Certare et curru norat minus omnibus ipse.
Extremus pulchros moerenti corde trahebat
Filius Admeti currus; curruque revinctas
Rursus equas, aegre pellebat. dius Achilles
Quem miserans visum, in mediis haec fatur Achivis:
Postremus redit hic longe optimus. ergo secundum, 640
Ut par est, olli tribuamus munus Achivi:
Prima sibi victor Tydeïus auferat heros.
Sic ait: hi laeto dictum clamore probarunt.
Munus equam Eumelo sed ne daret, obstitit acer
Antilochus, clamans laedi sua jura, fidemque
Polliciti: magnum qui sic affatur Achillem:
Istud si facies, tibi certe irascar, Achille.
Donum adimis mihi nempe meum, quod laeserit olli
Fors currus et equas celeres fortique bonoque. 
Debuerat magnos at rite in vota vocare 650
Ille deos; non tunc extremus nanque redisset.
Quod si te miseret, si fert ita corde voluntas,
Est auri tibi multa intra tentoria et aeris
Copia, sunt pecudes, famulaeque, armentaque equorum.
Horum aliquid tollens, olli da postmodo munus,
Continuo vel nunc, coram ut lauderis Achivis.
Hanc ego equam haud ulli dedero: mecum illius ergo,
Si quis vult, sumptis pugnet licet ocyus armis.
Sic ait: arrisit, gavisus mente, sodali
Pelides caro ante alios; dehinc talia fatur: 660
Antiloche, Eumelo munus me promere quando
Vis aliud; promam, tibi nec parere negabo.
Munus erit thorax, quem magnanimo Asteropaeo
Detraxi aere gravem solido, cui fulgida stanno
Candenti vario flexu circum nitet ora,
Mirum opus, et magni quod, credo, fecerit heros.

Dixerat; et fidum jubet ocyus Automedonta
Ire, et loricam penetrali e sede nitentem
Ferre. citus volat ille; atque aerea texta reversus
Eumelo in manibus posuit, quae pectore laeto 670
Accepit juvenis, duri solatia casus.
Heic Grajūm in medio surgit Menelaus, acerbo
Ille dolens animo, flagranti et fervidus ira.
Neliden contra Antilochum. regale paranti
Dicere tum praeco sceptrum dedit; atque loquentis
Verba audire omnes, ac voci parcere jussit.
Heros dehinc tales prompsit de pectore voces:
Antiloche, o prudens dudum et cordate, repente
Nunc alius, quidnam patrasti? meque pudore
Indecorem afficiens, et equos mihi fraude volucres 680
Impediens cursu in medio, pejoribus actis
Ante tuis; victor non tu virtute, sed astu?
Verum agite, Argivūm quotquot regesque ducesque,
Aequum heic ambobus jus dicite, gratia neutri
Prosit; ne Grajūm quis dicat: vicit Atrides
Antilochum vana fingens mendacia lingua,
Et sibi equam ducens abiit; non curribus, at vi 
Atque opibus melior magnis: vel, si placet, aequum
Ipse ego jus dicam, quisquam reprehendere Grajūm
Quod merito nequeat; quo nil pote rectius esse 690 
Huc ades, Antiloche, atque manu, quo nuper agebas
Laetus equos, stans pro curru sustolle flagellum;
Tange et equos, jura et Neptuno teste, volentem
Non tenuisse meos vafro molimine currus.
Antilochus contra prudens cui talia fatur:
Parce irae: multo mihi nanque infirmior aetas,
Quam tibi, rex Menelaë. prior tu scilicet aevo es,
Et melior. juvenum scis ut mens devia recto

