Machometus. templum / prout sui maiores semper in huiusmodi discriminibus factitauerint: respondit / si penes se victoria remaneret / non vnum tantum / sed quod duo magnificentissima templa constructurus esset / alterum in Hungaria / alterum Romae. Nunc postquam arrisit fortuna / sedatisque rebus ad orientem / nihil aliud restat / quam vt impiis votis Impium Thurcae votum. satisfaciat / ac in residuum Christianorum capiat expeditionem. Apparatus Thurcarum in

sumus. Neque enim his lucubrationibus humanam gloriam, quam electione contempsimus, quaesiui, sed ocium ac desidiam euitaui. Placuit igitur, quicquid post regis Matthiae Chugniadis Coruini excessum (inde enim historiam inchoabimus) regno per triennium dissidente in Hungaria gestum est, a caeteris rebus seiungere. Enimuero cum rebus publicis nihil sit intestina discordia perniciosius, nec ulla alia pestis ad magna quaeque imperia euertenda ea ualidior, magis utile ac frugiferum legentibus fore duxi, si

regibus sepultus iacet, ubi Matthiam quoque sexdecim ante diebus clam noctu deuectum nuda humo condiderant. Nam ei regio condi sepulcro non obtigit, monimento nondum perfecto, quod quidem uiuens ingenti sumptu et magnificentia struere aggressus erat, marmore e Transistrana Hungaria, quam olim Datiam uocarunt, petito, ubi multa uictoriarum monimenta a Romanis erecta imperatoribus reperiuntur. Ferunt autem Matthiam sepulcrum suum, perinde ac illud esset imminentis mortis praesagium, metu deterritum haud absoluisse, opusque magno inchoatum studio interruptum

impotentior, prę se ferens, utpote pro certo fere habens regnum Hungariae aduenae cessurum, Alienigenam, inquit, dominum, uiri Hungari, patiemur, cum et Hungarorum legibus cautum sit, ne quis peregrinus cuiuspiam magistratus obtinendi ius in Hungaria habeat, et bruta animalia naturae ipsius instinctu ex suo genere sibi duces, qui agmen praecedant, habere soleant? Neque enim cerui, grues, apes ducem sui generis sequi dedignantur. Ad haec ut nostrorum hominum prouerbio utar, nonne pro monstro esset habitum

cui rursus ex hostibus nostris, si sententiam meam comprobaueritis, maximum non iniciemus metum? Neque enim fiducia nostra in creando indigena rege parum finitimorum animos a belli deterrebit cogitatione, utpote queis eo facto demonstrabimus nec in Hungaria uiros deesse imperio dignos, et cum Matthia, Iani Chugniadis filio, Hungarorum uirtutem non esse extinctam. Quod si aduersarii nostri nos in designando rege conterraneo paululum haesitantes animaduerterint, utinam falsus sim uates, ueluti in destitutam hereditatem in

equitibus in Hungariam ueniret, hortatus est, ratus id neque comitiorum libertati obfuturum, et Hungaris pergratum fore, utpote quum probe nosset, uir moris antiqui haud imperitus, ueterem inter Polonos et Hungaros reges intercedere necessitudinem, Hungarosque in Polonia itemque Polonos in Hungaria uicissim regnasse. Nec prudentem uirum fefellisset opinio, ni in comitiis de rege Boemorum Vuladislauo, Alberti fratre germano, uiro magna moderati regis fama, mentio fuisset facta. Plerumque enim ignauia modestiae faciem, quoniam utraque

duceret, totum thesaurum regnante Matthia ab se qualicunque modo congestum in communem regni usum uersuram, rata et omnem rerum iacturam priuata uita leuiorem fore, nec difficulter pecunię detrimenta resartum iri, si uoti compos facta esset. Principes qui Vuladislauum in Hungaria regnare optabant, quamquam Beatricem ne in regno quidem priuatam agere e republica existimarent, nedum reginam esse uolebant - tantum odii siue reginae ipsius, siue regis Matthiae culpa in illam concaeptum erat (nam et illa,

in quo monasterium situm est, pauci ex his, qui monasterium irruperant, uino onerati substitissent, monachus quidam, e Pelusiensi monasterio pulsus, qui loco pręerat, licet esset Dalmata natione, ciuisque Rhacusanus ― nam Feudarense monasterium precio conduxerat ― multum tamen, eo quod in Hungaria inueterauerat, de regionis hauserat immanitate, et ipse mero simul et ira, quam singularis auaritia exasperauerat, malis consultoribus incitatus, ministros conuocat, de iniuriis monasterio illatis longa conqueritur oratione. Erat enim,

interficeret? Tantum uero abfuit, ut hic sacerdos, propter hominis necem, aut publica censura, aut sua ipsius conscientia sacris arceretur, ut insuper scelere dissimulato in patria, quo metu iuditii ex Hungaria profugerat, a ciuibus Rhacusanis eiusce caedis ignaris Tribuniensium praesul fuerit dictus, licet titulum duntaxat huius pontificatus Rhacusani usurpent, Turcis ciuitatem possidentibus. Sed nec Alexander Sextus, Romanus pontifex, tametsi et ipse homicidiis notus esset, hunc

gratum nuntium ad Boëmorum regem attulisse uideretur, mittit Pragam ― sedes est regni Boëmici ― Georgium quendam Boemum, lanii quidem filium, sed apud ipsam a paruo educatum, qui et Vuladislauo nunciaret se ab Hungaris regem esse designatum, et hortaretur eum ut, si in Hungaria regnare uelit, quamprimum cum exercitu ueniret, simulque oraret, ne se e clarissimis Europae regibus progenitam matrimonio iungere aspernaretur. Praeter dotem ingens auri pondus pollicetur, quod postea regi iam diademate ab Hungaris insignito, dono, ut fertur, in spem nuptiarum,

agam, de quo ut te admoneam quum me Boëmi nominis et communis patriae utilitas, tum meus in te summus amor cogit. Igitur publica oratoris persona, nescio quidem quam honeste, amice tamen, non tam exuta quam parumper seposita, quae in rem tuam esse censeo, tibi nunc in Hungaria regnaturo opportune ante oculos ponam. Quae profecto si animo recępta executus fueris, nunquam Hungaros ab offitio discessuros tibi est uerendum. Equidem a teneris annis in Coruina aula uersatus, bonis simul et malis meis, Hungarorum

perfectioris uitae. Sed quod genus uitę perfectius quam praesulum? Caeteri enim sacerdotum ordines ad ipsam tendunt perfectionem. Praesules uero, quandoquidem aliis documento esse debent, consumatissimae gradum uitae sortiti sunt. Cur igitur, Iane, me in Hungaria regnaturum deseris, remque mihi laetissimam tristem facis? Quae enim ulla regnandi uoluptas cuiquam esse potest, amicis destituto? Cur me ipsum fugiens inde abire paras, ubi sub Coruini imperio, ne dicam tyrannide, tamdiu uixeris? Cur, si mecum non eras in

