Locus uero iudicandorum, ad quem congregabuntur, uallis Iosaphat assignatur, dicente Domino per Iohelem: Congregabo omnes gentes et deducam eas in uallem

Iosaphat, et disceptabo cum eis ibi. Et iterum: Consurgant et ascendant gentes in uallem Iosaphat, quia ibi sedebo, ut iudicem omnes gentes in circuitu. Sed quoniam uallis illius angustię non ita multorum hominum capaces sunt, credimus alios in ualle, alios circa uallem confluxuros atque ideo in ea omnes congregandos dici, quia super omnes inde Iudicii sententia proferetur. At uero, antequam proferetur, antequam — sicut Amos ait — reuelabitur quasi aqua iudicium et iustitia quasi torrens fortis, peccatores interim illam pręstolantes intra se grauissime conflictabuntur, clamabunt, ora lachrymis rigabunt, pugnis pectora plangent, quia deliquerunt ei, a quo iudicabuntur. O, miserandum spectaculum et quidem uenia dignum, si tunc uenię locus esset, cum Iudicii erit. Scriptum est autem: Zelus et furor uiri, id est, Filii hominis, non parcet in die uindictę nec acquiescet cuiusquam precibus nec suscipiet pro redemptione dona plurima. Sera enim nimis est poenitentia, cum iam pro delictis paratur poena. Tunc flesse decuit, cum uacabant iocis, tunc tristari operęprecium erat, cum irrefrenato animi appetitu uoluptatibus indulgebant, cum denunciabatur eis: Vę uobis, qui nunc ridetis, quoniam flebitis! Vę ergo illis, quibus nunc ueritatis uerba pro ludibrio sunt, quoniam tunc, quam uera fuerint, damno irrecuperabili experientur. Visitabo super orbis mala — inquit per prophetam Dominus — et contra impios iniquitatem eorum... Super hoc cęlum turbabo, et mouebitur terra de loco suo propter indignationem Domini exercituum et propter diem irę furoris eius. Et erit quasi damula fugiens, et quasi ouis, et non erit, qui congreget. Quam hoc uehementer doleret, idem propheta ostendit dicens: Propterea repleti sunt lumbi mei dolore, et angustia possedit me sicut angustia parturientis. Corrui, cum audirem, conturbatus sum, cum uiderem. Emarcuit cor meum; tenebrę stupefecerunt me. Et, si hic alieno malo, quod futurum uidit, sic conturbatus est, quantus illos afficiet moeror, quibus tale malum proprium aut peculiare erit? Meditabuntur fugam, sed idem ubique occurret pauor nec fugiendo effugere poterunt nec latendo latere. Vnde in Hieremia scriptum est:

Terror undique, ait Dominus. Non fugiat* uelox nec saluari se putet fortis. Denique temporis huius calamitatem designans Sophonias propheta: Iuxta est — inquit — dies Domini magnus, iuxta est et uelox nimis. Vox diei Domini amara, tribulabitur ibi fortis. Dies irę dies illa, dies tribulationis et angustię, dies calamitatis et miserię, dies tenebrarum et caliginis, dies nebulę et turbinis, dies tubę et clangoris super ciuitates munitas et super angulos excelsos, hoc est, super potentes et superbos. Et tribulabo homines, et ambulabunt ut cęci, quia Domino peccauerunt. Neque enim nisi cęci sunt, qui Domino peccant, quoniam, dum peccant, nec quantum boni amittant, uident nec, quantum mali comparent, perspiciunt. Talibus per Malachiam comminatur Dominus dicens: Ecce accedam ad uos in iudicio, et ero testis uelox maleficis et adulteris et periuris et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Igitur, cum iam — ut in Psalmo dicitur — aduocabit Dominus cęlum desursum et terram discernere populum suum, cum paterfamilias peregre rediens exiget rationem a seruis de pecunia ipsis olim ad negociandum tradita, cum etiam de omni uerbo ocioso ratio reddi iubebitur, cum denique Dominus mittet angelos suos, et secernent malos de medio iustorum, illos, qui a sinistris erunt, incredibilis, ut dictum est, timor ac moeror exagitabit. Sed et eos, qui ad dexteram deducentur, spes metusque inuicem solicitabunt, non tam poenam timentes quam, ne tanta gloria, quam in Christo uident, indigni sint. Itaque et ipsi de se dubitabunt, donec illam optatissimam pii erga se Iudicis uocem audient, quę continuo illis et metum omnem abiget et perficiet spem. Audient enim: Venite, benedicti Patris mei, possidete paratum uobis regnum a constitutione mundi! O, uox omni melle dulcior, omni cibo suauior, omni auro et omni lapide precioso desyderabilior, omni terreno regno felicior, uox perpetui gaudii, immensę lętitię cęlestis *corr. ex fugiet

iocunditatis, uox omnia superans desyderia, omni uoto maior, omni spe plenior! Venite, benedicti Patris mei, possidete regnum! Vere benedicti et beati, quibus contigerit, ut sic euocentur. Quibus autem operibus tam benigne euocari tamque feliciter benedici ac tanto potiri regno meruerint, declarat dicens: Esuriui enim, et dedistis mihi manducare; sitiui, et dedistis mihi bibere; hospes eram, et collegistis me; nudus, et operuistis me; infirmus, et uisitastis me; in carcere eram, et uenistis ad me. Tum iustis admirantibus tantę remunerationis magnitudinem ac simul quęrentibus, quando ea, quę commemorata sunt, ei pręstiterint, respondebit: Amen dico uobis, quandiu fecistis uni de his fratribus meis minimis, mihi fecistis. Christo igitur pręstatur, quicquid pauperi Christiano impenditur. Non est contemnendus etiam minimus pauper fidelis, quia frater Domini nostri est. Non est in necessitate deserendus, ne in illo deseratur Christus. Omni ope, qua indiguerit, subleuandus est, cum inęo subleuando tantum lucri sit, quantum ęstimatio non capit humana. Comparantur agri, ędificantur uillę, construuntur urbes, ut inde annui reditus capiantur cumulenturque diuitię; alii negociantur, alii manibus laborant, alii militant, alii nauigant atque alii aliis artibus indulgent, ut pecuniam acquirant. Vis tu omnibus iis minus fatigari et plus acquirere? Opera exerce pietatis! Modicum est, quo pauper indiget, sed immensum est, quod largienti compensatur.

Vade retro