Quod quaesisti inventum est in 125 locis.

Preme hic ut KWIC videas

Loci 1-125:

die quo oravit beatus Vladimirus quasi sine veneno serpentes usque in hodiernum diem. Interea misit imperator nuncios Vladimiro regi, ut cum omnibus qui cum eo erant de monte descenderet sed rex non acqirievit. Iuppanus autem eiusdem loci Iudae traditori similis effectus misit ad imperatorem dicens: Domine, si tuae placet magnitudini, ego tibi tradam regem , cui remisit imperator: Si hoc agere praevales ditatum te scies a me, et magnificum valde . Tunc rex

Poetam: Est Christus modo, quem refers leonem,
13   Non quod maximus exigit patronus De Iudae catuli tribu leonis.
14   Vrbis: quę illyrici caput tenetur. Hic omnes superat feras et omni

septem
3.210  Illorum regis, cecidit qui dirus ab alto 210
3.211  Aethere criminibus. Sed pravus traditor illic
3.212   Proditio Iudae. Judas adest, qui prodit sancti viscera Regis.
3.213  Livor edax Christi trepidantia brachia tendit
3.214   Christi passio. In cruce et infelix oritur per moenia

alienata erat, nomen magis senescentis imperii quam uires respiciens. Mos erat apud Rhacusanos urbis praetores semestri imperio creare. Forte obtigerat praetura Demiano cognomento Iudae (nemo superest ex hac familia). Is quum auctoritate ac opibus caeteris ciuibus praestaret, haudquaquam semestri contentus magistratu, insita animo immodica dominandi cupiditate, continuare statuit imperium. Itaque turba satellitum

sed et libertate priuatum, accusata Venetorum fraude ac generi parricidio puppi caput illisit. Itaque interiit amissi imperii magis quam Christiani officii memor. Hic exitus fuit Demiani Iudae, cuius imperium si ciues pati potuissent, praeterquam quod externam seruitutem minime subituri fuissent, magis honestis artibus quam mutandis mercibus noti essent. Erat enim uir uehementis spiritus et bonae spei capax, satisque

licet per se tunc reges haberet, non tamen ab imperio Constantinopolitano alienata erat. Mos erat apud Rhacusanos urbis praetores semestri imperio creare. Forte obtigerat praetura Demiano cognomento Iudae (nemo superest ex hac familia). Is quum auctoritate, ac opibus caeteris ciuibus praestaret, haud quaquam semestri contentus magistratu, insita animo immodica dominandi cupiditate, continuare statuit imperium. Itaque turba

1.132  Et si uera monent Vatum praedicta tuorum,
1.133  Si Pater Israel, nam Rex alienus in Aulae
1.134  Sede Palestinae, et Solymis dominatur in oris,
1.135  Dux quoque defecit Regali e semine Iudae.
1.136  Si Daniel, iam Virgo Deo foecunda tumescat,
1.137  Vatis ut hebdomades Christi noua terminet aetas.
1.138  Iam uero et bellum super arma cruenta reuinctum
1.139  Mille catenatis per

3.307  Regis Idumaei, et concursibus atria turbat
3.308  Ille ferox tantoque anceps in turbine sacrum
3.309  Concilium uocat, et doctos ignarus apellas
3.310  Consulit, ast illi referunt dabit Effrata Iudae
3.311  Bethlem terra Dei Regali e sanguine Christum,
3.312  Qui regat Israel dux inclytus, ecce tot annis
3.313  Coelestis uates praedixerit ante Michaeas,

obuius ibat,
9.314  Comiter excaeptos, dulci et sermone leuatos
9.315  Recreat hos, illis animos et corpora sanat.
9.316  Proximum erat solenne sacrum, quo plurima sancto
9.317  Rite cruore domus Iudae sua limina tingunt.
9.318  Tum duodena phalanx (ut sol deuoluitur alto,
9.319  Tectaque decliuis fumantia uesper inumbrat)
9.320  Ieiuni populi duros miserata labores,
9.321  En ait ad

12.649  Et facies obtenso haerebat tegmine taelae.
12.650  Exsinuate uirum glomero hoc, et soluite nodis
12.651  Rex ait, et reducem solis sinite ire sub astro.
12.652  Haec ubi turba frequens, et Iudae clara propago
12.653  Traxerat ad moestas quos huc pia cura sorores
12.654  Conspexere, dei quae ui patrarat Iesus,
12.655  Creditus esse fuit multis diuina potestas,
12.656  Conuentus alii,

12.689  Haec rata Pontificis sententia crimine pondus
12.690  Obtinuit, Christo insonti decretaque mors est.
12.691  Non hinc ergo palam Iesus fora turbida adibat,
12.692  Sed scelerata feri uitat commertia Iudae.
12.693  Moenia tunc Effrem propter loca sola petiuit,
12.694  Fertilis Efraim quae dicta est nomine uilla.
12.695  Iamque propinquabat Phase, iam fluxerat ingens
12.696  Vis Iudae solymas ut

uitat commertia Iudae.
12.693  Moenia tunc Effrem propter loca sola petiuit,
12.694  Fertilis Efraim quae dicta est nomine uilla.
12.695  Iamque propinquabat Phase, iam fluxerat ingens
12.696  Vis Iudae solymas ut se mundaret ad Arces.
12.697  Quaeritur hic, Iesum insidiis et fraude petebant.
12.698  Iam phase uerum, iam Christo transitus ardens, ❦
12.699  Vltima purpureo

diei
14.142  Lumina praetereant, insit ne plebe tumultus,
14.143  Tum fera Tisiphone summum de uertice crinem
14.144  Vipereo, stygia dirum de gente Marassum
14.145  In Scariotei coniecit pectora Iudae,
14.146  Vnius e Christi bissenoque ordine caetus.
14.147  Concitus hinc abiit in principis atria Cayphae,
14.148  Iam penetrat foedi praeceps ante ora senatus.
14.149  Munere me quanto o,

mundo trans aethera uicto.
14.196  Quos habuit, tum fine suo dilexit amantes,
14.197  Nam postquam rite est et foedere pascha peractum,
14.198  Et concepta furit rabies in pectore Iudae,
14.199  Ausi immane nefas, miti lupus accubat agno.
14.200  Hic tamen haud ignarus erat se posse paterna
14.201  Omnia quae conclusa manu sunt, unde profectus
14.202  Quo redeat Deus, exurgit

14.267  Proditor? ergo iterum caput ad coeleste reclinat
14.268  Pectus, et exquirit quis proditor impius ille est?
14.269  Ille est quoi panem mea dextera tradet inunctum,
14.270  Dixit et intinctam Cererem porrexit Iudae.
14.271  Post ipsam penetrat malus effera pectora Daemon,
14.272  Christus ait propere quod iam moliris obito.
14.273  Haec ignota fuit toti sententia mensae.
14.274  Continuo egreditur Iudas,

14.472  Cedrorum, rapido quam interluit impete torrens,
14.473  Praedia Gethsemani ad cliuum transmittit oliuae,
14.474  Intrauitque ortum, campi qui praeiacet orae.
14.475  Non ignara loci fuerat mens impia Iudae,
14.476  Saepe quod hoc Iesus coetum conferre solebat.
14.477  Huc iterum mihi sancte pater foelicius adsis, ❦
14.478  Inque meo

quae dogmata seminet ultro?
14.675  Qui sic respondit. Mundo mea lingua patenti
14.676  Ore palam sonuit, me tum Synagoga docentem
14.677  Audiit, et templum, quo uis coit omnis Iudae,
14.678  Nec quicquam occulto docui, quid quaeris ab ore
14.679  Verba meo? quin posce uiros ea cuncta loquentem
14.680  Qui uidere, calent, atque ii mea dogmata pandant.
14.681  Talia dicenti

