1. Poeta adhortatur milites ad strenue pugnandum pro gloria et muneribus, IV Id. Decembr. an. 1778. 1
Ex quo Threiciam fert Prussus vertice cristam
Gradivique sui missile tentat avi,
ex quo thoracem fert pectore miles ahenum
diversoque ferox praelia Marte gerit,
5 Boiorum tellus similem 2 non viderat hostem,
non fuit Austriaca haec sollicitudo lari.
Ter denos iam iam 3 soles numerare valemus,
quod Prussus nostros depopulatur 4 agros.
Nititur Austriacam constanti tollere terram
10 impete, Germanum reddere inane 5 solum.
Saepius adsumsit, repressit saepius arma,
nuncque 6 leo rabidus, nunc lepus ipse fuit. 7
Quidquid agat, funus domui tristemque ruinam
molitur Lotharingae excidiumque parat. 8
15 Iam, cum 9 pace fruendum aetas artusque trementes
suadent, belligeros: »Miles, ad arma!« ciet. 10
Iam trepidante manu, faciem sulcante 11 senili
ruga, tela minax illita felle vibrat.
Nec satis: in fines nostros inimica retorquet
20 spicula, iamque hostem lugubris ora tenet.
Oppida namque suis moerent viduata colonis, [23]
nuda manet tellus, mox ubi gramen erat. 12
Utque pecus pueros abigunt, abiguntque puellas;
iam, qui 13 dives erat, quaerit egenus opem.

-- 282/377 --

25 Talia, Belligeri, patriae dat fata Borussus,
talem Boia vicem fertilis ora subit.
Quid pharetras humeris, Heroes, fertis inertes,
cur enses 14 sinitis putre latere scabros?
Numquid vestrorum iam non meministis avorum?
30 Heroum numquid corda timore rigent?
Maiores alios vestri subiere labores;
quem timeant, hostis, credite, nullus erat.
Hunne! (et enim 15a primos tali vos dignor honore)
esto memor proavum, cassida flecte minax.
35 Stringe acri volucrem ferro, da lora caballo
et Scythico Prussi sinciput 15b ense feri.
Sic Graios feriere patres, feriere Latinos
vestri, sic Sinicis huc petiere iugis.
Per tot regna Scythis miles non obstitit ullus,
40 aut, si restiterat, me hercule, caesus erat.
Pannonias vestri bello tenuere 16 parentes
terras; cur nequeat Prussica rura nepos 17?
Exemplum date, quod vobis pater Attila liquit, 18
quum Catalaunensi bella gerebat agro.
45 Non ante abscessit, valido quam Marte phalangas
sterneret aut compar hostis utrimque foret. 19
Non hic Prussus erit, fortes qui vincere possit
Hunnos; Hunne, velis, debilis hostis erit.
Martia stirps, Franci, quid acutos abditis enses,
50 quos pater armipotens pignoris ergo dedit?
Stringite eos, veluti vestri strinxere parentes, 20
dum totus Celtis territus orbis erat.
Sumite nunc animos, queis tot fudistis opimas [24]
gentes; in Prussum hos nunc revocate animos. 21
55 Quid gessere patres Caroli sub tempora Magni,
quid Caroli Sexti postea 22 gesta ferunt?
Vestra manus, Franci, Turcos acri ense cecidit,
Pannonidum collo sustulit omne iugum. 23
Gloria Francorum, steterit dum terra, manebit,
60 semper eis laudem Pannonis ora dabit.
Pectora thoracem sumant et crura cothurnos,
oblongusque hostis pugio corda petat. 24
Quid, genus Illyridum, coram cunctaminor hoste,

