1.
Iam sancitus Hymen Annae fideique monebant
Pacta maritales accendere pronuba taedas,
Cum patriâ veniens electae limina Sponsae
Urbe Ioachimus praesentia Virginis ora
Spectaturus adit: sed mutuus ille duorum
Aspectus iuvenum fuerat congressus amantum,
Quorum ex adverso vultu, sibi quisque parabat
Virtutis speculum et rectam probitatis amussim.

2.
Consuetis utriusque tribus gentisque peractis
Officiis (nam Sponsus erat de semine Iudae
Davidisque haeres, Annam Levitica patris
Sors genuit; Iudae generis fuit ista facultas
Hanc ambire tribum: licet ex Davide profectam
Ipsam etiam dicant Matris natalibus Annam)
Ambarum tribuum faustis deducitur Anna
Auspiciis, socerique nurus gratissima tecto
Excipitur; dotisque suae si dona fuissent
Regia, maior erat sponsae a virtute petita
Gaza, Ioachimum quae sola invenit amantem.

3.
Istius thalami fructum expectabat uterque
Sponsarum sanguis; magno maerore sed istam
Spem lusit sterilis votorum ad pondera venter.
Annorum siquidem bis deno in gloria cursu
Grata maritalem thalamum traduxerat uxor,
Opprobrio fecunda suo, prout illius aevi
Credulitas gentisque fuit, sed postea talem
Edidit ista nurus viditque piissima fructum,
Ut fecunda viri quaevis huic credere mater
Debeat et sancti laudem concedere ventris.
Interea constans thalami tolerabat adulta
Dedecus aerumna: placitis caelestibus omne
Fassa decus parere, probrum legale ferebat
Laeta. Nec indocilem formare hoc dogmate mentem,
Forte paraturis sobolem suspenderat astris.

4.
Tergemina Hebraeae fuerant sollemnia legis
Festa, Deo sacra, Solymae quibus omnis in aede
Instaurare litaturus consueta quotannis
Vota iubebatur populus. Donaria sacris
Addebant aris, nec fas sine munere cuiquam
Tunc Salomoniaco votis incumbere templo.
Haec vero duplici fieri sollemnia causa
Constituit Numen: tum quo sibi debita cultus
Obsequia aequatis ferret gens consona votis,
Tum voluit memorem, quantis hanc cladibus olim
Solverit et quantis dives sibi reddita signis
Patria libertasque fuit. Quo nomine mensis
Septimus, arboreis formans tentoria ramis,
Divinam referebat opem, cum stipite tectum
Et foliis, olim loca per deserta vagantem,
In laris et tecti terram Israëla tulisset.
Est aliud vero festum quod pascha vocabant,
Cum decima et quarta minui sua cornua sentit
Luna die, postquam ne sit contractior atrâ
Nocte dies, prohibet Phryxeo Delius auro.
Tunc autem Pharii memorem Deus esse laboris
Noluit immemorem, cum duro pressa Canopi
Servilis Iudaea iugo, post terga relictâ
Iside, Niliacum fugiens spoliavit Osirim.
Septima festivis succedens hebdomas aris,
Propitium legis tabulis memorabat amantis
Numinis affectum, scripto cum marmore Mosen
Instrueret flagrante Orebo, quando ruenti
In scelus Isacidae morum praecepta tonarent,
Prodigii pavidos caelo informante tribules.
Thure Deum venerans sic ter festiva tenebat
Iudaeam pietas: ter religiosa quotannis
Numinis hoc cultu Solymam conspexit Idume.

5.
Harum luce una cum se sollemnibus aris
Sisteret et coram populi maiore corona,
Dona Ioachimus sacro daret annua templo.
Hunc Mysta accipiens, cum prolis honore carentem
Agnovisset, ait: “Coniux, procul esto, profane!
His discede aris! Credis te munera grato
Ferre marite Deo, cum sic tua seminis illi
Plectitur improbitas, a te qui forsan iniquam
Se veneraturam non vult descendere prolem?
Hinc volo discedat quivis sine honore maritus,
Qui sine prole venit: iamque est tot prodita lustris
Fama, quod improle serves cum coniuge lectum.
Hinc patet adversum patitur tua taeda Tonantem
Cuius ab improli nullus defluxerit haeres
Connubio, qui ipsum cultor Iudaeus adoret.”

6.
Fortem animi sortita virum nisi acerba fuisset
Lingua, graves poterat probri sentire querelas;
Sed nitidae mentis robur convellere duri
Levitae nequiit ruditas: abit inde serena
Fronte Ioachimus. Rigidae tormenta repulsae
Numinis excusat placito, vultusque ruborem
Ingenuo candore premit, dentisque protervi
Dura nimis tacitâ tolerat convitia linguâ.
Et veluti rostro cum formidata rapaci
Mansuetas avido volucris petit ungue columbas,
Idalius visis tacitus praedonibus ales
Evolat et saevum fugiens ulciscitur hostem -
Sic Ioachimus laesi discrimen honoris
Non iacit in mystam, sed se meliore tuetur
Praesidio, cuius radiis caelestibus aptum
Pectus ad aeternam casus componit amussim.
Aegeum veluti spumat cum fluctibus aequor,
Ut stabilis tumidas suscepit arena procellas,
Dissipat albentem spumam - sic saucia curis
Mens, ubi divini placiti sua pondera fidum
Proicit ad litus, pelagi velut ira, quietam
Pectoris humani motus sortitur arenam.
Spectantur variis animi maeroribus angi
Connivente Deo, cuius sapientia taetras,
Saepe secuturi ciet ad suffragia nubes
Luminis; innocuum feriunt cum verbera pectus
Augurium splendoris agunt: sors tristis inertes
Sternit: ubi duros fortuna reciprocat ictus,
Splendidius reddit fortunae malleus aurum.

7.
Non procul a Solymis locus est, ubi plurima collis
Ubertas, herbaeque ferax et pascua tellus
Eminet. Hac iunctos fecundis matribus agnos
Parte Ioachimus, pecorisque fugacius agmen
Pastorum sub virga habuit, quos saepius ipse,
Cum Solymaea pius visebat limina, suevit
Explorare redux, natosque agnoscere fetus.
Illotas voces, irati opprobria Mystae
His etiam pressurus agris ad amoena gregalis
Pascua contendit pecoris caulasque revisit.
Hic ubi rorantes nato iam sole per herbas
Spargitur innocuum pecus et crescente pusillam
Pascit flore gulam, montis qua parte reducta
A grege seiungi poterat, consueta litabat
Vota Deo, placida Numen sic voce precatus:
“Summe Pater, cui una polo, diffusaque terris
Est pietas, expersque tui per cuncta meantis
Consilii nulla est tellus, nec egena resistit
Imperiis natura tuis! Scis, optime patrum,
Quae probri me fama premit: complura peregi
Connubii iam lustra, meo nec sanguine proles
Vivit, adorandum te laudatura Parentem
Me patre posteritas: si te mea criminis urit
Improbitas, Pater indulge, sobolemque tuorum
Laudatricem operum de me placatus adopta.
Ast ego, si qua meis accedet gratia votis,
Servitura tuo thalami dabo pignora templo.”

