Postea vero, in nova iam rei publicae ratione, quae post alterum bellum universale est constituta, multa sunt in scholarum provincia partim renovata partim funditus mutata. Multae novae scholae et quaedam novae Universitates ortae sunt, aliquot vetera gymnasia classica sunt clausa, nonnulla nova aperta, sed ita tamen, ut omnium numerus minor esset quam ante bellum. Praeterea in gymnasio quod dicitur communi biennium tantum linguae Latinae consecratur, quo fit, ut litteris non solum Latinis sed etiam omnino classicis in singulos annos minus studeatur. Cuius rei causas si quaerere velis, duas forsitan invenias, quae adulescentium animos maxime ad hoc studiorum genere deterreant: unam celerrimum scientiarum progressum, cuius omnes testes sumus, alteram vero novam civitatis rationem, quae eas praecipue artes curat, quae ad novam rem publicam aedificandam pertinere videntur.