In CroALa inventa

EPIGRAMMATA IN ITALIA SCRIPTA

1. DE IMMUTATIONE SUI NOMINIS
Joannes fueram, Janum quem pagina dicit,
Admonitum ne te, lector amice, neges.
Non ego per fastum sprevi tam nobile nomen,
Quo nullum toto clarius orbe sonat.
Compulit invitum mutare vocabula, cum me
Lavit in Aonio, flava Thalia, lacu.

2. SE IPSE COMMENDAT
Si mihi sit quisquam, quod erat tibi, Fulvius, Enni,
Aut qui periurum contudit Hannibalem;
Bellator molli vel erat Messala Tibullo,
Quod Flacco Tuscis regibus ortus eques;
Huic ego sim contra, quod erat tibi maxime Caesar,
Qui silvas et agros dixit et arma virum.
Aut hoc si nequeam, Stilichoni quod fuit olim,
Qui cecinit raptus, Persephonea, tuos.
Si sit et hoc nimium, saltem tamen hoc tibi fiam,
Quod fieri, hoc aevo vix duo tresve, queunt.

3. DE ARTE
Ars iuvit nervos; tunc perfectissima rebus
Summa venit, cum vis nititur ingenio.

4. DE SE IPSO
Ille ego et haec cecini Dravum generatus ad altum,
Perlege et haec, si quis cetera forte legis.

5. POPULOS NON PRODUCERE ELECTRUM
Quid manifesta adeo canitis mendacia vates?
Non placet id Phoebo; verum amat ille Deus.
At vos hoc omnes uno velut ore sonatis,
Populeum in ripis Eridani esse nemus,
Unde fluant rutilo simulata electra metallo,
Migret et in gemmam, quae modo gutta fuit.
En Padus! Heliadum famosa en silva sororum!
Dicite, si pudor est, succina vestra ubi sunt?

6. AD LEONELLUM FERRARIAE PRINCIPEM
Quod, Leonelle, tuam, Princeps, accessimus urbem,
Arctoi gelido nuper ab axe poli;
Da veniam, non nos rerum inclyta fama tuarum,
Nec domus augustis splendida, traxit, avis;
Nec tua praefulgens vario Ferraria cultu,
Nec septemgemini, brachia amoena Padi;
Non oculos, avidas huc pascere venimus aures
Quarum Guarini manat ab ore cibus.

7. LAUS GUARINI
Multum Roma suo debet reparata Camillo,
Sed plus Guarino lingua Latina suo.
Illa truci non prorsus erat calcata ruina;
Haec cum servata est, barbara prorsus erat.

8. DE EODEM
Priscae lingua Latina dignitati
Guarino faciente restituta est.
Hunc laudent veteres novi futuri,
Huic nam quilibet obligatur uni;
Unus sit licet, obligamur omnes.

9. DE EODEM
Rursus, io! quae tot iacuit sopita per annos,
Guarini studio lingua Latina viget.
Dulcia Maenaliae cedant inventa parentis!
Progenerare leve est, vivificare grave est.

10. AD POETAM MARTIALEM
Te, vatum optime, culte Martialis,
Ludorum pater, et pater leporum,
Nugarum simul, et facetiarum,
Prae cuius sale, Plautus ipse verna est,
Qua possum, sequar in meis libellis.
Nec Phoebum libet, aut vocare Musas,
Ut coeptis properent adesse nostris.
Unum te omnibus e deis vocamus;
Tu tantum, licet aemulo poetae,
Ne quaeso invideas tuos favores;
Quin si vera senis silentiosi,
Est sententia, qui putavit unam,
Multos posse animam, volare in artus,
Si mixtus sacer Ennio est Homerus,
Postquam desierat superbus ales,
Pictam sideribus levare caudam;
Nostras labere totus in medullas,
Mentem certe ego si tuam merebor,
Iam nostrae dabo, crede, commeatum.

11. DE GUARINO
Quantum Roma suo debet reparata Camillo,
Tantum Guarino, lingua Latina, suo.

12. DE QUODAM IACTABUNDO
Est quidam nostri, qui se vocat archipoetam,
Temporis; en titulum, Bartholomaee, novum!
Sed cum nunc fatui sint mille, poeta nec unus,
Hoc inter primum, se, reor, ille vocat.

13. COMMENDAT VERONAE SUUM LIBELLUM
Commendo, Verona, tibi, quem nostra libellum
Guarino lusit Calliopea tuo.
Materiae debetur honos, si carmina temnis,
Quae sonat hunc, abs te pagina digna legi est.
Romulidis placuit, quamvis rudis Ennius esset,
Scipiadae magni dum fera bella canit.

14. LIBRUM SUUM ALLOQUITUR
Argiletanas non tu mea charta tabernas,
Non alte excussi ludibria alta sagi,
Nec subsannantum sorbentes aëra ronchos,
Nec naso armatum rhinocerota time.
Non tura aut scombros, non cordylas vel olivas,
Nec blattae morsus, aut inopis tineae.
Doctorum iste timor, timuit tuus ista magister
Lividulos homines, tu mea charta, time.

15. AD LEONELLUM PRINCIPEM FERRARIAE
Obtulerit sors si qua, meum tibi forte libellum,
Perpetua Estensis, lux, Leonelle, domus;
Non illo hunc vultu relegas, quo iura ministras,
Sed quo saepe levem, pellis et ipse pilam.

16. AD LEONELLUM
Ludere, dive, tuos, festivo carmine, vates,
Ne, Leonelle, veta; ludis et ipse pila.

17. DE SE IPSO
Confiteor, veteres, ingentia nomina, vates,
Vestra prius mihi sors invidiosa fuit.
Quod vos et rerum delectu, et voce diserta
Praestantes, nemo posset adire novus.
At nunc ex aequo divisa est gloria nobis;
Vinco materia, vincitis eloquio.

18. LAUS GUARINI
Floret lingua Latina, confitemur;
Duplo floreat amplius licebit,
Guarino tamen illa redditori
Grates dicere non valebit aequas.

19. EPITAPHIUM LEONELLI, FERRARIAE PRINCIPIS
Principis hic artus Leonelli terra recepit,
Ast animam reducem lacteus orbis habet.
Huc illam pietas, huc virgo Astraea levavit,
Huc cum Pierio, docta Minerva, choro.
Quodsi dexteritas, nitidae si gratia formae,
Corporeum pariter tollere posset onus;
Qua solum nunc parte sui tellure resedit,
Hac etiam summo fulgeret ille polo.

20. AD RUBERTUM
Succenses quia te, Ruberte, bardum
Dixi; cum potius referre grates
Deberes mihi; quippe sic poetas
Gallorum, veteres vocant, tuorum.
Quid tu, quid faceres, Ruberte, quaeso,
Si te vel fatuum, vel imperitum,
Verbo simpliciore nominassem?
Quantum nunc tibi bilis et veneni
Instaret misero gulam tumentem?
Quis fulmen caperet tui furoris?
Quod praeconia nostra si malignus,
In probris tibi computare perges,
Iam te bardum aliter, Ruberte, dicam.

21. EPITAPHIUM IN LEONELLUM FERRARIAE MARCHIONEM
Hoc decus Hesperiae Leonellus Marchio gentis
Est situs in tumulo, quo sceptra tenente quietem
Omnis tranquilla populus sub pace tenebat,
Et vetus astrifero remearat ab aethere virgo.
Infantes, pueri, iuvenesque virique, senesque,
Hunc lugete ducem, toto qui praesul in orbe
Saecula per Latias diffuderat aurea terras
Et clara priscos aequarat laude Quirites.

22. THRENOS IN LEONELLUM FERRARIAE MARCHIONEM
Pallas et aurata testudine pulcher Apollo,
Et quae Pieriam colitis Libethrides arcem,
Et Pax, et mitis Pietas, et Vesta, Fidesque,
Squalentes laniate comas, contundite pectus!
Italiae lumen, princeps Leonellus, et ingens
Iustitiae cultor, pius ac placidissimus heros,
Condidit aeterno morientia lumina somno.
Vester hic in tanto pugil invictissimus orbe
Extitit, et summo vos semper honore colebat.

23. AD PAULUM
Carmina quae nobis, Paule, emendanda dedisti,
Signata haud ullis quod rediere notis,
Ne frustra exultes; neu te spes irrita ludat,
Nil opus est signis, pars ubi nulla placet.

24. AD GRYLLUM
Grylle, Lycambeos, alias mittemus, iambos,
Imbelles elegi, nunc tibi munus, erunt.

25. AD PAULUM
Carminibus nostris nocet illud, Paule, notavi,
Quod non sunt Latiis edita consulibus.
Quidvis cana facit multo pretiosius aetas,
Rebus et a longo tempore surgit honos.
At tu, si quando mea legeris; esse putato
Prisca; videbuntur sic meliora tibi.

26. AD GUARINUM VERONENSEM
Te precor, o nostri, decus et nova gloria, saecli,
Qui calles linguas, docte Guarine, duas,
Quo iam tot fuimus sub praeceptore per annos;
Hospes ut in cena nunc meus esse
velis. Quam dedit Evandro laudem Tirynthius hospes,
Hanc dabis ipse mihi, si meus hospes eris.

27. REFELLIT GUARINICAM EXCUSATIONEM
Seria sunt, quae dura vocas, gratissima nobis,
Nec poterunt nostris, illa nocere, iocis,
Immo tua haud parvum, mensae praesentia nostrae,
Splendorem, poterit, clare Guarine, dare.
Frenaque ne nostro nimium sint libera ludo,
Neve suum, excedant gaudia nostra, modum,
Illa augusta tui faciet reverentia vultus,
Et gravitas, magno dignaque forma Deo.
Nec tamen inter nos et te iuvenilia quaedam,
Quanquam sis canus, dicere turpe puta.
Quippe nec in seris, (ex te hoc audivimus), annis,
Horruit urbanos, Tullius ipse, sales.
Socrate quis gravior fuit, aut quis sanctior unquam?
Lusit cum pueris saepius ipse suis.
Isse datur quondam, (non est ea fabula falsa,)
Stoicus ad Florae sacra iocosa Cato.
Tantorum exemplis igitur moveare virorum,
Et quae saepe probas, ne fuge facta sequi.
Ne fuge, sed quamvis cum dispare, iungere turba,
Nec mihi rescribas, sed magis ipse veni.

28. DE DOCTO SIMULATO
Hic, qui nunquam orat, nil scribit; doctus habetur.
Sunt quibus immerito fama venire solet.

29. DE EODEM
Tam doctus scribat cur nil Aurispa, requiris?
Credatur multi doctus ut esse magis.

30. AD BARTHOLOMAEUM
In te, nos, quereris fecisse epigramma; fatemur.
Quae ratio est? inquis, nulla nisi libuit.
Sed delere jubes. Nemo est insanior; et quem
Vidisti natos tu iugulare suos?
Non aliter nobis fore te promittis amicum;
Nil est quod metuam, Bartholomaee, minus.
Abscedens digitum mordes, et saeva minaris;
Quod scripsi, scripsi; quidlibet, i, facias.

31. DE SUO LIBRO
Ludimus ecce iocus, ades huc non tetrice Lector,
Tu procul hinc contra, tetrice Lector, abi.
Triste supercilium cum sit tibi, ne lege nugas,
Aut, si forte legis, pone supercilium.

32. DE VERSIBUS MARCELLI A SE LATINE EXPRESSIS
Saepe suas flammas, veteres flevere poetae
Cuilibet et, pro se, Musa diserta fuit.
Nos in amore rudes, Marcelli lusimus ignes,
Quos modo vulgari luserat ille lyra.
Sive voles cultos, Itala testudine, rhythmos,
Ille dabit quales ante Petrarca dedit.
Seu cupies elegos Latia sub lege sonantes,
Sumetur vacuo, pagina nostra, tibi.

33. DE EODEM PAULO ALITER
Saepe suos ignes, veteres cecinere poetae,
Cuilibet et, pro se, Musa diserta fuit.
Ipse in amore rudis, Marcelli incendia lusi,
Ille ego Pannoniae, gloria prima, meae.

34. AD CARBONEM POETAM
Qui nunc es Carbo, nempe olim pruna fuisti,
Pone animos, fies mox, Ludovice, cinis.

35. IN FUREM VERGILIANUM
Excusas sic te, cum quid furare Maroni,
Surripuit Chio, quod Maro multa, seni.
Excusatus eris, quin et laudabere vates,
Si modo surripias, ut Maro surripuit.

36. AD GUARINUM
Non te mellifluae Nestor Homericus
Linguae dulciloquo nectare vicerit.

37. AD IULIUM
Scribendi ratio cum sit, vel sola poetis
Gloria, vel certe maxima; solus is es
Qui scripta abscondas. Vel, Iuli, plus sapis unus,
Vel nihil omnino, quod mage credo, sapis.

38. AD EUNDEM
Quid tua tantum in te peccarunt carmina, Iuli?
Tristibus in tenebris semper ut illa premas.
Nec levius serves, quam carcere quaestor in imo
Custodit, si quos ultima poena manet.
Tandem ea mitte foras, aut si meruere necari,
Fige cruci, vel sic perfruitura die.

39. IN SUPERFLUA QUAERITANTEM
Hoc unum semper quaeris: superetne Maronem
Tullius? an maior sit Cicerone Maro?
Nescio; verum illud belle scio, quod tibi nunquam
Est visus, Procopi, nec Maro, nec Cicero.

40. IN GRYLLUM
Cum tu, Grylle, sonas, reticent per tesqua cicadae,
Malo sonent illae, dummodo tu taceas.

41. AD GUARINUM
Commendas et amas, Guarine, nostrum,
Quem de te tibi misimus libellum.
Sed laudes et ames librum licebit,
Malles versiculis parem monetam.

42. IN THEODORUM
Antiquarius es nimium, Theodore, nec illis
Uteris in nitido quae Cicerone legis,
Sed Plauti tibi verba placent, et si qua protervus
Incidit priscis, Appius, in tabulis.
Nec nisi sumta probas de docto nomina Festo,
Quondam roboreis illita caudicibus.
At Cadmi linguam non affectavit Homerus,
Nec Numa Pilumni, Scipiadesque Numae.
Quodsi bella negas, culto quae protulit usu,
Aetas bis senis inclyta Caesaribus,
Iam, licet, usurpes, quae dixit Tullus et Ancus,
Quae fratri et tenero tradidit, Acca, Remo.
Vel potius Fauno Picus, Faunusve Latino,
Evandri quibus est vaticinata parens;
Exul quae Latiis, didicit Saturnus, in oris,
Qualia non uno Ianus ab ore dabat.
Scilicet istud agis, solum miremur ut omnes,
Falleris; haud tali gloria calle venit.
Sit tibi praesentum sermo, sit vita priorum,
Laudari si vis, et, Theodore, legi.

43. IN CINCILUM FURACEM
Plurima quando rapis, te convasare facetus
Dicis, et hoc risu sordida furta premis.
Convasatorem nos te invasabimus ergo,
Videris, an laedat poena iocosa minus.

44. IN FUREM VERGILIANUM
Non te ex Vergilio, sed magno dicis Homero
Furari, furtum quando poeta facis.
Sed cum furaris iam praefurata Maroni,
Furari ex ipso, te puto, Vergilio.
At male cum vati, simul huic furaris et illi,
Quid, nisi iure malam, stulte, merere crucem?