8.
Vix ea fatus erat, stantem prope cernit ephebum,
Ignotâ iuvenem forma, maiore micantem
Lumine naturae quam sit lux alta diei;
Hospitis ignoti visu, radioque pavescens
Obstupuit supplex, sed quem mox ille serena
Fronte salutatum tali sermone praeivit:
“Ioachime, polo missus tibi nuntius adsum:
Audivit tua vota Deus, conspexit egenis
Te largam praebere stipem, sterilisque recepit
Et castigatae carnis ieiunia, novit
Legalis tolerata probri tormenta, tuasque
Suscepit lacrymas; qua re de coniuge gratam
Accipies sobolem, qualem sed nulla tulere
Saecula, nulla ferent: Hebraeae maximus illa
Stirpis honos, ingens populorum gloria, terrae
Prodigium, cuius nomen tibi pando – Maria est.
Haec tibi divinum Iessea e stirpe nepotem,
Promissumque dabit germen, Iudaeque Leonem.
Ille Giganteo Lethaeos robore postes
Destruet et veterum complebit vota parentum.
Utque scias vera me tibi praedicere, perge,
Et Solymam festinus abi, dabit obvia coniux
Se tibi: templum ambo sacrosque intrate penates.”
Haec ut fatus erat, penna se praepete librat
Aliger et summis volitans se nubibus abdit.

9.
Audiit attonitus iuvenem sic ore loquentem
Ioachimus, et aetherei cessante nitoris
Intuitu prostratus humi, gratusque Tonantis
Expendit promissa. Fidem caelestibus ultro
Observat monitis, proprios non amplius ille,
Non uteri steriles accusat coniugis annos.
Mox repetit Solymam, constans parere monenti
Aligero: pecorum caulis, ovibusque relictis
Festinat tacitumque premit sua gaudia pectus.
Urbis ut ad celebrem, quae dicitur aurea, portam
Accessit, videt aversa de Nazareth Annam
Festinare via: solito cui laetior oris
Occurrens coniux, post mutua lumina pandit
Adventusque sui causam, monitusque revelat
Aethereos. Cui illa pari se Praepete doctam
Asserit, improles thalamos ad vota vocari.
Una intrant urbem, sacrisque penatibus agnos
Bisgeminos, melior quos nutriit herba, litandos
Inducunt, medio quos de grege providus arae
Vir tulit; et coniux instructam panibus Anna
Librabat sportam - quae proximiore pararet
Nocte, litaturis duo mollia liba ministris.

10.
Expletis templo votis, descendit uterque
Propria, quae Solymis stabant, ad limina coniux,
Tanta ubi sincerae pietati dedita virtus
Coniugii fructu, sibi non post multa dierum
Intervalla dato, probrum legale redemit.
Octavo gravis affulsit cum sole December,
Acceptam sensit sobolem vitalibus Anna
Indiciis: concepta suo mox vivere proles
Observata utero, subitoque animata pusilli
Corporis integritas, matrum responsa fatigat:
Nonne quaterdeni radiant post semina soles
Donec vitalem mas disponatur ad auram?
Nonne octodenas, ea sit si femina, noctes
Postulat ante animam? Praesens et quomodo fetus
Concipitur, seseque movet, solitumque repellit
Vivendi initium, consuetaque tempora damnat?
Quis novus hic naturae ordo, quae seminis huius
Fata, quis istius vitalem germinis horam
Accelerantis honor? Sed quae portenta vetustae
Nescivere nurus, tanti quondam abdita partus
Gloria, venturo patuit felicius aevo.

11.
Haec Annae suscepta utero, tot debita votis
Filia, naturae solitas infringere leges
Digna fuit: prolem hanc sterilis quam taeda parentum
Progenuit, divina suum quoque Gratia dixit
Prodigium: venterque Annae speciosa reperta est,
Hoc opus excelsum fabricantis Numinis aula.
Huic vitam infudit posito mox semine, magnae
Aptavitque animae corpus tantumque decorem
Artubus impressit, cuperet quo caelica quaevis
Corpore mens, positis iungi feliciter alis.
Nec formosa magis mentes sibi membra laborant
Aethereae, cum missa Deo descendit ad ima
Membrorum natura expers oculisque videri
Terrigenum praesens cupit his non impare forma.
Ista caducarum soboles lectissima rerum -
Non caelum solisque faces nec nocte micantes
Excipio flammas, quodcumque vel axe supremo
Nobilius lucet stans coram Numine flamen.
Unicus hac maior Deus est: cui Numine summo
Est natura minor; conceptae culmine prolis
Est minor et sterilis fetu demissior Annae
Tota cui famulas subicit natura secures.

12.
Illi anima et ratio simul est, artusque pusilli
Mentis mole vigent; neque corporis incrementum
Expectat, mox apta suum cognoscere Numen,
Eructans plenis divina incendia fibris.
Istius excelsae sobolis primo auspice vitae
Momento, tenerae multo sublimior aestus
Mentis erat quam plena suo si assurgeret igne
Quaeque animi virtus, almum fervore vel illo
Desuper inmisso, flagrans complexa Tonantem.
Civibus aethereis minor est concessus amoris
Impetus, aeternum quamvis praesente caloris
Ore bibant fontem: nec habent quëis viribus altae
Maiora Empyrei laxent incendia mentes,
Aeterni saturae quamvis dulcore fluenti.
Nec mirum, concepta suo si Numine Virgo
Aestuet et primae flagret sic lucis amore;
Hac siquidem necdum genita tanto impete cordis
Arsit amans Numen, reliquas quae sola creati
Orbis divinas vicit vehementia flammas.
Gnatae huius, superumque humili cervice colendus
Promicuit splendor: caeli huic terraeque coronam
Imposuit Numen; tanti cui culmen honoris
Non impar sancivit amor pietasque Tonantis.
Conscia tantarum Charitum iam noverat infans
Concepta ingentes caeli per pectora fusas
Divitias. Novit mentem faciente beatam
Ex vultu proprio Numen: quis tale relinquat
Spectatum sine amore bonum, similesque referre
Negligat, aspectae pro lucis imagine flammas?

13.
Quod caeli hanc regalis apex spectrumque deceret,
Inde venit (iam pando tui Regina nitorem
Conceptûs Virgo) – primae cum vulnere culpae
Saucia mortiferum penetraret pectora virus,
Atque hominum genus omne gulae sentire paternae
Debuit infaustam Nemesim – quod sola ruinae
Istius immunis staret fortuna puellae,
Quam sterilis matrona tulit: communia Virgo
Sola venenatae nescivit toxica plantae.
Illa reis pomi morsu procul, illa nocentis
Flagitio Adami non improba, maior acerbae
Exitio noxae, semper sine labe, minacem
Exterret Nemesim, tectis quae veste flagellis
Vitat adoratum Mariani verticis aurum.

14.
Sed quo iure reae matris non corruit insons
Filia, quam nocui semen formavit Adami,
Terrigenûm transfusa lues si manat ab illo
Semine, decepti quod polluit esca parentis?
Nunc mea Castalio respergite labra fluento
Pierides, votisque altas obstringite lauros,
Ut sceleris memorare queam memorare paterni
Naufragium: tum qua tabula Virgo una profundam,
Torrentis non rapta vado superavit abyssum.

