aboleat, sed ut remedium hoc in specificis tantum casibus et articulis adhibeat. Temperamentum
246. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1332 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] id, quod nec legi nec rationi congruit. Ex omnibus autem his apparet quod nec potestas dominica, nec praerogativae nobilitares in legali sensu acceptae, sed promanantes tantum ex detorto earum intellectu abusus promotioni commercii in Hungaria obstent. Contineatur jus praeemtionis dominorum terrestrium intra legales, qui sequenti §-pho explicabuntur limites: conserventur caeteroquin coloni in plena, quam ipsis jam veteres leges attribuerunt, quaeve §-pho hoc enucleatius tantum explicatur,
247. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1332 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] §-pho explicabuntur limites: conserventur caeteroquin coloni in plena, quam ipsis jam veteres leges attribuerunt, quaeve §-pho hoc enucleatius tantum explicatur, de fructibus suis disponendi libertate, et dominalis jurisdictio tam parum commercio obstabit in Hungaria, quam parum illa eidem in aliis provinciis adversatur. § 144. Jure praeemtionis dominorum terrestrium jam per Articulum 75. 1723.
248. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1350 | Paragraph | SubSect | Section] id jam vim axiomatis obtinuisse, quod schedis bancalibus optatus cursus non secus procurari possit, quam si praevie realis et proportionata cassa stabiliatur, e qua earum redemtio de casu in casum fieri queat. In Hungaria nec taxa indigenatus, veluti nec minutis Regni necessitatibus sufficiens, nec contributio, nec auctio pretii salis, velut in alios fines jam destinata, pro tali cassa reputari potest; sed nec Statuum cautio
249. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1350 | Paragraph | SubSect | Section] exiguum denique illud, quod adhuc viget commercium, perimere. Tristes hi effectus eo certius consequerentur, quod dum regiae bancales schedae emissae sunt, jam tum ad massam circulantis non tantum in Germanicis Provinciis, sed in ipsa etiam Hungaria pecuniae reflexum fuerit; adeoque quod in ipsa jam Hungaria justa inter offerentes et acceptantes schedas ejusmodi proportio vigeat. Quidquid proinde absque praevia reali cassa nomine Statuum emitteretur, jam excederet hanc
250. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1350 | Paragraph | SubSect | Section] Tristes hi effectus eo certius consequerentur, quod dum regiae bancales schedae emissae sunt, jam tum ad massam circulantis non tantum in Germanicis Provinciis, sed in ipsa etiam Hungaria pecuniae reflexum fuerit; adeoque quod in ipsa jam Hungaria justa inter offerentes et acceptantes schedas ejusmodi proportio vigeat. Quidquid proinde absque praevia reali cassa nomine Statuum emitteretur, jam excederet hanc proportionem; per consequens, aut schedae regiae in eadem
251. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1350 | Paragraph | SubSect | Section] Arvensis eosdem, qui in Diaeta 1741. jam propositi fuere, fundos projectat. In quo hi consistant, jam in Elaborato status actualis §-pho 88. ostendimus, nimirum: 1. In elevatione taxae indigenatus. 2. In augmento taxae, quam exteri ecclesiastici, si in Hungaria beneficia obtineant, persolvere debent. 3. In distincta a censu tricesimali imposita, quam animalia, lana et tabaca, si e Regno evehantur, deponere debeant. 4. In proventibus Jazygum et Cumanorum, si inhaerens
252. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1350 | Paragraph | SubSect | Section] et eventualis cassae ad unam, quos vero fundos ad aliam applicare intersit, tam modernas, quam futuras singulae hujus cassae necessitates paucis exponendas esse existimavit. Ostendimus in Elaborato status actualis §-pho 88. quod Hungaria nullum praeter taxam indigenatus pro eventualibus Regni necessitatibus fundum habuerit, donec 1741. taxa extraneorum beneficiatorum accessit. Cassam hanc peculiaris, eum in finem constitutus, perceptor manipulavit, formalesque de illa a
253. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1388 | Paragraph | SubSect | Section] vel in quaestionem vocari queunt. Indubitato huic principio id unum opponi solet quod, cum ipsum jus leges ferendi a natione proficiscatur, possit haec aliquid sibi ita reservare, ut in objecto tali aliqua ne per Legislationem quidem mutatio fieri valeat; tale autem in Hungaria esse illud, ne cui, nisi consentienti nobili, taxa aliqua imponatur. Verum an limitata ejusmodi Legislatio vel existere possit, disquirere, non est hujus loci. Quod ipse articulus 8. 1741. non de ephemeris ejusmodi et
254. Skrlec Lomnicki,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1388 | Paragraph | SubSect | Section] nobilis commodum cedat. Si consensus Statuum Regni ad id non sufficeret, eodem jure sustineri posset, quod nec congregationum comitatensium assensus sufficiat, sed quod singulus in individuo nobilis debeat consentire; id autem vix aliquis sustinebit. In tam vasto, ut Hungaria est, regno debet natio suam, praesertim quoad ea, quae publicas impositiones concernunt, voluntatem in politicum aliquod corpus transfundere; id autem Hungari per stabilitos Diaetales repraesentantes jam praestiterunt, et ut clare contestentur, quod id
255. Skrlec Lomnicki,... . Epistolae Nicolai Skerlecz ad... [page 2 | Paragraph | Section] Alexandro M. decernente. Hoc omen Dii avertant. Quid, quaeso, Glossa haec ad
eruditionem? Quem sensum potest habere dignum reliquo opere tuo, seu
Litterarium seu moralem sensum? Nae tu injurius es in nostram gentem quae placido tot
saeculorum cum Hungaria nexu satyram hanc se non promeruisse satius comprobavit. Nescis tu
quam delicatam Cordem tangas; Aculeus hic ipsam Publici status Constitutionem petit. Ego
sane majorem mihi a Viro ordinis tui aequanimitatem pollicebar.