45. DE AMATORE LIBRORUM VETERUM
Sunt quaedam, prope mille, puto, iam scripta per annos,
Docta quidem, sed non et speciosa satis.
Tu tamen illa magis, quam nostra poemata, laudas,
Hos solo quod sint anteriora meis.
Tanta tibi nunc est prisci reverentia saecli,
Tam, senium canos et venerare dies!
At rerum plures, novitate placere videmus,
Non carie et putri, Bartholomaee, situ.
Quid pro perversis adeo tibi moribus optem?
Haec opto quamvis exitiosa parum:
Plus sapiat musto, vetus ut tibi vappa Falerno,
Nec gustare nisi marcida poma velis.
Dormiat et tecum formosa Polyxena nunquam,
Verum Hecube, sed iam non anus, imo canis.

46. IN NICOLUM
Tam doctus quare nil profert Nicolus unquam?
Iungere tam doctus nec duo verba potest.

47. AD MARCUM
Scriptum in te dicis tetrastichon esse; Negamus.
Nomine teste probas; nomine teste nego.
Marcus, ais, ego sum. Vivunt hoc nomine multi.
An, rogo, tu phoenix esse videre tibi?
Daunia quot mulos, Nonacria pascit asellos,
Tot passim Marcos degere, Marce, puta.

48. PORCELLIO POETAE
Misisti nobis et mala et carmina vates,
Nec factum hoc casu, sed ratione, reor. Totum me
duplici voluisti pascere dono,
Hic solet esse animi, corporis ille cibus. Quam numeri
oblectant mentem, tam poma palatum,
Ista sapore placent, illa lepore juvant. Mala aurum
superant, et vincunt carmina gemmas,
Aurum da et gemmas, deteriora dabis. Poma nec
Alcinous misisset talia nobis.
Carmina nec Clarius, tam bene culta, Deus.

49. DE PORCELLIO ET IOVINIANO
Disceptant, sit uter poeta peior,
Hinc Porcellius, hinc Iovinianus.
Parcamus patris Aeaci senectae,
Nec tantam pigeat secare litem.
Est peior reliquis Iovinianus,
Sed Porcellius et Ioviniano.

50. AD IULIUM
Gratum est, quod mea perlegenda poscis,
Iuli, carmina; gratius sed illud
Esset, si tua mitteres vicissim.
Nam sunt iudicio diserta nostro,
Nec communis habent notam monetae,
Cunctis et dubio procul placerent.
Sed tu sic ea condis, et relegas
Intra scrinia, cistulas, locellos,
Communita seris fere ducentis,
Ut nec sol valeat videre, summo
Solus qui omnia cernit ex Olympo.
Tam servas vigili reposta cura,
Quam Phoebi Scythicos aves smaragdos,
Quam custos suus Inachi iuvencam,
Quam mala Hesperidum, pecusve Phrixi,
Nullo perdomitus sopore serpens.
Securus potes esse, nec rapacis
Ullas praestigias timere dextrae.
Non haec Autolycus, nec ipse posset
Furari Autolyci pater sagacis,
Surreptor Clariae Deus pharetrae,
Titani radios, Stygi tenebras,
Qui vafro queat amovere furto.
At possunt tineae, potest teredo,
Ac mus improbus, et situs putrescens.
Quare si sapies, amice Iuli,
Captivos ita detinere versus
Parces, ut capitis reos nocentes.
In lucem magis efferes apertam.
Nolunt Pieriae latere merces,
Quas famae pretium manet perennis.
Quodsi perpetuo legi recuses;
Multo simplicius nihil reponas.

51. IN CAROLUM
Carole, memet amas, verum mea carmina damnas,
Hoc saltem velles, tectius ut loquerer,
Parebo monitis, et flammea versibus addam;
Insit visceribus menta pusilla tuis.

52. DE GUARINO
Guarinum meritis parem Camillo,
Quis non censeat? Ambo reddiderunt,
Is regnum Latio, sed iste linguam.

53. AD AGAPETUM
Mitte tuos tandem nobis, Agapete, libellos,
Mitte inquam, censor non ero, lector ero.

54. IN FUREM SUORUM CARMINUM
Quod, Valline, tui, tot habent mea carmina, libri,
Vis imitatorem, te rear esse, meum.
Totos saepe locos, verbum transcribis ad unum,
Materia est mecum saepius una tibi.
Non imitari hoc est, laus id, non culpa fuisset,
Hoc est pro scriptis, edere nostra, tuis.

55. IN GRYLLUM
Nec bene, nec vere cum scribas, Grylle, vocari
Non bene, sed vere pseudopoeta potes.

56. SUUM OPUS MODESTE LAUDAT
Non est hic, studiosa turba, non est
Festivissimus ille Martialis.
Verum simia Martialis haec est,
Cui tu, non quoties sacro poetae,
Sed duntaxat ea vacabis hora,
Qua cum simiola voles iocari.

57. AD LAURENTIUM
Quod mea, Laurenti, placide munuscula sumis,
Quam si tu tribuas, plus, mihi crede, facis,
Donator det magna licet; maiora rependit,
Qui devinciri se sinit officio.

58. LAUDAT CARMINA TITI STROZZAE
Edita Stroccigenae iam vatis Erotica tota
Vulgus in urbe sonat, culte Tibulle, vale.

59. IN PAULUM
Orationem, Paule, tu prosam dictas,
Ego dulce carmen concino, sed ut censent
Sane haud maligni iudices, nec indocti,
Ambo figuris utimur parum bellis;
Facio archaismos, Paule, ego, et metaplasmos,
Tu barbarismos et facis soloecismos.

60. DE LAUDIBUS GUARINI
Si mihi gemmato, propinet Iuppiter, auro,
Dulcia Dardania, pocula mixta, manu;
Non ego divinos malim potare liquores,
Quam quod Guarini, nectar ab ore fluit.

61. IN GASPAREM
Cum duo mitto tibi, reddis mihi carmina centum,
Sic tanquam numero sit superare satis.
Sed nil, Gaspar, agis, nam libro Persius uno,
Quam longam Marsi vicit Amazoniden?

62. AD RUFUM
De brevitate mei miraris, Rufe, libelli;
Qui malus est, adeo qui brevis esse potest?

63. CUIDAM ARDUA SUADENTI
Quae mihi misisti Clarium redolentia vatem,
Accepi placido, carmina docta, sinu.
In quibus altarum memorans praeconia laudum
Siderei tollis me super astra poli,
Ac me sanguineas hortaris dicere, pugnas,
Et tot magnanimum splendida gesta ducum.
Si mihi Pierium praestabit Apollo favorem,
Parebo monitis, clare poeta, tuis.
Sed mihi Castalium nec spirant pectora nectar,
Nec sunt Aonio labra rigata lacu.
Non mihi Pegaseae veniunt in carmina vires,
Ut possim tantos edere voce duces.
Non verso tantum tenero sub pectore robur,
Tanta negant humeri pondera ferre mei.
Postmodo maturis fuero cum doctior annis,
Si potero monitus forte subibo tuos,
Interea fixum teneas sub corde Ioannem,
Digna Maronea carmina voce canens.

64. DE SE IPSO
Laudas me nimium, priscis et vatibus aequas,
Mentiris, novi; me tamen, Ode, iuvat.

65. TETRASTICHON IN GUARINUM VERONENSEM
Interpres Graios transfers, Leonarde, libellos,
Poggius Arpinae sectatur fulmina linguae,
Blanda Panormigenam delectant carmina vatem,
At Verona, tuus transfert, canit, orat, alumnus.

66. AD CLEMENTEM
Tempus, ais Clemens, edi mea carmina; Nunquid
Iam nonus, postquam scripsimus, annus adest?

67. IN PROSPERUM
Non bona me iactes epigrammata fingere, Prosper;
Verum est, confiteor; tu meliora facis.

68. IN GRYLLUM
Aurea Pythagoras, argentea carmina fecit
Phocylides; sed tu plumbea, Grylle, facis.

69. AD GUARINUM
Phoebum Graecia, gens Latina Faunum,
Hammonem Libye, Pharos Serapin,
Consultum in dubiis, Guarine, adibant.
Te toto simul orbe confluentes
Accedunt populi, tua ut beata
Tingant arida corda disciplina.

70. IN CAROLUM
Antiquarius es, dicis mihi Carole; certe;
Sed peius multo est esse neotericum.

71. IN RUFUM
Ne scribam prohibes, et immerenti
Lecturos mea peieras minores.
At nos et tua, Rufe, lectitamus.

72. IN CAROLUM
Carole, me laudas, verum mea carmina culpas,
Praecipis et saltem tectius illa loqui.
Parebo monitis et flammea versibus addam;
Insit visceribus, menta pusilla, tuis.

73. FRAGMENTUM EPIGRAMMATIS ALICUIUS, AD GUARINUM
Dulce nec eloquium linguae, quo Nestora vincis,
Nec qua praecellis Nirea, forma decens,

74. AD TROÏLUM
Vis tua facta canam, nec vis dare, Troïle, quicquam,
Sed dicis: Tua sic fama perennis erit.
Nil de te scribam licet, hoc Tirynthius heros,
Hoc Ithacus nobis, hoc dabit Aeacides,
Vel Pagasaea ratis, vel mutua vulnera fratrum,
Vel pars Romanae quaelibet historiae.
Quid, quod tu pariter celebraberis? et tua semper
Vivent nominibus, nomina iuncta, meis?
Aut etiam si me, neglectus omiserit index,
Te tamen insignem pagina tota seret.
Nil ago; cunctaris pretium taxare poetae;
Haec summa est; vel da, Troïle, vel taceo.

75. AD EUNDEM
Troïle, non tantum nostrae mea carmina prosunt,
Sed famae prosunt amplius illa tuae.
Fac tamen amborum ponantur commoda in aequo;
Sic etiam medium iure subibis onus.
Pallori nostro sit inanis gloria merces,
At vobis constet, quod venit inde, decus.
Si pro me non vis, vel pro te, Troïle, solvas,
Perdo meam partem, perdere nolo tuam.
Hoc eme de nostro, gratis hoc sume, libello,
Qui sua partitur non vel iniquus homo est.

76. IN UGONEM
Barbara me mater quod protulit, obiicis, Ugo;
De Phrygia nati sunt genitrice Dei.

77. IN PHILITICUM
Ne nimium tumeas, Philitice, novimus omnes,
Qua tibi sit geminus nobilitate parens,
Altera nam cubito nares emungit, at alter
Non spuit in terram sit nisi festa dies.

78. AD GRYLLUM
Mordes, et patria pastum me dicis ab ursa,
Tam durus videor, tam tibi, Grylle, ferox.
Pannonis ursa dedit lac nobis, Grylle, fatemur,
At non ursa tibi, sed lupa, Grylle, dedit.

79. AD EUNDEM
Merdas, Grylle, tuas, meo libello
Te detergere velle comminaris.
Tergas, Grylle, licet; modo cruentas.

80. IN EUNDEM
Grylle, caca in nostrum, non deprecor improbe, librum,
Dum tantum mixto sanguine, Grylle, caces.

81. DE DIVITE LAUDANTE PAUPERIEM
Candida restituit versi clementia fati,
Tristior abstulerat quas tibi casus opes.
Laudata veterum tu paupertate virorum,
De Cincinnatis disseris et Curiis.
Sic ubi securos tetigit iam navita portus,
Ventorum faciles despicit ille minas.
Cum miser es, mihi tunc, Matthia, Stoicus esto,
Nunc impune tibi fortia verba volant.

82. DE NASO CYRI ET GRYLLI
Cyrus erat Persis naso gratissimus unco;
Invisus tota est Gryllus in Ausonia.

83. IN UGONEM
In re vis omni, sapiens nimis, Ugo, videri,
Sed minus ille sapit, qui nimis, Ugo, sapit.

84. IN ARROGANTEM
Tu, qui tanta sapis, dic unde ciconia rostrum
Sic quatiat, quamvis algeat illa nihil?

85. DE NASO HARILLI
In caput exiguo, crevit breve corpus, Othoni,
At caput in nasum crevit, Harille, tibi.

86. AD RULLUM
Cum tibi mas paritur, laetus convivia ponis,
Femina si fuerit nata, perire iubes.
Rulle, puerperio tua iam Faustina propinquat,
Tempus et a medico poscere mandragoras.
Lesbia iam pariter, pariter Lucina vocatur,
At tibi sollicito pendula vota tremunt.
En! parit, et vulva, primum caput exit, aperta:
Quicquid id est, vivat, forsitan Iphis erit.

87. AD GUARINUM VERONENSEM
Cur, Guarine, tuos, indulgentissime patrum,
Non cohibes natos turpibus a vitiis?
An nescis pridem quid fecerit unus eorum?
Fecit ut ancillae sis socer ipse tuae,
Ut vernae sis fecit avus; iam fabula tota
Urbe volas, et adhuc te tua probra latent.
Cur, inquam, Guarine, tuos, mollissime patrum,
Non cohibes natos turpibus a vitiis?
Talia in ancillas nam si illis saepe licebunt,
In natas, aliis crede licere, tuas.

88. AD CONRADAM
Quod te Conradam Germania terra vocavit,
A conradendo nominis istud habes.

89. DE PHRYNE
Eversas reparat dum Thebas aurea Phryne,
Femina tam multis, una petita, viris,
Sacra Amphioniae fidis olim plectra secuti,
Nudatis montes erubuere iugis.
Illa levi risu, Nescitisne, improba, dixit,
Saxa, quid hac habeat iuris in urbe Venus?
Iam vos cum tenerae doceant ita currere chordae,
Quale nefas homines, si mea forma trahit?

90. AD GALLUM
Praestiteram decimis, nummos tibi mille, Calendis,
Exigo, tu iuras prorsus habere nihil.
Quid nostra? iam redde datum, qui mutua sumpsit,
Is debet, non qui solvere, Galle, potest.

91. AD PROSPERUM
Quod rudis ingenio talem me terra creavit,
Miraris Tusci, Prosper alumne, poli.
Possunt et stulti sub utrolibet aëre nasci,
Possunt et quorum fervida corda micant.
Democriti pectus pecorosa Abdera tulerunt,
Crassa dedit tenuem Mantua Vergilium.
Tu tamen exemplis, dubitas si credere priscis,
Nos ambo, quales simus, et unde, vide.

92. DE AGNETE
Agnes, vita, tuos, quoties contemplor, ocellos,
Sidera me toties bina videre puto;
Sidera sed toto, longe pulcherrima, coelo,
Qualia sunt nitido cum Iove nostra Venus,
Aut inter fixos stellarum Sirius ignes,
Sirius Arcturo si coeunte micet.

