Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | quaere alia! | qui sumus? | index auctorum | schola et auxilia | scribe nobis, si corrigenda inveneris! |
Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme. Bibliographic criteria: none (Omnes textus textus) Search criteria: dalmatiae Quod quaesisti inventum est in 210 locis.
1 2 3
Loci 101-200:101. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section]
102. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section]
Romanos imperatores Polam Italiam finire statuisse, quomodo Strigna oppidum seu uilla, quam Hieronymi patriam esse fingunt, ad Italiam uergens (non enim multum a Iustinopoli, quae a parte occidentali Histriae est, distare dicitur) Dalmatiae confinium fuit? An non diuus ipse Hieronymus suae originis regionem
103. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section]
104. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section] uobis, Tria commendant prouinciam seu regionem. uiri praestantissimi, satis compertum esse existimo, uidelicet ex situ cum fertilitate ac ex naturalibus incolarum bonis conditionibus nec non ex ipso populorum in ea degentium studio, legibus et consuetudinibus. At haec Dalmatiae quam eminenter conueniant, Tria haec maxime conueniunt Dalmatiae. facile considerantibus apparet, si ad singula descendendo singulorum ratio pensitetur. Dalmatia enim, Primum. prisca prouintiarum partitione ommissa (quemadmodum
105. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section] satis compertum esse existimo, uidelicet ex situ cum fertilitate ac ex naturalibus incolarum bonis conditionibus nec non ex ipso populorum in ea degentium studio, legibus et consuetudinibus. At haec Dalmatiae quam eminenter conueniant, Tria haec maxime conueniunt Dalmatiae. facile considerantibus apparet, si ad singula descendendo singulorum ratio pensitetur. Dalmatia enim, Primum. prisca prouintiarum partitione ommissa (quemadmodum nunc apud omnes inoleuit opinio), Histriam ab occidente habens Epyro et Macedonia ob
106. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section] ad multas regiones facilem transitum habet uariarumque rerum ad bellum necessariarum copia faecundatur. Nam tota haec ora neque nimiis caloribus exuritur neque superfluo frigore aspera est aut horrida, sed inter utrunque manens semper uiret aspectuque est mirum immodum delectabilis. Maritima enim Dalmatiae pars (ut Plinio placet)
107. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section]
108. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section] Dioclitiani filia, a Maximiano fratre pro fidei confessione interempta, nec non et Serena, Dioclitiani uxor, Serena regina Dioclitiani uxor. ac Marinus Dalmata Marinus confessor deo sine cede in pace coniuncti aliique multi in diversis Dalmatiae partibus ab hostibus fidei olim occisi. Quorum nomina tanquam uobis omnibus nota, ommitto, triginta duos fratres ordinis praedicatorum in Bosna fluminis submersione ab infidelibus necatos commemorando. XXXII fratres ordinis praedicatorum martyres. Pro quorum
109. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section] obseruantia res publica Dalmatarum uehementer olim aucta fuit, nobilissimeque fuerunt praepotentesque ciuitates in ea aedificate. Ex quibus potiores commemorare me non piget, ut noueris Dalmatas
etiam antiquis temporibus politicis moribus studuisse. Fuit enim Dalmatiae olim Delmin uel Dalmium,
Delmin uel Dalmium.
ampla sane (ut Strabo inquit)
110. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section] uel Dalmium.
ampla sane (ut Strabo inquit)
111. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section] colunt ueneratione largaque in exornandis eis impensa prosequuntur. Cultissimis enim nitent Dalmatarum urbes episcopalibus ecclesiis amplaque sunt frequentia apud eos religiosorum monasteria et, quod ad rem summopere pertinere existimo, nihil fere in urbibus Dalmatiae hospitum obtutibus occurrit, quod christianam non redolet pietatem. Nam quanto acriori in pugnam feruntur impetu, tanto in conuictu Dalmatae sunt humaniores. Hinc euenit, ut quicunque siue domi siue foris intima perseuerantique Dalmatarum potiuntur familiaritate, eos animo esse liberos,
112. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section] lib. VII. (238) a Pariis conditam (quemadmodum supra tetigimus) urbem habens, Pharum urbs. circa Nerentani sinus intima uiginti quinque milibus passuum distans ab hostio Naronis amnis in littore Dalmatiae, quatuor supra uiginti stadiis a continenti diuellitur longitudinem nacta stadiorum quingentorum et sexaginta. Latitudo non est ubique eadem, sed, quod maximum spatii eius est latitudinis, sex et nonaginta stadiis mensuratur. Principium insulae a continenti planum est, insigne structura
113. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | Section]
Leonardi Ales Taurinensis Poetae Laureati Tetrasticon.
114. Rozanovic, Antun. Epigramma ad Nicolaum Nalis... [Paragraph | Section] quo tollis in astra,
115. Andreis, Franjo... . Ad optimates Polonos admonitio,... [page 33 | Paragraph | Section] in
116. Vrancic, Antun. Iter Buda Hadrianopolim, versio... [Paragraph | Section] appellantur, uno ordine ab occasu in ortum provecti, donec Scardum attigerint, inde a Scardo ad meridiem ducti, in Pontum supra Mesembriam civitatem desinunt. Caeterum ubi Scardus a Bebiis Albio contiguis recesserit, quicquid est per Dalmatiae regiones, per Boznam, Herzegovinam et demum in reliqua ejus plagae Illyricae montium usque Belgradum et Zmiderovium et medios cursus fluminis Moravae, hoc totum Scardi est, teste eodem Ptolomaeo in tabula N. Et hucusque,
117. Benesa, Petar. Epistula ad Ioannem II. Zapolyam,... [page xxxix | Paragraph | Section] Prva TEI verzija.
denusque Z: densusque D
hinc inde viarum
Ordo cingatur Corzula picta manet.
