Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | quaere alia! | qui sumus? | index auctorum | schola et auxilia | scribe nobis, si corrigenda inveneris! |
Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme. Bibliographic criteria: none (Omnes textus textus) Search criteria: hispania Quod quaesisti inventum est in 176 locis.
1 2
Loci 1-176:1. Marulic, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] necem sanctus passurus iniquam
2. Marulic, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_343 | Paragraph | SubSect | Section] Victorię signum quare palma fuit 23 . Corona triumphalis, obsidionalis, ciuica, muralis, castrensis, naualis, oualis 33 . Scipio Africanus oppugnabat oppidum in Hispania situ armisque munitum. Litiganti cuidam et quęrenti, in quem diem locumque uadimonium promitti iuberet, et ille manum ad oppidi arcem protendens: Perendie, inquit, se se sistant illo in loco. Itaque die tertio, in quem uadari iusserat, oppidum captum est eodemque die
3. Crijevic, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 109v | Paragraph | SubSect | Section]
4. Crijevic, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 110v | Paragraph | SubSect | Section]
5. Crijevic, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 146v | Paragraph | SubSect | Section]
6. Marulic, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_420 | Paragraph | SubSect | Section] ille ardentis prędicationis facibus mundum succendit, sic doctrinę spiritalis luce illustrauit. Eius itaque collegii uir nominatissimus Vincentius tantum prędicatione ualiut, ut in Hispania quinque milia Iudeorum ad Christum dicatur conuertisse, in Mauritania octo milia Saracenorum. In urbe quoque Granata docuit infideles, donec a rege eiectus ad suos rediit inuitus. Italiam etiam Galliamque prędicando
7. Marulic, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_431 | Paragraph | SubSect | Section] eundem tandiu fustibus cędi iusserunt, donec exanimaretur. Tanto igitur martyrii amore flagrauit Sebastianus, ut nec sagittas passus conquiescere potuerit, quousque ad optatum uitę finem peruenit. Vincentius martyr in Hispania Cęsareę passus est; uere Vincentius, quia omnia uicit tormenta, dum se Christianum confitetur. Cum in equuleo sublatus a Daciano pręside per ludibrium rogaretur, ubinam esset, »in sublime — inquit — unde te
8. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 26 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] tam breuis urna premit. 51.1. In urna marmorea incisum hoc epitaphium fuisse aiunt Scipionis Aphricani. 51.2. (Scipio Aphricanus) Hic enim in Hispania, qua die uenit, cępit Carthaginem, Hasdrubalem Magonemque, fratres Hannibalis, Hispania expulit, in Aphricam classe traiecit, Hasdrubalis et Siphacis castra una nocte perrupit, Hannibalem ex Italia reuocatum superauit. Victis Carthaginensibus leges
9. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 26 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] 51.1. In urna marmorea incisum hoc epitaphium fuisse aiunt Scipionis Aphricani. 51.2. (Scipio Aphricanus) Hic enim in Hispania, qua die uenit, cępit Carthaginem, Hasdrubalem Magonemque, fratres Hannibalis, Hispania expulit, in Aphricam classe traiecit, Hasdrubalis et Siphacis castra una nocte perrupit, Hannibalem ex Italia reuocatum superauit. Victis Carthaginensibus leges imposuit. A Petilio Atreio, tribuno plebis (tribunorum enim plebis consularis potestas erat),
10. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 32v | Paragraph | SubSect | Section] Per. 2,141,1-5 67. A 80v/4?, ubi deest in Hispania; Calaguritano pro CALAGORITANO; Aesculalapio pro AESCVLAPIO; cf. CIL II 410* BARCHINONAE in Hispania D. M. S.
11. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 32v | Paragraph | SubSect | Section] A 80v/4?, ubi deest in Hispania; Calaguritano pro CALAGORITANO; Aesculalapio pro AESCVLAPIO; cf. CIL II 410* BARCHINONAE in Hispania D. M. S. BELLO SERTORIANO VVLNERE SVSCEPTO A CALAGORITANO MI- TIA QVEM MANV EXTEMPLO FO- DI. ACQVIRENDAE
12. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 33 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] Correxi ex DOM 67.1. Bello Sertoriano: id est quando bellatum est in Hispania aduersus Sertorium. Vulnus suscepit a Mitia Calaguritano: Calaguritani sunt in Hispania cognominati (ut Plinius ait) Cf. Plin. Hist. nat. 3,24, ubi
13. Marulic, Marko. In epigrammata priscorum... [page 33 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] 67.1. Bello Sertoriano: id est quando bellatum est in Hispania aduersus Sertorium. Vulnus suscepit a Mitia Calaguritano: Calaguritani sunt in Hispania cognominati (ut Plinius ait) Cf. Plin. Hist. nat. 3,24, ubi Calagurritanos qui Fibularenses cognominantur Fanularenses.
14. Brodaric, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 119 | Paragraph | Section] an important part in suppressing the rebellion. Compare: Káldy-Nagy Gyula, Szulejmán... 62–63. Me et servitia mea in gratiam Vestrae Maiestatis rursus supplex commendo. Romae 4. Iulii 1525. Supervenerunt litterae ex Hispania, regem Christianissimum XVII. mensis Iunii proxime praeteriti ad portum Barcinonae appulisse. Eiusdem Vestrae Sacratissimae Maiestatis humillimus minimus servulus Stephanus Brodericus praepositus Quinqueecclesiensis On the outer side: Sacratissimae regiae maiestati Poloniae,
15. Brodaric, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 121 | Paragraph | Section] et Domine, Domine mihi Gratiosissime. Post mei et servitiorum meorum in gratiam Vestrae Maiestatis humillimam commendationem. Nunc nihil est quod scribam, nisi velim eadem repetere, quae proxime scripsi per alium servitorem Vestrae Maiestatis. Nondum aliquid certi ex Hispania venit. Res Germanicae quietiores sunt; 2 principem Ferdinandum intelligimus ire cum copiis suis ad liberandum ab obsidione dominum cardinalem Salczpurgensem obsessum a subditis suis. 3 Ego meam fidelem servitutem in gratiam Vestrae Maiestatis supplex commendo. Quam Deus
16. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section] principum conspectu deformauerunt. Sic paulo post ex rigenti perpetuis niuibus angulo Sclauini veluti nimbo effusi Sclauini ex Scythia effusi. a nemine repelli potuerunt / quin transgresso Danubio omnia ad mare Adriaticum deuastarent. Itaque quum in Hispania consedissent Vandali / Vandali consederunt in hispania Sclauinorum pars Saxonum terras non procul a Viado flumine occupauit: Multae prouinciae a sclauinis occupantur. Pars Gepidis / Silesiis / Macromanis / ac Bemis expulsis ad Noricos
17. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section] perpetuis niuibus angulo Sclauini veluti nimbo effusi Sclauini ex Scythia effusi. a nemine repelli potuerunt / quin transgresso Danubio omnia ad mare Adriaticum deuastarent. Itaque quum in Hispania consedissent Vandali / Vandali consederunt in hispania Sclauinorum pars Saxonum terras non procul a Viado flumine occupauit: Multae prouinciae a sclauinis occupantur. Pars Gepidis / Silesiis / Macromanis / ac Bemis expulsis ad Noricos Boiosque vltra fluuium Albim se extendit. Reliqui vtrasque Misias ac omnem
18. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section] quoque ne episcopis quidem parcentes. Solus autem Rex Hispaniae aduersus infideles prospere pugnando fidem Catholicam tutatus est: Poenos enim quos Saracenos appellant / diuturno bello contusos defatigatosque / atque a Betica / quam occupauerant expulsos Poeni ex Hispania pulsi. vsque in Aphricam caedendo ac vrbes eorum diripiendo persecutus est. Cuius refrigerato calore / seque ad italicos tumultus conuerso iterum Poeni collectis animis oras Siciliae / Sardiniae / Corsicae / atque Italiae vehementer infestant: Poeni denuo
19. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section] diffensionibus / reuocatis vitae preciis / quae pessum ierant / restauratis artibus liberalibus / quae in contrarium ceciderant / in sola conscientia benefactorum / ac Christo propugnatore / contractis vndique copiis adoriamur saeuissimos Thurcas. Parata est potens Italia / non deerit bellicosa hispania / non pugnax Gallia / non pari animi magnitudine Britannia / Bohemis ad hoc / et Hungaris / caeterisque validis gentibus non detrectaturis. Num vos fortissimi Germani eritis in tanto discrimine spectatores? non commouebimini Reipublicae Christianae ruentibus habenis? Vos exterarum gentium
20. Marulic, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section] solitum, cęde mulctauit, ut alios a periculo liberos redderet. (Columnę) Ad Gades duas columnas posuit direptisque rupibus Oceanum in mediam terram ad usum induxit hominum nauigantiumque maximum emolumentum. (Chrysauri filii) In Hispania Chrysauri regis tris filios pręlio superatos sua manu interfecit. Inde uicto Geryone cum armentis eius rediens ad Cumas cum Gygantibus congressus uicit. (Sicani) In Sicilia Ericem, Butę filium, Sicilię regem, multorum ante uictorem cestibus pugnantem
21. Marulic, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section] inducit sanę doctrinę et terras, hoc est, hominum mentes ignorantię siccitate aridas aquis scientię salutaris inrigat obscura declarans, dubia dissoluens, manifesta confirmans. Per hoc mare nauigantes ad portum perueniunt salutis sempiternę. Quid adhuc Hercules? (Chrysauri filii) Tres in Hispania Chrysauri regis filios pręlio uictos interfecit. Quę, rogo, laus est homines interficere et aliena occupare? Scelus est hoc profecto, non uirtus, et uitio fama quęsita, non probitatis officio comparata. Nostri igitur ab hac impietate alieni — de Christi, non de mundi amatoribus
22. Crijevic Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 151 | Paragraph | SubSect | Section] Quum ita corruptis esset moribus, Hisabellam Alfonsi Secundi filiam, amitinam suam, permissu Romani pontificis (quae permissio raro felices nuptias fecit) duxit uxorem. Hisabella, ut sunt acrioris ingenii Hispani ― inde enim illa oriunda erat, nam proauus Alfonsus a Tarraconensi Hispania profectus, regnum Neapolitanum incolarum uoluntate sibi adiunxerat ― ubi animaduertit uirum nullius esse apud suos auctoritatis, omneque imperium ad arbitrium Lodouici patrui administrari, rei indignitate permota dolorem dissimulare nequiuit. Nuntium igitur idoneum nacta dat
23. Crijevic Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 190 | Paragraph | SubSect | Section] principibus in Ulteriorem Hispaniam accito, praetextu regni Neapolitani uisendi cum quadraginta circiter nauium classe Neapolim uenit. Non enim sese in Tarraconensem Hispaniam, patrium regnum, tunc contulit, quo et sponte sua magis quam Hispanorum principum coactu Ulteriori Hispania genero cessisse uideretur, et Consaluum Adigarium, tot uictoriarum successu inflatum, regiumque, ut fama erat, affectantem fastigium ab administratione regni Neapolitani amoueret, simul ut urbes Appuliae oppignoratas
24. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section]
Italiae olim, Paulo Diacono teste,
25. Pribojevic, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section] nationum ad hanc urbem appellentium conuictu urbanitatem et uenustissimos Pharensium mores intuearis. Nam quicquid diues producit oriens, quicquid pingue parturit Latium, quicquid ferox gignit Illyria, quicquid aprica generat Aphrica, quicquid aspera affert Hispania, quicquid horrida permutat Scythia, quicquid felix prodit Arabia, quicquid uerbosa educit Graecia, frequenti hac in urbe est successione uenale. Magna rerum Phari commoditas. Iocundum spectaculum et urbana curiositate
26. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section] interitum fore: quęlibet ętas suis rerum mutationibus perstringitur. Porro quis tot conuersiones, tantam temporum instabilitatem non admiretur ac obstupescat? Hi Graeciam occupauerunt: illi Asiam: alii in Sicilia consederunt: ab aliis Hispania possessa est. Quae demum natio Italiam suę ditioni uendicare non tentauerit? Fortasse posthac eueniet ut aliquę gentes incognitę ex Scythicis nemoribus in Italiam migrent iusque Romanis ac Italicis populis ex Capitolio dicant.
27. Durdevic, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] VTuntur et ipsi quoque non pessimo pane ECHMECH dicto, nigro et albo, quemadmodum et nostrates, sed illi spargunt quoddam genus seminis SVSSAM uocata, super recentem, postea coquitur, quod tribuit magnam suauitatem manducantibus, quo nusquam utuntur nostri, praeter in Hispania passim in quibusdam locis, uidelicet in regno Granaten. et circa Ciuiliam. In edulijs illis multiplex ars, et uaria conditura: cibus uero maxime solennis est, puls ex orysa, ita addensata, ut partes inde manibus decerpantur. Piscium mira abstinentia. Carnibus omnibus utuntur,
28. Durdevic, Bartul. Prognoma, sive Praesagium... [Paragraph | SubSect | Section] Igitur facile armabit Germania quinquaginta milia peditum,
29. Paskalic,... . Carmina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Extulit intrepida signa superba manu;
30. Paskalic,... . Carmina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Venerium, et Augustinum Barbadicum ejus
legatum secuta se receperat in Sciciliam, Messanae
fuerint sub eo oppido a quindecim diebus citra,
qui responderunt fuisse. Subjunxit ille praesidium fuit dimissum
dimissum Z: admissum D
, verumtamen majores, et
munitiores urbes in Hispania ego consuevi debellare, caperem et hanc sed non vacat
mihi. Dimissis eis se recepit in portum figerium sub Sabioncello procul a nobis
circiter tria millia passuum. Ibi per totam noctem, et sequentem diem refecit
quassas
habebat.
Merito Gusmana Rheae comparatur: utraque enim eundem, et eodem pene fato partum edidit.
Sed in hoc inter se differunt, quae enim de Rhea traduntur, fabulosa ea, et a Poetis
ficta reputantur: Gusmanae progenies hodie in Hispania regnat. Libet hanc genealogiam
paucis explicare. Gusmana ex Alphonso Henricum Regem fratricidam parit, huic Ioannes
filius in regnum succedit, Ioannem Henricus valetudinarius excipit, hic ex Caterina Lancastria Ioannem
suscipit. Huius
parit, huic Ioannes
filius in regnum succedit, Ioannem Henricus valetudinarius excipit, hic ex Caterina Lancastria Ioannem
suscipit. Huius Isabella filia Ioannam insanam Caroli Caesaris matrem edidit, a Carolo
Philippus, qui hodie in Hispania rerum potitur, procreatur.
