Iliadis B Homeri compositionis
Vita autem somnium habet, concionem; et naues enumerat.
Iupiter cęteris alijs dormientibus somnum non capit.
Alij quidem Dijque et uiri galeati Dormiebant per totam noctem: Iouem // autem non ceperat dulcis somnus. Sed is cogitabat per mentem quomodo Achillem Honestaret: perderet autem multos // in nauibus Achiuorum.
Somnium ad Agamem. mittitur
Hoc autem ei in animo optimum uisum est consilium: Mittere ad Atridem Agamemnonem pernitiosum somnij Deum: Et ipsum compellans uerba cita dixit illi. [...] Sic dixit. iuit autem somnij Deus, postquam sermonem audiuit. Statim autem peruenit citas ad naues Achiuorum. Iuit autem ad Atridem Agamemnonem. hunc autem inuenit Dormientem in tentorio: circum autem diuinus fusus erat somnus.
Principis cura.
Stetit autem super capite Nelei filio similis Nestori: quam maxime senum honorabat Agamemnon. Huic se assimilans allocutus est diuinus somnij Deus.
Princeps solidam noctem dormire non debet
Dormis Atrei fili ualde prudentis equum domitoris?
Non oportet per totam noctem dormire consiliarium uirum:
Agamemnon somnium suum exponit
Stetit autem supra caput, et ad me uerba fecit. Dormis Atrei fili prudentis equum domitoris? Non oportet per totam noctem dormire consiliarium uirum: Cui populique commissi sunt et tot curae sunt. Nunc autem mihi mentem adhibe propere. Iouis autem tibi nuntius sum: Qui te longe habitans ualde curat et miseratur. Armare te iussit crinitos Achiuos Omnibus copijs. nunc enim capias ciuitatem latam Troianorum. non enim amplius diuersa coelestes domos habentes Immortales sentiunt. inflexit enim omnes Iuno supplicans. Troianis autem dolores sunt Ex Ioue. sed tu tuis habe mentibus. sic hoc quidem locutus Iuit aduolans: me autem iucundus somnus reliquit. Sed agite quomodo armemus filios Achiuorum. Primum autem ego uerbis tentabo, sicut aequum est: Et fugere cum nauibus multorum transtrorum iubebo. Vos autem aliunde alius cohibete uerbis. Verum hic sic locutus consedit. in his autem surrexit Nestor, qui Pyli Rex erat harenosae. Qui ipsis bene sentiens concionatus est, et allocutus.
Nestoris oratio.
O amici Argiuorum ductores, et principes: Siquidem aliquis somnium Achiuorum alius dixisset, Mendacium diceremus, et repudiaremus amplius.
Nestor somnio Aga. acquiescendum censet.
Nunc autem uidit qui multo optimus in exercitu gloriatur esse.
Sed agite quomodo armemus filios Achiuorum.
Sic locutus, concione incepti excedere.
Sceptrum Agamemnonis.
Constitit sceptrum tenens: quod quidem Vulcanus laborauit fabricans. Vulcanus quidem dedit Ioui saturnio Regi. Sed Iupiter dedit internuntio Argi interfectori. Mercurius autem Rex dedit Pelopi domitoriequorum. Sed rursus Pelops dedit Atreo Duci populorum. Atreus autem moriens reliquit diuiti pecudum Thyestae, Sed rursus Thyestes Agamemnoni concessit gestare, Multis insulis et Argo omni imperare. Huic is incumbens uerba cita dixit.
Agamemnon militibus.
O amici heroes Danai satellites Martis,
Iupiter me ualde saturnius detrimento deuinxit graui
Infestus: qui antea quidem mihi promisit, et annuit
Troiam depopulatum pulchram recedere.