Sed Tu non cessas.
passim Monachi vestri, ut est apud Kerchelichium, multique popularium vestrorum a quorum animis, Teste Laudato Panigyrista errores et Ratkaji disseminati, vix evelli possunt, itaque Glossa illa mea non ego publici status Constitutionem petivi, non placidum tot saeculorum Croatiae cum Hungaria nexum sollicitavi; quomodo enim id agerem, qui potius Lapidem offensionis, fictum nempe illud diploma Ius Slavis in totam Europam tribuens removerem, atque hac ratione etiam Idiotas vestros abligata omni imaginaria in totum Septemtrionem meridionalesque Regiones
Ironia illa Tua (ita enim illam accipio) nimirum essemus Croatarum subditi, et captivi, ipsam status publici Constitutionem peti existimavi. Tu per Monachos et Idiotas nostros, qui Diplomate Alexandrino Sclavis in Totum Septemtrionem Ius competere somniant, Croatiae cum Hungaria nexum sollicitari constituisti. Ratiocinatio haec si in nexu argumenti mei assumatur, posset indecoram fortasse tibi apud Lectorem minus sagacem facere significationem, quam ut praevertam ipsus declaro me magnum inter utrumque discrimen statuere. Idiotarum enim nostrorum somnia
et ubique non aequabat modo, verum
etiam anteponebat: neque tamen sui ipso opere oblitus ex iis aliquem hac dignum statione
judicavit.
quod ad id per me sis
10,8 sis] sim
requisitus.
diserte determinanda.
§-o 1-o
Nos universitas praelatorum, baronum,
magnatum, et nobilium.
nobilium NN; e quarto Statu (per quem civitates intelliguntur) NN.
hoc
eos privare, nisi realis quaepiam causa subversetur.
iisdem iuribus, iisdem praerogativis utantur.
omnia ea quae iam apud alias gentes
multis paginis hanc in rem disputata sunt, et tamen sententia haec nec cum principiis
constitutionis Hungaricae nec cum natura legislationis cohaerere videtur.
illam non potest exercere; licet enim etiam in comitatibus omnes quattuor Regni Status
partialiter concurrant, certum tamen est quod comitatibus nulla pars legislativae potestatis
competat, quia secus etiam in comitatibus nihil sine auspiciis Principem decerni posset, et
tunc Hungaria non esset monarchia cuius caput est Princeps, membra vero quattuor Regni Status
praescripta legibus forma in comitiis congregati, sed efficeret corpus e pluribus eadem
gubernii forma gaudentibus provinciis conflatum, quale exempli causa in Hollandia septem
foederatae
a committentibus suis
accipere debent inviationes, deliberationes comitiorum illorum adeo lentae sunt ut id pro
intrinseco constitutionis Hollandicae vitio merito exponatur, et reipsa respublica tristes
morae huius effectus iam saepius experta sit.
fuit, dum utraque haec constitutio formaretur, summis studiis a versatissimis in obiecto
legislationis viris haec quaestio.
votum pro affirmativa, alterius pro negativa concludat,
quod certe frequenter eveniret; tunc ipso facto inactivum redderetur totius tabulae votum, id
quod absque convulsione exercitii potestatis legislativae fieri non potest.
certo
constare possit quod ea, quae sibi proponuntur, sint reipsa sensa pluralitatis statuum; ius
etiam relinqui debet singulo Ablegato ut, si pluralitatem non consensisse existimet, possit
individualem deposcere
votizationem; secus Hungaria non liberam, sed paucorum tantum arbitrio obnoxiam habet
formam legislationis.
legislativa corpora intermedius status stabiliri; denique quod
hoc stabilito de inducendo non tantum inter principem et status, sed inter ipsos
etiam ad invicem status aequilibrio cura suscipi debeat.