Mittit dono flabellum mense Februario.
M. adludit ad Taurum Busiridis.
N . caritate annonae.
O. Epidemicis contagiosis.
P. Hispania.
Ad Augustinum Mustum.
vera monentem,
nocenti,
cineres caelat, et ossa tua.
educat vel ars excolit humana, ad maturitatem evocatur; nec deesset suo muneri in procreandis uvis tellus, si permitteretur excoli, sed, ne nimius ab expressis uvis liquor gentem hanc ad ebrietatem summe inclinatam in maiora vitia ac damna impellat, neve 54 commerciorum in hoc genere ex Hispania utilitas tollatur, prohibentur Indi plantare vites. Nec ad varietatem ciborum deessent volatilia (omnis enim generis coloris hic reperiuntur aves 55 ; rubicundae totae, quas cardinales vocant, virides ut psittaci, flavae, caeruleae et, si quod
summa charitas, cui non solum sufficit unus angustus vestris pectoribus apostolicis provinciae orbis ideo et e vestro gremio concessis missionariis castrensibus gaudet imperium. Dacia, Turcia, Curlandia de vestris apostolicis operariis triumphat, paenitentiariae in Italia legationes in Hispania, in Philippinis labores assidui gloriosam ac immortalem vestram reddunt Societatem. Et huc vires vestras exercite huicque gentilitate indigenti suppetias mittite, sub vestra o aquilarum puli tutela securae erunt hae alioquin miserabiles rapacis avernalis accipitris praedae. Vestra sub
aequor
ejus
consentiret, quo mediante civitates portusque optimos Hispaniae cederet pro desertorum quorundam Hispanicorum cambio. Antequam resignatione effectiva firmaretur cambium, rex Joannes moritur, eidemque succedit Josephus, qui, monachorum imperium exosus, ex aula et gabinetto ad chorum eos amandavit. Hispania, pro opimo illo solicita cambio, cum Jesuitas a confessionibus aulae videret, eorum medio omnem movit lapidem, quatenus a novo rege cambium confirmaretur. Hi cum partes suas adimplevissent, a rege responsum habuerunt, se patris sui non reprobaturum facta, nihilominus in tam manifestum
a rege responsum habuerunt, se patris sui non reprobaturum facta, nihilominus in tam manifestum Lusitaniae praejudicium agere non posse, nisi cambienda per Hispaniam deserta ad aequalitatem redigantur et populosa adminus efficiantur. Quo regis habito responso, putabant et Hispani Jesuitae et Hispania ipsa, Jesuitarum medio persvadendum Paraquariae populum, ut ad excolenda deserta illa concedat. Sed flecti gens non potuit. Ideo Jesuita quidam Hispanus Madrito in Americam missus est sub titulo plenipotentiarii regis Hispaniae. Qui Perù adveniens mandatis primum, deinde minis, tandem
quam et machinatione in mortem regis, sub actuali intra Angliam et Galliam bello regnum Lusitaniae Hispanis asserendum putabant, ut tractatu dein publico firmaretur pro Hispanis Lusitania et dotis instar cum sponsa fratri Hispaniae regis obveniret. Consilia haec projectum fuere Jesuiticum, ab Hispania Galliaque susceptum, ut sic Anglorum successive minueretur potentia, et mundus intra familias quasdam divideretur, atque in effectu Borbonicus sive Gallicus evaderet, quia actuales Hispaniae regnantes aeque Borbonici essent, imperator quoque Franciscus I. ex domo Lotharingica Borbonicae
crediderunt, reipsa subversari debere aliquid, quod supra quoad Jesuitas notatum est. Partes enim illae una cum
Gibilterra post mortem Caroli II. Hispaniarum regis Angliae obtigerunt, adeoque in veritate restituenda venire Hispanis, et Gallorum quidem medio, quorum opera ab Hispania fuere avulsa. Alii bellum hoc propter Caperdon (sic) esse autumabant. Ob distantiam nihilominus nos nec divinare veram possemus belli hujus causam, proinde ab ea praescindimus.
(Foedus intra Austriam et
cum 25 milibus regulati militis, aut si quaepiam militiam nollet, tunc sumptus illos, qui ad talem necessarii forent militiam. Moscovia etiam die 22. Maji ad hoc accessit foedus universique catholici principes, ut omnino religionis bellum putaretur praedicareturque ab haereticis. Sabaudia et Hispania neutralis mansit in apparentia, reipsa cum Gallia conjuncta. Cogitandum eo magis erat Angliae aliisque protestantibus, quod Algerini Africae cum imperatore occidentis in pacem venerint eorumque legati Viennae erant. Omnes svadebant circumstantiae, catholicorum principum eam esse
regem elevaretur Poloniae, his potissimum aulis considerandum proponebatur. Ut autem alliceret omnes, cum destruendum Borussiae regem nemo vel subdubitasset, totius quasi Europae divisionem praefatis principibus projectavit scripsitque, quid habitura esset Austria, quid Saxonia, quid Gallia, quid Hispania, quid demum Moscovia. Et cum pro imperio nil reservasset, imperii rationem destruendam videbatur. Ad haec Brühliana projecta assensisse videbatur prima Austria, quae anno statim 1750. augendi studuit militis, atque ad foedus istud Moscoviam disponere non cessabat, per media etiam minus
recessus, hinc cum Gallia conjunctio; praeter videlicet conjunctionem sanguinis, quae in Francisco I. imperatore evenit cum Gallis, Austriam jungi cum Gallia opportuit causa commercii naviumque ⃒
suarum per Mediterraneum proficiscendarum. Nam praeterquam quod Hispania Siciliaque ac Neapolis de Borbonico essent sangvine, Gallia in eum nauticae crevit statum, quod cum Anglia certare valeat; ut autem fortior sit et in sola navali expeditione se illa occupare valeat contra Angliam, bene prudenterque Gallia se conjunxit Austriae, ut nempe ista terrestribus
et eam gloriam, quod Austriacis viribus aequilibrium Europae penes Angliam steterit. Sane quisquis accuratius haec perpenderit, in praesenti rerum catholicarum circumstantia catholici principes nunquam sibi consuluere melius atque hac ratione istoque instituto ac systemate. Si enim Gallia et Hispania res suas navales promoveant et his intendant, facile Mediterranei maris et occidentalium Indiarum reddentur dominae. Si Austria cum Polonis et Moscovia terrestri expeditioni se dedant, si rus suum et montes excolant, artes item promoveant, tributarios facile sibi reddent septemtrionales,
magistrorum peritorumque sua sponte corruat magnum hoc et salutare systema. Ministri eligantur tales, qui negotium hoc sic agant et promoveant, ut arbores hominesque excoli solent, qui perfecti non nascuntur illico, sed formantur per tempora et evadunt. Conjunctio major ferme servanda est cum Hispania, a Gallia non recedendum. Caute tractandi Venetae ac papa, cautissime autem Turca, ut rebus per annos aliquot maturatis tandem sese intueatur
Austria, quae subditorum suorum exculto ingenio, reparatis hactenus neglectis positoque prudenti
pro 200.010 fl. milibus, et die prima Januarii 1766. comes Theodorus possessorium adiit. Post defectum Frangepanianae familiae Graecensis camera bona Frangepaniana tenuit, ex quo enata est ingens confusio. Praedicta Ozaly, Brod et Grobnik a Carolo VI. marchionibus a Perlass ex Hispania Carolum secutis sive dono sive, ut dicebatur, cambii titulo collata fuêre; quae etiam ad annum hunc inclusive tenuerunt, nunc ad praefatum comitem emptionis jure sunt devoluta, et ab hoc anno comitum Batthyan effecta.