Saepe abeat calle, in praeceps ut saepe feratur,
Consilio tenuisque ac futilis. ergo, quod actum, 700
Fer patiens: at equam tibi sum nunc ipse daturus
Sponte mea, cursu quam cepi. quin, tibi poscas
Rerum aliud si quid, quae sunt mihi cunque, libenti
Cuncta animo dederim potius, quam tempus in omne
Exciderim, rex, corde tibi, magnisque scelestus
Displiceam divis. Dehinc, fatus talia, pulchram
Duxit equam, tradens Menelao. protinus illi
Mens risit. ceu laeta seges horrentibus arvis
Ros ubi crescentes perfudit multus aristas:
Sic tibi mens risit gaudens, Menelae, sub alto 710
Pectore. Tum juveni dictis haec fatur amicis.
Ultro equidem tibi nunc cedam, Nelida, vel ira
Incensus. nec enim certe levis esse solebas
Ante hac ventosusque animi; nunc stulta juventa
Incauto vicit mentem. non nectere fraudem
Majori, meliusque et cautius. alter Achivūm
Nec quisquam e facili me nunc flexisset: at ipse
Me propter passus multa es; durosque tulistis,
Tuque, paterque tuus pro me, fraterque labores.
Idcirco et precibus flectar; curruque volucri 720
Quam merui, tibi equam donabo; sentiat omnis
Ut Danaūm pubes, non me saevo atque superbo
Esse animo. Haec fatus dedit ipse Noëmoni pulchram
Ducere equam, Antilochi socio: sibi tertia dona
Accepit, multo clarum fulgore lebetem.
Meriones auri quartus duo magna talenta
Abstulit, ad palmam quo venerat ordine. quintum
Restabat munus, phiala ingens: parte ab utraque
Hanc habilem donat Pelides Nestori Achivūm
Confessu in medio portans, et constitit ultro 730

Ante senem, ac tales expromit pectore voces:
Sume, pater, servaque domi quod tempus in omne
Te Patrocli admoneat, donum ferale, sepulti;
Quem raptum heu nusquam, velut ante, videre licebit
In Danais. munus do gratis. nam neque caestu,
Nec lucta, aut jaculo certabis, nec pede curres
Impiger: urget enim tibi tristis membra senectus.
Sic ait; inque manus tradit: laetatus at ille
Accepitque datum, dulcique haec ore profatur:
Vera istaec, venerande puer, quaecunque locutus. 740
Non mihi firmi artus, non pes, non brachia utroque
Ex humero, atque manus agiles, o amice, moventur.
Atque utinam nunc membra, aevo florente, vigerem!
Qualis eram, tumulo intulerunt Amaryncea Epei,
Buprasio in magno, quo regem tempore; gnati
Et regis posuere viris certamina. nemo
Par mihi vel similis venit; non gentis Epeae
Quisquam, non Pylius, non, quos Aetolia misit,
Praestantum quisquam juvenum. nam caestibus audax
Enopiden vici Clytomedea, deinde profectum 750
Pleurone Ancaeum lucta; rapidisque praeivi
Iphiclum pedibus celerem; tum Phylea missa
Et Polydorum hasta. duo me vicere sed unum
Actoridae curru. qui, ne pulcherrima ferrem
Victor, quae cursu restabant praemia equestri,
Conscendere axem gemini; tractabat et alter
Lora, alter bijugis caedebat terga flagello.
Talis eram: juvenes at nunc juvenilia tractent;
Ipse, olim heroum in numero qui clarus habebar,
Jam tristi enervis cogor parere senectae. 760
Verum age, quae restant, indic certamina, totum
Funeris et munus caro persolve sodali.

