2 Verum inter plurima, quae hactenus coram judiciis producta sunt, et hujus et anteriorum aetatum instrumentis, nullum adhuc ejusmodi in medium prolatum est e quo usus persolvendi a nobilibus seu telonii seu nauli census elici potuisset. 3 Imo prostant elargita et a Ludovico I et ab ejus decessoribus compluribus civitatibus privilegia per quae cives ipsi a persolvendis ejusmodi tributi immunes pronunciantur (a). 4 Quis jam credat immunibus a censu hoc civibus nobiles eidem subjici potuisse? 5 Nullum certe majoribus studiis coram tribunalibus agitatum fuit atque telonium Posoniense in lite, quam ejus intuitu archiabbas civitati intentaverat. 6 Produxit ille privilegium Belae III de 1139, confirmationem ejus a Bela IV factam de 1254; civitas e contra produxit mandatum Ludovici I de 1352. adeoque unico post articulos, de quibus sermo est, anno tardius emanatum, quo prohibet mercatoribus et viatoribus, ne evitandi tributi causa per collaterales vias commeare praesumant, quin

illic vel civium, minus nobilium faciat mentionem. 7 Quid multa? art. 85:1492 iisdem ferme verbis quibus hi duo Ludovicaei articuli conceptus est, et tamen sub Vladislao nobiles aliquo tributi generi subjectos fuisse nemo affirmabit qui vel levem statisticae Hungariae tincturam habet. 8 Ut adeo sensum provocatarum legum non nisi imperitia compilatoris, prout id saepius usuvenit, adeo ambiguum evasisse et Ludovicum status regni sicut in aliis praerogativis, ita in hac etiam non dependendi nauli et telonii census immunitate conservasse appareat.