15.
Omnipotens nostri generis sine semine natum
Constituit Caput Adamum, cui libera mentis
Arbitria unius legis constrinxit habenis:
Arbor erat, vetito voluit quam crescere pomo.
At servata minus positae mitissima legis
Imperia, aeternae sanxit multiplice poenae
Ulcisci aerumna, soli ut neque tale noceret
Flagitium authori, cuius Caput ille fuisset.
Edita progenies paribus quoque subdita damnis
Esset: et illicita quae profluxisset ab esca,
Cunctorum aeterno premeretur culpa dolore.
Sed deliquit Adam, cunctosque involvit eodem
Naufragio, poenaque simul. Stetit una paterni
Expers flagitii Virgo; nam crimine lapsus
Non fuit Adamus Mariae Caput: inde paterno
Non fuit in pacto: caeli, terraeque potestas
Huic Dominae concessa vetat pro plebe notatis
Legibus involvi, decuitque his esse solutam
Reginam Adami, libertatisque parentem.
Qui dubius facti est, credetne egisse Tonantem
Cum sobolis genetrice suae, quod regia nati
Terreni, minus esse decens pro matre putaret
Conditio? Matris siquidem sic huius honorem
Procurat Deus, ut terreni principis ardor,
Frigidus, augustae pro matris honore, sit imber.
Lex fuit Arsacidum, solium sublime prementis
Regis Achaemenii cunctis subeuntibus aulam
Discrimen fatale foret; quâ regia solvi
Regalem nuptam voluere oracula poenâ.
Omnibus haec stat lex, sed non tibi regia coniux;
Una super cunctos es tu, non de omnibus una.
Hoc tuba Tarsensis sensu sonat aurea Pauli:
“Peccarunt in Adamo omnes”, sed tolle Mariam;
Una super cunctos est haec, non de omnibus una.
Illa quidem nocui de semine fluxit Adami
Virgo; quid hoc refert, si non sit subdita Adami?
Illius est soboles, verum est; Caput ille Mariae
Non tamen est. Labem ad generis concurrit utrumque
Et caput, et semen: sed quem est sortita parentem,
Non est nacta Caput: primum natura poposcit
Gratia concessit. Voluit natura secundum,
Gratia dissensit; vetuitque haec esset Adami
Subdita, Adameae fieret ne subdita culpae.
Hinc pater ipse nocens, naturae in culmine summus
Virginis istius, maius se culmen adorat.

16.
Interea faciles uteri decurrere lunas
Anna videt, poscitque diem, mirabilis ista
Qua soboles visura diem matrisque veniret
Pensatura gravi laudis cum faenore probrum.
Anna tamen, steriles tumidus dum vinceret annos
Venter, adhuc clausos intra sua viscera gemmae
Caelestis radios praeclaraque lumina natae
Sensit et afflatum maiori Numine pectus.
Nescio quod fecundi uteri cum laude, venustae
Accessit fronti[ERROR: no reftable :]335 fronti : reronti decus: et quod ventre gerebat
Lumen, in externum prodibat amabile vultum
Effusis radiis - veluti si nube serena
Abditus augustos transfundat Delius ignes.

17.
Anna moras uteri longasque in pondere lunas
Solatura novem cultu Solymaea frequenti
Templa petit ventrisque acceptum a Numine germen
Grata Deo defert prolisque reponit honorem.

18.
Accidit ut, festas cum lex indiceret aras
Et Salomoniacum peteret cum coniuge templum
Anna, sacerdotum summus, cui aurea sacri
Limina depositi (Legis fuit Arca) patebant,
Ingrediens penetrale imum spectaret in Arca
Bisgeminum exultare Cherub, passisque moveri
Laetitiae pleno vultu prope cerneret alis.
Non visum populo ostentum, cui luminis illa
Maiestas vetita est, sed Mysta authore relatum
Prodigium, populi mirùm praesagia tentat.
Omnibus hic unus sensus fuit aureus Arcae
Bisgeminus quod fausta Ales mysteria pandat;
Quod laeti Aligerûm vultusque ostensaque pennis
Gaudia non dubio cogunt expromere signo.
Quid tamen illud erat quod vis praesaga duorum
Panderet Aligerûm, varium fuit ominis huius
Iudicium: dixere alii quod pressa Latino
Imperio Iudaea, sui sublime rediret
Ad regni solium, pulsoque ultra aequora Varo,
Isacidûm laetis fortuna resurgeret alis.
Iam prope tempus adest, aiunt, cum Martia Iudam
Gens patrium Tyberim clypeis bibitura relinquet
Non plus Oenotriis poterit Iovis Ales ab oris
Victor Idumaeis nidos componere palmis:
Nec Solymae, Ausoniis praestrictas fascibus ultra
Exolvet Latias volucris Romana secures.
Haec arcana fuit multorum fabula, sed vox
Publica nulla fuit. Metuens nam dura Quiritum
Imperia, occultus fidas iaciebat in aures
Author, in os vocis prohibens migrare periclum
Promissum non longe alii distare docebant
Messiam, pennis hilaris quod praebuit Ales
Indicium, spondensque eadem solacia vultus.
Et Simeon Solymae Mystes aetate colendus
Occidua, cui certa suis accesserat annis
Caelo nixa fides, non se prius aurea seris
Lumina clausurum fatis quam surgat avito
Sanguine Iessigenûm promissi principis alma,
Virgo etiam in partu, Israëlis gloria mater.
Credidit hanc primis radiis assurgere lucem,
Festivo testante Cherub, seseque supremum
Praeparat ad carmen, spectandae encomia natae;
Illius ad vultum extremos dum spiret amores,
Expiret Solymaeus olor: cui postea nati
Virginis eiusdem tamen, obnitente senecta,
Accessit caelo hausta fides, meritumque videndi.
Mystarum e numero fuerat qui diceret alter;
Unius ingressi fanum, festivius Arcam
Applausisse viri merito, notumque beatis
Aligeris animi decus, hoc celebrasse strepentis
Prodigio poenae. Fuerat sed certius Annae
Iudicium, fulgentem auro quae credidit arcam
Exultare sui penetrantis in abdita templi
Maiestate uteri et clausae splendore puellae.
“Haec mea Nata”, inquit, “quondam paritura potentem
Signatum lege Heroem, duo saxea Legis
Religioso Arcae monimenta recondita ligno,
Exultare dedit: quôque ipsa sacerrima Mosis
Lex gravida est Verbo, soboles mea fiet eadem
Prole gravis, partuque suo dabit illa solutum
Mosis onus, colloque Deum leviore vereri.
Quin etiam lex ipsa suum cervice laborem
Cum roget auferri, concepta puerpera legi
Proxima, notificans divini gaudia partus
Exhilarat fetam tabulis legalibus Arcam.
Vitae expers, Vitae indicium si lignea motu
Arca dedit, viva petiisse videtur ab Arca
Quam gero, vitales animos: vel mortua vivae
Cedere non deses praesenti Numinis Arcae,
Venturos hilari motu praesagit honores.”
His animi gavisa silens affectibus Anna
Laeta suum genetrix uteri tunc pondus adorat.

19.
O felix mater cuius de ventre serenos
Aurorae divinae ignes spectare superba
Saeclorum ambitio votis flagrantibus optat!
Ingentem caeli gazis, opibusque puellam
Ventre tenes, legis quam prodigiosa salutat
Arca - illam maius mirabiliusque futuram
Prodigium. Nec passa suis immota teneri
Cum vitae tabulis, sed nil vitale daturis,
Ad vitae lumen, speculum virtutis et aequi,
Ad morum normam, vitalem legis avitae
Effigiem, ruitura volat templi Arca Mariam.