93. OPTAT COITUM PUELLAE
Agnes, da mihi, quod tuo marito;
Quodsi des, tamen inde nil peribit.
Ambos quod pariter datum iuvabit,
Ad quod vos opifex Deus creavit,
Quodsi non foret, unde gigneremur?
Quod mater tua si patri negasset,
Nec tu nata fores, tui nec isti,
Qui me urunt facibus suis ocelli.
Semper quod dare feminae potestis,
Semper sumere quod viri nequimus.
Quod praesens placet, urit affuturum.
Nec triste est, nisi quando non habetur.
Quod terram replet, et profunda ponti,
Quo iucundius esse nil putatur.
Primo quod dare virgines recusant,
Aeternum dare deinde concupiscunt,
Quod dat Iuno Iovi, Venus Gradivo,
Quod mortalibus et Deae dederunt.
Quod tu si dederis, lucrum assequeris,
Quod si non dederis, diu dolebis.
Respondet nihil, ergo iam negavit,
Sed ridet tamen, ergo iam spopondit.

94. AD MAGDALENAM
Commater mea, Magdalena, quantis
Te possum precibus, misellus oro,
Praestes auxilium meo furori.
Priscam depereo tuam propinquam;
Hanc, quae continuis fere diebus,
Ad te ventitat, assequente nullo,
Tecum lusitat, ambulat, lavatur,
Tecum cantilat, et tuos per hortos,
Cervo saltitat ocior quadrimo.
Novi, quam tibi nil neget iubenti
Quantum consilio tuo acquiescat, Tu si praecipias, diebus octo
Potum non capiet, cibo abstinebit
Commenda, precor, huic meos amores,
Neu me despiciat, mone propinquam,
Quodsi plus aliquid mihi ordinares,
Illud quod prohibet pudor fateri,
Donarem tibi quicquid ipsa velles.

95. AD RUFUM
Tot tibi sunt oculi, quot habebant Gorgones omnes,
Egerunt tecum quam bene, Rufe, Dei!
Solus habes, quod tres; effosso sed tamen uno,
Sit, precor, incolumis, cetera turba tibi.

96. AD SEVERUM
Misisti mihi, tot, Severe, turdos,
Iani scilicet ad novas Calendas,
Quot post primam habuit misella tussim
Dentes Aelia; quot Ligia crines
Unum si tamen auferas et illis.
Tot grates igitur tibi remitto,
Quot stellans oculos habebat Argus,
Quot centumgemini manus Gigantes,
Quae si forte satis, Severe, non sunt,
Sint, nasos quot habet meus Philemon.

97. DE SE IPSO
Qualiter o crucior! certe modo cunnus adesset,
Possem ter quinas continuare vices.

98. DE AMICA SUA
Certe ego vel Proculo, si sim futuentior ipso,
Luxuriae possim non satis esse tuae.

99. AD PAULUM
Littera prima tui si nominis aspiretur,
Verum, Paule, tibi demum ita nomen erit.

100. DE SILVIA
Ex te concipio, meretrix mihi, Silvia, dicis,
Silvia, non magis hoc dicere, crede, potes;
Quam si per spinas incedens, Silvia, densas,
Dixeris: ista meum laesit iniqua pedem.

101. IN CARBONEM POETAM
Orator simul et poeta Carbo est,
Non est hoc aliud profecto, quam si
Mas et femina Carbo diceretur.
Sic plane Hermaphroditus ergo Carbo est.

102. DE LAELIA
Laelia, quid nostram, toties petis, improba, linguam?
Si iuvat, hoc totum, vipera, sorbe caput.

103. AD EANDEM
Tam coeunt artis gemini complexibus angues,
Ut duplex uni quis putet esse caput.
Ast ego sic iungi cupio, mea Laelia, tecum,
Ut mihi diversum nec caput esse velim.

104. AD PAULUM
Paule, superiecta quae portem veste, requiris?
Si te scire velim, non ea, Paule, tegam.

105. AD LUDOVICUM
Mutua cum reddam, simul ipsum me, tibi dedam,
Aspice quam praestem plus, Ludovice, tibi.

106. DE SE IPSO, CUM VIRGINITATEM AMISISSET
Virginitas valeas; hodie mihi forpice crinem
Tondeo, et abiectis sumo togam nucibus.

107. DE PORCIA
Sic ait, ardentes haurit dum Porcia prunas:
Vos, venerande parens, care marite, sequor.

108. IN BLASIUM POMILIONEM
Pomilio Blasi, cum te mirantia spectant
Lumina, succendit protinus ira iecur.
Esse pudet si te nanum, fuge solis ad ortus,
Inter Pygmaeos vel Polyphemus eris.
Illic sublimis solio, veneratus, in alto,
Gentibus exiguis iura severa dabis.
Illic tota tuo pugnabunt agmina ductu,
Advena cum pacis foedera rumpet avis.
Sed tibi terga tument putri deformia gibbo,
Surgit et e medio pectore turpe caput.
Amplius hoc, fateor, nos te ridemus, at illis
Maiorem incutiet tam nova forma metum.
Unde tamen subiti, tanta inclementia, morbi?
An nihil est quod non improba fata petant?
Certe sospes eras, certe conviva sedebas
Nobiscum ad festas, nuper et ipse, dapes.
Mortuus ecce iaces, nec adhuc te fabula vulgi,
Distulit in moesto decubuisse toro.
Terra tibi reliquos quantumlibet ingravet artus,
Sit tantum gibbo non onerosa tuo.

109. AD LINUM
Posse domi fieri sapientem te, Line, credis,
Unum cuncta aetas Μητροδίδακτον habet.

110. DE THEATRO VERONENSI
Est tibi prostibulum, quod erat, Verona, theatrum;
Assidue Floram nunc colit ille locus.

111. IN BERTUM
Tollis femellas, occidis, Berte, puellos,
Ne durum tandem, prospice, Abaddir edas.

112. IN CRESSAM
Lacte tuum nutris caprino, Cressa, puellum,
Numquid vis alium tollere, Cressa, Iovem?

113. DE URSO CINAEDO
Nemo est Etrusco iuvenum lascivior Urso,
Possedit mollem tanta libido virum.
Lascivam aestiva nactus qui nocte puellam,
Nil putat esse vices continuare novem.
Idem septenos discidit ut inguine culos,
Quae fecit maribus, sustinet ipse libens.
Ergo, vera licet nobis si dicere: non est,
Non est hic Ursus, Rufe; quid ergo? lepus.

114. IN GRYLLUM
Grylle, Lycambeos vacui mittemus Ïambos,
Hoc breve sufficiat nunc epigramma tibi.

115. IN BASINUM
Cum sis Basinus, cur esse Basinius optas?
Aptius ut fiat, littera prima cadat.

116. IN LEONEM CINAEDUM
Nunc facit id, quod vir, nunc id, quod femina debet,
Parte tamen patitur posteriore, Leo.
Hunc ego Tiresiam, vel Caenea dicere possum,
Ni melius dici posset Hyaena Leo.

117. IN GUIDONEM
Cum sis pauperior Codro vel Iro,
Cur dives, Guide, quaeris aestimari?
Conducti tibi quid, rogo, clientes?
Quid falso virides vitro smaragdi?
Quid mentita Tyron lacerna prodest?
Sortis praestigiae beatioris.
An passim tibi ducis invideri?
Nec cuiquam esse putas cor aut ocellos?
Sed iam te licet esse ditiorem
Lydorum simul et Phrygum tyrannis
Ostendas, Guide; credimus, fatemur,
Dum sis pauperior Codro vel Iro.

118. AD LUNAM
Quid metuis? terraene umbram? magicosne susurros?
A torvo potius, Luna, Leone cave.

119. AD PERINUM
De te nos (tamen innocente) dicis
Incassum mala multa suspicari.
Recte id forte putas, Perine, verum
Culpa non vocat ille, qui meretur
(Insons sit licet) esse sons putari.

120. IN INCONSTANTEM
Fortunae non hac tantum ratione videris
Filius, assidue quod favet illa tibi;
Sed quod proposito nec tu persistis in uno,
Evehis et pravos, pellis ad ima probos.
Quid precor ergo tibi? nisi quod tua, pessime, mater,
In te etiam solitis moribus esse velit.

121. IN MENDACEM
Cum tua non ullus de te mendacia credat,
Mentiris soli, scilicet ipse tibi.

122. AD LIBERAM
Cum volo, tu non vis; cum nolo, Libera, tu vis;
Quando igitur sumes, Libera, quando dabis?

123. QUAESTIO ARDUA ET DIFFICILIS
Cur penem cunnus, cur contra mentula cunnum
Appetat, haec, vulgo iudice, causa facit:
Cum primos homines uda ex tellure Prometheus
Confinxit, geminum non variavit opus.
Membra nec apposuit duplicem dirimentia sexum,
Unde novum posset se reparare genus.
Mox cum non aliter naturae iura manerent,
Discrevit propriis, corpora bina, notis.
Quippe puellari raptam de pectine carnem,
Alterius mediis fixit in inguinibus.
Inde suam partem semper locus ille requirit,
Inde suum semper pars petit illa locum.

124. AD LUPUM
Vel metuunt vel amant, qui te, Lupe, non bene norunt;
Ast ego qui novi, nec metuo, nec amo.

125. IN PROSPERUM
Quam te, Prosper, amem, potes hoc cognoscere solo,
In coelum e terris te quod abire velim.

126. AD AMICAM
Heu mihi! tam tarde congressi, tam cito quare
Digredimur? nec fas longius esse simul?
Hos ego complexus tunc vellem, vita, resolvi,
Quercubus implexae cum caderent hederae.
Haec ego tum cuperem disiungi basia, quando
Desereret concham lubrica concha suam.
Consortes utinam Veneris sic vincla catenent,
Haeret ut implicito cum cane nexa canis!

127. AD GALLIONEM
Gallio, quid prensas? quid adhuc, infeste, resistis?
Si caveat, satis est, qui rediturus abit.

128. IN NON RESTITUENTEM MUTUUM
Plus me te perdis, data quod duo reddere non vis,
Si duo reddisses, mille daturus eram.

129. IN LUCIAM
Immerito plane succenses. Lucia, nobis,
Prodita sit tanquam res tua voce mea. Prodita
voce mea non est. Unde ergo loquuntur
Vicini? et tota rursus in urbe sonat? An, rogo, tu
quenquam tam surdum existere credis,
Qui non ballistas audiat et tonitrus?

130. IN MENDACEM
Te, non nos, fallis, cum nos ea credere credis.
Credere tute, alio quae referente, neges.
Desine mentiri, iam desine dicere, demens,
Quae vix crediderit morio Musicius.

131. IN CAROLUM
Aureolos abs te peterem cum forte novenos,
Utebar multis, Carole, blanditiis,
Nec dominum, nec te regem appellare verebar,
Tunc frugi et pulcher, doctus et acer eras.
Miraris quod te contra nunc, Carole, culpo;
Non ego, sed tempus dixerat illa tibi.

132. IN PRISCAM
Quid tibi cum claudo, dicebam, Prisca, marito?
Optimus est claudus, Prisca, fututor, ait.

133. DE AMORE SUO IN LEDAM PUELLAM
Flava Cupidineis laesit me Leda sagittis,
Nubere digna Deo; gignere digna Deos.
Haec mihi nescio quas continget capta per artes,
Nam servat clausas, Tyndarus ipse fores.
Si via nulla patet, nisi quam mens alta Tonantis
Commenta est; et me candida pluma tegat.

134. FRAGMENTUM EPIGRAMMATIS ALICUIUS
Tu mihi per terras, nec non iurata per undas,
Laeva tibi pontum, dextra premebat humum.

135. AD RINUCIUM
Sunt natae tibi nubiles, Rinuci,
Moratae satis et satis decentes.
Has tu tradere nuptui laboras,
Ac toto generos foro requiris.
Sed sic aedibus intimis retrusas
Custodis, uti Perseos parentem
Argivus socer aurei Tonantis.
Non illas, miser, ad sacella, sanctas
Non accedere praedicationes
Permittis, quoties pater Rubertus.
Rauca se crucifigit in cathedra.
Nedum visere festa, vel choreas,
Per convivia vel sinis vagari,
Aut communibus interesse ludis.
Non est haec via filias locandi,
O vicine pater; meo nec unquam
Hunc tu consilio modum sequeris.
Sed venalia mercium tuarum,
Prima fronte locabis officinae,
Imis nec penetralibus recondes.
Tali tractus ut hospes illecebra,
Vel nolens emat, et nec autumanti
Securum tibi promat arrhabonem.
Omnis, iudicio meo, Rinuci,
Maturae genitor viro puellae,
Mores debet habere venditoris.

136. AD PROSPERUM
Qui centena tuo numeravit nomine nobis,
Attulit is nullum, Prosper, epistolium;
An veritus non es centum cui credere numos,
Es veritus totidem credere litterulas?

137. DE AMBROSIO
Non instrumento grandi, non testibus amplis
In causa quicquam proficit Ambrosius.
Lis sibi cum Thecla est, sed quicquid pondere magno
Proferat Ambrosius, nil nisi Thecla negat.

138. IN CELSUM
Dico prudentem, dico te, Celse, disertum,
Omnia tu credis, mentiar ipse licet.

139. CONQUERITUR, QUOD SE SOCII AD LUPANAR SEDUXISSENT
Quo me, quo trahitis, mei sodales?
Ad foedum, puto, adimus lupanar.
Nam quis tam procul hic locus recessit,
Post pomoeria sacra, post tot hortos,
Cellis vilibus et frequens cathedris?
Fucatae quibus insident puellae,
Structuris caput arduae superbis,
Collo pendula vela gestitantes,
Nec pressae teretes sinu mamillas.
Quidnam hoc? ille manu retractat,
Ille amplectitur, hic perosculatur,
In cellam praeit ille subsequentem.
Ite hinc, ite, malam in crucem, scelesti;
Non vos ducere me deambulatum
Dixistis, simul ire cum negarem?
Hoc me iam indice resciet Guarinus.

140. QUALEM OPTET AMICAM
Si iaceat mecum laeta et lasciva, licebit
Ne sit bella nimis, neve puella nimis.
Non tristis facies, non me rudis allicit aetas.
Omnibus his unam plus amo nequitiam.

141. IN ADULTERUM
Cum vicina magis sectare cubilia Crispo,
Uxorem quare non potes, Arbe, tuam?
An tibi securo languet permissa voluptas?
Nec nisi in illicito mentula amore viget?

142. IN CYPRIANUM
Quo tibi personam? Nudo licet ore vageris,
Omnes larvatum te, Cypriane, putant.

143. AD GALEOTTUM
Cum nec amicitia nobis sit iunctior ullus,
Nec Permessiacis tam madefactus aquis,
Carmina Marcelli patrios solantia luctus,
Iudicio misi discutienda tuo.
Non ego nunc abs te plausus expecto crepantes,
Nec vanum clames ut, Galeotte, σοφως;
Ista dabit vulgus, vel garrula turba clientum,
Tu fac, Quintilio me recitasse putem.

144. EPITAPHIUM VALERII MARCELLI
Improba ni tenerum, Valeri te, fata tulissent,
Esses Marcellae, fama secunda, domus.
Tecum spes Venetum, tecum solatia matris,
Tecum deliciae disperiere patris.
Si probitas, si forma, Deos, si lingua moveret,
Nestoris aetatem vivere dignus eras.
Mota erat his Clotho, Lachesis non ipsa negabat,
Tertia sed rupit stamina pulla soror.

