1.
Ut Solymi statuere patres ventura docentem
Fata super Maria quam nubilis attigit aetas
Implorare Deum, caeli responsa rogantem
Supremum faciunt placitis concurrere Mystam.
Mysta Theophilides fuerat novus iste, repulso
Quem socero saevus primae splendore tiarae
Extulit Herodes. Simonis filia, coniux
Regia, tentatae caedis suspecta, marito
Reiicitur thalamo. Sternit crudelis eodem
Et socerum telo, sacram cui vertice lunam
Excutit; immitis celsas ita flebile mentes
Fulminat Herodes vanasque ulciscitur umbras
Veris funeribus, praeceps ad acerba tyrannus.

2.
Ipse Theophilides, postquam sibi mira puellae
Gratia, donorum cumulus morumque venustas
Indole terrena maior rumore patebat,
“Numinis hoc,” ait, “est donum” magnumque parari
Hebraeis hac luce decus cognoscere felix
Terrenum hunc solem, de quo decernere caeco
Consilio “frustra est, inquit: qui protulit orbi,
Et templo inclusit, faciet comprendere quales
Hoc Charitum caeleste penu disponat ad usus.
Est generis fatum nostri, spem saepe fugacem
Feminea rediisse manu, virtute stetisse
Fortunam: aeternùm nostris ita Iuditha vivit
In fastis celebratque memor Iudaeus Edissam:
Audit adhuc animosa suos Debbora triumphos.
Vivit adhuc clavo non exanimata vetustae
Gloria Rachelis[ERROR: no reftable :]29 Rachelis : Iachelis, dulci quae lacte vigentem
Nutrit adhuc famam servatque audacia laudem.
Quis novit qua sorte recens nos nympha levabit,
Quanta potest nostris spes inde venire ruinis?
Hic arcana ergo mens est nutusque Tonantis
Expectandus”, ait. “Sortis vocale futurae
Consultum, quid pandat ephod, quid lumine clari
Ostendant onyches, veri responsa probemus!”

3.
Accessere patres dictis operique propinquam
Constituunt, memori incertae quam sedis Apellae
Festivam faciunt frondosa mapalia lunam.
Septimus hic anni mensis, cum legis avitae
More sub umbrosis properatis arbore tectis,
Gestantes manibus citreos per compita fructus,
Palmarumque elates thyrsumque insigne virentem,
Ornatum pomo, cui dat sua nomina pinguis
Media vel Persis. Laeto festa annua coetu
Isacidae repetunt, mugit cum plurima templo
Victima odorataeque replent sacra atria nubes.
Bis quater exortum numerant ea gaudia solem.

4.
Horum uno, Mariae causa, delubra supremus
Ingressus praesul, nudos ablutus in illo
Fonte pedes, cui portando bissena iuvenci
Colla dabant, Cyprio Temescia colla metallo.
Lotus abit sumitque sacras pro tegmine bissos,
Legales tunicas: feminum velamina primùm
Induitur, plenos Veneris celantia lumbos.
His super adiicitur duplicis toga stamine lini
Texta, petens humiles demissa sindone talos,
Quam picturatae castigat purpura zonae.
Alterius tunicae, summi quae propria mystae,
Accedit labor, aërii cui lana coloris
Materies Phrygiaque errabant cuspide sparsae
Per gyrum formae, quas excipiebat onustus
Fructibus, emittit malus quos Punica, limbus.
Textilis haec pomi facies, hyacinthon et ostrum
Ardentemque tulit coccum et vocalibus auri
Intermixta globis, media qua tibia findit
Parte pedem, extremum tunicae compleverat orbem.
Additur huic humero thorax, insigne supremae
Maiestatis ephod: hyacinthus, purpura, coccus
Et mixtum filis stamen variantibus aurum,
Pro sacrae istius venit sub tegmine telae.
Stamen erat byssus digitis glomerata secundis
Posterior, cordisque prior connexa duabus
Pars fuerat gemmis colli in radice, viriles
Qua surgunt humeri. Fuit illis fibula, duplex
Auro insertus onyx; utroque incisa micabant
Nomina (lex uno) veterum bissena parentum,
Caelatoris opus: fulgebat pectore mirae
Virtutis logion bissenis nobile gemmis,
Nominibus tribuum sculptis, quas singula patrum
Seminis unius fraterna vocabula signant.
Pectoris hoc tegimen, sed pectore longius: imae
Exibant vinclis lumbos stringentibus orae.

5.
Hunc autem thorax gemmis decoratus ad usum
Pontificalis erat. Dubias cum discere rerum
Urgeret fortuna vices peterentque precantes
Re super ancipiti divina oracula mystae,
Sacro indutus ephod capiebat verba minister
Vel monitu interno, vel voce loquentis ad aures
Numinis, eventus non infitiante futuros.
Tale super Maria, quid responsura docerent
Pallia, proni orant mystae, primusque sacerdos
Insuper apposita capiti, quae candida solum
Bissus erat, cidari, nisi fronte quod aurea fulsit
Lamina et in medio scriptum Tetragrammaton auro.
Consurgit cum veste orbem referente solumque
Incessu graviore premit sumitque Sabaeas
Thuris opes, fumante Deum culturus acerra.
Arsit ut incensum, puros ascendere fumos
Certantes cum luce videt nubisque serenae
In morem vacuâ sese vapor extulit aurâ.
Creditur hinc suaves placatum Numen odores
Excipere et placido vultu data dona tueri.
Atria ter circum, ter circum altare, ter imi
Circa adyti velum laxavit aromata mystes,
Cum solitum superaret ephod onychesque nitorem,
Fausta locuturi signum fecere Tonantis.
Cumque caput proni cuperent sermone doceri
Numinis, effatis aperit se talibus aether:
“Conveniat Iudae soboles, innupta iuventus
Amplaque odorato stans occupet atria templo;
Unicuique suus sicco sit cortice stipes.
Inclita cum Iudae fuerit collecta propago,
Altius exactum cunctis sit vertice lignum:
Cui humore carens baculus mox flore virescet,
Atque Semiramius cui fronte quieverit ales,
Hunc ego dilectae nymphae designo maritum.”

6.
Responso attonitus praesul laetusque loquentem
Audivisse Deum et mystae sine more stupentes
Virginei data signa viri, magis inde puellam
Suspiciunt, cuius felix hymenaeus Olympum
Cogeret e siccis producere lilia virgis
Et sponsum Assyria[ERROR: no reftable :]123 Assyria : Assyriae vellet signare volucre.