Hoc mihi ego accipioque lubens, et laetor amantem
Quod redamas, memor usque mei, nec te latet, inter
Grajugenas quanto Nestor sit dignus honore.
Haec propter tibi dī faciles dent omnia, quae vis
Sic ait: ille, senis laudem postquam audiit omnem,
Rursus abit, Grajūm ingrediens ante ora frequentum;
Ac tristis pugnae, si quis decernere duro
Forte velit caestu, duo ponit praemia. mulam 770
Sexennem, longos aptam durare labores,
Indomitam sed adhuc, multa et vix arte domandam,
Ipse manu adductam statuit, circoque revinxit
In medio, pretium victori. deinde rotundo
Orbe cavum ponit calicem, solatia victo.
Tum medios inter stans haec effatur Achivos:
Atridae, Grajique omnes, Mavortia pubes,
Horum ergo duram nunc caestu invadere pugnam
Praestantes virtute duos, atque arte jubemus.
Annuerit Phoebus cui laudem, et victor Achaeo 780
Agnitus a coetu fuerit, sibi laetus ad altas
Hanc agito naves mulam, validamque, laborem
Et quae ferre queat longum. qui victus abibit,
Hunc referet calicem duri solatia casus.
Dixerat. ast acerque animis, et corpore vasto
Ingens, immani caestu et pugnare peritus,
Continuo, proles Panopeïa, surgit Epeus;
Injecitque manum mulae; dehinc talia fatur.
Huc veniat, calicem qui vult sibi tollere: mulam
Non etenim, credo, quisquam hinc sibi ducet Achivūm, 790
Me victo, caestu qui glorior optimus esse.
Non satis, inferior quod sum, Mavortia quando
Praelia miscemus? cunctis excellere eidem
Non licet in rebus, nusquam nec ferre secundas.

Quippe hoc edico, re quod praestabitur ipsa:
Discindamque artus feriens, atque intima frangam
Ossa. adsint propius, queis cura est cunque, sodales;
Ocyus atque meis properent efferre subactum
Hinc manibus. tales jactabat pectore voces,
Dira minans. Graji circum obstupuere silentes; 800
Nec quisquam contra se tanto ex agmine tollit,
Euryalum praeter, Talaionides Mecisteus
Quem genuit similem praestanti corpore divis;
Mecisteus Talaionides, qui se tulit olim
Oedipodae ad funus Thebas, prostravit et omnes
Cadmeos, quicunque ausi confligere caestu.
Hunc studio ingenti curabat maximus armis
Tydides, acuens dictis; corpusque revinxit
Campestri medium velans, dehinc taurea lora
Induxit manibus. Jam, pugnae accinctus uterque, 810
Procedunt circum in medium, validosque lacertos,
Brachiaque extollunt pariter, pugnamque furentes
Invadunt, miscentque manus. sub vulnere malae
Horrendum crepitant; magnis fluit undique sudor
Artubus exundans. subito cum dius Epeus
Irruit, Euryali et, trepidas dum lumina volvit,
Vestigatque oculis feriat qua parte, sonore
Perculit ingenti malam: nec tempore longo:
Ille stetit; planxit collapso at corpore terram.
Turbidus ut Boreas valido cum flamine pontum 820
Horrificans, piscem subito projecit in actam,
Inde iterum algoso tegit idem ab litore sorbens:
Sic plagaque virum dejecit, rursus et idem,
Magnanimus dextra dejectum attollit Epeus.
Ast olli fidi adstiterunt hinc inde sodales, 
Confessu et medio ducunt; aegrosque trahentem  

Pone pedes, caput et jactantem, atque ore cruorem
Crassum ejectantem, confusum et mente suique
Ignarum densi exportant; calicemque reversi
Accipiunt, tristi moerentes corde, relictum. 830
Tertia tum Danais certamina ponit Achilles,
Et pulchra ostendit praedurae praemia luctae.
Igni aptum tripodem victori, amploque locavit
Ventre, boves pretio bis sex qui posse mereri
Est visus Grajis: at victo serva locata est
In medio mulier, multorum docta Minervae
Illa operum, pretio bubus par visa quaternis.
Tum coetu in Danaūm stetit heros, atque ita fatur:
Surgite, et hoc conferte gravem de munere luctam.
Haec ait. exsurgunt ingens Telamonius Ajax, 840
Ac rerum sapiens, fraudum et consultus Ulysses
Praecinctique ambo, ante oculos, atque ora virorum
Procedunt circum in medium, validisque vicissim
Implicuere artus manibus, vinxitque virum vir:
Hinc atque hinc arrecta duo ceu tigna domorum,
Quae faber aptavit ventorum flamina contra.
Terga, crepant firmis amborum attracta lacertis;
Humidus ad terram sudor fluit; atque rubentes
Apparent passim vibices per latera ampla,
Perque humeros: instant longo certamine anheli, 850
Quis tripodem referat, primos et victor honores.
Non Laërtiades magnum subvertere quibat
Ajacem: contra obnixum non sternere Ulyssem
Vi Telamoniades ulla duroque labore.
Inde, ubi spectantes ceperunt taedia Grajos,
Sic Ithacum prior alloquitur Telamonius Ajax:
Progenies divum, solerti pectore, Ulysse,
En age sublimem vel tu me tolle, vel alte