Qualiter aequilibrium inter Status ipsos induci possit?
§-o 19-o
Status numeret.
decisis inferioris
Tabulae tribuatur, ipso facto privarentur duo Regni Status, praelatorum nempe et
magnatum, iure proponendi, quo tamen semper gavisi
sunt.
repraesentat, ut primum rex ipse iure propositionis non gaudet, in
consequens certe fuisset illud Camerae Superiori, id est Tabulae Optimatum,
quae perinde pro distincto a natione corpore consideratur, deferre.
status, omnis quaestio sponte evanescit; si tres sint et
suffragia per status stabiliantur, ipsa votorum curiatorum pluralitas
aequilibrium inter status suapte inducit.
efficerentur.
&c;
inde introductus vetustissimus sessionum mixtarum usus.
usus.
Ipsum itaque etiam
inter Status aequilibrium in alio fundari non potest, quam in modo quo pluralitas votorum
relate ad omnes Status
cognosci possit; cum Hungaria
19.33 cum Hungaria] cum in Hungaria
quattuor Status habeat, id per vota curiata, id est, si singuli in
complexo Status vota enumerentur, praestari non posse supra ostendimus; si enim duo Status in
unam, alii in aliam sententiam concedant, tunc aut non adesset
temperetur.
24-o
debet necessarius quoad
25.1 quoad] quo ad | detulit add. manus altera
ipsum accessum et recessum ordo stabiliri; curam hanc iam usus ipse in Hungaria
magistro ianitorum regalium detulit, verum cum ille absque aliqua manu hoc officium explere
non possit, de hac vero assumenda variae quaestiones obmoveri soleant, diserte statuendum
censetur ut ille e comitatensibus Haidonibus et equitibus tot assumere possit quot
quam quod is a Suevis contra
Polonos, quos defendebat Leopoldus, stetisset.
stetisset.
Si quid Constitutionale dici potest, tunc illud profecto est, quod inde
ab incunabulis Regni, octo saeculorum spatio, non per periodicas vices, sed
quotidiano, neque unquam hactenus interrupto usu observatum fuit. Jam vero
nemo inficiari potest, talem in Hungaria fuisse, usum illum, ut omnes non modo Juridicae, sed et Politicae cujuscumque demum speciei Expeditionis Lingua
Latina fiant. Falluntur ii, qui Hungaris Institutum hoc eam necessitatem expressisse arbitrantur, quod nullo adhuc apud Saeculares Litterarum
jam tempestate non tantum Regibus, sed ipsis etiam potentioribus
Dynastis, illud Consilium expressit, ut deserta sua Svevis, Italis, Gallis,
Hispanis impopularent, ita ut nullus ferme sit in Europa Christianus Populus, qui non copiosas gentis suae Colonias in Hungaria numeret; nullum ferme
Idioma, quod in Regno non vigeat: denique ut numerus verorum Hungarorum,
in ipsa Hungaria, vix quartam populi partem efficiat. Accessere complures, quas
postea Hungari Imperio suo adjecerunt Provinciae, omnes a diversis ab Hungarico labio
Svevis, Italis, Gallis,
Hispanis impopularent, ita ut nullus ferme sit in Europa Christianus Populus, qui non copiosas gentis suae Colonias in Hungaria numeret; nullum ferme
Idioma, quod in Regno non vigeat: denique ut numerus verorum Hungarorum,
in ipsa Hungaria, vix quartam populi partem efficiat. Accessere complures, quas
postea Hungari Imperio suo adjecerunt Provinciae, omnes a diversis ab Hungarico labio populis habitatae, quas Hungari, Romanorum more, in formam
Provinciae non redigebant, sed suis Legibus,
ab adnexis Provinciis consideratum quod attinet: nemo inficiari potest, nullum esse in Europa Regnum, in quo tot tamque diversa Idiomata vigeant. Si calculus
ut cursus negotiorum publicorum vel hoc nomine adhaereat; itaque sicut in
aliis Regnis, ubi unicum toti populo commune est Idioma, vernaculam linguam
etiam in negotiorum publicorum pertractatione inducere, et pronum et utile
fuit, ita a contrario in Hungaria id perfici, nec Reipublicae utilitas, nec
Res ipsa admittit.
