(De erigendo comitatu Vinodolensi quaestio.)

Viennae existens, per bancalitatis consiliarium jussu praesidis domini comitis Rudolphi Codeck consultus exstiti, num erigere expediret in ora maritima comitatum, qui Vinodolensis nuncuparetur; quod domini Benedicti Krajachich projectum fuerat. Causa praetextuabatur zelus justitiae administrandae, qua populus ille careret, per instantias agere asvetus, ac variis decretis sibi adversantibus ac in favorem partis utriusque emanatis, ad sumptus inanes ob perpetuas hac ratione lites ad incitas redactus; Zagrabiensis comitatus ab ipsis remotus esset, hinc, si eo inviarentur, et itineribus et sumptibus conterrerentur. Rem hanc profundius scrutatus observavi, aliud non esse, quam comitatus praetextu semet a sacra regni corona avellere novamque inducere jurisdictionem, praecipue cum de appellatione interroganti repositum fuerit, hanc nequaquam ad banalem tabulam, sed bancalitatem ipsam admitti posse. Itaque hanc dedi opinionem: Quamvis diplomate Belae IV. Hungariae regis | 525 continuatoque longissime usu partes illas in comitatu Zagrabiensi existere sit innegabile, ad eundemque etiam hodie contribuere; quamvis nullibi unquam comitatus Vinodoliensis lecta repertaque sit memoria, attamen ex publici ratione istud fieri posse, dubio locus vix esse videretur; quia nihilominus tam regni actis publicis ac resolutionibus Leopoldinis fidem facientibus partes illae de regni Croatiae corpore adeoque sacrae coronae regni Hungariae essent, confirmantibus ista repetitis hactenus intra regnum et cameram Graecensem contractibus, ne jura regnorum in confusionem abeant, sine diaetali publico assensu stabiliter ac quiete a legali appellabilitatis via erigendus Vinodoliensis comitatus vix eximi praevideretur, ideo, ne salutaris excelsae bancalitatis consequendae a subditis justitiae provisio fine suo frustretur, usque ad proximam

-- 403 --

diaetam appellabilitatis negotium in suspenso relinquendum censerem. Caeterum reflectere debeo, comitatum requirere fundum pro exsolvendis comitatus officialibus, ultra ac praeter contributionis regiae onus. Et cum extraneorum, quoadusque domestici ibidemque in maritimis partibus possessionati in legibus praxique juris perficiantur, necessario sequi debeat accommodatio, his ampliora stipendia pro fatigiis eorundemque intertentione ordinanda venirent. Nisi igitur excelsa bancalitas ad officialium comitatensium exsolutionem fundum alium, quam plebis suae eatenus taxas habeat ordinetque, discutiendum subjicio, an talismodi Vinodoliensis comitatus erectio sine plebis illiusque maritimi populi majori onere, urbarialium item proventuum dispendio persistere poterit.

Qua per me brevi, ut brevem dicasteria amant, assignata opinione mea, de Vinodoliensis comitatus erectione nil postea est auditum.

Decimo sexto.