16.471  Copia, non ullo sensu concessa facultas,
16.472  Nomine quos Christi lucis consorpsit Abyssus.
16.473  Tum quidam Iesum moribundo ex agmine poscunt
16.474  Talia, restituat regnum si hoc tempore Iudae.
16.475  Iis ait, haud uestra est inter labentia nosse
16.476  Tempora, uel motus patria uirtute meantes,
16.477  Ast ubi uos uirtus afflauerit ignea sancti

non ingerunt, nisi eminus. Quod si iam Veneti et Lusitani nauales suas copias conferant, Angli, Poloni, caeterique principes militem subministrent, praesertim tali Caesare rerum gubernacula tenente, non diutius obsisteret Solymannus Carolo, quam Darius Alexandro, Xerxes Themistocli, Antiochus Iudae Machabaeo. Ita sentiunt omnes captiui Christiani. Idem ego tredecim annorum experientia didici, in fugientem scilicet Turcam fortissimum, aduersus inuadentem fugacissimum esse. Turca igitur cum natura sit fugitiuus, oppugnandus est- Impius enim nemine persequente fugit. Exurgat Deus et

tribus Israel in captiuitatem, salua adhuc et aliquandiu postea florente Iudaea. iam plerique ex eorum fatidicis asserunt decem istas tribus Arabiam, Syriam, Chaldaeam, Armeniam, Phrygiam, Thraciam, Graeciam, Hungariam, Aegyptum, Africam esse, et id quod superest in Europa, esse vnicam tribum Iudae, cum reliquijs Beniamin, atque proinde illam aliquandiu in imperio fore, et multis inuicem cladibus inter Turcas nostrosque variatum iri. Alij credunt tenorem victoriarum Turcicarum perpetuum fore, donec omnia regna Christianorum ipsis subijciantur: ac tum demum omnia in

S. Spiritu regat, et in omnem veritatem, ipsique gratum et reipub. salutare opus perducat, in eoque largissima benedictione et felici successu cumulet, ad gloriam nominis sui, et Ecclesiae suae utilitatem. Antuerpiae in die Matthiae apostoli, qui in locum Iudae proditoris ad propagationem Evangelii divinitus allectus est: Anno Domini M. D. LXVII.

et acerbissimo. Sic et Petrus dicitur flevisse amare, Matth. 26. Ezech. 27. Et plangent super te in amaritudine animae: id est, tristi animo. Eadem significatione uxores Esau dicuntur fuisse amaritudo animi Isaaco et Rebeccae: pro, perpetuo eos cruciantes. 2 Regum 14 Vidit Dominus afflictionem Iudae amaram valde. Amaritudines aliquando vocantur res dolore ac moerore afficientes, et alterum ad iram provocantes. Sic dicit Iob 13, Scribis contra me amaritudines: id est, crimina contristantia et irritantia, aut etiam acerba decreta, seu crudeliter me punis et flagellas. Sic et Oseas

immissionem angelorum malorum. Psal. 35. Sint ut pluma coram vento, et angelus Domini impellat eos. Sic Iob 4, In angelis suis posuit dedecus. 2. Corinth. 12. habetur de angelo colaphizante Paulum. 2. Pet. 2. dicitur Deus non pepercisse angelis peccantibus. Sic et in Epistola Iudae, Matth. 25, Apocalyp. 12. habetur de praelio bonorum et malorum angelorum in caelo facto. Significat vox Angelus nonnunquam ipsum Dei filium, quod et ipse in redemptione humani generis exinanitus, et

vocat: et ostendit, animalem sapientiam esse idem quod terrenam. Qui locus praeclare etiam refutat liberi arbitrii defensores. Porro 1. Cor. 15, Corpus animale vocat, corpus idoneum ad hanc terrenam vitam: Spirituale vero, quod ad caelestem vitam est aptum, conditûmve. Sic et epistola Iudae opponit homines animales, ut pravos, iis qui Spiritum Dei habent. ANIMANS et ANIMAL ita distingui solent, quod Animans etiam plantas, Animal vero tantum sensum habentia significet. ANNON, Adverbium interrogandi, crebro in Sacris

hinc similitudo sumitur: ut Isaiae 17, Tumultus populorum sicut sonitus aquarum multarum sonabunt. Fellis aqua Hierem. 8. 9. pro noxio beneficio, aut ope, aut pro alia re noxia. Aqua metaphorice ponitur pro semine virili, ob similitudinem. Isa. 48, Audite me domus Iacob, qui de aquis Iudae existis. Sic Num. 24, Defluent aquae ex situla Iacob: id est, copiosam posteritatem propagabit. Pro lachrymis, ponuntur Ierem. 9, Quis dabit capiti meo aquas? Rivi aquarum descenderunt ab oculis meis, Psal. 119. pro, large flevi. Aquam fundere super manus alicuius, est

Siclus fuit idem quod Stater, seu 4 drachmae: una drachma, 9 crucigeri. Cogebantur autem singuli offerre in templum annuatim dimidium Sicli, seu didrachmon. Hoc Romani ad se rapuerant. Quare Christus pro se et Petro soluit unum staterem, siclum aut tetra drachmon. Tales credo fuisse 30. illos Iudae datos: ut summa faciat ad 20 florenos. Quôd si superior illa supputatio valeret, coactus fuisset Iudas circiter 30 Iibrarum pondus argenti circumgestare, et postea illud coram sacerdotibus ut magnos lapides iactare. consentit cum nostra sententia Iosephus, cui

Isa. 3. pro eloquente. ENCAENIA, quasi renovationes dicas, aut instaurationes. Fuit solennis quaedam festivitas, quam Iudaei die 25 Novembris observarunt. Significat autem vocabulum renovationem, seu dedicationem. Alii putant hoc Festum initium sumpsisse a tempore Iudae Machabaei, qui templo insigni virtute recuperato, dedicationem eo die maxima laeticia fecit: ac deinceps communibus suffragiis statuit, ut eo die quotannis ἐγκαινία seu recordatio istius dedicationis ac mirandae recuperationis templi perageretur.

non observantibus legem. EVACVARE, per metaphoram significat, rem quamcunque, consilium aut conatum irritum, frustraneum, ac vilem efficere. sumpta metaphora a vasis res utiles continentibus, quae cum sunt exinanita, non ita magnifiunt. Hieremiae 19. Evacuabo consilium Iudae: pro, irritum efficiam. 1. Corinth. 1. Non in sapientia sermonis, ne evacuetur crux Christi: id est, ne vis aut efficacia simul et debita gloria ei adimatur. 1 Corinth. 9. Ut gloriam meam quis evacuet. Et 15 cap. Prophetiae evacuabuntur: id est, suum finem sortitae, porro

habet aliquando quasdam obscuras phrases, quarum aliquas nunc percurremus. Evasio nomen crebro significat eam particulam, quae intereunte maiore parte exercitus aut populi, superstes remansit, et singulari Dei ope beneficioque ab interitu reservata est 2. Regum 19. Et addet evasio Iudae, quae remansit, Esdrae 9. Nunquid irasceris contra nos usque ad consumptionem, ita ut non sit residuum et evasio? 2. Paralip. 30. et revertetur ad evasionem, quae remansit nobis e manu regis Assur. In evasionem esse, Genes. trigesimosecundo: Si venerit Esau ad turmam unam, et

ut illi synonyma aliquando connectere solent. Hebr. 2. Gloria et honore coronasti eum. Philip. 1. Fructus iustitiae contingit per Christum, ad gloriam et honorem Dei. Gloriae, vocantur gloriosi, plenique dignitate, ac quasi maiestate quadam, magistratus. 2. Petr. secundo: et in epistol. Iudae: Glorias non timent blasphemare. quia Deus talibus personis ut officium, ita et dignitatem suam aliquo modo communicat. 2. Corinth. 3 dicitur. Legem et Evangelium fuisse in gloria: id est, a Deo et hominibus magnifactam, gloriosis miraculis illustratam, et praeclaros effectus operantem:

accusatur Act. 11, quod ingressus sit ad Ethnicos, et cum eis comederit: ubi haec locutio summam familiaritatem, ac intimam conversationem significat. Intrare et exire, significare omnes actiones, totamque conversationem, supra indicavi. Sic Act. 1 dicit Petrus, deligendum esse in locum Iudae aliquem discipulum, tanquam testem rerum a Christo gestarum, qui toto eo tempore praedicationis ipsius cum eis vixerit, quo Christus intravit et exivit ad eos: id est, cum eis vixit, et functionem suam in terris administravit: quod et mox faciunt, electo Matthia. Introitus Pauli dicitur

pars decem tribuum regnum Israel vocari, maiore portione gentis nomen universale occupante reliquis duabus nomen Iuda obtinentibus. Nonnum quam tamen etiam post id tempus Israel regnum Iuda significat, ut praesertim 2 Paral. 21 et 28 plerique exponunt: Filii Iosaphat regis Israelis: id est, Iudae. Sic et Mich. 1, Domus Aechzib erunt in mendacium regno Israel: id est, Iudae. Inde factum est, ut sicut Iudaeus aliquo modo non tam ex ea gente progenitum, quam eius religionis hominem significat, sicut Paulus de interno et externo Iudaeo disserit: sic et Israelita aliquando simpliciter

occupante reliquis duabus nomen Iuda obtinentibus. Nonnum quam tamen etiam post id tempus Israel regnum Iuda significat, ut praesertim 2 Paral. 21 et 28 plerique exponunt: Filii Iosaphat regis Israelis: id est, Iudae. Sic et Mich. 1, Domus Aechzib erunt in mendacium regno Israel: id est, Iudae. Inde factum est, ut sicut Iudaeus aliquo modo non tam ex ea gente progenitum, quam eius religionis hominem significat, sicut Paulus de interno et externo Iudaeo disserit: sic et Israelita aliquando simpliciter verum Dei cultorem significet. sicut Christus Iohannis 1, de Nathanaele inquit:

