Insomnes aerata, Iovis custodia fida.
Heic terra et pontus caelumque et tartarus ipse
820 Accipiunt fontes, extremaque litora signant

819 Heic terra et pontus etc. Mens poetae est his verbis significare, hinc nimirum omnia incipere, ac pariter huc desinere, ut vox ■nriyr) initium rerum exprimat, 7rei%a,TX finem, quod ipsum in versione satis me explicuisse puto, quamvis obscurius ab Hesiodo dictum sit. Hinc forte illa Senecae in Hercule furcnte: » Sterilis profundi vastitas squallet soli, »> Et foeda tellus torpet aeterno situ, » Rerumque moestus finis et mundi ultima: » Immotus aer horret, et pigra sedet » Nox atra mundo. •queis adde illa Iovis ad Iunonem Iliai. lib. vIII:

» non si digressa beatis

» Aedibus e divum, terraeque extrema capessas, » Et maris, Iapetusque et Saturnus iacet atro » Exul ubi longe in barathro; nec luce fruuntur » Laetifica solis supera in regione vagantis, » Nec dulci ventorum anima. nam tartarus ambit » Inclusos tenebris, alta et caligine pressos. unde et Virgilius Aen. lib. vl ait:

» tum tartarus ipse

» Bis patet in praeceps tantum, tenditque sub umbras, »> Quantus ad aetherium etc. Ex quibus omnibus patet, quod iam superius monui, et Hesiodum et alios veteres poetas in ea fuisse opinione, ut unam tantum mundi partem seu hemisphaerium quod nos incolimus, putarent a sole illuminari sideribusque distingui: quae vero sub hoc hemisphaerio iacent, aeterna caligiue, atque nocte horrescere.