23. Stephani an Paul Weinhart in Innsbruck [Stams], 1. August 1644 Stephani berichtet Weinhart von seiner gesundheitlichen Lage: Noch immer hat er mit seinem Rücken zu kämpfen. Weder Pillen, noch Aderlass, noch Bäder haben geholfen. Der Schmerz raubt ihm den Schlaf. Das Einhalten einer strengen Diät will ihm nicht recht gelingen. Von Martin Mittnacht soll Stephani berichten, dass er alle Ratschläge Weinharts befolgt hat, sein Leiden aber noch andauere. Mittnacht wünscht sich weitere Ratschläge. Als der Abt zur Kur abfuhr, gab er Stephani noch den Auftrag, ihn sofort zu verständigen, falls der Landesfürst zur Jagd ins Gebiet von Stams komme. Weinhart möge ihm Entsprechendes mitteilen, wenn er davon Kenntnis erlange. Ad dominum Weinhart, medicum serenissimae archiducissae et civitatis Oenipontanae physicum, 1. Augusti 1644. Nobilis, clarissime et excellentissime domine

(1) Ischiade seu sciatica, qua septimanas iam 4 laboravi, necdum liberatus sum. (2) Adhibui, quae ac excellentia mihi vestra praescripta sunt, quando et quantum potui. Primo etenim sumpsi pillulas purgativas cephalicas, quae, ut opinor, alvum atque ventriculum probe exonerarunt. (3) Aperui deinde postero die venam ad minimum, ut iussus eram, dextri pedis digitum. (4) Tum etiam balneo quinquies usus sum, una praescripta affectarum partium unctione. (5) Verum applicatis his omnibus allevationem, quod sciam, hactenus vix ullam, aut certe permodicam experior; quin idem adhuc remanet circum ischion dextri femoris dolor eademque adhuc in sedendo et cubando difficultas, quae etiam de nocte somnum magna parte mihi adimit; ubi nam semel evigilavi (quod plerumque circa horam noctis 11am aut 12am contingit) actum est de somno nec amplius de cetero quidquam dormire possum, sed vertens me de latere in latus crucior et requiem non invenio. (6) Ad dietam quod attinet, cupit eam excellentia vestra convenientem esse atque a cibis crudis, grossis et flatulentis alienam. (7) At cum in religionibus, prout dominatio sua optime norit, non suo quisque arbitratu et gustu vivat nec singularitas aliqua extra casum menifestae necessitatis facile admittatur, per istud indispositionis meae tempus fere communibus contentus vixi; quamquam e cibis crudiores et flatulentos ultro repudiare soleo iisque abstinere. (8) A studiis meis non est, quod hac in re incommodi quidquam metuam; ea nam hoc

-- F12r --

tempore nec intensa sunt nec continua; siquidem aliis nunc ex officio negotiolis et occupationibus ut plurimum distineor, quae a studiis etiam nolentem praependiunt. Haec obiter de statu valetudinis meae.

(9) Dominus Martinus Mittnacht, praemissa amica salute, excellentiae suae indicatum cupit adhibita a se, quae dominatio vestra ordinaverat, universa quam diligentissime, effectum tamen hactenus pro voto non successisse, sed remanere pristinam adhuc debilitatem totam, ac praecipue arctari se punctionibus cordis, ita ut sternutando vel tussiendo vel in lecto paulo liberius se movendo, cor ab imo sibi evelli existimet. (10) Proinde ex confidentia, quam e proximis dominationis suae humanissimis litteris hausit, iterato rogat et obtestatur, ut siquid excellentia vestra consilii desuper sibi adhuc impertiri possit, id humanitatis officium afflicto ne deneget, diserte protestans futurum, ut hanc benevolentiam adhuc certo remuneret.

(11) Die 28. Iulii discessit a nobis reverendissimus dominus abbas [ERROR: no reftable :] reverendissimus ... abbas] Gemeint ist Abt Bernhard Gemelich, der zur Kur nach Obladis fuhr. ad curam acidularum, qui pridie abitus sui inter alia id negotii mihi dedit, ut si serenissimos principes intra hunc mensem venationis causa forsitan ad fines nostros Stambsenses deflectere contingeret, id sibi incunctanter per proprium nuntium notificarem. (12) Quare excellentiam vestram amicissime rogatam volo, siquid super tali principum itinere suscipiendo inaudierit eius propositi me, quoad fieri poterit, citissime vel per litteras vel per vivum interpretem certiorem reddere non gravetur. (13) Praestabit nobis hac in re operam gratissimam. Atque hisce etc.