] giarii, quos Martalossos vocant: quae magis ex [?: ins- ] et clam in aliquam gentem grassantur, quam iusto bello aperteque belligerantur. 2. Reg. 24, Immisitque ei Deus latrunculos Chaldaeorum, latrunculos Syriae, latrunculos Moab, et latrunculos filiorum Ammon in [?: Iudae- ] LATUS, lateris, obscuras aliquot locutiones [?: ha- ] quarum nonnullas commemorabo. Isaiae 66. Superlati portabimini, et super genua laetificabimini. Praedixit Propheta summam felicitatem piorum, veniente [?: ] schia: et alludit ad

hostium, cum passim terra sit cruore contecta, cumque fugientes persequuntur ac caedunt, quorum sanguine viae passim contaminantur. Lavare sordes et sanguines Iuda, est, ei sua peccata condonare, et praeterea spiritu suo eam renovare, aut instaurare. Ezech. 16. ubi prolixe immunda nativitas Iudae, id est, originale peccatum omnium hominum notatur. Vide locum. Porro Isaiae 4 est locus perelegans. inquit enim: Cum Dominus laverit sordes filiarum Syon, et sanguines Hierusalem amoverit de medio eius, in spiritu iudicii et spiritu ardoris aut purificationis. Ob metaphoram porro, de qua

simul, potens ac gloriosum. Sic et Babyloniorum regum magnificentia dicitur Dan. 4 et 5 saepe illa eorum gloriosa et splendida potentia. Vicina magnificatio est, cum laus aut celebratio huius divinae magnificentiae. etiam Magnificentia vocatur. sicut [?: ] tur in fine Epistolae Iudae: Soli Deo servatori [?: ] gloria et magnificentia, et imperium, et potestas [?: ] et in omnia secula, Amen. id est, perpetuo ei haec eximia tribuantur, seu celebratio harum

possunt, solentque ab hominibus. D. Petrus cap. 1. 2 Epistolae, dicit nos fieri divinae naturae participes, quod tum de substantia ipsa recte exponi potest, quia donatur nobis spiritus sanctus tum de instauratione imaginis Dei in nobis, ac communicatione vitae aeternae. In Epistola Iudae dicuntur impii aliqua scire naturâ, sicut et bruta, et in illis corrumpi:.i. in rebus huic vitae utilibus ac suavibus foedissime peccare, iis abutendo. At isti quae non noverunt, conviciis incessunt: quae vero naturaliter (ut bruta) noverunt, in iis corrumpuntur. Homines natura esse

pro duobus Iochimis unum ponit, qui et Iechonias dicitur. NEQUAM, apud veteres significabantur nullius precii. Ita Plautus piscem non recentem appellat nequam, quod nullius esset precii aut valoris. Sic et homines nequam dicti, ut Gen. 35. Fuit quoque Her primogenitus Iudae, nequam in conspectu Domini: id est, displicuit Domino, malitia eius nota fuit Domino: hoc est, fuit insigniter malus, fuit nequissimus. Sed invaluit usus, ut denotet hominem lascivum ac libidinosum et nequam. vide Annotat. Erasmi. Nequam, pro malus: 1 Reg. 16 cap. Spiritus

ingenii ac indolis esse, eoque ab omnibus veluti portentum quoddam, detestandum et fugiendum esse. Significat igitur Psalmo quinquagesimoprimo, vox Peccati, non pravas actiones, sed innatas aut ingenitas pessimae indolis distorsiones aut malitias. Sic Ieremiae decimoseptimo dicitur peccatum Iudae esse scriptum aut sculptum stylo ferreo, et ungela adamantina in tabella cordis eorum. ubi non [?: act- ] le peccatum notat, sed innatam ac ingenitam malici ac proclivitatem ad idololatrias: sicut et Paulus [?: i- ] carnis opera recenset et idololatriam, Gal. 5.

1. Timoth. quinto, Quorundam hominum peccata ante manifesta sunt, praecedentia ad iudicium: quosdam vero et subsequuntur. Dicuntur autem praeeuntia, quia mature patefiunt: ut Simonis Magi, ante manuum impositionem. Subsequentia sunt quae sero, et plerunque post mortem innotescunt: ut Iudae, Saulis, et aliorum, qui diu visi sunt viri boni, oculosque Ecclesiae fefellerunt, veluti zizania in medio tritici. quales illi quoque sunt, qui in extrema die dicent, Domine domine non'ne in nomine tuo praedicavimus? V. Est proaereseos seu voluntarium, quod

sit mortua, otiosa, aut dormitans litera, quae mox excidit homini, non quidem ex memoria speculativa: sed ex praxi, opere, ac animo. Pondus perfectum, Deuter. 25, significat omnes mensuras, aut instrumenta cognoscendae quantitatis sincera, nec ad imposturam comparata. Non est in toto corpore Iudae perfectio, Isaiae 1. id est, nihil est integrum aut illaesum, quod non sit poenis Dei afflictum, sed frustra. Sic supra diximus de vitae perfectione seu integritate: id est, incolumitate, quae ex hoc Isaiae exemplo tanto melius intelligitur. Perfectiones auri: 2. Par. 4, Ipsum erat

genua attingebat, terram usque pertingit. Iudicum 3. 1. Sam. 24. Corruere ad pedes alicuius, est ei supplicare, 1. Samuelis 25. Marci 5 et 7. Latini dicunt Procumbere ad genua alicuius. Non deficiet Legislator de Iuda de inter pedibus: Genesis quadragesimonono. id est, semper nascetur Iudae gubernator ex ipsius stirpe, donec veniat Meschias: quia sic matribus nascuntur liberi de medio pedum aut coxarum. Pedes claudo eram, Iob vigesimonono. id est, errantium eram dux, et omnibus modis miseros promovebam ac iuvabam. Sic ait, Oculus eram caeco. Barac missus est in vallem

secundo: Cum lenitate erudito adversarios, si forte eis Deus dederit poenitentiam ad cognitionem veritatis. Poenitentiam vocat hic Apostolus, illam Dei gratiam ac beneficium, quo nos trahit aut convertit ad veram religionem ac pietatem. ¶ Duplicem solent facere quidam poenitentiam: aliam Iudae aut Caini, quae est [?: ] contritio ex legis doctrina, seu desperatio, gustus ira Dei, ac descensus ad infernum. alteram salutarem, quae post contritionem habet ex Evangelio, fidem, aut [?: ] tarem cognitionem Christi: qualis fuit Petri, et omnium piorum est. Quidam

peccata manifesta sunt praecedentia ad iudicium: quorundam autem sequuntur. loquitur de iudicio Ecclesiae, quae multos mature agnoscit ex eorum manifestis sceleribus aut erroribus: ut Simonem Magum, cui ideo noluit imponere manus. Sed hypocritarum fraudes saepe tardius resciscuntur ut Saulis et Iudae, et illorum qui in extrema die dicent. Domine Domine non ne in nomine tuo prophetavimus? Luc. 22, Qui maior est inter vos, fiat sicut minor: et qui est praecessor, fiat sicut minister. In Graeco est, Dux, qui caeteris doctrina et exemplo praeit. PRAECELLERE, est