liber tertius Maximilianus Austriacus de bello Hungaris inferendo cogitat, militem scribit, Austriae ciuitates in fidem recipit. Dum haec in Hungaria geruntur, Maximilianus Friderici Augusti filius ratus, ut erat, recuperandae Austriae tempus aduenisse, eo quod et Alberthus regnum Hungariae non mediocriter turbauerat, bonamque suarum uirium partem eo

munus regium per suam absentiam obire iusso, Posonium ad concitandos Boëmos proficiscitur. Sed quia eos, quos ad custodiam regni relinquebat, ex re insolita haud mediocriter perterritos animaduerterat, utpote qui regnante Matthia Coruino hostem armatum in terra Hungaria non uiderant, quo his metum minueret, aliquidque animi ac fidutiae adderet, ne scilicet, siue metu imminentis periculi, siue amplioris spei opinione despecta eius absentis fortuna, ut plerunque in aduersis fieri solet, praesenti Maximiliani

recuperatum iri, aut defendi posse, quandoquidem in his duobus uiris ea tempestate spes et fortunae regni sitae erant. Alemanus Albensibus fuga ducum perculsis (sunt enim omnes opifices ac mercatores) absque ulla ferme oppugnatione urbem coepit, Iacobo Scytha, quem diximus ab Hungaria transfugisse, muros, quorum situs satis peritus erat, ab ea parte aggrediente, qua hi a rege Matthia Coruino demoliti erant (aperuerat autem Matthias aliquantulum muri dum templum diuae Virginis muris ipsis urbis admotum auget, locumque sepulturae

Hungarorum uirtutem una cum Matthia Chugniade ad inferos ablatam esse. Validis relictis praesidiis Maximilianus in Austriam hybernatum reuertitur; Nouae Vrbis arx ei deditur; Hungaria mutuis latrociniis uexatur. Alemanus ubi ex eo, quem Budam miserat, Hungarorum animos intellexit, urbemque iam militibus atque operibus satis munitam, et ob id oppugnanti haud promptam, spe regni potiundi lapsus modum quoque

uidelicet Buda, quae caput regni est, totam etiam Hungariam subiectum iri, propterea quod regni Hungarici uires non in urbibus castellisque, caeterisue id genus ędificiis consistunt, uerum in exercitu, qui quidem ex nobilitate constat, sitae sunt. Nobilitas uero urbes, quae sane in Hungaria, ut diximus, rarae sunt, non incolit, sed quilibet nobilium in sui fundi uilla proprio degit arbitrio, nullius praeter regio audiens imperio. Igitur spe regni abiecta, quam omnino incisam sibi esse solerter cognouit opportuna praetermissa occasione, Ostriciam repetit

defensa ― nam plures sexingentis ex Alemanis, dum commissam suae fidei arcem tutatur, nullo ferme suorum amisso occiderat ― tandem deficiente commeatu pactus, ut cum suis rebus abiret, eam Alemanis dedidit, nullaque ob talem deditionem, utpote neccesario factam, infamia notatus in Hungaria est reuersus. Hoc statu Hungariae laetari pro se quisque ex his, qui fide dubia uictori procul dubio adhaesuri rerum exitum expectabant. Ex quibus Laurentius dux Vuilacenus, Bartolomaeus Varanensis prior, atque quidam alii, latronum more grassantes rapere ex

merito, sed insperato quodam euentu incidimus in infamiam. Ioannes Dalmata, sculptor illustris, regia munificentia eluditur. Erat in Hungaria, quo tempore haec gerebantur, Ioannes Dalmata, illustris sua aetate scalptor. Hunc rex Matthias Coruinus, quum ei, ex quibusdam eximiis operibus iussu ipsius factis, multum auri deberet, castello quodam ad Sauum amnem posito,

tempore acceptas fraternum dissidium in consilio habuerant. Coniuncto igitur cum Hungaris exercitu arma confestim in fratrem conuertit, ne hyeme quidem, quae solito atrocior erat, quiescendum ratus, posteaquam Alemanus hostis partim Albae moenibus inclusus tenebatur, partim metu ex Hungaria profugerat. Profectus Buda durissimo tempore anni maximo labore iter fecit. Niuem enim altissimam discutere multis in locis glaciemque dolabris cedere, quo uiam aperiret, miles cogebatur.

Alemani subinde agerent praedas, totam circa regionem cum lacu Peïsone, quem incolae Balathonem dicunt, diuique Aniani monasterium, quod in insula ipsius lacus situm est, metu sibi adiungunt. Est autem Balathon, ita aquam perpetuo stagnantem Illyrici uocant, nobilis in terra Hungaria lacus, cuius latitudo patet stadia septuaginta, longitudo uero quadrigenta nonaginta. Hunc incolae a Christi salutis humanae aduentu in agro Sisiensi erupisse, quorum opinioni ipse haud facile accedo, praedicant. Nempe a Plinio in orbis terrarum descriptione Peïsonem, ni mendum sit in

Porro hic lacus magnitudine sua et natura aquae, piscibusque, quos suauissimi diuersique ab aliis fert saporis, est memorabilis. Nam quum, quod in tota Hungaria humoris est, per hyemem gelu astringatur, haec sola aqua raro admodum congelascens, continuis ferme anni temporibus pisces subministrat. Campi ei adiacentes sicut frugibus sunt foecundi, ita et colles ripis eius imminentes gignendis uuis huberrimi,

tutos esse debere, religonemque non habitu exteriore, sed probitate atque innocentia constare. Hic itaque ante initium Alemanici belli, cum esset coenobii curator, cum quibusdam uicinis nobilibus uiris propter sacerdotii commoda, quae quidem hoc tempore in Hungaria maxime profanis praedę exposita sunt, inimicitias exercebat, multasque iniurias ultro intulerat recęperatque. Caeterum postea quam ea loca Alemani occuparunt, ratus se nactum praemendorum inimicorum occasionem,

haec obsidione famem etiam pertimescendam esse censerent, ultro colloquium petunt Hungarorum, ad id neccessario recurrentes, quod paulo ante inani spe inflati contempserant. Itaque pacti, ut cum armis et caeteris suis rebus, ex Alemania scilicet exportatis, non autem quas in Hungaria rapuerant, abirent, urbem regi cum omnibus captiuis tradunt. Quorum discessu caeteri quoque Alemani perterriti omnia Pannoniae loca ab se occupata intra paucos menses, partim sua sponte (pace mox cum Maximiliano facta), partim armis coacti, ante quam pax componeretur,

annis repositam condebat, ita quaestui deditus erat, ut ne a mercatura quidem abstineret. Emebat enim institorum suorum opera magnam uim boum, quod genus pecoris leui pretio in Hungaria paratum apud lanios Venetos magno uenibat. Quare cum mortem obisset, praeter eam pecuniam, quae partim legatis exhausta est, partim a ministris et clientibus furto, ut fieri in sacerdotum obitu solet, ablata, ad ducenta

esset de qualibet re controuersia, non armis, sed iure ac disceptatione ea dirimeretur. Postea quam in has iurauit conditiones, confestim in Poloniam proficiscitur, omnemque exercitum inuiolatum, haud consueta Hungarorum in subactos mansuetudine, ex terra Hungaria deportauit. Hungarorum conuentus Budensis; pax perpetua cum Maximiliano Austriaco sancitur; biennii gesta post Matthiae regis mortem hic absoluuntur.

