| Croatiae auctores Latini: inventa |
| domum | quaere alia! | qui sumus? | index auctorum | schola et auxilia | scribe nobis, si corrigenda inveneris! |
|
Jan Panonije (1434-1472) [1447, Italia; Hungaria]: Epigrammata et elegiae, versio electronica, 5735 versus, verborum 37748, ed. Sandor Kovacs [genus: poesis - epigramma; poesis - elegia; poesis - carmen] [numerus verborum] [ian-pan-epigr-eleg.xml]. Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme.
Quae legerent omnes, quondam dabat Itala tellus, Nunc e Pannonia carmina missa legit. Magna quidem nobis haec gloria; sed tibi maior, Nobilis ingenio, patria facta, meo. Cum videt Hungarici vectum ad fastigia regni Matthiam; presso gutture corvus ait: Illa ego Iam fateor geminae cedere laeta cruci. Sin vel sculpar adhuc, vel pingar forte sub illa, Ingens, et voto gratia maior erit. Rex pia Matthias in Turcos signa resumit, Nunc age de toto numina adeste polo. Da clavam, Alcide, iuveni, da, Phoebe, sagittas, Mars, gladium; Pallas, Gorgona; Castor, equum. Mulciber arma para non ullis pervia telis, Qualia Pelidae, Dardaniove duci. Hunc inter pugnae certamina, vulnere ab omni, Aegide praetenta, Iuppiter, ipse tegas. Quodsi lenta iuvant residis vos otia vitae, Solum siderea, mittite ab arce patrem. Sufficit ille suo custos in praelia nato, Ille modo in coelo missile fulmen habet. Belligeri proceres, me regia castra sequentem, Ne frustra ignavi, carpite quaeso, metus, Quod nunquam adversos decurro armatus in hostes, Scando nec obsessi, moenia celsa, loci, Sed spectator iners aliena pericula miror, Non timor hoc, vestri, credite, cura iubet. Gloria nempe, viri, petitur longissima vobis, Haec faciles plagas, funera grata facit. Quodsi pugnantem, rapiat sors ulla, poetam, Quis vestras mortes, funera vestra, canet? Qui fuit Aeneas, mutato nominis usu, Nil Guarinus iacet hic, linguam diffudit in orbem Qui Latiam; Latio reddidit Inachiam. Calliope, Clio, Polyhymnia, flete; Guarinus Ecce iacet, vestri gloria, vester honos. Occiderit licet ille senex, absolvere nemo Fata potest, semper vivere dignus erat. Candida seu vultu ridet fortuna sereno, Seu praefert tristes nubila fronte minas, Semper habe fidi secretum pectus amici, Affectus credas cui Galeotte tuos: Collatae levius mordent praecordia curae, Gaudia plus multo participata iuvant. Tu nunc in patria laetum me vivere credis, Cum tamen in dubio, sit mihi vita, loco. Nunc fluidus laxa, procumbit sanguis ab alvo, Nunc saevit rapida tertia febre dies. Si natalis humus nobis tam triste parabat Hospitium, melius, non rediisse, fuit. Quodsi te incolumem superi, Galeotte, reservant, Dimidia videor parte valere mei. Horrida saevit hyems, et adhuc, rex inclyte, bellas, Excutiunt densae, nec tibi tela, nives. Ipsos triste gelu vaginis detinet enses, Nec possunt rigidae, frena movere, manus. Tu tamen et pugnas misces et moenia frangis, Tantum vel Martis, vel genitoris habes. Otia iam placeant; castris mox rite locandis, Commodiora novi tempora veris erunt. Dicite, Io Paean! captus fert vincla tyrannus, Si modo non falsum publica fama sonat. Dicite rursus, Io Paean! et carmina festis, Pierides Nymphae, iungite festa choris. At tu, cui nullo decus hoc cum sanguine venit, Ut quid iam medio frigore victor abes? Hoc unum cuncti te supplice voce rogamus, Redde tuos vultus, rex venerande, tuis. Sin populi nil vota movent; hoc sponsa precatur, Hoc genetrix; an et his, dure, negare potes? Iure colis Venerem mediis, rex inclyte, castris, Illa tibi Martem conciliare potest. Gratulor a terra, salvum rediisse, Latina, Numina nec votis, surda fuisse, tuis. Gratius hoc fiet, si nos, Polycarpe, revisas, Ni post tam longum, tam breve