145. DE SIGNO AMPHITRYONIS
Phoebus quadriiugo surgit cum lampade curru,
Bellantis signum hoc Amphitryonis erat.

146. IN LUCIAM
Hunc cum, Lucia, mentulatiorem,
Qui nasatior est, inepta credas,
Rivali puto me carere summo,
Quod nondum tibi visus est Philemon.

147. DE GALESO
Non credis nostro cur Praetor inique, Galeso?
Legitimos testes nonne Galesus habet?

148. IN AULUM
Nil satis, Aule, tibi est, cupis omnia et omnia captas,
Quid dignum factis imprecer, Aule, tuis?
Aut tibi, quanta Midae fuerat, sit copia rerum,
Aut Erysichthonia discruciare fame.

149. AD GALLIONEM
Si nec legitimi curas chirographa ligni,
Nec te nostra fides, numina nostra movent,
Securum faxo te praestet idoneus auctor,
An dubitas etiam credere pontifici?

150. AD GUARINUM
Perlegeres nostrum cum forte, Guarine, libellum,
Dixisti (ut perhibent): haec ego non doceo.
Non haec tu, venerande, doces, Guarine, fatemur,
Sed quibus haec fiunt, illa, Guarine, doces.

151. IN PINDOLAM
Quid mihi, nescio cur, arrides, Pindola, semper?
Istud non novi, qua ratione facis.
Nil unquam de te merui bene; nil tibi certe
Ante dedi, sed nec forte deinde dabo.
Crustula tu nobis tamen et diapasmata donas,
Vel ficos plena castaneasve manu.
Saepe ultro calamum largiris, saepe papyrum,
Saepe mihi dicis: sum tuus, esto meus.
Qui reblandiri norunt, blandire Latinis,
Pindola, dedidici nondum ego barbariem.

152. IN LUPUM
Grandem te et luscum, vere Cyclopa vocamus,
Verius id fiet cum, Lupe, caecus eris.

153. DE MONADE ET DYADE, NUMERIS
Quid sit prima Monas summae Deitatis imago,
Mascula dividuas admittere nescia partes,
Non numerus, verum numeri pollentis origo.
Haec Dyadem geminata creet, quam prima secare
Possit, et imbellem referat, ceu femina, sexum.

154. IN THECLAM
Dum culta incedis, maior mihi, Thecla, videris,
Quam fuit Alcmene, quam fuit Andromache;
Stringere cum nudam volui, tunc corpore maius
Deplumata tuo noctua corpus habet.

155. DE SUA AETATE
Sextus hic et decimus vitae mihi ducitur annus,
Si nato verum tradidit ipsa parens,
Septimus accedet, cum flava cucurrerit aestas,
Mitior et Phoebum devehet Erigone.
Iam mihi vox gravior, iam pubes inguina circum-
Serpit, et in Venerem mentula saepe tumet.
Ignea iam visa vibrantur corda puella,
Iam mihi per somnum lintea saepe madent.
Eminus hinc igitur moneo, liberte, recedas,
Quem puero comitem cura paterna dedit.
Cedat et hircoso trux cum tutore magister,
Nec iuris quisquam me vetet esse mei.
Hac nucibus, teneris hac luce renuntio bullis,
Hac decus Ausoniae sumo virile togae.

156. AD IUSTINAM
Mel, Iustina, meum, mea cara sororcula, quare
Missa remisisti, munera nostra, tibi?
Non ideo misi, quo te corrumpere vellem,
Sit procul a nobis hic, mea vita, furor.
Sed magis ut scires, quam te devotus amarem,
Vult aliquo nosci pignore castus amor.
Qualiter offensam valeas pensare, requiris?
Tu mihi fac mittas, ut nec ego accipiam.

157. IN LAPPUM
Pauper eram, tunc me nec noscere, Lappe, volebas,
Sum locuples, offers mutua, Lappe, decem.
Sume, triplum dono, sed conditione sub illa,
Ut miser adverso Numine semper agas.

158. IN SYLLAM
Cum debes mihi, Sylla, fingis iram,
Ne te scilicet aes meum reposcam,
Sed dicam: tibi habe, modo gravari
Desistas, et ut ante, sis amicus.
At nunquam hoc ego dixerim, sed illud:
Quantum me libet oderis, licebit,
Obtrectes, miniteris, insequaris,
Dum tantum mihi creditum refundas.

159. DE SACRILEGO
Terreus iste Iovem spectans, quasi talia fatur:
Terra, volo, mea sit, tu, pater, astra tene.

160. IN ADULTERUM
Dum quasses aliena fulcra moechus,
Uxori propriae, Severe, parcis.
Sic, cui cellula rumpitur Falerno,
Vicina bibit Hodus e taberna.

161. AD LUCIAM
Laesisti stultae morsu me, Lucia, linguae,
Nunc ego me culicem scilicet esse velim,
Ut possem contra te laedere; nunc ego maestus
Quam iaceo, fieret tam tibi amara quies.

162. DE NEGANTE MUTUUM
Mutua nescio cui dederam duo nuper amico,
Accepisse tamen, perfidus ille, negat.
Iactura o felix! o nobis utile damnum!
Si duo solvisset, mille daturus eram.

163. IN IUDAEUM FOENERATOREM
Lucanum et iuncto pariter Nasone, Maronem,
Redde mihi Iuda, seu mage tu Salomon.
Quid dubitas? ego tres olim tibi nempe libellos,
Inspice si Iani chartula nomen habet.
Quis modus usurae? sortem, inquis, foenus adaequat.
Si verum dicis, perfide, non redimo,
Hic pereant; tanti vix illos auctio vendet;
Insanit suamet pignora quisquis emit.

164. DE SE QUOD AMARE COEPISSET
Quod mihi divino tu saepius ore solebas
Dicere, nunc, Michael, exitus ecce probat.
Haesimus, et totis concepimus ossibus ignem.
Concidit et tandem spiritus ille meus.
Cum te dementem dementia nostra vocabat,
Cum mox ridendo tu mihi risus eras.
Quare in amore rudi, doctissimus ipse, sodali,
Consilium, quaeso, confer et auxilium.

165. IN LINUM DOCENTEM PAEDICARE
Praeco salutiferi, Line flagrantissime, verbi,
Siccine deterres turpibus a vitiis?
Cum quis paedicat, fugere inquis daemonas omnes,
Quis non paedicet si, Line, vera refers?

166. DE EODEM
Orabam frustra, frustra ieiunus agebam,
Nil opis in donis, nil erat in crucibus;
Nam tanto diris gravius tentabar ab umbris.
Sed nunc paedico: daemones aufugiunt.

167. DE EODEM
Infesti possent qua daemones arte fugari,
Nemo prius norat; nunc Linus edocuit.

168. DE EODEM
Ite procul supera lapsi de sede maligni;
Formosus nostro est Troilus in gremio.

169. IN EUNDEM
Interpres, Line, codicum sacrorum,
Francisci rigidam secute sectum;
Audires mea forte confitentem
Dum me crimina; saepe non negavi,
Lascivo cubuisse cum cinaedo.
Tu zelo, ilicet, ac furore plenus,
Clamasti subito per omne templum,
Cur tantum facinus miser patrassem?
Hoc egi, Line, non libidinose,
Sed tetros uti daemonas fugarem.

170. DE THESPI
Coepit sordidus ore faeculento
Plaustris carmina vectitare Thespis.

171. DERIDET EUNTES ROMAM AD IUBILAEUM
Mille quadringentis Hyperion aureus annis
Adiicit haec decimae tempora Olympiadis,
Natus ut aeterni, qui condidit omnia, patris,
Prodiit intacta virgine factus homo.
Nunc propius quaerenda salus, et ac aethera clarum
Vilibus e terris maxima porta patet.
Iam Zephyri et Boreae gentes, Occasus et Arctos,
Omne quod hinc Tanais claudit et inde Tagus,
Romam festinant, et confluit orbis in Urbem,
Nec capiunt ipsae millia tanta viae.
Nescio credulitas haec si sua proderit ipsis,
Hoc scio: Pontifici proderit illa satis.

172. DE EODEM
Hispani, Galli, Sclavini, Teutones, Hunni,
Clavigeri petitis limina sancta Petri.
Quo ruitis stulti, Latios ditare Telonas?
Salvari in patria siccine nemo potest?

173. DE EODEM
Iam fora cuncta viris, meritoria cuncta replentur
Agmine tam denso barbara turba venit.
Ipsum divitiis nullus non caupo lacesset
Cosmum, si talis proximus annus erit.

174. DE CAUPONE QUI ANNO IUBILAEI DITATUS EST
Pastor veris opes, aestatis carpit arator,
Vinitor autumni, lenta quiescit hiems.
Nec nisi raro capit quicquam piscator et auceps,
Coponis nullo tempore lucra vacant.

175. DE EODEM
Nec mercatori, nec nunc ego bella gerenti,
Nec nautae invideo, nec, Macer, agricolae,
Nec medico, nec causidico, nec, crede, poetae,
Coponi multum sed, Macer, invideo.

176. DE EODEM
Utere, copo, tuo, nunc utere, si sapis, anno,
Quam longe distant altera lustra decem.

177. GALEOTTI PEREGRINATIONEM IRRIDET
Cur et tu, rogo, cur, poeta cum sis,
Parnasi tamen arce derelicta,
Cum capsa, Galeotte, cum bacillo,
Romanam peregrinus is in urbem?
Hoc plebs credula gentium exterarum,
Hoc larvas solitum timere vulgus,
Hoc turbae faciant hypocritarum.
Tu senti mihi, quod putavit olim
Vafri callidus Euathli magister,
Aut Divum Theodorus abnegator,
Vel sectae pater ille delicatae,
Summum qui statuit malum dolorem.
Sin devotio iam beata cordi est,
Si torto iuvat ambulare collo,
Cuncta et credere, quae dies per omnes
Rauca praedicat altus e cathedra
Albertus pater et loquax Rubertus,
Gaudens lacrymulis anicularum;
Dilectis, age, dic valere Musis,
Sacras rumpe fides, et alma Phoebi
Claudo carmina da fabro Deorum.
Nemo religiosus et poeta est.

178. DE MARCELLI TROPHEO
Rettulit hos late victis Insubribus angues
Marcelli nuper bellica dextra ducis.
Exuviae domitum testantur fortiter hostem;
Accipe, Sancte Leo, civis opima tui.
Qui modo vibrantes trifidas, qui guttura linguas
Fundebant celsis sibila dira iubis,
Collecti in parvos cristis languentibus orbes
Servitura tuo colla dedere iugo.
Talia Virromari tergo detracta ferocis
Obtulit Iliadae Claudius arma patri.

179. AD AENEAM SYLVIUM
Si Bilbitani tibi sunt epigrammata vatis,
Protinus huc ad nos, fac precor, illa volent,
Nonne vides quantos moveat Fortuna tumultus?
Nec sperare sinat nos meliora timor?
Tempore sollicito tragicos deponere luctus
Convenit, et levibus pellere maesta iocis.

180. RESPONSIO
Causaris senium, ne mecum carmine certes,
Sed plus eloquio pectora cana valent.
Aptior est tirone rudi veteranus in armis,
Certius et vitulo taurus aratra movet.
Nos petimus, tu summa tenes; spes lubrica nobis
Spondet adhuc, quod iam res dedit ipsa tibi.
Nec dum Pegaseis te Cynthius arcet ab undis,
Non vox refrixit, non lyra muta silet.
Ergo cave, ne qua cupis excusatus haberi,
Accuses illa te ratione magis.
Quod Bilbitani rogitavi epigrammata vatis,
Suspecta est, video, nostra iuventa tibi.
Crede, precor, melius! relegi non improba possunt,
Lascivos, oculo praetereunte, modos.
Ille quidem gressu profugo mea castra petivit,
Sic tamen, ut redeat, cum revocabit herus.

181. EIUSDEM AD EUNDEM
Desine, quaeso, meas, Aenea, poscere Musas
Auribus et dignas esse putare tuis.
Non radios Phoebus Lunari sumit ab umbra,
Nec petit a rivis maxima Tethys aquas.
Adde, quod Italiae veni novus hospes ab oris,
Nec, si quod lusi, me comitatur opus.
Ipse tuos potius nobis transmitte libellos,
Nec dubites, censor non ero, lector ero.

182. AD PETRUM
Quid tibi, Petre, meo tulerim, scitaris, ab Istro;
Quod pridem e Cypro, tu mihi, Petre, tua.

183. DE SE IPSO
Sextus hic et decimus vitae mihi degitur annus,
Narravit nato si modo vera parens.
Septimus incipiet Septembres ante Calendas,
Si modo producant tres mihi fila Deae.

184. IN CRUDELEM PRAETOREM
Quis Sulla hoc sanxit? dudum reus in cruce pendet,
Praetor nunc demum trista tribunal adit!
Nunc demum miseri causam cognoscit inanem!
Quid prodest, si iam pareat innocuus?
O Theta infandum! iura o praepostera dirae
Legis et Arctoi moribus apta poli!

185. DE AMBROSIO
Mentiris, Theodore miser: sunt Numina coelo,
Nec vacat omnino regia celsa poli.
Nil sentis, Epicure: dii mortalia curant;
Nec frustra in terras fulmina torta cadunt.
Numina, clamemus, sunt et mortalia curant,
Pendentem postquam cernimus Ambrosium.

186. IN MALCUM
Ieiunam tolerare sitim, sudare sub armis,
Frigus et insani caumata ferre canis,
Cum belle possis haec omnia, non potes illud.
Ne, facias, male sit, cum bene, Malce, tibi est.

187. IN DIONYSIUM
Perpetuis totus, Dionysi, sordibus horres,
Hoc vera dignum religione putas.
Nimirum porco non esset sanctior ullus,
Si faceret quenquam sordida vita probum.

188. IN PHILIPPUM
Esse meum mihi te dicebas saepe Philippum.
At tu, iam video, Pseudophilippus eras.

189. AD GEORGIUM
Nil mihi das, quando tristi das fronte, Georgi,
Larga suam faciem debet habere manus.

190. AD PAULUM
Occurris quoties, toties me, Paule, salutas,
Ut resaluteris scilicet ista facis.
Quindecies una si fias obvius hora,
Consuetum repetis sedulus officium.
Si quando in summa scribo meditorve fenestra,
Clamatum e platea semper avere iubes.
Sic vaga sollicitae pereunt meditamina mentis,
Avolat et cerebro pulsa Thalia meo.
Ni fallor digitis, hodie centesima nobis
A te dicta modo est, et puto, quinta salus.
At nobis esset vitam satis una per omnem,
Ut superent Pylios tempora nostra dies.
Dum queror, ecce iterum misero fers, Paule, salutem,
O quam te longe, Paule, valere velim!
Parce, precor, tenero capiti, et crudelia differ
Taedia; sic semper sit tibi, Paule, salus.
Quodsi forte placet numero certare salutis,
More potes vulgi dicere mille semel.

191. IN GRYLLUM
Socratis effigiem damnavit Zopyrus olim,
Quid si vidisset, pessime Grylle, tuam?

192. AD URSUM
Urse, rogas, Ocni fuerim quot in urbe diebus?
Septem perpetuis noctibus urbe fui.
Quippe ubi continue nebulis latet obsitus aër,
Illic auctore te quis locus esse potest?

