Macharius – Andridamia – Catharina – Pantaleon – Panticrates –
Alexander – Leander – Amoraldes – Eubulus – Philaletes – Angeli –
Carnifex – Maxentius
O sponsa Christi, virgo nobilissima,
Certaminis, i, palmam cape, virgo, et omnium
Nostrum memor precibus clementiam dei
Nunquam impetrare desinas! Vale o pia,
O ter benigna virgo, virginum decus!
And: Heu, heu, nata, vale! Vale o dulcissima
nata!
Nata dolor matris, fessae miseranda senectae
-- -- Rapta quies, quo me, tantis iactata periclis,
Duxisti? Heu saevis hodie ruitura sub armis,
Quo tua te praestans animi constantia vexit?
Cat: Parce pio maerore, parens, absiste
querelis!
Illum cerno diem, quem toto corde petivi,
Quo mihi fas erit ad superos migrare triumphos.
Iamque vale, o mater, Christi te numina firment!
And: Heu doleo, tenebris oculi coguntur
obortis,
Deficiunt vires, et genua labantia sidunt.
Eub: Vale, o beata, deprecare caelitum
Regem, mihi ut protector esse velit pius!
Cat: Eubule, vale, charissime! –
Phi: Valeas, deo
Dilecta! –
Cat: Vale, praeceptor optatissime!
Panta: Vale, o serena! O si meum nunc
sanguinem
-- -- Pro te profundere rex superum tribuat mihi!
Vale, o decora! –
Cat: Vale dei atque mei memor!
Panti: Regina, vale! Vah, quam cupio tecum
mori!
Cat: Vale et studeas mecum super astra
vivere!
Ale: Vale amabilis! Me dicere plura vetat
dolor.
Cat: Vale et deum super omnia mecum dilige!
1886 infandum caput] Sen. Oed. 871. 1887] A 1749. 1888] C
1926sq. 1898] Verg. Aen. 6,693 ... quantis iactatum, nate, periclis.
1896–906] dact. hexam.
Lea: Carissima domina mea, vale! –
Cat: Vale, optime
Leander, et Christum sequi, ut sequor, velis!
Amo: Dulcissima, o vale! –
Cat: Vale, Amoraldes, vale!
Puellae: Vale, beata virgo, mei vale memor!
(simul)
-- -- Cat: Valete dei memores, meae puellulae!
Nunc sanguine testabor meam in Christum fidem.
O deus, aeterno imperio qui cuncta gubernas,
In patriam caelique domos hanc accipe mentem,
Et quicunque mei memor et certaminis huius
Poscet opem, ferat ille, precor, decus omne quod optat,
Quicquid id est, et fine bono da, Christe, quiescat!
Nunc pectus et caput lubens neci paro:
Accede, miles, amputa ferro caput!
Car: Obstupeo admirans: vah, quae miracula
cerno?
O monstrum! Nam purpureo pro sanguine fluxit
Lac niveum, lac virgineum niveique pudoris
Indicium, micat et subito cum lumine fulgor.
Stat celerare fugam, peream ne fulmine et igne!
Mac: Expectate, viri! Quoniam – mora nulla –
superna
Illam spirituum legio a tellure receptam
Aereum per iter, rubri trans aequora ponti,
In montes Arabum summaeque cacumina Synae
Transferet et Pario concludet marmore bustum.
Quod tibi celituum fecere manus, pia virgo.
And:
-- -- Hic clarae virtutis honos? Haec
gloria sceptri?
Nunc, heu nata, iaces miserandum et flebile corpus
Et mutum sine voce caput, quo pulchrior ulla
Non fuit in tota Aegypto nec gratior ulla
Eloquio nec divinis praestantior ausis.
Panta: Heu, formosa, iaces, pressoque obmutuit
ore
Lingua diserta nimis, quae nil mortale sonabat.
Panti: Salve, nympha, decus caeli, pulcherrima
Costis!
Non te compellet nequicquam nomine quisquam
Deinceps. O facilis nostris, diva, annue votis!