20.
Nunc impune tuas posses confringere, Moses,
Hac montis radice petras, ubi cedere gaudet
Numinis inscriptum digito populisque verendum
Matris ad augustae priscum fastigia marmor.
Haec Iessea etenim proles vix fixerat Annae
Materno radicem utero, sublimior altum
Orebi, Charitum superavit vertice culmen;
Ut subito veteres, alias molita, rogaret
Confringi tabulas radix, quae immitia Iudae
Conteret et molli tenuabit pulvere saxa.
Ostenditque suas Maria praesente ruinas
Isacidum vetus Arca; sui dum limine fati,
Ceu abitura fugae cupidis se commovet alis,
More nigrae moriens, ubi sol apparuit, umbrae.
Haec erat augustus coluit quam saltibus olim
Iessides: proprio venturae ex semine Princeps
Providus exultim applausit, cum regia victus
Et pietas damnata probrum scurrile tulisset.
A Iesside Typum Mariae venerante recepit
Virginis auspicium pietas; Michole furorem
Impietas ridente trahit: sic regia Iudae
Taeda, pias, Stygiasque faces accendit, et unus
Davidis thalamus caluit tam dispare flamma,
Hebraei Iessea throni cum Gloria David
Sublimes arcae saltu describit honores:
Postremi vatis post septem saecula terram
Pressuri laetos signavit regia saltus
Exempli pietas. Quos verae Numinis Arcae
Praesens sed necdum genitus, semestre parentis
Pondus Elisides hilaris renovasse feretur.

21.
Delia iam nonis nova cornua laverat undis,
Feto Anna gaudente utero. Jam frugibus aestas
Transierat fecunda suis pomisque saporem
Non sterilis dabat Autumnus, cum septimus astri
Principis octavo mensis procederet ortu.
Tunc tibi nascentis sterili de coniuge prolis
Aspexit Iudaea iubar: lux ista Mariam
Edidit ignoransque novae sine more micantis
Aurorae ut radiis fulsit Galilaeus horizon;
Attonitus non sueto huius fulgore Diei
Haeret et ignotae flammas examinat aethrae.

22.
Pullatos iam noctis equos mutare serena
Luce videbatur soli vicinus Eoo
Phosphorus, ante suos quam spargere Delius ignes
Inciperet, cum Virgo, Annae lectissima proles,
In mundum roseos vultus, imitata rubentem
Phosphoron, aeterni lampas praenuntia solis
Ut surgens Aurora tulit terrisque superba
Non defecturae dederat praesagia lucis.
Natus ubi sol orta videt divinaque spectat
Lumina, splendorem quem non produxerat ipse
Illuxisse stupet sociasque interrogat horas
Quae lucis genitura novae, quis nascitur orbi
Se non patre nitor? Cui respondêre volucres,
Temporis assiduae spatium numerare ministrae;
Quod melior splendere suis non subditus horis
Delius, ima orbis regione serena daturus
Ora palam, tristi mundo praemiserit istam
Augustam Aurorae subeuntem munera flammam.

23.
Sed refert memorare diem quo prodiga dotes
Effudit natura suas et caelica plenis
Coeperunt mundo manare charismata rivis
In caeli terraeque decus: Mariamque repostis
Astra laborarunt Charitum perfundere nimbis.
Septima terrigenûm sacrae donata quieti
Lux utero egressam vidit festiva puellam,
Nascentisque diem iucundum deses agebat
Iuda; sed una suo sollers intenta labori
Hunc operabatur natura et gratia partum.
Et quasi tunc solitas naturâ fundere lymphas
Oblitâ, ut vacuum sibi non foret omnibus undis
Prospicere, ad tanti fetus operosa calenti
Obsequia; occultum fluxus authoris egentem
Vox laticem Libani non erupisse ferebat.
Illa eademque die siquidem manare negavit
(Non incerta fides) lymphae libanitidis humor,
Qui campos hortosque rigat - fons inde vocatus
Hortorum: a Libano triplici fluit utilis amne;
Quorum uno (Assyrios reliquis lavat eminus agros)
Laeta Zabulonis tellus, quam Nazareth alto
Ornat amoena iugo, recreat sua iugera rivo.
Orta fuit quo Virgo die fons iugibus iste
Non visis defecit aquis et currere dulces,
Obstructos veluti, non sensit ripa liquores.
More suo properans siccum pecus ibat ad amnem
Et solitas quaerebat aquas: venere iuvenci,
Intonsi venere greges armentaque duram
Depositura sitim: arenti pecus haesit in alveo
Humorisque inopes sitiens lambebat arenas.
Delusos maerere greges, errare iuvencos
Et gemere absentes longis mugitibus undas,
Anxius in vacuae pastor stans margine ripae
Suspirat, pecorisque siti se deside torquet.
Lux ea nocturno sed ubi praeclara fuisset
Coepta tegi peplo; iamque Hesperus ore sereno
Per sua dispositas praecederet agmina stellas.
Sabbaticus solito torrens ruit integer amne,
Altus ut ante vado; similique obstantia lympha
Saxa rotante fremit, ripas aequore superbus.
Illa eadem vero, fuerat quae Virginis ortae,
Prodigii quoque prima fuit lux: septima semper
Inde dies vacui retulit miracula rivi:
Hoc etenim fluvii cursu natura retento
Virginei voluit memorem natalis Idumen.
Integroque stetit ferme sua sabbata servans
Portentum saeclo, donec missa ignibus Urbe
Et templo, fractisque aris domitaque Sione
Sterneret infidos ultor Romanus Apellas.
Vulgatus rumore idem sit Caesare dignus
Spectatore latex; aequo ne teste careret
Prodigium fontisque fides, quem laurea captae
Ornabat Solymae, Victor Titus ivit ad amnem:
Et quasi sabbaticae iam testis idoneus undae
Sufficeret, nulla sese plus luce negare
Visus erat misitque suas in sabbata lymphas.
Sed licet is natae supremae matris honori
Compressus torrens hac compede solverit undas;
At meliore dein voluit sua sabbata Virgo
Religione coli. Siquidem crescente per orbem
Et populos, quos nec Latiae novere secures,
Vivificae fulgore Crucis toti utilis orbi
Sabbaticus quoque crevit honos huiusque diei
Propitios soles pietas communis adorat
Atque Palaestini presso pro humore fluenti,
Virgineo scelerum fluxus premit orbis amori.

24.
Anna suae vero sobolis laetissima partu,
Fecundi cui fama uteri, connubia pactae
Cognatae plausere nurus fetuque solutam
Accurrere gravem donis recreare maritam,
Quantumvis animi gaudens legale videret
Non sterili tandem generosa puerpera lecto
Exclusisse probrum. Laetae solacia matri
Sed soboles maiora dabat, cui prodita quondam
Aligeri monito susceptae est gratia natae.
Ut prolem aspexit genetrix, viditque venustae
Frontis ebur collique nives et rubra genarum
Coralia augustumque oris decus atque serenos
Pupillarum orbes lacrymisque madentia nullis
Lumina, ridentem foliis imitantia vernam
Labra rosam, suspensa animo stetit Anna, suaque
Fixa infante parens: tacita mox mente revolvit
Aligeri visi affatus, vultusque puellae
Cum caelo auditis gaudet componere donis.

