| Croatiae auctores Latini: inventa |
| domum | quaere alia! | qui sumus? | index auctorum | schola et auxilia | scribe nobis, si corrigenda inveneris! |
|
Zamanja, Bernard (1735-1820) [1792]: Theocriti, Moschi et Bionis idyllia omnia (excerpta), versio electronica, 476 versus, verborum 5000, ed. Neven Jovanovic [genus: poesis - idyllium; poesis - versio - ex Graeco] [numerus verborum] [zamagna-b-idyllia.xml]. Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme.
Idyllia Theocriti Syracusii.
page
Idyllium I.
page
Thyrsis et Aepolus amice inter se colloquuntur, donisque ab Aepolo propositis, Thyrsis expromit cantilenam de Daphnide amore contabescente. Dulce sonant aurae, dulce haec fonti adsita pinus, Aepole, dulce sonat tua fistula, digna secundae Maenalium post Pana ferat quae praemia palmae. Hircum si feret ille, capra donabere; capram Si feret ille, horna donaberis ipse capella, Horna, quae nondum peperit, quae dulcior esu est. Dulce tuum, pastor, carmen mage, garrula quam quae Aeria de rupe superne huc liquitur unda. Munus ovem referent si Musae, munus habebis Agnum; si malint agnum sibi ducere Musae, Munus ovem niveam referes tu, dona secunda. Vis bone, per Nymphas, vis Aepole, stratus in herba Heic clivo in molli, fragiles ubi verna myricas Ventilat aura, leves de more inflare cicutas? page Dum canis, ipse tuas pascam tibi rite capellas. Non fas est medio, non fas inflare cicutas, Thyrsi, die; magnum metuo nam Pana: labore Venandi fessus nunc Pan cubat; asper, acerbus Pan, sedet in summis cui bilis naribus atra. Hanc potius, quando nosti, bone Thyrsi, dolores Daphnidis, agrestisque tenes fastigia musae, Hanc concede ulmum subter, simulacra Priapi, Fontanas contra et Nymphas; pastoribus apta Heic sedes, heic et quercus; heic, Thyrsi, canentem Audiero nunc te si carmen, quale canebas Pastorem Libyae contra Chromin, hanc tibi capram Ter mulgere dabo: binos alit ubere foetus, Bina simul niveo complet mulctralia lacte. Addam alte insculptum calicem, ceraque liquente Collutum, instructumque ansis exstantibus, ipso Nuper caelatum qui se testatur odore; Cui virides hederae, cui luteolus amaranthi Haeret flos labro in summo, croceoque virentes Capreoli foetu serpunt ludente corymbo. Interius sculpta est, opus admirabile, forma Praestanti mulier, peploque induta fluente, Reticuloque comas flaventes vincta: minaci Ore viri duo stant propter, torvumque tuentes Alternis frustra iurgantur. despicit illa Atque hunc atque illum ridens, nec iurgia curat: Ipsi autem duro correpti pectus amore page Ignem oculis iactant tremulis, frustraque laborant. Hos iuxta scabro in scopulo piscator ad undam Curvus per cautes festinat retia ducens. Ille laboranti similis: namque omnia membra Contendit nisu ingenti, colloque tumentes Ostendit venas, senior; sed digna iuventa Firma viri se vis cano sub vertice prodit. Vinea non longe gravidis rubet aucta racemis, Quam iuxta parvus servat puer, et sedet ipsam Ad sepem. heic geminae vulpes, quarum altera vites Per medias cursans maturas deripit uvas; Insidias peram ad pueri struit altera, nec se Missuram incautum dicit prius, omnia furtim Quam voret, ac misero fletum et ieiunia linquat. Ille autem e culmo captandis pulcra locustis Septa struit iunco nectens, nec pera, nec uvae Iam subeunt animo, textu sed gaudet inani. In calicem hac illac per totum mollis acanthus; Plurimus upilio veniens quem visere gestit, Qui tibi miranti suspendet lumina, Thyrsi. Nauta tulit calicis pretium Calydonius, orbem Ingentem pressi lactis, pinguemque capellam. Necdum etiam labro tetigi, sed conditus omni Labe caret, quem ferre tibi facilisque volensque, Dulcis amice, dabo, referas modo amabile carmen. Invideo tibi nil: agedum, bone; carmina quando Non umbris, credo, immemori servabis et orco. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Thyrsis ego ex Aetna, aetnaei Thyrsidis haec vox. Quae loca, dum misere Daphnis tabescit, habebant Quae loca vos, Nymphae? Pindusne, an Thessala Tempe? Nam neque tum visae vitrei sub gurgite Anapi, Non Aetna in viridi, sacra nec in Acidis unda. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Illum etiam Thoes, secla et flevere luporum, Illum etiam sylva torvis leo flevit ab alta. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Multae illi ante pedes vaccae, taurique iacentes, Multae illi vitulae, multae adgemuere iuvencae. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Primus Atlantiades veniens de monte: quis, inquit, Daphni, quis indigno miserum male perdit amore? Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Pastores venere, boum venere magistri, Venit et upilio; quae te sic, Daphni, rogantes, Quae miserum torquent curae? venitque Priapus, Cur et, ait, misere tabescis, Daphni? per umbras Te nemorum, te per fontes, tua Nympha requirit. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Te petit illa: nimis tu cura aegrescis acerba Perditus, ante boves servabas, ducere capras Nunc bonus heu dicere: hic namque irascitur ardens, Quum videt hirsutas hircis subsidere capras Mollibus in pratis, quod non caper ipse sit ortus. page Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Tuque videns passim ridentes suave puellas Suspiras, non ipse choro quod mixtus eodem es. Haec illi: at pastor nil contra, moestus acerbo Indulgens magis atque magis moriturus amori. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Venit ab Idalio ridens Venus; illa dolosum Nescio quid ridens, at corde irata sub alto, Atque ait: at certe iactabas nuper amorem Cessurum tibi, Daphni: malo nunc cedis amori. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Cui Daphnis graviter suspirans: Cypri cruenta, Cypri infesta hominum generi, saeva, improba Cypri, Ergo mihi totus sol occidit? ast erit ipsum Intra orcum Daphnis dolor et grave crimen amori. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Pastor ubi fertur Cyprin, pete protinus Idam, Anchisenque..... illic quercus, heic densa cyperus, Atque apibus cava dulce sonant alvearia circum. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Pulcher adhuc tibi carus Adonis: pascit et agnas, Et lepores figit, sequiturque horrentia lustra. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Rursus adi propius Diomedem, et dicito: Daphnin Pastorem vici Daphnin; contendito mecum. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. O thoesque, lupique, ursique, horrentia dumis page Occultant quos tesqua, valete: haud amplius usquam Cernetis Daphnin per sylvas et nemora alta. Tuque, Arethusa, vale; fontesque et flumina, pulcrum Quae pulcra fluitis lympha prope Tymbridis amnem. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. Daphnis ego, huc pastum duxi qui ad gramina vaccas; Daphnis ego, huc potum duxi qui ad flumina tauros. Incipe bucolicum, dulcis Musa, incipe carmen. O Pan, Pan, gelidi seu nunc iuga celsa Lycaei, Sive altum lustras nunc Moenalon, huc ades, o Pan, Trinacrium ad litus. Helices rex, ardua linque Saxa, Lycaonidae mirum et dis linque sepulcrum. Desine bucolicum iam, Musa, o desine carmen. Huc ades, huc, o Rex; ferto hanc, pulcre apta recenti Quae cera, mellis iucundum spirat odorem, Molliter et labrum se circumflectit, avenam; Ferto tibi; me saevus amor iam trudit ad Orcum. Desine bucolicum iam, Musa, o desine carmen. Nunc violas iam ferte, rubi; ferto, aspera spina; Fundite, iuniperi, narcissos pulcra comantes. Cuncta secus fiant. exstincto Daphnide, pinus Det pira; quaesitos, cervi, raptate molossos; Montanaeque ululae, philomelam vincite cantu. Desine bucolicum iam, Musa, o desine carmen. Sic fatus fessum posuit caput: at Venus ulnis Collapsum excepit, voluitque attollere, frustra Iam frustra. nam cuncta illum fatalia fila page Defecere, nigram petiit Styga, mersus et atro est Gurgite vir Musis, vir amabilis ille Napaeis. Desine bucolicum iam, Musa, o desine carmen. At tu da capram, calicem da mî, Aepole: mulgens Libabo Musis. Musae, salvete; iterum mî Atque iterum salvete: alias meliora canemus. Thyrsi, tibi formosa merum mel compleat ora; Dulcibus et vescare favis atque Atthide ficu, Vincis et argutas suavi nam voce cicadas. En calicem: ambrosium sentin', quem iactat, odorem? Quippe suis lavisse putes in fontibus Horas. Huc ades, o Cissaetha: agesis Thyrsi, hanc tibi mulge. O caprae, saltu ne ludite, ne malus in vos Luxuriem solitam iam nunc exerceat hircus.
Idyllium II. Pharmaceutria.
page
Saga quaedam Delphidem, a quo se relictam et proditam esse dolet, veneficiis flectere, ac demum reducere conatur. Ocyus huc lauros fer, Thestyli, fer mihi philtra; Pocula purpureae circumda haec vellere lanae, Perfidus ut magicae vim sentiat artis amator, Qui me nondum etiam duodena luce revisit, Nec de me quidquam, sim viva, an mortua, curat, Nec perstans foribus malus obstrepit. illum Amor egit Cum Venere, avexitque alio pernicibus alis. Cras Timageti visam festina palaestram, Ludit ubi, faciamque vafro convicia: cantu Nunc magico experiar si possim flectere. sed tu Interea purum fulgeto, Delia; sacro Carmine te affabor primam, Dea; teque sub alta
Idyllium
Pastor quidam Amaryllidis amore correptus cum eadem conqueritur, quod male eius amori puela respondeat. Delicias sequar ipse meas Amaryllida: caprae Per iuga pascuntur lascivae, ac Tityrus una est. Tityre, pasce capras, et pastas fontis ad undam, Ante alios dilecte, age, Tityre, et inter agendum, Namque caper Libycus cornu ferit ille, caveto. O formosa Amarylli, quid ah non sponte sub antrum Invitas, velut ante, tuum, crudelis, amantem? An tibi nunc odii sum causa? et simus, et esse Iam videor propius mento deformis adunco, Nympha, tibi? laqueo coges me perdere vitam. Ecce decem tibi mala fero: sunt arbore lecta, Qua legere et voluisti. iterum cras altera carpens Lecta feram; tantum tu nostras aspice curas. Atque utinam nunc factus apis tua murmure rauco page Ingrediar sub tecta, interque halantia lapsus Gramina tecum hederae filicisque in tegmine ludam! Nunc scio, quid sit Amor: numen grave. pressa leaenae Ille hausit quondam puer ubera; mater et ipsum Eduxit querceta inter, qui vulnere saevo Me crucians imos flamma depascitur artus. O blanda obtutu, penitus lapis, o mea nigro Nympha supercilio, ne me complexibus arce, Osculer ut caram: sunt dulcia et oscula vana. Ni facias, mens est subito discerpere serta, Mollia