ut arbitror, censent ― haud solet obstringere. Haec quidem mortuo Matthia Chugniade, quem Coruinum appellatum esse diximus, duobus annis ― tot enim ab eius morte usque ad pacem cum Albertho ac Maximiliano factam intercessere ― in Hungaria gesta sunt. Ludouici Tuberonis Dalmatae abbatis Commentariorum de temporibus suis liber quintus

Nam ubi audiuit Polonos Valachiam ingressos, confestim Hungariam repetiit. Porro Valachia, cuius pars ad ortum solis aestiuum spectans Moldouia dicitur (antiquis Dacia appellabatur), a Transistrana Hungaria montibus tantum ac syluis seiuncta est, qui quidem montes a Carpatho in austrum excurrentes usque ad Istrum fere amnem protenduntur. Huius incolae regionis in parte magis quam sub imperio Hungarorum degunt, ab Hungaris lingua et institutis differunt: Romana

populationes et unum insigne Turcaica clade cum Illyricis regulis ad Drinum amnem praelium. Huic successit Hysladimirus, qui Graecos, Macedones, Thraces, Moesos itidem populationibus ualde uexauit. Cum Sigismundo quoque Caesare ad Nicopolim, in Triballorum agro, quum eo ex Hungaria ille imperator processisset, aequo marte semel pugnauit. Hunc secutus est Homurathes cognomento Magnanimus, rex mea sententia et bello et pace clarissimus. Hic totam Thraciam praeter Constantinopolim imperio suo adiunxit, Dardanos, Triballos, Moesos, Macedoniam

regiones Turcaicis armis adhuc intactae ante oculos expositae iacent, unde sane non minus splendoris quam fructus reportari posse nulli dubium esse debet. Cognoscant non solum Poloni, sed etiam caeterae nationes, Bazethem uiris fortissimis abundare. Vicina est nobis Hungaria, ei contigui sunt Alemani, nec procul abest Italia, sicut armis militiae dissuetudine prope nuda, atque admodum imbellis, ita opibus ob terrae felicitatem et mercaturam, cui soli dedita est, refertissima. Vide quot pateant, modo absit liuor, clarissimarum uiae expeditionum, quot

mouenda nondum paratis, classem e Rhio, ubi id temporis hyemabat, eductam cum his nauibus, quas in Ambracio sinu, ut ante dictum est, aedificari iusserat, coniungeret, Methonemque inde oppidum ac caetera Venetorum in Peloponeso loca iret oppugnatum. Itaque quum ex Hungaria, legato a Vuladislauo, licet nouo exemplo, in gratiam Christianorum retento, neque certum bellum, neque res quietae nuntiarentur, Iacobum Eunuchum ― is erat ex regiis purpuratis haud postremus ― classe utraque ei attributa, omnibusque rebus, quae ad nauale bellum

congregat; plebs furibunda Georgio duce regnum ambiente arma in nobilitatem conuertit. Caeterum quum nihil aeque hominum animos disiungat ac ordinum diuersitas, sub ipsam fere Maximiliani ac Venetorum pacem exorta est in Hungaria inter plebeios et nobiles non modo discordia, uerum etiam atrox bellum, cuius quidem authorem ferunt extitisse tum Thomae cardinalis imprudentiam, ne dicam calliditatem ― nam et ipse e corpore plebeorum erat ― tum cuiusdam Georgii cognomento Scythe improbitatem. Qui dum Tauruni

opibus instructior est, is ad pontificatus munus obeundum magis idoneus existimetur, quod quidem argumento est Romae integritati ac doctrinae nullum fere locum esse. Et quo Thomas cardinalis pecuniam, quam Romae absumpserat, in Hungaria resarciret nempe dum Romanum pontificatum ambit, atque a splendore ac magnificentia commendari curat, sine ingenti sumptu ibi agere nequiuerat ― impetrata a pontifice Romano Leone Decimo legatione apostolica, re nunquam non

* intermixtis Zg: intermistis MK * Hungarica KZ: Hungaria M 241 * decreturus KZ: detecturus g: ex emend.

de continuo ab uno, et Ferdinandus, filius meus ab alio lateribus in custodiam et deffensionem comitatus mei invigilamus et sepe preliamur. Hoc anno Turchi ultra duas mille animas in captivitatem a comitatu meo abduxerunt. Alter filius meus, Christoforus est in Hungaria et a Serenissimo Rege habet stipendium. Et alia plurima pericula nobis imminent, ut hic nuntius meus plenius Sanctitati Vestre exponet. Et, quoniam amplius resistere non valeo, ego cum comitatu meo sub Sanctitatis Vestre vestreque Sanctę Sedis Apostolice

humillimam commendationem. Vestra Beatitudo, scio, satis meminit, quid sepe tam de statu huius regni ac de aliquo meliori ordine in eo ponendo, quid etiam de domino Colocensi mecum contulerit. Duo sunt potissimum magistratus in Hungaria, quorum prudencia, authoritate, industria hoc regnum regi consuevit: cancellariatus et the saurariatus – nam de palatinatu nunc nihil loquor. Cancellarium habet Vestra Sanctitas illum, quem voluit,

eam per quingentos amplius annos suo sanguine et suo privato sumptu ab externis hostibus tueatur. Sed ut omissis his, licet iustissimis, querelis ad rem nostram redeamus, descripsimus haec re vera ita, ut ea agi vidimus. Si stilus videbitur, sicuti est, incomptior, scimus non deesse plures et in Hungaria et in Polonia natos, qui potuerunt haec, si voluerint, exornare, quod si faciant, tantum abest, ut molesto id animo simus laturi, ut eos ad id vehementer etiam hortemur et gratias eis simus hoc nomine acturi, dummodo non recedant ab hac rei gestae veritate; nobis satis fuerit illis

