. Ad hos ergo sublimiores Galliae fines properandum erat, atque ob olim optatum Galliam inter Austriamque foedus, quod antea sive praejudicia sive ambitio detinebant, nunc autem post Lotharingicam successionem facile apparuit, primo loco | 409 cudendum, quod ob conjunctionem Borbonicae ac Lotharingicae domus apparere impossibile desiit. Mediaque ad hoc in limine apparuerant, Lotharingorum nempe ad Franciscum I. accessus, atque horum, neglectis Germanis, ad intima promotio ac usus.

Obstupuit orbis, dum, mortuo 1740. anno Carolo VI. imperatore, Galliam pro domo Bavarica tanta vidit fecisse, ac Carolum VII. ad clavum imperii collocasse, Carolo autem VII. vivis erepto, Maximilianum, ejus filium, deseruisse, et electo Francisco I., Lotharingiae olim duce, in una uxoris suae Mariae Theresiae, Hungariae Bohemiaeque reginae, potentia fixum, non solum ad speciem rem totam gessisse, at eundem pro imperatore illico agnovisse. At tum statim perspicacioribus apparuit, observavisse Galliam, rivali suo Habsburghico exstincto sangvine Gallicum successisse, et in instanti fere regiminum anteriorum systemata immutari observata.

Sane sub ipso Aquisgranensi anno 1748. tractatu plenipotentiario ministro Austriae comiti a Kaunitcz uti vehementer displicuit, totum pacis tractatum sic inter Galliam Angliamque conclusum fuisse, ut articuli duarum praemissarum potentiarum alleatis subscribendi duntaxat exhiberentur, et Austria tanquam Angliae confoederata leges accepisse videretur, Angliaque de rebus Austriae quasi suae vasallae disposuisse, ita praedictus comes a Kaunitcz sub eo adhuc tractatu in Angliam indignabundus apparuit. Qua in re videtur et aulam Viennensem persvasisse, quia

1mo. Mox fatus comes a Kaunitcz in Gallias pro legato profectus fuit, ubi modos Angliae didicit, quibus illa in sui favorem et emolumentum rebus Austriae usa est. Idemque tempore legationis suae incognite bis Viennam venerat, a reditu autem legationis suae, omnibus admirantibus, minister status et gubernii factus est, comite ab Ulfeltd, antecessore suo, ad aulae praefecturam translate, aliis quoque, antea res gubernii tractantibus Germanis, non solum immutatis omnibus, at ipsis plane prioribus Viennensibus dicasteriis et gubernandi ratione mutata et ad Galliae formam reducta. Sane consilium interioris Austriae mutatum, provinciarum item Carnioliae, Stiriae etc. exstinctum, novaque Viennae erecta sunt parlamentorum instar Galliae. Talesque his sunt dati et praepositi, qui affectu Galli essent, uti Habgwicz, comes Codeck uterque, Rudolphus videlicet ac Joannes, Porktenstein, archivii Austriae conservator, lllyricae nationis sive schismaticorum rebus praeses datus est, eodem tempore, quo comes Kaunitcz ministerium accepit. Dispositiones hae sagacioribus jam tunc foedus Galliam inter et Austriam loquebantur.

2do. Lingva Gallica, antea Viennae detestata, aulica sic effecta est, ut, sicuti Aquisgranensi tractatu, publica omnia hac lingva tractari debere superatum fuisset, | 410 ipsaque effecta ut symbolum in concilio, videlicet pro norma et tessera status publici, ita ab universis certatim condisceretur.

3tio. Ab Aquisgranensi tractatu illo res Austriae sic in fundamentalibus dirigi apparuerunt, ut Austriae ab Anglia recessus, si non brevi,

Vade retro

Vade porro