7.
Lux festiva fuit, nono quam mense [ERROR: no reftable :]125 mense : mentecolebant
Isacidae, memores ignis, cum compede rupta
Chaldaea, Medo ferrum solvente triumpho,
Oblatos aris pecudes crassoque madentes
Fonte, priùs nebulis Phoebo splendente solutis,
Viderunt flamma caelo veniente cremari.
Laeta dies populo, lapsae pro munere flammae
Vota reponenti, pariter fuit apta remotos
Dispersosque procul Iudae sociare nepotes
Ex quibus electum Mariae spectata docerent
Signa virum, mirum dictu! Venerisque decorus
Pronubus adverso Veneris foret ales amori,
Et florente suas accendi stipite taedas
Miraretur Hymen. Omnes it iussus in urbes
Rumor Idumaeas, Iudae qui illustre vocaret
Stemma, thori cupidam pubem: manibusque revulsas
A radice diu virgas afferre monebat
Sacra Palaestinae patrum templique potestas.

8.
Iam signata dies iunctos cogebat adesse
Et Solymaea procos accedere templa tribules.
Parent laeti omnes; primumque ingressa iuventus
Vestibulum, divina patrum mandata secuti,
Expectant summae iussa ulteriora tiarae.
Octoginta aderant iuvenes, quorum ultima septem
Par lustris aetas, rudior quinquennia quatuor
Attigerat pubes: regali sanguine Iudae
Nati omnes, ipsa Davidis origine multi.
Et quoniam antiquos capta Babylone reversae
Non habuere tribus quibus excessere penates,
Sed quo quisque loco potuit nova limina fixit,
Iudaeae pars quaeque parem dare stipitis impos
Unius sobolem, non certa sede diremptos
Servabat mixtos omni regione tribules.
Inde fuit tota Iudae quod sparsus Idume
Spiraret sanguis, quavis ex parte profectos
Spe thalami, reduces domus acceptura maritos,
Transmisit Solyma iuvenes. Hic adfuit Amos,
Carmeli flos pulcher Amos, quem Rutha Phalego
Ediderat formosa viro; fuit alter Abellus
Abramo genitus, tenerae cui mille per agros
Errabant pecudes: David quoque venit ab alta
Planitie Libani, Rachel post fata mariti
Cui patrias servabat opes, gratamque vovebat
Mater amata nurum. Misit Galilaea Manassen,
Iephtemque Mosemque et pulchrum frontis Adamum,
Et Noam, cui Lia parens; Hebronia proles
Et gemmis digitosque gemmasque incluserat auro.
Hic Samuel cum fratre Isaac, quos fuderat uno
Anna puerperio, Iudae fecunda marito,
Ephratea nurus, similes aspectibus ambo,
Fronte pares ambo, comae par utrique, nisi uno
Quod Samuel luscus, prout apparebat, ocello.
Accessit Salomon Mambraea valle colonus
Impiger, octoni cui iugeris amplus aratro
Findebatur ager; multi huic per prata vagantes,
Ad iuga compositi pingues palearia tauri.
Beniamin, Issachar, Enoch, Hebronia pubes
Prompta manu – fundaque ! – venit si quando cruento
Ore lupus pecorique instat; cupidusque iugalis
Advenit fidei Simeon, quem matre Rebecca
Clarus avis dedit Elias, sed lege Philippi
Defuncti Soboles; sterilis post fata iugalis
Cognatum siquidem thalamo donante Rebecca
Fraternum semen genito Simeone revixit.
Adfuit et Samson cui Hermonea Salome,
Orba viri genetrix, terra Hebronitide sponsam
Reppererat, sed mox pactae connubia nymphae
Fila scidit Lachesis praestoque ingressa puellae
Mors thalamum fato sponsum delusit amantem.
Misit Ioannem Bethel, cui mater Edissa
Iuncta viro forti Sauli, qui castra secutus
Herodis, post multa Arabum certamina felix
Et dives spoliis, patrio consederat arvo.
Et Gedeon non vile genus cui regis in aula,
Mater nobilium non ultima matronarum
Sara fuit: genitorque operum praefectus in aede
Numinis, adiunctis altam quam surgere muris
Iusserat Ascalides. Daniel dilecta parenti
Labano soboles, donis instructa paternis,
Nil prohibente patris flammas Esthere novercâ;
A Iordane procul, Sephone ex urbe profectus
Pervenit Solymam. Tobiam, Nathanaelem,
Quosque referre mora est, patriâ migrare subegit
Prodigiosus Hymen; cunctisque accessit Ioseph.

9.
Regia progenies, altae virtutis Ioseph
Exemplum; cuius, sed avo propiore Mathane
Progenitor Salomon, vera a Davide propago
Inde parens Iacobus, uti soror Anna recenset
Sanguinis eiusdem proavos. Dedit Anna Mariam,
At soboles Iacobe tua est Iosippus; et istum
Iosippum fratris prolem sicut Anna Nepotem,
Sic habet et generum: Mariae est cognatus Iacob,
Cui eadem nurus et neptis, pro duplice nexu
Foederis et stirpis. Sed quae fortuna beatos
Connubii accendit sponsis felicibus ignes,
Expediam. Novies quatuor vel circiter annos
Vixit Iosephus, thalamique experte iuventa,
Dimidium tetigit caelebs et candidus aevi,
Connubii procul affectu; cui sola calebat
Flamma pudicitiae constans, quam nulla voluptas
Pressit et adversa nullus face perdidit Hymen.
Maior Iosepho Parii casto hospite Nili
Lascivae fugiens lusit qui vota maritae,
Est modo quem canimus, proles Davidis, Ioseph.
Ille quidem turpis flammae, dans pallia, victor,
Sed thalami superavit amor; cui nectere lauros
Debet uterque pudor, soboles est regia Ioseph.

10.
Saepe istum genitor mittendae in saecula prolis
Admonuit multaeque illo caluere puellae,
Multae illum matres generum nymphaeque tribulem
Optavere virum; sed nec flexere puellae,
Nec movit pater indubium viridante pudoris
Extremum vitae flatum signare smaragdo.
Saepe pater dixit: “Vita cur caelibe nostrum
Stemma premis? Viridem perdis quid inane iuventam,
Connubii spernisque fidem prolemque daturam
Reiicis aeterno laudes et vota Tonanti?
Anne vides nostros sanctosque, vetusta secutos
Legum scita patres, casto eduxisse cubili
Progeniem, quorum celebris per publica Iudae
Ora volat virtus? Fideique illustrior illa
Numen adorabat pietas votisque faventem
Implorare Deum parvos docuere nepotes.
Quod probrum est homini, virtus nequit esse probatae
Mater honestatis veraeque puerpera laudis.
At nescis, veniet sterili quae poena marito?
Vidi ego, sed dolui vidisse; ah! cetera sanctus
Et multis virtute prior, non visa iugalis
Incrementa thori, probro non simplice maerens
Sustinuit Ioachim, templo quem mysta repulsum
Ex ara cui dona dabat, vel solius ergo
Improlis thalami, longum lugere subegit.
Hoc tamen est citra culpam: qui cetera felix
Coniuge, si thalamum demas: exinde beatus
Et thalamo sobolisque datae laetissimus ortu,
De qua mira canunt. An non maiore notandus
Opprobrio, Iosippe, venis, dum prolis habendae
Nec tibi vota calent, castos ubi spernis amores.
Crede, nec est virtus, quae non imitabile cunctis
Transit in exemplum; quae si transiret in omnes,
Laus foret humano virtutem crescere damno.
Finge alios animi eiusdem votique tenaces
Eiusdem, quo virginitas communibus orbis
Moribus accedat: modico post tempore splendor
Humani generis nullo nascente peribit.
Forte putas, Iosippe, Deo concepta placere
Quae perdunt homines vota? At magis illa Tonanti
Vota probanda reor, dominam quae totius auget
Orbis naturam. Ingenito si lumine mentis
Uteris humanae, ratione resistere nulla
His poteris, quae connubii de lege ferebam.
Adde, quod adversa domuique mihique tibique
Virginitate noces, prolis quëis gaudia sanctae
Subtrahis acceptamque nurum blandosque nepotes.”

