Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | quaere alia! | qui sumus? | index auctorum | schola et auxilia | scribe nobis, si corrigenda inveneris! |
Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme. Bibliographic criteria: none (Omnes textus textus) Search criteria: italiam Quod quaesisti inventum est in 160 locis.
1 2
Loci 1-100:1. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] haec quia magnus erat exercitus Totillae, et Ostroyili fratris eius, et populus ei accreverat multus, consilio inito cum suis magnatibus diviserunt exercitum, et Totilla per Istriam, et Aquileiam cum suo exercitu transiens Italiam petiit, multaque et magna proelia ibi commisit, regiones ac civitates plurimas vastavit, atque incendit. Inde insulam Siciliam ingrediens pauco in tempore vitam finivit, sicut ei dixerat Dei famulus Benedictus.
2. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
3. Rastic, Nikola. Clarissimo Equiti D. Francisco... [page 197 | Paragraph | Section] conditiones vestri status inquirere solet, tuae spectabilitatis amplissima gesta, tuam probitatem moresque singularissimos non dicam exornare, sed potius augere, et ad usque summum extollere frequenter et sollicite laudando non cessavi. Erant profecto complures illorum procerum, qui cum caesare in Italiam olim descenderant, inter quos non vulgaris ex illa amplissima legatione vestra, sed praeclara tui nominis fama extiterat. Evenit namque mihi ex tempore tam libenter quam etiam necessario in illum sermonem incidere quo illos accuratissime edocerem divinam illam
4. Marulic, Marko. Ad Georgium Sisgoreum epistula... [Paragraph | Section] mutuo
complecti non fastidires amore. Quod si tibi inest par doctrine tue humanitas, hoc certe, quod
omnium mihi est gratissimum, consecutus sum. Video enim, que vis in te iuvene acerrimi ingenii
et quam potens. Etenim nonnulla ex metris tuis, que iam totam pervagantur
5. Sizgoric, Juraj. Prosopopeya, versio electronica [page 264 | Paragraph | Section]
6. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section] magnanime, ut coepisti: tua enim gloria immortalis futura est . Imperator etiam maiora, quam quae ipse de se sperabat, pollicitus
est, modo christiani principes
7. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section] factus erat successorem propediem sibi designatum iri. Ibi expectare statuit
8. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section] Sperabat enim, redacta in potestate
9. Marulic, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Ingressus inimicorum castra, ut regem interficeret, quibusdam uulneratis euasit 279 .
Perollę audacia ad Hannibalem interimendum 279 .
Cęsar a Dirachio Italiam petiturus piscatoriam nauim conscenderat 383 .
Veterani audacia in elephantem 388 .
10. Marulic, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_199 | Paragraph | SubSect | Section] et mutatur in saxum. Ephygenia immolanda XII . Polixena, Priami filia, ad Achillis tumulum immolatur. Cyclops Athim scopulo obruit XIII . Scylla, ne Ęneę in Italiam nauiganti noceret, in saxum uersa. Romulus occiso fratre Remo cępit imperium XIIII . Hyppolitus territis equis curru excussus ac membratim distractus XV .
11. Marulic, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_132 | Paragraph | SubSect | Section] a tecto se deiiciens interiit 21. PLINIVS DE VIRIS ILLVSTRIBVS Liberalitas. Lucius Mummius Corinthum signis tabulisque spoliauit. Quibus cum totam replesset Italiam, in domum suam nihil intulit 24. Marcus Liuius Drusus nimię liberalitatis fuit. Ideoque, cum pecunia egeret, multa contra dignitatem fecit 26. Luxuria. Apius Claudius Cęcus
12. Crijevic, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]
13. Sizgoric, Juraj. De situ Illyriae et civitate... [Paragraph | SubSect | Section] (6) regna Liburnorum commemorat. Et
14. Divnic, Juraj. Epistula ad Alexandrum VI Georgii... [Paragraph | Section] actum erit de his provinciis. Nescio tamen, quid fiet de reliquis. Sanctitas vestra bene novit, cum proximus ardet paries, quod vicinus expectet. Patet aditus per medios Croatię, Sclavonię Pannonięque exitus, qua tutos cursus et recursus posthac habere poterit ad Italiam, nam nec fluminum nec montium obiectu magnopere impedietur, et inter Ungariam, Illiriam et Liburniam medio tutissimus ibit, ad dexteram divertere vel ad sinistram non audebit, sed si bellua rapax, aspis insaturabilis prędam ut moris habet, sequi voluerit, rectum prosequetur iter, inter
15. Marulic, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_300 | Paragraph | SubSect | Section] depositum seruatur. At Decius sibi procul dubio illudi putauit, quia, ubi uerę diuitię essent et uera gloria, ignorauit. Cuius quidem glorię cupiditate quondam flagrans abbas Soranus, Longobardis Italiam uastantibus, redimere captiuos et eos, qui amissis rebus predę superfuerant, iuuare non destitit, donec latronum gladiis ecclesię thesauros ab eo frustra quęrentium (quoniam iam nulli erant) confossus occubuit. Eo
16. Marulic, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_331 | Paragraph | SubSect | Section] tantam promeruit gratiam, ut non solum Mutinensem ecclesiam optime gubernarit, sed etiam miraculorum fama celebris mundo fuerit. Iouiani * corr. ex louiniani imperatoris filiam a demonio liberauit. Attila Italiam uastante suos non repugnando incolumes seruauit. Ipso enim orante hostis apertis portis urbem mediam percurrens eam prorsus inoffensam intactamque reliquit. Gregorius quoque pontifex quam grauatim Ecclesię
17. Marulic, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_420 | Paragraph | SubSect | Section] ualiut, ut in Hispania quinque milia Iudeorum ad Christum dicatur conuertisse, in Mauritania octo milia Saracenorum. In urbe quoque Granata docuit infideles, donec a rege eiectus ad suos rediit inuitus. Italiam etiam Galliamque prędicando peragrauit, nec labore uictus nec periculo deterritus, dum ad ęternę salutis beatitudinem adipiscendam omnes inuitat, illud in Psalmo Prophetę promissum implens: Docebo iniquos uias
18. Marulic, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_500 | Paragraph | SubSect | Section] comminuto factis, potu ciboque uix uncias sex appendentibus. Cęterum nunquam ante solis occasum quicquam gustasse, et neque diebus festiuis neque in grauissima febre soluisse ieiunium. Hospitius ille, qui Longobardorum in Italiam aduentum longe ante prędixit, pane et pomis uescebatur. Quadragesimę uero ieiunia herbarum tantum radicumque refectione transigebat semper abstemius. Romualdus abbas, ordinis Camaldulensis institutor, dum in eremo