25.
Ut longa attonitam tenuere silentia matrem,
Illa pio affari sobolem sic incipit ore:
“Nata mei lux nata uteri, solique parenti
Lux non nata tuae; non te Iessea serenum
Sola tribus, nec sola Domus te lumen habebit
Isacia: optatas ex te, mea filia, flammas
Colliget omne hominum genus aethereique decorem
Luminis aurora velut a nascente, sepultus
Hauriet atque etiam vivens in prole maligna
Attrahet Adamus: toto radiabit in orbe
Lux tua, caelestes vincet tua gratia stellas.
Messiae praeclara parens, te matre resurget
Iudaeae prostratus honor, manabit in omnes
Admiranda tui ventris quoque gloria gentes.”

26.
Dixerat haec; materna suae iamque oscula proli
Concessura parens, revocasse paventia fertur
Ora: moram cupidis fecit reverentia labris
Conditioque ortae plusquam terrena puellae.
Attamen augusti postquam retinacula vultus
Maternus superasset amor, natae oscula fixit
Et fronti incumbens teneris affectibus Anna
Indulsit; lacrymisque pios signasset amores
Ni matrem plorare suam spectata negasset
Maiestas Natae residensque in fronte serenum.

27.
Et Ioachimus genitor suavissima natae
Oscula laetitiam cordis dictura paterni
Impressurus, ait: “Dulcis mihi, nata, voluptas,
Promissum caeleste, meis o reddita votis
Progenies! maiore meum quam quiverat esse
Consilio votum, venisti aurora salutis,
Gloria Iessiacae stirpis, clarissima Iudae
Venisti lampas, venturi prodroma solis,
Prout mihi sidereus de te praedixerat Ales.
O precibus potiora meis data gaudia, maior
Omnibus o votis soboles! Si simplice vultu,
Prostratusque solo potui deposcere Numen
Ut probrum auferret thalami sterilique negatam
Connubio ut prolem rerum concederet author,
Ne legis me poena premat, quam pulsus ab aris
Sustinui tristisque pio mea munera Mystae
Damnata aspexi. Quae me nunc gloria tantae
Prolis habet? Vicit Numen mea vota, nec unquam
Tale meis germen scivissem poscere taedis.”
Haec fatus vultuque sequens oculisque puellam
Suave arridentem maternis reddidit ulnis.
Saepe tamen genitor sobolem dum visit, amabat
Dulcibus alloquiis suaves producere natae
Amplexus, animaeque sacrum libare calorem:
Quasque hominum fetu Virgo formosior omni,
Donorum pandebat opes, Charitumque fluentes
Pectoribus gazas, teneris quos fusa labellis
Gratia thesauros pleni dabat impete cordis,
Observat tacitus pater expertusque sciebat
Has animi multo spectari faenore dotes.

28.
Fortunata domus, cui contigit unicus iste
Connubii fructus, qualem non protulit unquam
Ulla thorum complexa fides, nec proferet ulla
Par thalami fortuna decus: manet unius Annae,
Et Ioachimi steriles haec gloria taedas.
Infecundus Hymen, lectum turpare iugalem
Ausus, ubi erubuit taedas laesisse maritas,
Damna repensurus probri, caelestibus auctus
Effecit donis, thalamo ut prodiret ab illo
Fecundorum omnis flos maiestasque parentum.

29.
Viderat octavum tenuis iam pupula solem,
Cum legis veteris ritus sollemne monerent
Nominis auspicium fieri; quo munere fungi
Consuevit levita sacer cognataque matrum
Ambitio dubiis numerabat nomina votis.
Lux erat, haec autem medium quae dividit aequo
Lumine Septembrem, caeleste datura puellae
Iessiacae, atro formidatum nomen Averno.
Convenere nurus, partu languentis euntes
Matris ad obsequium. Quos et spectabilis inter
Adfuit Ismerie nurus, indefessa sororis
Ad nutus matrona, fuit cui filia vatis
Zachariae sterilis coniux, quae postea summum
Elisabeth peperit genetrix praeclara prophetam.
Montibus e Iudae, Galilaeam Hebrone petentes
Felicem subiere domum, quo didita tanti
Fama puerperii pietasque agnata vocabat.
Quaesitum genitae nomen fuit: inclita sexus
Nomina feminei explorant, quëis maior inesset
Stirpis ab Hebraeae generosa Heroide virtus.
Sara aliis, aliisque placet Susanna, placebat
Ast aliis Esther, aliae voluere Rebeccam,
Rachelemque aliae. Materna voce volebant
Annam aliae dici; sed postquam certa Tonantis
Imperia audissent genitor materque, beati
Flaminis edocti monito, nomenque puellae
Caelesti accepto Mariam sermone referrent.
Nominis haec subito dubios vis edita flexit
Cognatorum animos; hilaresque ex aethere lapsum
In Mariae augustum nomen conspirat uterque,
Talia cui sanguis dederat suffragia, sexus.

30.
Excelsum nomen! cuius quia sensit honorem
Sanctorum cognata domus, venerabile sanctis
Nomen adoravit. Sed, formidabile Diti,
Terruit infernas acies, Mariamque superbi
Vastatricem Erebi, Styx ipso nomine sensit.
Omnipotentis opes summas resplenduit inter
Nominis istius maiestas: eruta postquam
Haec superûm e gazis nostrum descendit in orbem
Gemma, suis totum radiis tremefecit Avernum,
Fida sibi gratis penetrans in pectora flammis.

31.
Est specus Empyreo distans immanis Olympo
Quique magis procul esse nequit felicis ab orae,
Convexo quo fervet amor clarusque Tonantis
Intuitus flagrat aeternum satiare beatos
Caelicolas; orbis medium est, ubi squallet hiantis
A primo terrae initio mundique coaeva
Vasta Capedo antri, qualem divina paravit
Ad poenas ignemque animis peccantibus ira.
Una quidem specus, at multis horrenda cavernis,
Quas atrae efformant rupes, nexuque coercet
Triste minax ex lege silex; ubi flumine pleno
Ignis inextincti vomit immortalia tellus
Sulphura, Tartareum flammis stagnantia centrum.
Hic divinae ingens, nigrique adamantis opertus
Fornice Iustitiae carcer, clausurus abysso
Immani, quotquot servatae pectore labis
Inveniat post fata reos. Si dicere tentem
Terrigenum numerum,quos est haustura vorago
Infera, maior erit decies quam mille (doloris
O, barathrum aeterni, et finis nullius abyssus
Horrida!) si vicibus geminentur milia mille.
Hoc primum aethereus poenarum iniectus in antrum
Aligerûm splendor, quos caelo pectoris amens
Elisit tumor, aeterni quëis Numinis alma
Iussa coli regina parens. Hoc dulce proterva
Non passos cervice iugum, parere puellae
Augustae indociles, atrum protrusit in Orcum
Caelestes genios et summa sede repulsos
Non capiente diem sepelivit culpa profundo.