11.
Ista Mathanides genitor, meliora reponit
Iosippus: “Si nos mentis ratione velimus,
Non vulgi rumore loqui, probiore movetur
Consilio, cui vita thori socialis honestas
Recta quidem, fundens sobolem, quae Numinis aequa
Religione calens sacros prolatet honores.
Pace tua tamen, o genitor, cumulantia prolem
Connubia innupto fraus est praeferre pudori.
Religio si grata Deo, gratamque fatebor,
Suscepta quae prole venit meritumque parentes
Natorum pro laude manet; tamen arbitror huius
Vile voluntatis munus quod propria suasit
Commoditas et segne Dei studiosa voluptas.
Dent alii sobolem: si me pro prole dicabo
Quod vitium est? Laus est patribus divisa iugali
Foedere, per sobolem dare servitura Tonanti
Viscera; forsan erit distracto in pignora patre
Vilior integritas? Divisi in semina floris
Nec pretium est, nec suavis odor: pecus integra sacras
Ducitur ingratum numquam libamen ad aras.
Nec sterilis thalamus, casti neque nescia lecti
Virginitas probro esse potest: quod maxima vulgi
Pars sequitur, rationis inops plerumque tuetur
Credulitas. Superat probrum mortale pudoris
Immortalis honos et recti gloria facti.
Si mystam opponis, mystae mandantis ab ara
Cognatum migrare tuum non arguo Zelum;
Qui sacer est, nullus reus est me iudice mystes.
Nec tamen ignoro, Nemesis quod Numinis aequa
Non ferit hunc qui labe caret; sine crimine nulli
Dedecus accedit; male quod morata voluntas
Non regit et ratio quos vera redarguit actus,
Probri materiam cumulant poenasque lacessunt.
Nec moror, adversus vulgi quod praedicat error
Virtuti satis est, unus si accesserit illi
Laudator Deus: et renuens contenta vel uno
Esse Deo, propria virtus se cuspide mactat.
Sat mihi servati si corporis innuba virtus
Numinis accedat placito, quod respicit unum
Quaecumque esse animi nostri vult optima virtus.
Dicitur Helciadae vati quod culta fuisset
Virginitas, data signorum miranda potestas
Et portentoso Memphim dare vota sepulchro.
Thesbites etiam rutilis superare quadrigis
Sidera, et ignivomos nivei candore pudoris
Astra supergressos fertur meruisse iugales.
Nonne etiam noster Iudae qui vota fatigat
Promissus princeps, pariturae matris honore
Virgineo, puros hausturus ab ubere rores
Fertur et integris fixurus labra papillis?
Matre illibati si de candoris amante
Divinus nobis caelo promittitur Heros,
Cui placet intacto nasci de ventre, pudorem
Virgineum casto thalami non praeferet igni?
Quis novit si forte meus placiturus eidem
Candor, ab aeterno quod currere dicitur aevo,
Acceleret festinus iter veniatque cupitus
Spe citius, solvens vinctum Israëla Redemptor?
Mi pater, humani nec virginitate timendus
Defectus generis: nulla est, quae clauditur auro,
Gemma gravis pretii, quae non, collata pudori
Virgineo, levis est. Nostrae caeleste refulgens
Naturae, par sideribus, sed vitrea honestas,
Gaza ingens fragilisque simul, sine Numine nostris
Corporibus servari impos. Quis posse putabit
Tam rara genus humanum virtute perire?
Addo, quod eventu tali, quia caelibe vita
Praestaret thalamus, ne hominum natura ruinae
Proxima supremo molem telluris agone
Desereret, praeceptum esset, quod habebat Adamus,
Connubii augendaeque novae per foedera prolis.
Me vero donec talis iactura timeri
Debeat, innuptum genitor dilecte relinque.”

12.
Talibus auditis placido pater ore silentem
Alloquitur: “Flectat saltem te, nate, paternus
Sanguis et antiquae proavis a regibus ortae
Stemma domus, quam tu postremo haerede labentem
Innixamque parum valida radice relinquis.
Sanguinis ille leo nostri Iesseia proles,
Si canitur nostra venturus origine Princeps,
Quid Iosippe tuos fraudas hac luce futuros
Seminis haeredes? Bona sit; rerum attamen isto
Ordine virginitas non est bona.” Dicere contra
Iosippus voluit, sed respondere paratum
His interpellat genitor: “Spes sola beati
Germinis illius nostro de stemmate, terris
Promissi quantum decus est? Velle auspice tanto
Aeternae pacis libertatisque carere
Vix culpa, Iosippe, vocat.” Mox voce reponit
Iosippus: “Magni nostra hinc censenda propago,
Infitias nolo ire pater. Dabit aequus Olympi,
Sed sine me promissa Deus; nec fata morari
Me penes est: si me tanti voluisset habere
Adiutorem operis, caelo submissa caleret
Non mihi virginitas; nostrum concurrere tantis
Si femur adscisset fatis, me nulla soluti
Coniugio, genitor, superasset flamma pudoris.
Est mihi germanus Cleophas aliique, capaces
Quos facit immensi sanguis Iesseus honoris.
Caelibe me restant multi hac pro laude tribules.”

13.
“Si tamen et vinclis te connubialibus esse
Innexum Omnipotens vellet,” pater inquit Iacob,
“Quid faceres?” Iosippus ait: “Divina voluntas
Lex mihi suprema est: illi contraire repugnat
Aequa boni ratio. Quod vellet Numen, id esset
Regula virtutis! Vitii se mergit in umbra
Quisquis ab hac summa morum deflectit amussi.”
Cui pater: “Est Solymis Virgo (sanctamque sororem
Esse genetricem laetor tantae indolis Annam)
Consobrina tibi est. Plenis iam nubilis annis,
Committenda viro. Nymphas bona sparsa per omnes
Huic collecta nitent: species, pudor, unus avorum
Nobiscum sanguis, probitas et gratia; demum
Virtutis verae simulacrum: tanta stupentes
Prodigia, eximios templi deposcere mystas
De thalami eventu caeli responsa coëgit.
Auditum: dandam esse viro, cui sanguine Iudae
Sit genitor sacroque simul cui limine stanti,
Allatus manibus siccus – mirabile! – stipes
Exeat in florem et fronti Babylonius ales
Insideat. Iosippe, puto dabis; ista iubentis
Connubium signa esse Dei!” “Nihil ambigo,” profert
Iosippus. Cui mox genitor: “Tibi templa petenti,
Quo cupio Iosippe migres, si talibus aether
Occurrat signis teque hoc sponsum omine dicet,
Connubium tantae poteris non velle puellae?”
Iosippus contra: “De me quod talia speres,
O genitor, frustra est: ostendent astra maritum
Nymphae illi virtute parem. Nil praeter avitum
Stemma mihi videor non impar, caetera longe
A tanta virtute absum. Dilecte quiesce
Quaeso, pater, nec nostra ultra connubia tenta.”