193. AD BARTHOLOMAEUM
Mutua da septem; superos et sidera testor,
Semper debebo, Bartholomaee, tibi.

194. CUIDAM PETRO
Ante revertetur tepidos Hyperion ad ortus,
Excipiet stabilem Tethyos unda polum,
Riphaeis nivibus canescere desinet orbis,
Nullus in Oceani gurgite piscis erit.
Mella ferent rupes, quercus producet aristas,
Quam meus in Petrum diminuatur amor.

195. PRO CONVIVIO, AD PHILIPPUM BIBIUM
Quas tibi pro tanto referemus munere grates?
Quae dabimus meritis praemia digna, tuis?
Tu decus es Bibiae lumenque propaginis ingens,
Tu patriam insigni laude sub astra feres.
Urbs Genuae semper tanto exultabit alumno,
Et quondam Idaliae Cypros amata Deae.
Rerum opifex summus tibi det quaecunque rogabis,
Et tribuat factis praemia digna tuis.

196. AD BARTHOLOMAEUM
Non idcirco fidem laesi, quod credita nondum
Persolvi; laedam, si data reddidero.
Nam bene si memor es: semper debere, nec unquam
Reddere juravi, Bartholomaee, tibi.

197. AD ORNITUM
Ibim cerva, canis Cyrum, lupa nutriit illos,
Quos gravida armifero Silvia Marte dedit.
Par Dis cura tui fuit, Ornite; nam tibi parvo
Admovit mammas sus lutulenta suas.

198. AGIT GRATIAS SIGISMUNDO MAZONO
Ocius ite Deae, celeres, precor, ite Camenae,
Corripe dulcisonam, pulcher Apollo, lyram;
Et tot Mazono, pro munere, reddite grates,
Quot tenues umbras regia Ditis habet.
Quot flores pratis, quot sunt super arbore frondes,
Quot fulgent rapido sidera fixa polo.
Aequoreum flavis quot abundat litus harenis,
Quot gignit rabidas terra Libyssa feras,
Et quot in Adriaco versantur gurgite pisces,
Quot gerit horrentes Pannonis ursa pilos.

199. IN LUPUM FALLACEM
Fert aliud Leucon, aliud Leuconis asellus,
Dicere, si memini, Graecula turba solet.
Forsitan ista tuos tangunt proverbia mores,
Nam, Lupe, mens aliud, quam tibi lingua gerit.

200. IN LUPUM
Mutua dissimules cum solvere; munera mittis;
Redde meum primo, da, Lupe, deinde tuum.

201. IN OVILLUM
Esse super terras si quis genus Acephalorum
Haesitat, is vultus cernat, Oville, tuos.
Nam tibi tam parvum caput est, ut sit prope nullum,
At minor et nullo est sensus, Oville, tibi.

202. AD ANTONIOLUM PLACIDUM
Marsupium nummo, nummus custode crumena
Indiget; hoc etiam munera nostra probant.

203. IN HODUM
Pomorum genus est, quae turpia, sed bona dicunt,
Tu dici bellus, sed potes, Hode, malus.

204. IN LADVANCUM
Est, mollis Ladvance, tibi tam mascula coniux,
Uxoris possis uxor ut esse tuae.

205. CYMINOPRISTES
Quid nam sit, rogitas, cyminopristes?
Tu, Paule, es proprie cyminopristes.

206. AD RUFUM
Cum domus arsisset penitus tibi, decidit imber,
Agnoscis liquido, iam puto, Rufe, deos.

207. IN DEMETRIUM
Morio Demetri, nempe intellecta patescit
Ars tua, deprenso fallere parce dolo.
Nam sapis, immo equidem plus quam sapis: omnia lustras
Tu loca, nec te usquam lauta culina latet.
Mentiris, numos poscis, dicteria dicis.
Qui facit haec, non est morio, sed nebulo.

208. IN EUNDEM
Fingis te, miser, esse morionem,
Vivas scilicet ut labore nullo.
Nobis morio non tamen videris;
Nunquam morio taliter iocatur,
Nullus morio litigare novit,
Nescit morio corrogare numos,
Nil non morio praestat exigenti,
Quicquid praecipio, statim facessit,
Quicquid porrigo, corripit libenter:
Tu structae petis unctiore mensae,
Turdos, sumina, Phasidas, botellos;
Lambis crustula, devoras placentas,
Nec potas, nisi de priore musto.
Quare morio verus est habendus,
Qui te censeat esse morionem.

209. DE UVA
Est simul et potat, qui dulci vescitur uva,
Hoc tibi, sed solo, cedit, Ïacche, Ceres.

210. DE FRANDO NAUFRAGO
Naufragus Eridani dum Frandus mergitur undis,
Siccine me miserum fata necatis? ait.
Si fueram liquida periturus morte, perissem
Per latices potius, dulcis Ïacche, tuos.

211. DE MANCO
Arva fodit mancus, regit et iumenta flagello.
Redde manus illi: desidiosus erit.

212. AD LAURUM
Mortem, Laure, times? frustra mors, Laure, timetur,
Sive Platon verum, sive Epicurus ait.

213. IN ANELLUM
Donec, Anelle, tibi solus portabat asellus
Flava volubilibus farra terenda molis,
Nunquam iusta domum misero mensura redibat,
Aut erat externo semine mixta ceres. Hoc et
Praetori longo narrare libello,
Vicino et memini te mihi saepe queri.
Sed nunc egregiam vafer invenisse videris,
Qua caveas posthac talia damna, viam.
Nam custos coniux molitoris furta dolosi
Servat, et ad saccum pulverulenta sedet.
O quam falsus homo es! cui credere granula centum
Non potes, uxorem credere, Anelle, potes?

214. AD LAZARUM
Valde crassus homo es, crebro mi, Lazare, dicis.
Qui te non novit, Lazare, crassus homo est.

215. UBI ASINI EXONERANTUR
Dura, viatores, deponite pondera lassi,
Nam iubet hic asinos exonerare locus.

216. AD GRATIANUM
Fregisti mihi sinciput misellum,
Dum mecum male, Gratiane, ludis,
Ac fortis nimium cupis videri.
Nunc laesum miseraris, et cruentam
Plagam, tutemet alligare tentas,
Errorem petis et tibi remitti.
Sed tristes remove procul medelas,
Non, caeso veluti prius catello,
Collum postmodo mulceas et aures.
Tangi carnificis manu recuso.
Non sum Telephus, ut lever per hostem,
Nolo sis mihi, Gratiane, Achilles.

217. AD RUFUM
Scripta quod et ludunt et amant mea, Rufe, modestis
Illa placere negas? pluribus ergo placent.

218. AD PAULUM
Cum dare non valeas quantum petit improba Lais,
Iudice me, frustra, Paule, Corinthon adis.

219. IN CYPRIANUM
Quod toties ficta tua velas ora figura,
Non solo facis hoc, tu Cypriane, ioco;
Sed magis ut foedus tali sub imagine vultus
Deliteat; larvam sic tibi larva tegit.

220. CONQUERITUR DE SUA INOPIA
Nec remanere queo, sed nec discedere possum,
Talia iussa vocant, talia vincla tenent.
Pressus in angusto quid agam? quae Numina clamem?
Sunt, puto, sed miseris dura favere negant.
Te precor, affer opem, Mutinae placidissime praesul,
O decus! o Musis, prime patrone, meis!
Non tamen aut Boreae pulsurum flabra cucullum,
Aut mulae posco mollia terga tuae,
Nec frenum, aut sellam, nec quicquam tale; quid ergo?
Debeo Guarino pauca; fide iubeas.

221. IN LIPPUM
Mendicissime de meis amicis,
Si censum tibi, Lippe, dent equestrem,
Mensores levium Dei bonorum,
Iam nunquid eris memor sodalis?
Vel centum tibi mutuabo numos,
Nec totis, ais, exigam Kalendis.
Nolo sim tibi, Lippe, tam molestus;
Istud, nunc quod es, esse persevera.

222. EPITAPHIUM HOMERI
Mole sub hac situs est Heroum orator Homerus,
Qui transis, dicas: summe poeta vale.

223. PRO CONSTANTINOPOLI DIRUTA
Concidit antiquae Byzantion aemula Romae;
Heu peragunt quales lubrica fata vices!
Sub Constantino nomen sublime paravit,
Sub Constantino depopulata perit.
Nomen idem geminum miserae sibi praestitit omen,
Funestum nunc est, quod fuit ante bonum.

224. DE ARQUADA
Arquada Euganeos inter celeberrima pagos,
Quondam Antenorei quos tenuere Phryges;
Quamvis pulchra situ, quamvis sis ubere felix,
Nec tua morbiferum noverit aura canem;
Inde tamen longe major tibi gloria surgit,
Vatis Petrarchae sancta quod ossa foves.

225. AD GALEOTTUM PRO DONO QUODAM
Pectora si magnum redolerent nostra Maronem,
Divinusque meo sub corde lateret Homerus,
Et mea centenis resonarent guttura linguis:
Vix, Galeotte, tibi meritas persolvere grates
Munere pro tali facundia nostra valeret.
Tot tibi sint igitur grates, quot litus harenas,
Tmolus habet vites; maturas Gargara messes,
Dulcis Hymettus apes, vastas Hyrcania tigres,
Quot gruibus Strymon, niveis palus Asia cygnis,
Glandibus Epirus, quot abundat frondibus Ide,
Quot fluvii pisces, quot sidera stellifer axis,
Terra feras nutrit, volucres agitabilis aër,
Quot segetes aestas, vernalia tempora flores,
Quot pater Autumnus dulces in vite racemos,
Humantes pluvias quot bruma novissima gignit,
Irrigui pictis quot abundant floribus horti,
Arboribus montes, maturis frugibus agri.
Ergo vale, et nostri reminiscere semper amoris.

226. AD MARCELLUM
Non ego te idcirco vatem, Marcelle, negarim,
Vulgares numeros quod tua Musa sonat.
Quid refert qua quis scribat bona carmina lingua?
Laudamus mutam, si bene cantat, avem.

227. MANUELI
Accipe quaeso tui munuscula parva Ioannis,
Exhilares frontem, dum capis, ipse tuam.
Ante tamen nobis memor esto ignoscere, quod non
Redduntur meritis praemia digna tuis.

228. AD LIBROS SUOS
Vos, Ovidi, Lucane, Maro, si forte potestis,
Mutua praestetis bis mihi, quaeso, decem.
Cessatis? iam vos saxo Iudaeus habebit,
Qui servat magnae, lintea iuncta, viae.
Istic ignavi tineas et pascite mures,
Nil opus est vestris nunc mihi carminibus.
Nunc mihi opus numis; quarto vos mense videbo,
Venerit interea si quid ab Hungaria.

229. DE VITAE MUTATIONE
Sat cuivis semel est habitum mutare priorem;
Felices! quibus id contigit in melius.

230. TETRASTICHON IN BORSUM
Ipse suas laudes toto memoratus in orbe
Ponat Alexander, ponat et ipse Titus;
Gaude Estense genus! foelix Ferraria gaude,
Maior Alexandro, maior et ille Tito est.

231. DE IACTURA VITAE HUMANAE
Nocte cadente orimur, nihil anterioris habentes
Temporis, excepit nos simul alma dies.
Semper et hesterni vitam deperdimus aevi,
Principium reliquae lux modo nata facit.
Esse tibi multos senior se dixeris annos,
Nam de praeteritis nil hodie retines.

232. MARTINO PHILECTICO
Magna tuis ficis scribis me bella minari!
Nescio quid de me suspicionis habes.
Non vox nostra tibi, non lancea missa duellum
Indixit, pugne nullaque signa dedi.
Si quis avet tecum certamen inire vorandi,
Adversus illi dentibus hostis eas!
Me parce ad tales, Martine, lacessere pugnas,
Dedecet ingenuos vincere ventre viros.

233. IN FORMOSUM NOMINE BALTHASAREM
Cum tibi sit facies, qualis Iovis alite rapto,
Convenietque tuis moribus ipsa Charis.
Tertia si extremae vanescens littera cedat,
Rectius etrusco nomine dictus eris.

234. IN TRES CARDINALES CAMERARIOS
Exstincto vitulo, vivo bove cornua praesunt,
Roma, tibi: en facta es altera Pasiphaë.

235. IN MONOCULUM PRAEFECTUM URBIS
Vaccam oculis centum Argos custodire nequivit:
Quomodo erit custos nunc tibi, Roma, Cyclops?

236. IN URBEM ROMAM
Roma diu medicis male sana immitibus usa est,
E medicis diram decidit in phrenesim,
E phrenesi rigidum in montem delata, verendum est,
Ne rigido e monte praecipitata ruat.

237. MOLZAE
Dux Pharia quamvis iaceas inhumatus arena,
Non ideo fati est saevior ira tui.
Indignum fuerat tellus tibi victa sepulchrum,
Nec decuit caelo te nisi magno tegi.

238. ROGAT MAGISTRUM GREGORIUM, UT INCEPTAM CUIUSDAM FONTIS DESCRIPTIONEM
Te precor, inceptum peragas describere fontem;
Quid facit in mediis ancora fixa fretis?
Certe erit optatos melius contingere portus,
Irrita ne media vela morentur aqua!

239. AD NICOLAUM SCHOLAM
Dum, Nicolae, tuos cuperemus adire penates,
Intempestivus decidit imber aquis.
Postmodo purgato melius cernemus Olympo,
Cum clarus pulsis nubibus axis erit.
Ausonium interea nobis huc mitte, precamur,
Si iam forte tuas contigit ille manus. Vale.

240. AD CAROLUM
Irrita si nostram non fallit opinio mentem,
Pegasei cultor, docte Carole, chori,
Hisce tibi verbis me conciliare solebas,
Cum novus inter nos incipiebat amor:
Si quid opus fuerit, si quid tibi forte iubebit,
Arbitrio nobis utere, Iane, tuo:
Dura licet iubeas, non tantum dura iubebis,
Quae pro te merito defugienda putem.
Efficiam quodcumque voles, quodcumque rogabis
Et dabitur precibus nulla repulsa tuis.
Iusta tibi dignas persolvant numina grates;
Nil peto, nil abs te, care Carole, rogo,
Hoc praeter, labris ne figas oscula nostris;
Cuncta dabis certe, si minus illa dabis.
Quippe tibi tetri putet malus halitus oris,
Et subito nares suffocat ille meas.
Non gravius redolent centena cadavera, nec qui
Ex Acheronteis fontibus halat odor;
Ergo sulphureas malo sentire mephites,
His etiam si quid tristius esse potest.
Mille ego me capras, mille olfecisse recordor
Ante capros, animam non queo ferre tuam.
Saepe tuis virides marcent afflatibus herbae,
Et quae praetereunt emoriuntur aves.
Ite procul volucres, tenuem quae carpitis auram,
Hic scatet infestis ater Avernus aquis.

241. AD RUFUM
Scripta quod et ludunt et amant mea, Rufe, modestis
Illa placere negas? pluribus ergo placent.

242. IN CINAEDUM
Nec vis nec poteris, cinaede, tangi,
Dico, non poteris volens, cinaede:
Es totus quia nil nisi foramen.

243. IN QUENDAM
Aversam Glycerem premeret dum Cinna, cavernae
Fluxit ab alterius parte soluta Venus.
Miranti sic illa: "Retro percussa refundit
Pyxis odoratum parte priore piper."