manet. Et
quidem Z: manet, /Corcula, Dalmatiae non ultima gloria surgit,/ quaeque praemit
Venetos, sedula Cura, Patres./ Et quidem D
Et quidem eo tempore locus satis munitus reperiebatur praesertim tormentis. Nam
paucis diebus ante bellum motum
alteri maritimarum rerum Illyrici a senatu cura demandata
fuerat, et transmisso ab eis tunc primum hoc felici nuntio ad senatum non tantum
trepidatio universi sinus
sinus soluta Z:
sinus Dalmatiae soluta D
soluta est, sed ex Curzulensi facinore ab
omnibus capta fuit ingens laetitia, quam etsi
etsi Z: et si D
non ausim nominare praesagium eodem anno
satis.
Divi invocandi.
ut
huic intestino dolori medelam aliquam afferrem, variarum historiarum lectione
operam nauare coepi, a qua magna ex parte sum ea molestia levatus, quę solet eos
exercere, qui patriam deserere coguntur. Coeterum, inter legendum plurima sese
mihi obtulere, quę ad hanc nostram Dalmatiae provintiam pertinebant, quę propterea hoc in ocio ex temporum ordine in unum redigere, atque de rebus Dalmaticis
historiam contexere decrevi, itaque feci. Magnam, vero, lucem operique meo huic
attulit labori commentariolus, qui de Dalmatiae regibus inscribitur e
mihi obtulere, quę ad hanc nostram Dalmatiae provintiam pertinebant, quę propterea hoc in ocio ex temporum ordine in unum redigere, atque de rebus Dalmaticis
historiam contexere decrevi, itaque feci. Magnam, vero, lucem operique meo huic
attulit labori commentariolus, qui de Dalmatiae regibus inscribitur e Slovina a
Marco Marulo in Latinam linguam conversus. Quę quidem historia sicut tum ex
hoc, tum ex illo probato auctore excepta est, ita facilius et dulcius in parvum volumen redacta leguntur, quae sparsim hinc inde colecta sunt at praeterea
in tuam domum a te perhumaniter exceptus est,
ex quo postmodum factum est, ut multorum amicitiam virorum, tum saecularium,
tum ecclesiasticorum facile iniret, quibus omni se bonarum litterarum gerere
eruditum ac insignem historicum facile praebebat ac provinciae Dalmatiae
rerumque in ea gestarum mire studiosum demonstrabat. Quare, cum quadam die
a me inter deambulandum efflagitasset, ut libros decem, quos de rebus huius
provintiae lucubraveram illi ostenderem, ego qui talem virum plurimi ducebam,
facere non potui,
Fori, seu
Iudicum?
Duplex: alia specialis. Et haec iterum quadruplex: Palatinalis, ut omnes
causae fiscales, et extraordinariae:
I. Quod huiusmodi appellationes
causarum fiunt, tam ex sedibus Iudiciariis, quorumlibet Comitatuum Regni
Hungariae, quam etiam ex partibus eidem subiectis, utpote Regnis
Dalmatiae, Croatiae, et Sclavoniae, nec non olim Transylvaniae 3. tit.
3. quia solum Regnum Hungariae, propter sacram Coronam est
principale, et caeteris praeeminens, reliqua eidem annexa et subiecta. II.
Quod
CVSTOS.
VRBEM Ragusium, in qua Iunius Palmotta scriptor huius poematis natus est, condidere atque habuere initio Ciues Romani, a transscriptis antiquitus in Epidaurum illyricam colonis orti. Hi namque excisa Slauorum armis, una cum Salonis, aliisque Dalmatiae urbibus patria, in rupe ad radices montis, cui Bergatto vocabulum est, posita consedere; loci asperitate ad arcendos ingruentium barbarorum impetus pro munimentis usi. Ac primo quidem vitam maritimis quaestibus piscatura, et nauigatione tolerauere; mox acuente, ut fieri amat, industriam
Slauis fusi inde, fugatique recedere. Ex illo clarum Ragusii nomen, et ciues virtutem suam periclitati, suisque fidentes viribus, maiora audere, atque opes per longinqua commercia terra, marique petere aggressi sunt, eoque dignitatis et amplitudinis Patriam suam prouexere, ut iam tum caeterarum Dalmatiae Ciuitatum, quasi antiquo Salonarum iure in se transmisso, primas tenere visa sit. Cuius rei satis locuples testís est Porphyrogeneta Constantinus Orientis Imperator, cuius erat in ditione Dalmatia: qua tunc maritimis aliquot vrbibus, non absimilem Ragusinae fortunam expertis,
ac Illustrissimo
DOMINO, DOMINO
per annos aliquot gesto vicerunt Chrobati: Abarumque partem occiderunt, coeteros parere
sibi coegerunt: atque ab illo tempore a Chrobatis possessa nomen etiam Chrobatia
accepit. Animadvertit in hac Porphirogeniti sententia
Pannoniae incolas diu tribulantes: nam hi cum Gothis sive Slavis
Croatis Presbyteri Diocleatis in aetate conveniunt. Et quidem Verli sive Herli idem
significat, ac Latinis egregii dicuntur. nam et Vidomar sive Vidomir secundus Verlorum Rex
circa eadem tempora in Dalmatiae Confiniis regnasse perhibetur, qui Sanctum Maximum cum
quadraginta Christianis martyrio effecit; et Svevlad tertius illorum Rex, qui Narsetem
contra Gothos iuvit, rebus heroicis clarus, memoratur; ut
/Libro 4./
qui Lingones appellabantur, cum Totila septem vel octo Tribus Nobilium. Hi
videntes terram Croatiae aptam sibi fore ad habitandum, quia rari in ea coloni manebant,
petierunt et obtinuerunt eam a Duce suo. Chroatia est regio montuosa a septentrione
adhaeret Dalmatiae: haec regio antiquitus vocabatur Curetia, et populi qui nunc dicuntur
Chroatae dicebantur Curetes vel Coribantes. Unde Lucanus.