taedet iter. Quando ego te tota suspensus luce tenebo, Narrantem vastae, dura pericla, viae? Quis status Ausoniae, quae sint ibi tempora rerum, Quas urbes, quales videris ipse viros. Quodsi non fallit cupidam, spes irrita, mentem; Tota, tuo nobis pectore, Roma, venit. Sarmatici montes, et vos septemplicis Istri Caerulea Euxino cornua mixta mari, Ac tu Romanis olim possessa colonis, Sed iam corrupto, barbara terra, sono; Quid dominum lentis longe retinetis in armis? An gelidum Tanain vultis ut ille bibat? Plena quater, totidem complet iam Cynthia menses Dicere adhuc magno, nec licet ore: venit! Quando erit ut redeat? quando redimita coronis Plaudet laeta suo Buda Neoptolemo? Reddite, si pudor est, absentem reddite tandem, Nubere parva viro, iam Catharina, potest. Nostri primus amor, stirps regis clara Boemi, Post matris lacrymas, oscula pauca patris, Cum iam Pannonicas avecta inviseret oras, Edidit hos praesens Calliopea sonos: Mutasti patriam, mutare vocabula debes, Sis Catharina, volo, quae Cunegundis eras. Quod nemorum oblitus, posita formidine, cervus, Non homines metuit, nec rabida ora canum; Mollia sed leviter docili trahit esseda collo, Inclyte rex, meriti, quis neget esse tui? Talis cornigeris Diana iugalibus alte, Frondosi vehitur per iuga Taÿgeti. Talis erat nondum famulorum praeda suorum, Compos adhuc mentis, versus Agenorides. Quis iam adeo ferus est, tibi qui servire recuset, Accipiant ipsae cum tua frena ferae? Hic me rogare tua modo est humanitas Dignata, summe Principum; Quid tibi meorum, vis, poeta, impertiam? Secreta praeter quidlibet. Texit ut e virgis arguta ciconia nidos, Hibernum vel quae temperat aequor avis. . . . . . . . . . . . . Turris aviclarum, qua cincta palustribus undis Instrepit argutis persona passeribus. Quid retines nostram, caesar Friderice coronam? Fausta unquam genti non fuit illa tuae, Testis erit primae fraudatus flore iuventae, Henricus, Stephano quem pia Testis bis pulsi letum miserabile Petri, Ac Salomoniacae, crebra ruina, fugae. Testis quin etiam spoliati casus Othonis, Nec non Alberti, mors properata, tui. Testis et ille tua puer enutritus in aula, Qui nuper thalamos occidit ante novos. Horum tu, si quid sapies, exempla timebis; Felix, alterius qui cavet ipse malo. Nec tanti facies tam vani nominis umbram, Fatorum ut similes experiare vices. Nobilior vitae meritis quam praesule nato, Hac sub marmorea, Barbara, mole iacet. Dum licuit, stirpis fovit pia cura parentem, Illi dulce fuit sospite prole mori. Nunc pro se vicibus numen coeleste precantur, Filius in terris, mater in arce poli. Nomine te vitulum qui dixit, Vite, minuto, Verius hic potuit dicere, Vite, bovem. Romula res olim Fabio cunctante revixit, Nunc, cunctante eadem te, Friderice, perit. Nam tu continue consultas, nec facis unquam, Mallem aliquid faceres vel sine consilio. Quid tibi cum gelido Saturni sidere inertis? Caesaribus mores Martis inesse decet. Cum Pius in Turcos pia tollit signa Secundus, Dum culpant segnes, strenua bella, patres, Dum simul Occasus sequitur, simul Arctos euntem, Solvere dum classem, dum dare vela parat; Hadriaci extinctus Piceno in litore ponti, Famosum subito funere rupit iter. Sis licet ingentis, vana spe lusa, triumphi, Da veniam fatis, anxia Roma tamen. Praecisas neu plange vias; fortasse fuisset Pervenisse minus, quam properasse fuit. Cum totus petit astra Pius, de Indignata sibi est terra manere nihil; Sed frustra conata animam retinere volucrem, Hic cupido, pressit corpus inane, sinu. Pangite laurigerae, laetum Paeana, sorores, Festius et solito, Calliopea sonet. Metropolitanae supremum sedis honorem, Dat Princeps domino, dat pia Roma, meo. Haec vox per