Nunc autem malam deceptionem cogitauit, et me iubet
Comparatio Euri atque Austri
Pelagi Icarij: quos quidem Eurusque, Notusque Excitauit erumpens patris Iouis ex nebulis. Sicutque cum mouerit Zephyrus ingentem segetem veniens Vehemens irrumpens ingruitque spicis. Sic horum omnis concio mota ets. hi autem clamore Naues adibant. sub pedibus autem puluis Extitit sublatus. hi autem inter se adhortabantur Attingere naues, et trahere in mare diuinum Sentinasque expurgabant. clamor autem in coelum iuit Domum euntium, subtrahebant autem fulcra nauibus. Tunc Argiuis praeter fatum reditus contigisset. Nisi Mineruam Iuno sermone affata fuisset Papae, aegidem tenentis Iouis filia indefessa, Sic domum, dilectam in patriam terram Argiui fugient in lata dorsa mari? Gloriam autem Priamo, et Troianis relinquent Argiuam Helenam: cuius gratia multi Achiuorum In Troia perierunt dilecta a patria terra. Sed procul nunc in populum Achiuorum loricatorum Tuisque blandis uerbis detine urium quenque. Neque sine naues in mare trahere aequabiles. Sic dixit. nec aduersata est dea glaucorum oculorum Minerua.
Iuno Palladem ad Graecos mittit.
Profecta autem est ab olympi uerticibus concitata, Statimque uenit ueloces ad naues Achiuorum. Inuenit autem Vlyssem Ioui consilio parem Stantem: neque hic nauem idoneam Tangebat: quoniam ipsum dolor corde et animo ceperat. Prope autem stans allocuta est caesia Minerua.
Pallas Vlyssi.
Diuuine Laertiade prudentissime Vlysses,
Sic domum dilectam in patriam terram
Vlyssis oratio ad Gręcos.
Nondum enim perspicue scis quis animus Atridę. Nunc quidem tentat. forte autem lędet filios Achiuorum. In concilio enim non omnes audiuimus quid dixerit: Ne aliquo iratus afficiat malo filios Achiuorum.
Regibus dignitas ab Ioue tribuitur
Ira autem magna est diuini regis.
Honor autem ex Ioue est. diligit autem ipsum consultus Iupiter.
Quemcunque autem rursus plebis uirum uidit, uociferantemque offendit,
Hunc sceptro percussit, increpitauitque uerbo.
Diuine quiete sede, et aliorum uerba audi,
Qui te meliores sunt. tu autem imbellis et inualidus,
Neque unquam in bello numeratus, neque in concilio.
Non quidem ullo pacto omnes regnabimus hic Gręci.
Non bonum multorum principatus. unus princeps sit.
Thersitę importunitas ac loquacitas.
Strabo erat, claudus autem altero pede, et ipsius humeri Curui in pectus contracti et desuper; Acutus erat capite, rara et inerat lanugo. Inimicissimus autem Achilli maxime erat et Vlyssi: Hos enim calumniabatur. tunc rursus Agamemnoni diuino Acute clamans dicebat contumelias. hunc Achiui Vehementer oderant: indignabanturque in animo. Sed hic multum uociferans Agamemnonem obiurgabat sermone. [...]
Vlysses Thersitę
Thersite inelegans uocalis quanquam concionator Desine, neque uelis solus contendere cum regibus. [...]
Vlysses Agamemnoni et Gręcis.
Atride nunc te rex uolunt Achiui Omnibus vituperatissimum facere mortalibus hominibus: [...]
Gręcis in Aulide uisum portentum.
Hic apparuit magnum signum draco per dorsa rubet, Horribilis, quem ipse olympius misit in lucem Sub altari egrediens ad Platanum perrexit, [...]
Calchantis vaticinium.
Calchas autem statim postea uaticinans dixit.
Cur muti facti estis comati Achiui?
Nobis quidem hoc ostendit signum magnum consiliarius Iupiter
Nestor Graecis.
His autem dixit gerenius eques Nestor. Pape certe iam pueris similes loquimini Infantibus: quibus non sunt curę bellicosa opera. [...]
Agamemnon Nestori.
Hunc respondens allocutus est rex Agamemnon: Certe quidem rursus concione uincis filios Achiuorum.
Decem Nestores optat Agamemnon.
Vtinam enim Iupiterque pater et Pallas et Apollo, Tales decem mihi consultores essent Achiuorum. [...]
Agamemnon summos gręcorum in conuiuium vocat.
Vocauit autem senes optimos omnium Gręcorum, Nestorem quidem primum et Idomeneum regem. [...]
Menelaus non vocatus accedit fratris conuiuium.
Spontaneus autem ei uenit uocem bonus Menelaus. Sciebat enim in animo fratrem quomodo laborabat. Bouem autem circum statuerunt et molas acceperunt. His et orans indixit rex Agamemnon
Iupiter imploratur ab Agamemnone.