Arbensis, Scylaci Cariandensi
Catarabatis dicta, quam eiusdem Scylacis Interpres Holsteinus Arbatin vocat, ac altera
Cratia prope Pharum, omnes Crovatiae regno adiacentes, in huius nomen quod conferant
coniectari liceat; cum autem Croatiam montuosam esse regionem, et Dalmatiae a septentrione
adiacere, dicat idem Archidiaconus, Chroatosque alias et Corybantes fuisse dictos asserat:
verius a Corbavia provincia, Liburniae veteris Croatiaeque modernae media atque altissima
regione, olim Corybantia dicta, Crovatorum nomen observatum
Regni Croatiae adscribit fuisse Confinia, Ab Oriente Delmia, ubi Civitas Delmis, in qua est quaedam Ecclesia, quam Beatus Germanus Capuanus Episcopus consecravit, sicut scriptum reperitur in ea. Ab Occidente Carinthia, versus mare usque ad oppidum Stridonis, quod nunc est confinium Dalmatiae, et Istriae, ab Aquilone vero ripa Danubii usque ad mare Dalmaticum, cum tota Maronia et Chulmiae Ducatu. Et
rite Croatorum Regnum usque ad ripas Danubii xtensum fuisse adhuc anno Christi 838. observavit
Croatensem sive
Croaticam, et populos Croatinos (Hrvatjani) appellabant. Sed et trans Danubium amplissimis
terminis Croatorum Regnum extendebatur, ut ex superius narratis Porphirogeniti verbis
constat, qui ulterius
Deos.
deinde in Croatiam proprie et Serbliam proprie divisum extitit.
Caeterum non modo Narentani (ut in sequentibus demonstrabimus) Slava Croataque natio sunt,
verum etiam ipsi Bosnii et Serblii. Uti ex supra relata Porphirogeniti sententia satis
liquet; Chrobati qui Dalmatiae partes incolunt, a Chrobatis Albis originem ducunt
etc. Et Slavis contermini sunt, Serblis, qui Chrobati dicuntur. Idem sentit
Olim quippe Croatorum Regibus subditae tributariaeque
fuerunt
C. Belca C. ita ut universum essent librae DCCX. excepto vino et caeteris speciebus diversis, quas praeter pecuniam exhibebant. Et
Cresimirus Croatorum Rex Adriaticum Mare suae appropriabat iurisdictioni, ut constat ex
eiusdem privilegio,
nationem, hic monitum iri
volumus. Croatos nempe tam inter se quam a Dalmatis Slavorum nomine nuncupatos in scripturis antiquis reperitur; In Privilegiis autem tantum se Duces et Reges Croatorum non Sclavorum nominarunt,
ut
lingua vernacula conscriptis, in Latinam translata, non nihil carpat, et
quaedam in dubium fidem vocet; Quod Narentanos, eandem cum Croatis nationem fuisse,
ambigat. Et Tragurium, Patriam suam, nec non Spalatum et Iadram, Civitates Maritimas
Croatiae adimit: eas Dalmatiae, quasi alienae regioni, aut alteri genti, appropriaturus.
Primum eo argumento fundare supponitur; Quod patria illa commentaria cum Graecorum
Francorumque notis, in rerum actarum tempore, ac Regum nominibus, per omnia non
conveniant. In secundo haeret; quod
adscripserit. Et tertium; quod
in Civitatibus illis Latinorum et Romanorum reliquiae se conservaverint, illorum lingua
adhuc uterentur, et Dalmaticum nomen, Provinciae a Romanis inditum, conservent. Ad haec
(pace eiusdem Lucii) ex ipsius vulgatis
et Dalmaticum nomen, Provinciae a Romanis inditum, conservent. Ad haec
(pace eiusdem Lucii) ex ipsius vulgatis
primum titulum Regium ab Imperatore Constantinopolitano consecutum, argui posse,
ex Archidiaconi verbis, asserat: illius verba ad proprium, non autoris sensum
interpretatur. ubi namque
argui posse,
ex Archidiaconi verbis, asserat: illius verba ad proprium, non autoris sensum
interpretatur. ubi namque
caeteri successores eius Reges, recipiebant Regiae dignitatis insignia ab Imperatoribus Constintanopolitanis et dicebantur eorum Eparchi sive Patritii.
Pannonias nominat
se
tamen Regem Croatorum scribebat, ut ex eius Privilegiis satis constat:
eosque a suis Croatis Reges nuncupatos, et Regionem, quam sub eorundem Francorum quoque Imperio, possederunt, Regnum Croatorum dictam,
eo deduxit.