PRINCIPATUS, aliquando ipsos principes, eorumque potentiam notat: sicut supra in voce POTESTAS prolixius ostendi. Ut traderent eum principatui et potestati praesidis: Lucae 20. id est, iuri et iudicio praesidis, seu in manus praesidis. Angeli non servaverunt suum principatum: Iudae Epistola rectius, suum principium aut originem, de quo mox in voce PRINCIPIUM dicam. Catachrestice princeps vocatur in Sacris, quivis primarius suo ordine: sicut et Latini dicunt, Principem Philosophorum, Oratorum, aut Poetarum, item Principem pubis, Senatus, populi, Principes civitatis, et

vocis significatio, uti dictum est, ad rem scopumque praesentem. Iohan. 6 est, Christum novisse ab initio qui nam non crederent. Item 16 inquit: Haec nolui vobis dicere initio, quia vobiscum fui. Ubi principium ad rem praesentem accommodandum est, nempe ad praedicationem Christi. In Epistola Iudae dicuntur lapsi angeli non servasse suum principium, aut originem: id est, suamillam originalem nativamque bonitatem, nempe imaginem Dei, ad quam initio ficti formatique fuerant. Illud igitur suum bonum principium non conservarunt, seu illam initialem indolem. Sic Christus dicit, eos non

venit salvare peccatores. 2. Tim. 2, Omnia sustineo propter electos, ut et ipsi salutem consequantur, quae est in Christo Iesu. Heb. 7, Unde et salvos facere ad plenum potest, qui per ipsum adeunt Deum. Iac. 1, Recipite insitum sermonem, qui potest salvas facere animas vestras. Epistola Iudae: Mihi studium fuit scribendi de communi salute, etc. obsecrans ut vestris laboribus adiumento sitis fidei, quae semel data est sanctis. Eleganter autem verbum Salvare ad iustificationem transfertur. Significat enim alias liberare captivum ab hostibus, et pristinae libertati

promissionibus ostendit Deus, se ibi loqui de uno aliquo certo individuo, et non de tota posteritate Abraami. Primum etenim excludit Ismaelem, aliosque concubinarum filios cum suis posteris, ex voce benedicti seminis, eamque ad solam Isaaci prolem restringit: postea ad Iacobi, inde ad Iudae, donec ad solum Silo, et postremo ad unum quendam posterorum Davidis, qui simul sit futurus verus Deus et Meschias. Quare licet Paulus in praedicto loco utatur Graecae linguae commmoditate: tamen hac ratione vult monstrare veram usurpationem vocabuli Semen in promissionibus

sed simpliciter ponitur, aureus aut argenteus, subintellige siclus. Iudicum octavo: Pondus in aurium fuit 1700 aureorum: subintellige, siclorum. Sic Iudicum 17. Mille et centum argentei, qui ablati fuerant: subintellige sicli. Hinc est quod citra ullam adiectionem sacerdotes promittant Iudae argenteos 30, nempe siclos. Quia vero iubentur singuli Israelitae dare dimidium sicli, et id exponit Matth. decimoseptimo de didrachmo: apparet, siclum valuisse 4 drachmas, et esse idem quod staterem. Tales ergo triginta dederunt sacerdotes Iudae pro proditione Christi, et faciunt circiter

citra ullam adiectionem sacerdotes promittant Iudae argenteos 30, nempe siclos. Quia vero iubentur singuli Israelitae dare dimidium sicli, et id exponit Matth. decimoseptimo de didrachmo: apparet, siclum valuisse 4 drachmas, et esse idem quod staterem. Tales ergo triginta dederunt sacerdotes Iudae pro proditione Christi, et faciunt circiter 12 Ungaricos aureos, aut certe coronatos. Porro si quis ocii aut animi gratia ludere ac supputare vellet. posset verisimiliter dicere, Iudam iratum ob interpellatum sibi furtivum lucrum de unguento Mariae, voluisse illud quasi fugitivum (ut ille

quaeritur a Iehosua cap. 7, Quis nam in exercitu admiserit anathema? Sorte quaerit Samuel regem Iudaeis. Sorte quaerit Saul, quis contra eius votum comederit ea die. Sorte quaerant nautae, cuius culpa exorta sit tempestas, Ionae 1. Sorte etiam decernunt Apostoli, quis in locum Iudae proditoris succedere debeat. Sic et apud gentiles, Graecos, Romanos et barbaros, multum sortitione usi sunt. [?:-de ] verbum Sortiri. Hinc igitur est locutio, Proiicere [?: ] , mittere sortes, dare sortes, exire sortes, cadere sortes, sortem mittere cum aliquibus,

spiritu, etc. Ioan. 7, Nondum erat spiritus datus. 1 Cor. 2. Spiritus scrutatur arcana Dei. Gal. 3. Utrum ex operibus legis spiritum accepistis, an ex praedicatione fidei? 1 Petr. 4. Spiritus super vos requiescit. 1 Ioan. 3 et 4. De spiritu suo dedit nobis. Autor epistolae Iudae: Hi sunt qui segregant animales, spiritum non habentes. Apocal. 2, Qui habet aurem, audiat quid spiritus dicat Eccles. 2, [?: A- ] cum epitheto, quod vel ab essentia, vel ab officio [?: ] effectib. eius desumitur: ut Spiritus meus, Gen. 6. Non rixabitur spiritus

est. Matt. 12. Qui dixerit verbum contra spiritum sanctum. Sic Luc. 1, 2, 4 Ioan. 7, 14, 20. Actor. 1. Accipietis virtutem Spiritus sancti supervenientis in vobis. Actor. 2, Repleti sunt omnes Spiritu sancto. Sic et Actor. 8, 10, 13, 15, 16, 19. et 1 Pet. 1 1 Iohan. 5 Et in epistola Iudae. Habet autem id nomen et propter substantiam, et propter officium. Est enim eius substantia, sicut et caeterarum personarum divinitatis, sanctissima: deinde est sons sanctitatis, afferens sanctitatem, hoc est remissionem peccatarum, et efficiens sanctos motus in cordib. credentium. Spiritus

habet: sed multo plus eius Hebraea תחת tachath. Primum enim significat per quandam metaphoram, subiectionem dominii, ut 2. Reg. 8, Praevaricatus est Edom de sub manu Iehuda. pro, defecit â regno Iehuda: seu ab ea subiectione ac obligatione, qua regno Iudae oblecctus fuerat. Psa. 18, Adduxit populos sub me. id est, subiecit mihi. Secundo, inferioritatem loci: Dilatasti gressus meos sub me, Psal. 18. id est, firmasti incessum [?: ] Deut. 4. Stetis sub monte. id est, infra ad radices montis. Tertio, Locum rei: Isaiae

describitur sacerdotum et prophetarum inscitia et vertiginosus spiritus, qui errant simul, ac seducunt, omniaque spirituali vomitu et stercore idololatriae, errorumque foedant ac contaminant. Proverb. 9 et Isa. 55, Vinum pro sana salutarique doctrina ponitur per metaphoram. Gen. 49, tribus Iudae homines dicuntur loturi vestimenta sua in vino, et habituri oculos rubros ex vino, et dentes albos ex lacte. i. abundaturi esse vino et lacte, ob loci aut soli fertilitatem. Deut. 32 nativa malitia aut originale peccatum Israelitarum hisce verbis depingitur: Quoniam de vinea Sodomae vitis

DE ECCLESIA. 1 De Ecclesiae quoque variis appellationibus et acceptionibus foret operaeprecium aliquid monere: sed quae ad nostrum hoc quasi forum pertinent, sunt in vocabulo Ecclesiae exposita. Hoc tantum adiicimus, quod saepe sub nominibus Syon, aut Ierosolymae, Iudae, Israelis, aut terrae Canaan notetur Ecclesia: ubi nihil ominus suum aliquem locum et tractationem etiam illae ipsae res proprie illis vocabulis significatae obtinere necessario debent. Sic David saepe praedicatur, aut eius filius Salomon, qui sit templum Domino conditurus: et tamen

enim iam plane suppositicios, atque adeo reiectos. Canonicos eos voco, qui plane accepti probatique sunt, et in canone Biblico semper censiti, quos supra recensui. Dubios eos dico, de quibus est dubitatum: ut sunt in novo Testamento Epistola Petri 2. ad Hebr. Iacobi, duae posteriores Iohannis, Iudae, et Apocalypsis. Apocryphi, id est, quasi absconditi aut sepositi, quibus nulla eximia authoritas tribuitur, sunt: Sapientia Salomonis, Ecclesiastes aut Syrach, Iudith, Tobias, duo Machabaeorum, duo

EXPLICATIO. Ante illud grande diluvium noster utique Noe patriarcha, quem prophetam non quoque immerito dixerim. Siquidem ipsa area quam fecit, et in qua cum suis evasit, prophetia nostrorum temporum fuit. Quid Enoch septimus ab Adam, nonne in Canonica epistola Apostoli Iudae prophetasse praedicatur? Quorum scripta ut apud Iudaeos, et apud nos in authoritate non essent, nimia fecit antiquitas, propter quam videbantur habenda esse suspecta, ne proferrentur falsa pro veris. Nam proferuntur quaedam quae ipsorum esse dicuntur, ab eis, qui pro suo sensu passim quod

proferuntur. Sacra scriptura quosdam libros citat, qui tamen non inveniuntur in Canone: cuius rei causa non liquido constat. August. 18, de Civit. Dei, cap. 18.