14.
Huic iterum genitor: “Nec plus tua vota morari,
Nec suadere thorum meum est. Hoc deprecor unum,
Nate, aliis temet coniunge flagrantibus oris
Virginei formam pueris. Spes irrita siccae
Expectare mihi pro te suffragia virgae
Omnis erit; nihil Assyriae tibi conferet albus
Nutritor reginae ales, nisi signa iubente
Numine premat avis, vel siccus pronuba stipes.
Si fatum volet arentis te germine fustis,
Aut ave Chaldaea sponsum, Iosippe, notari,
Certabisne Deo, aut iusso pugnabis amori?”
Rettulit haec natus: “Frustra dulcissime perdis
Verba, pater. Mihi nec Solymam, nec visere templum
Est animus, nec signa novi spectare mariti.
Cerne, pater, capitis canos utcumque capillos,
Durata qui fronte rigent et lacte madentes
Inter stabo procos? Me dura laboris et artis
Instrumenta meae, serrae pauperque dolabra
Dant inopem flagrem ditemque praeire iuventam
Decrescens et inops!” Pater excipit: “Ista fatebor,
Sunt hominum quae vota movent, staremque libenter
Iudicii pro parte tui, componeret istos
Si mundi fortuna thoros talesque pararet
Mortalis thalamos ubi calculus. Inspicit urnae
Excessum terrena fides; humana sequuntur
Lumina mortales oculi. Non subditur autem
Hic placitis hominum, sed stat caelestibus Hymen,
Alite Chaldaea et florenti stipite, signis.
Arbiter hic Deus est, mentis qui cuncta gubernans
Lege suae, humani nimis imbecille videntem
Confundit pupillam oculi. Quae stirpis origo
Regia sit nostrae, audisti: gregis anxius infans,
Nec fratrum dignus numerum componere David,
Incerta humani si norma sequenda fuisset
Consilii, pastor vixisset. At impare longe
Fratribus evectum fortuna, totius ostro
Arbiter aeternus regum decoravit Idumae.
Sic Deus istius pariter vult pronubus esse
Connubii: talem, fili mihi crede, puellae
Decernet, frons est hominum quo caeca, maritum.”
Hic Iosippus ait: “Credo, pater, ista, nec ullus
Adversae fidei locus est: seu Virginis iste
Ex hominum placito, sive aethere profluat Hymen,
Nostra nil refert.” “Tamen, o Iosippe, parentis
Vox est: te sacro durum non exime templo,
Ut mihi virginei thalami, post visa reversus
Signa (viae lentum nam ne vetat ire senectus)
Eventum referas, almum quo Numen adorem.
Te neque nate decet cognatae prolis abesse
Coniugio. Vires utinam sinerent, ego praesens
Dilectae thalamis nymphae sponsoque faverem.
Namque (dolens recolo) moriens soror Anna petivit,
Depositae templo immemorem non esse puellae.
Astra licet nymphae thalamos studiosa iugales
Expediant; et nostra illam quoque cura decebit!”
Vocibus his tandem cessit Iosippus et urbem
Delubrumque seni facilis promittere patri.

15.
Cum reliquis igitur decimae prope tenvia lunae
Cornua, quae soli fas est calcare tribuli
Atria, Iosephus populis gentile profanis
Interdicta subit, sacrae penetralibus Arcae
Oppositus vultum, extrema qua parte remotus
Religioso oculos poterat componere velo.
Iamque aderant alii, quorum convenit eodem
Vestibulo iuvenum numerus, qui stipite sicco
Innixi, ambustus cuius se scipio verno
Flore coronaret, tacito circum ore legebant.
Interea accedunt mystae summusque sacerdos
Non aberat, caesae pecudis legale daturus
Obsequium; qua re proprio spectandus amictu
Aptat ephod humeris cidarimque in vertice figit.
Apposita femori bisso tunicaeque per oras
Extremas vocali auro pendente sonorus
Progreditur templique arae pro margine pronus
Supplicat et iugulato explet sua sacra iuvenco.

16.
Ritibus exactis templi, regione propinqua
Alterius portae quae presserat atria lectum
Stemma, sacerdotum pendens a legibus agmen,
Maximus ingreditur praesul laetusque tuetur
Egregios iuvenes signum caeleste petentes.
Tum quoque depressas manibus sustollere in altum
Imperat humoris vacuas et floris inanes
Virgarum frondes. Nec opus fuit ire per omnes,
Ne fraus ulla foret, ramorum lumine recto
Explorare fidem, siquidem sobolescere virgas,
Proxima bis quinti mensis tum bruma vetabat.
Suscipiunt mandata hilares: quem quisque gerebat
Extulit, inferiore levans a pectore fustem.
Tollendi Iosippum autem non repperit unum
Stipitis ambitio, invisum quem dextra premebat.
Clam tenuit fustem, spem templo inferre professus
Connubii nullam, nec habendae vota maritae.

17.
Tum sacer antistes vultu conversus in altum
Suspirat votis et verba precantia fundit
Admonuitque Deum effati, spectabile gemmis
Quod respondit ephod, virga florente daturum
Atque Semiramia capiti incumbente volucri,
Quaesitum Mariae taedarum in foedera sponsum.
Vix pia supremus complebat verba sacerdos,
Ecce arcana adyto valvis quo clauditur Arca
Pictaque non visos obnubunt carbasa postes,
Prodit Amyclaeis nive maior oloribus ales,
Et Cyprias longe superans candore iugales:
Lotus lacte ales, suetusque in margine pleni
Gurgitis et liquido lactis considere rivo.

18.
Fausta fuit viridi Noëtica fronde columba
Vim pelagi cessare docens; felicior ista
Terrigenis, quos iam sceleris commune vorârat
Eluvium, siccae frondi coniuncta renatis
Ad fidei robur foliis, meliore volatus
Augurio, certam, quae se non altius effert
Humanae pupilla spei, signante salutem.
Aeternae o mentis lusus! Quae naufraga regna
Emersura freto, ramum mordente columbâ
Praemonuit; sic damnatam non impare stirpem
Indicio novisse dedit, quod labe paterna
Naufraga posteritas, domitis iucunda procellis,
Ad placidas vitae secura rediret arenas.

