AD LECTOREM.

Pios Divae MAGDALENAE, in Massiliensi specu delitescentis, amores, atque suspiria octo Libris, Slavonico, sive Illyrico rhythmo conscriptis, juvenili olim aetate cecineram. Id quidem ex pietate potissime: verum et eo consilio, ut meae linguae hominibus praestantiam approbarem Idiomatis sui. Quod non modo amplitudine (nam ab Adriatico mari ad glacialem Oceanum, exindeque per mediterranea ad Persas usque, ac Serum, seu Sinensium confinia porrigitur) sed verborum etiam copia: orationis nitore, atque acumine: circumscribendae, explicandaeque sententiae gravitate inter caeteras dialectos vel cum nobilioribus emergit: hoc dumtaxat infelix, quod populos olim sortitum sit Bellonae amiciores, quam Palladi; nunc vero, quod ferme impium, patrii sermonis, ut plurimum, contemptores. Exoticis Linguis student, nativam negligunt, ut plane pudeat ea culte loqui: non animadvertentes, quod, utut caeteras addiscant, futuri sint semper hospites in alieno, perinde ac quaedam humo non suae commendatae arbores, quae poma vel insuavia ferunt, vel cariosa. O vellent meminisse Isidori Hispalensis sapientissimum dictum. Cum omnium linguarum scientia difficilis cuiquam sit, nemo tamen tam desidiosus est, ut in suâ gente positus suae gentis linguam nesciat. Nam quid aliud putandus est, nisi animalium brutorum deterior? Illa enim propriae vocis clamorem exprimunt: iste deterior, qui propriae linguae caret notitia. Orna quae patria sunt. Σπάρτην ἔλαχες, κείνην κόσμει, inquit Euripides. Quapropter ut supradictae meae opinionis veritas, consiliique opportunitas, ac pondus, alienigenis quoque judicibus, eluceret; primum Illyricae Magdalidos Librum Latino verti carmine, et quanquam verbum verbo scrupulose non reddiderim, certe sententiam ex sententia propemodum religiose traduxi. Perspicies, optime Lector, quam difficillimis, perplexisque rebus exhibendis, contorquendae vibrata suavitate sententiae, excitandisque quibusdam in oratione, ita dixero, igniculis, Slavonicum Idioma, carmenque suffecerit, ut nulla vel calumniae, vel oscitantiae venia reliqua sit quibusdam ex Nostris, parem illi cum Italico, Latino, Graecanico vim, majestatemque inesse negantibus. Paucis: si quem ipsorum in hujusmodi lucubrationibus affluentia, opportunitas, efficacia dictionum quandoque destituit, id sibi imputet ineptus lucubrator, non linguae.

Caeterum ignosci mihi postulo, sicubi in translatione mea versus durescet, vel cadet: quippe liber non est, sed servit, obsequiturque contumaci interdum, sermonique Latino mirum in modum refractariae versioni. Porro, ut constet vertentis fides, malui auribus deesse, quam animis, et sensa examussim exprimere, quam cum sententiae detrimento carmen extollere, ac emollire. Insuper ne mirere vocabula: Apostolicus, Apostola, et forte perpauca alia, quae cultam, consuetamque phrasim non redolent; ea siquidem consulto admisi, ne te in re modica per periphraseωm tormenta detinerem, non raro sententias obnubilantium, et maeandris, atque ambagibus suis inoffensum orationis intercidentium iter. Denique si hoc Specimen tibi arriserit, reliquos quoque Libros, ubi nactus fuero a gravioribus otium, latinitate donandos suscipiam. Nunc hypotheses tantum, atque argumenta singulorum sapientiae tuae, atque humanitati propono: reputa, amabo, an digna sint, quibus vel succisiva tempora impendantur. Tu mihi autor, tu praeceptor, tu dux. Τυφλῷ ποδὶ ὀφθαλμὸς εἶ συ, ναυβάταισιν ἄστρον ὥς. Eurip. in Phoenis. Act. 3.

In Lib. II. Mores, artes, fraudes, quibus usa est olim in amando, Magdalena commemorat, ac detestatur. Ectypon puellae per modicos sensim gradus in licentiam delabentis, tandemque luxuriantis, ac superbientis in scelere. In III. Ingemiscens narrat pristinos suos in vultu excolendo labores, solertiam, immoderationem. Exprobratio exquisiti nimium muliebris cultus, Juvenumque vecordiae, Species saepe fictas ad insaniam usque depereuntium. In IV. Cum suae probitati insidiantibus cogitationibus pugnat, et vincit. In V. Divinam gratiam, tum homines justificantem, tum justificandis opitulantem, altius meditatur: cujus intimam olim indolem perceperat, Theandro magistro. In VI. Quicquid egerat Christo Domino patiente, gemebunda reminiscitur. In VII. Agit de amando Deo, et quos ardentiores potest, in eum amores expromit. In VIII. Ad Superos elata Deum aperte videt; terrisque mox reddita, ubi de Divinitate, quam viderat, amplissime disseruisset, amoris impatientia, et celestis Amantis desiderio confecta, eripitur mortalitati.