Octavo.
voluisse, adeoque delata tantum in abstracto domui
Arpadianae successione circa hujus ordinem nulla fixa principia viguisse satis apparet.
in Mercopail viget, manipulatio introducatur. Ita primum in Bekova et Radonicz in dominio Bácsiensi, dein 1787. in Puszta Kula in dominio Zemboriensi, 1788. in Tárkány et Tokod sicque successive in Bozok, Marót, Kis-Megyer et átsa, et arietes Hispanici et modus oves has tractandi idem, qui in Hispania viget, introducebatur. Per hanc manipulationem adeo meliorata est Hungaricae lanae species, ut aliqui decrescens subinde eius pretium illi causae attribuant, quod maior iam delicatioris lanae quantitas producatur, quam fabricae Germanicae nobilioris speciei pannos conficiant.
haberi potuerit,
ad Corripendum hunc Naevum coeperunt sic dictae germanicae oves
introduci, sed et hae Lanam mediocribus tantum pannis idoneam
producebant, subtilior Lana pro Nobilioribus pannis ex Hispania, Anglia, et
aliquibus Italiae Locis, quae hanc Lanae Speciem propriam sibi ferme
reddiderant debuit procurari: subinde, et Anglia, et Hispania ut Domesticas
Fabricas provehant, Lanam educi vetuerunt.
tantum pannis idoneam
producebant, subtilior Lana pro Nobilioribus pannis ex Hispania, Anglia, et
aliquibus Italiae Locis, quae hanc Lanae Speciem propriam sibi ferme
reddiderant debuit procurari: subinde, et Anglia, et Hispania ut Domesticas
Fabricas provehant, Lanam educi vetuerunt.
Augusta Maria Theresia ut propriis Statibus consulat, a Rege Hispaniae 1768.
impetravit, ut eidem gregem Hispanicarum ovium una cum Pastoribus, qui modum
His breviter perspectis, transeamus ad ipsam Historiam pertractandam.
Historia Hispaniae
facta, omnes res in Hispania gestae efficiunt Historiam Hispaniarum;
de quibus ordine hic.
sunt Africanae, ubi
celeberrimum imperium eorum fuit; hi erant Foeniceae originis, etiam nempe coloniae Foenicum.
Carthaginensis; quam
poetae Didonem dicunt.
Italiam translatum bellum, postea etiam in Africa per Scipionem Africanum devicti sunt
Carthaginenses.
eam incoluerunt et Hispaniam
fecerunt provinciam Romanam.
tantum 25
annis ante Christum natum devoluta est ad Romanos sub Augusto Caesare per Marcum Agrippam.
per Marcum Agrippam.
gentibus paruit Hispania.
Europa in Africam migrarunt, in provincias orientalis imperii, circa 428. in regione
Carthaginis; hoc regnum eorum duravit usque finem fere saeculi 6‑i; evertit illud Belisarius,
Iustiniani imperii orientis strenuus bellidux.
regnum eorum duravit usque finem fere saeculi 6‑i; evertit illud Belisarius,
Iustiniani imperii orientis strenuus bellidux.
imperium erat perenne.
sibi partem Galliae, dein profligatis et devictis Suevis,
eorum provincias occuparunt in Hispania et suum
provincias occuparunt in Hispania et suum
Flavius circa 637 eos penitus expulit ex Hispania.
seu Mauros; hi incolae Africae erant, Mahomedanaeque religioni addicti
(Mahomed ex Arabia oriundus saeculo 6‑o religionem suam fundavit tardiusque totam Africam
Asiamque occuparunt eius asseclae); enatis ergo dissensionibus extrudere voluerunt Gothos ex
Africa, imo etiam in Hispania eos adorti sunt, et primo 711 anno ipsis successit Gothos
subjicere et extrudere ex Hispania.
Arabia oriundus saeculo 6‑o religionem suam fundavit tardiusque totam Africam
Asiamque occuparunt eius asseclae); enatis ergo dissensionibus extrudere voluerunt Gothos ex
Africa, imo etiam in Hispania eos adorti sunt, et primo 711 anno ipsis successit Gothos
subjicere et extrudere ex Hispania.
patri tamen non hi, sed Roderigus collateralis sucessit;
fraude filii ergo et agnati Vitizae offensi Roterigo, in specie comes Polianus; hi ergo
evocarunt Saracenos contra Roterigum, ut sic ad filios Vitizae redeat imperium; Saraceni vero
ejecto rege priore non amplius excesserunt ex Hispania occiso Roderico rege, et sic cursu
aliquot annorum omnes provincias Gothicas sibi retinuerunt.
redeat imperium; Saraceni vero
ejecto rege priore non amplius excesserunt ex Hispania occiso Roderico rege, et sic cursu
aliquot annorum omnes provincias Gothicas sibi retinuerunt.
strenue se gesserunt contra Saracenos, qui
etiam ex Francia ejecti sunt per reges Francicos usque ad Eborum fluvium, unde dein principatus
Catalauniae enatus est; ex ceteris vero ditionibus, quas Saracenis extorserunt Franci, enatum
est Regnum Navarrae, cuius pars trans Piraeneos in Hispania, alia vero pars in Francia jacet;
hinc et hodie et Hispaniae et Galiae rex scribit se Regem Navarrae; coaluerunt dein hae parvae
provinciae Pelagii et sic semper firmiores et potentiores evaserunt Gothi in Hispania; sic
Sanctius 1‑us dux Aragoniam eripiunt Saracenis.
Franci, enatum
est Regnum Navarrae, cuius pars trans Piraeneos in Hispania, alia vero pars in Francia jacet;
hinc et hodie et Hispaniae et Galiae rex scribit se Regem Navarrae; coaluerunt dein hae parvae
provinciae Pelagii et sic semper firmiores et potentiores evaserunt Gothi in Hispania; sic
Sanctius 1‑us dux Aragoniam eripiunt Saracenis.
dux Aragoniam eripiunt Saracenis.
agnoscere dominium aulae Castilianae, solvendo
eidem tributum.
in Castiliam armatus seque
curavit inaugurari jure sponsae suae Iohannae in occupatis civitatibus; Alfonsus tamen
destitutus auxilio regis Franciae Ludovici 11‑i, iteratis vicibus cladem accepit ab Ferdinando;
anno 1476 ad Taurum totaliter victus est et ejectus est 1479‑o anno ex Hispania, ubi etiam pacem
inire coactus est et renunciare juribus in regnum Castilianum una cum sponsa; et cum
haereditatem Alfonsus cum Iohanna non acquireret, etiam eam deseruit, et hinc Clarissa monialis
facta est Iohanna.