19.
Proxima iam niveis superaverat atria pennis
Ales et inde avidos sua signa videre tribules
Adveniens gestire facit totoque volantem
Ore sequi: primum lentis illa atria circum
Pervolitat pennis factoque ter orbe per amplum
Vestibuli spatium, pennas immota propinquat
Frontibus. Extremoque aulae pro limine stantem
Spectat Iosephum: mox se reperisse mariti
Virginei vultus, ala plaudente docebat.
Hunc petit, atque caput pedibus premit: ille sedentem
Vertice ter pulsam terque ad sua colla reversam
Fuste fugat. Virgam sed qua fuit icta volucris
(Quam non ante velut reliqui, prout mysta iubebat
Sed tunc cum volucris fuerat pellenda, levârat) –
Mirandum! – florere videt siccumque repente
Humore et verno vestiri cortice ramum.
Ignarus quid agat, pallet, timet atque trementi
Corpore Iosippus curas consumit inanes.
Consilium quo signa premat vitetque iugales
Virginis agnatae taedas inquirit et omnem,
Si qua parte locus latebrae, circumspicit aulam.
Ut tamen occurrit menti, caelestibus ista
Auspiciis peragi et divinum Numen apertis,
Singula dum librat, cernit disponere signis.
“O Deus,” affatur tacitus, “quocumque volentem
Stringe iugo, quocumque lubet, duc tramite – pergam,
Arbitrii lux fida mei. Quacumque iubentem
Ire sequar placitique tui fulgore tuique
Imperii me lege regam nutusque tuebor.”

20.
Iosippum interea, signo noto omnibus, ales
Deserit et leve commotis petit abdita pennis
Limina, quae sponsum designatura reliquit.
Plaudebant hilares mystae totamque per aedem
Sancitum caeli auspiciis hymenaea sonabant.
Iosippum spectare omnes perque atria laeto
Murmure felicem, tantis vulgare maritum
Electum signis, cuius superantibus omnem
Fortunam voluit Numen concurrere taedis.
Excipiunt humilem vultu summumque minores
Ante patrem statuunt mystae; cui praesul amico
Ore favet caeloque dato gratatur honori.
Ille ut erat faciem demissus, fronte serena
Compositus, qua compressis in corde procellis
Prodidit effigiem mentis, cui ore locutus
Dicitur: “O alme antistes, mihi vota mariti
Est numquam mens passa iugi. Vixi impare castis
Pectore connubiis, nec[ERROR: no reftable :]574 nec : neq me, nisi fervidus isto
Iussisset genitor, vidissent stare tribules
Vestibulo, vitantem omnis nexusque facesque
Foederis, octavo quamvis persaepe probatum,
Dissimilem numquam servant me tempora lustro.
Quid modo spectato iubeat Deus alite, quid me
Flore repente, olim virga tellure recisa,
Erumpente velit” (virgamque ostendit, ab ima
Parte tui siccam, qua flos eruperat autem
Veris erat facies) “quamvis prodentia sponsum
Virginis esse ferant cognatae signa, minister
Numinis o venerande, doce placitumque iubentis
Pande, mihi fixum cui stat parere, Tonantis.”
Huic praesul: “Qua gente venis, quo patre domoque,
Quae regio tibi, quod nomen?” “Pater,” inquit, “Iacob
Est mihi, Davidis soboles, mihi nomen Ioseph
Urbe Sepphorea genito.” Cui mysta reponit:
“Te, bone vir, notis Deus ad connubia signis
Praeparat et sacra quae venit in aede, puellae
Esse iubet sponsum; nec te qui flore virescit
Ancipitem stipes, nec avis librata relinquit.
Nec dubitare potes, vera haec a Numine missa
Prodigia: infernae valet hic quae fraudis inesse
Suspicio? Numquam niveae, tibi vertice qualis
Consedit, furvo veniunt a Dite columbae,
Sed coraces nigri et simili fuligine tincti
Fetentes faciunt Erebi ludibria capri.
Aridus enato quod flore repullulet, uno
Temporis in puncto stipes, premit omne sagacis
Ingenium Stygis. Ac veluti consurgere tantum
Daedala naturae virtus nequit, exeat usta
Actutum de fronde viror, minus ipsa reorum
Spirituum labes: natura his omnia posse
Concessit quod sola potest, rude caetera robur.
Nec nostrum nos fallit ephod, quo scimus iisdem
Fata maritales taedas decernere signis.
Quare age, Iosippe, et postquam te crastina Phoebi
Exolvet strato lampas, comitatus amicis
In sacra templa redi, nexisque in foedera dextris
Connubio iungam stabili precibusque piabo.”
Haec effatus abit mystes, templumque relinquit.

21.
Te quoque delubro pariter, Iosippe, profectum
Multa animo, quas signa notent caelestia taedas,
Volventem; eximiam primae quod flore iuventae,
Certantem aetheriis geniis virtute puellam,
Aetatis tibi non modicae, cui totus egenis
Par census, manuum labor; aeternique pudoris
Constanti nuptam exhibeant; tandem omnia curae
Divinae aptantem Cleophae domus hospita fratris
Collegit, quem tunc cum prole et coniuge flammae
Fonte haustae, Solymis pietas festiva tenebat.
Ut consumpta dies, quid lux oritura laboris
Latura est, plenus curarum lumina somno
Oppressus positis stratis indormit Ioseph.
Cui facile ut primum mentem vis alta soporis
Invasit, variae venêre ad somnia formae.

22.
Prima fuit facies simulans spectare verendum
In templo mystam. Quo mox accedere visus
Ipse manumque sibi praesenti extendere Sponsae
Iussus, humi fixo cunctatur lumine dextram.
Cumque iterum palmas ad foedera posceret Hymen,
Dat pavidam retrahitque manum fususque per omnem
Humor abit frontem pariterque trementia molles
Ora rigant lacrymae, taedas non velle fatentes.
Nec tamen evigilat, sed semisopitus in auras
Corpore sublatus medio, suspiria anhelo
Ore trahit: vultus fletu et sudore madentes
Sicut erat maestus tergit, dein corpore toto
Prima tepentis adhuc implet vestigia spondae.
Ut simulacra reses repulit fallacia somnus,
Sopito veris accessit caelica formis
Visio Iosepho: caelo descendere vidit
Aligerum. Postquam fictis sibi corpus inani
Aethere densâsset membris, spectabilis ille
Ales erat vigilique etiam par luce teneri.
Quiverit impressis animo licet ille figuris
Sopito effigiem talem proponere, qualis
Corporis est vultus, sed semisopita valeret
Hunc etiam Sponsi legere ut pupilla, videri
Non habilem clausit iuvenili in corpore mentem.
Non erat hic Morpheus, pigri ingeniosa soporis
Progenies, humani imitator strenuus oris,
Apparere potens fallentis imagine vultus,
Lucis inops, nimius fraudis; sed fallere prorsus
Impos, ab ignavo nisi cui patre languida somno
Frons cadit et lassa vigor a cervice recedit.
Mentitur Morpheus, solida sed fronte Tonantis
Aliger accessit: chlamidis florente colorum
Vere licet tectus, faciem iuvenile venustam
Praetulerit; simplex fuerat sed flamen et aura.