244. DE VULVA URSULAE
Blanda est lingua tibi, mollis caro, vultus honestus,
Ante opus et nobis, Ursula, tota places;
Cum vero incubui, tum laxo mentula cunno
Incidit, ut cunnum nec subiisse putet.
Non latus aut fundum sentit, velut aëre nudo
Palpitet, in liquidis vel spatietur aquis.
Sed vasto infelix late bacchatur hiatu,
Ac frustra in votum nititur aegra suum.
Nec vibrare nates, aut stringere brachia prodest,
Alta nec in scapulas tollere crura iuvat.
Conatus pereunt, perit omnis sudor anheli
Pectoris, et ruptis ilibus ossa dolent. Dii
tibi vel tollant quo digna videris amari,
Vel tribuant possis, Ursula, quo futui.

245. DE EADEM
Quantus ad aethereum, coeli suspectus, Olympum,
In praeceps tantum bis tibi vulva patet.
Huius non toto, sentirem Cerberon, antro,
Non Stygis hanc obeant flumina tota novem.
Haud illinc, Castor fraterna morte, redisset,
Virtute Alcides, carmine Threicius.
Si sciat hoc rector Superum, qui iactat ab alto,
Facta Pyracmonia, tela trisulca, manu.
Hac et Aloidas geminos demergat abysso,
Huc pariter Coeum trudat et Iapetum.
Si Parnasiacae, sciat hoc, Deus incola, Cirrhae
Vulture rodendum, porrigat hic, Tityon.
Nec quinquagenis immanem faucibus hydram,
Ipse alio, Pluton mallet hiare, loco.
Omnia sed quamvis concurrant monstra, nequibunt
Dimidia cunnum, parte replere, tuum.

246. DE VULVA URSULAE
Totus devoror Ursulae barathro,
Alcide, nisi subvenis perivi.

247. DE EADEM
Taenarias videor fauces, alta ostia Ditis
Ingressus, quoties, Ursula, te futuo;
Tam patet inguinei siquidem descensus Averni;
Sed revocare gradum plurimus inde labor.
Nam quanto pressi magis, hoc magis atra vorago
Panditur, et late cedit inane Chaos,
Quod caperet teneri, coëuntia semina, mundi,
Quo possent atomi pervolitare leves.
Nec tantum penem, sed testes, ilia, lumbos,
Devorat, ac pariter brachia, crura, caput.
Pridem me trepidi, planta eduxere, ministri,
Tractus ab Alcida Cacus ut ante fuit.
Desine iam miseros, Erebo deducere manes,
Amplius hic barathrum, Pliade nate, patet.

248. AD TELESPHORUM CINAEDUM
Lis magna est nobis, formose Telesphore, tecum,
Non tamen illa foro, verum agitanda toro.
Quid frustra ambigimus? testes admitte, probabo.
Nec tibi magnus erit succubuisse dolor.

249. AD LUCIAM
Quid nos, Lucia, temnis et repellis?
Nunquam displicuisse me puellae,
(Sic vivam et valeam) recordor ulli.
Quodsi credere forsitan recusas,
Magnis testibus approbare possum.

250. DE EADEM
Astutus modo Luciam sodalis
Miri fraude nova doli subegit.
Nasum, qui sibi non satis tumebat,
Nam crabronibus obtulit notandum.
Sic dum turgidus ore subrubenti,
Transire assimulat, vocatus ultro est.

251. DE LUCIA
Cum sese nobis futuendam Lucia praebet,
Dum fero sublatos, ad mea colla pedes,
Terribilem foedo misit de podice bombum,
Qualiter aestiva fulmina nube crepant.
Territus avertor, digitis simul obstruo nasum,
Vena retenta cadit, cogit abire pudor.
Lucia, nulla tuo, contingent gaudia, cunno,
Tam male moratus, si tibi culus erit.

252. IN EANDEM
Lucia, vis futui; faciam, sed lege sub illa,
Ut teneas culi, murmura foeda, tui.
Spondes; non equidem credo, nisi pignora ponas;
Sed nec sic credit mentula nostra tamen.

253. IN LUCIAM EANDEM
Dum iuvenes poppysma rogant, tu, Lucia, nasum
Inspicis, et quantum prominet ille, notas.
Hoc perpendiculo virgas metire viriles,
Hic tibi pro palmo est scilicet, et cubito. Si
placuit nasus, placet illico mentula, amantis,
Nec plus blanditiis addita dona valent.
Nil iam in te, lenone opus est, nil arte magistra,
Lenonis vires nasus et artis habet.
Nec nisi nasatus tecum decumbit adulter,
Ut iam ego me fieri rhinocerota velim.
Lucia, crede mihi, multum prognostica fallunt,
In me nam certe regula vana tua est.

254. DE LUCIAE PROGNOSTICO
Fecit Virgilius prognostica, fecit Aratus
Praesciat unde imbres rusticus, unde notos.
Hoc iuvenes, vestris, prognosticon addite libris,
Quod nec Virgilius, sed nec Aratus habet.
Pisaeo a stadio doctissimus ille sophorum,
Mensuram plantae repperit Herculeae;
Lucia cum nasum cuiusquam mensa videndo est,
Inguinis extemplo coniicit inde modum.
Vel physiognomon es, Lucia, vel geometres,
Tale magisterium sola mathesis habet.

255. IN MERETRICEM LASCIVAM
Cum ventrem ventri, femori femur, ora labellis
Conserui, et cunno mentula delituit,
Principio cunctas vincis lasciva puellas,
Nequitiae, et cedit nostra libido, tuae.
Amplexus hederas superant, et basia conchas,
Nec deest officio, dextera, lingua, natis.
Postquam effusa tibi est nimium festiva voluptas,
Iam satis est, clamas, Lucia, iam satis est!
Quid medium praecidis opus? quid inepta repugnas?
Expecta, nondum, Lucia, defutui.

256. AD ANTONIUM MARIAM
Sensimus, Antoni, Romanam pergis ad urbem,
Felices, dextro sidere carpe, vias.
Sed quoniam Romae pollet tua plurima virtus,
Est tibi cum summis, gratia magna, viris,
Te norunt omnes et amant; te maximus unum
Praeses Romanae diligit Ecclesiae,
Quare age cum dominam terrarum intraveris urbem,
Ne mea Lethaeis, nomina trade, vadis.
Esto memor Musae, quae te cecinitque canetque,
Succurrant animo, munera nostra, tuo.

257. IN UGONEM
Divitior cum sim, cum sim te iunior, Ugo,
Sanguinis et clari nobilitate prior,
Cum melius cantem, cum pulchro pectore praestem,
Cur dat nulla mihi? cur tibi nulla negat?
An te tam gratum fecerunt balnea nuper?
Nempe illic multis mentula visa tua est,
Memmula, Sileni quantam nec vector habebat,
Hellespontiaco, mentula digna, Deo.
Nimirum huic omnes devovere puellae,
Haec premit, haec dotes obruit una meas.

258. IN PINDOLAM
O scelus! o facinus! quare mihi saepe solebas
Pindola, blandiri, iam scio, iam video.
Quippe meum, pudet heu! paedicas ecce sodalem,
Nam sic praeceptor nominat illud opus,
Quando incurvati pueri fodit inguine culum
Major, et obscenis turpe tremit natibus.
Istud idem tu nempe mihi patrare volebas,
Hinc illae illecebrae, dona et amicitiae!
Nil tibi nobiscum, nil nobis, pessime, tecum
Iam tua sunt etiam munera amara mihi.
Reddo datos calamos, malesvadas reddo papyros,
Quin et, si possim, poma comesa vomam.
Vana loquor, nihil ille rubet, nihil improbus horret,
Mulcet adhuc blanda sed mea colla manu.
Desinis? an clamo: succurrite! Pindola nunquam
Dat requiem! vel sic, o scelerate, fugis.

259. (EPIGRAMMA)
Nam vicia ipsa uno vel tota apprendere captu
Perfacile est, via prona patet, nec longius absunt.
Pro lare virtutes sudorem aeterna locarunt
Numina, longa illuc et praeceps semita ducit,
Aspera et inprimis, sed cum stetit arce suprema,
Quae modo dura fuit, facilem se praestat eunti.

260. FRAGMENTUM
Tum subiti sonitus et clamor et horrida matrum
Lamenta, abstruso gaudet procul hostis in antro.

261. FRAGMENTUM SINE LEMMATE
Quantum nec Titus Anthia flagravit,
Nec Marusius arsit Angelinam,
Nec Lauram Sicula satus Panormo.
Anthia pulchra Titum, Jovianum Cinnama torquet,
Aut odorati strue cinnamomi.

262. AD ANTIMUM
Quid frustra miseros vitta tegis Anthyme canos,
Celari nequeunt tussis, amor senium.

263. DE THALETE AB ANU IRRISO
Hauserat, intentum stellis, scrobs caeca Thaletem,
Cum super illudens talia dixit anus:
Tu, qui fata aliis te pandere posse serebas,
Nescisti vitae fata videre tuae.

264. DE LEPORE ET VULPE
Dum lepus instantes cursu effugit Umbros,
Vulpinam subito vanuit in foveam.
Cui vulpes; Vos qui pedibus sic fiditis, inquit,
Cernite quam lentum plus valet ingenium!

265. IN PUMILIONEM
In latebris habita, ne te petat oris acuti
Cuspide Pygmaeus, grus inimica, viris.

266. DE PHRYNE, A QUA THEBAE RESTITUTAE FUERUNT
Quas ut Agenorides fundarat Apolline Cadmus.
Amphion dulci carmine munierat;
Restituit stratas, Phryne meretricula, Thebas,
Dum peritur multis, candida forma, procis,
Risit Vitisator, contra at Tirynthius heros;
Nunc, inquit, vere moenia nostra jacent.

267. DE POMPEIO MAGNO
Magnus, magnorum modo maximus ille Quiritum,
Nuper habens aras, nunc caret et tumulo.

268. DE POMPEIO MAGNO
Quod nuper Magni, quod erat simul orbis et urbis,
Obtulit ut socero perfida dextra, caput;
Ingemuit Caesar; sed nec Fortuna videndo
Laeta fuit, quamvis Caesariana foret.

269. CUR AETATEM EXUANT SERPENTES, CUM SENIO INTEREANT HOMINES
Ab Iove perpetuam, mortalis turba, iuventam
Cum peteret, vanas audiit ille preces.
Impositum tardo, reserabat munus, asello,
Ad liquidas, sitiens flexit asellus, aquas.
Non, ait, inde bibes, servator gurgitis hydrus,
Quae portas dorso, ni mihi dona dabis.

270. DE XERXE ET TITO
Duxerat et Xerxes Medos in Achaida terram,
Duxit et Ausonidum belliger arma Titus;
Ille sed Inachidas missurus sub iuga, venit;
Hic tibi demturus, Graecia, triste iugum.

271. DE TROIA EVERSA ET ROMA IMPERANTE
Cum gravis Herceas Priamus procumbit ad aras,
Summus sit Lachesis, sit cruor iste Phrygum,
Nam procul Ausonios portus Aeneia classis
Iam subit aeternae principium patriae.
Quam bene, Troia, iaces, de cuius tanta ruinis
Urbs oritur, mundi quae tenet imperium.

272. DE ACHILLE
Rector bellipotens, sub terris sicubi sentis,
Salve, et pro patria, quaeso, resurge parum;
Civibus innumeris en! Pergama sacra coluntur,
Haud tibimet paribus, sed tamen egregiis,
Thessalia at nulla est; accede, et dicito Achilli,
Legibus Aeneadum Thessala regna premi.

273. COMPARATIO TROIAE ET PHOENICIS EXUSTI
Non secus e Phrygiis surrexit Roma ruinis,
Morte sua Phoebi quam reparatur avis.
Nam simul ac fessam solvit longaeva senectus,
Rursum e reliquiis, nascitur illa, suis.
Sed phoenice tamen melius iacet Ilia tellus,
Maiorem cinis hic reddidit, ille parem.

274. DE SUPERBIA XERXIS
Per freta dum pedibus, per summa cacumina remis
Eoum Xerxes improbus agmen agit;
Confusas rerum leges natura gemebat.
Cum dedit hos sacro Iuppiter ore sonos:
Pone metus, aliter quam nunc venit, iste redibit,
Pensabit Salamis dedecus omne tuum.

275. VERBA ANDROMEDAE, PUGNANTE DIVERSUS CETUM PERSEO
Me miseram! quae triste manet fortuna duellum?
Cur mea nunc gravius quam modo corda pavent?
Haerebam duris, fateor, minus anxia saxis;
Propugnator adhuc cum mihi nullus erat.
Ipsis cum vinclis utinam fera monstra vorassent
Me prius, huc volucrem, quam tulit iste, gradum!
Indefensa quidem, sed certe sola perissem,
Nec noster cuiquam letifer esset amor.
Nunc timeo pereat ne insons, servare nocentem
Dum studet, et pietas sit sibi causa necis.
Quid tibi nobiscum pulcherrime? non ego mater,
Non ego sum coniux, non tua cara soror;
Ut tanto nostram quaeras discrimine vitam.
Impulsus non vi, non prece, non pretio.
Vel forsan nostrae movit te gratia formae.
Haud ego sum tanti, nec genus omne meum.
Me satis permitte meis, tu sospes abito,
Quae secet aerias est tibi penna vias.
Dum loquor e mediis ter se ardua sustulit undis
Bellua, ter fuso, contigit astra, salo.
Heu! quam vix diros fugit celer ales hiatus,
Quam paene occasus, occidit ante, meos.
Dii, si quos lingua, genitrix non laesit, iniqua,
Hoc vos iam solum, vivat ut ille, rogo.

276. AD NUMMOS
Palponum patres, curarum pignora nummi,
Vos habuisse, timor; non habuisse, dolor.

277. E GRAECO
Nudus humum scandi, nudus terrae ima subibo,
Quid frustra afflictor, nuda suprema videns?

278. DE AGNA, QUAE PAVIT LUPUM
Agna lupum pasco propriis invita mamillis,
Pastoris fatui sed iubet imperium.
Nutritus per me, rursus, scio, saeviet in me,
Vertere naturam gratia nulla potest.

279. E GRAECO
Tu, qui nocturnum tentas accendere lychnum,
Ne silicis venas quaerito, neve focos.
Cor tribuet nostrum lumen tibi, nam mea saevis
Flammavit facibus pectora durus amor.

280. E GRAECO
Nullus Amor Deus est, hominum sed prava voluptas,
Praetendit vitio Numinis arma suo.

281. DE CUPIDINE PHARETRATO
Ture pharetratum quidam formavit Amorem,
Hunc, quae saepe Deum sentit et ipse pater.
Vulcano obiicitur tandem, qui debuit olim,
Non nisi flammarum tabe liquefieri.

282. DE AMORE
Ad fontes quidam tornatum erexit Amorem,
Dum putat has unda extinguere posse faces.

283. DE GRATIA
Gratia cum properat, fit dulcior, ast ubi tardat,
Tota perit, nec iam nomine digna suo est.

284. VENUS AD PALLADEM
Tu quid me Venerem Iovis edita vertice virgo,
Laedis? et arripiens praemia nostra tumes?
Esto memor quod me, frondenti nuper in Ida,
Non te, formosam censuit ipse Paris.
Hasta tua est et parma; meum, Tritonia, malum,
Sunt isti malo pristina bella satis.