Africanis; tandem ad solam urbem Granatam restrictus, coactus est se dedere
1491‑o anno.
liberum religionis incolis Granatensibus; sed 1493 anno renovatum prius
decretum et coacti sunt omnes ad fidem catolicam amplectendam, et qui nollent, excederent
provincias; quod decretum etiam cum maxima severitate executioni datum est; Iudaeorum ergo magna
copia emigravit ex Hispania, et partim in Africam partim in Portugalliam se receperunt; idem
etiam cum Saracenis contigit et quidem ad 17,000 familiarum, proin cum maximo totius regni
dispendio, qua ingentem vastitatem reliquerunt hi homines, qui etiam seduli opifices magnique
artifices erant in Hispania,
ex Hispania, et partim in Africam partim in Portugalliam se receperunt; idem
etiam cum Saracenis contigit et quidem ad 17,000 familiarum, proin cum maximo totius regni
dispendio, qua ingentem vastitatem reliquerunt hi homines, qui etiam seduli opifices magnique
artifices erant in Hispania, proin et opulenti erant, ingentem
excedens in 4‑a peregrinatione detectis multis aliis
insulis littora Americae detexit; redux furente contra eum invidia gloriae suspectus aulae
effectus, et in carceres retrusus est, misere etiam perivit; tandem Americus Vesputius Americam
primus ingressus est, et occupationes pro Hispania fecit, et hinc ab eo quoque nomen habet
America; ingens vis auri, argenti, gemmarumque ex America elata et integra regna occupata
tardius per Carolum regem Hispaniae, ubi praetextu religionis propagandae multa centena millia
hominum trucidata fuerint; ipsi pontifices per bullas
Ferdinandi, et jam
prius possedit 17 provincias Belgicas jure haereditatis Burgundicae; regnum Castiliae accepit
jure matris Iohannae, quae quidem adhuc vixit, sed mentis vitio laboravit; item et regna
Arragonica titulo matris suae; Carolus hic nomine Caroli 5 imperatoris notus est, in Hispania
erat 1‑us; hic usque 1556. annum regnavit.
conatus sit.
matrimonium inter filium suum Phylippum et
reginam Angliae Mariam.
melioratae, sed magis adhuc destructae sunt; gliscebat odium aliquot annis,
quibus plures provinciae se conjunxerunt, donec 1568. in apertum bellum erupit, quod per 80
annos duravit, una cum tempore aliquo induciarum.
prioribus ducebat; occisis ergo Hispanis una cum prorege occupatisque urbibus et
portubus se in libertatem restituerunt; usque 1668. bellatum est cum Hispanis; quo tempore se
diviserunt et a Hispanica aula independentes declarati sunt.
jam ruinam; Hollandi tamen in hoc periculo praeruptis aggeribus et apertis cataractis maritimas
aquas immiserunt, et sic se aquis cinxerunt 1672‑o anno; in mari tamen felicius bellarunt
Hollandi, insignes enim victorias retulerunt de Gallis.
sunt in integrum; Hispani tamen 16
loca munita in Belgio Hispanico Gallis cedere debebant, una cum comitatu Burgundico; Galli etiam
ipsis aliquot exigua loca occupata restituerunt Hispanis.
nulla relicta sobole; extincta ergo est linea Austriaca
Hispanica, proin jus devolvebatur ad aliam lineam, nempe Austriacam Viennensem Leopoldi.
tam terra, quam mari, et usque 13 annorum duravit et nomine belli
successionis Hispanicae venit; partes belligerentes sibi praefixerunt, ut exturbato Phylippo 5‑o
ex trono Hispaniae, substituatur Carolus junior filius Leopoldi, sicque mens Ludovici deludatur,
quamquam successio in Hispania spectasset Leopoldum patrem, et postremum Iosephum primum filium
seniorem, hi tamen duo renunciarunt juri suo; primis annis sat ancipiti fortuna bellum gestum
est, Galli tamen ex Catalaunia ejecti sunt, in urbe Barcillonensi Carolus se curavit inaugurari
sub nomine Caroli
Iosephum primum filium
seniorem, hi tamen duo renunciarunt juri suo; primis annis sat ancipiti fortuna bellum gestum
est, Galli tamen ex Catalaunia ejecti sunt, in urbe Barcillonensi Carolus se curavit inaugurari
sub nomine Caroli 3‑ii, et sic jam praecipuum belli theatrum fuit Hispania, in qua etiam paulo
post ad Almanaram in Valentia decretalem victoriam retulerunt de Gallis et Hispanis, et sic
Arragoniam, Neucastilium, Catalauniam et
Neucastilium, Catalauniam et
renunciare successioni in Francia.
cessae sunt.
insulam Minorcam,
commodissimam pro commercio, dein promontorium Gibraltariense, seu columnas Herculis, quod in
ipsa Hispania versus Africam situm est, et hinc clavis maris Mediterranei merito dici potest, ob
fretum angustum quod inter Africam et Gibraltar est; sic ergo diminuta Hispania vehementer est;
Phylippusque contentus non fuit.
fuit enim valde lucrosum tutorem esse in Galliam; acceserunt
etiam Angli; anno 18‑o cladem navalem Philippo intulerunt, et sic 19‑o anno jam de pace
cogitatum est, quae etiam anno 20‑o coaluit penitus; Carolus ergo 6. cuivis juri in Hispaniam
formandae
primo succedant descendentes Mariae Theresiae,
his deficientibus Iosephi primi succedant descendentes, hos excipiant Leopoldi primi succesores;
anno 1724. post comitia Hungarica publicata est haec sanctio.
tamen princeps ejectus per Hungaros ex suis provinciis
erumnis et egritudine oppressus mortuus est; et sic Franciscus dux Lotharingiae
'45. electus est in imperatorem succesitque in imperio nomine Francisci 1‑i; anno 1746. mortuus
est Phylippus 5. in Hispania, ei successit Ferdinandus 2‑us, et ab eo tempore jam segniter
bellum hoc ex parte Hispanorum gestum est; caeterum cum potentissimis duobus maritimis potentiis
agendum habuerint, ipsos etiam Gallos in America lacessiverunt Angli, plurimum Borussus astu et
fraudibus suis
mansit in possessione suorum ducatuum, Carolo vero successit filius in regno
Neapolitano, nempe Ferdinandus, modernus rex; hic Carolus Phylippum maximum tamquam haebes et
mentis impos exhaeredatus est.
etiam si jus apertum in
Parmensem ducatum habuit; fuit enim tunc bello septennali involuta, et cum Gallis egit contra
Borussum, eo a fortiori, quod Iosepho 2‑o, filio suo, desponsata fuerit Isabella, Phylippi huius
filia.
16 Remoto ergo ministro Gallico suscepit Hispanum comitem de
Aranda et huius perspicacia tumultus compositi sunt; ea occasione ingens suspicio in Iesuitas
recidit, quod etiam illi manus in tabula harum discordiarum habuerint, et hinc totus ordo eorum
relegatus fuit ex Hispania; anno 1767. una eademque die colligati, navibus impositi, et in
Italiam translati sunt, 12‑a Octobris.
compellatur; sub
potestate Romanorum permansit usque interitum imperii occidentalis seu usque saeculum 5‑tum.
