Baric, Adam Adalbert (1742-1813) [1792]: Statistica Europae, versio electronica, Verborum 91598, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [baric-a-stat.xml].
Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme.
13.1 Sub ipso adhuc Phylippo premi coepit Portugallia et vexari perpetuis
bellis, quae gessit Phylippus cum principibus Europae, et in his semper Portugallia, ob situm
suum, lacessita fuit a hostibus Phylippi, cum jam nunc pro uno corpore cum Hispania considerata
sit; dein plus etiam utilitatis habebant hostes Phylippi ex Portugallia diviti tunc adhuc, quam
ex Hispania; Belgae foederati maxime noxii erant Portugallis, hi enim rebellantes contra
Phylippum, cum eos armis supprimere non potuisset, conatus est eas egestate et penuria sibi
subjugare; harum enim sterilium provinciarum ramus sustentationis fuit piscatio, et navigatio,
illi permultum ergo lucrati sunt ex commercio Portugalliae; vecturas enim suas praestabant
Portugallis ad Indias orientales, dein etiam mercaturam cum Portugallis faciebant, ex qua multum
lucrati sunt, sicque opes suas auxerunt; Phylippus ergo rex Portugalliae effectus hunc ramum
sustentationis foederatis rescidit, prohibuit Portugallis omnem communionem cum Hollandis, omne
commercium; enorme flagellum fuit hoc pro foederatis; in desperationem ergo acti id fecerunt
quod non facile secus ausi fuissent; quaesiverunt nempe ipsi viam ad Indias orientales, impediti
maxima inter pericula per viam consuetam fractis omnibus impedimentis, quae Portugalli et
Hispani ipsis ubique locorum posuerunt, devenerunt ad Indias orientales et sic ipsi commercium
hoc ad se adtraxerunt, varias possessiones ibi capiendo, et naves Portugallorum interceperunt;
ipsum promontorium Bonae spei adhuc vivente Phylippo sibi occuparunt per quod Portugallis multum
nocuerunt, firmati vero per hoc etiam alias occupationes fecerunt, et Portugallos ubique
fregerunt; inter haec decessit Phylippus 2, ei successit Phylippus 3‑us, qui, ut scimus,
languidum admodum habuit imperium; in Portugallia commercium magis magisve concidere coepit, et
ipsum regnum exhauriri; ab anno 1598, quo Phylippus decessit, usque 1605. ipsis insulis
Molucanis Portugallorum potiti sunt Hollandi, cum ceteris fere omnibus possessionibus
orientalibus eorum, in quibus se positis munimentis et citadelis magis semper et magis
fundarunt. 2 Hollandi per hoc magis adhuc fundarunt commercium suum quod
societatem mercatoriam erexerunt, quae adhuc existit nomine Ost indische Compagnie, quae ad
tantas excrevit divitias, ut1-130 cuicumque regno comparari possint; animati per
Belgas Angli etiam profecti sunt ad Indias cum magno Portugallorum damno; videns Phylippus 3.