285. PTOLEMAEUS
Novi ego mortalem, nec me esse ignoro diurnum,
At cum sidereas, mente requiro vias,
Non iam tellurem pedibus contingo, sed alma,
Cum Iove discumbens impleor ambrosia.

286. VERBA TROIAE AD PALLADEM
Parce, precor, Pallas; colui nam semper honores,
Aureis in templis, Troia misella, tuos.
At tu me vastas, et pomi unius ob iram,
Decerpis tristi, moenia tota, manu.
Pastor ut occideret fuerat satis; improbus, esto,
Ille fuit, patriae non ea culpa tamen.

287. DE THRASYBULO LACEDAEMONIO
In clypeo exanimis Pytanen venit Thrasybulus,
Septena Argolico vulnera ab hoste ferens,
Cuncta adversa tamen, perfusum sanguine, flammis,
Tynnichus iniiciens, protulit ista senex:
Dent timidi lacrymas, ego te sine fletibus uram,
Nate, meum nec non et Lacedaemonium.

288. DE BYZANTIO
Prima mihi Odrysius praetendit moenia Byzas,
Proxima Amyclaeo, debeo, Pausaniae.
Haec postquam Libyci, trux verterat ira, Severi,
Abstulit Augustis, qui sua, tribus,
Reddidit hinc lapsos, mutato nomine, muros,
Dum secat Ausonium, Flavius, imperium.

289. VERBA CLYTAEMNESTRAE AD FILIUM ORESTEM
In ventremne, tuum, vel mammas, dirigis ensem?
Haec te mamma aluit, venter at iste tulit.

290. DE ROMANORUM POTENTIA
Iulius aethereas divus cum scanderet arces,
Iuppiter ad Superos, talia dicta dedit:
Nec pontus, rerum dominos, nec terra, Quirites,
Iam capit, en etiam sidera nostra petunt!

291. DE EODEM
Aeternum magni, Deus, obstrue lumen Olympi,
Arces custodi, Iuppiter, aethereas.
Iam mare, iam terras, virtus Romana subegit,
Nec nisi sidereum scandere restat iter.

292. DE THESPI ET AESCHYLO
Primus plaustrisono mirandus carmine Thespis
Unxit picta sui, faecibus ora, chori.
Proximus ingentem traxit per pulpita pallam,
Aeschylus, et fictas addidit arte genas.

293. HYMNUS IN MUSAS, APOLLINEM IOVEMQUE, AB HOMERO PUERO EDITUS, LATINUS FACTUS JANO PANNONIO INTERPRETE. AD LUDOVICUM CYPRIUM
Vos o Thespiades, et carminis auctor Apollo,
Et tu stelliferi pater ac moderator Olympi,
Ardor inest vestras nobis exponere laudes.
Vos o Thespiades, et carminis auctor Apollo
Orbe viros toto vocali carmine claros,
Redditis, et dulces cithara datis edere cantus.
At tu magna parens radiantis rector Olympi,
Purpureos ornas pulchro diademate reges,
Imperiale decus et sceptra nitentia donans.
Ille tamen cunctis felicior, ille beatus,
Scilicet, et merito fortunatissimus ille est,
Dulcia cui doctae, tribuerunt carmina, Musae,
Cui dedit ipse suum, iaculator Apollo, furorem.
Illi nectareus sacro de pectore sermo
Svavio et flavi manat dulcedine mellis;
De Iove nunc igitur genitae salvete sorores!

294. AD LUDOVICUM CYPRIUM, DE HYMNO
Nos tibi versiculos, Ludovice, dicavimus istos,
O decus, et saecli, gloria magna, tui!
Hos ego de sacro converti nuper Homero,
Qui tibi mansuri pignus amoris erunt.

295. DE LITTERA PYTHAGORAE
Turma gruum bifido tranat connexa volatu,
Inde novae Samio ducta figura notae.

296. IN VALLAM
Ipse Deas ausus reprehendere Valla Camenas,
Iudicium fertur pertimuisse suum.

297. COMPARATIO MARCELLORUM, VENETI ET ROMANI
Si Marcellorum componas facta duorum
Romani Venetus, vincet avi acta nepos.
Transeo quam praestet servatam Brixia Nolam,
Quantum septenas, perpetuae, trabeas;
Nunquam illi visas, toties hic contudit Alpes,
Vecta illi caesis, nulla carina, iugis.
Illum unus Sicula, superatum depulit unda,
Parvus adhuc toto luserat iste mari.
Ille Syracusas trinis vix cepit in annis,
Verona huic trinos ante recepta dies.
Ille egit vetitos Albano in monte triumphos,
Posse sua hic nunquam plus voluit patria.
Alter Virdumari tulit, alter opima Philippi,
Si palmam pendas hoste, prior Venetus.
Hic urbem obsedit Ligurum, Romam ille potentem,
Vallari Libycis pertulit agminibus.
Primo illi Poenus cessit, Picininus at isti.
Sed victi insidiis concidit ille tamen.
Desine Marcellum veterem conferre novello,
Omnes Scipiadas hic premit et Fabios.

298. DE BORSIO PRINCIPE FERRARIAE
Qualis, ubi plena per noctem lampade fulsit,
Pallida, mox orto Cynthia fratre, latet;
Succedens patria, Leonello, talis, in aula,
Splendida germani Borsius acta premit.
Comprime plangores, cohibe, Ferraria, luctus,
Iure potes fatis parcere, iure Deis.
Quod rapuere tibi, cumulo en maiore refundunt.
Ingenti pensant et tua damna lucro.
Felix, qui tanto rediit cum foenore, iactus;
Quae sic convaluit plaga, salubris erat.

299. DE BILBILI
Bilbilis et ferrum pariter producit et aurum,
Perdere mortales ista metalla solent.
Aurum nam bellis causas et pabula praebet,
Cudit de ferro noxia tela faber.

300. IN EXCOMMUNICATUM
Interdicta tibi est hominum communio, et aude
Vadere nemo una, nemo comesse simul.
Ast ego, censurae quamvis id, Marce, iuberent,
Nec conviva tibi, nec comes esse velim.

301. AD ANELLUM
Centum convivas, tam pauper, Anelle, vocasti,
Cum te non pascas, pascis, Anelle, canes.

302. DE SUA AETATE
Sextus hic et decimus vitae mihi ducitur annus,
Si verum nato rettulit ipsa parens.
Septimus incipiet, medio cum ardebit Olympo.
Mensis ab Augusti tertia fine dies.

303. IN SEVERUM
Scripsisti egregium, Severe, librum,
Quo contemnere gloriam docemur.
Quae si vile quid est putanda cinctis,
Ut credi cupis, et probare tentas;
Quare tu minio tuum rubenti,
Summo margine nomen adnotasti?

304. DE BONONIA
Quae poterat dici studiosa, Bononia, quondam,
Nunc eadem dici seditiosa potest.

305. DE VINCENTINO NAVIGANTE
Vincentinus eques, tumidi rudis ante profundi,
Miratus Venetae, dum redit, urbis opes,
Post vomitus crebros, et versum paene cerebrum,
Post fractum, rigido robore, molle latus,
Contigit ut litus; Non me vehet amplius, inquit,
Ad culum quisquis frena caballus habet.

306. AD STOICUM QUENDAM
Virtutem nihil exteris egentem,
Invictam, inviolabilem, incoactam,
Semper, Stoice, praedicas εχεφρων
Quam qui pectore possidebit alto,
Nudus, mille licet ferat labores,
Plagas, vulnera, carceres, catenas,
Quamvis per cumulos Libyssae arenae,
Arctoaeve nivis, vagetur exul;
Non, inquis, poterit miser vocari,
Sed semper bene vivet ac beate,
Respondere sinas tibi me, εχεφρων
Concedo, bene, sed nego, beate.
Aut pugnantia copulare si vis,
Dicas hunc, misere, licet, beatum,
Sin perstas, et adhuc tenere crudum,
Ac defendere dogma perseveras;
Dii talem tibi dent beatitatem!

307. IN MARCUM
Tempora, Marce, soles praeponere nostra vetustis;
Adiicis hoc etiam qua ratione putes.
Nunc, inquis, media nemo iam nocte salutat
Astutum portans irrequietus ave,
Nunc fallit nemo, nemo nunc inguina lingit.
Nemo facit Florae sacra Bonaeve Deae,
Paedicant pauci, recitant mala carmina pauci,
Omnia cum scaenis amphitheatra silent,
Crimina seu portenta magis quibus ista vigebant.
Saecula quis merito praeferat illa novis.
Vis tibi versiculo me respondere sed uno,
Quod verum non est, dicere, Marce, soles.

308. ARISTOTELES ARGYROPYLO
Gratia magna tibi, de Graio qui facis ut sim
Italus; et facilis, qui modo durus eram.
Vix bene nota meis, olim mea dicta, Pelasgis,
Te duce nunc Latiis, en patuere, viris!
Quid, consanguinei quod sunt, interpres et auctor?
Possidet et geminum, Graecia nostra,
decus? Scriptores alios, ipsi vertere Quirites,
At me, gentili munere, Roma legit.

309. DE AMORE DEO
Passio, non Deus est amor; ast humana libido,
Praetendit vitiis, nomen inane, suis.

310. DE DIONYSIO TYRANNO SYRACUSARUM
Cum Siculis dapibus trepidus male vescitur hospes,
Ac suspensa horret tela; tyrannus ait:
Haec mea conditio est, quem tu rebare beatum,
I nunc, felicem, qui timet, esse puta!

311. IN GRAECIAM
Improba deleta, gavisa est Graecia, Troia,
Postmodo sed dominos pertulit Aeneadas.

312. EPITAPHIUM ANDREOLAE, MATRIS NICOLAI V. PONTIFICIS ROMANI
Matronale decus, et moribus inclyta sanctis,
Andreola, obscuro cubat hic celebrata sub antro,
Quae gemino, fudit Christo, duo sidera partu;
Retia Nicolaum moderantem mystica Petri,
Cardine Bononiae sacratum iure Philippum.
Hanc igitur natis illustrem mundus adoret.

313. ALIUD IN EANDEM
Cui Deus immensi patiens consortia regni,
Et coeli et rerum mundi permisit habenas,
Pontifici summo, Nicolao ex ordine Quinto:
Andreolae hunc sacro genuerunt viscera partu.
Adde et puniceo redimitum sacra galero
Tempora, Bononiae servantem iura Philippum.
Quae defuncta, brevi iacet hoc contenta sepulcro.
Cui probitas morum, nec sancta modestia vitae,
Inclyta nec soboles produxit longius annos.
At praelustre suum fecere in saecula nomen,
Mens quoque sidereas, qua venerat, ivit ad arces.

314. DE ARGYROPYLO PHILOSOPHO
Iure dedit clarum, tibi porta argentea, nomen;
Qui nitidum ad sophiam tam bene pandis
iter.

315. DE SIGISMUNDO MALATESTA, TYRANNO ARIMINI
Cum Malatestaeos, aetas ventura, triumphos,
Cum tot Sismundi splendida facta leges,
Nil nisi vana leges levium mendacia vatum,
Quorum sola fuit Calliopea fames.

316. DE EODEM
Urbis Arimineae modicus Malatesta tyrannus,
Caesaribus summis maior in orbe sonat.
Sic e formica faciunt elephanta poetae,
Cogunt et muscas fulmina ferre Iovi.

317. EPITAPHIUM IN BARTHOLOMAEUM MONTAGNAM PHYSICUM
Qui fueras medicae doctor celeberrimus artis,
Hoc situs in tumulo, Bartholomaee, iaces.
Credo te Stygias, mundo invidisse, sorores,
Miratas raros Tartara ad ima trahi.
Quippe incredibiles poteras depellere morbos,
Et vitae, exanimes reddere paene viros.
At licet extinctus sis corpore, nomine vivis,
Nam longe Ausonio clarus in orbe viges.

318. EPITAPHIUM IN HECTOREM SACRATUM
Sacratae hoc tumulo gentis decus occubat Hector,
Cui virtus claro sanguine maior erat.
Hunc pietas Superis, probitas mortalibus, olim
Principibus gratum fecerat alma fides.
Tunc etiam aethereis, animam cum redderet, astris,
Rodigio praeses jura verenda dabat.
Extinctum cuncti flerunt; nam comis in omnes,
Iustitiae salva sed gravitate, fuit.

319. EPITAPHIUM IN ANDREAM MARIONUM SOPHISTAM
Quisquis ad hoc rigidum, flectis tua lumina, saxum,
Perlege flebilibus, carmina scripta,
notis. Andreas parva, iacet hac Marionus, in urna,
Qui doctor Logicae maximus artis erat.
Vincere sed duram, nequiere sophismata, mortem,
Quis fertur reliquos exsuperasse viros.
Nil tibi, quin caderes, iuvenilis profuit aetas,
Nec genus et mores, ingeniumve capax.

320. IOANNI SAGUNDINEO
Ioannem pete, Musa, Chalcidensem:
Pontani hendecasyllabos poetae
Ad nos mittere ne moretur, insta;
Illos nam cupio videre plus quam
Dilectam iuvenis cupit puellam;
Ut non insipidos nec invenustos,
Sed quales tenero prius Catullo,
Aut Marso lepidove Martiali
Dictavit iocus et levis Cupido.
Quodsi mittere forsitan gravatur
Pontani hendecasyllabos poetae,
Saltem mittere ne suos gravetur.

321. ALLOQUITUR MUSAS
Unde huc laeta venis, Camoena? Numquid
A nostro remeas Sagundineo?
Agnosco in tenero sinu latentem
Pontani lepidum tui libellum,
Qui plus quam fueram precatus affers
Ioannis pariter gerens tabellas.
O dulces lyricos et elegantes
Ac plenos salis et facetiarum!
Hos nobis dedit ille corrigendos?
Hos lima putat indigere nostra?
Tam sunt iudicio meo politi,
Tam belli, ut merito politiores
Ac bellos magis edidisse nullum
Nostris temporibus rear poetam.
Quod vero implacide iugum puellae
Captivo gemit imminere collo,
Hoc fatum premit eruditiores,
Saevo ut semper amore macerentur,
Nec Phoebus magis aut pater Lyaeus
Illis, quam puer imperat Cupido.
Nec sane mea tam potens Thalia est,
Ut magnae Veneris levet catenas,
Quae Martis validos ligant lacertos,
Et telo spoliant Iovem trisulco.
Ipse, inquam, potius lyra sonanti
Blandas, eia iterum canat querelas,
Exoretque sibi suam puellam:
Infernum prece mitigavit Orpheus.

322. IN BASINUM PARMENSEM DE HESPERIDE AB EO COEPTA IAM DUDUM ET NON DUM FINITA
Pagina cum longo pridem tua certat Oreste
Longius aut ipso si quid Oreste fuit.
Parcere iam sacro debes, Basine, furori,
Iam dudum requiem fessus Apollo petit! Qualis, io,
Latiis ea lux fulgebit in oris:
Quantus in Aonio vertice risus erit!
Hesperis illa tuas quotiens compassa lituras,
In populi veniet conspicienda manus!
Non metuet scombros, sed thuris plena Sabaei
Ante deos omnes stabit et ante deas.