Hispaniam grassatae etiam Lusitaniam
invaserunt; primi erant Alani, eos secuti sunt Vandali et Suevi, qui omnes ex Hispania
transiverunt sedesque suas fixerunt; Alani tamen regnum ibi non condiderunt, sed primi erant
Svevi qui regnum fundarunt sedesque fixas ibi habuerunt, prouti in Hispania.
sedesque suas fixerunt; Alani tamen regnum ibi non condiderunt, sed primi erant
Svevi qui regnum fundarunt sedesque fixas ibi habuerunt, prouti in Hispania.
capite plexus est
publice, Iacobus vero ab ipso Iohanne confossus est in carceribus, ceteri plures capite plexi,
rex vero continuavit auctoritate propria regere populum suum.
regis
Portugalliae, sed Portugalli magis favebant Emanueli, et hinc etiam rex salutatus est anno '495.
quae gessit Phylippus cum principibus Europae, et in his semper Portugallia, ob situm
suum, lacessita fuit a hostibus Phylippi, cum jam nunc pro uno corpore cum Hispania considerata
sit; dein plus etiam utilitatis habebant hostes Phylippi ex Portugallia diviti tunc adhuc, quam
ex Hispania; Belgae foederati maxime noxii erant Portugallis, hi enim rebellantes contra
Phylippum, cum eos armis supprimere non potuisset, conatus est eas egestate et penuria sibi
subjugare; harum enim sterilium provinciarum ramus sustentationis fuit piscatio, et navigatio,
illi permultum
quae sub Franciscani pontifice Caspari regimine fiebant, languida erant; decessit 1750;
successit ei Iosephus Emanuel filius; hic usque '72. annum regnavit; hic adjecit animo, ad
mendanda ea quae male aut languide sub patre gesta sunt, maxime sub ministerio Bombalii; anno
'753. cum Hispania se in tractatum immisit propter insulam S. Sacramenti, ob quam multae
controversiae prius enatae sunt; cessit nempe eam Hispanis, hi vero partem Paragvariae cedebant
Portugallis; excitatae sunt tamen turbae inter commissarios, qui per seditiosos incolas dispersi
sunt, recidit
est.
et 17 provincias Belgicas; Maria non diu vixit, ei successit
Philippus Pulcher, qui plerumque Gandaviae habitavit cum sua uxore Iohanna, Ferdinandi Chatolici
filia, ita ut Carolus filius eius hic natus sit in Belgio, qui etiam successit patri suo, in
Hispania defuncto, in Belgio; postquam vero post Ferdinandi Chatolici decessum etiam rex
Hispaniae factus fuisset, conjunxit hic Carolus 5. has provincias cum corona Hispanica; Carolus
hic intendisse legitur hos provincias in unum corpus colligere, et titulo regni unius eas
cavit tamen Carolus
solemni edicto ab omnibus provinciis recepto, ne unquam ullo sub praetextu dividantur hae
provinciae, ad omne malum divisionis antevertendum; sub hoc Carolo Belgae florentissima tempora
habebant; ille enim ibi natus et educatus totus Belga erat, eosque in ipsa Hispania omni modo
juvit, navigatio enim, commercium, manufacturas omni modo promovit, faustissimumque sic regimen
habuit.
sub Philippo 2-o, filio Caroli
eiusque successore; omnium horum malorum non ultima causa fuit indoles cruda, severa Philippi
2-i; Carolus enim affabilis, mitis, omni ex parte favit Belgis, sed Philippus totus Hispanus,
trux, melancolicus favit Hispanis, spretis Belgis non tantum in Hispania, sed in ipso Belgio
Hispanos praeposuit ipsis; hac re totius Belgii odium sibi contraxit; haec tamen
non sola causa aversionis fuit, sed accessit et id, quod Philippus non tantum Caroli decreta
circa haereticos renovaverit, sed ea extendit,
animos contra Philippum, qui severitatem suam crescente semper numero haereticorum
auxit etiam semper, nihilque de mediis lenioribus cogitavit.
et quamquam hoc tribunal nomine inquisitionis sacrae (exosae summopere Belgis) non uteretur,
tamen procedura et effectus eius idem erat; severitas huius tribunalis novum momentum
exacerbationis Belgarum fuit; multo enim severiores poenae adhibebantur in Belgio ab hoc
tribunali quam in Hispania, ob diversam harum gentium indolem; Hispani enim severi, taciturni,
parum inter se conversantes, non exigebant tantam severitatem, quam vivaces, loquaces, audaces
Belgae; erravit etiam Philippus in electione consilii status, quod Margarethae gubernatrici
adjecit, pro
descendentes nempe Nassoviensis stirps et Fridericus 1-us rex Borussiae;
immo etiam Ludovicus 14. praetensiones formavit, occupavitque partem hereditatis, quae hodiedum
cum Gallia conjuncta est.
ipse Ludovicus 14. principatum
Aransionensem ipsum occupavit pro se; compositis his turbis decreverunt status Belgici debitis
undequaque gravati et exhausti, a bellis, quantum [quantum] securitas eorum admittat, abstinere
velint; emersit tamen mox causa belli ob successionem in Hispania et cogendum
Philippum regem Hispaniae ut conditionibus pacis Ultrajectensis stet, et Belgae cum Anglis et
Gallis erant potentiae, quae evictionem promittebant; interim Belgae se extricarunt ex hac
molestia cum sua utilitate, Carolus enim
coeptum suum; ipsi quoque
Angli praeter Columnas Herculis, insulam Minorcam, Terram novam, et sinum Hudsonis acceperunt a
Hispanis portusque Dunquercensis demoliri statutum est; et Ludovicus recognovit Annam legitimam
reginam, et ipsum ordinem successionis protestanticum recognovit Hispania et Gallia.
tamen exigua
respectu tantae extensionis; anno '90-o enatae sunt dissensiones inter Anglos et Hispanos, et
jam jam bellum erupit propter Americae aliquas pagas incultas et nullius adhuc,
opera tamen ministrorum Pitt in Anglia et Florida Blanca in Hispania coaluit pax partesque
excontentatae sunt.
amplissima et
maxima, et tam interna quam externa tractant; unus nempe provincias septemtrionales Europae
pertractat, alter meridionales; prius habet Belgium, Germaniam, Borussiam, Poloniam, Russiam,
Daniam et
simplex: nempe Hochmögende Herren Generel-Statten der Vereinigten Niederlanden: Celsi ac
potentes vel praepotentes domini ordines generalis foederati Belgii; hos titulos anno '629.
ipsi Belgae defixerunt; rex Franciae ipsos compellat Percari et Grandes Amici Confoederati;
Hispania eos compellat: Domini Status Generales; interim ab anno '29. tribuitur ipsis
ordinarius titulus Celsi ac Potentes; imperator primus fuit Iosephus 1. qui anno 10. huius
saeculi dedit Belgis competentem titulum, vocula tamen Domini emanet semper; in contextu Euer
Belgae Amsterodami et Antverpiae.
