ยง 5 De externae securitatis mediis.
1.1 Monarchia Anglica tam terrestri quam navali gaudet exercitu, superat
tamen potentia eius maritima. 2 Exercitus campestris exiguus est respectu
aliorum, immo prioribus temporibus nullus fuit exercitus stativus, sed sub Vilhelmo 7000
concessa regi per parlamentum, in Hybernia vero 12 000; tardius per bella coacti sunt ad 16
374 capita augere exercitum; successive vero ad 18 857 capita excrevit exercitus campestris;
anno 1772. status exercitus Anglici campestris fuit: duae cohortes equites per 320 capita;
duae cohortes pyrobolariorum equestrium, per 270 capita; una legio turmae regiae equestris per
290 capita; una legio dragoner per 316; una legio Gardae reginae, cum adnexa cohorte dragoner
legione per 422 capita; una legio Gardae pedestris intuitu Angliae, quae 1557 capita habuit,
alia intuitu Scotiae per 2000, alia intuitu Hyberniae aeque per 2000; haec militia domestica
dicebatur; praeter has gardas rex habet etiam nobilem militiam, quo suis sumptibus alit rex;
una pars ex 40 capitibus constat et Gentlemenspensioners dicitur; alia complectitur 100 capita
praeter officiales.
2-084
2.1 Adsunt adhuc legiones 4 equitum, et 18 equitum levis armaturae, dein 70
legiones peditum; omnia haec corpora formant superiorum summa 18 857 capitum; belli tempore
augetur 30 vel etiam 50 milibus capitum exercitus pedestris; societas mercatoria Indiae
orientalis etiam aliquot millia statuebat militum; si haec non sufficiant, conducitur militia
extera gratia subsidia annua !; praeter stativam militiam habetur etiam
militia provincialis, quae tantum tempore belli comparet, de ceterum vero rus coluit; haec
pacis domesticae causa introducta est per Elisabetham, ad 200 000 hominum.
3.1 Alia est militia provincialis magis regulata, quae 33 000 adaequare
deberet pro custodiendis littoribus et portubus; tormentariorum habentur 3
legiones; et unum corpus geometrarum; pro armanda hac militia habetur omnis provisio, facile
enim ad 60 000 armanda in Tower Londinensi habentur armatura; copiae insigniter solvuntur,
Anglus enim inediae non est assuetus; ad alendos decrepitos optimae sunt dispositiones,
acquirunt pensiones et ubicunque vivere possunt; qui agnatos non habent in urbe Schelsea simul
aluntur.
4.1 Magna Brittannia arces exiguas aut nullas habet, est enim insula, proin
satis natura munita contra exteros, sed praesidiorum loco habet litora et portus insigniter
munitos. 2 Id ipsum de Hybernia verum est; Edinburgi tamen arx munitissima
habetur; et in limitibus Scotiae superioris hoc saeculo aliquae citadelae positae sunt contra
monticolas, et omnibus armis privati sunt; id ipsum in Hybernia cum catholicis accidit, quibus
ademerunt omnia arma, ne protestantes invadere possint. 3 Vis bellica Angliae
in classi consistit; ante Henrici 7 et 8--i tempora vix naves bellicas Anglos habuisse dicere
possumus, proin nec classem habuerunt; Henricus 8. prius collegium admiralitatis instituit, et
regulavit militiam navalem, iisque stipendia assignavit; temporibus Elisabethae ingens
incrementum cepit potentia marina; anno 1603--o erant 42 naves bellicae et militiae navalis
2-086
8526 capita, anno '678. regnante Carolo 2. naves 83 erant, et 18 323 capita.
4 Regnante Jacobo 2--o anno '688. erant 173 naves et 42 003, et 6930 tormenta
habebant. 5 Anno '702. regnante Vilhelmo 225 naves, 53 921 caput militiae, 10
678 tormenta numerabatur. 6 Regnante Anna anno '714. 232 naves, 49 800 capita,
tormenta 9954; anno '727. regnante Georgio 1--o 235 naves, 64 514 capita, 10,082
tormenta; anno '763. erant primae classis 3 naves, tormenta in his a 100 ad
120, militia in his a 700 ad 780 capita; 2--ae classis naves 15; tormenta 90, militia inter
600 et 660 capita; 3--ae classis 103 naves, quibus a 64 usque 80 inposita erant tormenta,
numerus militiae 400; 4--ae classis 69 naves, tormenta intra 50 et 60 in singulis navibus,
numerus militiae 280. 5--ae classis 62; tormenta intra 26 et 40, militia 190; 6--ae classis
naves 24, tormenta inter 20 et 24, militia 130. 7 Summa navium ergo 276;
praeter has habebantur subsidiariae naves 69, proin 345 naves erant omnes; et hic status est
fere etiam modernus Anglicae marinae; tota classis in 3 divisiones dispescitur, quae
Geschwader dicuntur, et per vexilla sua differunt; prima habet rubrum vexillum, secunda album,
tertia ceruleum; cuivis divisioni praeest architalassus. 8 Divisio vexilli
rubri habet praecedentiam honoris, dein album, ultimum est ceruleum, et sic etiam res se habet
cum admiralibus; olim tota classis suberat admirali Angliae, sed hodie haec dignitas per 7
personas administratur, quibus subsunt omnia collegia nautica minora; primae ex his 7 personis
conspicuis gaudent titulis; tempore belli ad 30, immo etiam ad 70 millia capitum auctus est
exercitus, tempore vero pacis 12 vel 15 000; stipendia optima et largissima habent, et
invalidis optime prospectum est; regulatio militiae subest soli regi, hinc omnes leges
militares sunt leges regiae. 9 Portus conspicui Angliae sunt: Chatan, Depfort,
Volvich, Portus Magnus vel Portus optimum, seu Pocmuthum, Plimut; praeter hos dantur et alii
minores portus; in majoribus his portibus classis conservantur, reparatur, et armatur; in
singulis portibus habentur domus armamentariae, magazina; generatim naves Anglicae in tota
Europa sunt optimae et fortissimae, et etiam velocissimae.
2-088