Et postquam Slavi Romanos deleverunt, eorumque loca tenuerunt, reliqui Romani in orae maritimae oppidis servati, eaque etiamnum tenent, et sunt ista: Rausium, Aspalathum, Tetranguria, Diodara
et
Dalmaticae Provinciae nomine sensim cessante, nec Mare Dalmaticum, nec Insulae Dalmaticae, minus Civitates, in Continenti Croatico sitae, Dalmaticae
dicendae sunt. Et sicut Rausinam Porphirogeniti Civitatem sua liberalitate Dalmatiae
adimit, Slavoniae approprians: ita magis Spalatum et Iadram (Tetraguria minus curata)
Slavonicae earum Croatiae iure bono reliquisse debuisset, non ignarus suarum in utroque
opere
Et sicut Rausinam Porphirogeniti Civitatem sua liberalitate Dalmatiae
adimit, Slavoniae approprians: ita magis Spalatum et Iadram (Tetraguria minus curata)
Slavonicae earum Croatiae iure bono reliquisse debuisset, non ignarus suarum in utroque
opere
Slavoniae approprians: ita magis Spalatum et Iadram (Tetraguria minus curata)
Slavonicae earum Croatiae iure bono reliquisse debuisset, non ignarus suarum in utroque
opere
Traguriensis deducta serie, ab Anno Christi 1000,
usque ad Annum 1420 et ulterius, meri Croatiae, Regiique Comites illi praefuere. quam totam seriem 36. tantum annis (id est
a 1322, ad 1358) Veneti Praesides interruperunt. Quod vero
curo Mundi laudem, pro sermonis elegantia: quippe quotquot ih hac regione Civitates sunt, tot, possum dicere, Grammaticae dialectos esse, et quisque particulari suo modo loquitur: adeo cum omnes Croatae simus, alter tamen alterius omne verbum non intelligimus.
Nec aliunde Dalmatiae, a Romanis institutae Provinciae nomen hoc, quam a Dulmno Croatiae
regione et olim urbe cognomini, Regiae Croatorum Coronationis loco (uti suo loco
referemus) desumptum Romani dilatarunt: nec Dalmatiae Regni titulo alios quam Croatiae
Reges usos comperimos.
tamen alterius omne verbum non intelligimus.
Nec aliunde Dalmatiae, a Romanis institutae Provinciae nomen hoc, quam a Dulmno Croatiae
regione et olim urbe cognomini, Regiae Croatorum Coronationis loco (uti suo loco
referemus) desumptum Romani dilatarunt: nec Dalmatiae Regni titulo alios quam Croatiae
Reges usos comperimos. Iadram vero Ptolomaeus ut coeteri Geographi, in Liburnia statuit,
/Libro 2. capite 17./ imo inter Liburnicas Insulas etiam Traguriam numerat, quas omnes
Liburnicas Dandulus Venetus /Ad Annum 874./
17./ imo inter Liburnicas Insulas etiam Traguriam numerat, quas omnes
Liburnicas Dandulus Venetus /Ad Annum 874./ appellat, Croatiamque, inter Macedones et
Istros, in Albam et Rubeam dividit.
In Tabulis etiam Geographicis, /De Regno Dalmatiae et Croatiae/ nomini Latino affectatur
Lucius; nam, ut in Prima nullius Dalmatiae meminit, in Secunda, recentiorem a
Titio ad Neronem et in Tertia ad Drinum educit: ita Quartae titulum apposuit;
Dalmatia post Imperii declinationem in
Dandulus Venetus /Ad Annum 874./ appellat, Croatiamque, inter Macedones et
Istros, in Albam et Rubeam dividit.
In Tabulis etiam Geographicis, /De Regno Dalmatiae et Croatiae/ nomini Latino affectatur
Lucius; nam, ut in Prima nullius Dalmatiae meminit, in Secunda, recentiorem a
Titio ad Neronem et in Tertia ad Drinum educit: ita Quartae titulum apposuit;
Dalmatia post Imperii declinationem in Croatiam, Serviam et Dalmatiam ipsam distincta:
ubi (cum priores tres Illyrico
expedita, quae plura legi, probant.
Quapropter nec Bosnios, nec Serbios, minus Narentanos aut Croatos Maritimos a Croatis
aeque separat Lucius: si idem ipsius sensus, qui typo vulgatis in exemplaribus legitur; et
nimirum cum Operi titulum, de Regno Dalmatiae et Croatiae,
non Narentiae in particulari, aut Bosnae vel Serviae posuerit. Marulus item transumptum
Commentariolum de Regnum Dalmatiae et Croatiae gestis,
non Serviorum aut Narentanorum, intitulat. Sic Presbyter Diocleas,
Lucius: si idem ipsius sensus, qui typo vulgatis in exemplaribus legitur; et
nimirum cum Operi titulum, de Regno Dalmatiae et Croatiae,
non Narentiae in particulari, aut Bosnae vel Serviae posuerit. Marulus item transumptum
Commentariolum de Regnum Dalmatiae et Croatiae gestis,
non Serviorum aut Narentanorum, intitulat. Sic Presbyter Diocleas,
Regnum Slavorum, Archidiaconus vero, uti et
Diocleas deinde, etc. proprie vocant Croatorum. Et Bosna quidem (si ob
1019./ Cedreni testimonio sufficiente.
Sed ne ulterius Ioannis Lucii, erga Italum Romanumve in Dalmatia nomen affectatis nimium
coniecturis, diutius replicandis, immorer: ne tot
(inquam eiusdem
eiusdem ex fratre nepos, per legatos duodecim Croatiae Tribuum in Dravi ripa (A. C. 1100.) exceptus, Regnum pacifice obtinuit; et (1102.) in Albae Maritimae Civitate coronatus extitit. Cuius universi successores, legitimi Pannoniae sive Ungariae Reges, in generalis Croatiae, et particularium Dalmatiae, Ramae, Serviae, Regnorum Dominio ad hunc usque diem in interrupta serie perseverarunt. Etenim uti Croatiae olim nomen et Regni eius Iurisdictio sub Ducibus suis Regibusque Slavi sanguinis longe amplius extendebatur , Danubio, Thracia et Alta sinu Adriae conterminis vix
positam, Matthias Ungariae Rex, ad annum 1487. tenebat et providebat; ut pateret ex eiusdem Regis litteris, per Advocatum Venetorum in Conventu Foroiuliensi, inter Ferdinandum Imperatorem et Rempublicam Venetorum instituto, allegatis, sub H.
