4. Ad Traianum Bullanum urbs Veneta
Qualis Apellaeam commendat forma Dionen
Stringentem madidas aequoris imbre comas,
Talis uera quidem facies et imago figurat
Pube tenus Venetam semiretecta deam.
Vtraque rorantes humeros exerta superne
Ostentat medium conspicienda latus,
Parte sui fluctu circumflua, parte superstes:
Alternum geminant forma pudorque decus.
Illius in roseo florescit purpura uultu,
Qualem mane suo Lucifer efflat equo;
Illa rubet, ceu sponsa nouo spectante marito,
Quale micat uesper connubiale iubar.
Vtraque siderei dea sanguinis, utraque rores
Pascitur aequoreos, utraque nata mari.
Nec genere absimiles, siue hanc uxorius amnis

-- 19 --

Tybris et Hetruscis Ilia mater aquis,
Siue Antenoreo genitrix Aquileia Timauo
Procreat, est Phrygio mater in ore Venus.
Vtraque si concha pariter considat in una,
Accipiat peplum, cingula siue rosas,
Cedat utri Iuno nesciret et innuba Pallas,
Seque ignorarent pastor et ipsa Venus.
Vulcanus fieret duplicata coniuge fęlix
Ancipitique gradu distraheretur Amor;
Ipse nec ambiguam Venerem dignoscere posset
Mars et cuius atrox inguina rupit aper:
Sic nullum discrimen habent eademque gemellas
Discerni Veneres forma decorque uetant.
Nec Veneri aut Venetę nomen disconuenit impar:
Continuat geminas syllaba prima deas.
Continuat sensus pariter: sic omnia lustrant,
Nec magis hoc illo numen ubique uenit.
Vtraque remigio praepes, Tritone uel ipso
Rursus Arionio pisce uolare iuuat,
Siue Liburnorum rostris seu diuite concha,
Tethyos extremas utraque calcet aquas.
Sed comptu distingue pares, fit certa uenustas
Et quasi per mores discolor una suos:
Haec super aereas Cybelęo uertice turres
Rostra triumphatis classibus alta gerit;
Haec prope Scamandrum, nexis placitura corollis,

-- 19v --

Prospicit ambrosiis myrthea serta comis.
Haec caesto, haec armis pollentior, utraque iuxta
Regnat in aequoreos imperiosa deos;
Haec dea iucundum ridet quacunque serenat
Aera, floriferam uere maritat humum,
Lasciuit pelagus, prurit mare. Caelibe nutu
Indicit mores sanctior illa pios,
Temperat et lusu Neptunia monstra proteruo;
Haec soluit patrui regna secunda sui.
Virtutum hanc, illam populus comitatur Amorum,
Emeruit socios numen utrunque deos.
Illius comites efrena Licentia, Risus,
Vnguentum, luxus, basia, uina, iocus;
Huic frugi comites Probitas, Prudentia, Virtus,
Rursus et aethereis numina lapsa plagis.
Huic triplex, illi millessima Gratia ludit,
Et properat celeri gratior esse pede.
Haec maria et terras elementaque cuncta propagat;
Illa salutari numine cuncta tegit.
Haec agit innuptae ritus imitata Mineruae;
Ad pacem et luxus nascitur illa suos.
Haec expers thalami Cythereia uincula nescit;
Altera Vulcani, Martis et uxor erit,
Nec siccis dea nata comis roseique coloris
Purpureas patrio sanguine tincta genas.

-- 20 --

Altera bellatrix, et casside gaudet et asta,
Et meminit Romae Martia facta suae.
Haec est illa tui genitrix ueneranda senatus,
Bullane, a bello qui, puto, nomen habes,
Respondet pacis cui rebus adorea belli,
Nec nisi Romanis aemula parque tuis.
Hanc patriam matremque tuam non degener ornas,
Inque uicem alternum fersque refersque decus.
Naualis belli testis fuga uersaque retro
Turpiter Ionio lintea mille mari.
Nam uelut accipiter pennis fugientibus instat
Atque auium multas impetuosus agit,
Sic tua per medias uolitarunt acta procellas
Nuper in hostiles rostra Liburna rates.
Feelix sorte tua, quam matre et principe rerum
Tam, puto, rostratae dignus honore comae!