§-o 8-o

1 Relate ad Inferiorem: peculiare est hoc gentis Hungarae institutum ut tota Tabula Regia, alias Iudiciale Tribunal, comitiis cum iure suffragii intersit. 2 Originem instituto huic causas Diaetales dedisse constat, nimirum ut praesto sit iudicium si quem ad tertium, ut dicimus, 2384 diem evocare necessum sit. 3 Cum institutum hoc aequilibrium Statuum non turbet, nulla subversari ratio videtur ut ab eo recedatur, praesertim cum in casu etiam contrario vices gerentibus et protonotariis sessio et votum alioquin relinqui deberet.

Uti et capitulis et conventibus quae praerogativa fidedignitatis gaudent.

§-o 9-o

1 Ceterum e natura constitutionis Inferior Tabula non nisi e Statu nobilium et liberarum civitatum , quas quartum Statum appellare solemus, consistere deberet; accesserunt deinde tantum illa capitula , et conventus quibus lex praerogativam fidei dignitatis attribuit. 2> Deinde omnia promiscue capitula evocari coeperunt. <3 Tum possessionati abbates , et praepositi , sensim superiores etiam possessionatorum religiosorum ordinum, denique ipsi absentum magnatum nuntii ius suffragii obtinuerunt, ita ut iuxta stylum modernum Inferior Tabula omnes quattuor Regni Status complecti censeatur. 4 Verum id quidem ipsi constitutionis Hungaricae naturae repugnat; haec enim, ut illam, quae Statibus competit, legislationis partem debite aequilibret, e primis duobus Statibus unum, e posteriori alterum corpus efformavit. 5 Non possunt itaque primi duo Status ita dividi ut singuli pars una in Superiori, pars alia in Inferiori Tabula suffragium habeat. 6 Et si Inferior Tabula omnes Regni Status complectatur, tum Superior ipso facto supervacanea efficeretur; donec naevus iste, qui certe temporum iniuria irrepsit, emendetur, impossibile erit, ut mox videbimus, iustam votizationis normam stabilire. 7 Interesse proinde videtur ipsius constitutionis ut Inferior Tabula ad primaevum institutum ita reducatur ut eadem non nisi e Statu nobilium et liberarum regiarum civitatum consistat; quod ea ratione perfici posse censetur ut