32.
Hic alius Stygio locus est confinis Averno
Quem flammae vis nulla premit; quo crimine purae
Concessere animae, cum caesus mysticus esset
Aethereis necdum reserandis postibus Agnus.
Et quia securâ tanti solacia fati
Spectabant ventura fide, mittendus Olympo
Pro culpa aeternus fieret cum victima Mystes,
Continua inter Messiae suspiria, longas
Exilii lenire moras, non cassa paratae
Spes poterat, secreta licet post tempora, palmae.
Adverso veluti soboles cum regia bello
Capta, minus validum fraterni robore ferri
Victorem sortita suum; data vincula; fratris
Solatur germana fides roburque Gradivi,
Libertasque graves certo reditura catenas
Mitigat et veniens post illa pericula splendor -
Non aliter fuit illa patrum, quos Numinis aequa
Vis tenuit, captiva cohors, his carceris umbris,
Quos Adami terror, multos quoque propria vitae
Improbitas, quamvis lacrymis expuncta ligarat.
Sanguinis eiusdem, culpae potentior omni
Hos fratris spe fovit amor quem robore fortem
Emissura domus fuerat Iessea Leonem.
Proque secutura fraternam in pignus adepti
Libertate fidem, votis promissa petebant
Auxilia et duris robur non segne catenis.

33.
Divini Herois postquam de stirpe fuisset
Davidica prognata parens, detenta profundae
Agmina telluris sobolem expectantia Limbo,
Aligero referente novae cunabula matris,
Laeta diu optatae plausere instructa salutis
Initio, Stygias plausu penetrante cavernas.
Cocyti saevus festiva tripudia princeps
Audiit et misso iubet explorare scelesto
Flamine vicinum quo carmine personat antrum.
Iussa Acheronteus subito Plutonia missus
Exequitur daemon, propiorque accedit amicos
Caelitibus patres, quos carceris impare plenos
Laetitia exultare videt, Mariaeque canentes
Reginae nomen, Mariae depromere matris
Messiae titulos Ditis percepit Alastor.
Evolat infelix inde explorator, acerbum
Horrendûmque fremens, numquam placitura superbo
Nomina, quae fari nequit, illaturus Averno.
Cumque Stygem penetrasset atrox, inimica Mariae
Vipera, sic regem affatur: “Generose profundi
Dux Erebi, vidi laetos confinibus Orco
Spelaeis animos, recutitae semina gentis:
Insolitum facit hos ortae gaudere puellae
Natalis comperta dies; sua nomina plenus
Isacidum geminat carcer. Sed dicere nomen
Horreo; reginam dicunt matremque Tonantis,
Quina cui invisum componit littera nomen.”
Id quod erat, subito facilis cognoscere Pluto,
Horridus exarsit princeps tremuitque furentem
Nuntius aspiciens Daemon. Ut stante tremiscunt
Sublimes Aquilone cedri, vel nubibus atris
Exoriente pavent aestivae turbine messes
Formidantque imbres gelidos et fulmina, Ditis
Sic reus expavit genius Plutonius ultra
Ne se livor agat non grati in damna ministri.
Hic ferus umbrarum tali fremit ore Tyrannus:
“Illa ergo nata est mulier, cui subditus orbis
Dicitur observantque suos caelestia nutus
Pectora, quae nostros voluit quoque subdere fasces?
Nam memini cum starem altus sortitus Olympum
Lucifer, illa suis iurata ea lumina sceptris
Necdum nata habuit. Sed me illa meosque sodales,
Indociles servile regi, sua iura sequentes
Non meruit vernas. Quamvis hostile minantem
Sint mea regna ortam semper sensura puellam,
Persequar hanc etiam, nec enim loca segnis Averna
Occupo, nec nostros evadet femina casses.
Quare agite, o comites, superas properate sub auras
Et socias, vacuum quae replent aëra, turmas
Imperiis armate meis, immitis ut ista
Ambitiosarum suprema creaturarum,
Imbellisque animi crudeles femina poenas
Adverso Plutone ferat. Ruat illius alto
Reginae titulo temere insignita potestas.”

34.
Nec mora, Tartareus non unus inane satelles
In spatium iunctum terris ascendit et omnes
Convocat in vacua palantes Daemonas aethra.
Altus Idumaeis surgit mons saxeus oris,
Herbarum steriles rupes, prope mortua, flammis
Vindicibus quondam tumulatae stagna Gomorrhae
Hoc saxo Stygiis egressus Alastor ab umbris
Consedit spatiumque suis congressibus aptum
Invenisse ratus, terris huc evocat omnes
Errantes genios, quibus ad rea gaudia caecos
Ducere terrigenas, non unam suggerit artem
Vafrities, nostris non desidiosa ruinis.
Delectis autem pullato squalida vultu
Consedit styx tota locis, ubi mortua vivam
Spectari poterat Thetis exhalare mephitim.
Quod divina reas pessum dedit ignibus urbes
Ultio, laeta hominum Ditis vesania poenis
Gaudet et emisso Sodomae fetore putrique
Pentapolitana laetantur Daemones unda.

35.
Nox[ERROR: no reftable :]802 nox : non erat, adversoque suos absconderat ignes
Luna polo; tenebrisque niger vestitus horizon
Ardua Tartareos ad saxa vocare Cyclopes
Incipit: atque dato numerosa per agmina signo,
Conveniunt Erebi Larvae, casumque minantes
Insedere altas rupes; sed maxima circum
Pars vacuum obsesso volitabant aëra saxo.
Quis fando evolvat numerum? Quibus omnibus ipsa
Thetys arenosis minor est Egea lapillis.
Hic montis medium missus Plutone satelles
Occupat et simili fauces sermone fatigat:
“Tartarei fratres, quos provida iussa secutos,
In vacua posuit Dominari Lucifer aura,
Ad nova crudeles animos convertite Ditis
Imperia: Hebraeis infans iacet edita cunis,
Flore ubi nativo sese Galilaea coronat
Nazareth et rubeis cingit caput alta rosetis.
Hanc, meministis enim, nobis habitanda dedisse
Tartara et illustres (turpis victoria!) lauros
Dite relaturam praeformidare necesse est.
Illius siquidem cum vi detractus Olympo
Lucifer, infernas melius ratus ire sub umbras,
Imperiosa suam premeret quam femina frontem,
Nos idem tenuit sensus. Nunc imminet aequae
Tempus vindictae: frangatur tota puellae
Ambitio; nullique suum fas dicere nomen,
Nulli audire licet: quos est habitura clientes,
Hos nostros censete hostes. Insumite vestras,
Hic opus est, animi vires Ditisque supremum
Tota sit invisae spolium fortuna puellae.”
Dixerat haec, Mariaeque omnes in damna rebelles
Coniurant mentes et quas concepit inanes
Quaeque suas fatuis prodit rugitibus iras.
Tanta fuit vero Stygiae violentia vocis,
Ut montis sublime iugum clamoribus Orci
Intremeret grandesque sua compage revulsi
Montis in herbosa starent radice molares.
Postea se cunctis iterum diffundere terris
Solliciti, quivis notas festinat in oras
Spiritus, Hebraeae minitans bella aspera Natae.

36.
Ante tamen sedes peteret quam quisque relictas,
Pentapolitano surrexerat horrida stagno
Tempestas, piceis Daemon quam moverat undis
Non vivae turbator aquae; sed reddita vitae
Censeri potuit, decimis cum visa procellis
Surgere et aethereos incessere fluctibus orbes
Et damnata graves replerent litora spummae,
Nigrae omnes. Neque enim puros habet ista liquores
Thetys, Avernali velut pice turbidus humor.
Gurgite turbato, fuerat quoque nubibus atris
Par facies fetorque halans non aequoris ipsa
Tempestate minor, sed quem tolerare volucres
Non possent animae; Stygiam sufferre mephitim
Sueta phalanx taetrum laeta admittebat odorem.
Edidit infestus maris hoc discrimine Daemon
Asphaltite suae specimen virtutis in unda;
Quo posito umbrosum rediens lux dispulit agmen.

