| Croatiae auctores Latini: inventa |
| domum | quaere alia! | qui sumus? | index auctorum | schola et auxilia | scribe nobis, si corrigenda inveneris! |
|
Zamanja, Bernard (1735-1820) [1764]: Echo libri duo, versio electronica, Verborum 11422, versus 1535, ed. Petra Sostaric [genus: poesis epica] [numerus verborum] [zamagna-b-echo.xml]. Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme.
Uranies, idem Musarum idemque Mathesis Rogerius columen: cujus jam fama vagatur Inclyta per gentes late, quas Tybris, et Ister, Sequanaque, et Rhodanus, Tamesisque potentibus undis Alluit; ac sese quo tantum Epidaurus alumno Jactat, Gallia Non, mihi si stabulis pasti in caelestibus acres Dentur equi; tantum spatii qui praepete saltu Transiliunt, specula quantus maris aequor in altum Prospectus per inane patet. quo sidera ad aurea Tenditis illustres animae? quo flectitis una Alipedes? quidquid caelum, circumflua tellus Quidquid habet, vobis notum. in sublime jugales Urgetis nimium rapidos. caligine densa Offundor, quoties in vos languentia mentis Lumina et obtutum figo. non tendere in altum Cuique datum, tantaeque animum spe pascere laudis, Sat mihi si patriae dicar non degener almae Ingeniis, longeque sequi vestigia vobis Pressa queam, fessus nec coepto absistere cursu. Nympha quidem paret captiva, nec abnuit artem: Quaque velis de sede, tibi jam concinet ultro. Nam satis est, recto voces percellere corpus Calle queant, spatio quod nec fugit inde minori. Passus bis deni quam sint, si quattuor illis Addideris; nec majori, pars altera quam sit De geminis, queis, secta aequo discrimine, constat Linea tota soni; paullo ceu diximus ante. Hoc intra spatium facies adversa rigentis Objicis existat; mora nulla, audire licebit Arguto voces reddentem gutture Nympham. Si tamen obliquo resonantem tramite eamdem Elicere, atque alii potius tua missa reflecti Dicta velis, discede procul semotus, et ille Discedat pariter; sed sic, ut semper uterque Ad mediam obliquo conversus lumine molem Aequo illam aspiciat flexu, sitque aequus utrimque Angulus, occursat duplex ubi linea visus. Tum jacias vocem: tremulas volat illa per auras Ocyus obliquum peragens iter, et simul ictu Incidit in resonum corpus, simul, incita plagis Oppositis, aliam resilit contraria in oram, Obliquatque viam. jam longe aversa refugit, Atque alium petiit: subito miratus at ille Obstupet, et patulis sonitum bibit auribus, et se Fors putat a Nymphis etiam malesanus amari. At si jam cupias, facilis circumsonet Echo In gyrum, missasque ferat circumundique voces; Haec tibi solerti fuerint prius arte parata. In primis gemini surgant obstacula muri Semoti, magnique satis, planaque figura, Frontibus et contra versis ita, tramite ut aequo Alter ab alterius facie se tendat ubique. Dein horum, quacumque velis tu parte, fenestras Sufficiat paries alter: quarum ipse locatus Ad mediam, socios jubeas circum ordine longo, Non aliter quam cum, manibus per mutua nexis, Rustica init choreas pubes, consistere in orbem. Alter erit paries resonae pro corpore Nymphae. His positis, recta non solum emissus abibit, Incidet at partes sonitus circumundique in omnes, Dextrorsumque, sinistrorsumque, infraque, supraque Quare etiam impulsis retro dare terga coactus Partibus e cunctis, versa vice, devius oras In varias vario pro casu protinus ibit; Rectusque, obliquusque means, altusque, humilisque Alterius, comitum quo tu cingente corona Verba jacis medius, feriet saxa obvia muri; Nec minus interea medio rectissima calle Linea quae resilit, referet tibi verba, per auras Illa suum tremulas relegens iter: ordine quaeque Deinde rato socios diversa in parte morantes, Hinc illinc, varia illorum pro sede, suique Flexu pro vario, subito petet, et sua cuique Adveniet pariter, veniensque subibit in aurem. Jamque omnes proprio solatur murmure, et una Ceu foret, indistincta sonat circum omnibus Echo Non eadem. qualis projecta a corpore imago Planitiem in speculi; quamquam non reddat eodem Se reducis flexu radii, tamen una, locentur Et dextra et laeva multi si rite, videtur Omnibus, et parili percellit lumina visu. At quid agas, missae ut vocis tibi garrula Nympha Aut unam, aut geminas, aut quot vis ipse, remittat Particulas? certum spatii metabere longi Teque illamque inter tractum; positoque notabis Limite, qui porro tractus sit maximus, et qui Sit minimus, possit quibus illa reflectere