Tollam ego te; dederit quem finem cunque supremus
Jupiter alterutri; cui coeptum cunque secundet. 860
Sic ait; ac terra sublimem attollit: at artes
Atque dolum solers non est oblitus Ulysses;
Poplitis et flexum percussit pone: supinus
Ille, genu, cecidit confestim in terga, soluto:
Ast Laertiades olli super incidit amplum
In pectus: populos circum stupor altus habebat,
Spectaclo attonitos ingenti, ac densa frementes.
Inde iterum recti steterunt; magnumque vicissim
Ajacem Laërtiades tollebat: at alte
Tollere conatus frustra, vix denique terra 870
Dimovit paullum; atque genu subsedit; et ambo
Tellurem planxere una, et jacuere propinqui,
Strataque foedabant simul atro in pulvere membra.
Tertia quin etiam instaurent certamina rursus
Erecti: sedenim consurgens dius Achilles
Continuit cupidos, placidoque haec pectore fatur:
Parcite jam; durum nec frustra urgete laborem;
Victor uterque, pari donati munere, abite;
Ut jam alii certent aliud certamen Achivi.
Sic ait: illi ambo parentque, et pulvere foedos 880
Abstergunt sumptisque involvunt vestibus artus.
Pelides cursu confestim dona pedestri.
Collocat ante oculos, magnum cratera nitenti
Perfectum argento, forma quo pulchrius usquam
Nil erat. eximia caelarant Sidones arte
Mirum, opus: hinc vectum Phoenices trans vada ponti,
Et portu in Lemni expositum, regale Thoanti
Obtulerant munus; tum deinde, Lycaone capto
Priamida, pretium juvenis dedit esse redempti
Patroclo heroi Iasonides Euneus. 890

Hunc quoque Pelides, dum solvit justa sodali,
Constituit circo in magno, memorabile donum
Primo, qui celeri fugiens pede praevolet omnes.
Ingentem taurum posuit multaque secundo
Victori praepinguem adipe, extremoque talentum
Auri dimidium. tum sic stans ore profatur:
Surgite, queis cordi est certando haec dona referre.
Sic ait Aeacides. Ajax tum surgit Oilei,
Et prudens Laërtiades, et Nestore natus
Antilochus, juvenum ante alios pernicior omnes. 900
Nulla mora est; cepere locum, stantque ordine. Achilles
Dehinc metam ostendit: vento simul ocyus illi
Corripiunt spatium, primoque ab limite longe
Praecipites fugere. ante omnes concitus Ajax
Emicuit. sequitur confestim dius Ulysses
Tergo instans, propiorque viam secat alite planta.
Quam prope habet radium textrix operata Minervae,
Inter longa manu transversum stamina ducens
Subtemen; solers nec pectore dimovet unquam:
Tam prope sese Ithacus cursu fert usque volucri, 910
Atque viri, positis pedibus, vestigia pulsat,
Ante, levis quam se fundat circum aëre pulvis.
Nec mora, nec requies; afflat caput acer et udae
Cervici Laërtiades incumbit, anhelam
Ore animam adspirans. magno clamore sequentem
Instigant; palmaeque avidum, plausuque secundo,
Vocibus et laetis omnes hortantur Achivi.
Jamque adeo extremo in spatio, jam fine sub ipso
Currebant: subito satus at Laërte vocavit
Sub tacita secum, nec frustra, mente Minervam: 920
Audi, et opem pedibus facili fer numine, diva. 
Haec ait: orantem caelo Tritonia Pallas