EXPLICATIO. In ipsa historia regum Iudae et regum Israel, quaeres gestas continet, de quibus eidem scripturae Canonicae credimus, commemorantur plurima, quae ibi non explicantur, et in libris aliis inveniri dicuntur, quos Prophetae scripserunt. Et alicubi eorum quoque Prophetarum nomina non tacentur: nec tamen invenitur in Canone,

habet consuetudinem, ut omnes reges veteris Testamenti mortuos referat. et sepultos, praeter Ioachim filium Iosiae. Hieron. in Hierem. cap. 22.

EXPLICATIO. Ioachim Iosiae filium Nechao Pharao rex Aegypti constituit regem Iudae pro Ioachaz fratre suo, quem vinctum duxit in Aegyptum: quem legimus in Regum et Paralipomenon historia undecim annis regnasse in Hierusalem, et regnasse crudeliter, et extitisse impium, et postea mortuum: nec tamen eius sepultura narratur. Quem interfectum a latrunculis Chaldaeorum, Syriae,

pars completa esset, illud quoque, quod reliquum vel maximum erat, de adventu Messiae verum fore convinceretur. Rupertus Abbas in Oseae cap. 1.

EXPLICATIO. Imminentem ab Assyriis Israelis captivitatem, itemque instantem Iudae in Babylonis transmigrationem, et praeterea nonnulla etiam minora, quaeliteris eorum legimus inserta, prophetabant: ut illis verissime completis, quod maximum erat, crederetur.

atque ascensione, futuram vitam docuit, promisit, approbavit, indulsit. Iam caeteras acceptationes quis pro Domino sacramentisque ignorat effectas? Ipse Abraham, Isaac, lacob promittitur salutem gentibus collaturus: propter eum Abrahae semen a caeteris gentibus segregatur: propter ipsum Iudae tribus et benedictione praecellit, et in captivitatem ultima ducitur, et prima salvatur: quia ex ipsa Dominus carnem sumpsisse dignatus est, adeo, ut ex illo Iudaei fuerint nuncupati. Ipse David, domuique eius ac tribui repromittitur, in perpetuum de eius semine regnaturus. Igitur si fides

Modi praedictionum in Christo sunt fere viginti sex. 1 Aut de mirabilibus eius, conceptu et nomine: ut est, Ecce virgo in utero concipiet, et pariet filium, et vocabunt nomen eius Emanuel. 2 Aut de loco nativitatis: ut est, Et tu Bethlehem, civitas Iuda, nullo modo minores in civitatibus Iudae: ex te enim prodibit dux, qui reget populum meum Israel. 3 Aut pro his quaein rudimentis gessit: ut est, Priusquam sciat puer cognoscere malum, et eligere bonum. 4 Aut de iustitia eius atque iudicio: ut est, Dilexisti iustitiam, et odisti iniquitatem: propterea unxit te Deus, Deus tuus, oleo

sacerdotum, et mori, et tertia die resurgere. 16 Aut generalis resurrectio: ut cum dicit Apostoles, Sicut in Adam omnes moriuntur, ita et in Christo omnes vivificabuntur. 17 Aut simul Christi et nostra resurrectio: sicut dicitur, Cum ego exaltatus fuero a terra, omnes traham ad me. 18 Aut Iudae proditio: sicut dicit Christus, Nonne ego vos elegi duodecim, et unus ex vobis diabolus est? 19 Aut modus tentationis et mortis aliquorum discipulorum: sicut Petro Dominus et negationem futuram praedixit, et speciem passionis, dicens: Antequam gallus cantet, ter me negabis. et, Cum senex

Sic aliqua dicuntur salubria aut insalubria, quia per se talia sunt. Sic Deus est omnibus palpabilis et obvius, aut facile agnosci potest, Actor. 17. et: Lex salutifera est, si per se inque natura consideretur. 17 Alias habita ratione personarum. Sic bonum fuisset Iudae non nasci. Bonum fuisset danti scandalum, prius fuisse submersum. Sic dicuntur medicinae ratione morbi et aegroti salubres. Aliud est per se notum, aliud nobis. Sic Deus est notus et ignotus hominibus Rom. 1. Act. 14, et 17, Per se quidem palpabilis, ipsorum autem culpa ignotus Deus,

qui sordet, sordescat adhuc, etc. Apoc. 22, non est quidem vera permissio, sed est quasi quidam modus loquendi. Sicut solent irati patres perditis filiis dicere: Video te tuis sceleribus perire, aut omnia tua perdere velle: age, perge, et propera sane ad exitium. Sic Christus dicit Iudae: Quod facis, fac cito. Destruite templum hoc. Matth. 23. Vos quoque implete mensuram patrum vestrorum. Sic Christus dicit Apostolis imminente sua passione in horto, Dormite et requiescite. INTERROGATIO figurata una cum subiectione, in capite de Interrogatione ac

ex Scripturae verbis ac ex textu, sed ex Papae, eique horrendis diris obstrictorum Praelatorum ore ac intellectu petendum erit. In eadem anathematizantur, qui dubitant de autoritate librorum Tobiae, Iudith, Sapientiae, Ecclesiastae, Baruch, Machabaeorum, epist. Iacobi et Iudae, etc. Quo facto anathematizant omnem primitivam Ecclesiam, quae de istis scriptis dubitavit: imo et ipsum Christum et Apostolos, qui illa veteris Testamenti scripta nunquam sua citatione aut qualicunque nominatione confirmare voluerunt: cum essent multa, quae praeclare citari

miserat, docere et citare sustinuerunt. 2 Eventus praedictionum, ut semen Abrahae aut Israelitas liberatos ex Aegypto, deleturos esse gentem Cananaeam, et eorum regionem possessuros, ut desiturum esse regnum Iudaeorum, Gen. 49: venturum esse Messiam desinente sceptro Iudae: venturos Romanos; qui subiugent Orientem, teste Bileam, Num. 24: Abrahamum fore patrem gentium, id est, eam religionem ad gentiles quoque perventuram: abolendas esse gentiles idololatrias. Hic, inquam, et alii plures maximarum rerum eventus, tanto tempore antea praedicti, indicant tum

Sunt magae aquae, facili negotio et labore nunc tolli presentis possent. Idque cumprimum faciatur, rogamus nosque tandem de omnibus his certiores reddatur. Quas foelicissime valere desideramus. Sciscii in festo sanctorum Simonis et Iudae apostolorum 1591. Reverendarum dominationum vestrarum servitores deditissimi, spani Sciscienses. A tergo: Reverendis dominis capitulo

Sensit: Olympiadas ter quattuor Coptica texit
Lana peregrinum Iudam Phariusque recenti
Conspicuus villo Nilum referebat amictus. 21.
Viveret ut Iudae soboles, Mareotica flevit
Funere natorum, primos quos fuderat alvo
Isis: et Isacidis pro libertate negata
Niliacus poenas tulit obduratus Osiris.
Aegypto excedens, dubio ne libera pubes

Sed frustra est palmis, etiam regalibus armis
Obniti, quas fata volunt: bibit ore repulso
Promissas Hebraeus aquas; calcavit Idumen
Arentesque siti fauces Iordane rigavit.
Tanti erat in Iudae lumbis haesisse Mariam,
Qua caeli, terraeque decor prodiret Iesus. 23.
Nunc soboles Hebraea vide, praesente priorem
Fortunam metire probro,

urso aut victo certare leoni,
Subiectae in sobolem sceptrum transmisit Idumae. 25.
Iessides fuit is David, quem stipitis anceps
Non tulerat Iudae ramus sed certa propago
Isacii generis, tribui non extera quartae,
Decretus solio Sanguis femorique paterno
Significatus honos, quem Lia ex coniuge nato
Asseruit Iudae, extremum victurus Iacob.

anceps
Non tulerat Iudae ramus sed certa propago
Isacii generis, tribui non extera quartae,
Decretus solio Sanguis femorique paterno
Significatus honos, quem Lia ex coniuge nato
Asseruit Iudae, extremum victurus Iacob.
Aequatus regno primus, Iesseia proles,
Stemma coronavit David, non degener aulae
Pastor; acerborum post corpora strata leonum,
Intrepidus tumido robur conferre giganti.

Regnorum census pater et possessa reliquit
Sceptra: cui inter opes summas numerumque fluentis
Ad nutum gazae vitiorum copia maior
Venerat, augusti genus infamare parentis.
Hic Mariae genitor, Iudae, genitore lucratus
Barpanthere, tribum, cui nec Pantheris avita
Laus deerat, longo regum venientis eorum
Sanguine, quorum alta Davidis origine manans
Fama Palaestino longum duravit in ostro.