caedis declarant; fuere, ut hi, qui pauci inde effugerunt, referunt, usque ad viginti quinque millia nostrorum. Omnium vero ubique tam caesorum quam captorum numerum in unam summam colligendo affirmare ausim ex his, quae cognoscere potui, periisse hac clade prope ducenta hominum millia. Citeriore Hungaria in hunc, quem diximus, modum a Dravi ostio ad Iaurinum usque vexata terrore non modico etiam his, qui procul erant, ac Viennensibus quoque iniecto, ponte super Danubio ad Pestum facto decimo quarto, quam Budam venerat, die caesar in ulteriorem Hungariam transiit, dimissus inde quoque ad

qui procul erant, ac Viennensibus quoque iniecto, ponte super Danubio ad Pestum facto decimo quarto, quam Budam venerat, die caesar in ulteriorem Hungariam transiit, dimissus inde quoque ad omnes partes, quae inter Danubium et Tibiscum sunt, omnia similiter vastat et comburit, sicut in citeriore Hungaria fecerat, multitudinem omnem, quae Tibiscum non transierat, partim gladio interimit, partim in servitutem rapit. Ipse satis iam in miseram Hungariam debacchatus, domesticis, quae interim in Asia Minore (quam Natoliam vocant) exorta fuerant, dissidiis eum revocantibus, omnibus, quae intra

Paulus etiam Curta negat quicquam sibi a te commissum esse de salibus: si es oblitus, accipio excusationem, sin plus cuiquam credis, quam Tranquillo, admodum egre fero: hactenus enim non didici fallere amicos. non tam mouet me damnum quam iniuria. deum testor si manebo in Hungaria recordabor, ut leniter dicam, hujus insolentis temeritatis pumilionis illius, etiam si deos et homines propterea offendam. Ego pro commodo tuo et honore libenter et sanguinem et fortunas meas profuderim, sed contumelia abiectissimi hominis

Farkas Janus dixit a te litteras accepisse Tyrnauiae ex conuentu atque ibi te futurum aliquot dies. Optabam tecum esse, sed iussit rex se sequar in Bohemiam, deinde Spiram: cuius voluntate hic excuditur illa nostra oratiuncula, sed addita sunt quedam de Hungaria, ut tempus istud postulat, puto non ingrata tibi futura. Non manebo hic diutius quam ad diem Sabbati: si quem in promptu equum pro me habes, rogo quam primum mitte, oportet autem ualidum esse et sallutarium, magna enim instant mihi itinera in hanc hyemem. si missurus

aliud prestare possum. Tuis binis litteris quas utrasque ad me Pape 19. et 23. Nouembris, respondi 22. X-bris. Noua ista (ut mandaueras) legi magnifico domino Petro Erdeudi, eumque et uxorem tuo nomine salutaui: quę res illi valde grata fuit. Indies expectabat famulum ex Hungaria: nescio an hoc biduo venerit. Ragusini seruitorem Regis Romanorum cum octo brigantinis conduxerunt Tergestum, qui Ragusii tamdiu fuit donec reuerteretur Constantinopoli, quem ipse miserat: quid autem curauerit, nondum intellexi: nam et brigentini

Thome Nadasdino comiti in Fogaras Judici curię Regię Maiestatis supremoque in Hungaria capitaneo etc. et patrono meo semper obseruandissimo In Hungariam.

vocaturque Michael Paczner, ciuis Viennensis. Huc recens venit fama fratrem Georgium composuisse cum regina et Cassum bassam cum quatuor zanzachis vulneratos esse sub una arce. Turcus affirmatur parare terrestres et nauales copias in Hungaria, classem enim dicitur subuecturus per Danubium. Res autem Germanice distrahent nostros principes a defensione Hungarie. Cesar enim decreuit contumaciam Madeburgi compescere, cui quidam suppetias contra Cesarem tulerunt. Sunt autem qui censeant nunc

In Hungariam. Illustrissime et Magnifice domine. Post meum reditum ex Hungaria bis ad te scripsi, primum ex oppido Buchari, unde et confectionem ad te misi, deinde Tragurio. Equidem anceps sum obliuione, an magnis occupationibus acciderit, quod meam rem non curaueris apud regem ut receperas, quod vehementer

Hec ad te scribo manu nepotis mei, qui nuper reddijt ex Turcis, quod ego adhuc non sane recte ualeo; per hos enim dies laboraui morbo ualido, sed dei gratia quotidie firmior sum; opto etiam ut recte omnia etiam tibi tuisque subcedant. A meo discessu ex Hungaria unas dumtaxat tuas litteras accepi, in quibus inter alias significabas, te si indutie succedent, a Stinsicach esse uenturum, eoque me euocaturum; quod utinam faxit, nam haberem pleraque tecum coram loqui. Fama est constans principem Turcorum expeditionem facere in

habito 48 cum hoste praelio (ibi quoque non tam ab hostibus victus, quia a suis pugnare contra suos nolentibus desertus) in Poloniam profugit detenta tamen in sua dictione libere tota illa Hungariae parte, quae est inter montes Carpatios, qui Poloniam et Russiam ab Hungaria dividunt, et inter Themesvar, inter Tibiscum porro fluvium et Transilvaniam ad haec tota fere Sclavonia, magna parte Transilvanie ex favore occulto in animis Hungarorum per totam Hungariam sparso. Etiam Ferdinandus habita corona regni a Petro Perenÿ in Alba Regali in

Vestram semper conservet felicem et incolumem. Ex Quinqueecclesiis, 8. Maii 1533. Eiusdem Vestrę Sanctitatis humillimus servulus et capellanus Stephanus Brodericus Sirmiensis manu propria 33 Familia de Casaliis legationibus insignis fuit. Eo tempore Franciscus, Gregorius et Iohannes connexus habebant cum legatis Iohannis regis. Franciscus et Iohannes et in Hungaria versabantur, ubi hic a rege Ferdinando anno 1535 deprehensus est.