Iupiter gloriosissime maxime nigras nebulas faciens in aethere habitans
Non prius in sole gredi et in tenebras uenire,
Quam me pronum deicere Priami palatium
Nestor Agamemnoni.
His uerbis incepit gerenius eques Nestor. Atride gloriosissime Rex uirorum Agamemnon, [...]
Graeci ad pugnam se parant.
Statim praeconibus stridulis iussit
Vocare ad bellum capite comatos Achiuos.
Hi quidem uocauerunt. illi autem congregati sunt ualde uelociter.
Comparatio foliorum et muscarum.
Steterunt autem in prato Scamandrio florido Infiniti; quotque folia et flores fiunt uere, Veluti muscarum frequentium gentes multae; Quaeque in stabulo pastorali errant Tempore in uerno quandoque lac uasa madefacit. Tot contra Troianos capite comati Achiui In campo stabant uastare prompti.
Comparatio operi bconum(?).
Hos et utque greges magnas caprarum caprarij uiri Facile diuidunt posquam pabulo miscent: [...]
Agamemnon Gręcorum eminentissimus.
Ad pugnam ire. cum autem Rex Agamemnon Oculos et caput similis Ioui gaudenti fulgure, Marti autem cingulum, pectus autem Neptuno,
Comparatio tauri.
Velut bos armento ualde eximius fuit omnium Taurus. hic enim bobus in decet congregatis. Talem Atridem posuit Iupiter die illo Valde pręstantem in multis et eximium heroibus.
Poeta Musas inuocat.
Dicite nunc mihi Musae coelestes domos habentes. Vos enim Deae estis, adestisque, scitisque omnia
Prilog
- Homerus i Divus, Andreas. Ilias. Venetiis: Jacobus a Burgofrancho, 1537. Primjerak u Bavarskoj državnoj knjižnici, signatura 941661 A.gr.a. 1200 941661 A.gr.a. 1200, urn:nbn:de:bvb:12-bsb10169377-6. Internet. Pristupljeno 7. ožujka 2016.
- Homerus i Valla, Laurentius. Ilias. Coloniae: Hero Alopecius, 1522. Primjerak u Bavarskoj državnoj knjižnici, signatura A.gr.a. 1196, urn:nbn:de:bvb:12-bsb00014352.2. Internet. Pristupljeno 7. ožujka 2016.
Iliadis B Homeri compositionis
Vita autem somnium habet, concionem; et naues enumerat.
Argumentum B Homeri compositionis
Iupiter somnium immitens Agamemnoni hortatur Graecos ut educat ipsum ad bellum. Hic autem primum quidem optimatum concilium congregauit, postea autem concilio inito tentat ipsos, hortans fugere in patrias. Detinet autem ipsos Ulysses, Mineruae prouidenti et Nestor concionanas. Postea cibo sumpto armati sunt ipsique et ductores, similiter autem et Troiani, contentione ipsis annunciata. Numerationem autem Poeta fecit exercituum et nauium.
- Iupiter cęteris alijs dormientibus somnum non capit.
- Somnium ad Agamemnonem mittitur V
- Principis cura. V
- Princeps solidam noctem dormire non debet
- Agamemnon somnium suum exponit V
- Nestoris oratio. V
- Nestor somnio Agamemnonis acquiescendum censet.
- Sceptrum Agamemnonis. V
- Agamemnon militibus. V
- Comparatio Euri atque Austri
- Iuno Palladem ad Graecos mittit.
- Pallas Vlyssi. V
- Vlyssis oratio ad Gręcos. V: Vlyssis uerba ad Graecos.
- Regibus dignitas ab Ioue tribuitur
- Thersitę importunitas ac loquacitas. V
- Vlysses Thersitę V
- Vlysses Agamemnoni et Gręcis. V: Vlysses Graecis
- Gręcis in Aulide uisum portentum. V: Portentum Graeciae(!) uisum in Aulide.
- Calchantis vaticinium. V
- Nestor Graecis.
- Agamemnon Nestori. V
- Decem Nestores optat Agamemnon. V
- Agamemnon summos Gręcorum in conuiuium vocat.
- Menelaus non vocatus accedit fratris conuiuium.
- Iupiter imploratur ab Agamemnone.
