Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1749]: Operum omnium tomus I, versio electronica, Verborum 68552, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [skrl-1.xml].
Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme.
Nos ipsos quod attinet, cum vera libertas inter arbitrarium imperium et anarchiam media sit,
sicut illud impedire, ita hanc omni ratione vitare debemus. Id ut assequamur, plura certe
causae publicae sacrificia nos facere oportebit. In arbitrario enim imperio una civium classis
ad honores, alia ad lucrosa officia, ad exemptionem a communibus oneribus alia obrepere solet:
vera libertas exigit ut tam beneficia quam onera reipublicae communia sint. In arbitrario
imperio concentrata in paucis manibus tota vis publica facilem reddit mandatorum principis
effectuationem. In temperata monarchia, ut vis publica quam rarissime adhibeatur adeoque ut
singulus civium leges non tantum sponte sua, sed et alacriter exsequatur, interest. Hic est
lapis ille Lydius qui ostendit an populus aliquis libertate aut servitute dignus sit. Si enim
cives abrogata per potestatem legislativam beneficia dimittere renituntur, si imperata per
eandem onera sustinere detrectant, si denique perlatas ab eadem leges observare recusant – hic
certe populus nec libertate dignus est nec diu eam retinebit; quo enim maior et frequentior
est adversus decreta potestatis legislativae renitentia, eo frequentius potestas executiva vim
publicam adhibere debet; quo autem frequentius haec id faciendi occasionem habet, eo etiam
facilius non tantum legum, sed et propriae voluntatis effectum procurare sicque ad usum leges
ferendi, id est ad arbitrarium imperium, pervenire potest. Ut proinde securam ad posteros
constitutionem nostram transmittamus, antiquos nos mores resumere oportet; sola enim
frugalitate absque avaritia et zelo patriae serviendi absque ambitione libertas et comparari
et iam parta tuto retineri potest.
Skrlec Lomnicki, Nikola (1729-1799) [1749]: Operum omnium tomus I, versio electronica, Verborum 68552, ed. Neven Jovanovic [genus: prosa oratio - dialogus] [numerus verborum] [skrl-1.xml].
|