poterunt, vereor, ne cum totali diviciarum nostrarum ruina. Melius esset mea quidem et multorum bonorum, cum quibus ista soleo interdum mussitare, sententia partem cędere volentes, quam ut totum nolentibus et invitis eripiatur. Quod Hungaria dogma Lutheri nondum palam recęperit, Vestra Sanctitas et Sedes Apostolica nulli hoc debet, nisi nostro Serenissimo Principi et eius modestiae et bonitati, qui licet a Sede Apostolica repudiatus et ab ea indignissime habitus, dat

tam in re litteraria quam in bellica excultissimum, in omnibus negotiis consilium celeritatemque maturrimam, ubi usuvenerit, pro mediocritate mea soleo commendare, si paulo constantior et minus praeceps esset, studeretque parsimoniae, neque ex novis rebus, quas Aloisius Gritti moliebatur in Hungaria, spes suas dum festinat assequi, ingratitudine sese erga Joannem regem infecisset. Nova nulla scribo, quum ipse melius scias, si quae sunt. Sunt autem veteres ignes et incendia, novi vero luctus et angustiae ac mala universa, quae jam inde a clade Mohachiense nobis minitantur, utinam non

simili ratione praecipuis viris dudum subscripsit. Rex noster, qui semper gessit christianum animum, nunc profecto, nec enim ulterius arte hostis duci potest, re ipsa, Deo favente, declarabit, quam male multi Christiani superioribus annis de se senserunt, eique falso conviciati sunt. Omnem ex Hungaria militem, omnes proceres, omnem nobilitatem ad se accivit, relictis Budae, aliisque in locis, exactiore cura conservandis, firmis atque opportunis praesidiis; Transsylvanos ad unum in arma domibus evocavit, et in aciem unam cum eis concessit; Stephano Maylad et Emerico Balassa vaivodis

facta fuerat) nec esse Regie M.ti nec Imperatori fideles, et nihil aliud agere, nisi ut ipsi dominentur, quum quesivisset, quinam isti essent, ego commemoravi illos, qui Budam tradiderant. Inquit Bassa, iniuriam illis facitis sic loquendo, nam Imperator, quum esset in Hungaria, interrogavit eos, an possent et tributum solvere et Budam contra Alemanos defendere, negaverunt utrumque prestare posse. Eam ob rem Imperator accepit Budam ad manus suas. Poteram obicere, perfidiose fuisse actum cum Hungaris, sed nolui venire ad contentiones inutiles.

per poter mandar imbasciatori a questa Felice Porta, e sta constretto che in soi paesi se provedesse per diffenderse, benché molto più voluntieri haria lassato tal impresa, se pur fusse stato qualche speranza de fermar la concordia con V.ra Imp. Alteza, quanto se apertiene al Ragno d'Hungaria. Niente dimeno venuto el salvocondutto, sùbito la M.tà Regia mandò me con presteza a questa Felice Porta, aziò dimostrasse a V. Imperial M.tà el sincero e propenso animo anchor esser al presente del Re mio ser.mo a fare la pace et la concordia con V. Imp Alteza.

Felice Porta, aziò dimostrasse a V. Imperial M.tà el sincero e propenso animo anchor esser al presente del Re mio ser.mo a fare la pace et la concordia con V. Imp Alteza. Già ha possuto haver inteso V. Imp. Alteza quelle rason, le qual el Re mio ser.mo tene al Regno d'Hungaria per la succession hereditaria et per li patti fatti con re Zuane et che la sua Regia M.tà è stata consretta far quello che per avanti ha fatto contra quelli rebelli et inobedienti li quali non obediscono né a la Regia M.tà né a V. Imp. Alteza, ma con astucia cercano ingannar l'uno e

non obediscono né a la Regia M.tà né a V. Imp. Alteza, ma con astucia cercano ingannar l'uno e l'altro, aziò loro possino regnare, et non per contender con V. Imp. Alteza. Perché sempre el Re mio ser.mo ha cercato, che de voluntà, consentimento et aiuto de V. Imp. Alteza el ditto Regno d'Hungaria conquistasse et di questo animo Le al presente molto confindandosse, che V. Imp. Alteza non li negarà tal gratia, domandando una cosa con modi ragionevoli et honesti et non senza gran laude et immortal gloria di quella. Et benché li Principi christiani et li Stati d'Impero Romano, come

Alteza non li negarà tal gratia, domandando una cosa con modi ragionevoli et honesti et non senza gran laude et immortal gloria di quella. Et benché li Principi christiani et li Stati d'Impero Romano, come già pol haver inteso V. Imp. Alteza, hanno concluso et in questo stanno, che lo Regno d'Hungaria come membro et bastione della christianità non abandonino, anzi lo defendino et recuperino. Ma el Re mio ser.mo per grandissimo rispetto et reverentia che porta a V. Imp. Alteza desidera più tosto de la mano et liberalità di quella che per via de'arme aquistar el ditto Regno d'Hungaria.

Regno d'Hungaria come membro et bastione della christianità non abandonino, anzi lo defendino et recuperino. Ma el Re mio ser.mo per grandissimo rispetto et reverentia che porta a V. Imp. Alteza desidera più tosto de la mano et liberalità di quella che per via de'arme aquistar el ditto Regno d'Hungaria. La fama de la grandeza d'animo et de la liberalità de V.ra Imp. M.tà è sparsa per el mondo, et tutti sanno che V. Imp. Alteza più combatte per gloria che per cupidità di regni, la qual è propria vertù di tanto imperatore. Qual adonque gloria magiore potrà V. Imp. Alteza havere

de la grandeza d'animo et de la liberalità de V.ra Imp. M.tà è sparsa per el mondo, et tutti sanno che V. Imp. Alteza più combatte per gloria che per cupidità di regni, la qual è propria vertù di tanto imperatore. Qual adonque gloria magiore potrà V. Imp. Alteza havere donando el Regno d'Hungaria al Re mio ser.mo, el qual cerca lo ditto regno con iuste cause et modi honesti. Prima V. Imp. Alteza haverà uno re tanto nobile e signore di tanti regni obligatissimo et pensionario, dapoi metterà pace a tutto el mondo già stracco di tante guerre, più non se spanderà el sangue humano,

qual non pregarà omnipotente Dio per la sanità de V. Imp. Alteza, la qual, potendo metter el mondo in ruina, per sua infinita bontà e clementia li harà donato pace etherna. Già V. Imp. Alteza ha tanti regni et imperii conquestato che gli è difficile a contarli, pol esser senza quel Regno d'Hungaria diffatto, lo quale sempre li ha dato più spesa che guadagno. Anchora le più utile a V. Imp. Alteza haver d'uno re nobilissimo testimonianza de tanta liberalità et grandeza d'animo che a volerlo cazar de lo regno, supportar infinite fatiche et spese con dubio fin di guera. Dio benedetto

in tal excelso vertu di V.Imp. Alteza et in la sua laude, che andara per el mondo, sapendo anchora che quella li quali havea scazato del regno li ha ritornati in la signoria, domanda e prega, se degni de sua liberalita relaxar e cederli Buda con el Regno d'Hungaria. Et la sacra Reg.M. promitte in recognitione di questa liberalita et testimonianza dela excelsa gloria et laude di quella ogni anno per un presente dar a V.tmp. Alteza ducati hungaresi cinquanta millia [m/50 ducati ogn'anno]. Havera V.Imp. Alteza el Re mio

non est solutum, flagitantibus stipendia respondetur, omnem insummi pecuniam in tuenda Buda. Expeditis omnibus que videbantur ad me pertinere, ocium decrevi agere, nam et interpres dixit, nequicquam expectes dimitti antequam succedat aliquod in Hungaria vel secundi vel adversi. Interim exercitus successit Pestho. Magnus metus ortus est Constantinopoli. Imperator decrevit aulam suam ultimam spem cum Usrei Bassa presidio Belgradi et Sirmii mittere, quippe non erat dubium, quin noster