- Nestor Agamemnoni. V
- Graeci ad pugnam se parant. V
- Comparatio foliorum et muscarum.
- Comparatio opibeonum(!). (i. e. opilionum)
- Agamemnon Gręcorum eminentissimus.
- Comparatio tauri.
- Poeta Musas inuocat.
- ILIADIS DENUMERATIO NAVIVM, VEL BOEOTIA.
- Catalogus Graecorum. V
- Boeotii. V
- Phocenses V
- Locrenses V
- Euboici V
- Athenienses V
- Erectheus
- Salamini V
- Argiui V
- Mycenei V
- Thamyris fabula V
- Arcades V
- Vlysses V
- Aetoli V
- Cretenses V
- Rhodii V
- Nireus Graecorum formosissimus V
- Philoctetes V
- Podalyrius et Machaon filii Aesculapii V: Podalirius Machion
- Meneptolemus
- Prothous princeps Magnethum
- Equę Eumeli uelocissimę
- Aiax fortissimus
- Achilles Graecorum omnium fortissimus
- Polites
- Iris mittitur ad Troianos
- Iris ad Hectorem
- Myrines sepulchrum
- Troiani in aciem prodeunt.
- Aeneas Dardanis pręest.
- Acamas copiis Thracum pręerat.
- Pandarus Lycaonis
- Adrastus et Amphius filii Percosiji.
- Hyrtacides Asius
- Hippothous Pelasgis dux
- Pyleus
- Pirous
- Euphemus dux Ciconum
- Pyrechems
- Paphlagones
- Alixonum principes
- Mysiorum principes
- Phrygiorum principes
Argumentum Γ Homeri compositionis
Alexandro prouocante Menelaum in bellum indutijs omnium iuramenta fiunt: ad vincentem virum Helenam accipere et opes ipsius. Victum autem Alexandrum Venus rapit, et in proprium cubiculum abducens, accersit a muro Helenam. Hi autem conuersantes in somnum vertuntur.
Iliadis Γ Homeri compositionis
Gamma autem circa Helenam solis bellum est maritis.
- Comparatio gruum
- Gruum cum Pygmeis bellum.
- Paridis temeritas V
- Alexander prouocat fortissimum quenquam
- Comparatio leonis.
- Tremor Paridis V: Timor Paridis
- Hectoris reprehensio in Paridem V: Hector in Paridem
- Paris Hectori V
- Deorum dona nemini objicienda.
- singulare certamen Paridis cum Menelao V
- Iuuentus instabilis
- Iris ad Helenam. V
- Comparatio cicadarum
- Priamus Helenae V
- Agamemnonis descriptio
- Helena spectatrix sui certaminis enarrat Priamo Graecorum ducum nomina.
- Vlysses describitur
- Menelaus et Vlysses Helenam repetitum ueniunt.
- Menelai oratio qualis. V
- Vlyssis oratio qualis. V
- Castor equorum domitor
- Helena fratres suos ad Troiam desyderat
- Alexander decernitur cum Menelao pugnari(!).
- Priamus in campum uenit ad percutiendum foedus.
- Foederis rumpendi ritus.
- Foedus feritur. V
- Menelai oratio ad Iouem.
- Venus Alexandrum liberat. V
- Grea anus Helenę fidissima comes.
- Venus ad Helenam.
- Paris respondet Helenę.
- Helena ad Paridem in cubiculum intrare coacta a Venere.
- Agamemnonis oratio ad Troianos.
Argumentum Ι Homeri compositionis.
Agamemnone consultante Graecis fugere stant contrariam demonstrantes sententiam Diomedes et Nestor. Consultante autem Nestore, ad Achillem mittuntur legati: et precantibus ipsis renuit Achilles. Hi autem annuntiant, et post haec in somnum vertuntur.
Iliadis Ι Homeri compositionis.
Ex legatione autem Achillis non persuasi, est Iota.
- Agamemnon suis fugam suadet. V
- Diomedes Agamemnoni. V
- Nestoris uerba. V
- Ascalaphus et Ialmenus Martis filij.
- Nestor rursum Agamem. V: Nestor rursum.
- Suadet Nestor reconciliationem Achillis. V
- Agamemnon vult placare Achillem. V
- Mittuntur legati ad Achillem. V
- Achilles cithara canit, et cuius sit.
- Patroclus conuiuium parat legatis.