19. Marulic, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_580 | Paragraph | SubSect | Section] fere uirtutis genus in hoc opere eius exemplo uacuum sit. Profecto, nisi perpetuam castitatem tam ardenter adamasset, ad tantam profectionem nunquam peruenisset. Galla, Symmachi consulis filia (ut Gregorius refert), Gothis Italiam uastantibus uiduata uiro, cum quo annum tantum uixerat, nulli postea nubere uoluit, licet et ętate integra esset et non illiberali forma. Aegrotanti foedaque corporis scabredine affectę medici consulebant rursum uti
20. Marulic, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_523 | Paragraph | Section] ut uiuos deglutiat, illud ruere, ut opprimat et ellidat. Tetra* sane omnia ista et terrifica nimis, et tamen pene nihil ad ea, quę secutura sunt. Pleraque enim talia iam et ante nos et nostra ętate contigere. Nouimus Italiam intestino bello sępe afflictam, peregrino uastatam. Audiuimus Hispaniam, Galliam, Germaniam, Britanniam inter se frequenter concurrisse, Pannonios quoque cum uicinis gentibus cruenta bella assidue gerere. Scimus
21. Marulic, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_595 | Paragraph | SubSect | Section] uisum eos ad Siciliam euocari, ubi Ethna sicut et infernus igni flagrat inextinguibili. Prosequamur adhuc ignis huius non leuia uisa, ut aliorum casus repetentes discamus nobis cauere. Quo tempore Gothi Italiam uastabant, Reparatus Romanus, improbus magis quam ignobilis uir, dum defunctus plangeretur, reuixit et: »Mittite — inquit — ad ecclesiam Laurentii martyris sciscitatum, quid Tiburtius presbyter agat. Vidi enim eum
22. Dragisic, Juraj. De natura angelica, libri... [Paragraph | Section] liberaliter, ac munifice tractastis: atque quom filii locum apud uos dumtaxat expetiisse, patris ac preceptoris dignitatem summo cum honore ultro mihi detulistis. Equidem Argentina totoque Illirico a Turcis occupato, puer admodum e manibus seuissimorum hostium ereptus satis tenera ętate ad Italiam delatus sum, in qua et sapientię studio ut plurimum incubui (nam et Parisii et in extrema Britannia quam Angliam uocant theologię uacaui). Inde post tres fere et triginta annos partim inimicorum acerbitate, partim cognatorum amore quom ignotam patriam repetiissem et extraneus essem
23. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 15v | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] erat eis ius summum, a quibus prouocatio non erat, datum etiam ut leges corrigerent et interpretarentur. Per eos leges duodecim tabularum latę, Hermodoro Ephesio autore in Italia Correxi ex Italiam exulante, ut quidam aiunt. Datum erat eqs.: cf. Pomp. Laet. 'De decemuiris' , ff. [Aiv] – [Aiv v]
24. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 16v | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] 35.1. (Narses) Iste Narses heunucus (ut Eusebius Recte Matthaeus Palmerius refert) a Iustiniano cum exercitu in Italiam missus Thotilam primum ac demum Theiam, Gothorum reges, superat atque interimit, et omnes Gothos Italia pellit eamque possedit annis XVII. Cf. Palm. Chron. A. Sal. 554,
25. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 16v | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] superat atque interimit, et omnes Gothos Italia pellit eamque possedit annis XVII. Cf. Palm. Chron. A. Sal. 554, 555, 556 Bucillinum, Gallorum ducem, per Italiam infesto uagantem exercitu non longe a Tarento superat. Cf. Palm. Chron. A. Sal. 563 A Sophia, Iustini uxore, ad pensa per iniuriam reuocatus
26. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 17 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] Pannoniis prouocauit. Cf. Palm. Chron. A. Sal. 569 Et illi ingenti multitudine cum filiis et uxoribus et aliis barbaris nationibus sub Albuino, eorum rege, Italiam per Sirmium ingressi eam possederunt annis CCXL. Cf. Palm. Chron. A. Sal. 572, ubi annis 204. 35.2. Hic
27. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 30v | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] bini sportula uiginti librę sunt; denarius enim decem librarum est. Cf. Val. Prob. f. d; cf. Per. 40,9,11-13 Decurię uigesimę octauę suę: Plinius Italiam in regiones diuidens in octaua Rauennam, Sabinorum oppidum, posuit. Cf. Plin. Hist. nat. 3,115; cf. In epigr. IV,2 Singulas etiam regiones in decurias diuidi, ut
28. Brodaric, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 55 | Paragraph | Section] studiosi praecipuis [...] et pari quodammodo atque aequali existimatione ac dignitate haberentur. Hac igitur de causa neque te praeterire libuit, quippe qui ab ipsis paene incunabulis omnem aetatem in hoc honestissimum [...] prima adhuc pueritia ad omnium artium altricem Italiam missisti, eam ibi per multos annos variis disciplinis operam impendisti, ut adhuc adolescens et vir, dum pubertatem egressus 4 non solum Graecis ac Latinis litteris non mediocriter eruditus habereris, sed etiam iuris pontificii eam peritiam consequeris, ut te
29. Grisogono, Federik. Speculum astronomicum, versio... [page 8 | Paragraph | SubSect | Section] duo huius almae universitatis moderatores insignes, me ad studia Patavina excitavere. Quibus brevi defunctis, legibus operam dare volui, in quibus habitis publice conclusionibus eisdem finem imposui. Et me divinis mathematicis ex toto dicavi, amore quarum accensus, non solum per totam Italiam, sed ferme per totam Europam peregre profectus sum sub diversis militando ducibus dogmata divi Platonis et Pythagorae secutus . Cum autem me reflecterem supra me cognosceremque, quod scire nostrum sine dialectica est velut in tenebris
30. Marulic, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section] fouea iacere inuentum. Nocte sequenti ipsi Cyrillo in quiete Hieronymus apparens dixit, corpus suum humi, ubi primum sepultum fuerat, recubiturum, donec ab infidelibus Hierosolyma capta seruire coeperit; inde ad Italiam translatum Romę diu permansurum. Et hęc quidem Cyrillus partim uidisse se, partim audisse ad Augustinum scribens testatus est. Opera quae
31. Marulic, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Section] Quomodo, quęso, ista simul stare possunt, ut oppidum aliquod Pannoniam Delmatiamque disterminet, et in Istria sit, cum post Istriam Liburniam esse constet, Liburnię autem iunctam esse Delmatiam? Nisi forte aliquis de stirpe Aeneę Troiani inuentus sit Ilium in Italiam portans uictosque penates, aut tantam habens fidem, ut non solum montes, sed etiam cum montibus prouincias transtulerit, atque ita Delmatiam cum Stridone oppido de loco suo auulsam ultra Liburniam in Istriam usque iusserit euolare, ut Stridon (sicut Hieronymus ipse dixit) et prius in
32. Cibel, Valentin. Ad Pannoniam, versio electronica [Paragraph | Section]