-- 283/388 --

qui vel conspecta fronte minace ruit?
65 Non semel, Illyrici quid possit dextera, Prussus
attonitus vidit, cum cecidere sui.
Illyrios nescit, fugiunt quem facta 25 vetusti
temporis ab Graiis Romuleisque data. 26
Non memorem gnatos Martis, non stirpe profectos
70 Teucrum, queis laudes secula prisca ferunt, 27
Subticeam Thracas 28 celebres Henetosque vetustos,
queis stirps Illyridum sanguine iuncta fuit.
Non dicam Teutas, Agronum fata 29 relinquam,
Batones Latus quid nocuere, 30 sinam.
75 Adria cum Ponto generosi praelia novit
Illyrii: testem Dravus et Ister aget.
Nunc quoque defensant ab Turco Pannonis agros; 31
tanto hosti nullus durior hostis erat.
Da gladios capiti curvos, da missile cordi,
80 da nigrae Prussos, Illyre gnave, Stygi!
Iam clarae bello gentes, vos adloquor una, 32
ne patria infausto Marte, videte, ruat. 33
Terna ferox Prussum facilis gens conteret unum,
Tartara, si vires iungitis, ille 34 petet.
85 Audaces animis (lituo resonante canoro) 35 [25]
adversa in Prussum figite tela manu.
Non vestri tergo sumserunt vulnera patres; 38
si quod erat vulnus, pectore vulnus erat.
Prendite iam gladios, nervis tentate sagittas;
90 una manus vobis, impetus unus erit.
Quisque feret munus, reddentur praemia cuique,
praecipuis vestrum Caesar amicus erit. 37
Caedite sic hostem, sic illi ferte ruinam,
ut nullum Prussi vestigium superet. 38
95 Iam caeli 39 faveant, mater Bellona secundet:
occidit en Prussus, gloria vestra manet! 1 U В je natpis: Elegia, qua Poeta milites adhortatur ad fortiter pugnandum pro gloria et muneribus adipiscendis. 10. Decembr. 1778. — 2 F: similem, B: talem. — 3 F: iam iam, B: vulgo. — 4 F: depopulatur, B: depopuletur. — 5 F: inane, В: vile. — 6 F: Nuncque, В: Iamque. — 7 F: nunc lepus ipse fuit; В: iam fuit ipse lepus. — 8 Distih 13—14 glasi u B: Quidquid sit, Patriae funus tristemque ruinam | Cogitat, exilium denique Prussus agit. — 9 F: Iam, cum; B: Nunc, dum. — 10 F: ciet, B: vocat. — 11 F: sulcante, B: scindente. — 12 F: gramen erat, B: spica fuit. — 13 F: Iam, qui; В: Et qui. — 14 F: Cur

-- 284/379 --

enses, В: Quidque enses. — 15a F: Hunne! (et enim; В: Hunnica (nam. — 15Ь F i B: cinciput. — 16 F: tenuere; B: obtinuere.— 17 F: cur nequeat Prussica rura nepos; B: cur gnati haud Prussica rura queant. — 18 Stih 43 glasi u В: Hoc facitote, velim, quod tunc pater Attila fecit. -- 19 Distih 45—46 glasi u В: Non prius abscessit, quam victor marte furente | Esset, siue eadem gloria vtrimque foret. — 20 F: veluti vestri strinxere parentes; B: Sic, ut proauis strinxisse licebat. — 21 F: hos nunc reuocate animos, B: sumite nunc animos.— 22 F: postea, B: tempora. — 23 Stih 58 glasi u В: Pannoniamque iugo soluerat ipsa manus. — 24 Stih 62 glasi u В: Hostis et intortus pugio pectus agat. — 25 F: facta, В: fata. — 26 Stih 68 glasi u В: Temporis aut paullo quaeue fuere prius. — 27 F: ferunt, B: canunt. — 28 F: Thracas, B: Phrygios. — 29 F: fata, В: facta. — 30 F: nocuere, B: retulere. — 31 F: ab Turco Pannonis agros, В: a Turcis Pannonis oram. — 32 F: vna, B: uno. — 33 Stih 82 glasi u B: Nomine, neu Patria hac strage, cauete, ruat. — 34 F: ille, B: ipse. — 35 F: canoro, B: sonoro. — 36 Stih 87 glasi u В: Non vestri patres sumserunt vulnera tergo. — 37 Stih 92 glasi u В: Et, quod plus, cunctis Caesar amicus erit. — 38 Stih 94 glasi u B: Neu Nomen linquat vestigiumque sui. — 39 F: caeli, B: superi.

2. Prosphoneticon de felici Imperatoris in urbem reditu, XV Kal. Febr. 1779.1
Qualis ab Eoo fulgens aurora resurgit
cardine, ubi croceo sidera crine fugat,
atque ubi prima novo respergit lumine terras
humentesque suo recreat ore rosas,
5 isto oculi candore viri, quem cerno, renident,
haec rutilas pingunt aurea mala genas.
Progeniem Divum, frontem cum specto, putarem,
et sobolem Martis ferrea cassis ait.
Blanda tamen facies laetoque colore decora
10 mansuetae gnatum Palladis esse cupit. 2
At, seu Mavortis veniat seu stirpe Minervae,
heroi dicas os humerosque parem.
Et nisi, quae a puero novi, me signa refellant,
Caesaris effigiem scilicet esse reor.
15 Ipse est, non alius. 3 — Vestros curate, ministri,
ergo choros: adsint barbita, plectra, lyrae.
Huc properate 4 sacro lituis Helicone, Sorores, [26]
huc cithara dulci, clara Thalia, veni,
et quas Parnasso divae duxere choreas,
20 Vindobonae geminent has, ubi Caesar adest.