- Aiax Phoenici.
- Vlysses Achilli. V
- Achilles Vlyssi. V
- Achilles dona Agamemn. aspernatur, nec reconciliari vult.
- Anima semel efflata nunquam remigrare potest.
- Phoenicis ad Achillem oratio. V: Phoenix Achilli.
- Dij quanuis natura digniores, nobis placantur.
- Praeces Iouis filiae sunt. V
- Curetes.
- Aper deuastans agrum Calydonium.
- Meleager aprum occidit.
- Cleopatra vxor Meleagri.
- Aetolorum principes Meleagrum adeunt.
- Achilles Phoenici V
- Aiax Vlyssi et Achilli. V
- Achilles Aiaci. V
- Legati ab Achille recedunt implacato.
- Agamemnon primus sciscitatur de responso Achillis.
- Vlysses Agamemnoni.
- Diomedes ad Agamem. V: Diomedes Graecis.
Iliadis ϴ Homeri compositionis
Thita, Deorum concio, Troianorum fortitudo, Hectoris iactatio
Aurora quidem rubeam uestem habens dispersa est omnem in terram. Iupiter autem Deorum concilium fecit gaudens fulmine Summa arce multa cacumina habentis olympi: Ise autem ipsis concionatus est; Dij autem simul omnes audiebant. Audite me omnes Dij, omnesque Deae; Vt dicam quae mihi animus in pectoribus iubet. Neque aliqua igitur foemina Dea hoc, neque aliquis mas Tentet rumpere meum uerbum: sed simul omnes Laudate; ut cito perficiam haec opera. Quem ego seorsum a Dijs uolentem intellexero Venientem, uel Troianis auxiliari, uel Graecis, Verberatus non secundum decens ibit ad olympum: Vel ipsum accipiens iaciam in tartarum obscurum Longe ualde, ubi profundissimum sub terra est barathrum Vbi ferreaeque portae et aereum pauimentum: Tantum sub inferno, quantum coelum est a terra. Cognoscetis postea quantum sum Deorum fortissimus omnium. Eia age experimini Dij, ut uideatis omnes Funem auream ex coelo suspendentes. Omnes detrahite Dij omnesque Deae: Sed non trahetis ex coelo in terram Iouem eximium consiliarium: neque si ualde multum laborabitis. Sed quando iam et ego promptus uelim trahere, In ipsam terram traham ipsumque mare: Funem quidem postea circa summitatem olympi Ligabo: haec autem rursus suspensa omnia fiunt. Tantum ego supraque sum Deos, supraque sum homines. Sic dixit. hi autem omnes quiete facti sunt silentio Verbum admirantes. ualde enim fortiter concionatus est. Tandem autem iam locuta est Dea glaucosoculoshabens Minerua. O pater noster Saturnide rex regum; Bene et nos scimus quod potentia non subdita. Sed tamen DAnais dolemus bellicosis, Si iam malam mortem perficientes peribunt. Sed certe bello quidem abstinebimus, si iubes. Consilium autem Argiuis praebebimus quod iuuabit, Vt non omnes perdantur irato te. Hanc autem subridens allocutus est nebularumcongregator Iupiter. Confide Tritonia dilecta filia, non alliquid animo Prompto loquar. uolo autem tibi mitis esse. Sic dicens sub curribus iussit aeripedes equos Veloces aureis capillis comatos.
Argumentum Ψ Homeri compositionis.
Achilles consueta in mortuis tradit Patroclo tyrannizans: et mactans in ipso duodecim Troianos adolescentulos; et canes, et equos, et alias uictimas. Postea et certamen sepulchrale facit: in quo uincit equis quidem Diomedes, cursu autem Vlysses, alij autem aliter. Et sic certamen dissoluitur.
Iliadis Ψ Homeri compositionis.
Psi, Danais certamen dans perfecit Achilles.
- Gręci deplorant Patroclum. V
- Achilles Hectorem trahit circum Patrocli sepulchrum.
- V: Achilles ad Agamemnonem it coenatum.
- Patrocli umbra Achilli se ostendit. V: Patrocli umbra Achilli in somno apparet.
- Achilles Patrocli animam alloquitur. V: Achilles umbrae Patrocli.
- Achillis coma ab ipso incisa.
- Patroclus crematur.