Regnum vero Dalmatiae quibus terminis circumscribi deberet, nusquam invenio; quod in solo nomine Provinciae a Romanis ita appellatae contentum, a Croatiae Ungariaeque Regibus honoris gratia Regni Croatiae titulo (uti etiam Ramae et Serbiae) adiunctum est. In nullis namque vel Rex, vel Banus praecise Dalmatiae,
vero Dalmatiae quibus terminis circumscribi deberet, nusquam invenio; quod in solo nomine Provinciae a Romanis ita appellatae contentum, a Croatiae Ungariaeque Regibus honoris gratia Regni Croatiae titulo (uti etiam Ramae et Serbiae) adiunctum est. In nullis namque vel Rex, vel Banus praecise Dalmatiae, memoriis hactenus repertus nominatur: Slavonicorum proprie et proprie Maritimorum abundante Banorum memoria.
Quare, in defectu meliorum de finibus Regni Dalmatiae probarum, Venetis (quibus, uti pro eodem praetenso Regno proba incumbit) solo eatenus
ita appellatae contentum, a Croatiae Ungariaeque Regibus honoris gratia Regni Croatiae titulo (uti etiam Ramae et Serbiae) adiunctum est. In nullis namque vel Rex, vel Banus praecise Dalmatiae, memoriis hactenus repertus nominatur: Slavonicorum proprie et proprie Maritimorum abundante Banorum memoria.
Quare, in defectu meliorum de finibus Regni Dalmatiae probarum, Venetis (quibus, uti pro eodem praetenso Regno proba incumbit) solo eatenus Dalmatiae nomine contentos esse, opus est.
ita appellatae contentum, a Croatiae Ungariaeque Regibus honoris gratia Regni Croatiae titulo (uti etiam Ramae et Serbiae) adiunctum est. In nullis namque vel Rex, vel Banus praecise Dalmatiae, memoriis hactenus repertus nominatur: Slavonicorum proprie et proprie Maritimorum abundante Banorum memoria.
Quare, in defectu meliorum de finibus Regni Dalmatiae probarum, Venetis (quibus, uti pro eodem praetenso Regno proba incumbit) solo eatenus Dalmatiae nomine contentos esse, opus est.
170. Dumanic,... . Synopsis virorum illustrium... [Paragraph | Section] diffusa est, meruit ut summis laudibus a literatis Ex litteratis. omnibus elatus fuerit. Inter quos duo sunt, alter Raphael Levacovich, qui in suis lucubrationibus Marcum Marulum vocat post divum Hieronymum Dalmatiae secundam gloriam, alter vero Gulielmus Eysengrein in catalogo doctorum orthodoxae matris ecclesiae Marulum appellat virum doctum, sacrarum literarum imprimis Ex in primis. eruditum, ingenio clarum,
171. Dumanic,... . Synopsis virorum illustrium... [Paragraph | Section] Ex ortographiae. correxit, itemque historiam Michae Madii et tabulam a Cutheis, prout et memoriam archiepiscoporum Salonitanae ecclesiae; eorumque exemplaria Johannes Lucius, auctores integros, qui nondum erant impressi, post opus suum
172. Dumanic,... . Synopsis virorum illustrium... [Paragraph | Section] Dudan. Perpia ac devotissima carmina Dominicae incarnationis, passionis et mortis mysteriis cum vita beatae Osannae de Catharo itidem carminibus exarata in vernacula lingua sanctimonialibus monasterii sancti Pauli donavit pater frater Vincentius Dudan de Spalato ordinis praedicatorum, Dalmatiae provinciae moderator, sacrae theologiae magister. Vir utique fuit magno ingenio pollens, theologus non ignotus, concionator non vulgaris, poeta nomine clarus. Immatura et satis praepropera morte decessit Venetiis, pro secunda vice exprovincialis, anno 1703, sepultus in ecclesia sancti
173. Dumanic,... . Synopsis virorum illustrium... [Paragraph | Section] cives suos multaque toto tempore vitae suae praeclare gessit quae ad decorem et utilitatem civitatis pertinebant. Pluribus legationibus functus est et omnia negotia ad optatum finem perduxit. Eum plane et mirabantur et diligebant omnes boni; et non modo cives sui, sed exteri quoque, episcopi Dalmatiae praesertim universae Romanaque curia summo in pretio habebat. Illi plurimum debent Spalatenses quod res suae civitatis et ecclesiae oblivioni praereptas posteritati mandavit. Scripsit enim ille historiam majorem et minorem Salonitanorum pontificum et Spalatensium. Minorem Joannes Lucius
174. Dumanic,... . Synopsis virorum illustrium... [Paragraph | Section] quod res suae civitatis et ecclesiae oblivioni praereptas posteritati mandavit. Scripsit enim ille historiam majorem et minorem Salonitanorum pontificum et Spalatensium. Minorem Joannes Lucius Traguriensis anno 1668. typis edidit Amstelodami apud Joannem Blaeu atque ad suos commentarios de regno Dalmatiae et Croatiae cum aliis opusculis scriptorum Dalmatarum ineditis adjunxit. Majorem autem reliquit ineditam eamque ut fictitiam rejecit utpote continentem acta quaedam conciliorum aliaque monumenta quamplurimis mendis scatentia. Sed, pace eruditi viri, non est ita. Historia major scripta
175. Dumanic,... . Synopsis virorum illustrium... [Paragraph | Section] doctor, canonicus et primicerius ecclesiae Spalatensis ac vicarius generalis archipraesulis Bonifacii Albani, qui praefuit ab anno 1668. usque ad annum 1678, erat vir apprime doctus et omnigena eruditione sacra et profana praeditus, qui permulta Spalati, patriae suae, et totius Dalmatiae monumenta vetera collegit et manu sua conscripsit. Non paucas inscriptiones marmoreas Salonae et alibi repertas mira eruditione commentatus est. Scripsit
Non paucas inscriptiones marmoreas Salonae et alibi repertas mira eruditione commentatus est. Scripsit
qui Raphaeli Levacovich, de tota Illyrica natione benemerito, rescripta res praeclare gestas continentia destinavit. Raphael Croata.