-- 285/380 --

Aera boent sulphurque vomant, reboentque cavernae,
laetitiaeque viri tectaque signa ferant.
Unaque vox cunctis, vestrae 5 cum limina Caesar 6
urbis continget: »Vivito, Caesar!« exit;
25 »Vivito, Caesar!« erit populo per compita toti,
cum lituo votum: »Vivito, Caesar« erit.
Quod fausto redeas, gaudebimus, alite, cives:
salveto, patriae 7 luxque decusque tuae. 8
Te modo dii servent, tuti 9 servabimur urbe,
30 tutus erit miles, tuta Minerva, lares.
Occidet et Prussus fallax, si vivis, Ioseph;
non etenim cunctos 10 arma dolosa iuvant.
Quis Prussus miles, qui aequo decernere Marte
formidans silvis abdita latro petit?
35 Percursat Boios et vitam vivere nostris
pergit agris, donec Pannonio ense ruat.
Audebant Albim nuper potare Borussi,
at Pregelam Austriaca est mox bibitura cohors.
Comprimet audacem prudens Alemannia Prussum,
40 dum vivum Joseph viderit usque suum. 11
Te, Ioseph, Superi servent, tibi vota catervae
sint accepta: tuis, inclute, 12 vive diu! 1 Natpis u В: Prosphoneticon quo Vienenses Imperatori, de felici illius in vrbem reditu, gratulantur. 18 Januarii 1779. — 2 F: cupit, B: volet. — 3 F: non alius, В: vt video. — 4 F: properate, B: properent. — 5 F: vestrae, B: nostrae. — 6 F: Caesar, B: Ioseph. — 7 F: patriae, B: nostrae. — 8 F: tuae, B: najprije »Lyrae«, zatim ispravleno »domus«: — 9 F: tuti, B: tuta. — 10 F: cunctos, B: multos. — 11 F: suum, B: senem. — 12 F: inclute, B: Inclyte.

3. Epopoeia, in qua Poeta sidere conspecto felix omen belli praedicit, III Id. April, an. eod. 1
Hesperidum tacitos celeri traiecerat hortos
Phoebus equo et virides rutilo sulcaverat undas [27]
axe, iubasque udae volucrum tetigere sorores,
Hesperus Eoa nitidus cum surgit ab ora

-- 286/331 --

5 atque viam relegit, qua Cynthius ante mearat,
fulgentique coma spectantum pectora captat,
cerno micantem avidus, reliquis et mole priorem
stellis et rutilo potiorem crine saluto.
Sic animum fulgens, oculos sic stella tenebat,
10 cum tristes alio formas contemplor in astro.
Constiteram ripa pendente 2 binominis Istri;
heic, 3 dum clara meos perstringunt sidera vultus,
converto hos 4 Scythici gelidas ad fluminis undas,
atque ut recta meos reflexit 5 linea visus,
15 adparent liquido (mirabile) sidera campo
exoriturque novus, non dispar Hesperus; unum 6
est, quod 7 dulce prior nitido capit ora colore,
sanguineo hic vultus terret sudore mentis.
Obstupui. Placido migraverat unda refluxu,
20 neu Zephyro lentam. turbaverat Eolus undam,
sed binas tacite pulsabant flumina ripas.
Sidus aquis specto mirorque cruore madentem
vultum, pro radiis spargentem sanguinis atri
guttas, pro rutilo tetrum sudare colorem.
25 Quidque haec, quaero, velint, nitido quod sidera caelo
concilient animos grato fulgore, repellant
flumine conspicua et fulvorem sanguine tingant.
Tum subeunt animum validi, quos Prussus iniquo
Marte parat nostris, conatus; bella recurrunt, [28]
30 regulus Austriacae domui quae obtendit et urget,
imperiumque suo pertentat subdere iuri.
Ipse fui vates, stellamque cruore madentem
bella cruenta suis portendere crinibus atque
exitium Prusso; contra 8 splendore vigorem
35 felicemque suo caeleste rependere sidus 9
Austriacis finem laudemque et nobile nomen.
Dixi: atque ut facerent Superi, pius 10 ore poposci. 1 U В isti natpis, samo je datum izrečen na našu: 11 April. 1779. — 2 F: pendente, В: fortasse. — 3 F: Heic, B: Qua. — 4 F: Conuerto hos, B: Hos verto. — 3 F: reflexit, В: reflectit. — 6 F: Hesperus; vnum — B: Hesperus illi. — 7 F: Est, quod, В: Ni, quod. — 8 F: Prusso; contra — В: Prusso sic, ut. — 9 F: caeleste rependere sidus, B: caelestis stella rependit. — 10 F: atque vt facerent Superi, pius; В: ac, ut fieret, Superos pius.