Thomas Archidiaconus Spalatensis fuit vir probus, modestus et humilis, prudens aeque ac doctus, sed in executione sui officii satis fervidus, uti justitiae amator ita nequitiae osor. Natus est Spalati anno 1200 [ERROR: no reftable :](a), [ERROR: no reftable :] (a) Antiquissima opinio fert illum exiisse ex antiquissima praedura familia Alberti. ex familia cujus nomen ignoratur, et scientias didicit Bononiae, ubi sanctum Franciscum, ordinis minorum institutorem, vidit et audivit concionantem. Postquam in ea urbe studiorum suorum cursum confecisset, in patriam reversus est anno circiter 1223, et cum clericali militiae dedisset nomen, tabularii munere functus est atque postea in canonicorum collegio cooptatus. Vacante archidiaconatu anno 1230. a capitulo et clero universo delectus fuit archidiaconus, electionem cujus archiepiscopus Guncellus non sine contentione et invitus approbavit. Propterea simultas quaedam ex eo tempore inter eos intercessit; nam quos archidiaconus jure plectendos esse decreverat, eos archiepiscopus causa[ERROR: no reftable :] Ex caussa. incognita absolvebat. Erat, ut diximus, Thomas multiplici doctrina atque eruditione praeditus, tum vero juris divini ac pontificii peritus, vir integerrimae vitae, severus et gravis disciplinaeque ecclesiasticae admodum tenax; cumque se universo clero, secundum Archiepiscopum, dignitate et potestate praeesse intelligeret, pro munere suo atque officio omnem operam adhibuit ut diffluentes cleri mores coerceret atque ad veterem sobrietatem et sanctimoniam eos revocaret, quos scilicet nimia indulgentia et socordia Guncelli fere incorrectos sinebat esse atque ferebat impunitos. Archiepiscopum quoque admonuit sui officii illumque in puniendis clericorum delictis valde remissum atque conniventem verbis gravissimis excitavit. Quod cum iterum ac saepius fecisset, ejus animum adeo a se alienavit ut una cum Petro archipresbytero coeperit viribus omnibus Thomae dejectionem et excidium moliri. Boni omnes Archidiacono favebant et canonici pene omnes adhaerebant archiepiscopo, ita ut civitas factionibus esset repleta. Timens ergo Thomas ne discordia magis succresceret neve detrimenti aliquid ipse et cives caperent, Romam anno 1234. ad pedes Gregorii IX. se contulit, quem Guncellus timore perterritus secutus est. Gregorius, cognita rei serie, Thomam benignis verbis solavit et dire increpuit Guncellum tradiditque eos judicio Ottonis, cardinalis sancti Nicolai in carcere Tulliano, qui auditis eorum querelis primum pro merito laudans et alterum arguens omnia illorum litigia et voce et scripto composuit illosque pacatos ad patriam remisit. Cum autem anno 1242. Guncellus archiepiscopus e vivis excessisset, rejecta ab Innocentio IV. Stephani, Zagrabiensis episcopi, electione, Thomas anno 1243. suffragiis fere cunctis electus fuit archipraesul. At laici quidam, qui nimium Thomae zelum pavebant, potestatem seu rectorem civitatis plebemque adversus eum incitavere, gravia minitantes clero nisi Archidiaconi electionem rescindat. Thomas, ut erat mitis ingenii vir, studio sedandi tumultus pro pacis et concordiae bono delatum sibi pontificatum sponte dimisit.