populos immensi transeat orbis, Vox haec a terris sidera summa petat. Cedat Strigonio Varadinum, Chrysius Histro, Sit patrum primus, qui modo quartus erat. In cathedra Petri, Paulo residente Secundo, Tertius imperium dum Fridericus habet, Haec instauravit Ioannes tecta Sacerdos, Funditus obruerat quae prius ignis edax. Pro quibus officiis aeternum vivat Olympo, Sed postquam in terris vixerit ille diu. Sic tibi, sed sero, pateat domus aurea Divum, Matthia regi, rex adamate, Iovi; Huc ades, et nostris succede penatibus hospes, Nec modicum Princeps, despice magne, larem. Fertur et immensi pacator maximus orbis, Parva Molorcheae, tecta subisse casae. Qui modo Petrus eras, Paulus nunc diceris idem, Ac Petri et Pauli culmina summa tenes. Clave potens, meritis reserat coelestia Petrus, At Paulus gladio noxia cuncta secat. Sic et tu amborum fungens vice, maxime praesul, Percute sacrilegos, sidera pande piis. Pontificis Pauli testes ne Roma requiras, Filia quem similis sat docet esse marem. Sanctum non possum, patrem te dicere possum, Cum video natam, Paule Secunde, tuam. Cum sit filia, Paule, sit tibi aurum, Quantum pontifices habere raros Vidit Roma prius; pater vocari Sanctus non potes, at potes beatus. Quem tenebris vigilare iuvat, dormire diebus, Cur non et versis vestibus ire iuvat? Femina, Petre, tua quondam ausa sedere cathedra, Orbi terrarum iura verenda dedit. Indeprensa quidem cunctos latuisset in annos, Facta foret partu, ni manifesta, novo. Post haec Roma diu simili sibi cavit ab astu, Pontificum arcanos, quaerere sueta, sinus. Nec poterat quisquam reserantes aethera claves, Non exploratis sumere testiculis. Cur igitur nostro, mos hic iam tempore cessat? Ante probat quod se quilibet esse marem. Ante diem prandes, medio vix pronus Olympo, Deflexit Titan; coena parata tibi est. Quis ferat haec? Illud tamen indulgebimus omnes, Exul ab octava si, Ludovice, bibas. Inter tot mala, pessimi otacustae, Hoc unum facitis bonum: siletur. Tanta est malorum copia otacustarum, Ut ipse taceat Eustachi Ladislaus. Plus iam, Lazare, quam tacere oportet, Nil dicas, licet: audit otacustes. Petrus in hoc Zobius tumulo iacet alter Achilles, Iste Bohemorum terror, at ille Phrygum. Morte tamen prior hic; Paridis cadit ille sagitta, Hunc ballista, modo fulminis acta, rapit. Pars ea Pannoniae, quae nunc Sclavinia fertur, Pagos complures, oppida rara gerit. Misisti clypeum nobis, si miseris hastam, Martis ero, Phoebi qui modo miles eram. Fida iacet nostrae tutela Georgius arcis, Amissam Martis nunc ego credo manum. Vix reducem castris, rapuit domus; occidit aeger, Inter tot sospes qui modo tela fuit. I nunc, et placidae lentus confide quieti, Cum minime speras, mors inopina venit. Ille tamen pulchro fuerat per vulnera leto Dignior; ignavos segnia fata decent. Latratu dum silva canum, clamore virorum Personat, ecce dedit callida praeda fugam; Sed pede quem nulli possunt aequare molossi, Accipiter penna consequitur leporem. Nunc tergum rostro carpit, nunc verberat alis, Obsessum multo nunc premit ungue caput. Oscula iam tutae iungant impune columbae, Secura in medio flumine ludat anas. Cognatis avibus parcit iam raptor aduncus, Saevit et in solas alitis ira feras. Esse quid hoc dicam? rediit, Galeotte, libellus, Pagina sed nullas, rettulit alba notas. Ast ego Aristarchi stellas et acuta verebar Spicula, Maeonium quis iugulatur opus. Quid faciam, nisi uti placuisse vel omnia credam, Omnia vel prorsus displicuisse tibi? Omnia qui possunt placuisse? relinquitur ergo, Omnia iudicio displicuisse tuo. Est quiddam ulterius; facturas taedia nugas, Ne legisse quidem, te, Galeotte, puto. Vitrea quae nuper mittebas pocula nobis, Antoni, media, rupta