Quod quaesisti inventum est in 17 locis.

Preme hic ut KWIC videas

Illustrissime ac Reuerendissime Domine Praesul ac Domine Pater, mihi ex animo obseruandissime! Perueni, gratia Dei, saluus Romam, tribus diebus ante tempus mihi in ultimis litteris, quas Goritiae apud patres Capucinos inueneram, praefixum, hoc est 3. Martii; in die autem St. Thomae Aquinatis habita est Congregatio Euchologii, cui interfui. Iter habui prosperum et tempus, demptis duobus diebus, tranquillum. Litteras Domino Sabbatino tradidi, qui statim de pecuniis sermonem inchoauit

In judlium comitatus Zagrabiensis electus dominus Georgius Petkovich. Festivis diebus et dominicis laborare sub poena 25 Hung.– interdictum. Quoddam etiam mandatum regium multum disputatum. Vide etiam infra. (Goritiae novus archiepiscopatus.) Hoc anno Goritiae erectus est vicariatus apostolicus, eique partes omnes illae subjectae, quas hactenus patriarcha Aquilejensis, qui Venetae subest jurisdictioni, in terris Austriacis ut episcopus habuit, respective ad Dravum in Stiria et

Festivis diebus et dominicis laborare sub poena 25 Hung.– interdictum. Quoddam etiam mandatum regium multum disputatum. Vide etiam infra. (Goritiae novus archiepiscopatus.) Hoc anno Goritiae erectus est vicariatus apostolicus, eique partes omnes illae subjectae, quas hactenus patriarcha Aquilejensis, qui Venetae subest jurisdictioni, in terris Austriacis ut episcopus habuit, respective ad Dravum in Stiria et ad fines Carnioliae cum Croatia. Parebant partes istae nominetenus

respublica etiam Veneta ita adversaretur (ratione juris, quod hac ratione in has terras se habere putabat), ut apertum cum Venetis bellum ideo futurum crederetur et passim metueretur, Benedictus tamen XIV. Romanus pontifex, ut spiritualibus morbis, qui ex harum partium neglectu fuere quam plurimi, Goritiae sub specioso vicariatus, apostolici titulo episcopatum in se erigendum voluit, eique partes omnes Austriacae potestatis, quae prius ad Aquilejensem pertinebant, immo ipsam Aquileam subjecit, episcopalem ei autoritatem et potestatem quoad omnia attribuendo. Hinc ad reginae

potestatis, quae prius ad Aquilejensem pertinebant, immo ipsam Aquileam subjecit, episcopalem ei autoritatem et potestatem quoad omnia attribuendo. Hinc ad reginae commendationem et praesentationem comitem Carolum ab Attymiss, conferendo eidem episcopatum in partibus, primum apostolicum vicarium Goritiae confirmavit, brevi suo eatenus expedito ad episcopum Labacensem, a quo vicariatus iste tanquam sedis apostolicae delegate erectus, et electus adstantibus Tergestino et Pettinensi episcopis Labaci consecratus est. Res has ut delegatus apostolicus dominus Labacensis episcopus vicinis

et concertata, submissoque suo Viennam legato domino Cornero, qui, humanitate sua diversisque modis gratiam aulae Viennensis nactus, commissionem ad effectum antea sponsorum promissorumque adursit obtinuitque. (Archiepiscopus novus Goritiae.) Porro ne occulti et praevii tractatus illi publici fierent et provinciis praebeatur lamentandi occasio, commissio ista religionis praetextu palliata exstitit defectuum videlicet tantorum, quas in ecclesiasticis rebus paterentur, cum hae partes, quae dominium

posset; consequenter suit praetextu accomodandorum talium defectuum et quasi unice de his tractandum foret, praetextui praebente occasionem legato quodam domini olim Codelli Goritiensi, qui centum, uti intellexi, milia legaverat pro fundatione episcopi Goritiensis futuri, commissio Goritiae ordinata institutaque est. Ex parte aulae Austriacae commissionis praeses fuit primo dictus comes Corbinianus Saurer, ex parte autem Veneta dominus de Dona senatorii ordinis. Comparuere Goritiam Venetae non solum oppulente, sed cum omni libertatis specie, videlicet cantatricibus

specie, videlicet cantatricibus pulcherrimis, | saltatricibus item, tam ex statu Veneto quam et papali electis musicis quoque, aliisque ad latus idoneis, tanquam oportunis ad movendum resciendumque omnia instrumentis. Quod eis tam bene cessit, ut felicitatem hanc Goritiae invideret Vienna, plurimasque saltatricum et cantatricum illarum, applaudentibus Venetis, Viennam vocaret 1748. et 1749., theatrum plane novum erigendo, uti et saltatoriam in ipsa aula, operantibus omnia Italis. Sub talibus meditationibus actum omnino primo est de ecclesiasticis illis

verum etiam vicini Austriae episcopi, ut Tergestinus et Labacensis. Quorum Tergestinus, dioecesim suam et per Venetum extendi dominium, allegabat, Labacensis, sibi concredi posse Aquilejenses has partes, dicebat. Re hac per plures annos disputata, cum aulae Viennensis ea esset constans opinio, ut Goritiae episcopatus erigatur, solicitantibus et petentibus ad augendam amplificandamque civitatem suam Goritiensibus, demium per Romanum pontificem, Benedictum quippe XIV., ut assentiretur Viennensi aulae, Venetis Romae et coram papa in contrarium nil habentibus, vicarium Goritiae apostolicum, et