verba. Jam tibi si, minimi quanta est distantia tractus, Tantundem fanti procul est nempe objicis alta Adversi facies; nimium vicina timebit Reddere plus unam quam partem vocis: at absit Si duplo, geminas; et sensim major eundo Tres referet partes, si triplo longius absit. Sic toties, minimi quoties distantia tractus Additur, usque novo rediens vox augmine crescit, Et prius auditis adjungit partibus unam. Hinc fieri poterit, qua nulla est gratior, Echo, Quae quoties libeat vocem tibi reddat eamdem Ingeminans iterum atque iterum, distinctaque mittat Ordine quamque suo. Jamque has cognoscere leges Ne pigeat; dictisque aures advertere; quamvis Museos renuant quae sunt dicenda lepores. Vera magis, fatu quam dulcia dicta probare Nempe soles; frugisque vocas expertia, narrant Suavidici tantum quae vulgo somnia vates. Jam satis Antiphates, Circeque, et blanda Calypso Attonitas tenuere aures. quis Persea semper Sanguineo cernat telo defendere pactam Andromedam, aut viso Lapithas durescere vultu Gorgonis anguiferae? semper velocis Achillei Facta legat; sive ille vocat Briseida, et amens Fortia ad aequoream protendit brachia matrem; Sive furens animi crudeli caede peremptum Raptat ab Iliacis ad naves Hectora muris? Quis jam nescit Hylam? cui non Ganymedis honores, Cursusque Hippodames notus, domitorque ferarum Alcides? alio satius convertere curas; Haec habuere diu vacuas insomnia mentes. Principio locus ac sedes capienda loquenti: Planitie in campi lata dein corpora plura, Reddere quae possint voces, minitantia caelo, Adversa jubeo regione attollere in auras. Haec autem haud spatio distent se quolibet inter: At certoque pedum numero distinctaque certis Mensuris. aliter labor irritus excidet omnis; Vanaque fors etiam dices praecepta fuisse. Ergo animum contende vigil, vacuasque per aures Omnia fac pectus condas mea dicta sub altum. Quippe aliud jubeo adversum consurgere corpus Post aliud. primi stet moles scilicet illic Tractus ubi est minimi finis, vox unde revertens Incipit audiri; spatio ferme altera duplo Alterius, quod pone subit, triploque sequentis Abscedat: sensimque, minus tamen addita distet Dum nova postremo facies a corpore, vocem Crescere quem cupies ad finem cumque, locare Corpora, qua dixi, pergas obstantia, lege, Structa gradus veluti per quosdam, celsius ut se Attollat medium primo, medioque supremum. Jamque vides, duci porro ic procedere posse Tam longe hanc seriem, gemini quam cardinis axis A Borea tepidum longe se tendit ad Austrum. Unde redux tractu immenso producta cieret Vox aurem: tantae si vim diffundere vocis Ipse queas, quanta est, cum caeli torvus ab arce Juppiter horrendum justa tremit incitus ira. Ille fremit, superi timuere; vagantia late Sidera, stellarumque ignes, et maximus aether Audiit, ac fremitum terras demisit in imas. Qui subito Aethiopumque domos, Nabathaeaque regna, Litoraque Hesperiae, et Septem subjecta trioni Frigora pervadit; penitusque in viscera lapsus, Amnis ubi Lethaeus et intempesta jacet Styx, Territat Eumenidas, simulacraque vana per umbras. Nec tamen hoc pacto constructa obstacula partes Diversas referunt vel plures vocis; eamdem Omnia sic unamque dabunt. timet addere quidquam Quod sequitur primi sedem, primumque veretur, Illud stet propius quamvis, hoc longius absit. Primi igitur geminas repetat contraria moles Particulas; geminas etiam tibi cetera partes, Non simul, at spatiis aequato tempore, reddent. Interea, binas si vis tibi singula partes Jam resonent; numero quaecumque obstacula gaudent Impare, deme loco; distabit duplice tractu Quod primum fiet: sin ternas, deme secundum Cum primo, quartum cum quinto; at, tertia sedes Sextaque queis cecidit, maneant; atque ordine eodem Unum fac semper, duo post exempta, supersit. Forsitan haec alio num possint more locari Corpora, non recto tendentia calle, requiras? Ausim vel gyro ingenti latera omnia circum, Et dextra laevaque eadem disponere. certum Dum spatium maneat, faciesque obversa loquenti, Illa quot adversis consurgent frontibus, unam Cum jacias, referent totidem resonantia voces, Omniaque assimili fieri ratione videbis. Sed mihi directo placeant magis ordine, et unam Quaecumque illa fuat tandem, vergentia in oram. Non quod vel major sic vox impulsa resultat, Vel distincta magis; sed quod venit auribus Echo Gratior ignaris, reflectier objice visa Non una ex uno. juvat error; et omnia suemus