Laus deerat, longo regum venientis eorum
Sanguine, quorum alta Davidis origine manans
Fama Palaestino longum duravit in ostro.
Ter fuerant etenim septem, quorum aequa paterni
Stemmatis in Iudae solio permansit origo
Davidis soboles, donec postremus (acerba
O regum fata!) et fasces sceptrumque catenis
Mutasset, Nemesi sic exposcente scelestum
Deturbare throno fraudi famulante Tyrannum.

pro sede species, cibus herba, Monarcham
Seta bovis texit Tyriumque asperrima tegmen
Supplevit, fuit horridior quae tergore, pellis. 35.
At Iudae populus multo iam tempore magnum
Exul ad Euphratem, patriae sacrique gemebat
Damna reversuri numquam ad sua gaudia templi:
Totque malis presso, durum ac servile resolvi
Suspirante iugum, quod iam scivere

parabat
Virtutis speculum et rectam probitatis amussim. 2.
Consuetis utriusque tribus gentisque peractis
Officiis (nam Sponsus erat de semine Iudae
Davidisque haeres, Annam Levitica patris
Sors genuit; Iudae generis fuit ista facultas
Hanc ambire tribum: licet ex Davide profectam
Ipsam etiam dicant Matris natalibus Annam)
Ambarum

2.
Consuetis utriusque tribus gentisque peractis
Officiis (nam Sponsus erat de semine Iudae
Davidisque haeres, Annam Levitica patris
Sors genuit; Iudae generis fuit ista facultas
Hanc ambire tribum: licet ex Davide profectam
Ipsam etiam dicant Matris natalibus Annam)
Ambarum tribuum faustis deducitur Anna
Auspiciis, socerique nurus gratissima tecto

Haec Iessea etenim proles vix fixerat Annae
Materno radicem utero, sublimior altum
Orebi, Charitum superavit vertice culmen;
Ut subito veteres, alias molita, rogaret
Confringi tabulas radix, quae immitia Iudae
Conteret et molli tenuabit pulvere saxa.
Ostenditque suas Maria praesente ruinas
Isacidum vetus Arca; sui dum limine fati,
Ceu abitura fugae cupidis se commovet alis,
More nigrae

exultim applausit, cum regia victus
Et pietas damnata probrum scurrile tulisset.
A Iesside Typum Mariae venerante recepit
Virginis auspicium pietas; Michole furorem
Impietas ridente trahit: sic regia Iudae
Taeda, pias, Stygiasque faces accendit, et unus
Davidis thalamus caluit tam dispare flamma,
Hebraei Iessea throni cum Gloria David
Sublimes arcae saltu describit honores:
Postremi

ait: “Dulcis mihi, nata, voluptas,
Promissum caeleste, meis o reddita votis
Progenies! maiore meum quam quiverat esse
Consilio votum, venisti aurora salutis,
Gloria Iessiacae stirpis, clarissima Iudae
Venisti lampas, venturi prodroma solis,
Prout mihi sidereus de te praedixerat Ales.
O precibus potiora meis data gaudia, maior
Omnibus o votis soboles! Si simplice vultu,

Adfuit Ismerie nurus, indefessa sororis
Ad nutus matrona, fuit cui filia vatis
Zachariae sterilis coniux, quae postea summum
Elisabeth peperit genetrix praeclara prophetam.
Montibus e Iudae, Galilaeam Hebrone petentes
Felicem subiere domum, quo didita tanti
Fama puerperii pietasque agnata vocabat.
Quaesitum genitae nomen fuit: inclita sexus
Nomina feminei explorant, quëis maior inesset

Aetatis rugosa tuae licet area frontis
Non sinat hunc sperare diem, quo visa cupitum
Messiam pariet Virgo, tamen ecce Tonantis
Te moneo imperio, Simeon: tua funera partu
Posteriora isto, Iudae te cernere Regem,
Et manibus gestare dabunt: tua bracchia tanti
Susceptura iubar solis suprema monebunt
Fata tuae extremum iaculum torquere senectae.
Hac face funerei tibi praelucente sepulchri

Susceptura iubar solis suprema monebunt
Fata tuae extremum iaculum torquere senectae.
Hac face funerei tibi praelucente sepulchri
Laetior intrabis tenebras, et tristia patrum
Agmina, captivi Nato iam vindice Iudae,
Te referente dabit laeto resonare canore
Nacta manus oculosque fides.” Hic ore silenti
Attonitusque haesit mystes, celsusque stupentem
Aliger extento volitans per inane reliquit

bisonti.
Annorum post dena tamen si quatuor addat
Lustra, Semiramiae Cyro domitore columbae,
Mollis Achaemenium capta Babylone subiret
Cum Chaldaea iugum, captivo victor ademit
Serviles Iudae laqueos et compede fracta
Assyria patriam libertatemque benignus
Restituit princeps direptique omnia templi
Vasa reversuris Solymam concessit Apellis.
Quae tamen Ausonios iterum decorasse triumphos,

Explorata dabat probitas et gratia taedae
Regiaque ad dotis cumulum accessura propago.
Cumque nefas propria fuit olim stirpe diremptas
Connubiis miscere tribus Mariaeque tribulis
Progenies Iudae medio Davide fuisset,
Hinc erat augusto Iudae de sanguine natis
Virginei spes facta thori; nec segnibus iste
Sanguinis eiusdem caluit rivalibus Hymen.

Regiaque ad dotis cumulum accessura propago.
Cumque nefas propria fuit olim stirpe diremptas
Connubiis miscere tribus Mariaeque tribulis
Progenies Iudae medio Davide fuisset,
Hinc erat augusto Iudae de sanguine natis
Virginei spes facta thori; nec segnibus iste
Sanguinis eiusdem caluit rivalibus Hymen. 34.
Ut vero thalami Mariam vox

Cum solitum superaret ephod onychesque nitorem,
Fausta locuturi signum fecere Tonantis.
Cumque caput proni cuperent sermone doceri
Numinis, effatis aperit se talibus aether:
“Conveniat Iudae soboles, innupta iuventus
Amplaque odorato stans occupet atria templo;
Unicuique suus sicco sit cortice stipes.
Inclita cum Iudae fuerit collecta propago,
Altius exactum cunctis sit vertice lignum:

Numinis, effatis aperit se talibus aether:
“Conveniat Iudae soboles, innupta iuventus
Amplaque odorato stans occupet atria templo;
Unicuique suus sicco sit cortice stipes.
Inclita cum Iudae fuerit collecta propago,
Altius exactum cunctis sit vertice lignum:
Cui humore carens baculus mox flore virescet,
Atque Semiramius cui fronte quieverit ales,
Hunc ego dilectae nymphae designo maritum.”

Fonte, priùs nebulis Phoebo splendente solutis,
Viderunt flamma caelo veniente cremari.
Laeta dies populo, lapsae pro munere flammae
Vota reponenti, pariter fuit apta remotos
Dispersosque procul Iudae sociare nepotes
Ex quibus electum Mariae spectata docerent
Signa virum, mirum dictu! Venerisque decorus
Pronubus adverso Veneris foret ales amori,
Et florente suas accendi stipite taedas

Signa virum, mirum dictu! Venerisque decorus
Pronubus adverso Veneris foret ales amori,
Et florente suas accendi stipite taedas
Miraretur Hymen. Omnes it iussus in urbes
Rumor Idumaeas, Iudae qui illustre vocaret
Stemma, thori cupidam pubem: manibusque revulsas
A radice diu virgas afferre monebat
Sacra Palaestinae patrum templique potestas.

divina patrum mandata secuti,
Expectant summae iussa ulteriora tiarae.
Octoginta aderant iuvenes, quorum ultima septem
Par lustris aetas, rudior quinquennia quatuor
Attigerat pubes: regali sanguine Iudae
Nati omnes, ipsa Davidis origine multi.
Et quoniam antiquos capta Babylone reversae
Non habuere tribus quibus excessere penates,
Sed quo quisque loco potuit nova limina fixit,
Iudaeae

Sed quo quisque loco potuit nova limina fixit,
Iudaeae pars quaeque parem dare stipitis impos
Unius sobolem, non certa sede diremptos
Servabat mixtos omni regione tribules.
Inde fuit tota Iudae quod sparsus Idume
Spiraret sanguis, quavis ex parte profectos
Spe thalami, reduces domus acceptura maritos,
Transmisit Solyma iuvenes. Hic adfuit Amos,
Carmeli flos pulcher Amos, quem Rutha Phalego