Italia, et Turcia ibi
paratur.
ergo complectitur 80050 milliaria.
etiam piscium ob nimiam consumptionem; item auri et argenti; detecta enim America
neglexerunt suas fodinas; defectum patiuntur tritici.
nova, in quibus gubernator residet, sunt independentes inter se; vivunt
autem homines hi in statu strictissimo subjectionis.
§ 2 De incolis.
colerico-melancolicum; hinc solitarii sunt, taciturnique
diffidentesque inter se sunt ob vigilantiam sacrae inquisitionis.
temperantia, in promissis explendis promptitudo.
dialectus viget, prout
in Piscaja Quibbusgoa; monticolae tamen Piscajae diversam habent linguam, quae antiqua Celtica
reputatur esse.
Fliess); hunc ordinem anno 1431. in Flandriae urbe Bruga fundavit Phylippus Bonus; jura haec
Bourgundica pervenerunt per matrimonium, uti scimus, ad domum Austriacam, nempe Carolum 5.
regem Hispaniae, proin etiam ordo hic ad Hispaniam translatus est; exstincta domo Austriaca in
Hispania et Phylippus 5. et Carolus 6. Romanus imperator posuerunt se ad jus huius ordinis;
insigne huius ordinis sunt exuviae agni, geruntur ex catena aurea, hac catena calibem et
silicem alternatim repraesentat in suis articulis; extra solemnitatem ex rubra vel aurea
ligula
ordo prius habet 47 commendaturas; 2--us habet 56, 3--us habet 37 commendaturas.
et 6 cum 60 tormentis; praeter has lineales naves complures aliae;
32 fregattae intra 20 et 32 tormenta; 12 minores intra 12 et 30; 4 tormentariae naves cum 8
tormentis, 3 galleon cum 6 tormentis, 7 semi galleon cum 3 tormentis, 17 huccer cum 12
tormentis.
classis minoris; hos
sequuntur capitani; tota classis habetur divisa in 3 departamenta, haec departamenta a
portubus habent nomen suum, Cadix, Feroll et Cartagena, in quibus naves continentur, in portu
Caditano habetur etiam schola militaris.
interna, hi cum semi-invalidis
ad 15 000 aestimantur, qui ad urbes et portus custodiendos applicantur.
Chatolicus secundum codicem adornari curavit; hic codex 1505. auctus et emendatus est per
Ferdinandum, et hic Codex Tauri dicitur et est ultimus codex, corpusque iuris et legum
Hispanicarum; leges tamen Romanae non ultimum locum habent in Hispania.
omnibus urbibus habetur senatus, qui ex praeside et
assessoribus constat, hi jus reddunt incolis; in civitatibus hi judices corregidor appellatur,
in minoribus regidor, seu regens, vel alcalde.
ecclesiastici, lucrum rei monetariae, venditio quoque
bullae cruciatae, nec non diversi tituli monopoliorum, uti in Europa, titulo teloniorum;
provinciales praestationes erogatae habentur; generales vero reditus per inspectores
cameratricos percipiuntur.
forma, neglecta
financia et commercio; anno tamen '776. instituta est Coronae societas agricolaris, quae
elaborat in evehenda agricultura suffulta ab aula.
quod cum coloniis suis Americanis habent, est amplissimum,
nam omnibus aliis gentibus praeclusi sunt portus Hispanici; interim nec hoc est admodum
lucrosum, nam omnes res, quas Hispani suis colonistis vendunt, non sunt producta eorum, sed
aliarum gentium Europearum, hinc Hispania est tantum canalis per quem opes et thesauri
Americae in universam Europam dimanant; dein ipsi Galli et Belgae immediatum commercium
exercent cum ipsis Americanis; nam Hispani admittunt ut nomine mercatorum Hispanicorum etiam
exteri ingrediantur portus Americanas, et hinc
est tantum canalis per quem opes et thesauri
Americae in universam Europam dimanant; dein ipsi Galli et Belgae immediatum commercium
exercent cum ipsis Americanis; nam Hispani admittunt ut nomine mercatorum Hispanicorum etiam
exteri ingrediantur portus Americanas, et hinc est ut Hispania penes omnes thesauros et
divitias Americanas, in se pauper sit.
Gaditanus, hinc in duos ramos dividitur commercium Hispanorum, nempe in Americam
septemtrionalem, et meridionalem; in Cavanensi portu colligunt se reduces naves et sic portum
Gaditanum in Europa petunt; patet ex his quis sit bilancis tam numericae, quam utilitatis
status in Hispania, nempe dispensiosa
quae in insulis Canariis
quaestum exercet, et potissimum cum cacao exercet commercium.
Fanum S. Sebastiani et
Vilboa; praecipuus est Gaditanus portus.
§ 9 De re monetaria.
argenti vel cupri summant, sic si de realibus sermo sit addi debet, utrum real de vellon vel
de platta intelligantur, seu utrum valor de cupro vel de argento sumatur; est autem proportio
inter argenteum et cupreum valorem uti 17 ad 32.
duabus nititur concordatis, unum inter
Carolum 5. imperatorem et Hadrianum 6. et Clementem 7. de anno '524; alterum
est inter Benedictum 14. et Ferdinandum 2. de anno '753--o.
mortem
damnati ducebantur in medio ad locum suplicii; actus hic Auto da fee (Actus fidei)
compellatur; leguntur intra 14 anos a fine saec. 15. et initium 16. combusta fuisse 6000
hominum.
eruditiores tamen aversantur totum institutum, sed nihil in contrarium possunt; ea
tamen ex parte prodest hoc tribunal, quod populus in obsequio retineatur, et omnia
praecaveantur mala, quae ex turbis religionis in alia regna promanarunt.
contrarium possunt; ea
tamen ex parte prodest hoc tribunal, quod populus in obsequio retineatur, et omnia
praecaveantur mala, quae ex turbis religionis in alia regna promanarunt.
status ecclesiasticus ad 250 000 hominum aestimatur; tanta multitudo non
potest non obesse statui.
§ 11 De educatione et scholis.
potest non obesse statui.
§ 11 De educatione et scholis.
Philosophia in hanc diem regnat scholastica, quae multum
reformationes faciendae, Tribunal sacrae inquisitionis
sufferendum, prudens tollerantia invehenda, monachorum numerus restringendus, sacerdotalis
enim status excessive exauctus est.
colantur, hi enim prius plurimum prodesse et nocere poterant;
hodie tamen relate ad aulam Romanam mutata est vehementer ratio status omnium provinciarum,
Hispani tamen maxime adhuc aulam Romanam colere debent.
eius est inter 37 et 42
latitudinis et 9 et 12 longitudinis gradum.
in hyeme
sunt res inauditae.
§ 2 De incolis.
§ 2 De incolis.
similitudinem ob aequalitatem fontium, differentia tamen est in dialecto et terminationibus
vocum.
4 Olim frequens
fuit hic ordo multasque commendaturas habuit, hodie tamen non nisi 49 habet commendaturas.
ab urbe metropoli; Ioannis 5.
fundavit hunc locum cuius ecclesiam S. Antonio devovit.
§ 5 De externae securitatis remediis
monetas cudere curare possunt ex suo auro;
universim defectus magnus est in re monetaria.