33. Severitan, Ivan... . Solimaidos libri III, versio... [page aii_r | Paragraph | SubSect | Section] illi uero pro duce Fluentini senatus, nec a b re, quoniam Dux inclytus Romanorum procerum more res Italas et armis moderatur et honestis moribus illustrat, et quem indigentem appellari liceat et in templa recipi ut cui par gratia referri non possit, hinc saltem exoluatur quandoquidem tumultuantem Italiam et res nouas molientem sedente Iulio eius patruo et tuo auo Pon. Max. eius opera atque industria
34. Marulic, Marko. Regum Delmatiae atque Croatiae... [Paragraph | Section] Barris uel barro Barris, quem nos Cęsarem possumus dicere; sub eo chiliarchę pręfectique erant, quorum nutu atque auspiciis singuli plebis ordines regebantur disponebanturque. Hinc profecti Seleuciam sibi subegere, deinde Macedoniam, neque eo contenti Italiam quoque armis inuaserunt. Non semel cum illis congressus Romanorum imperator cum semper inferior discessisset reipublicę consulere cupiens foedus cum ipsis iniit; qui pacta pacis fideliter obseruantes bello abstinebant. Bladinus autem, Salonarum rex, fama potentię eorum cum
35. Marulic, MarkoDante... . Principium operis Dantis Aligerii... [Paragraph | Section] ira Molossum,
36. Banicevic, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 113 | Paragraph | Section] qui fuerunt transmisi Caesari, mitto cum hiis ad Serenitatem Vestram ex quibus videbit quales sint: ipsis tamen non obstantibus Catholicus Rex vult quod Illustrissimus Dominus Vice Rex cum exercitu suo remaneat ad defensionem status Mediolani, et prohibeatur Gallis ingressus et reditus ad Italiam: ulterius jam descenderunt in Italiam iiij. M. peditum Helvetiorum cum vexillis Cantonum sive confaederatorum, venturi etiam plures et ad hanc diem debent esse conjuncti cum Hispanis in Ast, et si Galli descendent conventum est quod statim debeant cum eis confligere, si autem non
37. Banicevic, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 113 | Paragraph | Section] mitto cum hiis ad Serenitatem Vestram ex quibus videbit quales sint: ipsis tamen non obstantibus Catholicus Rex vult quod Illustrissimus Dominus Vice Rex cum exercitu suo remaneat ad defensionem status Mediolani, et prohibeatur Gallis ingressus et reditus ad Italiam: ulterius jam descenderunt in Italiam iiij. M. peditum Helvetiorum cum vexillis Cantonum sive confaederatorum, venturi etiam plures et ad hanc diem debent esse conjuncti cum Hispanis in Ast, et si Galli descendent conventum est quod statim debeant cum eis confligere, si autem non descenderent, sicuti creditur quod non
38. Banicevic, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 106 | Paragraph | Section] Scribunt ex Rhodo Tyrannum Turchorum, qui delevit fratrem quem tuebantur Sophiani, convertere omnia arma contra Rhodios et parare classem maritimam et terrestrem pro obsidione Rhodi imo milites Ordinis, qui maxime formidant exitium rerum suarum, miserunt ad Italiam ad parrandam classem que subveniat eis, Turci etiam intrarunt Crovatiam et expugnatis Comiti Jo. de Corbavia, tribus oppidis, abduxerunt ei ultra duo milia et quingentos homines et interminati sunt se redituros cum magnis viribus ad occupandum totam Croatiam;
nec ego scirem quid ulterius scribere.
Cardinales Sancti Crucis et de Sancto Severino qui alias per faelicis recordationis Julium fuerant privati omni dignitate et Beneficiis scripserunt et Pilis ad Caesarem quod, audito obitu Julii, navigaverunt ex Francia in Italiam, ut juxta statuta Concilii Constansiensis et Basiliensis uniretur Electio * *Les Cardinaux qui adheroient au Concile de Pise avoient dessein de faire un Pape de leur parti, mais ils furent prevenus par ceux qui estoient a Rome. et Duplex
proinde rogare Caesarem ut juste eorum cause adsistat: magna pars Cardinalium favet cause eorum.
Pontifex scripsit Duci Mediolani vel dixit Oratoribus suis in Urbe quod ipse et status Florentinorum adjuvabunt intertentionem Hispanorum ut impediatur reditus Gallorum in Italiam, sed nec populus nec Helvetii contentantur de Hispanis et mora eorum in statu Mediolani, imo Dux scripsit ad Helvetios, ut sint contenti quod remaneant dicti Hispani et accipiet adhuc iiij. M. Helvetiorum cum eis tam ad obsistendum Gallis quam ad expugnandum arces quae sunt in manibus
status Mediolani et jam Helvetii etiam descendebant, profecto jam actum esset de statu Mediolani et forte de majori parte Italiae, quam Galli cum Venetis diviserunt ad invicem, sed, Deo ita volente, res fuerunt sedate: Dux Mediolani progrediebatur contra illas copias Gallorum que descenderunt in Italiam, et sunt solum Italice et pauce, tamen intraverunt Alexandriam, quo Dux mittebat aliquas lanceas Hispanas et suas ad recuperandam eam et ipse sequebatur cum reliquo exercitu Hispano, et cui eadem vel sequenti die xviiij. presentis debebant conjungi Helvetii, etiam veniebant gentes
Christiano, pro quo nomine saepe nedum regnum exposuere, sed sanguinem et quicquid hominibus chari habetur, acerrime pugnando contra infidelium furores. Atque Sed quis lachrymis, quaeso, moderari queat, cum meminerit post foedus ictum inter principes et aduersus infideles susceptam iam expeditionem, quae publice Romae fuit i
Gotti / Gotti. Vandali / Vandali europam deuastantes. Ostrogoti / Ostrogotti Visigoti Visigotti Thraciam Macedoniam / Graeciam / Epirum / Illyridem / germaniam / Gallias / Hispanias / Italiam / ipsam quoque Romam caput orbis / dominam terrarum / triumphatricem gentium sub ipso Christianorum principum conspectu deformauerunt. Sic paulo post ex rigenti
perpetuis niuibus angulo Sclauini veluti nimbo effusi Sclauini ex Scythia effusi. a
Indi Indi. Seres / Seres. ac nonnulli Scytharum Scythae. territi legatos ad Caesarem Augustum Caesar Augustus cum muneribus miserunt. Idcirco Thurcae inter omnes prouincias praecipue in Italiam transire anhelant: ad hoc eos inuitante rerum omnium copiosissima ac opulentissima praeda. Thurcarum cupido in Italiam traiiciendi. Sed quid opus est tot coniecturis veritatem indagare? iam ad certissima nostrae ruinae argumenta descendamus. Nostra scelera
territi legatos ad Caesarem Augustum Caesar Augustus cum muneribus miserunt. Idcirco Thurcae inter omnes prouincias praecipue in Italiam transire anhelant: ad hoc eos inuitante rerum omnium copiosissima ac opulentissima praeda. Thurcarum cupido in Italiam traiiciendi. Sed quid opus est tot coniecturis veritatem indagare? iam ad certissima nostrae ruinae argumenta descendamus. Nostra scelera scelera Christianorum. contra nos bellum comparauerunt nostra scelera. Quaeso quid flagitiorum praetermisimus? quibus
