ODE PRIMA. Ad Hieronymum Faletum Ligurem.
Ecquam tu Citharam mihi,
Quam Pimplaea Lyram, quae strepitum tubae
Donas? dum meritus virum
Insignem meditor tradere posteris.
Antiquum genus, et probum
Deducit proavis ille Faletiis.
Quorum rebus in arduis
Explorata fides, factaque sortia,
Et correcta severitas,
Extant historiis dicta fidelibus.
Testis, quae maris inferi
Pollens imperio temperat improbam
Regum saepe libidinem.
Et stat mole sua prima Ligustici
Laus, et gloria nominis.
Hic hic magnanima prole virum domus
Quaesitos patribus diu
Aeternat titulos. sive togam velis.
Seu Martis magis aleam.
Incerti caperis. emicat undique
Virtus consilii capax.

-- 189 --

Et quamvis animus promptior omnibus
Fortem comminus hostibus
Et conferre manum, et quaerere mutuo
Dulcem funere gloriam.
Vincit pacis amor. Pacem meum frui
Faletum decet aurea.
Castra, et militiam Sauromatum truces
Assuescant pueri pati.
Quos fax, et cruor, et pulvere in hostico
Caedes cum gemitu iuvant.
Me tutela sacri Calliope chori
Grato dedicat ocio.
Pangentem Lyrico carmine, quod bona
Forsan posteritas legat.
Labuntur taciti curriculo dies.
Et quamvis properes nihil,
Haud tarda iniiciet Persephone manum.

ODE II AD NICANDRUM.

Nicander homo Hispanus Toleti natus, in miserabili illa sub Borbonio Urbis direptione, bona amisit. Inde in agrum Picenum veniens, Anconitanam iuventutem aere publico Graece, et Latine docuit. Celebravit Heroico carmine, quod postea edidit, Divum Cyriacum illius urbis praesidem, atque custodem, moritur septuagenario maior sub Carraffa Pontifice Maximo.

-- 190 --

Nicander, Patrium Tagum
Qui mutas Latii flumine Tybridis.
Olim cum iuveni vigor
Constabat solido in pectore fortior.
Mox cladem fugiens, Remi
Quam sensit lachrymans regia civitas,
Vicini Loca Comari
Visi a profugis condita civibus
Ancon iura petentibus
Picenis tribuit, cedere nescia
Ancon patribus Euganis.
Hic tu muneribus publicitus datis
Clarum quae deceant virum,
Spes patrum iuvenes nobilium doces,
Nunc longos Phrygii ducis
Casus, nunc animos Aeacidae truces,
Tum quid Socratici libri,
Quid praeclara ferant scripta Panaetii
Iam morum gravis arbiter.
Inculcas teneris providus auribus.
Non sic turbidus imbribus
Hibernis Athesis praecipitat Pado.
Ut dulces abeunt dies,
Atque effoeta situ, et frigida sanguinis
Aetas deterior subit.
Annis debilior fis, neque pristinae
Vires sufficiunt sacris
Intento studiis. ergo rudem capis.
Qualis, qui bene Caesari
Pugnavit domita proelia Gallia,

-- 191 --

Solvit militiam gravem
Insignis meritis miles honoribus.
O mansura regentibus
Divis chare senex, nunc hilares ioci,
Nunc dulces epulae iuvent.
Donec fata sinunt, nec Lachesis manu
Urget letiferam colum.
Te splendens ebore, et marmore, et aur
Tectis Cyriaci domus
Manet, clara tuis carminibus domus.
At me, quod pudeat loqui.
Me vicinus ager fluctibus Adriae,
Quem propter laceram Notis
Mercator religat Dalmaticus ratem,
Nascentem opperiens diem.
Iniecto leviter pulvere contegat.
Quod si dulce solum procul
Dilectae patriae, sors eadem tamen.
Nec morti labor additus.
Solatur bonus hoc Iuppiter exules.
Ut quamcumque premas humum,
Tantundem invenias ad Stygios viae.