Carolus de Rossi Spalatensis habuit orationem seu panegyrim in laudem Andreae Cornelii, praefecti generalis Dalmatiae et Epyri, impressam Venetiis anno 1659, item duo epigrammata vulgata et duas elegias in laudem ipsius.
Gregorius Drasich Spalatensis, Petri filius, mutata vita parentum correctione in melius, religionem fratrum de observantia
adesse precanti,
Ove priloge nije pisac paginacijom označio, zato i mi štampamo bez ikakve oznake stranica u rukopisu.
Summaria memoria officia tenentium.
Maria Theresia ab anno 1740. 20. Octobris rex Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae, Hungariae, Bohemiae.
Summaria memoria officia tenentium.
Maria Theresia ab anno 1740. 20. Octobris rex Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae, Hungariae, Bohemiae.
Status seu jurisdictio in Croatia varia, multiplexque est. Videlicet primo, politicus sic dictus status; cujus ab anno 1756 uti infra magna mutatio, huic post regem praest banus, sub titulo Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae bani. Est praeses banalis tabulae, idem ferme ipse, quod in Hungaria locumtenentiale consilium, quia ab eo et per eum recipiuntur jussa ac dispositiones principis. Praeest confiniis dictis banalibus, eaque regit absolute, nec in iis dependet a consilio bellico;
Reges Europae.
Hungariae.
Maria Theresia rex Hungariae ab anno 1740. 20. Octobris post mortem patris sui Caroli VI. Nata 1717. 13. Maji. Desponsata Francisco duci Lotharingiae 12. Februarii 1736. Viennae. Coronata rex Hungariae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae 25. Junii 1741., Bohemiae 12. Maji 1743. Imperatrix a 23. Septembris 1745.
Angliae.
Georgius II. e domo Hannoverana, mortuus die 15. Octobris 1760. Georgius
II. Conscriptio manuscriptorum.
Manuscripta in armario bibliothecae academiae Zagrabiensis deposita, anno 1778., mense Martio.
I. Pauli Ritteri S. C. E. M. equitis.
1. Offuciae Joannis Lucii de regno Dalmatiae et Croatiae refutatae.... folio.
Non est opus ordinatum et in stylum redactum, sed potius fragmenta tantum materiarum pro efformando hoc opere sparsim congesta.
2. Ejusdem: Serbliae illustratae opus in libros octo divisum, sed necdum
quantumvis ablegato ad hanc diaetam, praeside item ipso domino Balthasare Magdalenich aeque ablegato ad tabulam procerum, sed homine simplici ac Naisichio utente pro oraculo, conditus est 36. articulus, quo ad tenorem 35. 1729. activae et passivae causae contra supremos vel vicecomites in regnis Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae per comitatus et non tabulas judiciarias judicandae statuuntur. Cujus articuli 36. tenores lector cum primus initia perpende: quasi per hoc singularis gratia et affectus fuissent regno exhibita.
regiones has Sclavoniam accepisse nomen existimem, quia nempe ut sclavi sive mancipia tributarent, ideo hi, neutri imperio semet applicatos videntes, instar Venetorum libertatem se obtinuisse suspicati, et fors etiam a Venetis instigati, tributare et dependere sive a duce Forojulii sive Dalmatiae renuerunt, |
armisque hanc libertatem duce Liudevito sustentarunt. Pivssi quidem 811., item a Ludovico I. Pio 822., ast constantes et protecti modo ab orientis imperio, modo accessione aliarum ad eos provinciarum, uti hodie dictarum Serviae, Dalmatiae,
sive Dalmatiae renuerunt, |
armisque hanc libertatem duce Liudevito sustentarunt. Pivssi quidem 811., item a Ludovico I. Pio 822., ast constantes et protecti modo ab orientis imperio, modo accessione aliarum ad eos provinciarum, uti hodie dictarum Serviae, Dalmatiae, Croatiae, eo creverunt, ut semet, Venetorum existimo opera, Romanis pontificibus subdentes successive proprios etiam reges acceperint, semperque occidentalis imperatoris, utpote eos ad tributa compellere intentis, vel nomen horruerint, maluerintque demum subdi Hungaris quam occidentis
ecclesiae rectorem, ab aquilonari ripa ad Juvavensis ecclesiae praesulem pars ipsius provinciae pertineret etc. Sane enatis successive tot vicissitudinibus et dominantium metamorphosibus, Veneta quoque potentia per has mutationes aucta existente, post quam reges illi Serviae et Dalmatiae, Croatiae item, desiissent; postquam Hungariae regum dominatus in his maris et Dalmatiae oris cessaret; postquam demum imperium ad Austriacos devolutum fuisset, Veneti, in tantis aliorum ruinis praetextu illo libertatis ludere scientes, dominatum suum ampliare sciverunt et ampliarunt. Et