23.
Luce fuit circum, qua solem aequabat, amictus;
Labra genasque rosae similis; cui eburnea cervix,
Frons spatiosa nives gutta Sidonide mixtas
Exhibuit. Iuveni, qui formosissimus heres
Regius, aut si quis fortassis pulchrior illo,
Par fuit Aligeri spectato in corpore vultus.
Splendida caesaries lectoque in tenuia molles
Fila pilos imitante auro; quibus addita lucis
Sphaera potens, valuit Phoebeae prodere partem
Esse comae raptosque suo de vertice crines.
Vestis erat nivea pendens cervice, sub imum
Fusa genu scapulasque super collecta, decoris
In cubitos fluxit manicis laxasque paratis
Numinis imperio dextris non strinxerat oras.
Pectora munierat Tyrio quae prodit aheno
Purpura, subtextum filis mordentibus aurum,
Renibus adstrinxit gemino quam balteus orbe.
Hinc sinuosa chlamis, nec parti longior uni,
Crura valens picto referire rubentia limbo,
Permutare situm facilis reflantibus auris,
Ut levia adverso variantur suppara vento.
Totius unus erat tunicae color, ignea qualis
Sole repercussi facies solet esse pyropi.
Vincla fuere pedum, veluti Cyllenia, Serum
Stamine turgentes circum stringentia suras;
Inque modum socci medio sistentia crure
Aurea velabant celeres talaria plantas.
Ala duplex humeros ornabat, concolor auro
Intermixto aliis formis: pars qualis echini
Sidonii sanguis, pars qualis lilia tingit,
Quique rosas violasque color, qualisque smaragdis
Est facies, qualisque Afris est fructibus ardor.

24.
Taliter efficto sibi puro ex aethere vultu
Missus Iosepho se nuntius exhibet ales.
Qualia sopitae menti ludibria clausae
Pupillae languore patent, caelestis amavit
Spectari genius talique est voce locutus:
“Ostensum signis noli, Iosippe, morari
Coniugium, cui te Numen, cui culta probavit
Integritas: nulla hic aderit iactura pudoris,
Nec thalamus communis erit prolisque cupido.
Virginitate tua maius servare pudoris
Prodigium dabitur: Virgo magis illa maritum
Vitaret quam tu Sponsam, nisi Numinis uno
Imperio, Sponso tibi custodique futuro
Cederet. Amborum de virginitate iugali
Exurget nexus, cuius contingere vota
Nonnulli poterunt, sed fructum apprendere nulli.”
Dixerat haec visus dictisque evanuit Ales.
Hausta viro facies auditaque verba loquentis
Aligeri somnoque gravis sua somnia clare
Vidit Iosephus. Tanta qui luce potitus
Librat an haec vigili, seu nocte appareat atra
Sopito rerum species; dubioque sopore
Depresso didicit, non has potuisse figuras
Insomni monitusque animo non sensibus haustos.
Ille fidem nocti praestat verumque Tonantis
Aligerum credit data verba tulisse ministrum.

25.
Nox erat et necdum niveos ostenderat orbi
Nectaris aetherei saturos Aurora iugales,
Haec animo tacitus secum dum fatur Ioseph:
“Omnibus adversus thalamis custode severo
Ostia servabam mentis, chalybemque serasque
Apposui, ne quis fibris irreperet ardor.
Nescivi tamen et thalamis procul esse maritas
Posse faces animumque unum illaesumque pudorem.
Si quoque novissem, tantae quo fine puellae
Connubium peterem, merito mihi cedere tantae
Quo possent virtutis opes, sperare nequivi.
Numinis imperio cogor signisque: quid ultra
Consilii mentisque tuae, Iosippe, requiris?
Naufragium tutae numquam passura pavesce
Vela pudicitiae. Siquidem te caelica mergi
Immunem promissa dabunt, Iosippe, iugales
Virginis electae laquei curaeque quid obstant?
Imperat hoc Numen, satis est: sit pectore fixus
Immotusque calor, quaecumque pericula tandem
Obveniant mandante Deo iuga casta subire.
Sufficient [ERROR: no reftable :]742 Sufficient : Sufficiet vires oneri quod praecipit aether.
Haec mea iam Virgo est: erit haec mihi nobile summae
Depositum veluti gemmae, quam credit egeno
Numen Iosepho. Placet huic custode teneri
Iosippo Mariam: poterit mihi stringere maior
Nulla animum, posthac quam Virgo coniuga, cura.
Si pupilla Dei Virgo est, ego deside numquam
Obsequio caelestem oculum servare paratus,
Fidus ero custos. Felix si lumine nupta
Respiciat me Virgo suo, si cura Tonantis
Est Virgo, mecum curam si dividat author
Omnipotens, laus quanta mihi est? Pulcherrima caeli
Portio si Virgo est, terrae si gloria, Iudae
Splendor et Isacii melior si sanguinis[ERROR: no reftable :]755 sanguinis : sanguis heres,
Caelicus indutus carnem si dicitur Ales,
Si non effigies, sed virtus ipsa, stuporis
Materies, et forma Dei (de Virgine dici
Haec etenim saepe aure tuli) quo munere Numen
Te decoret, Iosippe, vide! Caeli aliger esse
Quisque cupit nymphae famulus, pro coniuge cedit
Quae Iosippe tibi. Dicar quidcumque: maritus,
Vir, custos, sponsus, servum tamen esse fidelem
Me sibi comperiet Virgo, dominaeque probari
Verna meae aut gazae tutor caelestis amabo.”

26.
Iam nova Virginei Iosippo flamma calebat
Addita connubii, pigros ut ferret Eoi
Solis equos tardare diem tempusque cupiti
Foederis, astrorum lux importuna teneret.
“Memnonias,” inquit, “cur tandem, Aurora, fenestras
Non aperis, cur non, Titan oriture, relinquis
Eoum superasque salem, cur sidera lentis
Volvuntur casura globis? Necdum aethere signa
Atlantea cadunt et necdum Taurus ab alto
Praecipitat meliusque sui vi ponderis astrum
Sublevat adversa pandens nova lumina sphaera?”
Talia, ubi necdum desissent noctis opacae
Scintillare faces, animo volvebat Ioseph.
Mitior illorum calor est leviorque cupido,
Virginitas quorum moritura iugalibus ardet
Ad prolem thalamis; multo minus aestuat ille
Pacta iuventa tuis accensus amoribus, Hymen,
Iosippo aeterni numquam violanda pudoris
Quam caleat concepta fides. Quas pronuba caeli
Gratia vult taedas ardere, potentius urunt,
Quam terrena quibus dat parca alimenta voluptas.

