Quod quaesisti inventum est in 21 locis.

Preme hic ut KWIC videas

est tutelae, subdita cura, tuae.
3.15.7  Tu mea plectra move, dignis ut versibus aequem,
3.15.8  Sponsorum laudes, tu mea plectra move.
3.15.9  Te duce, pulcher Hymen, Matthaeo iungitur Herbae,
3.15.10   Costabilis casto, casta puella, viro.
3.15.11  Sive velis formam, sanctosque requirere mores,
3.15.12  Praestat et

Ore facundo Theodorus almus
30  Concinit toti sua sacra mundo,
Concinit laudes chorus Angelorum
Bartholomei. DE MATTHAEO EVANGELISTA
Rite Matthaeus meliora legit:
Omne vectigal penitus relinquens,
Omne iam lucrum fugiens, salutis
Vocibus haesit.
Proximi qui dum

poenitentiam: pro, dolore affecti, et perterrefacti accusatione legali. Herodes dicitur Matth. 14, et Marc. 6, contristatus, quod iuraverat filiae se ei daturum quicquid illa petierit, et quod ea postulaverit caput Iohannis. Videtur autem simulata contristatio fuisse. Praecedit enim clare in Matthaeo, quod voluerit quidem eum interficere, sed metuerit vulgus, magnifaciens Baptistam. Verum de eo loco vide caput de Synecdoche aut Metalepsi, in Regulis generalibus. Aliquando de tristicia cum scandalo coniuncta accipiendum est, ut Rom. 14: Si frater tuus propter cibum contristatur, non

in currente turba, potentia et maiestate venire solent. Vi [?: ] sane huius loci quaestio convenire cum illa Matth. [?: 12 ] , et Marc. 14, Quod signum erit adventus tui? ut sit in loca παρατήρησις observatio, idem quod in Matthaeo [?: ] seu nota illustris ac observabilis adventus Do [?: ] simili hebraismo dicitur Abominatio, pro abomi [?: ] idolo, aut errore. OBSIDEO, et OBSIDIO, tantum de hostili [?: obsedi- ] , qua exercitus solent

sicut ista duo plerunque coniuncta sunt, nempe paupertas et ignobilitas. Zachar 9 dicitur Christus venire Sioni aut suae Ecclesiae iustus, servator, pauper [?: ] et equitans super asinam. Videtur omnino recte illud עני versum esse a Ioan. et Matthaeo, πραός mansuetus Consolationis enim gratia ornatur illis epithetis Christus: et supra indacavi עני ani et pauperem significat. Mansuetudo enim regis aut gubernatoris populo [?: ] taris est. Porro

Virtus post nummos.— id est, praecipuo summoque studio opes sunt sectandae. secunda demum cura adhibenda est in assequenda virtute et honestate. Sic Scriba quispiam Marci 12 quaerit, quod' nam sit primum praeceptum? id est, summum, maximum, praecipuum. Quare in Matthaeo est capite vigesimosecundo: Quod est mandatum magnum in lege? id est, maximum, posito positivo pro superlativo. Sic illud Rom. 3: Quae est igitur praestantia Iudaei? Primum quidem, quod concredita sint eis oracula. id est, primum, aut primarium, seu praecipuum est illud.

venit verbum λυτρόω, et ἀπολυτρόω: quod est, dato praemio aut precio solutionis convinculis aliquem libero. Qua re in Matthaeo et Marco est λύτρον, in Paulo vero ἀντίλυτρον Quae vox, ut dicit, ipsum proprie precium aut praemium significat. Caeterum redemptio, λύτρωσις aut

adulteros suarum uxorum. Dabo prodigia caelo superne, et in terra inferne, sanguinem et ignem et vaporem fumi. Actor. secundo. id est, efficiam ut [?: ] luna ac caelum sit sanguineum, videatur etiam ardere, cadat item ignis de caelo in terram. Christus in sacra Coena dixit, teste Matthaeo et Marco: Hic est sanguis meus novi testamenti, qui pro multis effunditur in remissionem peccatorum. Quae verba propalam sumpta sunt ex veteri foedere in monte Syna sancito, ut iubetur Exodi vigesimoquarto, et Hebr. nono. Conficeretur vero etiam eorum concinnitas, posito utroque dicto