fuere, via. Nos tamen haud alias agimus, carissime, grates, Integra quam nobis si tua dona forent. Peccat, ab eventu mentem qui pensat amici, Semper in officiis, est voluisse, satis. Perfusam rutilo, pateram tibi mittimus, auro, Aspice quam praestent munera nostra, tuis! Ex hac materia, vellem tua vasa fuissent, Fracta licet quererer, non tamen abnuerem. At tu non ullis, obnoxia dona, ruinis, Exemplo, Antoni, mittere disce, meo. Et poma, et crudas, sumam securior, uvas: Qui medicum mittis, tu Galeotte, facis. Nomine Christophorus fuerat, cognomine Gallus, Cuius in hoc tumulo condita membra iacent. Heu quantum distat natali a sede sepulcrum! Pannonia extinxit, Brixia progenuit. Saepe colos medica fatales arte morantem; Tres indignatae praeripuere Deae. Nil danti tibi, Crispe, quod nihil do, Dicis me minus esse liberalem. Qui nil dantibus ipse multa donat, Non est, ut puto, Crispe, liberalis, Quidnam est ergo? rogas? furens et excors. Das mihi, Crispe, nihil; vis dem tibi multa petenti, Os tibi deest; deerit cor mihi, si faciam. Vina rogas; dabimus, si tu des, Crispe, caballum Nam tua belligerum, vix capit herba, pecus. Da gratis, inquis; nescis, puto, lege caveri, Ut curatorem prodigus accipiat. Brigida dum molli podagrosa quiescit in herba, Repsit ad infirmum, longa colubra, pedem. Quam simul aspexit toto circum orbe volutam, Prosiliens stratis currere coepit anus. Nec deinceps ullos sensit curata dolores, Contulit et casus quod medicina negat. Seu timor id fecit, seu tactos forsan in artus, Paeonia arcanam bestia misit opem. Heu! sua quam meritis redduntur praemia raro, Ille opifer serpens fuste peremtus obit. Iudice me, reduci fueras mox digna chiragra, In benefactorem, femina iniqua, tuum. Vel quamvis avidus non foret ausus homo. At quantum est minimo totum se immittere pani, Et magnum exiguo claudere in orbe Deum? Et tamen a toto comminuisse nihil? Cum dedit illa quidem, vicit sua munera Christus, Cum dat se, donis vincitur ipse suis. O amor, o pietas! post omnia se dedit ipsum, Qui se iam dederat, plus dare quid poterat? Cum me minori fors locarat in gradu, Conviva, memini, non semel fui tuus. Nec par fuisset denegare me pari. Sed clericum tunc, non vocasti Antistitem. Nolo superbum me putes, venio libens. Papae! rotata cocta rapa testula, Quam belle acernis afferuntur alveis! Hanc sibi parabat Curius ipse coenulam. Ergastulis hoc convenit convivium. Quid hoc rubelli est? tolle funestam picem, Lanae hoc laventur, aut equorum colei. At iam secunda mensa, sublatis adest Fictilibus, uvae rancidae et fici putres. Quid hoc amabo? nilne ponis amplius? Vale, ut mereris, hospes Antoni, vale! Tam non putabam familiarem me tibi. Quae dictas, ea nec dulci Lactantius aequet Lacte fluens, nec culta Leonis homilia primi. Qui pueros elementa doces, rutilare capillum Si doceas, facias plus, Galeotte, lucri. Unde tibi, ut, nuper quod erat pice nigrius atra, Tam subito rutilum sit, Galeotte, caput? Non magis intonsi, radiat coma torta, Sicambri, Nec si quam Crathis perluit aut Sybaris. Quae, precor, ars istud, vel quae fortuna peregit? An potius Divum nobile munus habes? Hoc mirum, posset mutatis addere formis, In nova discrevit qui rude membra chaos. Ipse ego te primo dubitavi agnoscere visu, Mox fictum dixi ferre capillitium. Iam tango, vix credo tamen; cura irrita multis, Canitiem tincto dissimulare pilo. Hic nihil est fuci, sed de radicibus imis Pullulat, et penitus nascitur iste color. Ergo ut vera tibi est, ita sit longaeva iuventus, Nec decus hoc senio laeserit ulla dies. Quae fieri e pulla potuit sic flava, meretur Ut fiat nunquam candida caesaries. Centum luminibus cinctum caput Argos