Urbanum Bathiani. Hi autem omnes literas regias ad nos miserunt et volunt esse nobiscum. Iam More Laslo composuit cum Murat Bego, et Petrus Perenni erit noster. Itaque videat rex tuus, quid sit facturus. Si vult pacem, det 4 illas civitates sepe dictas, et pro reliqua Hungaria tributum solvat. Vide quanti faciat Imperator regem tuum: acceptus es et habitus ut canis, num adveniens discendensve vidisti Imperatorem aut osculatus es manum eius? Nullus, inquam, antehac legatus sic male tractatus fuit sine mea culpa. Tua,

moliantur. Quarum rerum ignoratione saepenumero contingit, magnas rebus publicis inferri calamitates: alioqui si nullis addiciantur incommodis, id non arrognet suae providentiae: caeterum tribuant felicitati, ac stupiditatem suam damnent. Memini equidem huiuscemodi negligentia bis in Hungaria maximam cladem accidisse: semel sub Ludovico rege, qui eodem praelio et ipse extinctus est, et omnes vires ac spes Hungarorum conciderunt. Iam erant a Thurcis iuncti pontibus Savus et

expugnationem Constantinopolis, et regna Graeciae, Albaniae, VValachiae, Seruiae quam Bosnam uocant Turcae, in prouincias redacta, illi quidem Christum tenaciter retinent, sed iuuentus dediscit, breuique futurum ut plena sit obliuio Christianitatis. Idem futurum in Croatia, Hungaria, Sclauonia, quae recentia additamenta sunt et auctaria Turcici imperij. QVAE CONDITIO DEbellatorum. VBI prouinciam cepit, omnia prouincialium

CONDITIO DEbellatorum. VBI prouinciam cepit, omnia prouincialium bona tam mobilia quam immobilia in praedam cedunt. Nobilitatem stirpitus excindit, praecipue regiam sobolem. Et quod nunc Vaiuodae filium apud se retinent, non alio consilio faciunt, quam si illis Hungaria adimatur, cum immittant ad res nouas moliendas: ubi illis securae possessio Hungariae fuerit, haud dubie e uita tolletur, nam Turcae in ea re nec generis, nec soceris, imo ne fratribus quidem parcunt. Clericos si non occidunt, omni fortuna et dignitate nudatos ad ludibrium et mendicitatem

atque adeo in quadruplum superent. Vtinam Christiani principes istis fatalibus victorijs se praepararent, et obsisterent, ne vlterius vires Mehemetanorum crescant, quae iam plus nimio inualuerunt. Amisimus Africam et Asiam, extincta est Graecia, aegrota est vsque ad mortem Hungaria, debilitata est Austria, vis mali istius iam Germanorum ceruicibus velint nolint incumbit, atque vniuersae Christianitati imminet, adeo vt nemo ab hoc periculo tutus videatur: qui posthac non alienam sed suam rem agent pro suis limitibus aduersus hostem depugnaturi, nisi velint pro

agentibus, seruatorem miserit, et in libertatem restituerit: ita quoque nobis breui coelitus auxilium sit mittendum. Quod si fieret, quis non speraret, quin breui futurum sit, vt Imperator Rom. non minus Constantinopolitano quam Romano imperio insignis sit futurus? Ferdinandus non minus in Hungaria quam apud Getas, Dacos, Scythas regnaturus, atque itidem rex Franciae suis ditionibus Asiam minorem ad diturus: Lusitani Aegypto potituri: Hispani tota Africa, Itali omnia littora quae cunque habet mare mediterraneum in sua potestate habituri. Angli quoque inter Turcas suum imperium

occasionibus temporum, et fatorum mutationibus vti velle, neque permissuros, vt reliquiae Hungaricae ditionis quae adhuc supersunt, et adiunctis aliorum viribus plurimum possunt, in ditionem et potestatem Turcarum veniant, quorum nomina etsi non omnium infra subieci, vt qui omnia amissa putant in Hungaria, aliquid consolationis accipiant, cum videant tantum in eo regno adhuc incolume superesse. Alij rursum doleant, si modo dolere possunt, magis ac magis suum appropinquans periculum sentire, tam tenues portiunculas Hungarici imperij olim a mari Baltheo vsque ad

auidissimis votis expectant Christianorum arma, ad quamlibet occasionem defecturi, et suos dominos et tyrannos, a quibus miserrime vexantur, oppugnaturi: quae res sola victoriam vel dare, vel maturare potest. Vbi autem semel victoria potiti fuerimus, patebit nobis vniuersa Hungaria, et per Danubium secundo flumine facilius licebit nobis omnes machinas et reliquos apparatus belli Constantinopolim deuehere, quam Turcae aduerso flumine Viennam. Quod vbi apud Persas inauditum fuerit, ex altera parte vsque ad Constantinopolim excurrent. Nec cessabunt

Dominorum Hungariae sustentans, adeoque ex Dominis Hungariae, inter quos primi nominis viri erant Jacobus de Thornalya [W: Tharnalia] , Stephanus Bathory de Somlyo, Paulus Arthandy et alij multi perduxerant [sic; W: perduxeram] , ut fidem Joannis Regis secuti, ex Hungaria officii gratia in Poloniam ad Regem venirent, et Regi in Hungariam iterum adventanti ad terminos usque Hungariae, honorifice [W: eum add.] excepturi, parato exercitu obviam ire non dubitarent. Caeteris vero rebus omnibus, quae subsequute sunt,

cursu rerum postulabante. Alioqui nec Romana mansione usurus commode iuxta illud tritum: Quum fueris Romae, Romano vivito more, quum fueris alibi, vivito more loci! Nam et Strigoniensis Valacchus Transalpinus est et ego Dalmata, in Hungaria tamen fortunam et benedictionem Dei assecuti, certe in eo toti sumus, ut genti nos accommodemus, apud quam vitam degimus. Sed de illo Illicino hactenus. Ego plurimum cupio Illustrissimae Amplitudinis Vestrae benevolentiam habere.

