Sane et Reges salubre Regno Consilium susceperunt dum impopulationem, quam per solos nativos sufficientem sperare non poterant, per adscitos exteros provexerunt, et Hungari causae publicae bene consuluerunt, quod in tanta Idiomatum diversitate, in tam restricto Linguae Hungaricae usu, Latinam Linguam in pertractatione publicorum negotiorum adoptaverint, eandemque, si non diserta lege, facto certe octo Saeculorum constitutionalem effecerint; quod ne temere dictum argui possit, sufficit ad reprasentationes illas provocare, quas occasione ea, Comitatus ediderunt, dum defunctus Imperator Germanicam in pertractatione negotiorum publicorum linguam inducere voluisset. Si enim haec rite excutiantur, apparebit certe non potiorem tantum, sed unanimem ferme totius Nationalis sensum fuisse quod lingua Latina sit Constitutionalis. Antequam itaque constitutionale hoc Institutum uno ictu subvertatur, mature prospicere decet, quid Regno Hungariae relate ad Regem: quid relate ad se ipsum separatim ab adnexis Provinciis sumptum? quid denique in nexu cum his consideratum expediat? relate ad modernum Regem id ne praetendi quidem potest ab eo, ut is jam modo ad condiscendum Hungaricum Idioma animum adplicet; non interest autem causae publicae, ut repraesentationes ignoto Regi Idiomate fiant; ut is ad eas intelligendas interprete semper uti debeat, denique ut sensa Statuum ancipiti ejus, qui hoc ipsi officium praestare deberet, seu arbitrio seu animo sint obnoxia.

Quod si Institutum hoc ad successorem primo moderni Regis referatur, nemo jam inficiari potest, quod constitutio haec eo ipso non jam decretoria sed tantum praeparatoria evadat: deinde tribuamus hoc nobis, quod Coronae Princeps reipsa aliquod in condiscenda Hungarica Lingua Studium, tempusque collocabit, idem tamen periculum Regno semper imminebit. Inter tot enim, quibus Coronae Princeps distrahitur Regiae suae Institutionis curas, rem certe magnam praestabit, si molestum hunc laborem eo provexerit, ut loquentes intelligere, communesque sermones miscere possit; ut rem eo perducat, ut graves, exquisitisque cum verbis, tum sententiis refertas Repraesentationes intelligat, id ne praetendi quidem potest. Aetatem enim hominis, aut intensum plurium annorum huic unice Idiomati impendendum laborem, id requirit, quod a Coronae Principe nec peti, nec sperari potest; adeoque eadem semper Interpretis necessitas, eadem pericula subsistent;