in, per, aut propter sanguinem Christi, ibi distributum: sicut illa vetus caeremonia aut actio, erat foedus IN, PER, aut PROPTER sanguinem illius victimae, quo illc in populum sparso illud foedus confirmabatur. Idem ergo prorsus sensus est utriusque recitationis, sive cum Matthaeo et Marco dicas, Hic est sanguis novi testamenti aut foederis: sive, Hoc poculum aut potio est novum testamentum in meo sanguine, quo ibi dato confirmatur ac sancitur. Porro Paulus primae Corinthiorum undecimo exigit diiudicationem corporis ac sanguinis Domini in sumenda sacra Coena: id

multo magis, quia ipse est illud benedictum semen, super quod et de quo vel praecipue Deus cum Adamo, Abrahamo, et toto genere humano iniit foedus: et denique quia ipse acquirit et praestat illa bona omnia, quae foedus Dei hominibus pollicetur. ¶ Sanguis testamenti in Sacra coena nominatur a Matthaeo et Marco, dicente Domino: Hic est sanguis meus novi testamenti, qui pro multis effunditur: id est, hoc sanguine confirmatur et sancitur hoc praesens novum testamentum, quod iam inter vos ac Deum instituo ac confirmo. ¶ Eadem plane verba sunt etiam Hebr. 9, et Exod. 24. Nam Moyses

impetus. In Psal. Qui salvum me fecit a pusillanimitate spiritus, et tempestate. Glacies, duricies peccatorum. In Salomone: Sicut in sereno glacies, ita solventur peccata tua. Venti, animae sanctorum. In Psal. Volavit super pennas ventorum. Item in malam partem, in Matthaeo: Flaverunt venti. Aquilo, diabolus, vel homines infideles, aut mali. In Propheta: Ab aquilone exardescent mala super terram. Dexter idem quod supra. In Salomone: Aquilo durus ventus. Nemine autem Dexter vocatur, eo quod diabolus nomen sibi Dextri praesumat, tanquam boni: sive quod

agnus Paschalis typus Christi 27. 48 agnus Dei cur Christus appelletur ibid. 45. 46 Alciatus de usu praepositionis a vel ab, ex Neratio Prisco iurisconsulto 3. 34 Almam, vocem Hebraeam, a Matthaeo Evangelista, et LXX interpretibus, rectissime Virginem versam 29. 60 Amalasuinta Longobardorum regina 809. 35 amicitia veterum qualis, et quanta 147. 33 etc. amicis quomodo

dii dicti 215. 11 magistratus gloriosi vocati 366. 14 Magi, seu Magis nomen quomodo factum sit quod in pravam significationem degeneravit 604 24 25 etc. magorum nomen quomodo in Matthaeo accipiatur ibid. 38 etc. magus 603. 66 magorum munera quae Christo obtulerunt, quid significent 442. 26 magnificentia 600. 57

Et facta est, dum oraret, species vultus eius alia. Marcus vero de immutatione vultus Christi mentionem non facit: sed satis esse putat, simpliciter dixisse, Christum in conspectu discipulorum transformatum. Caeterum cum Lucas non exprimat, quomodo mutata sit Christi facies: discendum id est ex Matthaeo, qui ait, Splenduit facies eius sicut sol. De vestimentis aut Christi, scribit idem: Vestimenta illius facta sunt candida sicut lumen. Marcus vero: Vestimenta illius facta sunt splendida,

authoritas. Certum namque est, illam semper anteponendam, nec non momenti plurimum afferre. Quocirca ubi plerunque validiores atque ex verbis sumptae argumentationes contexuntur, ibi veritatis Hebraicae prima cura est. Persaepe vero Apostoli translationem LXX usurparunt. Quamvis nominatim de Matthaeo testatur Hieronymus in eius vita, quod ubicunque sive ex persona sua, sive ex persona Domini salvatoris, veteris scripturae testimoniis utitur, non sequatur LXX interpretum authoritatem, sed Hebraicam. 17 Equidem Apostolos iudico voluisse accommodare se iis,

ut sensum, et non verba citent. Et tamen sermonum varietas spiritus unitate concordat, quamvis nec cum Septuaginta, neque cum Hebraeis verba conveniant. Hieronym. ad Pammachium de optimo genere interpretandi.