Audiit; atque habilem fudit per membra vigorem,
Ipsa levans subterque pedes, palmasque superne.
Ac, prope confecto dum cursu praemia uterque
Involat, ecce Ajax, magna impellente Minerva,
Labitur, inque fimum taurorum, dius Achilles
Quos modo mactarat Patrocli ad funera, pronus
Concidit, ac nares infelix oraque turpat.
Ergo abit, et pulchrum craterem tollit Ulysses: 930
Posterior taurum sibi moerens accipit Ajax.
Quem cornu arreptum dextra tenet, atque ita fatur,
Ore fimum postquam multo expuit haud sine risu;
Pro superi! dea magna pedes mihi laesit, Ulyssem
Quae juvat, atque viro propior stat, ceu bona mater
Haec ait: ingenti sonuerunt cuncta cachinno.
Tertia Nestorides cepit sibi dona, virorum
Et medio in coetu subridens talibus infit:
Dicam equidem, socii, quae vobis nota: deorum
Cura viros natu majores auctat honore. 940
Ajax nam paullo est aevo me grandior: iste
Natus at est aetate alia secloque parentum;
Cui tamen esse ajunt viridem crudamque senectam,
Ut pedibus nullum non vincat, praeter Achillem.
Sic ait Antilochus, celerem et laudavit Achillem.
Pelides contra: Non isthaec irrita, dixit, 
Laus erit, Antiloche: integrum, pro parte, talentum
Auri nanque feres. Haec dicens, munus adauctum
In manibus posuit: laeta mente ille recepit.
Post haec Aeacides praelongam collocat hastam,
Ipse ferens, circo in medio, clypeumque nitentem
Et galeam, queis Patroclus Sarpedona dium
Exuerat: stans in mediis dehinc talia fatur:
Haec ut dona ferant sibi nunc virtute, jubemus

Reges Marte duo praestantes cingier armis,
Vulnificumque manu adversos attollere ferrum
Heic Grajūm ante oculos. tum, qui prior aerea texta
Pervadet, summum degustans cuspide corpus
Sic, eat ut sanguis, proprium sibi munus habebit
Threïcium hunc ensem; multo quem pulchra nitentem 960
Argento cepi, vidi spolium Asteropaei:
Ast haec arma ferant ambo communia; et ambos
Accipiam dapibus intra tentoria opimis.
Hae ubi dicta, ingens surgit Telamonius Ajax,
Et proles Tidei surgit fortis Diomedes.
Hi, simul atque artus ferro inclusere corusco
Secreti a turba diversa in parte, theatro
Intulerunt sese medio, tentare periclum.
Ardentes, torvumque tuentes. at stupor omnes
Spectaclo ingenti attonitos defixit Achivos. 970
Atque illi, ut propius venerunt, mutua ter sunt
Congressi, ter se petierunt cominus hastis.
Tunc Ajax clypeum fulgenti ex aere rotundum
Perfodit: sedenim corpus contingere ferro
Haud valuit, medius nam thorax obstitit hastae.
At, scutum supra crassam Tydeius heros
Cuspide cervicem tentabat figere acuta,
Usque obiens lambensque hasta. tum vulgus Achaeum
Omne, bono metuens Ajaci, parcere pugnae
Jussit, et aequa ducem sibi praemia tollere utrumque 980
At pulchrum Tydidae ensem donavit Achilles,
Vagina inclusum, loro et fulgente revinctum.
Inde rudem statuit vesano pondere discum,
Eetion valido quondam jactare lacerto
Quem solitus: regem sed laeto stravit Achilles,
Cumque alia curvis avexit puppibus orbem

