8.
At Dismas latronum unus, cui contigit atras
Felici penetrare domus, interque profundas
Regnatas Diti Paradison repperit umbras,
Quamvis ille sui necdum sortitus honorem
Corporis, evasit tenebras tamen atque petito
Aethere divini est consors mens fata triumphi.
Ut primum aspexit Victoris lumina Verbi
Et speculum aeternae mentis dans cuncta videri,
Se prece servatum stantis sub stipite matris
Agnovit: statuitque simul Titania nactum
Regna, sub ora piae cum laude venire patronae.
Tertia lux postquam Stygio hunc revocavit ab antro,
Protinus ex aura tenui, velamine carnis
Densato, nuper fixi trabe, cruraque fracti
Effigiem simulante rei (mens libera namque
Membrorum simulacra modis componere miris
Quaeque valet) MARIAE, ne sit mortalibus impar
Luminibus, spectandus adest, humilisque potentem
Fatorum Dominam, genua incurvatus adorat.
Atque ait: “Ille ego sum, mater, qui fata nocentum,
Solibus ante tribus, damnatus lege subivi,
Poenarum nati socius. Meque inter et ipsum
Te mediam aspexi, et quamvis mihi nulla caleret
Credulitas Dominique mei regisque Deique,
Nescivi, subito qua lumine doctus, eundem
Agnovi Dominumque meum regemque Deumque
Et scelerum veniam et sua mitti in regna petivi.
Venit utrumque mihi – pietas miranda! – tuique
En modo felicem reddit me gloria nati.
At quoniam me, Virgo, tuae iam prolis aperta
Forma docet, qua ceu speculo modo singula cerno,
Et quae scire mea refert contemplor; eidem
Notitiamque mei, genetrix pia, debeo fati.
Hic didici, divina, tua prece, mater, acerbam
Effugisse Stygem; stantemque in limine Ditis,
Me tua quod tristi pietas revocabit ab Orco.
Gratus nunc venio et qualem tua magna potestas
Ferre valet, qui primus opem tantumque recepi
Auxilium (ah quale auxilium! cui tota beati,
Qua felix modo sum, se gloria debeat aevi)
A me prima huius veniat, volo, gratia doni.
Te mihi propitiam quod mors extremaque ligni
Hora dedit, tibi semper ego immortalia laudis
Dona feram totoque canam praeconia caelo.
Atque ubi fatorum iussus successerit ordo,
Cum te, summa parens, reginam acceperit aether,
(Novi etenim, par materno tibi surgit honori,
Proximior nato sedes) cum laude per omne
Duraturi aevi spatium, te Numinis almam,
Quae laus prima tibi est, matrem miserisque faventem
Patronam, fati Dominam, genetricis habentem
Viscera, terrigenas servare calentia, dicam.”
Aspectu gavisa parens, ac voce beati
Significante crucem caelo mutasse latronis,
Haec ita grata animi Dismae pro laude reponit,
Suspirans primum, in caelum pia lumina vibrans:
“Nate, meae vires, mea tota potentia solus!”
Tum vero Dismae faciem conversa profatur:
“Non ego te, Disma ruiturum in Tartara poenis
Eripui, non aeratis ego nexibus Orci
Exolvi Stygioque orans a Dite reduxi,
Sed pia te Nati virtus graviumque profusus
Poenarum pretium sanguis plagaeque dolorque
Servarunt. Si porro meus quid profuit illo
Articulo favor et casta pro morte precantem
Si matrem audivit soboles, fuit integra nati
Haec pietas, cui me totam quoque debeo, Disma.
Quod modo te vero videam splendoris adeptum
Perpetui dulcem patriam, tibi gratulor, hospes
Aeternum felix; cuius rudis incola terrae
Mater, inexpletùm sitiens ad lumen anhelo.
Me tibi sed postquam Nati sociaverit ardor,
Tecum erit una simul Numen celebrare voluptas.”
Vertice tum prono geminatum protulit “Amen”
Dismas atque leves corpus difflavit in auras.