Forte sub antiquae contraxerat ilicis umbra
Omne pecus Damon, cum sol altissimus agros
Ureret et raucis resonarent arva cicadis.
Ergo dum teneri recubant sub matribus haedi
Graminaque, et pastas grex undique ruminat herbas,
Ille domo profugum patria deflebat Alexin
Multa dolens matrisque vicem sponsaeque relictae,
Solus et hoc vacuas jactabat carmen ad auras.
Hic locus, hi montes, et amica silentia ruris,
Et tacita quercus, et lenti fluminis undae
Apta satis lacrimis; lacrimas referamus amaras.
Dic age dic miseros nimium mea fistula luctus.
Nymphae, Romulides nymphae, quae Tibridis, et quae
Propter aquam sacri vitreas Anienis ad oras
Muscosas legitis commixtis floribus herbas,
Heu qui vos tenuere loci, quae devia ripis
Gramina, cum dubios Lunae fulgentis ad ignes
Praecipiti ferus ah gressu properaret Alexis,
Cum genitrix laniata genas, discissa capillos
Canitiem sparsa miseram foedaret arena,
Impleretque suis resonantia saxa querelis?
Illam incendentem gemitus, caelumque profusis
Urgentem lacrimis motis flevere cupressus
Verticibus steriles illam flevere myricae,
Atque armenta suis comploravere sub antris.
Heu quot sola vagis luces erravit in agris!
Heu quot desertas flevit miserabile noctes
Anxia, dum profugum delamentatur Alexin!
Ille fugit, tacitisque celer se condit in umbris.
Ah puer, ah fugitive puer, quas tendis in oras?
Quae deserta petis? quae te spelaea ferarum
Accipient profugum? Questus ah conjugis audi,
Conjugis ah questus miserae; jacet illa paternis
Sola gemens tectis, et saevis pectora palmis
Percutit, et miseris ululatibus aera complet.
Non illam pueri flentem, innuptaeque puellae,
Non illam dulces possunt deflectere matres.
Seu roseis invecta rotis Aurora rubentes
Extollat vultus, et candida lilia pandat,
Seu sese Hesperias velox demergat in undas,
Te vocat et teneros fletu corrumpit ocellos.
Populea qualis maerens cum turtur in umbra
Amissum queritur socium, quem saevus in alto
Nugantem vidit ramo venator, et alte
Contorquens jaculum vita spoliavit; at illa
Nocte dieque leves tremulis diverberat alis
Auras, ingentique sonant virgulta querela.
Tu tamen, o fugitive, ruis, nec matris imago,
Tristia nec miserae tangunt suspiria sponsae.
Et nunc desertis recubas seu lassus arenis,
Sithoniasque nives Alpinaque frigora lustras,
Et dubias sequeris per devia flumina ripas;
Sive per incertas Euris spirantibus undas
Saxa inter scopulosque maris metuendaque cete
Curris, et audaci sulcas vada salsa carina.
Forsitan aequoreis morieris spretus in undis.
Ah tibi ne tumidae rumpant maria alta procellae!
Ah tua ne mediis puppis solvatur in undis!
Aut te Scylla ferox, aut te Zanclaea Charybdis
Inter spumantes scopulis allidat arenas.
Hei mihi namque ferunt medio latrare profundo
Nescio quam Scyllam, et fluctus sorbere Charybdim,
Et Libyco geminas consurgere litore Syrtes.
Non tibi dulce magis patrio considere tecto
Maternosque fovere sinus, non dulcia rura
Incolere, et latos dominari, dure per agros?
Cernis ut incultis revocet te frondibus arbos,
Et vitrei fontes, et rauco murmure flumen
Te repetant, dominumque sibi querantur ademptum?
Sed jam praecipitem impellunt vada caerula puppim
Et vocat exoriens tauros ad flumina vesper,
Ite meae procul hinc, jam flevimus, ite capellae.