Iephtemque Mosemque et pulchrum frontis Adamum,
Et Noam, cui Lia parens; Hebronia proles
Et gemmis digitosque gemmasque incluserat auro.
Hic Samuel cum fratre Isaac, quos fuderat uno
Anna puerperio, Iudae fecunda marito,
Ephratea nurus, similes aspectibus ambo,
Fronte pares ambo, comae par utrique, nisi uno
Quod Samuel luscus, prout apparebat, ocello.
Accessit Salomon Mambraea valle colonus

spernisque fidem prolemque daturam
Reiicis aeterno laudes et vota Tonanti?
Anne vides nostros sanctosque, vetusta secutos
Legum scita patres, casto eduxisse cubili
Progeniem, quorum celebris per publica Iudae
Ora volat virtus? Fideique illustrior illa
Numen adorabat pietas votisque faventem
Implorare Deum parvos docuere nepotes.
Quod probrum est homini, virtus nequit esse probatae
Mater

Et portentoso Memphim dare vota sepulchro.
Thesbites etiam rutilis superare quadrigis
Sidera, et ignivomos nivei candore pudoris
Astra supergressos fertur meruisse iugales.
Nonne etiam noster Iudae qui vota fatigat
Promissus princeps, pariturae matris honore
Virgineo, puros hausturus ab ubere rores
Fertur et integris fixurus labra papillis?
Matre illibati si de candoris amante

sanguis, probitas et gratia; demum
Virtutis verae simulacrum: tanta stupentes
Prodigia, eximios templi deposcere mystas
De thalami eventu caeli responsa coëgit.
Auditum: dandam esse viro, cui sanguine Iudae
Sit genitor sacroque simul cui limine stanti,
Allatus manibus siccus – mirabile! – stipes
Exeat in florem et fronti Babylonius ales
Insideat. Iosippe, puto dabis; ista iubentis

ero custos. Felix si lumine nupta
Respiciat me Virgo suo, si cura Tonantis
Est Virgo, mecum curam si dividat author
Omnipotens, laus quanta mihi est? Pulcherrima caeli
Portio si Virgo est, terrae si gloria, Iudae
Splendor et Isacii melior si sanguinis 755 sanguinis: sanguis heres,
Caelicus indutus carnem si dicitur Ales,
Si non effigies, sed virtus ipsa, stuporis

Extulerat montes, cum procurante videret
Germano fraterna peti non simplice coetu
Limina, cognatas matres aliquosque probata
Aronis de stirpe viros, quëis praebita solis
Libertas, thalamos Iudae cum prole pacisci.
Hic agnatae aderant, Solymae quas miserat urbi
Nazara, sive Hebron nuptas: hic Melchias aevi
Iam matura parens, hic Ephrataea Rebeccae
Progenies, geminae, tempus queis nubile, natae.

Ibat anus, cuius meritis viduoque pudori
Scire datum (rapto thalami consorte, bis octo
Lustra enim templo precibus lacrymisque dicarat)
Per praesentia pacta, per hos ipsos Hymenaeos,
Promissus Iudae pacis quod surgeret author.
Ibant una omnes, sed mox ex omnibus unam
Iosippi Sponsam, quamvis nullo hactenus haustam
Lumine, novisses Mariam: quam frontis et oris
Gratia, simplicitas, maiestas, forma

Lumine, novisses Mariam: quam frontis et oris
Gratia, simplicitas, maiestas, forma beatis
Proxima spiritibus, ne non discernere posses,
Non fecere parem reliquis, quas protulit orbi
Formosus Iudae sanguis speciesque Sionis.
Gratia sidereo vultu decorata pudicis
Moribus accessit, veluti si dentibus Indis
Purpura, Sidonio vel gemmeus incubet ostro
Fulgor et Eoum pictis laquearibus aurum.

Laetus avere iube Nympham, quam munere nostro
Dic verbi electam fieri sine semine Matrem.
Flaminis aeterni dic adveniente quod umbra,
Grata mihi Virgo sit susceptura coaevam
Progeniem, Iudae accedet cui regia fatis
Purpura, quodque premet solio nec excidet unquam,
Perpetuaeque geret decus immortale coronae.” 26.
Ille celer casti

thalami fructum langueret inutilis aetas,
Ignaro quantum naturae in damna potestas,
Et virtus divina valet. Maiore puellam
Prodigio, expertem thalami, non impote prolis
Ventre, tribus cognata dedit. De sanguine Iudae
Nata nurus, Iudae promisso Principe ventrem
Iam plena incedit, socio quam foedera iungunt
Iosippo, sobrina tibi est: hanc seminis expers
Implevit puro soboles divina marito.
Iamque

Ignaro quantum naturae in damna potestas,
Et virtus divina valet. Maiore puellam
Prodigio, expertem thalami, non impote prolis
Ventre, tribus cognata dedit. De sanguine Iudae
Nata nurus, Iudae promisso Principe ventrem
Iam plena incedit, socio quam foedera iungunt
Iosippo, sobrina tibi est: hanc seminis expers
Implevit puro soboles divina marito.
Iamque petituram vestra haec montana puellam

aequa pati, mirabar abundé,
Tanta quod absimili nupta est concessa iugali.
Nunc autem quid agam, vel quid loquar? Immortalem
Ventre geris paritura Deum promissaque maesto
Visceribus claudis, pietatis viscera Iudae.
Teque tacente sacer docuit me Numinis Ales
Ambiguum, pavidum, tuus et quo germine crescens
Grandescat venter. (Taceo, neque enim ulla pudoris
Me flexit non recta fides). Te coniuge felix

Viscera, mortali fetus experte marito.
O divinarum Charitum plenissima mater!
O flumen, cui ipsa Dei vitalis abyssus
Irriguum sine more fluit reducesque ministrat
In caelum lymphas; unde et sistentia Iudae
Labra tuos bibitura, parens excelsa, liquores,
Lucis inexhaustum per te contingere fontem
Vitalique vado mergi feliciter optant.
Me quoque, Virgo, tuis Charitum sociale fluentis

Ascalis ire potens, urbs quae produxit iniquum
Herodem Simeonidas suscepit et albo
Intulit; et Levi soboles, cui limite certo
Nulla fuit tellus, aliis immixta ferebat
Cum tribubus censum: Iudae generosa propago
Scribebant Hebrone genus, nisi regia Iesse
Quos tetigit cognata domus, quorum inclita regis
Patria Iessigenae signavit nomina Bethlem.

Et sic ore refert: “Ades ô aeterna propago
Et soboles immensa Dei! Tam paupere strato
Figere et exiles quem cogere quivit in artus
Terrigenum vetus error. Ades promissa iacentis
Spes Iudae! Quantum stupeo, sublime salutis
Consilium nostrae! Stygias tibi frangere culpae,
Ah, duras nimium stat paupertate catenas.
Isacidûm Dux natus ades, rupturus aviti
Servitii crudele iugum. Mea se tibi,

At quia forma humili non dedignatus herile
Occultare genus, patrio quod ducit Olympo
Filius, agnovit mater non impare servis
Hunc ratum servire iugo, diuturna paratum,
Libertate sibi dempta, iuga solvere Iudae.
Subicit infantem cultro primamque Latini
Sanguine divino lucem discriminat anni.
En tibi, Roma, novus scribi quo murice Consul
Postulet, Hebraeo fusus spectatur in antro!
Si tamen

duxque fuit, celso cum sole mearent. 8.
Haec etiam penetrante vago deserta Tonante
Virginea cum matre, Deum quae protulit alvo
Messiam, pro quo Iudae numerosa propago,
Desertas inter rupes sterilemque ciborum,
Arentesque plagas, tantis servata migrabat
Prodigiis; an non praesto caeleste fuisse
Obsequium rear et dominis, cum talia servis,

veluti Phario dare terga Serapi
Iussa fugax duodena tribus, velut ista cruentas
Ascalidis vitare manus, hoc pulvere iussa
Tuta ibat divina domus, genialiter octo
Hic habiti lustris relegens vestigia Iudae.
Istorum cuivis anno lux esset ut una
Aequa, quaterdenos numerant hoc aequore soles.
Deserti mora tanta fuit, prius ampla superbi
Quam caeli Charites tetigissent arva Canopi.

ductor
Est alius, qui Tobiam Babylone reversum
Et patrem et sobolem Medus quod reddidit aere
Debitor; et genitorem oculis, natumque puella
Coniuge, non suscepta operum mercede beavit.
Nec Iudae adversas acies vocesque superbas
Infidi Assyrii, nocturnis caedibus ultus
Alter erat, sed certa trium fuit una virorum
Dextera. Et horum uno sterilis monitore sacerdos
Zacharias prolem vetula de coniuge

quo vestros legeret sciretque labores.
Et vidit legitque tuorum, Iacobe, nepotum
Serviles hac urbe manus tribuumque notavit
Duratos lateres; qui non ingratus amatam
Ut foret in plebem, rediit sua spargere Iudae
Lumin poenalique iugo, manifestior inde
Ut fieret, celso fixus de culmine luxit. 33.
At septemgeminum divina invisere Nilum

LIBER XI. IESSEIDOS 1.
Septima post Iani Latias exorta Kalendas
Lux alium solem melioraque sidera Iudae
Apparere dedit. Mutata ubi patria iusso
Exilio tellus, reducis cum pignore salvo,
Nazara virgineae mirans videt ora maritae.
Illa diu vacuas dominis absentibus aedes
Laeta subit.