regiones sine vllo duce / aut consensu suam quisque spem / sua consilia communibus deploratis exequentes. Quod iam bis aetate nostra nouimus euenisse. Huius enimuero Thurcarum imperatoris auus Italicarum opum auidissimus ex Appollonia / quae modo vrbs Valona dicitur / paruam suae gentis manum in Italiam transmiserat: in cuius fronte Hydrunto capto / Auus huius Thurcae Hydruntum in Italia occupauerat. tota Italia trepidabat: Cardinales Romae fugam meditabantur. Collecto tamen ab omnibus Italiae partibus exercitu / non solum expugnari non poterant / sed ne
habetur, tanto studio bonae artes expetuntur,
A studiis. ut hic esse
honoratissimum omnium optimarum disciplinarum domicilium quale Athenis Athenae. fertur olim fuisse, Italiam, Italia. Gallias, Galliae. Hispanias,
Hispaniae. ac totam Europam,
Milciades. Themistoclem, Themistocles. aliosque antiquiores gloriae
studiosissimos praetereamus, quid aliud et Pyrrhum regem Pirrhus Rex. in Italiam transfretare contra Romanos induxit, et
Hannibali Hannibal. portentosum iter in
Alpibus patefecit, quam ingens gloriae cupido? Eadem sane causa fuit Leonidae Leonidas. in
Climacterae ut raros ultima
senectus resoluat. Non satis erat tot malis urgeri, nisi et ipsi quoque peiora nobis
excogitaremus, dum nescimus imponere modum cupiditati. Nulla externarum gentium
distrinxit ensem in miseram Italiam
Italia. pro uendicanda libertate, aut quo maiestatem imperii tueretur. Sed certe
multis sunt dulces alienae opes, Alienae opes
a multis appetuntur. quae sine
Cantabros, Cantabri. ac pene totam Galliam et Hispaniam,
ut magna pars eorum in Italia concideret. Parum erat solos Christianos inter se
depugnasse, iam et barbaris Barbari in Italiam
introducti. patefactum est iter in Italiam, quos Veneti deduxerant, ut melius
Gallorum impetus sustinerent ac repellerent. Deus quemlibet populum intra suos fines
pulcherrime concluserat: separauerat Hispanos a Gallis Pyreneis montibus:
ac pene totam Galliam et Hispaniam,
ut magna pars eorum in Italia concideret. Parum erat solos Christianos inter se
depugnasse, iam et barbaris Barbari in Italiam
introducti. patefactum est iter in Italiam, quos Veneti deduxerant, ut melius
Gallorum impetus sustinerent ac repellerent. Deus quemlibet populum intra suos fines
pulcherrime concluserat: separauerat Hispanos a Gallis Pyreneis montibus: Pyrenaei montes. ab his
est terra scientia
Domini, sicut aquę maris operientis. In omnem enim terram exiuit sonus eorum, dicente
Domino, sicut in eodem propheta est scriptum: Mittam ex eis, qui saluati fuerint, ad
gentes in mare, in Affricam, in Lydiam, tendentes sagittam; in Italiam et Gręciam, ad insulas
longe, ad eos, qui non audierunt de me, et non uiderunt gloriam meam. Et
annunciabunt gloriam meam gentibus. Nonne hoc illud ipsum est, quod in Euangelio
legimus ad apostolos dictum: Euntes in mundum uniuersum prędicate
aduersus ipsos Venetos
nuper exorta: audiuerat enim Bazethes eos cum Gallis pace facta nouum foedus percussisse, atque Lodouici Sfortiae odio, per quem sane stetit, ne Veneti Pisis (ea est Ethruriae
urbs) potirentur, Lodouicum Genebium seu Aurelianensem, Francorum regem, in
Circumpadanam Italiam accire. Etenim Turcae, quamquam Venetos contemptui
habebant, Gallorum tamen, quos nondum nouerant, arma haud paruifacere. Caeterum
ne, dum ipse arma in Venetorum urbeis moueret, Hungarus occasionem secutus eius
consilia turbaret, cum Vuladislauo Hungarorum rege, haud sane
esse consilio.
Sed et quidam Christiani principes, ut fama est, occulte Venetum coquentes bellum
Turcaica arma concitabant. Cuius quidem belli furia et fax erat Lodouicus Sforcia
Maurus cognomento, Mediolanensium tyrannus, flagitiosus homo atque ad perturbandam Italiam natus. Nam societatem etiam cum Turca inierat, dum Venetos simul timet,
simul eis tantum inuidet imperium.
publica munera
demandabat) tantis saepe cogitationibus animum fatigasse dicitur, quonam modo sibi ac
posteris regnum stabiliret, atque contra molem Venetae fortunae in dies magis, magisque
crescentem sese redderet firmiorem. Is igitur, ratus adiuncta nouae affinitatis necessitudine sese in Italiam uiribus multo ualidiorem fore, Ioanni Galeacio, Mediolanensium
duci, admodum puero, atque iccirco sub tutela Lodouici Sforciae patrui constituto, filiam despondet, Ferrando patre id magis improbante quam abnuente. Augurabatur enim,
ut erat satis circumspectus, eam, ut euenit,
Alfonsus se et frustra id conatum esse, et igni ab se incenso eum ipsum primum
conflagratum iri.
Haud uana profecto Lodouicum locutum esse mox rei euentus comprobauit.
Namque Alfonsus, parente morbo, quem animi aegritudine propter Gallorum in Italiam
aduentum contraxerat, extincto, ubi regnum adeptus est, pessimo sane usus consilio,
nullo quempiam ciuium suorum demeruit officio, cum multae ciuitates missis cum
muneribus de more ad nouum regem oratoribus, non se quidem consueti aliqua tributi
parte donari peterent,
Huius regis auaritiae quum fama extra Italiae quoque fines uulgata esset, ferunt
quendam Dalmatam, ut est ea gens in alienis rebus inquirendis natura paulo curiosior,
ita de Alfonsi rebus sensisse: regem aut esse mente captum, aut propediem (iam enim de
Gallorum in Italiam ingressu rumor spargebatur) regnum, ut euenit, fuga deserturum.
Huic furori aliud insuper facinus, et periculo et scelere par addidit Alfonsus: nam quum
ad capienda regni insignia pontificis Romani indigeret auctoritate ― est enim regnum
Neapolitanum, ut etiam bona pars
sibi ad oppugnandum hostem occasionem,
et ipse socium se addit pontifici Neapolitanisque principibus ad euertendum Alfonsi regnum. Igitur pollicitus Francorum regi praeter ducenta millia aureorum nummum omnem
suam operam se in expellendo e regno Alfonso nauaturum, persuasit ei ut in Italiam,
deinde in regnum Neapolitanum cum exercitu ueniret. Qui quidem transmissis cum non
mediocri manu Alpibus ubi Astam togatae Galliae oppidum ingressus est, promissum a
Lodouico confestim accepit aurum, quo militibus numerato magnis itineribus per
Ligusticum agrum Florentiam
nobilitatem in se, nescio stolidius, an sceleratius concitarunt, sibique infestam ita
fecerunt, ut nulla unquam postea fideli societate una iungi potuerint. Galli enim eo
iniquiore animo Venetorum iniuriam tulere, quia praeterquam quod sine ullo in Venetos
maleficio iter per Italiam fecerant, non indicto de more bello praelio lacessiti fuerant,
unde omnes cogitationes suas in ultionem iniuriae contulerunt, quam quum aliquandiu
coxissent animis, tandem, ut suo loco demonstrabitur, per occasionem ea acerrime usi
sunt. At Veneti, quibus sane mos est magis consilio quam
subacto Neapolitano regno uellet traicere in Graeciam, Turcarum praesidiis per
illius orae loca dispositis facilius ab aditu arceretur; ad haec, quo Turcae nacti aliquando Italicae expeditionis opportunitatem commodius ac tutius ad occupandam
Italiam copias traducerent, nullo hostili loco in Graecia, Macedonia atque Illyria relicto.