pallidulis hederae quae plexa corymbis, Atque apio bene olente, tibi servo. hei mihi luctus Quam gravis incubuit! tu nil miserere querentis? Nudus ab aërio scopuli iam vertice in aequor Insiliam, observat thynnos ubi proximus Olpis; Et si non moriar, casu laetabere nostro. Novi equidem: nam tristis ego dum nuper ad artes Me solitas verti, cupiens, num fida maneres, Noscere, non pressum strepitu dedit omina laeta Telephilon, sed lenta manu male tabuit herba. Dixit et Agroeo, dum forte legabat aristas Messorum elapsas manibus, non inscia vates Vera monens cribro; toto me corde perire. Heu miserum, nullam tibi nostri in pectore curam. Ipse capram geminos enixam corpore foetus, Albentemque tibi servo. Mermnonis habendam Hanc sibi iamdudum nigra orat Erithacis: illi page Et dabo, tu vanum quoniam sic, improba, ludis. En oculus dexter saliit mihi: numquid eamdem Prospiciam? hac tereti modulabor carmina pinu Innixus, si forte meos si forte dolores Respiciat; neque enim est totos adamantina sensus. Hippomenes, caram voluit quum vincere nympham, Poma manu retinens plantis pernicibus omne Emensus spatium est. Atalanta ut vidit, ut arsit, Vt penitus toto concepit pectore amorem! Duxit et ex Othry vates armenta Melampus In Pylon; inque manus cessit formosa Bianti Illa parens genitura decus clarum Alphesiboeam. An non et pascit niveas in collibus agnas Dum puer, in furias Venerem sic egit Adonis, Vt gremio complexa nec ipsa in morte relinquat? Felix indomito pressus languentia somno Lumina et Endymion; felix, o candida Nympha, Ipse etiam Iasion, laetus qui munera sensit, Quanta nefas ulli sperare audita profano. Heu caput indoluit; nil curas? carmina ponam, Stratus et heic iaceam. vivi proiecta vorabunt Membra lupi; id suavi sparget tua guttura melle.
Idyllium IV. Pastores.
Colloquuntur inter se Battus caprarius et Corydon bubulcus armento custos relictus ab Aegone, quem Milo ad certamen Olympicum secum abduxerat. Hae, Corydon, vaccae cuiae sunt? anne Philondae? Non; verum Aegonis: pascendas mî dedit Aegon.
Idyllium V. Viatores.
page
Comatas Caprarius, et Lacon ovium pastor obvii sibi invicem conviciantur primo; deinde, positis pignoribus, cantu certant, Morsone iudice adhibito, qui Comatan victorem declarat. Heus fugite o Sybaritam illum Lacona, capellae; Hesterna qui luce meum furatus amictum est. Necdum a fonte, agnae? non furem cernitis illum, Garrula cui nuper syrinx mea rapta, Comatan?
Idyllium VI. Ad Aratum.
page
Damoetas et Daphnis bubulci armenta pascentes cantilenam incipiunt: alter ad Polyphemum canit de Galatea; alter nomine Polyphemi respondet ad ea, quae prior dixerat. Damoetas una Daphnisque bubulcus, Arate, Compulerant armenta. Erat alter rufus, et alter Vix tenera spargens roseas lanugine malas.
Idyllium VII. Thalysia, sive iter ad sacra Cereris.
page
Narrat Theocritus in hoc Idyllio, ut a Phrasidamo et Antigene invitatus cum aliquot sociis iverit ad Cereris sacra, occurreritque Lycidae Cydoniensi ex Creta, fortasse in insula Co. Ipse in Halenta olim procul urbe atque Eucritus una Ivimus: ac socius nobiscum venit Amyntas Tertius. Antigenes Cereri nam sacra parabat, Et pariter Phrasidamus, uterque et patre Lycopeo Et bonus, a Clytiae deducti stirpe nepotes, Magnanimi et Chalconis, ea est si gloria, primus Qui gelida de rupe, genu connixus utroque, Aetherias fontem Burhinum eduxit in auras, Durum opus aggressus. Circum frondentibus alni
Idyllium VIII.