27.
Iamque Aurora novis Phoebi surgentis Eoo
Aequore fulgebat radiis Taurusque feroci
Stabat horizontem supra non integer ore,
Uno oculi splendore minor. Nec Pleias ulla
Visa polo, cum germanum Iosippus amice
Affatus Cleopham cunctas ex ordine promit
Connubii curas nocturnaque visa recenset.
Cui frater: “Quanta, dulcis germane, videtur
Sorte favere Deus! Mariam (quàm grandia spargit
Rumor et eximiae quas urbs Solymaea puellae,
Quas laudes Iudaea canit!) tibi praeparat aether,
Tot Charitum nimiam donis, Iosippe, maritam.
Connubii praecide moras, caelestibus esto
Aequus prodigiis! Signata amplectere taedis
Tempora, divinis frater cave nutibus obsta;
Immo, Dei vultum te respicientis adora.
Horum ego qui suasor tibi sum, nec inutile iungam
Obsequium: cum causa volet, tibi copia semper
Fratris erit rebusque tuis, mihi si qua facultas,
Opportunus ero. Tantum te Virgine dignum
Ne prohibe, ventura Deo germane relinque.
Et quoniam sacro, prout te supremus ibidem
Praemonuit mystes, hodie te stare decebit
Vestibulo dextrâque fidem gemmaque pacisci;
Aureus in nullos qui transiit hactenus orbis
Articulos emptoque rubens amethystus in auro,
Iam tuus est, Iosippe. Thori quod iussa iugalis
Non invita dabit, deero nec fidus ituro
In templum comes. Agnati quoque sanguinis idem
Est animus: venient, festi quos annuus ignis
Excivit Solymam propriis e sedibus ardor.
Hic venerandus adest grata cum coniuge mystes
Melchi Hebronites, qui sanguine tangit Elisam,
Cui eadem nobis, eadem sponsaeque propago!
Quam doleo Solymam non accessisse, mariti
Zachariae amissae luctu prostrata loquelae.
Bis Phaëtonteo sese iam lumine Phoebe
Exuit, in tacitis quod maesta penatibus haerens
Elisabeth, prodire palam quo nescio fato
Saucia non audet. Vel quo discrimine vocis
In templo cum thura daret, verbi impote lingua
Zacharias fari vetitus, dat noscere nemo.
Fert tamen hoc rumor: steriles quae vixerat annos
Hactenus Elisabeth, seram et sine prole senectam
Attigit. Ex muto (factum mirabile!) mysta
Nunc utero fecunda tumet; partusque senilis
Forte maritali tecto prodire modestam
Non patitur matrem. Reliquas tamen urbe frequentes
Cognatasque nurus cognatorumque virorum
Pectora spectabis: nemo horum negliget absens
Optatis, germane, tuis data tempora taedis.”
Dixerat haec Cleophas germanique apta loquentis
Iosippo vox visa fuit placitumque supremi
Numinis apposite rem disponentis adorat.

28.
Lampas Idumaeos iam se Phoebeia supra
Extulerat montes, cum procurante videret
Germano fraterna peti non simplice coetu
Limina, cognatas matres aliquosque probata
Aronis de stirpe viros, quëis praebita solis
Libertas, thalamos Iudae cum prole pacisci.
Hic agnatae aderant, Solymae quas miserat urbi
Nazara, sive Hebron nuptas: hic Melchias aevi
Iam matura parens, hic Ephrataea Rebeccae
Progenies, geminae, tempus queis nubile, natae.
Hic Galilaea Esther cum Bethlemitide socru,
Iosippo cognatae omnes, ad proxima cuius
Foedera, sidereis sed praecurrentibus ibant
Aligeris, carmen Sponsis plausumque daturis.
Ingressi templum concessa tribulibus intrant
Atria venturumque ad pacta iugalia mystam
Supremum expectat optantque ardentius omnes
Cognatae augustos vultus cognoscere nymphae.

29.
Interea Virgo, praesto quam ex aethere lapsus
Visu hominum procul atque intra sua tecta morantem
Scire dedit genius quae sors, quae regia stirpis
Nobilitas pietasque viri, quem caelica lectum
Signa palam, vitae comitem dixere maritum,
Divinis, hac mente frequens, parere vovebat
Imperiis, haesura viro, quicumque pudoris
Virginei custos, signum sortitus adesset.
Ut primum monita accepit, pro foedere dictam
Advenisse diem mystasque indicere sacri
Accessum templi, non segnis paruit, altâ
Pectoris orsa humiles taedas accendere flammâ.
Illa ut semper erat contecta decentibus artus
Induviis, quas externi studiosa decoris
Non confecit acus, filum sed candida duxit
Simplicitas. Non quas Tyrio versavit aheno
Docta manus, vel nere Phrygum suevere puellae,
Sed rudibus contenta stolis, quas ipsa probaret
Et cuperet, si membra darent mortalia, virtus.
Egreditur tectis Virgo decorata modesto
Tegmine, quod pecudes et quod Solymaea dedere
Vellera, quëis pretium Virgo dabat, omnibus essent
Ut Serum et regum non inferiora potentum
Velleribus, quae Sidonio saturata veneno
Sanguineas altis acuunt in regibus iras.
Mitior haec agnis Virgo, quam veste gerebat
Effingebat ovem; mitisque lacinia fili
Apta fuit, miseris pronae quae viscera nymphae,
Stamine mansuetae pecudis contexta, notaret.

30.
Huic animi virtus chlamidi par: illa pudico
Non festina ibat, sed vera modestia passu
Quo graderetur, adit templi sponso ante petitum
Vestibulum, comitata sacris, quas illius ingens
Gratia pellexit, decoranda ad foedera nymphis.
Florentes inter iucundior Anna puellas
Ibat anus, cuius meritis viduoque pudori
Scire datum (rapto thalami consorte, bis octo
Lustra enim templo precibus lacrymisque dicarat)
Per praesentia pacta, per hos ipsos Hymenaeos,
Promissus Iudae pacis quod surgeret author.
Ibant una omnes, sed mox ex omnibus unam
Iosippi Sponsam, quamvis nullo hactenus haustam
Lumine, novisses Mariam: quam frontis et oris
Gratia, simplicitas, maiestas, forma beatis
Proxima spiritibus, ne non discernere posses,
Non fecere parem reliquis, quas protulit orbi
Formosus Iudae sanguis speciesque Sionis.
Gratia sidereo vultu decorata pudicis
Moribus accessit, veluti si dentibus Indis
Purpura, Sidonio vel gemmeus incubet ostro
Fulgor et Eoum pictis laquearibus aurum.
Hanc spectare omnes cupidi, spectare sed illa
Quemquam oculis demissa pavet. Processit Ioseph
Obvius; illa pii vultum venerata iugalis
Custodisque sui, de quo sibi pluribus aether
Prospexit signis, famulae se voce suumque
Hunc dominum appellat, consobrinumque salutat.
Iosippus contra, aethereae certare puellae
Officiis propensus ait: “Lectissima Virgo,
Non me praesentes audacia poscere nexus,
Nulla maritales accendere pronuba taedas
Flamma fuit peregrina mihi. Quin si qua fuisset
Fax animi, desiderium fortasse tuarum
Caepisset Charitum, at tantae virtutis habendae
Nulla mihi ratio spem, nec fortuna dedisset.
Post tamen, ut nosti Virgo, lex unica nostri
Connubii Deus est. En me tibi, nympha, fidelem
Iosippum, nec dico virum tantaeque maritum
Coniugis, aeterni sed quo mansura voluntas
Obsequii nunc incipiat, volo dicere servum.
Cognatam dominamque colam teque aetheris astrum
Suspiciam, te depositum caeleste tuebor.”