37.
Interea superûm Mariam venerata potestas
Reginae dignos natae praebebat honores,
Obsequiis certare humilis: iam grandibus illam
Pollentem Charitum donis, quëis copia gazae
Angelicae minor est, uno hanc caeleste calebat
Flamen adorare inferiorem numine natam.
Iamque impensa sibi prudens cognoscere cultus
Officia, Aligerûm laudes referebat in unum
Muneris authorem, quem solum respicit omnis
Gratia, respiciunt proprios ut flumina fontes.
Cui aetas infantis erat, sed nubila mentis
Non erat infantis ratio: prius ista refulsit
In gnata quam nata foret, cui semper in actu
Mens proprio sacros ructabat Numinis ignes.
Ipsa etiam visa divini cominus oris
Maiestate, beatificum ceu praepete nectar
De torrente bibit: superis par mentibus illi
Concessa est felix animum satiare voluptas.

38.
Lex erat Hebraeis iussu sancita Tonantis:
Materno egrediens utero si filia lucem
Aspiciat, bis dena super sex dena dierum
Intervalla sacro non pura puerpera templo
Abstineat, donec partum comitante fluoris
Sanguinei labe, exacto lustrata duarum
Lunarum spatio, ad primum matrona nitorem,
Connubii fructum templo illatura rediret.
Anna Deo positas observantissima leges
Implere, augusta totidem Salomonis in aede
Solibus esse nefas dixit non pura videri
Legis et exempli rea, dum mirabile natae,
Processisse utero vidisset septima germen
Hebdomas, et sacri placitum legale probaret
Accessum templi; cum iam purgata fluenti
Sanguine languorem partus natura tulisset.
Expletis igitur pro more, puerpera, binis
Mensibus, anniculum sacris altaribus agnum
Oblatura parat; qualem sibi opima mariti
Pascua de tenero grege transmisere bidentem,
Candida cui pellis sed numquam tonsa; nitenti
Vellere et ignarum maculae pecus ibat ad aras,
Prolificam gaudens comitari saltibus Annam.
Attigit ut templo postes, natam Anna recepit,
Et manibus iucunda tulit; nam limine cedens
Illa maritali famulam sibi iunxerat Ormam,
Maturamque viri forma et virtute placentem
Eurionem, quae Rubeni promissa marito,
Iam pactis vicina thoris et robore constans,
Gestandae tenerae laudem est sortita puellae.
Proxima Delubro praedulci hanc pondere laeta
Exonerat genetrix, cum qua prima occupat aedis
Atria, fecundo noviter queis ventre solutae,
Altera missuros templi in penetralia mystas
Expectare nurus lymphis lustranda solebat.

39.
Fons erat antiquo quem mysta Aronius usu
Sacratum exhibuit nuptis, verbisque piatum
Et cinere (in tenues hunc lege redacta favillas
Russa iuvenca dabat). Purae, quëis contigit isto
Lustrari, securae ibant ad munda maritae
Atria, iucundis quibus inde videre licebat
Ad pia donatos transire holocausta bidentes.
Ritibus Anna istis imos ingressa penates,
Laeta quidem reliquas templi quod quiverit inter
Apparere nurus mater fecunda, sed ipso
Fetu laeta magis, nequiit qualem hactenus ulla
Templo offerre nurus. Cupit inde rapacibus agnum
Cernere consumi flammis: fuit hostia caesae
Consumptaeque igni pecudis legale statutum
Munditiae pretium, sobolisque vicaria merces.
Anna sed oblatam sacris dum cedere flammis
Spectat ovem, prius igne suo quam staret ad aram
Levites, ferretque faces, conspexit ab alto
Aethere, splendidius soleat quam ferre sacerdos,
Purum delabi lumen, radiisque paratum
Inflammare pecus, cuius subtile micanti
Luminis aetherei vellus resplenduit auro.
Agni avidum istius caelum, quem laeta ferebat
Anna sui partus pro munere, noluit ignes
Expectare alios, propriis sed vellus adussit
Innocuum flammis, oblatae prolis odorem
Mirificum, caeso quod suspirabat ab agno.
Attonitae par Anna, novae facis atque bidentis
Haesit in aspectu, mirata sequentia Natam
Prodigia, excelsae cuius famulantia moli
Sidera Reginae gratari talibus ardent
Obsequiis, Dominaeque suos profitentur amores.

40.
At spectanti Annae celso de sidere lapsae
Portentum flammae, Simeon occurrit, honoris
Iam senii rugis, morum aetatisque verendus
Canitie Simeon: Mystes tribus iste peractis
Postea qui natam lustris haec ipsa prementem
Atria templi aris admisit et expectatum
Iam tremulis senio palmis accepit Iesum.
Mox illi, ut vidit sobolem, mens lumine docta
Aethereo Christum pariturae Virginis ora
Agnoscit Mariamque silens Dominamque salutat.
Postquam autem permissa Annae interiora fuissent
Atria, concessit stimulis caelestibus actus
In penitas templi sedes, ubi poplite curvus
Luminibusque madens tali prece Numen adorat:
“Quas tibi, siderei clemens Regnator Olympi,
Nunc referam grates, tantum qualive reponam
Obsequio donum, mihi quod, quantumlibet imum
Non citra votum, citra tamen omne meorum
Pondus et intuitum meritorum, nosse dedisti
Atque haurire oculis iam caligantibus almam
Electamque tuae sobolis pro matre puellam?
Nunc laetus[ERROR: no reftable :]965 laetus : laetns moriar: patribus tellure retentis
Adveniam gratus monitis cum talibus hospes.
Et quamvis (alios petit haec fortuna tribules)
Iam senii provecta mei caligo beatum
Non audet sperare diem, quo limine templi,
Haec suspirato suprema puerpera fato,
Messiam infantem sistat; satis illa beavit
Me genetrix vel visa semel: procul esse micantis
Nec solis cognosco faces, ubi conspicor ortae
Aurorae roseos orbi splendescere vultus.
Quando autem fiet, tantum ut clarissima mater
Excipiat fetum? Sitne hanc iuvenilibus annis
Emissura facem, senio vel proxima, matri
Non impar Annae, maiore datura senilem
Prodigio fructum? Scrutari impervia mentis
Nolo audax decreta tuae, sed mortuus inter
Isacidas, maestae positus telluris in umbra
Expectabo diem, placiti tibi venerit aevi
Dum tempus, quod iusta tui sententia fixit
Consilii, appositum reparandi tempus Adami.”

41.
Haec fatus Simeon videt alti a culmine tecti,
Memnonias qua parte faces Phaëtontia templo
Flamma infert, rutilis celerem descendere pennis
Aligerum. Expavit Simeon turbatus ephebi
Caelesti vultu; sed quem prior Angelus istis
Solatur numeris: “Salve, grandaeve sacerdos!
Quod Messiae almam te conspexisse parentem
Laeteris, Simeon, gratus fuit iste Tonanti
Laetitiae calor; at monitis maioribus imos
Pande sinus, nam spe potiora annuntio missus
Prodigia, emensus caeli convexa minister.
Aetatis rugosa tuae licet area frontis
Non sinat hunc sperare diem, quo visa cupitum
Messiam pariet Virgo, tamen ecce Tonantis
Te moneo imperio, Simeon: tua funera partu
Posteriora isto, Iudae te cernere Regem,
Et manibus gestare dabunt: tua bracchia tanti
Susceptura iubar solis suprema monebunt
Fata tuae extremum iaculum torquere senectae.
Hac face funerei tibi praelucente sepulchri
Laetior intrabis tenebras, et tristia patrum
Agmina, captivi Nato iam vindice Iudae,
Te referente dabit laeto resonare canore
Nacta manus oculosque fides.” Hic ore silenti
Attonitusque haesit mystes, celsusque stupentem
Aliger extento volitans per inane reliquit
Pennarum obsequio, stellis immixtus Olympi.