Praecipue tum mirari, cum condita rerum Causa latet; cum multa sibi mens nescia fingit. Nonne vides, vulgo soleant quam mira videri Et majora fide, cum solem immittere dicas, Corpora quot varii rutilant per cuncta, colores? Scilicet ille sua viridantes luce zmaragdos Imbuat, ille auri succendat lumina fulvi, Et nigras faciat violas, et pulchra comantes Narcissos Cylicumque crocos flavescere cogat? Ille etiam cyanum pingat, substrataque ponti Caerula, puniceasque rosas, ignemque pyropi Accendens viva donet splendescere flamma? Solis ac ostendas radium trans vitra meantem Si toties solvi diversi in fila coloris, Incidit in formam quoties his usibus aptam; Nec minus et retro nunc plurima percita in oras Oppositas flecti, vario nunc plurima contra Corporis alterius pro textu condita prorsus Illabi, suus unde nigror vaccinia tingit, Unde suus lactique albor niveisque ligustris; Tum vero manifesta fides; stupor omnis, et illa Monstra citis abiere procul ludibria ventis. Quid majora sequar? mirantur nescia corda Seu gelida Boreae de parte rubescere caelum, Seu videant alte flammas volitare caducas, Et longo aërios albescere limite campos Nocte sub aestiva. quorum quod causa latescit, Suspensique haerent ipsoque errore fruuntur. Ergo, Umblae[ERROR: no reftable :] Umbla, fons uberrimus in ora maris Adriatici non longe a Ragusio; qui, statim atque ortus est in ipso litore, influit in maris sinum, fluminis alveo persimilem. seu ripis, seu sub Sergio[ERROR: no reftable :] Sergius, mons proximus ac prope imminens Ragusio. alto, Aut ubicumque hortus cultis viret aemulus agris Alcinoi; nemora alta inter camposque lacusque Naïadumque jocos, non te decus addere tantis Hoc etiam rebus pigeat. resonabilis Echo, Objicibus recta positis, tibi Panos avenam Monticolae, et dulces Nympharum reddere cantus Saepius ingeminans discat, referentia voces Corpora si circum fuerint Protinus ars omnis; varia de parte remissus Dum sonus auditur, sitque illius obvia causa. Namque quot accipies una pro voce reflexas, Tot numero circum constructa obstacula cernes, Singula quae sonitum excipiunt, pulsumque remittunt. Jam satis haec Nymphae, quam passim audire solemus, Quamque fero agrestem ingenio rupesque colentem, Per latebras Musis, perque invia lustra secuti, Cepimus. hic, ipso tandem sub fine laborum Vela trahens, aliam, quae non latet addita in antris Ut prior, at speculis levique in corpore vitri Cui data forma cava est, tentabo educere lucem In mediam, tradamque artes, queis possit habentis Ad nutum cogi jactatas reddere voces. Ergo ades: haud cedet labor irritus; atque voluptas Non minor hinc veniet: quamvis taciturnior illa, Ac, pudibunda velut, submissa voce profatur. Haec tenuis primum parvaeque ita vocis imago est, Audiri ut nequeat nisi verso calle revertens. Nec vero speculis fit in omnibus illa , neque una Pluribus auditur. speculorum levia vitra Et cava sint et magna; quibus quod adurere possunt Nomen ab urendo proprium fecere vocantes. Tres horum species: primae nam forma rotundum, Curva omni de parte aeque, sinuatur in orbem: Curva etiam alterius facies, oblonga sed ovi Effigiem referens. at vero tertia ab una Arctior est, alia semper sua brachia parte Pandit, uti numquam coëant possintve coire. Rite igitur primum locus est quaerendus in illis, Quem dixere focum, immissi quia luminis ignem Colligit, et punctum circumundique cogit in unum. Hunc ope succensae facile tu lampadis, ipsum Si speculum ad superas rectum converteris auras, Invenies. jamque huc jamque illuc lumina contra Tende manu, radiosque ultro citroque meantes Dirige in adversum corpus: vis ignea puncto Emicat in parvo collecta, et discutit umbras, Alba velut caelo fulget cum stella sereno. Huc tu aures adverte; silent dumque omnia circum, Accipe, furtivo socius quae verba labello Edidit, haud speculi omnino conversus ad axem, In latus at potius vergens. ita missa subibit Vox melius, nec se circum tua tempora franget Adveniens. et jam collectae vocis imago Haud aliis audita, tibi sed cognita tantum Redditur, et patulas rediens illabitur aures. Quaeras cur eadem nequeat percellere sensum
Zamanja, Bernard (1735-1820) [1764]: Echo libri duo, versio electronica, Verborum 11422, versus 1535, ed. Petra Sostaric [genus: poesis epica] [numerus verborum] [zamagna-b-echo.xml]. |
|||||
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se voditelju projekta.