Baric, Adam Adalbert (1742-1813) [1792]: Statistica Europae, versio electronica, Verborum 91598, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [baric-a-stat.xml].
Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme.
7.1 Saeculo adhuc 15 conjunctae sunt duae monarchiae Castiliae et Arragoniae,
et ipsum imperium Saracenicum extinctum est, proin mansit sola exigua Navarra. 2
Saec. 15‑o ergo per nuptias conjuncta sunt regna ita, ut maritus uni praesit imperio, uxor
alteri regno. 3 In Castilia regnavit Henricus 4, hic defecit in masculo sexu,
sed sororem Isabellam et filiam Iohannam Bertrandillam habuit. 4
In Aragonia praefuit Ioannes 2‑us, et filium Ferdinandum habuit. 5 In Castilia
semper ordo cognaticus viguit in successione, proin regnum spectabat ad filiam Henrici prae
omnibus agnatis, nempe ad Ioannam, interim haec filia suspecta fuit, quasi spuria esset;
Henricus enim ferebatur esse impotens, proin Pertrandus dela Gueva ferebatur esse genitor
Iohannae; et hinc exclusam volebant Iohannam ex regno et Isabellam substitui; rex Henricus favit
filiae suae, et hinc etiam cum vicinis regnis contulit rem, maxime cum Alphonso 5‑o rege
Portugalliae, affine suo (nam huius soror Iohanna fuit uxor Henrici, et mater Iohannae nothae).
6 Cum tamen semper obessent status, determinarunt reges ut Alphonsus rex
Portugalliae ducat Isabellam, filius vero illius Iohannam, ut in omni casu regnum Castiliae
conjungatur cum Portugallia. 7 Rex tamen Arragoniae cum suo filio idem consilium
favit, ut nempe regnum Castiliae conjungat per matrimonium suo cum regno; hinc evertere ut
possint projectum Portugallorum, in eo adlaborarunt ut eam foeminam in matrimonium accipiant,
quae maximam spem successoribus habet, nempe Isabellam; Castiliani interim excitati per Aragones
et fratrem Alphonsum Henrici 4‑ti coegerunt Henricum renunciare regno suo, post mortem tamen
fratris iterum substitutus est; Ioannes vero 2‑us cum filio suo omnem lapidem movit ut Isabella
consentiret in sponsalia cum Ferdinando filio Ioannis; hoc cum multi ex statibus devicti jam
urgerent,1-020 in effectum deductum est. 8 Alfonsus ergo 5‑us delusus
sic petiit sibi Iohannam Bertrandillam dari in matrimonium, ut spem tamen haberet ad regnum
mortuo semel Henrico 4‑o; Isabella non obstantibus Portugallis 1469 abducta est per Ferdinandum
24. octob. 9 Ioannes Secundus ergo cessit Ferdinando Siciliam et eum corregentem
Arragoniae fecit; hic fuit status usque 1474, nempe usque mortem Henrici 4‑i; post mortem eius
ergo enatae lites inter Aragones et Portugallos, sed per status Castiliae delata est sucessio
Isabellae, exclusa Iohanna; et tunc etiam diversis limitibus circumscripserunt auctoritatem
Isabellae, quam quasi proprio ductu elegerunt; Ferdinandum vero maritum eius corregentem
declararunt. 10 Alfonsus tamen Portugalliae rex multos habuit asseclas in
Castilia, et civitates quoque sibi addictas; fecit ergo irruptionem in Castiliam armatus seque
curavit inaugurari jure sponsae suae Iohannae in occupatis civitatibus; Alfonsus tamen
destitutus auxilio regis Franciae Ludovici 11‑i, iteratis vicibus cladem accepit ab Ferdinando;
anno 1476 ad Taurum totaliter victus est et ejectus est 1479‑o anno ex Hispania, ubi etiam pacem
inire coactus est et renunciare juribus in regnum Castilianum una cum sponsa; et cum
haereditatem Alfonsus cum Iohanna non acquireret, etiam eam deseruit, et hinc Clarissa monialis
facta est Iohanna. 11 Iohannes 2‑us eodem anno mortuus est et hinc 1479 anno
patri successit Ferdinandus, et hinc unita sunt haec regna, sed nondum incorporata.
12 Hic proprie initium sumit historia statistica Hispaniae; nam Ferdinandus
abolito titulo Regis Arragoniae dixit se Regem Hispaniae; felix habebant regnum hi principes
Isabella et Ferdinandus. 13 Primum Ferdinandi coeptum fuit regnum Granatense
agredi et a Saracenorum jugo liberare; cum his Saracenis ingens copia Judaeorum irrepsit in
Hispaniam, qui se etiam maxime ad Granatense receperunt regnum; Ferdinandus, Catolicus dictus
ingenti flagrabat zaelo religionis, volebat ergo extirpare Judaeismum et Mahomedanismum; maxima
vero causa fuit ut jure postliminii reoccuparet Granatense regnum; hinc 1481 anno initium belli
factum est, regnante Boabdile calipha apud Saracenos, qui 10 integris annis sustinuit bellum
suffultus viribus Africanis; tandem ad solam urbem Granatam restrictus, coactus est se dedere
1491‑o anno.
1-022
Baric, Adam Adalbert (1742-1813) [1792]: Statistica Europae, versio electronica, Verborum 91598, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - tractatus] [numerus verborum] [baric-a-stat.xml].
|