Etenim praeterquam quod haec gens proferendis imperii finibus semper studet,
malebat cum Gallis in Italia quam in Graecia rem gerere, propterea quod in aliena terra
et
ut quotiescunque
Venetam seu quampiam aliam Christianam nauim conspexisset, flamma ignis aut fumo
signum aederet.
Is itaque ac si non in diuino cultu, sed in specula ibi positus esset, ubi uidit
Christianam triremem ad eam insulae regionem stare, quae Italiam spectat, signum
Turcis e diuerso ab ea parte, qua insula in Turcaicam continentem uergit, ex composito
reddidit, ne scelerati hominis proditio a Christianis deprehendi posset. Tres autem
biremes Turcaicę, per id tempus Aulone forte emissae litori, cui Ceraunii montes incumbunt,
Romani uectigales partim a possessoribus pecunia emptas, partim uoluntaria deditione traditas in ditionem
redegerunt. Quas sane urbes Caesar, Valentiniensium dux, homo omnibus sceleribus
coopertus,
atque ad perturbandam Italiam natus, ipsius Alexandri pontificis filius ex
adulterio susceptus, ui tenuerat pulsis inde iustis possessoribus, mortuo deinde pontifice
amiserat. Neque enim licet per leges uectigalem agrum auferri ab eo, qui conduxit, aut
eius successore, quandiu uectigal pendatur. Et
ciuium suorum uoluntatem in pontificem inclinatam cognouit, fuga cum liberis suis elapso. Ferunt Bentiuolam
patriam relinquentem dixisse: Quantum mutauerint mores suos Romani pontifices uel
hoc exilium argumento erit. Diuus Gregorius, ne arma in Longobardos moueret passus est
eos Italiam uexare, asserens se Dei timore ab armis arceri; Iulium uero pontificem exercitum per sese ad oppugnandam Bononiam, quod nemo unquam pontificum fecisset,
duxisse. Quod ubi Venetis nuntiatum est, qui quidem malebant Bononiam a Bentiuola
quam a Romano pontifice teneri, uocato in
habebatur,
propterea quod ita Venetis, quas in Italia tenebant urbes, eripi uolebat, ut etiam a iure
pontificis Francorumque imperio Italia eximeretur, atque imperator Alemanus, quem
quidam Germani principes regem Romanum dictum in imperatorem Christiani exercitus designant, in sua ditione Italiam solus haberet. Vnde quidam Gallus, qui id temporis
Mediolanensibus Francorum regis nomine praeerat, satis urbane in Maximilianum iocatus
affirmauit illum ingentia infirmis manibus semper amplecti, atque ob id et pacis et
belli iura confundere, nec pacta ulla seruare
et
belli iura confundere, nec pacta ulla seruare religione, aliisque, ne quid rei gerant, magis
impedimento esse quam ipsum quicquam rege dignum gerere.
Itaque Maximilianus contractis circiter decem millibus peditum equitumque in agro
Tridentino consedit primo tempore Italiam ingressurus. Non enim deerant quidam
Patauinorum, Vicentinorum, Veronensium, Taurisanorum, qui ei hanc expeditionem
suscipiendam odio in Venetos ita suaderent, ut defectionem a Venetis pollicentes certam
spem uictoriae ― adeo mortalibus fiduciam ira attollit ―
Taurisanorum, qui ei hanc expeditionem
suscipiendam odio in Venetos ita suaderent, ut defectionem a Venetis pollicentes certam
spem uictoriae ― adeo mortalibus fiduciam ira attollit ― augurarentur. Sed quoniam,
quoad superatis Alpibus, quae Italos a Germanis dirimunt, in Italiam transcenderet, dissimulare bellum tutius uidebatur quam illud aperte indicere, seu uiribus suis, seu fidei
illorum, qui eum in Italiam uocabant, diffisus misit ad Venetos nuntium se iter Romam
habere, quo ibi a Romano pontifice imperii insignia de more acciperet; uelle sibi
spem uictoriae ― adeo mortalibus fiduciam ira attollit ― augurarentur. Sed quoniam,
quoad superatis Alpibus, quae Italos a Germanis dirimunt, in Italiam transcenderet, dissimulare bellum tutius uidebatur quam illud aperte indicere, seu uiribus suis, seu fidei
illorum, qui eum in Italiam uocabant, diffisus misit ad Venetos nuntium se iter Romam
habere, quo ibi a Romano pontifice imperii insignia de more acciperet; uelle sibi
Venetorum permissu liceret per agrum Venetae ditionis exercitum ducere. Veneti, ut qui
in deliberando ad tutiora semper inclinant, uel
perspecto, respondent imperatorem multis
militum copiis, quibuscum Romam iret, haud indigere, se paratos esse in eius gratiam,
cum suo exercitu illum, quo uellet, deducere.
Hoc nuntio ad Maximilianum remisso exercitum suum eo proficisci iubent, unde
Germanos in Italiam irrupturos putabant. Maximilianus satis intelligens se suis artibus a
Venetis peti, cum paucis equitibus e Tridento in Ulteriorem Alemaniam, relictis ibi castris, proficiscitur, quo maioribus copiis coactis rediret, Venetosque indicto bello urgeret.
Videbatur enim illi iure imperatorio
imperio, eo quod haud recte de religione sentiret, ius Romani Imperii in Francos primum transtulerat, Luithprando Longobardorum rege Ecclesiam Romanam bello uastante, eo maxime tempore, quo ipse Leo urbem Constantinopolitanam aegre a Saracenis
tutabatur, nec sese, nedum Italiam defendere poterat, licet mox, quum centum annos
Romani nomen Imperii Franci obtinuissent, deficiente Caroli Magni genere in Lodouico,
Lotharii filio, id ius in Germanos Leo Octauus, Romanus pontifex, contulerit. Quo quidem Germani nunc quoque utuntur, paruo admodum Christianae
maiestatem in ordinem coactam esse,
mercatores imbelles ex argentaria officina ad imperia prodire, domi resides alienis oculis,
alienis manibus in bello uti, regum ignauiam atque discordiam in consilio habere, hisque
oscitantibus rerum potiri: itaque nisi Venetis mature occuratur, totam Italiam sub
imperium eorum breui cessuram, atque infima summis aequatum iri.
Lodouici Tuberonis
quam Francorum regem sibi
adiungere, utpote eas uires allaturum quibus hostes haud quaquam pares essent
futuri, ipsum imprimis regem ad hoc bellum suscipiendum enixe hortatus est, tametsi
nolebat Venetorum opes ita frangi, ut externi reges Italiam sibi uendicarent. Vnde ferunt
ipsum pontificem legato, quem ad regem Francorum, Lodouicum Duodecimum, misit,
mandasse, ut apud illum ita perplexe uerba faceret, ut si rex, cuius solius uires, nempe
uicini et ualidi regis, Veneti formidabant, aduersus communem hostem uictor extitisset,
nihil
a Gallorum seruitute eam tutam liberamque redderet, quasi (ut plaerique falsa opinione ducti arbitrantur) omnes Christiani,
sub quocunque hi coelo nati sint, non essent eiusdem ciuitatis ciues, referretque
quidquam Germanus, Gallusue, an Hispanus Italiam teneat, modo illi rector non desit,
qui una cum armis iustitiam colat, gentemque ingenio sane praestantem ac regionis felicitate fortunatam, sed seditionibus et desidia laborantem, et ob id imbellem atque opportunam externorum iniuriae, tueretur.