Quid si insuper Hungaria relate ad adnexas Provincias
commune est Idioma, vernaculam linguam
etiam in negotiorum publicorum pertractatione inducere, et pronum et utile
fuit, ita a contrario in Hungaria id perfici, nec Reipublicae utilitas, nec
Res ipsa admittit.
Quid si insuper Hungaria relate ad adnexas Provincias
aliis nominibus utrique
populo necessaria, nempe latina in Rerum publicarum pertractatione usurpetur, itaque amplius ab hac absque mutuo utriusque populi consensu recessus
amplius fieri non potest,
Generatione opus foret, ut omnes, qui de reliquo necessariis ad
Quid si insuper respiciamus
Bosniam, Serviam, Bulgariam, Valachiam, Moldaviam,
Galliciam, Lodomeriam, quae omnes a Populis Slavici labii habitantur;
quae omnes sub Instituto pertractandorum lingua Latina publicorum negotiorum
principio cum Hungaria coaluerunt: quas omnes Hungariae postliminio
reapplicari constans et commune omnium votum semper fuit. De Gallicia
actu in casu versamur, proponatur illi: eam non secus quam si linguam Hungaricam
in pertractatione publicorum negotiorum adoptaverit,
quam
conditionem hanc amplexuram esse.
Qui nunc Galliciae, idem postea singulae Deo auspice Hungariae
reapplicandae provinciae sensus erit. Idem nunc Dalmatiae, Croatiae, et Sclavoniae: nimirum linguam Latinam in Hungaria esse
idem postea singulae Deo auspice Hungariae
reapplicandae provinciae sensus erit. Idem nunc Dalmatiae, Croatiae, et Sclavoniae: nimirum linguam Latinam in Hungaria esse
communis hujus Idiomatis cum Hungaria
coaluisse; linguae Latinae in publicis usum sine unanimi omnium Hungariae
Comitatuum, et Civitatum consensu, qui nunc
hoc modo per Regnum tum regulatus, tum confiniarius miles a limitibus Regni quam
remotissime educaturm id neque recte, neque ex praescripto legum fieri, atque
adeo in eo potius flagitandum a principe remedium, quam ut novo rursus Hungaria
onere debeat cumulari; quod si domestica haec praesidia in securitatem patriae,
ut deberent, reserventur, superfuturum semper tempus, quo consilia super
instituenda insurectione expediantur; quid quod rei admittere non videatur
alioquin constat. Utut igitur res torqueatur, recte inferri non potest per
impositam rustico contributionem dominum eius praestandi portalis militis
obligatione exolutum esse. Denique cum ante annum 1715. usum formalium
banderiorum in Hungaria dudum prekriženo
fuisse
desiisse constet, articulus porro 8. omnes omnino nobiles non modo
personaliter insurgere, verum etiam sua respective banderia producere debere
Skrlec Lomnicki, NikolaSzalagyi Istvan (1729-1799; 1739-1796) [1778, Zagreb; Pecuh]: Epistolae Nicolai Skerlecz ad Stephanum Salagi et responsorium Salagi, Verborum 7797 [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [skerle-n-epist-salag.xml].
Baricevic, Adam AlojzijeSkrlec Lomnicki, Nikola (1756-1806; 1729-1799) [1780]: Epistolae, versio electronica, Verborum 2018, ed. Teodora Shek Brnardic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [baricev-aa-epist.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1782]: Operum omnium tomus II, versio electronica, Verborum 46753, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skrl-2.xml].
Anonymus (1790) [1790]: Declaratio ex parte nunciorum Regni Croatiae, quoad inducendam Hungaricam linguam, versio electronica., 1839 verborum, ed. Franjo Fancev [genus: prosa - acta] [numerus verborum] [nn-declaratio-1790.xml].
Brezovacki, Tito (1757-1805) [1790]: Dalmatiae, Croatiae et Slavoniae trium sororum recursus, versio electronica, 94 versus, verborum 664, ed. Darko Novakovic [genus: poesis - satura; poesis - elegia] [numerus verborum] [brezov-t-recursus.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1790]: Discursus in secundum membrum propositionum regiarum seu opinio de insurectione in Regno Hungariae, versio electronica, Verborum 10693, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skerle-n-disc.xml].
Omnes locos monstra (paululum expectandum est dum data mittantur)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se voditelju projekta.