323. DE NARCISSO ET PYGMALIONE
Visa in aquis suamet Narcissum torsit imago,
Pygmalion mutum stultus amavit ebur.

324. AD RULLUM
Quantum Phryx Mida, Lydiusve Croesus,
Vel Xerxes habuit, paterve Xerxis;
Tantum si tibi, Rulle, opum suarum,
Pleno Copia fundat alma cornu,
Dici non poteris tamen beatus,
Affectum nisi comprimas habendi.
Non, cum plurima, Rulle, possidentur,
Sed cum nil cupitur, beatitudo est.

325. ARTEMISIA AD MAUSOLUM
In coelum si te poteram, dulcissime coniux,
Tollere; coeliferi pondus Atlantis eras.
Quod licuit, pelagi fluida nec mersus in unda,
Nec tegeris vili contumulatus humo;
Sed levat arte nova suspensum tertius aer,
Mortales ultra non valuere manus.

326. EPITAPHIUM CLARISSIMAE MATRONAE, DOMINAE ANDREOLAE, NICOLAI V. PONT. ROMANI ET PHILIPPI CARDINALIS BONONIENSIS MATRIS
Cuius puniceum proles gerit una galerum,
Altera Romanae praesidet ecclesiae,
Andreola hoc sacro recubat conclusa sepulcro,
Membra solum repetunt, spiritus astra tenet.
Postera venturae vix credent saecula famae,
Tam brevis ut teneat viscera tanta locus.

327. IN SENECAM LIPPUM
Quid, Seneca, obtusos, frustra causaris, ocellos?
Ingenium clades adiuvat ista magis.
Testis Democritus, qui, quo sapientior esset,
Luminibus tenebras intulit ipse suis.
Caecus erat Cyclops, calamis cum dulce creparet,
Cum caneret Troiam, caecus Homerus erat.
Caecus et ille senex, Pyrrho qui pace negata,
Reppulit a Latio dedecus imperio.
Stesichorus sonuit melius, cum lucis egebat;
Plus etiam Thamyrin tunc placuisse ferunt.
Caecum divitiis dominatur Numen; an hoc est,
Tam male quod mundi distribuuntur opes?
Caecus Amor, Graio si verum carmine lusit
Sicelis arguti fistula Simichidae,
Quid, quod et ipsa caret nitido Rhamnusia visu,
Omnia quae rapidae, ventilat orbe rotae?
Hoc tamen illa unum recte iustissima vidit,
Quod de te, Seneca, reddidit Oedipodem.

328. DE CORPORIBUS MATHEMATICIS
Punctum sit, cuius non possis sumere partem.
Extento gracilis decurrat linea puncto.
Inde superficiem geminato linea tractu
Efficiat, nullo pateat quae lata profundo.
Bina superficies solidi vim corporis edat,
Quod longo, et lato dimensum constat et alto,
Tessera, seu cubus, seu quadrantale vocatum;
Quod promtum semper quovis consistere iactu,
Sena superficies, octonus et angulus ambit.

329. AD MARCELLUM
Quod fuit astuto pugnax Aetolus Ulixi,
Quod duro Telamon Amphitryoniadi;
Quod fuit inflexo mitis Patroclus Achilli,
Formoso Nisus quod celer Euryalo;
Quod fuit e Thebis profugo Calydonius exul,
Pirithoo casti quod pater Hippolyti,
Quod fuit Emathius domitori Hephaestio rerum,
Trux Epaminondae, quod Pelopida, suo,
Quod totidem Libyae victoribus unus et alter
Laelius; Augusto quod gener ipse fuit;
Hoc tu magnanimo, nunc es, Marcelle, Renato,
Felix, qui regum dignus amore venis.

330. EPITAPHIUM IOANNIS HUNYADI, MATTHIAE REGIS PATRIS
Pannoniae murus, Turcorum terror in armis,
Si qua, Ioannes hac tegeretur, humo;
Sed sub Belgrado mundi superavit ut hostem,
Morte simul domita, sidera vivus adit.
Multi laurigeris Capitolia celsa triumphis
Conscendere duces; solus at iste polum.

331. DE LAURENTIO VALLA
Saecula tot cervus, tot vivit saecula cornix;
Valla obit ante diem; quis putet esse Deos?

332. DE GRAECO
Nec Pelopis regnum, nec sit mihi divitis auri
Copia, neve leves antevolem Zephyros;
Hic te complexus moduler sed rupe sub alta,
Inter oves, Siculum prospiciens pelagus.

333. DE MARCELLO VENETO
Hoc mihi Marcellus, sacri quod vatibus aevi,
Pollio, Maecenas, et Proculeius erant.
Hoc ego Marcello, quod Xerxi Choerilus olim,
Quod tibi nescio quis, perfide Sulla, fuit.
Hoc modicum est, inquis; nihilo tamen esse videtur
Maius, nam nihilo quid minus esse potest?

334. EPITAPHIUM THADDAEAE
Hic tumulata iacet magni Thaddaea Guarini,
Sero secuturum laeta praeisse virum.
Nullum se tanto iactabit nomine marmor,
Artibus haec vicit Pallada, prole Rheam.

335. DE THEODORO GAZA
Nobile linguarum decus, o Theodore, duarum,
Inclyta quem nobis Thessalonica dedit.
Accipe magnifici clarum rectoris honorem,
Accipe purpureae, pallia rubra, togae.
Festa sit in fastis, et semper maxima, qua tu
Luce magistratum gymnasiarchus inis.

336. EPITAPHIUM ULADISLAI REGIS
Romulidae Cannas, ego Varnam clade notavi:
Discite mortales non temerare fidem.
Me nisi Pontifices iussissent rumpere foedus.
Non ferret Schythicum Pannonis ora iugum.

337. DE AVE, QUAE, CAPITE LICET ABSCISSO, ADHUC VOLABAT
Quis credat? bifido sagitta ferro
Currenti caput abscidit volucri,
Desit currere non tamen volucris,
Dum deesset caput. Unde vis peremtae
Cum sic curreret, unde iners eunti?
An pars mortua, pars erat superstes?
Nec, quamvis posito procul cerebro,
Cor disperdiderat suum vigorem?
An casus levis hoc repente lusit,
Dum vivae tenor ille motionis
Nec iam frigida membra derelinquit?
An dum, mors subito vocata, tardat,
Lentus substitit, et morae vocantis
Momentum breve sensus occupavit?
An quoddam medium locare tempus,
Vitam inter licet, et necem supremam?
Quod neutrum magis altero putari,
Confusis pariter queat duobus?
Ceu confinia noctium et dierum,
Nec lux, nec tenebrae solent vocari,
Sed mixtum et dubium tenere nomen.
Verum quae potius fuere causae,
Vos inquirite, quos fatigat ingens
Naturae labor, et profunda rerum.
Me facti satis est venire testem.
At tu Graecia fabulosa, profer,
Si quid tale tui tulere agones,
Quos Pytho, Nemee, Isthmos, Elis egit.
Dic centum celebrata Roma ludis,
Viderunt tua si theatra quando,
Truncum vivere, mortuum moveri.

338. DE ROMA
Non secus e Phrygiis surrexit Roma ruinis,
Quam de reliquiis, ales Eoa, suis,
Sed Phoenice tamen melius iacet Ilia tellus,
Maiorem cinis hic rettulit, ille parem.

339. EPITAPHIUM IOANNIS HUNIADIS
Ioannes iacet hic, Turcorum ille horror in armis,
Ille gubernatae gloria Pannoniae.
Huniadum creat hunc, comitem Bistricia sumit,
Nandoris Albe rapit, hunc tenet Alba Iulae.

340. ROMA AD HOSPITES
Quisquis es, ignotis huc vecte a sedibus, hospes,
Advena nunc, olim civis et ipse meus;
Seu levis ambitio, seu lis te huc improba duxit,
Seu peregrinandi religiosus amor;
Hoc te, care hospes, precor urbs veneranda Quirini,
Cum secura tuis otia rebus erunt;
Percensere meas, pia sit tibi cura, ruinas,
Sic videas patriae, moenia salva, tuae;
Vel si festinas, semel udo lumine saltem,
Aspice sim qualis, concipe qualis eram.

341. CUR STELLATUM SIT COELUM?
Ante fuit simplex coeli color; ast ubi furto
Titanum, paene est regia capta Iovis,
Arcis Olympiacae tum demum in turribus altis,
Astrorum excubias disposuere Dei.

342. QUANDO PRIMUM ROMAE MUSIS SIT HONOR HABITUS?
Cum sola antiqui tractarent bella Quirites,
Aonidum studiis non erat ullus honos.
Nec nisi quas nuper contexerat aerea cassis,
Postmodo cingebant laurea serta comas.
Mox ubi paulatim fratris surrepsit in urbem
Delius, et fluxit Castalis in Tiberim;
Dulcisona invictam vicerunt carmina gentem,
Nec litu coepit vilior esse chelys.
Tunc et Liviacis applausit Roma cothurnis,
Festivos Plauti risit et illa sales.
At postquam magno, per somnia plenus, Homero
Ennius, Herois condidit arma modis;
Huic eques, huic mixta plaudebat plebe senatus,
Nec non belligeri, nomina clara, duces.
Sed sacrum in primis coleret cum Scipio vatem,
Vatis ut ipse sacri maxima cura fuit.
Praecipue Libycos, nam rettulit ille, triumphos,
Detractum et Latiis arcibus Hannibalem.
Nec minus Hispanas acies, et foedere iniquo
Contentum Tauri finibus Antiochum.

343. DE MORTE AMICI
O nunquam mihi mors odiosior! o mihi nunquam
Stamina Parcarum flebiliora trium!

344. AD IOANNEM ANTONIUM
Quod tibi, Ioannes Antoni, nulla refertur
Tam magnis in me gratia pro meritis;
Ne crede ingratum, neve admirere; referri
Gratia tunc debet, cum satis aequa potest.

345. EPITAPHIUM IN FRANCISCUM BARBARUM
Heu! qualem Veneti Francisci funere civem,
Amittunt! qualem gens Barbara perdit alumnum!
Quantus doctrina fuerit, gesta inclita monstrant;
Quantus iustitia, sex rectae legibus urbes
Testantur. Iaceat licet hoc sub marmore corpus,
Nomen in orbe tamen, superis mens vivit in astris.

346. EPITAPHIUM PAULI LOGICI
Arte potens logicae iacet hoc sub marmore Paulus,
Quem rapuit subiti funeris atra lues;
Scilicet idcirco Parcae properastis iniquae,
Ne vos arguto vinceret ille sono.

347. DE MESSIO
Cum spoliare parat deiectum Messius hostem,
Quod faciat lucri conspicit esse nihil.
Percitus ergo ira, supra caput ense levato,
Hoc, inquit, solum, quod rapiamus, habes.

348. DE VENATIONE
Corripuit campo leporem sacer ales aperto,
Prendere quem celeres non valuere canes.
Quaeritur aucupium dici, an venatio debet,
Cum volucris captam detinet unca feram.

349. DE EODEM
Prostratum leporem cum iam ferus ungue secaret
Daedalion, adsunt improba turba canes.
Quo ruitis segnes? captae iam parcite praedae,
Dum fera diripitur, ne lanietur avis.
Ignavi stupuere canes, dum viscera victor
Devorat et praeda pascitur ille sua.

350. EPITAPHIUM ALFONSI, REGIS NEAPOLITANI
Si Iovis ossa iacent Dictaeo condita busto,
Alfonsi hic regis condita membra iacent.
Iuppiter aethereas sin possidet integer arces,
Integer Alfonsus, sidera summa tenet.

351. CRYSTALLINA
Esse putas si nos, Crystallina, falleris, hostes,
Murani aequoreae vitrea vasa sumus.

352. EADEM
Vitrea crystallo Murani pocula certant,
Non sunt bella minus, sed pretiosa minus.

353. LAUDAT NICOLAUM PEROTTUM
Mittere laurigero tentabam nostra Perotto
Carmina, cum domino sic ait ipse liber:
Inspice quid facias, doctissimus ille novorum
Dicitur, et priscis non minor esse viris.
Acria formido subtilis acumina limae,
Neve notet nugas, stella veruve, meas. Quodsi
contingat tanto me vate probari,
Tunc ego vel Vario, Quintiliove legar.

354. DE TITI LIBELLIS
Si quem forsitan in Titi libellis
Ianum comperies, amice lector,
Illum protinus esse me putato.
Hoc, ne deciperemur ambo, dixi.

355. EPITAPHIUM IN LAZARUM MARCHIONEM MALASPINAM
Gente Malaspina deducens Lazarus ortum,
Hac cubat in parva contumulatus humo;
Qui quondam viridis primaevo in flore iuventae
Mortis inaudito procubuit genere.
Cum famulo nitidis sese exercebat in armis,
Nec galea, ut famulus, tempora tectus erat;
Curritur, et falsum pugnae certamen initur:
Corruit inflictis unus et alter equis; P
ars galeae anterior iugulum perrupit herilem,
Dum famulum praeceps desuper urget herus.

356. EPITAPHIUM NICOLAI PONTIFICIS MAXIMI
Quintum quae tegit urna Nicolaum,
Cunctarum tegit artium parentem.

357. AD FRANCISCUM ARETINUM
Francisce, interpres legum, Aretine, sacrarum,
Nec minus Aonia nobilis in cithara;
Iustitiae mensura tibi servatur in omnes,
In solo nostri est nullus amore modus.
Nam me plus multo laudas, miraris, honoras,
Quam mea quod virtus ingeniumve capit.
Quare tu plus, quam mereor, mihi, ne, rogo, praestes,
At tibi dent faciles, quanta merere, Dei.

358. DE EPISCOPO MUTINENSI
Aonios nullo vates nunc esse querebar
In pretio, et nostri temporis hostis eram;
Cum mea respexit Mutinensis carmina praesul,
Coepit et ingenio mitis adesse meo.
Sic inopem, nec adhuc notum tibi, Roma, Maronem,
Tyrrhenus, placida mente, refovit eques.
Pergite Pierides, vestris me inducere lucis,
Nunc mihi molle iugum, nunc mihi plana via est.

359. AD EUNDEM EPISCOPUM
Unde mihi hoc, quod me sic diligis optime praesul?
Nempe tua id solum de pietate venit.
Nil ego promerui, tibi quippe alienus, et ante
Ignotus; tu me vis tamen esse tuum.
Tu legis et laudas, tu carmina nostra tueris,
Tu patrio externum solus amore foves.
Nec satis est quod me, ipse pia complectere cura,
Ut veniam tota clarus in urbe, facis.
Nec dubitas sacri mihi conciliare favorem
Principis, et per te, nos Leonellus amat.
Vir bonus est, meritis qui scilicet aequa rependit,
Omnia qui dat ubi nil merui, Deus est.

360. AD GALLUM
Galle, rogas quae sit perfectae regula vitae?
Ne facias, nolis quod fieri ipse tibi.

361. AD LECTOREM
Parco tibi, parco vobis iam candide lector,
Finis adest; primum sit leve semper onus.