constans opinio, ut Goritiae episcopatus erigatur, solicitantibus et petentibus ad augendam amplificandamque civitatem suam Goritiensibus, demium per Romanum pontificem, Benedictum quippe XIV., ut assentiretur Viennensi aulae, Venetis Romae et coram papa in contrarium nil habentibus, vicarium Goritiae apostolicum, et sub hoc praetextu qui in partibus foret episcopus, ad quasvis quaestiones amovendas constituendum invenit, talique titulo comes ab Attemiis 1751. fuit Goritiae positus et subintravit episcopus. Venetae, quasi re hac disgustati et offensi, ad speciem cum pontifice apertas

quippe XIV., ut assentiretur Viennensi aulae, Venetis Romae et coram papa in contrarium nil habentibus, vicarium Goritiae apostolicum, et sub hoc praetextu qui in partibus foret episcopus, ad quasvis quaestiones amovendas constituendum invenit, talique titulo comes ab Attemiis 1751. fuit Goritiae positus et subintravit episcopus. Venetae, quasi re hac disgustati et offensi, ad speciem cum pontifice apertas fovere videntur inimicitias, et Aquilejam sibi resignari et patriarchae Gradensi sive Veneto subjici postulant, praeterea limites omnes circa circum poni designarique. Quia vero

ortum nоn componerentur. Itaque, generali Woon ad faciendas delineationes per partes illas submisso, et geographis undique illuc vocatis et submissis, dum hi in mapparum delineationibus et fabricis desudarent, Venetis eisdem adstantibus et auro suo immolantibus, Harschio autem et Woonio aliter Goritiae distractis, et tum intuitu fabricarum Fluminensium, quam et Tergestini portus reparandi occupatis, a geographis illis undique adferuntur mappae, quae primo Goritiae visae, dein Viennae examinatae et approbatae sunt, atque, ut secundum illas ducerentur lineae, demandatum. In geographicis

mapparum delineationibus et fabricis desudarent, Venetis eisdem adstantibus et auro suo immolantibus, Harschio autem et Woonio aliter Goritiae distractis, et tum intuitu fabricarum Fluminensium, quam et Tergestini portus reparandi occupatis, a geographis illis undique adferuntur mappae, quae primo Goritiae visae, dein Viennae examinatae et approbatae sunt, atque, ut secundum illas ducerentur lineae, demandatum. In geographicis illis carthis damnum magnum Vienna nеc vidit nеc sensit, bene autem post ductas lineas constitutosque limites et factam Venetis tantorum tenutorum resignationem, ut

patriarcha dependebant, cum magna fuisset quaestio, Venetis nulla ratione admittere volentibus, ut a Goritiensi dependeant et illum pro superiore agnoscant, sed nec aula nostra, ut patriarchae Veneto immediate subdantur, Benedictus XIV. Romanus pontifex tandem sic constituit, ut Goritiae sit archiepiscopatus ejusque sint suffraganei Labacensis et Tergestinus . Aquilejae autem vicarius resident apostolicus, et ille sub hoc titulo et illi praesit ecclesiae et aliis Lombardicis Venetae ditionis. Et quamvis haec res, ut successive prodiit, ex mutuo inter Venetos

mutuatis pecuniis in Huugaria atqne Croatia pro duobus milionibus fl. exsolvunt precio primum levi, tum per eos adaucto; sed spe majoris lucri ac adaugendi Neapoli frumento precii, promovere negligunt Neapolim, ast ad finem Maji ejus expeditionem differunt; Tergesti, Labaci, Flumine, Goritiae etc. ex Hungaria conductum conservantes. Interea ne fame pereat Neapolis, ab Hyspaniarum rege provisum Neapolitanis exstitit, scriptumque Austriacis illis dardanariis, frumento Neapoiitanos non indigere. Qua de causa triticum minori est venditum in illis littoralis Austriaci

acta desiderantur 51. Novus episcopus Chanadiensis comes ab Engell 51. Capucinus apostata 52. Generalis Wôon Petriniam visitat 52. Congregatio regni 52. Goritiae novus archiepiscopatus 52. Hrasztoviczae residentia versa in monasterium 54. Dilluvium Zagrabiense 54. Canonici violacei coloris assumunt pileolos et quadratos 55. In

Joannis Busan deutri puncta 232. Mors vicecomitis Messich 233. Ob praemissos tumultus multi exteri in Croatia 233. Commissionis Goritiensis enarratio 233. Archiepiscopus novus Goritiae 236. Unde manarit, ut regina partes has videre voluerit 240. Serbelloni generalis Carolostadium venit cum aliis 241. Pettazzi ministerio adhaeret 242. Terrae motus

Bibliographia locorum inventorum

Krcelic, Baltazar Adam (1715-1778) [1748, Zagreb]: Annuae 1748-1767,versio electronica, Verborum 244601, ed. Tadija Smiciklas [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [krcelic-b-ann.xml].