Iudicium attentae repetit populare maritae.
Illa quid hic dicat vix invenit: haeret in uno
Sed sobolis vultu modicaque in carne latentis
Maiestate Dei, quam tot portenta Tonantis
Adverso fidei Iudae dant noscere prolem.
Nec se Iosippo celat, sic ore locuta:
“Nosse, marite, potes Pharia tellure relicta
Quae vox natalem nos visere iussit Idumen.
Eiusdem vox ista Dei est Aegyptia noctis

tellure relicta
Quae vox natalem nos visere iussit Idumen.
Eiusdem vox ista Dei est Aegyptia noctis
Somnia confirmans, ubi te Iosippe vocatum
Nostra valere dato suscepit Nazara Nilo.
O Iudae domus! Ô generosa fidelis Abrami
Posteritas! Quantum ô vestram terrena puelli
Sollicitat caligo fidem! Promissa salutis
Vos lampas iam luce ferit neque segnis amato
Isacidae proprium suffert celare

clausisse greges mirabitur impos
Plena nataturis non plus educere pinnis
Retia piscator, sociisque extracta lacertis
Innumeros notare dabunt per litora pisces.
Desertae cernent valles et inhospita Iudae
Culmina, ieiunas dape deficiente, sequentum
Milia quinque virum (numerum nec fecerit infans
Nec mulier) saturare animas: ubi quinque per omnem
Partiti populum panes pleneque soluta

coepit per tempora crescere Numen,
Lux nova paschalis, teneris non utilis agnis
Ad solita oppressam cum festa vocaret Idumen.
Divinus 220 divinus: divinis cum matre puer communia Iudae
Gaudia completurus adit socioque parentis
Nomen habente viro sacros consumat honores.
Ut tenor expletus legis, Galilaea reversi
Rura petunt, lux iamque prior confecta parabat

Sive daret, puero attonitos dicente disertos
Verba stupere dabant plusquam terrena magistros.
Materies sermonis erat promissus Apellis
Messias; tempusque illius adesse relatis
E patrum tabulis Iudae lux missa docebat.
Ut postes tetigit genetrix, ubi caelica proles
Quaesitorum acie responsorumque fatigans
Legales cathedras mentis iuvenile beatae
Edebat specimen subsistere censuit illo

vigilans, utriusque ad commoda sponsus. 20.
Post fata haec heres Cleophae, cognata parenti
Virgineae soboles, Simon Cananea propago,
Posteritas Iudae, propria de stirpe Salomen
Florentem nympham, statuit sollemne iugali
Consociare thoro, accitis ad pacta propinquis
Connubia, utroque ex sexu. Quos adfuit inter
Et Maria et proles, quam tunc trigesima

Digna virere polo, vestro ne sitis amara
Progenies spectata Patri, vos gentibus olim
Longinquis, nec non post tempora multa, suarum
Poenarum factura fidem, dabo crescere terris,
Queis Iudae vox nulla sonat: servabit in illis
Vos melior fortuna locis, quos forte parentis
Vestri odio, Solymae saevus discerperet ardor.”
Haec effatus abit superansque immanè remotam
Maiorem a Solyma zonam,

admonuitque virum Victoris alumni
Dite soluturis animas accedere palmis)
Corpus immodicos pro me perpesse labores
E tumulo iussis faciam clarescere membris.
Mecum omnes nunc ite, animae, quas cognita Iudae
Ad regna educam laetoque 92 laetoque: laethoque sub aethere sistam,
Donec in Empyrias sedes aeternaque regna
Post decies quatuor modica intervalla dierum
Me

Caeterà ut aspexi mortales, forma beato
Est eadem vultu; nisi quod compluribus aucta
Dotibus aspiciam quae quondam corpora vidi.
Vosque mei nati reliqui salvete sodales
Exciti tumulo patres et gloria Iudae!”
Dixerat haec Virgo, prono quam vertice cuncti
Reginam summo Charitum splendore micantem,
Propitiique sibi matrem Victoris adorant.
Tum natus: “Tua me, genetrix, tua tristis imago

25.
Iam duplicem postquam Christus terrae ima reliquit,
Lustra dabant numerum, verae queis lucis egenti
Prima patrum voluit sudare industria Iudae.
Sed fidei steriles animos praebere labori
Exiguam, caeli quam ferret in horrea, messem,
Cum spectaret amans Iudaeae cura, salutis
Semina damnatis subtracta novalibus agros
In

flumen Germaniae, prope Bremam oppidum fluens. Nunc Vuger. 48 Catti, et Cherusci uetusta uocabula populorum Germaniae, quos triumpharunt Romani, ut patet ex Fastis triumphalibus, sed utique non peruicerunt. 49 Iudae Machabaeo pro patrijs legibus Contra Antiochum Syriae Regem pugnanti missus est aureus e Caelo gladius, ut 2°. Machab. cap. XV. 50 Orontes Syriae fluuius. 51 Sanctus Henricus usus est in bellis

Bibliographia locorum inventorum

Bunic, Jakov (1469-1534) [1490, Dubrovnik]: De raptu Cerberi, editio electronica, 1034 versus, verborum 6750, ed. Branimir Glavicic [genus: poesis - epica] [numerus verborum] [bunic-j-de-r.xml].

Severitan, Ivan Polikarp (1472 - c. 1526) [1509]: Solimaidos libri III, versio electronica, 1154 versus, verborum 9287, ed. Irena Braticevic [genus: poesis - epica; poesis - epigramma; poesis - carmen; prosa - epistula - praefatio] [numerus verborum] [severitan-ip-solimaidos.xml].

Crijevic Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1520]: Commentariolus de origine et incremento urbis Rhacusanae, versio electronica, Verborum 5404, ed. Vladimir Rezar [genus: prosa oratio – historia] [numerus verborum] [tubero-comm-rhac.xml].

Crijevic Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522]: Commentarii de temporibus suis, versio electronica, Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, ed. Vladimir Rezar [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [tubero-comm.xml].

Bunic, JakovCortonus de Vtino Minorita, BernardinusPetrus GalatinusColonna Galatino, Pietro (1469-1534; m. post 1539.) [1526]: De vita et gestis Christi, versio electronica, 10155 versus; verborum 68245, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epica] [numerus verborum] [bunic-j-vgc.xml].

Durdevic, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545, Leuwen]: De Afflictione, Tam Captivorum Quam Etiam Sub Turcae tributo viventium Christianorum : cum figuris res clare exprimentibus ; Similiter de Ritu, deque Caeremoniis domi, militiaeque ab ea gente usurpatis ; Additis nonnullis lectu dignis, linguarum Sclavonicae & Turcicae, cum interpretatione Latina, libellus, ed. Durdevic, Bartul [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [djurdjevic-b-afflictio.xml].

Durdevic, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545, Leuwen]: Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primum de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum., ed. Durdevic, Bartul [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [djurdjevic-b-prognoma.xml].

Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-1.xml].

Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-2.xml].

Auctores varii (1590) [1590]: Epistolae Siscienses, versio electronica, Verborum 11.224 (pro tem), ed. Josip Kolanovic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [sisak-epist.xml].

Vicic, Kajetan (?-ante 1700) [1700]: Jesseidos libri XII, editio electronica, 13523 versus, verborum 84448, ed. Gorana Stepanic [genus: poesis - epica] [numerus verborum] [vicic-k-jess.xml].

Durdevic, Ignjat (1675-1737) [1717]: Eugenii a Sabaudia... epinicium, versio electronica, versus 984, verborum 8618, ed. Duro Korbler [genus: poesis - epica; paratextus prosaici] [numerus verborum] [djurdjev-i-epinicium.xml].

Preme hic ut KWIC videas