habebat, Sed tamen alipedis concidit ense dei; Nec tibi sit mirum bifrontis lumina Iani, Non expectatis succubuisse dolis. Quin etiam nobis damnum fortuna redemit, At nunquam fieri viribus ipse potest! Tribrache, candentes (si nos ea cura teneret), De rubris, gemmas erueremus, aquis. Gentibus ex Arabum varios peteremus odores, Vellera Ser nobis mitteret, Indus ebur. Nunc animum capiant cum tantum carmina nostrum, Non nisi ab Oenotriis poscimus illa plagis. Vobis ingenium, vobis dedit ore rotundo Musa loqui; externi barbara turba sumus. Nec Geticum, Pallas colit aut Cyllenius, Histrum, Sed Phaëthontei, brachia amoena Padi. Istrum concreto vectantem praelia dorso, Mars colit, et Martis sanguinolenta soror. At frustra mendico procul, quis solus abundo, Scilicet Ausonia clarus et ipse lyra. Dicunt pastores; sed non ego credulus illis, Inter nam cygnos anseris ore crepo. Quodsi non etiam prorsus triviale, sonarem, Haud ideo legerem, Tribrache, vestra minus. Ipse Maro assidue Varium Flaccumque terebat; Non bene se novit, cui sua sola placent. Tu, qui Fabricius foris es, sed Apicius intus, Parcius in nugas, quaeso, vehare meas. Qualia verba tibi, tales, Petre, sunt mihi mores, Quomodo tu vivis, sic ego, Petre, loquor. Quaeris, amem quam te? breviter, Galeotte, docebo: Ante mori, quamvis junior, opto tibi. Nuper in Elysiis animam dum quaero Platonis, Marsilio hanc Samius dixit inesse senex. Qui modo summus erat, nunc tota est imus in aula, Est hodie summus, qui fuit imus heri. Tene juvat rebus, Fortuna, ita Regia vel potius Hispani ne, quaeso, legas epigrammata vatis Cum mea legisti, sed tua, Crispe, legas. Accipitrum et leporum si te repetita fatigat Fabella, Hispani respice vatis opus. Invenies illic, toto quam saepe libello, Velox Marmarico, ludat in ore lepus. Quod nec in Hesperidum vidit Tirynthius hortis, Nec Phaeaca, Ithacae dux, apud Alcinoum, Quod fortunatis esset mirabile in arvis, Nedum in Pannoniae frigidiore solo; Audax per gelidos en! floret amygdala menses, Tristior et veris germina fundit hyems. Progne, Phylli tibi, fuit expectanda; vel omnes Odisti iam post Demophoonta moras? Lector et auditor cum desit, Vite, requiris Cur scribam; Musis et mihi, Vite, cano. Invia saxa prius, Matthias pervia fecit, Haec erat Herculea, gloria digna, manu. Invia Sunt loca, Quae te ultra tellus, quae gens feret, inclyte regum? Quis non auditas procidet ante tubas? Quandoquidem saevi tibi iam cessere Boemi, Haud unquam externum natio passa iugum. Sic venit insignis de quolibet hoste triumphus, Hactenus invicto qualis ab hoste venit. Tu scribis Graio, scribis sermone Latino, At tibi nos contra, barbara dicta damus. Tempus erat cum me Musarum plectra tenebant, Dulcis et Aonio potus ab amne liquor. Nunc Marti miles, non Phoebo servio vates, Obstrepit et molli, buccina rauca, lyrae. Brigida Belinis, sive haec tibi nomina, regum Bela parens, certae, sive dedere, ferae, . Testibus exectis duo grandia dona tonanti Obtuleras nuper religiose pater. Munera coelestes dum conspexere puellae, Versa est in risum regia celsa Jovis. Juppiter exclamat: Mentem castrare necesse est, Haec obscoena lupis tradere membra potes. Lumen ad Dum situlo aethereas Improvisa leves rapuere incendia circos Nec se deprendi sustinuere dei. Quis Forsitan hoc Phaëton usserat astra modo. Roma vetus, veteres dum te rexere Quirites, Nec bonus inmunis, nec malus ullus erat. Defunctis patribus successit prava iuventus, Quorum consilio Laetor Apollineis studium te impendere Musis, Gratulor ingenio, Bartholomaee, tuo. Fama quidem nostras celebris pervenit ad aures Te cecinisse gravi carmina multa pede, In quibus insignem coelesti voce triumphum, Nec non