42.
At Simeon superi librans effata ministri,
E somno velut evigilans pia lumina caelo
Figit et erectis grates ad sidera palmis
Multiplicat, vitae affatus sic voce datorem:
“Quanta, o terrigenûm Rector, metuenda coëgit
Te pietas, spem dona tui superantia mystae
Tam larga praebere manu! Iam signifer orbis
Circulus aetherei visus mihi lampade Phoebi
Lustra super ter quina peti. Confine sepulchro
Vix poterat multos senium promittere soles.
Me primûm illatae templo quod sera puellae
Promissum Isacidis manibus contingere germen
Fata sinent oculosque peplum fatale seniles
Aeterna neque nocte teget, nunc impote fandi
Ni videam ex nata Hebraeum prodisse gigantem,
Aligero testante tuli. Quid nostra moretur
Credulitas faciles praestare loquentibus aures
Aligeris, quos veracis non arguit oris
Candor et aspecti non fallit regula veri?
Nec mea luminibus iam deficientibus aetas
Hanc damnat provecta fidem: mea luminis impos
Si fuerit pupilla, Dei promissa videbo.
Mors non fera prius, non me prius opprimet horror
Funeris, Isacio videam quam sanguine cretum
Lumen, Ephrataeus quo primum arsurus horizon,
Adversa Hebraeis tanget quoque totius orbis
Climata caelesti, non circumcisa, sereno.
Quas tibi summe hominum Sator et tutella pusillus
Debitor exolvam grates, quae munera tanto
Congrua fautori referam, promissa quod orbis
Laetitia in nostras ventura sit obvia palmas?”

43.
Dixerat haec, surgensque hilaris communia templi
Atria perlustrat tacitus, si forte morantis
Posset adhuc Annae sobolem solisque propinqui
Auroram libare oculis. Post acta soluti
Vota puerperii Mystes sed repperit Annam
Abscessisse dolens; at quam spectare puellam
Praesentem nequiit Simeon, caelestibus illam
Auspiciis, votisque replet, quae sola stupendo
Germine cunctarum vincet praeconia matrum.

44.
Interea pius Antistes, cum terna quotannis
Iudaeae populos festiva frequentia templo
Sisteret, ut sanctos Mariae advenisse parentes
Novit, avitorum tunc tecta subire penatum
Urbe sacra solitos, accedere gratus eosdem
Gaudebat, placido semper sermone requirens
Multa super Nata, Natae super indole multa.
Divinumque aperit, memoratque parentibus ille
Virginis istius partum, quem caelite viso
Edidicit; paribus visis, sincera parentum
Quae meruit pietas, non ignorare docetur
Plenius, ac tantae sobolis componit honores.
Aeternumque suos subiturum numen ocellos[ERROR: no reftable :]1064 ocellos : ocellas
Aligero monitore refert, licet hosce senectus
Grandaeva et languens numquam promitteret annos.
Anna reponebat: “Satis est quod spondeat istam
Fortunam Deus, humani cui subdita cursus
Illius immoto volvuntur tempora fato.
Frustra reluctatur senium, cui caelica vitae
Vena remansuri parat adiumenta vigoris.
O, dilecte Deo mystes, o sorte beatus
Hac Simeon, tantum caelo terrisque cupitum
Spectature iubar! Numquam se tale videndum,
Gestandumque dabit Charitum sine faenore lumen.”
Subiecit Mystes: “Spero, hinc ego grande propinqui
Solamen referam fati: spem lucis ituro
In tenebras fax ista dabit laetusque receptis
Immoriar flammis, tumulo non maesta daturus
Lumina, ferales frontis decorantia vittas.
Te tamen, Anna, rogo cum se festiva reducet
Ad templum pietas, divinae lumina Natae
Fac tecum allatae videam, faciasque beato
Ore frui, foveamque labris caelestibus imas
Venturi partus, urunt quae viscera, flammas.”
Anna recensitis mystae mitissima votis
Annuit, et Natae vultus offerre caduco
Crebra seni, maiora simul solacia mater
Inde parensque pius mystâ gaudente legebant.
Expletis templo votis petit Anna maritam
Nazareth et tectis non lenta iugalibus infert
Prolis delicium: crescentem sedula natam
Observat, primaeque expendit semina flammae.

45.
Corpore surgenti semper quoque gratia maior
Accessit Mariae, numquam cui illa pusillis
In membris pusilla fuit: non exigit ingens
Corporis extensi spatium ingens gratia; quaevis
Non magna humani capiunt hoc pectora donum.
Caelestis Charitum dux est prudentia, qualis
Summa fuit parvae quoque Virginis, externorum
Cui stat cura operum, dum non violabile rectam
Cuiuscumque sciens facti complebat amussim.
Omnis in ipsius, motus ignara decori,
Abfuit incessu levitas; nec prodiga linguae
Libertas teneram poterat damnare puellam,
Sollicitam purae celebrando aptare Tonanti
Officium vocis: procul est ut dissona menti
Aethereae fuerit fandi concessa potestas.
Illa etiam sanctam gnava observare parentem,
Caelesti licet illa prius maiora tulisset
Docta magisterio vitae praecepta, loquentem
Demissa audivit, sapiens celare repostum
Materno maius radians in pectore lumen.
Delicium matris, cuius cognoscere nutus
Perfecisse fuit; comitum suavissima, sollers
Maternum stipare latus vitaeque fidelem
Virtutisque piam matrem observare magistram
Non deses. Cuius morum excellentia dulcem
Formabat, veluti speculi lux reddita, natam.
Haec linguae proferre sonos, haec edere mentis
Sensa suae grato verborum melle solebat
Matre docente: Deumque infans ubi dicere quivit
Nesciret ceu plura loqui, sistebat in isto
Os animumque sono, collectaeque impete mentis,
Nominis istius vi languida suspirabat.
Scire Deum contenta, velut iam discere nollet
Plura, Deum proferre, Deumque audire calebat.
Iamque aliud visa est quoque fastidire loquentes,
Atque aliud praeter solum spectata Tonantem,
Fastidire loqui: reliquis iam ora negasset
Informare sonis, nisi cognovisset id ipsum
Velle Deum, se scire aliis quoque vocibus uti.
Attamen huic semper, cuius sibi mystica sacri
Nota fuit virtus et significantia verbi,
Pectoris ingenti prolata aenigmata flamma
Virgineos rapuere animos: auditus “Adonai”,
Magno etiam auditum cordis Tetragramaton aestu:
Messias quam gratus erat! rata suavius aure
Nullum illo resonare melos: si protulit ore
Messiam, nullum Virgo mel dulcius isto
Nomine iurasset: si corde revolvit eundem,
Caelica commotas penetrabant iubila fibras.