provinciae pertineret etc. Sane enatis successive tot vicissitudinibus et dominantium metamorphosibus, Veneta quoque potentia per has mutationes aucta existente, post quam reges illi Serviae et Dalmatiae, Croatiae item, desiissent; postquam Hungariae regum dominatus in his maris et Dalmatiae oris cessaret; postquam demum imperium ad Austriacos devolutum fuisset, Veneti, in tantis aliorum ruinis praetextu illo libertatis ludere scientes, dominatum suum ampliare sciverunt et ampliarunt. Et quod ipsis firmum stabileque non fuit, occidentis imperatoribus remotius existentibus id
comes, sacratissimarum caesarearum regiarumque Majestatum camerarius, actualis intimus, prouti et excelsi consilii bellici consiliarius, generalis equitatus, ac legionis unius equestris Hungaricae proprietarius colonellus, necnon arcis praesidiique Budensis commendans. Accessit nunc: Regnorum Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae banus, confiniorumque Vunnano-Colapianorum supremus regni capitaneus, duorumque banalium pedestrium ac unius equestris regiminum nationalium commendans colonellus, et banalis tabulae judiciariae praeses. |
benevolentia hospitabar in domibus ejus varasdinensibus, quaedam adversariorum meorum copiata habuit eaque mihi Iiberaliter obtulit, quibus in ordine ad banorum seriem egregie adjutus sum, per epochas regum et tempora distingvens omnia. Quid nempe totius Sclavoniae banus, quid maritimus, quid Dalmatiae Croatiaeque, quid Sclavoniae, quid Zevrinensis, Jaicensis, Bosnensis, et qui cronologice ejus fuissent antecessors. Qualiter, et quando generalatus Carolostadiensis et succesive Varasdinensis enati, quidve in his subversetur, et quo fundentur systemate.
Josephus Arbanasz Crisiensis, Mathias Sztolnekovich substitutus Zagrabiensis, ex parte cleri Balthasar Petkovich, civitatum Ladislaus Szalle, qui opus futura regni congregatione referent.
(De insulis Dalmatiae quaestio.)
Item de insulis Dalmaticis Cherso et Veglia petebatur a statibus informatio, qualiter et qua ratione ad Venetos sunt devolutae. Quo in merito sciendum, imperatorem Franciscum I. ratione commerciorum, de rehabendo maris Adriatici si non dominio, saltem
insinuavitque clam nominatis ad consilium, ut ad diem 20. Augusti Varasdini adessent. Quare comparente Varasdinum excellentissimo domino barone Francisco Koller cum mentionato superius secretario, die 20. Augusti anni hujus 1767 Varasdini introductum incoatumque est consilium regium in regnis Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae, insciis statibus et ordinibus, ejusdemque consilii instructione nec cum statibus concertata, nec communicata. Cives Varasdinenses exceperunt commissarium, tormenta explosa, ipse salutatus a capitaneo Fricz et versus quidam distributi compositi a domino Körösztur
Baronatus regni novus. Indigena comes Sermage 487.
Assessores duo tabulae banalis novi, magna regni displicentia et in pronotarium odio 487. Congregatio regni 489.
Conscriptiones ordinatae 489.
De insulis Dalmatiae questio 490.
Piaristae Carolostadii 491.
Koller personalis esse cessat. Illyeshazy resignat et novus judex curiae regiae. Novus personalis 491.
Primatis mors 491.
Aula
taediosum foret, scire
cupio an societas canalem Colapianum sequente anno effective resumptura sit?
Declaratio
ex parte nunciorum Regni Croatiae * , quoad inducendam
Hungaricam linguam. (s. l., a. et t.)
[1790]
1 Hic subintelliguntur Regna Dalmatiae, Croatiae, et Sclavoniae: quod
semel, pro semper dictum esto.
Si quid Constitutionale dici potest, tunc illud profecto est, quod inde
ab incunabulis Regni, octo saeculorum spatio, non per periodicas vices, sed
quotidiano, neque unquam
possit; et videbimus, eam ipsam potius unionem deprecaturam, quam
conditionem hanc amplexuram esse.
Qui nunc Galliciae, idem postea singulae Deo auspice Hungariae
reapplicandae provinciae sensus erit. Idem nunc Dalmatiae, Croatiae, et Sclavoniae: nimirum linguam Latinam in Hungaria esse
ita ut et iidem comitatis sollicitam adhibeant curam,
quatenus cum personaliter insurgere obligati tum alii sub rationem banderii
cadentes congruis armis et equis sint provisi.
Articulus vero iste ad ista quoque Regna Dalmatiae Croatiae et Sclavoniae per
omnia extensus esse intelligitur, hac tamen modificatione ut sex illi
superioris et inferioris Sclavoniae comitatus numerum et insurgere
obligatorum, et eorum, qui sub nomen banderii cadunt,
Maiestati, sed tamen medio comitis bani sui, annue submittant.
Pro omni autem extremae nefors necessitatis casu Sua Maiestas clementer
disponet ut necessaria pro 100 peditum millibus arma in Budensi, pro Regnis
vero Dalmatiae Croatiae et Sclavoniae pro 12 aeque millibus peditum in
erigendo finem in eum Zagrabiae armamentario semper in promptu
habeantur.
hanc faciliores reddat, videtur eos hoc exaequatorum nobilium favore delinire voluisse.