Quo consilio capto
sublata, ut a circumstantibus exaudiretur, Scribe , inquit, confestim regi
tuo, ut, si ille regnum Neapolitanum retinere uelit, totis regni uiribus Romanam
Ecclesiam aduersus Gallos iuuet. Nam horum alterutrum breui necessario euenturum
esse, ut aut Galli Circumpadanam Italiam ab suo seruitio liberam omnino relinquant, aut
mox Italiam una cum regno etiam Neapolitano uicto pontifice obtineant.
Quae ubi rex Hispanus ex literis legati sui cognouit, nullo foederis ac socii regis
respectu, ueluti equus oestro
confestim regi
tuo, ut, si ille regnum Neapolitanum retinere uelit, totis regni uiribus Romanam
Ecclesiam aduersus Gallos iuuet. Nam horum alterutrum breui necessario euenturum
esse, ut aut Galli Circumpadanam Italiam ab suo seruitio liberam omnino relinquant, aut
mox Italiam una cum regno etiam Neapolitano uicto pontifice obtineant.
Quae ubi rex Hispanus ex literis legati sui cognouit, nullo foederis ac socii regis
respectu, ueluti equus oestro exagitatus regi Gallo, cuius sororis filiam in matrimonium
regem Gallum, opibus Italiae adauctum, super caeteros reges
eminere, inuidia, quae animum uehementer mordebat, hac honestatis specie obtecta.
Eodem quoque tempore ad duodecim millia Heluetiorum a pontifice Venetisque
mercede conducta in Circumpadanam Italiam cum filio Lodouici Mauri, cui
Mediolanense imperium Gallorum rex paucis ante annis abstulerat, irrumpunt. Nec
Morini et reliqui Belgae, qui nepoti Maximiliani tunc parebant, Britannusque rex ab hac
coniuratione aduersus Gallos inita abfuere, quorum alter nepos ex
onustum auro per omne nefas quaesito Romam regredi.
Fatetur praeterea uanus homo, ut furorem suum, quo tantum Christiani sanguinis in
Rauennati agro effusum est, excusaret, se nulla alia causa Gallis hostem fuisse, quam ut
rebus Italicis consuleret, quum neminem fugeret Italiam sine rege armis ac magnis opibus
instructo nequaquam posse foelicem esse, atque ob id maxime crebro turbari, ac plurimum tyrannide uexari, quia in multos esset principatus diuisa. Vnde recte Plato regem,
Homerico more pastorem atque curatorem nominans, totius, si fieri posset,
sunt, commemoro, modo ea digna cognitu uideantur, ac si unius ciuitatis res perscriberem. Lodouicus Duodecimus, Francorum rex, existimans Iulii pontificis
morte multum de hostium uiribus in Italia demptum esse, decem millia peditum cum
quadringentis fraenatis equitibus in Italiam, Mediolanense imperium recuperaturus,
misit, prius cum Venetis non modo pace composita, sed etiam societate inita, credens
illorum auxiliis sibi adiunctis Alemanos atque Hispanos e Circumpadana Italia pelli
posse. Et quo Venetis eximeret dubitationem se de pace ac
misere diripiunt; Veneti pacem auro redimere statuunt, quam a Maximiliano uix impetrant; digressio auctoris politica, an mercatores et opifices agricolis praeferendi; Matthiae Hungariae regis de statu democratico indicium.
censent, utpote qui ab utrisque pari iure tributum exigunt. Neque enim putant mercatorem et opificem anteire gradu aut dignitate agricultorem, quum illos eadem seruilia officia pares efficiant, nec ordine distinguant. Inde
Italis nihil fere nobilitatis inesse gentes extra Italiam positae, quas uulgo Transmontanas
appellant, existimant, propterea quod Itali, senatorii etiam ordinis homines, urbes
promiscue cum opificibus incolunt, mercaturamque excaeptis Neapolitanis patriciis ut
plurimum exercent, nec plebem cultoresque agrorum in potestate
subeundum erit: aut enim aliquid de finibus suis hosti obuiam
non eundo deperdent, aut foedus conditionibus ab hoste latis inibunt. Quod si ― quam
pestem Christus auertat ― usu uenerit, non modo ad Hungariam subigendam hostibus
prope diem aditus patebit, sed etiam ad Italiam imperio Turcaico adiungendam gradus
factus erit. Nam Turcae ita instituti sunt, Pater Beatissime, ut qui illis osculum obtulerit,
eius nasum dentibus impetant.
Nunc etiam Turca, quicquid terrarum est inter Sauum amnem et Adriaticum mare,
nullo
illi
cunctantibus inopia stipendii Hungaris obstabit? Quibus regionibus subactis confestim
arma Italiae inferet, finitima quaeque ditionis suae faciendo rerumque serie tractus iungendo. Nempe quum Arsia fluuius Illyricum ab agro Aquileiensi et Veneto dirimat, continens imperium usque ad Italiam, Inferiore Dalmatia in potestatem redacta, habebit. Quot
autem dierum iter, ut omittam breuissimum e Macedonia in Italiam traiectum, inde
Romam sit, in qua Vrbe templum Deo suo erigere Selynes, Salomonis pater, uouerat, per
te ipsum, aut adhibito aliquo regionum ac locorum
quaeque ditionis suae faciendo rerumque serie tractus iungendo. Nempe quum Arsia fluuius Illyricum ab agro Aquileiensi et Veneto dirimat, continens imperium usque ad Italiam, Inferiore Dalmatia in potestatem redacta, habebit. Quot
autem dierum iter, ut omittam breuissimum e Macedonia in Italiam traiectum, inde
Romam sit, in qua Vrbe templum Deo suo erigere Selynes, Salomonis pater, uouerat, per
te ipsum, aut adhibito aliquo regionum ac locorum prudente, considerato. Et quae dico,
ex ore senatus Hungarici regisque Lodouici missa existimato. Qui quidem neque numero,
neque robore
propediem futurum est, inter se foedus inierint, curae
nobis res Hungarica erit.
Porro id temporis Romanus pontifex iusti exercitus auxilia aere suo conducta et
Caroli Augusti copiis iungenda in Circumpadanam Italiam miserat, eo consilio, ut Galli,
qui tunc Mediolanum tenebant, ex Italia eicerentur, filiusque Lodouici Mauri Sfortiae in
auitum regnum restitueretur. Nam et Augustus, eundem belli titulum praetendens, aequum censebat pulso inde Gallo Sfortiam Mediolanum reducere. Plane iam solemne est
rem militarem attingere nefas
sit, diuus Gregorius, doctrina simul et uitae sanctimonia in paucis clarus, testatur, qui ad
Sabinianum Iadestinum antistitem, Italia bello Longobardorum ardente, scribens ita
inquit: Nisi Deum timerem atque a caede hominum abhorrerem, non paterer Italiam a
Longobardis uexari.