pacem facere coactus est anno 1604. et '5‑o, qua tamen Phylippus nihil ex amissis recuperavit,
et cum Hollandis '609‑o inducias inire coactus est; Phylippo 3‑o successit 4‑tus anno '621.;
terminabantur hic induciae cum Hollandis, recruduit ergo bellum, quod rursus ex sententia gestum
est ex parte Hollandorum; Phylippus enim 4. distractus bellis per totam Europam non potuit
jacturam Portugalliae reparare, hinc Hollandi
[ERROR: no reftable :]13.2
Hollandi pro Portugalli conieci., quod reliquum adhuc erat
provinciarum, sibi subjecerunt, et cum Persis conjuncti fregerunt armis etiam Portugallos,
urbemque praecipuam commercialem Diu Persae sibi subjecerunt; non contenti his Hollandi etiam ad
Americam animum adjecerunt Brasiliamque eripere volebant Portugallis; hinc societatem Indiae
occidentalis erexerunt (Vest-indische) et sic ad annum usque 1638. fere totam Brasiliam
eripuerunt Portugallis; imo et ultimum eorum commercium Iaponense astu ipsis extorserunt; nempe
Portugalli prioribus temporibus missionarios miserunt ad Japonenses, qui felici successu operati
sunt in Japonia, et sic etiam commercium ad se adtraxerunt Portugalli; Hollandi ergo conati sunt
suspectos reddere missionarios Portugallos et cum ipsis etiam aliqua ratione religionem
Christianam; dixerunt enim missionarios et Portugallos velle Romani Pontifici subjicere imperium
Japonense; auxit effectum huius astutiae intercepta unius missionarii epistula ad Pontificem, in
qua dicitur multos jam fideles obnoxios esse sedi Romanae; hinc 1638. attrocissimam
persequtionem susceperunt in Portugallos, ita ut facile 70,000 hominum trucidata sint, etiam
baptisati Japonenses; et sic grati Japonenses commercium cum Belgis inceperunt et actu tantum
Belgis patet territorium Japonense ex omnibus Christianis; 1640. etiam in Africa exturbarunt
Portugallos suis ditionibus; sed etiam domi diversis malis vexati sunt Portugalli, praemebantur
enim diversis exactionibus ob perpetua Hispanorum bella per totam Europam, et ultimatim
considerabantur ut populus armorum jure oppressus; expectarunt ergo ultro occasionem jugum hoc
intolerabile dejiciendi; hinc jam '638. anno coeperunt quaedam civitates se in libertatem
adserere, sed suppressi sunt a Hispanis cum non adfuerit adhuc1-132 communis
consensus; meliorem tamen occasionem nacti sunt sub Phylippo 4‑o, qui bellis ubique pressus
etiam domi cum Catalaunis lites habuit; titulo ergo contra Catalaunos procedendi se armarunt
undique irruperuntque in urbes, et praecipue Lissabonam, quam una cum portu et in eo existente
classe sibi occuparunt; Vasconcello gubernator totius provinciae se opposuit quidem cum suis
Hispanis, sed captus et trucidatus est, et sic exiguum post tempus tota Portugallia a Hispanis
purgata est, regnum ipsum sequutae sunt omnes possessiones Americanae, et Africanae; sola Septa
seu Certa in Africa mansit sub potestate Hispanorum; anno '641. congregati sunt in comitiis
Portugalli, et de rege eligendo actum est; aderat princeps Iohannes dux de Bragancza, conspicuus
vir, et Iohannis Nothi descendentibus !, nempe ex Alfonso filio Notho Iohannis;
hic ergo omnibus carus rex salutatus est sub nomine Iohannis 4‑i (Alfonsus 1‑us fuit filius
nothi Iohannis Nothi; Alfonsus hic habuit filium Ferdinandum 1‑um, hic 2‑um Ferdinandum, hic
Iacobum, hic Theodosium, hic Iohannem, hic Theodosium 2, et huius filius fuit Iohannes 4‑tus).
3 Iohannes hic difficile bellum sustinere debuit cum Hispanis; ipsae etiam aulae
Europeae divisae erant inter Phylippum et Iohannem; sic Galli, Angli, Sveci Iohannem pro libero
recognoverunt, una cum Hollandis, sed vicissim aula Caesarea Germanica fuit pro Phylippo, aula
etiam Pontificis, sed Portugalli paratiores erant ad schisma faciendum quam ut se subjiciat
Hispanis; initio enim Phylippus non potuit agere contra Portugallos, ob bella cum Gallis,
Anglis; videntes se sic efficere non posse quodpiam, profusis multis pecuniis conati sunt
Hispani in ipsa Portugallia seditionem incipere, et necem Iohannis decreverunt, sed per
Marchionem de Ajamonte, amico Iohannis, prodita est astutia et remotum periculum; tutus ergo
mansit Iohannes.
Baric, Adam Adalbert (1742-1813) [1792]: Statistica Europae, versio electronica, Verborum 91598, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [baric-a-stat.xml].
|