Hunc etiam immanem gaza. quem rite locavit
Ante oculos: Grajūmque acuit sic pectora dictis:
Surgite; et hoc aliquis certet de munere. quisquis
Nam tulerit; quamvis ingentia devius arva 990
Possideat; vel quinque habeat volventibus annis,
Quod sat erit, ne ferri unquam cogatur arator
Indigus, aut pastor campis discedere ad urbem.
Sic ait. exsurgunt bello clarus Polypoetes,
Et Telamonïades Ajax, magnumque Leontei
Robur, et immiti caestu modo victor Epeus.
Utque pari spatio steterunt ex ordine, Epeus
Sustulit atque rotans projecit in aëra discum.
Post hunc fulmineo prognatus Marte Leonteus.
Tertius inde manu valida Telamonius Ajax 1000
Contorsit, finemque amborum propulit ultra.
Magnum ubi sed fortis discum cepit Polypoetes;
Aura quam longe baculum stridente bubulcus
Projicit; armentum supra volat ille rotatus:
Tam longe omne ultra spatium projecit. Achivūm
Clamore, et magno sonuerunt omnia plausu.
Consurgunt alacres socii fortis Polypoetae,
Ac laeti regale ferunt ad litora munus.
Tum qui forte velint missa certare sagitta,
Bis quinas posuit ferro nigrante bipennes, 1010
Dimidias. totidem forma breviore secures.
Inde procul malum fulva defixit arena,
Et pavidam tenui suspendit fune columbam,
Tendere quo jussit ferrum. qui fixerit acto
Primus avem calamo, cunctas sibi ferre bipennes;
Attigerit quod si misso: quis vincula ferro
Laude minor, sibi dimidias hunc ferre secures.
Haec ubi sic fatus, Teucer bonus, Idomeneos

Et famulus magno Grajūm se murmure tollunt.
Nulla mora est, geminas aerata in casside fortes 1020
Concussere: prior Teucro locus exiit: ille
Ocyus adducto telum vi misit ab arcu;
Nec grege de intacto vovit solemnia Phoebo
Munera, primitias agnorum. rite sagitta
Ergo ipsam haud potuit (laudem hanc invidit Apollo)
Figere avem: fixit, queis nexa volabat, ad ipsum
Linea vincla pedem, ferroque abrupit acuto.
Illa levis fugit superas exterrita in auras:
Vincla infra cecidere solo delapsa: virorum
Laetifico circum sonuerunt litora plausu. 1030
Meriones Teucri e manibus capit ocyus arcum,
Et calamum celer imponit, quem jam ante pararat;
Dehinc grege de intacto vovit solemnia Phoebo
Munera, primitias agnorum; et nube sub alta
Ut sese curvos flectentem vidit in orbes,
Stridentique petit calamo, mediamque sub ala
Figit avem; rapido telum quam trajicit ictu,
Et redit, atque pedes lapsum defigitur ante
Merionae, terra in viridi. trajecta columba
Insedit malo rursus; tum languida collum 1040
Demisit: fluxere alae, membrisque soluta
Fugit vita levis: malo at delapsa volucris
Subter planxit humum: Graji obstupuere tuentes.
Meriones denas victor tulit ergo bipennes:
At parvas Teucer, non laeta mente, secures.
Hastam dehinc longam statuit, pulchrumque lebetem
In medio Aeacides, intactumque igne, mereri
Atque bovem pretio qui posset. nec mora, surgunt
Ambo hastam jactare boni, regnator Achivūm
Atrides, magni et comes impiger Idomeneos 1050

Meriones. quibus exsurgens haec fatur Achilles:
Atride, scimus valido quam robore, et hastae
Missu omnes vincas. quare hoc tibi munus habeto
Victor et i celsas ad puppes: demus at hastam
Merionae heroi, tibi si placet, optime regum,
Talia Pelides: hortanti paruit ille.
Meriones hastam bonus abstulit: ast Agamemnon
Talthybio pulchrum ad naves dat ferre lebetem.