Sfortiadem tollis ad astra ducem. Tu facis et Miror et ingenium, miror lectissima verba, Et quod sit mixtus cum gravitate lepos. Aut latet ipse tuo Smyrnaeus pectore vates. Aut tibi Apollo suam tradidit ipse fidem. Iam te post morsas quod recte (est) dicere lauros Hippocreneo labra rigasse lacu, Castaliasque sacra vidisse in valle Sorores, Quas simul Ascraeus viderat ante senex. Castrorum septem crudelis et impia tellus, Quid dominum contra, perfida colla levas? Oblita es famulam, saltem te agnosce parentem. Hic tibi, ni Princeps esset, alumnus erat. Divitiisne tumes? cecidit Campania dives. An populo? Marathon milia quanta premit? Sed tibi forte animos periurus proditor auget, Aspice quam stultum, stulta, sequare ducem! Sit licet ille ferox, et sit bellare peritus, Sit licet ille potens: improba causa sua est. Vincitur ut causa, pariter vincetur et armis, Bella placent iusto non nisi iusta Deo. Nunc age, si quando, sacrum Paeana, Camenae, Tollite dulcisonis, sidera ad alta, modis; Qualem Phlegra Iovi cecinit, vel Lydia Baccho, Sub iuga, cum tigres India victa, dedit. Sed Iovis et Bacchi felix victoria quondam Magna licet fuerit, non duplicata fuit. Matthiae gemini simul accessere triumphi, Una simul fixit, bina tropaea, manus. Nam Transsilvanae, subit en! Moldavia, palmae, Non tam astu, ferro quam superata gravi. Succubuere duae, diversis artibus, orae, Hanc virtus, illam contudit ingenium. Pugnavit nullo solers ibi sanguine Pallas, Hic Bellona suos, perculit ipsa Getas. Quid nunc sancte, tuis optemus, Iane, calendis? Talibus auspiciis proximus annus eat! Dum fera Matthiae premitur Moldavia regi, Ioannis signum praesulis istud erat. Rettulit hoc domino, fusis, sua turma, Valachis, Devota templis obtulit ille manu. Rex, tibi, Matthias, haec signa, puerpera Virgo, Moldavis forti, nuper ademta, manu. Quae modo barbaricas duxere in bella catervas, Nunc sacro pendent conspicienda tholo. O mactum virtute decum! cui contigit uni, In propria duros sternere sede Getas. At tu, Diva, suis iterum sic annue votis, Victor ut e Turcis mox tibi plura ferat. Qualis in Aetola moerens Achelous arena, Herculea legit cornua fracta manu; Talis luctator Galeotto fusus Halesus, Turpia pulverea signa reliquit humo. Matthiae regi Latiae placuere palaestrae, Risit Strigonia clarus ab arce pater. At te ne pudeat ludi cessisse magistro. Improbe, Mercurius noster et ista docet. Quae te ultra tellus, quae gens feret, inclyte regum? Quis non auditas procidet ante tubas? Quandoquidem saevi, tibi iam cessere, Boemi, Haud unquam externum, natio passa, iugum. Si venit insignis, de quolibet hoste, triumphus, Hactenus invicto qualis ab hoste venit? Non tibi, Matthia, rex invictissime, frustra Gens Massyleum misit Hetrusca pecus. Multarum fecit par convenientia rerum, Haec merito possent ut tibi dona dari. Tu princeps hominum, princeps leo nempe ferarum, Nobilis ille iuba, pulcher es ipse coma. Unguibus ille ferox, gladio tu fortis et hasta, Parcere tu victis, parcere et ille solet. Quid, quod idem ducibus, clarum est insigne, Boemis? Grande novi sceptri scilicet omen habes. Iunge, licet, sacros, iunge ad tua frena, leones, Hoc tibi, Matthia, dat Cybele ipsa, decus. Seu te per terras vectari forte iuvabit, Non cadet illorum sub pede laesa seges. Sive voles pelago, Neptuni currere ritu, Planta levis summa non madefiet aqua. Tu tamen in coelum potius, sed serus, abito, Novere has etiam, talia monstra, vias. Nil est, magnorum, Matthia maxime, regum, Quod iam dite, petas amplius, e Latio. Tota tibi in varios Oenotria certat honores, Quaelibet et proprias, ora ministrat, opes: Aurum, Roma parens, Veneti sua serica mittunt, Praebet cornipedes