§ 10 De religionis negotiis
3. induxit; hodie Ollissiponae,
Coimbriae et Egorae habetur; est autem in omnibus Hispanicae inquisitioni
aequalis; in urbe Goa etiam habetur inquisitionis tribunal; in Brasilia nullum unquam
exstitit; processus severior et occultior adhuc est in Portugallia quam Hispania, regesque
irrito conatu cogitarunt de hoc tribunali restringendo; proceditur maxime contra novos
Christianos, generatim delicta eadem sunt quae in Hispania; haec tamen tantum de domesticis,
exteros tamen tolerant.
inquisitionis tribunal; in Brasilia nullum unquam
exstitit; processus severior et occultior adhuc est in Portugallia quam Hispania, regesque
irrito conatu cogitarunt de hoc tribunali restringendo; proceditur maxime contra novos
Christianos, generatim delicta eadem sunt quae in Hispania; haec tamen tantum de domesticis,
exteros tamen tolerant.
tamen tolerant.
ubi improbitas vult frangi, nescia flecti,
sustinent. Similiter Aristocratia et Democratia non modo Excessus formarum regiminis evasere, sed plane Inculpationes: de quibus
jure timeas, ne, prout Tyberiorum et Domitianorum tempore, crimina
laesae Majestatis, prout non pridem in Hispania Crimina Haereseos eo perducantur, ut omnis virilis fortitudo, honestas animi, et eruditio
Marulic, Marko (1450-1524) [1480]: Repertorium, versio electronica, Verborum 315700, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - loci communes] [numerus verborum] [marul-mar-repert.xml].
Crijevic, Ilija (1463-1520) [1484, Dubrovnik]: Carmina e cod. Vat. lat. 1678, versio electronica, 7675 versus, verborum 46525, ed. Darko Novakovic [genus: poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - lyrica; poesis - epica] [numerus verborum] [crijev-i-carm-1678.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1496, Split]: De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica, Verborum 186963, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [marul-mar-inst.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1503]: In epigrammata priscorum commentarius, Verborum 25316, ed. Bratislav Lucin [genus: prosa oratio - commentarius] [numerus verborum] [marul-mar-in-epigr.xml].
Brodaric, Stjepan (1490-1539) [1505]: Epistulae, versio electronica., Verborum 166, ed. Petrus Kasza [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [brodaric-s-epistulae.xml].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518, Augsburg]: Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica, 35 versus, verborum 5015, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - oratio] [numerus verborum] [andreis-f-thurc-germ.xml].
Marulic, Marko (1450-1524) [1519]: Dialogvs de Hercule a Christicolis superato, versio electronica, Verborum 8236, ed. Branimir Glavicic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [marul-mar-dial.xml].
Crijevic Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522]: Commentarii de temporibus suis, versio electronica, Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, ed. Vladimir Rezar [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [tubero-comm.xml].
Pribojevic, Vinko (mortuus post a. 1532) [1525, Hvar]: Oratio de origine successibusque Slauorum, versio electronica, verborum 14680, ed. Veljko Gortan [genus: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma; poesis - carmen] [numerus verborum] [pribojev-v-or.xml].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1527]: Dialogus Sylla, versio electronica., Verborum 15372, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [andreis-f-sylla.xml].
Durdevic, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545, Leuwen]: De Afflictione, Tam Captivorum Quam Etiam Sub Turcae tributo viventium Christianorum : cum figuris res clare exprimentibus ; Similiter de Ritu, deque Caeremoniis domi, militiaeque ab ea gente usurpatis ; Additis nonnullis lectu dignis, linguarum Sclavonicae & Turcicae, cum interpretatione Latina, libellus, ed. Durdevic, Bartul [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [djurdjevic-b-afflictio.xml].
Durdevic, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545, Leuwen]: Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primum de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum., ed. Durdevic, Bartul [genus: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [numerus verborum] [djurdjevic-b-prognoma.xml].
Paskalic, LudovikCamillo, GiulioMolza, Francesco MariaVolpe, Giovanni Antonio (c. 1500–1551; c. 1480–1544; 18. 6. 1489 – 28. 2. 1544; 1515–1558) [1551]: Carmina, versio electronica, 2642 versus, verborum 17191, ed. Sanja Peric Gavrancic [genus: poesis - elegia; poesis - sylva; poesis - epigramma] [numerus verborum] [paskalic-l-c.xml].
Rozanovic, Antun (1524-1594?) [1571]: Vauzalis sive Occhialinus Algerii Prorex, Corcyram Melaenam terra marique oppugnat nec expugnat, versio electronica, 15122 verborum, 255 versus, ed. Nives Pantar [genus: prosa oratio - historia; poesis - ode] [numerus verborum] [rozan-a-vauz.xml].
Pir, Didak (1517 – 1599) [1596]: Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica, versus 5366, verborum 40443, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [numerus verborum] [didacus-p-cato.xml].
Rattkay, Ivan (1647–1683) [1683]: Relatio Tarahumarum Missionum eiusque Tarahumarae Nationis Terraeque Descriptio, editio electronica, 9250 verborum, ed. Ludwig Fladerer [genus: prosa oratio - relatio] [numerus verborum] [rattkay-i-tarahum.xml].
Rogacic, Benedikt (1646–1719) [1690]: Euthymia sive De tranquilitate animi. Carmen didascalicum, versio electronica, 8211 versus, verborum 111.074 [genus: poesis - epica; prosa - praefatio; prosa - summa] [numerus verborum] [rogacic-b-euthym.xml].
Stay, Benedikt (1714-1801) [1747]: Philosophiae versibus traditae libri sex, versio electronica, 11229 versus, verborum 82047, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epica; poesis - didactica] [numerus verborum] [stay-b-philos.xml].
Krcelic, Baltazar Adam (1715-1778) [1748, Zagreb]: Annuae 1748-1767,versio electronica, Verborum 244601, ed. Tadija Smiciklas [genus: prosa oratio - historia] [numerus verborum] [krcelic-b-ann.xml].
Zamanja, BernardKunic, Rajmund (1735-1820; 1719-1794) [1768]: Navis aeria et elegiarum monobiblos, versio electronica, 3251 versus, verborum 26001; carmen epicum, hendecasyllabum 1, elegiae 10, idyllia 4, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - epica; poesis - elegia; poesis - idyllium; poesis - epigramma] [numerus verborum] [zamagna-b-navis.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1790]: Operum omnium tomus III, versio electronica, Verborum 71764, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skrl-3.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1791]: Descriptio physico-politicae situationis Regni Hungariae, editio electronica, Verborum 26295, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skerle-n-desc.xml].
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1791]: Status actualis oeconomiae publicae, versio electronica, Verborum 39967, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [skerle-n-status.xml].
Baric, Adam Adalbert (1742-1813) [1792]: Statistica Europae, versio electronica, Verborum 91598, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [baric-a-stat.xml].
Kunic, Rajmund (1719-1794) [1794]: Epigrammata, versio electronica, 20870 versus, verborum 170058, ed. Irena Braticevic [genus: poesis - epigramma] [numerus verborum] [kunic-r-epigr.xml].
Jelacic, Ljudevit (1792-1851) [1824]: Valedictoria, versio electronica., 1148 verborum, ed. Franjo Fancev [genus: prosa - epistula] [numerus verborum] [jelacic-l-valedictoria.xml].
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se voditelju projekta.