Kivül: Reverendissimo et observandissimo domino, Domino meo Antonio Verantio Archiepiscopo Strigoniensi etc. in Hungaria. Reverendissime et observandissime Domine salutem. Etsi mirifice me delectat ac etiam confirmat tenuitas mearum fortunarum, quae singulari Dei dono

accensus maiori studio a me contendere coepit, ut illum sibi ostenderem, ostensum uero perlectum atque probatum affirmauit auctorem talem, qualem splendida atque eruditissima ingenia probarent, et quali optimus quisque delectari posset, perindignum esse iacere in tenebris, qui rebus in Hungaria fortiter, magnifice et splendide post obitum Matthiae regis gestis ueritatis luce dignissimus gratum, iucundumque in sempiternae memoriae lumen possit et debeat afferre.

ut duorum imperatorum christianorum scilicet patris, et filii, ad duos itidem Turcarum principes patrem et filium legationibus fungeretur. His legationibus per quadraginta circiter annos exercitus, tandem Strigoniensi insignitus archi episcopatu, qua e summa post regium fastigium in Hungaria dignitas est. Nec immerito certe, ut qui non alienis adjutus adminiculis, sed propria virtute, licet diu reluctante fortuna, ad id culminis evaserat, quod tamen brevi etiam superasset, nisi vitae arctiores quam virtutis essent limites, nihilominus tamen tertio abinde anno adhuc ei unus, ac

vano a me rumore hausta, sed ex vetustis, ac originalibus tabulariis eruta recensere, ac oratione exaggerare, quin et ad eum usque, fortasse Pázmánnum, qui Sancto Stephano Primo Regi nostro, rem Christianam in Hungaria fundanti, e Germania auxilio accurrit, generis tui originem transcribere possem. Sed cum genus, et proavos, et quae non fecimus ipsi, vix ea nostra putem, ea lubens praetereo. Ego in te, quae ita tua sunt, ut

censura quodammodo vestiuntur, plena est familia tua, et ex illa velut ex foecundissima, perpetuaque scaturiente limpidissimi exundantisque fluminis origine, atque divite vena, virtutum atque honorum imitationibus plena est Hungaria; illa quidem quia ex illa et in illa natus es, parens tua; quia vero in illam tuendam atque amplificandam natus es, alumna tua. Nostri temporis sunt, tuae gentis sunt, et patriae nostrae, tua quidem communione

tua, et nostra lumina, Simon, et Franciscus Forgach, ille quidem pater tuus, et eius quem iam honoris causa nominavi, Francisci; Pater inquam tuus, et plurium a Patria virtute non degenerum, sed ante alios, duorum maximorum in Hungaria filiorum, quorum post regiam Maiestatem, in utroque statu, ecclesiastico scilicet atque politico, suprema spectata est authoritas; tua quidem Palatinalis, Francisci vero fratris tui, natu tantum te minoris,

uel in Dalmatia progenitum dicunt. Hunc itaque modo prae manibus habeo. Historiolam Ecclesiae Zagrabiensis intermissam habeo, quum praeter illa, quae istic collegeram satis confuse, nihil habeo, neque Domini Canonici quicquam dederunt, aut transmiserunt. Alii omnes ex Hungaria praestantiora quaeque ad Patrem Incoffer transmiserunt, qui eadem suis annalibus inseret. Legentur haec, memoria autem nostra peribit, incuriâ nostrâ. Repeto quod lateri superius apposui: bene fecit, quod Synodum intimauit. Eam tamen non

quendam obsistentem ne Rakoczium quadragenis ferè à TE cum equo corruentem passibus interciperes, vexillò primùm, tum et vita dextrâ TUA spoliâsti. Prodromi nempe haec eorum, quae dignitatibus auctus facturus eras, quae postmodum Hungaria, et Italia à TE fieri spectavit, singulis enarrandas minimè sufficimus, quare compendium ceterorum teneat victoria illa ad Vipalancam de 30. Turcorum,

et Christi fideles, quamprimum maximas victorias contra Turcas reportabunt, et S. Mater Ecclesia triumphabit. Quod statim sequens probavit eventus, cum Die 7. eiusdem Mensis S. Caietano sacra, in Peloponneso Corone Turcis erepta est, nec multo post in Hungaria Neocastrum, aliaeque urbes ad Caesarem rediere. Huius apparitionis, sicut et reliquarum series, describitur in Relatione M. S.
4.684  Insula lunato Phebea asserta tyranno,

Status seu jurisdictio in Croatia varia, multiplexque est. Videlicet primo, politicus sic dictus status; cujus ab anno 1756 uti infra magna mutatio, huic post regem praest banus, sub titulo Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae bani. Est praeses banalis tabulae, idem ferme ipse, quod in Hungaria locumtenentiale consilium, quia ab eo et per eum recipiuntur jussa ac dispositiones principis. Praeest confiniis dictis banalibus, eaque regit absolute, nec in iis dependet a consilio bellico; horum regendi ratio ab anno 1750, ut infra videbitis est alia, ac olim fuerit.

Bona et tenuta ad Varasdinum. ItemOpatinecz, Jakopovecz, Lusan etc. Episcopus graeci ritus unitorum. Bona Pribich, item Preszeka.
Familiae his recentibus annis ex Hungaria advenientes et possessionate in Croatia factae. Dominus Christophorus Niczky per uxorem suam natam Catharinam Jankovich obtinuit bona Brokunievecz seu Moravche, item Ladomer. Dominus baro Pongracz ut supra.

Dominus Sigismundus Komaromi. Venit pro ammanuensi ad protonotarium Petrum Skerlecz, inde allegando fiscalis episcopi, tum fiscalis in Croatia regius, ducta uxore domina Chegell possessionatus redditus. Dominus Samuel Orlyk missus ex Hungaria pro provisore Erdoediano.1 provisor, praefectus, tum nobilis factus, per uxorem Evam Markovich redditus possessionatus in Novaki. Dominus Ignatius Kelcz post resignatum munus leitinantii, ducta uxore Anna Maria Pressek, possessionatus factus.

Kercselich Systemata regiminis regum Hungariae. Ejus Annales. Collectiones variae diplomaticae. Dissertationes variae. Institutiones politicae pro Hungaria et Croatia ad juventutem. De banis Croatiae. Excerpta summaria pro facilitando studio. Comitatus Crisiensis. Notitiae ecclesiae Quinque-Ecclesiensis. De sublimium potestatum

Bibliographia locorum inventorum

Jan Panonije (1434-1472) [1447, Italia; Hungaria]: Epigrammata et elegiae, versio electronica, 5735 versus, verborum 37748, ed. Sandor Kovacs [genus: poesis - epigramma; poesis - elegia; poesis - carmen] [numerus verborum] [ian-pan-epigr-eleg.xml].

Jan Panonije (1434-1472) [1456, Italia; Hungaria]: Epistulae, versio electronica, 1969 verborum, ed. Samuel Teleki [genus: prosa - epistula; prosa - versio] [numerus verborum] [ian-pan-epist.xml].