Alternis carminibus inter se certantes inducuntur a Theocrito Menalcas pastor et Daphnis bubulcus. Caprarium quemdam adhibent iudicem; isque Daphnidi victoriam adiudicat. Daphnidi formoso, dum pascit per iuga tauros, Vpilio, ut perhibent, occurrit forte Menalcas, Imberbes ambo, rufi ambo, dicere carmen Docti ambo, et graciles labro percurrere avenas. Vt Daphnin vidit, coepit prior ista Menalcas. Daphni boum custos, certa sis carmine mecum;
Idyllium IX.
Pastor quidam Daphnin et Menalcam hortatur ad cantum: qui duo bubulci postquam iussi cantum absolverunt, et ipse Pastor breviter canit.
Idyllium X. Operarii.
Duo agricolae, vel potius messores inducuntur colloquentes, Milon alter, et alter Battus: Milon Battum ignaviae accusat, causamque exposcit. Battus se excusat, culpamque in Amorem reiicit. Deinde canunt inter opus.
Idyllium XI. Cyclops.
Theocritus Niciam medicum Milesium in hoc carmine alloquitur, nullumque esse ait contra Amorem praesentius remedium, quam Musas, earumque cantum; idque docet exemplo Cyclopis Polyphemi. Non alio melius medicamine triste nec ungi, Nicia, nec spargi me iudice vulnus Amoris, Pieridum dulci valeat quam carmine. lenis Ista quidem tactu medicina et suavis; at aeque Inventu haud facilis. scis, credo, edoctus in arte Paeonia, carusque novem tu rite Camoenis. Ducebat leviter sic vitae incommoda Cyclops Ille vetus Polyphemus in ipso hoc litore, Nympham Perditus aequoream iuvenis quo tempore amabat Vix circum rara signans lanugine malas. Non crispans in fronte comas, non poma, rosamve Ipse ferens; sed enim male totis actus amabat Heu furiis: cura haec fuit una, at cetera ludus. Saepe assueta greges rediere ad ovilia soli page E viridi pastu, spumoso in litore Nympham Dum canit, et luctu tristis tabescit acerbo Ipsius aurorae rutilo surgentis ab ortu Vulnus alens, Erycina potens quo pectora fixit Lethiferam condens alto sub corde sagittam. Hoc tamen invenit curis lenimen: in antro Aërio residens, ac subdita caerula spectans Suavidico tales fundebat gutture questus. Candida, quid miserum, Galatea o, spernis amantem? Lacte mihi puro mage candida, mollior agno, Saevior et vitulo, silvestri et acerbior uva. Ipsa venis, quum dulcis habet mea lumina somnus; Et subito fessos idem quum deserit artus, Forte lupum ceu visat ovis, fugis ipsa vocantem. Tempore iam ex illo coepi te captus amare, Venisti ut primum nostra cum matre hyacinthos Carpere purpureos optans in montibus istis: Monstrabam dux ipse viam, laetusque praeibam.
Idyllium XII. Aites.
Amatorium est hoc breve Idyllium, nec caret simplici quadam venustate. In eo autem amator quidam desiderat, ut eiusdem amicus pari ipsum amore semper prosequatur. Ionica plerumque dialecto scriptum est. Venisti, puer alme, aurora ut tertia fulsit Post totidem noctes, venisti? perdit amantes Ah nimium properata vel una in luce senectus. Quanto ver bruma, quanto mage suavia prunis Poma placent, quantoque suo villosior agno Praestat ovis, quanto ter nupta matre vigescit Virgo pulcra magis, quantoque est hinnulus acri In cursu vitulo citior, philomelaque quanto Dulcisono potior cantu sese evehit omnes Inter aves; tanto mihi gratior omnibus unus Deliciis tu grate venis. vestigia lustrans Ipse tua, ardenti fessus ceu sole viator Frondiferae quercus ramosa umbracula fagi, Te solum optabam, solum te voce vocabam. page
Idyllium XIII. Hylas.
Hoc XIII. Idyllium inter Theocritaea est item scriptum ad Niciam: docemur autem, non solis hominibus Amorem imperitare, verum etiam heroibus.