- Venus Hectoris corpus rosaceo et diuino oleo perfudit.
- Iris ad ventos properat.
- Achillis oratio ad Graecos principes V: Achilles Agamemnoni et caeteris Graecis
- Achilles in honorem patrocli ludos instituit. V: Ludi fiunt in honorem Patrocli vita defuncti.
- Equestre certamen in honorem Patrocli. V: Equestre certamen seu ludi.
- Prudentia quid possit.
- Diomedes victor in equestri certamine. V: Diomedes primus in equestri certamine uictor beneficio Palladis.
- Antilochus equestri certamine uincit Menelaum, non virtute sed astu. V: Secundus uictor Antilochus. Tertius Menelaus
- V: Quartus Meriones
- V: Quintus Eumelus
- Pugilum certamen. V: Certamen pugilum ordine secundum.
- Epeus victor inter pugiles.
- Aiax et Vlysses in palestram descendunt. V: Tertium certamen palaestritarum.
- Certamen eorum qui pedum cursu contendere uellent. V: Quartum certamen eorum, qui cursu pedum certare uellent.
- Certamen telis certantium. V: Certamen quintum, telis certantium.
- Certamen disco certantium. V: Sextum certamen disco certantium.
- Certamen saggitariorum. V: Septimum certamen sagittariorum
- Certamen iaculatorum V: Octauum iaculatorium
Iliadis argumentum Ω Homeri compositionis.
Iupiter curam habens Hectoris Thetim ad Achillem mittit, vt reddat herois corpus: Irim autem ad Priamum, vt solutiones portans Achilli, cadauer filij accipiat. Hic autem praemissus a Mercurio, et dormire faciens Graecos custodes, vadit ad Achillem: et precans ipsum accipit filium: et reportans ad ciuitatem sepelit: et in ipso coenam agit.
Iliadis Ω Homeri compositionis.
Omega, Priamus mortuum filium accipiens, dona dedit Achilli
- V: Achilles Hectorem circum Patrocli sepulchrum trahit.
- Dij super Hectoris sepultura inter se contendunt V: Dij inter se de sepultura Hectoris contendunt
- Iris mittitur ad Priamum.
- Iupiter Thetidi mandata dat ad Achillem, vt accepto precio Hectorem patri restituat. V: Iuppiter Thetidi mandata dat ad Achillem, ut accepto redemptionis precio Hectoris corpus Priamo reddat.
- Priamus iussu Iouis redimendi Hectoris causa ad Achillis accedit tentorium. V: Nunciatur Priamo, ut filij corpus redempturus ad naues contendat.
- Hecuba Priamo, ne Achilli se credat, suadet. Vxor Priamo ne Achilli se credat suadet.
- V: Priamus ab uxore non persuasus, ire ad Achillem destinat.
- Tamia ancilla Priami.
- Iupiter ad Mercurium.
- V: Priamus Hectoris redimendi gratia urbem egreditur
- Mercurij uirga et talaria. V: Mercurius Priamum ducturus talaria et uirgam caepit.
- Pili ex timore surrecti(?) sunt
- Mercurius Priamum ad Achillem ducit et reducit
- Priamus ingreditur ad Achillem. V: Priamus ad Achillem ingreditur
- Priami apud Achillem preces. V: Priami ad Achillem preces.
- Achilles Priamum prostratum erigit.
- Dolia duo in limine Iouis, alterum bonis, alterum malis plenum. V: Duo dolia in limine Iouis
- Hectoris corpus patri redditur, sed soluto pretio. V: Hectoris corpus patri redditur, sed soluto redemptionis precio.
- Niobes liberi ab Apolline et Diana sagittis confixi. V: Niobes liberi
- Vbi Niobe sit in saxum deformata.
- V: Quot dies absumpti in sepeliendo Hectore.
- V: Mercurius Priamo
- Hector in vrbem refertur. V: Hector in urbem infertur.
- Hector ab vxore et matre deploratur. V: Vxor et mater Hectori occurrunt
- V: Vxor Hectori mortuo.
- Hecuba Hectorem deplorat. V: Mater Hectori.
- Helena Hectorem deplorat. V: Helena Hectori.
- Annus vigesimus aduentus Helenae ad Troiam
- Hectoris rogus et sepultura V
- Hector nouendies comploratus decima demum die humatur