EXPLICATIO. In Matthaeo legimus Dominum praedicentem Apostolis fugam, et hoc ipsum Zachariae testimonio confirmantem: Scriptum est, ait, Percutiam pastorem, et dispergentur oves. At in Septuaginta et in Hebraeo multo aliter est. Non enim ex persona Dei dicitur, ut Evangelista vult: sed ex prophetae Deum patrem

sacra coena, non est dubium eandem esse eorum vim, cum sit prorsus similis materia: ita ut Dominus novum foedus sanciendo, videatur omnino ad illud foedus respexisse, et inde verba foederalia mutuatus esse. 33 Sic porro pronomen demonstrativum cum ipso sanguine etiam in Matthaeo et Marco connectitur. Nam omnes vertunt τοῦτο ἐστι τὸ αἷμα, Hic est sanguis: ut manifeste pateat, demonstrativam particulam monstrare ipsum sanguinem. Ac in Matthaeo non est negligenda rationalis particula

33 Sic porro pronomen demonstrativum cum ipso sanguine etiam in Matthaeo et Marco connectitur. Nam omnes vertunt τοῦτο ἐστι τὸ αἷμα, Hic est sanguis: ut manifeste pateat, demonstrativam particulam monstrare ipsum sanguinem. Ac in Matthaeo non est negligenda rationalis particula γὰρ: τοῦτο γὰρ ἐστὶ τὸ αἷμα, Hic enim est sanguis. Est enim ratio indicans, cur sit bibendum, quia videlicet non sit tantum panis acuinum, sed sit

est etiam aliquid de eadem in Usque et Donec. Qua Regula conciliatur Marci dictum, capite octavo, quod Christus post tres dies resurget, cum aliis, qui dicunt quod tertia die resurrexerit: et dictum Matth. 17, quod Christus post sex dies ascenderit in montem, cum Lucas dicat post dies octo. Matthaeo enim et Marco excludit terminales dies ea Praepositio: Lucae vero includit. vide in Post. Exclusivae particulae, aut etiam sententiae, aliquando inclusive intelligendae sunt, sive sit adfirmativa, sive negativa sententia: ita, ut quod affirmatur aut negatur de

Contristatus est Herodes, accipiendam esse, non de ipso vero animi affectu ac dolore, sed de eius externis operibus ac indiciis, quod Herodes magnum dolorem prae se tulerit: quod iureiurando et petitione filiae cogeretur Ioannem interficere: non autem vere in animo sit contristatus. Clare enim in Matthaeo praecedit, quod voluerit eum interficere, sed metuerit vulgus praeclare de Baptista sentiens. Apparet ergo fuisse subornatam technam, ut et potiretur impurus incestator ac adultera suo impio desiderio, et rex ad vulgus excusari posset, quod invitus iuramento et tot procerum iudicio coactus

omnium Lusaticarum est, prodiit utriusque foederis versio Venedica, anno 1728. 4 interpratoribus: Joanne Langio , Matthaeo Jockisch , Joanne Boehmero , atque Joanne Wavero , quam

Bibliographia locorum inventorum

Sizgoric, Juraj (c. 1445-1509?) [1487]: Odae de apostolis, versio electronica, 526 versus, verborum 2640, ed. Veljko Gortan [genus: poesis - oda; prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [sisgor-g-odae.xml].

Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-1.xml].

Vlacic Ilirik, Matija (1520-1575) [1581]: Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica, 600000 verborum, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [numerus verborum] [flacius-m-clavis-2.xml].

Baricevic, Adam Alojzije (1756-1806) [1793]: Epistulae XVI invicem scriptae, versio electronica, Verborum 7902, ed. Luka Vukusic [genus: prosa oratio - epistula] [numerus verborum] [baricev-aa-epist-penzel.xml].