Idyllium XIV.
Civicum potius est, quam pastoritium hoc carmen, in quo Aeschines amico Thyonico narrat, ut eum Cynisca uxor Lupo cuidam adolescenti in amore posthabuerit, effugeritque e domo. Quamobrem et militare se decrevisse dicit.
Idyllium XV.
In hoc Idyllio quaedam Syracusiae mulieres inducuntur inter se colloquentes, et festum Adonidis invisurae. Multis personis constat Idyllium, estque totum drammaticum, nativa quadam simplicitate maxime commendandum.
Idyllium XVI. Charites.
Videtur huius Idyllii argumentum esse consueta poëtarum noenia, nimirum fructum, quem percipere sperarunt, non respondere votis; quod homines vel nimium avari sint, vel turpi inscitia teneantur, neque pervideant, quantam assequi gloriam potuissent ex poëtarum laudibus. Demum in Hieronis laudes famamque bellicam excurrit Vates.
Idyllium XVII. Encomium Ptolemaei.
Altius heic assurgit poeta, regemque Aegypti Ptolemaeum Philadelphum praesertim ex generis nobilitate, ex immensae ditionis potentia, ex amplissima divitiarum copia, regiaque munificentia laudat.
Idyllium XVIII. Helenae epithalamium.
Virgines Spartanae, uti mos erat in Graecia, in Menelai domum congregatae, multa canunt in honorem coniugum.
Idyllium XIX. Favorum fur.
Vt apis, sic Amor pusillus est; magnum tamen vulnus infigit.
Idyllium XX. Bubulcus.
Pastor quidam, quum in urbem venisset, voluissetque Eunicen urbanam puellam deosculari, ab eadem repulsus fuit atque irrisus tamquam indignus. Qua de re Pastor in hoc Idyllio conqueritur Oscula me nuper defigere blanda volentem, Eunice derisit, et haec super addidit ultro
Idyllium XXI.
Asphalion piscator vana spe inflatus narrat hospiti nocturnum visum de pisce aureo, quo capto, comnians iuraverat, se divitem iam factum, piscandi finem facturum. Cui hospes auctor est, ut omissis nugis, artem suam exerceat, si quidem inter aurea somnia fame perire nolit.
Idyllium XXII. Dioscuri seu gemini.
Duas in partes hoc Idyllium de laudibus Pollucis atque Castoris divisum est. In prima parte Pollucis pugna cum Amyco Bebryciorum tyranno describitur, victoriaque celebratur, quam retulit Pollux. In altera vero parte Castorem inter et Lynceum certamen initum, Leucippi filiarum ergo, continetur. Vincit Castor.
Idyllium XXIII. Amator infelix.
Tragicus omnino huiusce miserandi hominis est exitus, qui quum se contemni crederet, laqueo mortem quaesivit. Nec minus tragice ab Amore animadversum in eum est, a quo se ille contemptum putabat.
Idyllium XXIV. Herculiscus-129
Idyllium XXV. Augiae opulentia-136
Idyllium XXVI. Lenae, seu Bacchae.-149
Idylium XXVII.-152
Idyllium XXVIII. Colus.-155
Idyllium XXIX. Amores-157
Idyllium XXX. In mortuum Adonidem.-159
Idyllia Moschi-161
Idyllium I. Amor fugitivus.-163
Idyllium II. Europa.-165
Idyllium
Idyllium IV. Megara.-178
Idyllium V.-184
Idyllium VI.-185
Idyllium VII.-186
Idyllium VIII.-187
Epigramma.-188
Idyllia Bionis Smyrnaei-189
Idyllium I. Epitaphium Adonidis.-191
Idyllium II.-196
Idyllium
Idyllium IV.-198
Idyllium V.-199
Idyllium VI.-200
Idyllium VII.-201
Idyllium VIII. Epithalamium Achillis cum Deidamia.-202
Idyllium IX.-207
| |||
| Vade retro
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se voditelju projekta.