Haud oblitus modestiae atque officii mei, pontificiaeue maiestatis, cuius sane auctoritate apud me nihil antiquius est, sed dolore amissi Tauruni haec de Romano pontifice liberius forsan, quam par esset, dixi.
quippe omnia,
quae ad hunc tractum pertinent paulo a mari recedentia, usque ad castellum
Ostaruicae hac hyeme Vngaris ereptum, quod super Iaderam est Liburniae
ciuitatem Venetis subditam, Turcarum sunt, ex quo loco in Italiam, immo
Venetias sex dierum iter est. viden quantum appropiquant Italiae? Spalatum
oppidum Dalmatiae, aliquando Diocletiani Augusti palatium per tria milliaria
a Salonis, quae ciuitas nunc solo est aequata, distat. Dicunt
Pomponius Mella dicit)
non inter Pannoniam et Histriam, sed inter Pannoniam et Dalmatiam oppidum Stridonis esse dicit? Quapropter esto (ut Strabo inquit)
esto (ut Strabo inquit)
ego uitam non laudabilem tantum, sed heroicam plane diuinamque semper
putaui: quid enim diuinius inter mortales quam proprio periculo
cędem a ceruicibus ciuium repellere, urbem deorumque templa a
conflagratione, Italiam ac totum orbem a uastitate conseruare? Haec profecto
(repetam enim) haud unius hominis, sed potentiae deorum similia sunt.
Huiuscemodi opes ego semper (ut fatear) affectaui, ac si denuo, quod a me
deprecor, reuiuiscendi
mutationibus perstringitur.
Porro quis tot conuersiones, tantam temporum instabilitatem non admiretur ac
obstupescat? Hi Graeciam occupauerunt: illi Asiam: alii in Sicilia consederunt:
ab aliis Hispania possessa est. Quae demum natio Italiam suę ditioni uendicare
non tentauerit? Fortasse posthac eueniet ut aliquę gentes incognitę ex
Scythicis nemoribus in Italiam migrent iusque Romanis ac Italicis populis ex
Capitolio dicant. Quare superuacua
mihi
occupauerunt: illi Asiam: alii in Sicilia consederunt:
ab aliis Hispania possessa est. Quae demum natio Italiam suę ditioni uendicare
non tentauerit? Fortasse posthac eueniet ut aliquę gentes incognitę ex
Scythicis nemoribus in Italiam migrent iusque Romanis ac Italicis populis ex
Capitolio dicant. Quare superuacua
mihi uidetur haec tua de posteritate sollicitudo: quę necessitas allatura est,
humano consilio repelli nequeunt aut immutari: nam et princeps
ullus alius: Neque enim facile se ex tanta calamitate urbs recreabit.
Ac uidete quantum distet ab exemplis ueterum Germanorum huius exercitus facinus. Germanorum ueterum exempla. Carolus primus, depulsis ab urbe Longobardis, a uastitate urbem atque Italiam prohibuit. Ottho primus liberauit eam Berengarii tyrannide. Et ut multa omittam, fortissimus ac sapientissimus Princeps, auus, Carole, tuus Maximilianus, quanto consilio Gallum ducentem Maximum ac fortissimum exercitum ad urbem, irritatum atque accensum odio Iulii Pontificis, inde usque a
enim instant mihi itinera in hanc hyemem. si missurus es mitte ad feriam sextam tardius frustra miseris. Post cladem acceptam miserat me rex ad pontificem per postas. Reperi eum Luce in Etruria cum Cesare, eodem die utrumque allocutus sum. Cesar omnino ab expeditione Africana redibit in Italiam ad primum ver. Pontifex magnis auxiliis nos iuuabit, imperaueramus duo millia et quingentos milites quos Placentie in promptu habuit, et iam peruenerant non procul a Tridento, sed iussu regis redierunt. Serio apparantur omnia ad bellum uernum, abundabimus omnibus opibus, vereor solum ne
putabis, gratum et ratum habebo. Episcopum Jauriensem si tibi uidetur, postquam strenue improbus et iniustus est, citabo Romam in judicium: omnia tamen ex tua voluntate faciam.
Duo hec audiui ex quodam magno et probo viro Cesarem petiisse a Venetis ut liceret ei per Tridentum in Italiam mittere
qui velint, vel maiorum negligentia, vel praesentium
invidia ab aditu pulcherrimae laudis arceantur: ac aditu concesso, ni quis utatur,
in publica commoda, ac defunctorum manes graviter deliquisse, merito censeatur.
Quamobrem cum mihi praeterita hyeme, Italiam lustrandi gratia obeunti, singulari
cuiusdam eximii viri humanitate (nomini etenim certis de causis parco) Aristeae libellus
ostensus esset, quo, quae a celebratissimo Aegypti rege Ptolemaeo, cognomine
Philadelpho, in cura legis divinae transferendae suscepta
mature ac ante alios perveniant: sic et Paulus non cogitabat vel de laboribus anteactis, ac tot crucibus toleratis, ut illis frangeretur: non etiam de magnitudine rerum gestarum, ut inde gloriolam suam captaret: sed in id solum erat intentus, quomodo adhuc ulterius in haec aut illa loca, in Italiam, Romam et Hispaniam Evangelium Christi proferre posset. Ignominia aeterna, cuius nulla erit oblivio: Iere. 23. [?:-ro ] , ingens et perpetua ignominia. Iustitiae eius oblivioni tradentur, Ezek. 18 id est, Deus non recordabitur anteactorum bonorum operum, eorum qui a vera
velis navigare, ortum est: ac de eis dicitur, qui toti et veluti proni in aliquid incumbunt, aut alioqui felici cursu fruuntur. Ad hanc similitudinem videtur et Cicero allusisse in oratione pro Murena, inquiens: Cum contento cursu, acerrimis ducibus, hostium classis spe atque animis inflata Italiam peteret. Est enim quaedam convenientia navium plenis velis navigantium, et animorum plena persuasione ac spe aliquid concipientium et agentium, aut in aliquid prorsus incumbentium: sicut in hoc ipso exemplo apparet. Nam perinde ac naves illae plenis vel inflatis velis recta et celerrimo
peteret. Est enim quaedam convenientia navium plenis velis navigantium, et animorum plena persuasione ac spe aliquid concipientium et agentium, aut in aliquid prorsus incumbentium: sicut in hoc ipso exemplo apparet. Nam perinde ac naves illae plenis vel inflatis velis recta et celerrimo cursu in Italiam contendebant: ita etiam hostes, opes Italiae tam firma spe diripiebant et partiebantur. Eadem porro ratio est et fidei. nam et illa verbo Dei ac Spiritu sancto, nostro spiritui testimonium perhibente, quod filii Dei simus, confirmata, sic plena fiducia ac spe misericordiam Dei, remissionem
Jan Panonije (1434-1472) [1447, Italia; Hungaria]: Epigrammata et elegiae, versio electronica, 5735 versus, verborum 37748, ed. Sandor Kovacs [genus: poesis - epigramma; poesis - elegia; poesis - carmen] [numerus verborum] [ian-pan-epigr-eleg.xml].