Appulus, arma Ligur. Contulerat nullum, Florentia sola, tributum, Quae nunc Marmaricas, obtulit, ecce, feras. Dignum te, nostro, vectigal et illa pependit Iudicio, fortem, fortia dona, decent. Haud leviter quondam laetatum Eurysthea dicunt, Nec decus id titulis, vile putasse, suis, Alcides cum prima viri mandata secutus, Torva Cleonaeae, protulit ora, ferae. Clarior at quanto est, Matthiae gloria regis? Cui venit hic longe, sed duplicatus, honos. Quippe illi extremis, geminam, nec iussus, ab oris, Sponte tua mittis, monstrifer Arne, iubam. Scribere, Crispe, iubes regis me praelia nostri, Nec non magnanimi, fortia facta, patris. Si superent vires, nec desint otia nobis, Exequar hortatus forsan, amice, tuos. Sed sunt non culicis memorandi voce leones, Nec bene grandisonas, cantat avena, tubas. Tu, cui cura minor, simul et facundia maior, Cur aliis mandas quod magis ipse potes? Occurrit quicquid, tu mox epigrammata poscis; Nec fieri hoc debet, nec, Polycarpe, potest, Nec valet ex omni signata moneta metallo, Sed quae vel rutilat fulva, vel alba nitet. Tum demum facili componam pectore carmen, Si dederis dignam carmine materiam. Hanc olim festiva tenent epigrammata legem, Commendet pungens semper ut illa sapor. Sunt quaedam, nullo quae possim dicere metro, Sunt quaedam, quae vel dicta leporis habent. Pannonici dum sceptra tenet felicia regni Matthias clarum stirps imitata patrem; Condidit hoc pastor Ioannes nobile In Pro quibus officiis, superae tu ianitor aulae, Sidera, Petre, duci, sidera pande gregi. Quo tibi tot duros et luce et nocte labores, O nunquam curis non agitate pater? Hoc ave Caucasia est sine fine Promethea rodi, Hoc fulcire humeris Tamne iuvat nulla mentem requiete remitti, Sic leve continuis insenuisse malis? Nil est in terris, quod non aerumna fatiget, Nec tua perpetuo membra Trux quondam Alcides, vagus et requievit Ulixes, Credimus et dominum saepe vacare Iovem. Si sapis, ex aliqua, tuus esto, parte, nec unquam Sic aliis vivas, ut tibimet pereas. Henrice, nostri quando Cantare laudes Ne, Iuncto Camenas Pythio! Cocco rubenti tu modo summa sacrum Irrevocatus ultro Musarum chorus Tuo advolabit carmini; Nec Fulmen reponet et simul plectro levi Tentabit argutas fidis. Nam cuius unquam tanta diis magnis fuit, Aut esse cura debuit, Quantam irreprensis noster emeruit parens Mentis beate dotibus; Fabiis, Metellis, Quinctiis, Catonibus, Curiis, Camillis sanctior - Melioris illos seculi sinceritas Virtute fecit Iste, iste maior, labe quem nulla inquinat Nec ultimi Sed sic nitescit improbos inter probus, Spinas ut inter lilium, Quare superbas parce mirari domos, Sacer colit quas pontifex! Haud ulla talem ceperit digne virum Sedes, nisi aether igneus, Animae molestis qua solute vinculis In Orbe gaudent Lacteo. Diu tamen tu, si sapis tellus, tene Sortita quod vix es decus; Tot pictus astris nec tibi invideat polus Sidus (quod semper) unicum! Turbidi me sors miseranda regni Tristibus curis tenet involutum Nec sinit dulces meminisse rhythmos Metraque Tardavere Aequa tamen causa est, quae me tardere coegit. Da veniam iuste, preco verende, more. Non lethea meam tenuere oblivia mentem: Curarum magna mole gravatus eram, Et peragendarum torquebar pondere rerum. Haec nobis tante causa fuere more. Quantum laudata sese exerceret in arte, Instruit humanum religione genus, Pandere iussus eram. Rerum taceamne loquarne: Non facit ingenio sarcina tanta meo. Exigis, ut monstrem, cum sim rudis Navita velivolam qua regat arte ratem; Ut doceam valere duces, et arare colonos, Cum sim terrarum Laus tua, non tua fraus, virtus non copia rerum Scandere te fecit hoc decus eximium. Condicio tua sit stabilis. Nec tempore