1925] BM 3,785. 1926sq.] A 1765; C 1950sq.; BM 3,788sq. Et
si quando memor quisquam certaminis huius / Implorabit opem, pater,
exorabilis esto! 1929] A 1766. 1930 ferro caput] Cf. ad A 1683sq.
1932sq.] Ricardus 6,644 lac pro sanguine fluxit; BM 3,793sq. pro caede
cruenta / Lac niveum fluxit. 1934] BM 3,803sq. Atque repentinum subito
cum lumine fulgur / Emicuit. 1937–41] BM 3,818–24 Altera spirituum legio
collegit ab hortis … Aereum per iter Rubri trans aequora ponti / In
montes Arabum summaeque cacumina Sinae / Transtulit. Et corpus Pario
clausere sepulchro, / Quod superum fecere manus. 1943 flebile corpus] BM
1,401. 1944sq.] Verg. Aen. 7,649sq. et 9,179sq. quo pulchrior alter /
non fuit. 1947 pressoque ... ore] Verg. Aen. 6,155. 1948] Ricardus 3,403
Nil mortale sonat; Verg. Aen. 6,50 nec mortale sonans.
1924–28, 1931–54] dact. hexam.
Ale: O dolor, horrendae morti quis crederet
illam
Deberi? –
Lea: Nunc astra tenet, caelumque petivit
Virgineas inter fortunatissima turmas.
Eub: O fascinata daemonum ludibriis
Et obstinato faedo errore pectora,
Quae tam stupendis nil moventur caelitum,
Virgo quibus coruscat haec, miraculis,
-- -- Sed obstinata mente propugnant, suae
Hostes salutis, daemonas teterrimos,
Et arma in ipsum commovent stolidi deum!
Phi: Heu caeca corda, immaniora tigride,
Humanitatis prorsus omnis nescia,
Qui tam innocentem et singulari praeditam
Sapientia, pietate, castimonia
Tam perdiderunt et necarunt impie!
Chorus: Heu etc.
Max: Quid audio? Nunquid adhuc monstris et
artibus
Viget? Oculosque fascinans pro sanguine
Rubro niveum lac effluit? –
Car: Verissime,
Ita est, o imperator. –
Max: Ite cito, viri,
Sustollite inde corporis truncum procul,
Ne virgo magica fiat arte septiceps
-- -- Novoque lacte capita nova repullulent!
Sed quid tonitru? Quid fulmina? Aut quid fulgor hic
Sibi vult? Venire numina quaedam conspicor.
Celerate, venite, viri! Fugite monstra horrida!
Ang.1: Inimica Christi turba, cito fugite hinc
procul,
Nam Christus istud virginis corpus suae
Condi et sepeliri in monte Synai iubet,
Ne virginale corpus attrectet furor.
Ang.2: Tollamus igitur martyris virgunculae
Artus pudicos numinis Christi domum!
Laudemus aeternum decus aeterni patris!
Ang.3: O ter beato sidere passi,
Quos Christus voluit suos!
O ter beato numine passi,
Quos legit sibi martyres,
Ut sub tyranno vindice palmam
De falsis referant diis,
1955–65] A 1788–98. 1972–76] A 1805–08. 1978–84] A 1810,
1815–19, 1821. 1985–92] H 1563–70.
1985–92] alc. 1 + adon. (cf. Sen. Ag. 608); glyc.
Christique sanctum numen in orbe
Testes omnibus asserant!
-- -- Ang.4: Felix o ter et amplius beatum
Costis, virginei decus triumphi!
Decus nobile, dulce, delicatum,
Adsis virgineis patrona turmis!
Ang.5: Martyrum o ingens decus et beati
Agminis lumen ter amable Costis,
Huc ades, diros miserata, dulcis
Virgo, labores!
Ang.6: O eruditis eloquiis potens,
Virago Costis, o studiis data
Bonis patrona: tuos benignis
Desuper auxiliis tuere!