Rastic, Nikola (c. 1418.–1454.) [1451, Dubrovnik]: Clarissimo Equiti D. Francisco Barbaro S., versio electronica, Verborum 532, ed. Angelo Maria Quirini [genus: prosa oratio - epistola] [numerus verborum] [rastic-n-epist.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1465]: Ad Georgium Sisgoreum epistula (1465-1466), versio electronica, Verborum 216, ed. Veljko Gortan Vladimir Vratovic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [marul-mar-epist-1477.xml].
Sizgoric, Juraj (c. 1445-1509?) [1469]: Prosopopeya, versio electronica, 98 versus, verborum 1000, ed. Darko Novakovic [genus: poesis - elegia] [numerus verborum] [sisgor-g-prosopopeya.xml].
Cipiko, Koriolan (1425-1493) [1477]: Petri Mocenici imperatoris gestorum libri tres, versio electronica, Verborum 16317, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio – historia] [numerus verborum] [cipiko-k-petri.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1480]: Repertorium, versio electronica, Verborum 315700, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - loci communes] [numerus verborum] [marul-mar-repert.xml].
Crijevic, Ilija (1463-1520) [1484, Dubrovnik]: Carmina e cod. Vat. lat. 1678, versio electronica, 7675 versus, verborum 46525, ed. Darko Novakovic [genus: poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - lyrica; poesis - epica] [numerus verborum] [crijev-i-carm-1678.xml].
Sizgoric, Juraj (c. 1445-1509?) [1487, Sibenik]: De situ Illyriae et civitate Sibenici, versio electronica, Verborum 3721, ed. Veljko Gortan [genus: prosa oratio - descriptio; prosa oratio - chorographia] [numerus verborum] [sisgor-g-de-situ.xml].
Divnic, Juraj (1450?-1530) [1493]: Epistula ad Alexandrum VI Georgii Difnici Dalmatae episcopi Nonensis, versio electronica, Verborum 2068, ed. Olga Peric [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [difnic-g-epist-alex-vi.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1496, Split]: De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica, Verborum 186963, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [marul-mar-inst.xml].
Dragisic, Juraj (ante 1445 – 1520) [1499]: De natura angelica, libri principium, versio electronica, 1777 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [dragisic-j-ang.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1503]: In epigrammata priscorum commentarius, Verborum 25316, ed. Bratislav Lucin [genus: prosa oratio - commentarius] [numerus verborum] [marul-mar-in-epigr.xml].
Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1505]: Epistulae, versio electronica., Verborum 166, ed. Petrus Kasza [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [brodaric-s-epistulae.xml].
Grisogono, Federik (1472-1538) [1507]: Speculum astronomicum, versio electronica, Versus 100, verborum 18852, ed. Mihaela Girardi-Karsulin Olga Peric Tomislav Cepulic [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus; poesis - ode; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [grisogono-f-speculum.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1507]: Vita diui Hieronymi, versio electronica, Verborum 10681, ed. Darko Novakovic [genus: prosa oratio - vita] [numerus verborum] [marul-mar-vita.xml].
Cibel, Valentin (c. 1490 - post 1517) [1509]: Ad Pannoniam, versio electronica, Versus 108, verborum 536, ed. Maria Revesz [genus: poesis - carmen] [numerus verborum] [cibel-v-pannonia.xml].
Severitan, Ivan Polikarp (1472 - c. 1526) [1509]: Solimaidos libri III, versio electronica, 1154 versus, verborum 9287, ed. Irena Braticevic [genus: poesis - epica; poesis - epigramma; poesis - carmen; prosa - epistula - praefatio] [numerus verborum] [severitan-ip-solimaidos.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1510]: Regum Delmatiae atque Croatiae gesta, versio electronica, Verborum 4606, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio – historia] [numerus verborum] [marul-mar-rdcg.xml].
Marulic, MarkoDante Alighieri (1450-1524; 1265-1321) [1510, Split]: Principium operis Dantis Aligerii de Fluentino sermone in Latinum conuersum, versio electronica, 138 versus, verborum 974, ed. Bratislav Lucin ; Darko Novakovic [genus: poesis - epica; poesis - versio; poesis - fragmentum] [numerus verborum] [marul-mar-dante.xml].
Banicevic, Jakov (1466-1532) [1513]: Epistulae anni 1513, versio electronica., Verborum 5324, ed. G. Amboise [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [banic-j-epist-1513.xml].
Benesa, Damjan (1476-1539) [1514, Lyon]: Epistolae dedicatoriae ex opere de secundo bello Punico, versio electronica, verborum 1502, ed. Rezar, Vladimir [genus: prosa - epistula dedicatoria] [numerus verborum] [benesa-d-epistolae-dedic.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1517]: Catulli carminis epitomae, versio electronica, Verborum 1474, ed. Bratislav Lucin [genus: prosa oratio - epitome] [numerus verborum] [marul-mar-catull.xml].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518, Augsburg]: Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica, 35 versus, verborum 5015, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [andreis-f-thurc-germ.xml].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518, Leipzig]: Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica, Verborum 4822, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [andreis-f-eloq.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1519]: De humilitate, versio electronica, Verborum 81625, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [marul-mar-humil.xml].
Crijevic Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522]: Commentarii de temporibus suis, versio electronica, Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, ed. Vladimir Rezar [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [tubero-comm.xml].
Bucinjelic, Miho (1479 - c. 1550) [1524, Dubrovnik]: Epistula ad Gerardum Planiam, versio electronica, Verborum 2445, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [bucinjelic-m-epist.xml].
Pribojevic, Vinko (mortuus post a. 1532) [1525, Hvar]: Oratio de origine successibusque Slauorum, versio electronica, verborum 14680, ed. Veljko Gortan [genus: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma; poesis - carmen] [numerus verborum] [pribojev-v-or.xml].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1527]: Dialogus Sylla, versio electronica., Verborum 15372, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [andreis-f-sylla.xml].
Stafilic, IvanIoannes Staphileus (1472-1528) [1528, Roma]: Oratio ad Rotae auditores excidii Vrbis Romae, sub annum Christi 1527. causas continens, 4294 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - oratio] [numerus verborum] [stafilic-i-oratio-roma.xml].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1532, Venecija; Bec; Bec; Bec; Venecija; Venecija; Venecija; Trogir; Rab; Sarvar; Venecija; Trogir; Bakar; Sarvar; Trogir; Sarvar; Trogir; Venecija; Trogir]: Epistolae ad Thomam Nadasdinum, versio electronica, Verborum 5603 (pro tem), ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [andreis-f-epist-nadasd.xml].
Grbic Ilirik, Matija (1503/1512 - 1559) [1559]: Aristeae historia cum conversione Latina, versio electronica, Verborum 3353, ed. Nino Zubovic [genus: prosa oratio - historia; prosa oratio - versio] [numerus verborum] [grbic-m-aristea.xml].
Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-1.xml].
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se voditelju projekta.