parvo Vivere te faciat hic deus omnipotens. Ferte animis et adhuc durate in tempus, amici, Ut pateat, si vera canit vel inania Calchas. Pectoribus siquidem facile retinemus, et omnes Vos estis testes, quos nondum fata tulerunt, Sive here, seu pridem, Phrygibus cum damna ferentes Ac Priamo, Graie complebant Aulida classes. Nos vitreum ad fontem sacrata altaria circum Sancta precabamur mactatis numina tauris, Pulchra sub platano, caput unde liquentibus undis; Hic ingens ima visum prorumpere ab ara Prodigium, rubri species horrenda draconis, Iuppiter Tum ferus ad platanum magno mox agmine cessit; Passeris hic alte densis sub frondibus are Pendebant foetus, mater quos nona fovebat. Devorat hos miserum stridentes (alta) petentes; At circum volitans flebat sua pignora mater. Hanc etiam prensa strepitantem corripit ala. Ast illum pullis pariter cum matre comesis, Qui modo protulerat deus, idem in sede reliquit, Nam lapidem fieri iussit Saturnia proles. Dire ut monstra igitur sacra invasere deorum, Talia continuo profert oracula Calchas: "Quis stupor attonitas mentes turbavit Achivi? Nobis hoc magnum portendit Iuppiter omen, Fama, sed eventus seros, aeterna sequetur. Quippe ut hic octonos consumpsit in arbore pullos, Nona fuit genetrix, Sic et nos illic totidem bellabimus annos, At decimo latam Priami expugnabimus urbem." Ille autem ut cernit, sic exitus omnia complet. Quem meus aligera venator cuspide cervum Perculerat, ravi diripuere lupi. Omine perturbor, ne forsitan improbus hostis, Petre, tibi sacras depopuletur oves. Astra minantur idem; sed tu sanctissime mundi Ianitor, in melius, tristia monstra, refer. Summa tibi terrae, coeli est tibi summa potestas, Solvere sive aliquid, sive ligare velis. Quodsi non aptas, haec ad tutamina claves Causaris, gladium te prope Paulus habet, Armato manda collegae praelia inermis, Ille tuum stricto proteget ense gregem. Haec tibi Pannonicis, epigrammata mittit, ab oris, Inter Hyperboreas, maximus Ister, aquas. Nec te mirari nimium, Galeotte, decebit, Esse videbuntur vix mea, si qua tibi. Scilicet ingenio multum locus addit et aufert, Inter et est sub quo sidere carmen eat. In Latiis scripsi fortasse Latinius oris, At nunc barbarico barbara in orbe crepo. Hic Maro ponatur; fiet lyra rauca Maronis, Huc Cicero veniat, mutus erit Cicero. Tu tamen haec tali poteris deducere lima, Vel critici ut medio nata Helicone putent. O pater omnipotens, qui coelum et sidera solus, Aeterna ditione premis; defige potentes His miseris oculos terris, quas Marte feroci, Vastari cernis, longoque perire duello. Et nobis tandem, tribuas pater optime pacem, Quae mala cuncta procul, mortesque repellit acerbas. Furca levat, quam poma gravant; sic saepe fuerunt Praesidio externi, quis nocuere sui. Spargens coruscas Iunone magna genite; Saturni nepos; Tutela coeli; summe Titanum timor; Gaudens tropaeis; pacis ac belli arbiter; Decorator hominum; consecrator Numinum; Gradive, ferro tecte semper fulgido, Vastator agrum, dissipator urbium, Vacuator orbis; Tartari impletor trucis, Potor cruorum; devorator corporum; Lues virorum; mulierum execratio; Ditator inopum; pauperator divitum; Osor quietis; genitor obscenae famis; Auctor pavorum; concitor formidinum; Iam parce fessis, quaeso, Pannoniis, pater. Abstulit atra dies una cum corpore nomen; Sic miseri nobis accumulamus opes.
Jan Panonije (1434-1472) [1447, Italia; Hungaria]: Epigrammata et elegiae, versio electronica, 5735 versus, verborum 37748, ed. Sandor Kovacs [genus: poesis - epigramma; poesis - elegia; poesis - carmen] [numerus verborum] [ian-pan-epigr-eleg.xml]. |
|||||
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se voditelju projekta.