Rozanovic, Antun (1524 - post 1594?) [1540]: Epigramma ad Nicolaum Nalis (1540), versio electronica., 16 versus, verborum 189, ed. Vatroslav Jagic Duro Danicic [genus: poesis - epigramma] [numerus verborum] [rozan-a-epigr-1540.xml].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1545, Cracovia; Polonia]: Ad optimates Polonos admonitio, versio electronica, Verborum 8436, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio; prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [andreis-f-polonos.xml].
Vrancic, Antun (1504-1573) [1553]: Iter Buda Hadrianopolim, versio electronica, Verborum 10368, ed. Laszlo Szalay [genus: prosa oratio - itinerarium; prosa oratio - diarium] [numerus verborum] [vrancic-a-iter.xml].
Benesa, Petar (fl. 1570) [1570, Dubrovnik]: Epistula ad Ioannem II. Zapolyam, versio electronica, 482 verborum, ed. Vlado Rezar [genus: prosa - epistula] [numerus verborum] [benesa-p-epist-1570.xml].
Rozanovic, Antun (1524-1594?) [1571]: Vauzalis sive Occhialinus Algerii Prorex, Corcyram Melaenam terra marique oppugnat nec expugnat, versio electronica, 15122 verborum, 255 versus, ed. Nives Pantar [genus: prosa oratio - historia; poesis - ode] [numerus verborum] [rozan-a-vauz.xml].
Pir, Didak (1517 – 1599) [1596]: Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica, versus 5366, verborum 40443, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [numerus verborum] [didacus-p-cato.xml].
Zavorovic, DinkoSuricevic, Toma (1540-1608; floruit 1602) [1602]: Praefatio et epistulae in libris de rebus Dalmaticis, versio electronica, Verborum 876, ed. Iva Kurelac [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [aa-vv-praef-epist-rebus-dalm.xml].
Pridojevic, Ivan (c. 1600) [1604]: Ad Nobiles Viros Tragurienses de Tragurii praeclarae Dalmatiae urbis laudibus carmen, versio electronica, 521 verborum, versus 80, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - elegia] [numerus verborum] [pridojev-i-spalat.xml].
Kitonic, Ivan (1561-1619) [1619]: Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica, 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [kiton-i-dir-meth.xml].
Palmotic, Junije (1607.-1657.) [1645]: Carmina Latina, versio electronica, 6731 verborum, versus 1094, ed. Milivoj Srepel [genus: poesis - ode; poesis - carmen; poesis - epicedion] [numerus verborum] [palmotic-j-carm.xml].
Gradic, Stjepan (1613. — 1683.) [1670]: De vita, ingenio, et studiis Junii Palmottae, versio electronica, 3196 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - vita] [numerus verborum] [gradic-s-palmottae-vita.xml].
Belostenec, IvanGlavinic, SebastijanAnonymus (1593./1594. - 1675) [1675]: Gazophylacii dedicatio et prologus, versio electronica, 3558 verborum, 12 versus, ed. Damir Boras [genus: prosa - dedicatio; prosa - epistula; prosa - prologus; prosa - paratextus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [belostenec-i-gazophylacium-ded.xml].
Ritter Vitezovic, Pavao (1652–1713) [1700, Zagreb]: Croatia rediviva, versio electronica, 68 versus, verborum 7054, ed. Zrinka Blazevic [genus: prosa oratio - historia; poesis - elegia] [numerus verborum] [vitezov-ritter-p-croatia.xml].
Ritter Vitezovic, Pavao (1652–1713) [1700, Zagreb]: Dissertatio regni Croatiae, versio electronica, Verborum 780, ed. Zrinka Blazevic [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [vitezov-ritter-p-diss.xml].
Dumanic, MarkoBernardi, Jerolim (1628-1701; oko 1688-1773) [1701]: Synopsis virorum illustrium Spalatensium, versio electronica, verborum 6745, versus 158, ed. Bratislav Lucin [genus: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - catalogus virorum] [numerus verborum] [dumanic-m-synopsis.xml].
Matijasevic Karamaneo, Antun (1658-1721) [1716]: Ferocia Turcarum per Christianos Compressa, versio electronica, 262 versus, verborum 1629, ed. Gorana Stepanic [genus: poesis - carmen; poesis - epica] [numerus verborum] [matiasev-caraman-ferocia.xml].
Krcelic, Baltazar Adam (1715-1778) [1748, Zagreb]: Additamenta ad Annuas, versio electronica, Verborum 17030, ed. Tadija Smiciklas [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [krcelic-b-ann-add.xml].
Krcelic, Baltazar Adam (1715-1778) [1748, Zagreb]: Annuae 1748-1767,versio electronica, Verborum 244601, ed. Tadija Smiciklas [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [krcelic-b-ann.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1782]: Operum omnium tomus II, versio electronica, Verborum 46753, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skrl-2.xml].
Anonymus (1790) [1790]: Declaratio ex parte nunciorum Regni Croatiae, quoad inducendam Hungaricam linguam, versio electronica., 1839 verborum, ed. Franjo Fancev [genus: prosa - acta] [numerus verborum] [nn-declaratio-1790.xml].
Brezovacki, Tito (1757-1805) [1790]: Dalmatiae, Croatiae et Slavoniae trium sororum recursus, versio electronica, 94 versus, verborum 664, ed. Darko Novakovic [genus: poesis - satura; poesis - elegia] [numerus verborum] [brezov-t-recursus.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1790]: Discursus in secundum membrum propositionum regiarum seu opinio de insurectione in Regno Hungariae, versio electronica, Verborum 10693, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skerle-n-disc.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1790]: Operum omnium tomus III, versio electronica, Verborum 71764, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skrl-3.xml].
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se voditelju projekta.