Jan Panonije (1434-1472) [1465, Hungaria]: Galeotto suo epistula, versio electronica, 926 verborum, ed. Acs Pal Jankovics Jozsef Koszeghy Peter [genus: prosa - epistula] [numerus verborum] [ian-pan-epist-gal-1465.xml].

Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1505]: Epistulae, versio electronica., Verborum 166, ed. Petrus Kasza [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [brodaric-s-epistulae.xml].

Banicevic, Jakov (1466-1532) [1513]: Epistulae anni 1513, versio electronica., Verborum 5324, ed. G. Amboise [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [banic-j-epist-1513.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518, Augsburg]: Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica, 35 versus, verborum 5015, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [andreis-f-thurc-germ.xml].

Crijevic Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522]: Commentarii de temporibus suis, versio electronica, Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, ed. Vladimir Rezar [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [tubero-comm.xml].

Frankapan, Bernardin (1453-1529) [1525, Modrus]: Bernardinus de Frangepanibus Clementi papae VII, versio electronica, Verborum 544, ed. Bessenyei Jozsef [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [frankapan-b-epist-1525-02-15.xml].

Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1526, Budim]: Stephanus Brodericus electus episcopus Sirmiensis, cancellarius Clementi papae VII, versio electronica, Verborum 653, ed. Bessenyei Jozsef [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [brodaric-s-epist-1526-03-17.xml].

Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1527]: De conflictu Hungarorum cum Solymano Turcarum imperatore ad Mohach historia verissima, versio electronica., Verborum 959, ed. Arnold Ipolyi [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - historia] [numerus verborum] [brodaric-s-mohach.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1532, Venecija; Bec; Bec; Bec; Venecija; Venecija; Venecija; Trogir; Rab; Sarvar; Venecija; Trogir; Bakar; Sarvar; Trogir; Sarvar; Trogir; Venecija; Trogir]: Epistolae ad Thomam Nadasdinum, versio electronica, Verborum 5603 (pro tem), ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [andreis-f-epist-nadasd.xml].

Vrancic, Antun (1504-1573) [1532]: Memoriale Antonii Verantii de statu rerum Hungaricarum a morte regis Ludovici II. usque ad finem anni 1529, versio electronica, Verborum 1364, ed. Bessenyei Jozsef [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [vrancic-a-memoriale-1532.xml].

Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1533, Pecuh]: Stephanus Brodericus episcopus Sirmiensis Clementi papae VII, versio electronica, Verborum 239, ed. Bessenyei Jozsef [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [brodaric-s-epist-1533-05-08.xml].

Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1533, Budim]: Stephanus Brodericus episcopus Sirmiensis Clementi papae VII, versio electronica, Verborum 722, ed. Bessenyei Jozsef [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [brodaric-s-epist-1533-08-01.xml].

Vrancic, Antun (1504-1573) [1538]: Epistulae anni 1538, versio electronica, Verborum 4332, ed. Laszlo Szalay [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [vrancic-a-epist-1538.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1543]: Commentarius rerum actarum Constantinopoli anno 1542. Versio electronica, Verborum 4922, ed. Srecko M. Dzaja Guenter Weiss [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [andreis-f-const.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1545, Cracovia; Polonia]: Ad optimates Polonos admonitio, versio electronica, Verborum 8436, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio; prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [andreis-f-polonos.xml].

Durdevic, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545, Leuwen]: De Afflictione, Tam Captivorum Quam Etiam Sub Turcae tributo viventium Christianorum : cum figuris res clare exprimentibus ; Similiter de Ritu, deque Caeremoniis domi, militiaeque ab ea gente usurpatis ; Additis nonnullis lectu dignis, linguarum Sclavonicae & Turcicae, cum interpretatione Latina, libellus, ed. Durdevic, Bartul [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [djurdjevic-b-afflictio.xml].

Durdevic, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545, Leuwen]: Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primum de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum., ed. Durdevic, Bartul [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [djurdjevic-b-prognoma.xml].

Utjesenovic-Martinuzzi, Juraj (1482-1551) [1545]: Epistola ad Antonium Verantium, versio electronica., Verborum 599, ed. Utiesenovic, Ognjeslav M. Laszlo Szalay Gusztav Wenzel [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [utjesenovic-j-epist-1545-02-28.xml].

Vrancic, Antun (1504-1573) [1567, Prag]: Antonius Verantius episcopus Agriensis cardinali Commendone, versio electronica, Verborum 632, ed. Bessenyei Jozsef [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [vrancic-a-epist-1567-04-05.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1570, Tragurii]: Reverendissimo et observandissimo d. Domino meo Antonio Verantio Archiepiscopo Strigoniensi etc. in Hungaria, versio electronica, Verborum 1755, ed. Laszlo Szalay Gusztav Wenzel [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [andreis-f-epist-1570-02-02.xml].

Benesa, Petar (fl. 1570) [1570, Dubrovnik]: Epistula ad Ioannem II. Zapolyam, versio electronica, 482 verborum, ed. Vlado Rezar [genus: prosa - epistula] [numerus verborum] [benesa-p-epist-1570.xml].

Vrancic, Faust (1551-1617) [1575]: Vita Antonii Werantii, versio electronica, 51 versus, verborum 606, ed. Martinus Georgius Kovachich [genus: prosa oratio - vita] [numerus verborum] [vrancic-f-vita-ant.xml].

Kitonic, Ivan (1561-1619) [1619]: Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica, 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [kiton-i-dir-meth.xml].

Levakovic, Rafael (o. 1597 - o. 1650) [1639]: Ad Benedictum Uinkouich episcopum epistulae XI, versio electronica, Verborum 6550, ed. Sime Demo [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [levakov-r-epist.xml].

Belostenec, IvanGlavinic, SebastijanAnonymus (1593./1594. - 1675) [1675]: Gazophylacii dedicatio et prologus, versio electronica, 3558 verborum, 12 versus, ed. Damir Boras [genus: prosa - dedicatio; prosa - epistula; prosa - prologus; prosa - paratextus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [belostenec-i-gazophylacium-ded.xml].

Vicic, Kajetan (?-ante 1700) [1686]: Thieneidos libri sex, versio electronica, 5415 versus, verborum 33672, ed. Gorana Stepanic [genus: poesis - epica] [numerus verborum] [vicic-k-thien.xml].

Krcelic, Baltazar Adam (1715-1778) [1748, Zagreb]: Additamenta ad Annuas, versio electronica, Verborum 17030, ed. Tadija Smiciklas [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [krcelic-b-ann-add.xml].

Omnes locos monstra (paululum expectandum est dum data mittantur)

Preme hic ut KWIC videas