31.
Fixit humi Virgo maestum testantia pectus
Lumina, non gratos quando castissima Sponsi
Flamma reponebat titulos, tinxitque pudicus
Virginis ora rubor, faciesque, ut purpura lacti
Si puro adveniat, Tyrii si sanguis echini
Influat Arctois nivibus, si candida tingat
Vellera Sidonium primo cum bullit ahenum,
Muricis utque ebori sanies infusa rubebat.
Nec lacrymis tenuit Virgo, lacrymisque decorem
Auxerat, Eois veluti quae crescit in hortis
Pulchrior a guttis rosa roscida matutinis.
Attoniti stabant cognati, utriusque stupentes
Ad laudem Sponsi; quëis tunc non plura locutis
Pacta probaturum suadent accedere mystam.

32.
Iste Theophilides fuerat, qui lumine sponsos
Adverso sed amicè tuens, divina mariti
Ostensi per signa ingens librabat honoris
Pondus, adorandae nacti connubia nymphae.
Tum Mariae perpendit opes, cui caelica dotis
Contigit ubertas, divinae lucis in unam
Collatis gemmis; quas promicuisse serenis
Virtutum radiis Solymae sacraria narrant.
Haesit ut in vultu iuvenum, penetrare futurum
Connubii eventum tentat fructumque daturos
Communem thalamos ignaro in pectore versat.
Tandem ait: “O Sponsi, vobis immota voluntas
Coniugii si lege calet, componite dextras.”
Admoniti parent animumque fatentibus adsunt
Ad commune iugum dextris; nexisque pudicè
Articulis, purae fidei consortia firmant.
Iosippus Mariae, dederat quam fratria gemmam,
Porrigit ad fidei signum sponsamque relato
Gemmato in digitos pro more paciscitur auro.
Pronubus Ausoniis hic Virginis annulus oris
Splendet adhuc urbisque umbras, Perusina, penates
Condecorat fortuna tuos; quo munere quondam
Connubii signata fides, modò Virginis isto,
Perpetua ipsius vobis devincta metallo
Est pietas. Istâ nescit nisi fausta pacisci
Virgo, suae fidei falsae non iudice gemmâ.

33.
Antistes vero, tactis communia palmis
Vota videns, iubet esse ratum quod mutuus ardor
Composuit foedus, vitae cui prospera poscit
Talibus auspiciis: “Vestro, precor, este beati
Coniugio semperque animis concordibus ite
Quo virtus probitasque vocat. Sis nupta fideli
Grata viro, fecunda utero partusque benigna
Expediat Lucina tuos serosque nepotes
Aspicias longaeva parens, quos sanguinis ordo
Quartus et ulterior proprio de stipite natis
Ob sobolem laetis numeret descendere ramis.
Sis pia, sis prudens felixque attingere primas
Isacias virtute nurus: sollerte Rebeccam
Vince animo, placidis Abigail moribus esto,
Fecundis Liae thalamis, Rachelis amore,
Et constante oris forma vultuque placeto!
Prole, pudore, fide, pietate, propagine cunctas
Una Palaestinas praeeas, rogo, nupta maritas!”

34.
Ritibus expletis templi, pro more paternos
Virgo alias desponsa lares subitura fuisset;
Nec foret eiusdem sponso data copia tecti,
Limine festivus donec sollemne puellam
Exciperet proprio sponsus. Sed utroque parente
Orba petit Virgo, sacris penetralibus istum
Expectare diem, donec sollemnior aequo
Tempore componat solitos Hymenaeus honores,
Utque foris liceat sponso custode morari.
His precibus mystas, istis quoque Virgo fatigat
Et sponsum votis, talem sed utrisque paratis
Indulgere moram, non se prius intulit aedis
Sacrae adytis, Iosippum ista quam voce teneret:
“Te Dominum, Iosippe, meum rerumque mearum
Quem statuit Deus, ingratum nequit esse tuenti
Divini iustum placiti[ERROR: no reftable :]1004 placiti : aplciti, si nupta iugalem
Observo demissa meum. Iosippe, rogandus
Es mihi, cum fatis cedant mihi tecta paternis
Debita, ubi muris sublimibus eminet alta
Nazareth: haec hortus iungit sibi laetus opaca
Arbore, quas inter (memini bene) sueverat umbras
Anna parens multis tempus consumere votis
Prona caput, lunata genu rectisque potentem
Implorare Deum palmis. Iosippe, quid obstat
Nos colere externo vacuos herede penates?
O quantum ista mihi domus appositura caloris
Aetherei, quantos divini luminis haustus,
Quantum virtutis, spectanti utriusque parentis
Praeclaros pietate lares? Memorata docebunt
Me loca divino instructas iterare frequentes
Igne preces, ubi lucis inops pupilla paternae
Maternaeque legam pariter vestigia flammae.
Insuper et veteris praeconia dicere famae
Accepi sanctum Domini similemque Tonanti
Heroëm venturum illuc urbisque futurum
Municipem nostrae. Fieret quae copia tanti
Regis adorandi, quales contingeret isto
Divinae ambrosiae latices haurire profundo!
Nec procul esse aiunt tempus quo Nazareth almum
Excipiet fecunda Ducem frontemque coronet
Illa suam tanto mittent quem sidera flore.
Hoc mihi stat votum: cum me deducere templo
Mens fuerit, domui potius, Iosippe, paternae
Restituas sedesque illas dominusque paterque
Ipse colas, proprioque probes ea limina voto.”

35.
Haec ubi dicebat Virgo, Iosippus amica
Aure tulit, quae sidereo stillantia melle
Verba dabat castosque loquens afflabat amores.
Ut dixisse satis visa est, hoc ille resolvit
Ora sono: “Dominum non es tibi nacta iubentem
Virgo, sed acceptis, mea quo connubia tendunt,
Adictum obsequiis comitem; placitique vigebit
Me penes aequa tui ratio semperque tuorum
Fixa meis inerit verborum flamma medullis.
Quod cupis, et ratio tuaque explorata voluntas
Efficit esse ratum: nobis generosa petetur
Nazareth et patrii dabitur tibi copia tecti.
Calcatos repetes utroque parente penates,
Amborum pressura piae vestigia flammae.
Horum audita sacros probitas compellet ad aestus
Iosippum quoque: quantumvis ubicumque morari
Sors tecum mihi laeta dabit, scio, nulla sequendae
Aequior occurret, quam tu probitatis imago.”
Hac voce erubuit Virgo dictâque vicissim,
Quam purus dictabat amor, cessere salute.