ODE III Qua tempestate Henricus Angliae Rex a summo Pontifice descivit, plerique mortales rei indignitate permoti, pars in Galliam, nonnulli in Hispaniam abiere. Susanna vero magni illius Thome Mori ex filia neptis, dum in Belgium navigat, ad

-- 192 --

Syrtes Zelandicas naufragio periit. Ea ex prosopaea nautam precatur, ut lacerum corpus sepeliat.

Hac Ode Varchus summo iudicio vir adeo delectatus est, ut illam in quadam sua ad Lippum Florentinum epistola Pindaricam adpellare non dubitarit.

Collige membra prius, properatoque obrue busto;
Mox Syrten, patriamque rogato.
Cuncta loquar, sed me, iaceam licet hospes arena
Ignota, et secura pericli,
Torquet adhuc veteris studiumque et cura pudoris.
Et nudam potuisse videri,
Vel fato quocumque pudet. per sidera iuro,
Quae teneo, cum fracta labaret
Iam ratis, et victor penetraret in omnia fluctus,
Non mihi consilium perituras
In lachrymas ire, et lachrymis superaddere vota,
Vota Notis rapienda protervis.
At compressa sinus fatis venientibus ultro,
Occurri. Sic isse sub undas
Dulce mihi, patrumque malis solamen in ipsis.
Iamque dies hic tertius, ex quo
Spumeus eiectam lacerato corpore pontus
Voluit, agitque heu prisca meorum
Relligio, heu teneris immitia fata puellis.
Deerat adhuc, ut naufraga virgo
Pasceret ignotas volucres, et foeda profunda
Monstra maris? Satiare Lycoti,
Tuque Volux; impure Volux, periure Lycoti.
Sat vestras explicuimus iras.

-- 193 --

Fugimus intentas flammas, incurrimus undas.
At non saevo iudice coram
Diximus, et nullo convictae crimine caussa
Excidimus, non ora minacis
Carnificis, non sanguineos expavimus enses.
Quaeque etiam post ultima fata
Mens horret meminisse, libensque in morte silescit.
Quisquis ades, suprema iacenti
Munera de lachrymas, gemitusque et pulcheris haustum
Exiguum. seu navita duras
Exerces hiemes pelago, et iactaris ab Austris,
Seu fuscis mercator ab Indis
Rugosum piper, et casias, et cinnama, et aurum
Merce paras mutare Britanna.
Quod si forte domum, et nomen cognosse, genusque
Fert animus, funebris avarus
Officii, magni deducta e sanguine Mori
Salberis. hoc Susanna precatur.
Illa quidem nondum teda coniuncta iugali,
At Lucio promissa marito.
Infaelix Luci superes ne, an te quoque noster
Casus agit, raperisque sub undas?
Vive precor, sed vive meae memor usque favillae.
Me satis accessisse sepultos
Ante diem manes, et regna silentis Averni.
Tu iuvenis, tua dignior annis
Aetas, et sine te fervet satis aula Tyranni.
Tu properas o nauta, tuamque
Una, eademque ratem, et nostras rapit aura querelas.
Fors olim, te digna manebunt

-- 194 --

Praemia, nec semper brevia, et vada coeca carina
Incolumi Zelanda subibis.
Quod superest, ventis agitata involvar arena.
Aut refluo sorbebor ab aestu.

ODE IIII. AD LUCIUM LUSITANUM Poetam.
Luci tu Libyci Maris ad ora
Clarum Virginium dicis, et impios
Motus Siriphii, strataque Punicis
Tartessi vada classibus.
Nec non et Latio carmine publicos
Ludos, laetitiamque et celebrem refers
Lucem, qua veteris tradita Posthumo
Lusi sceptra Sebastio.
Utrimque ingenii vis micat alitis,
Nec tu pectus iners, aut rudis artium,
Quas praeclara docent scripta Panaetii,
Permessi vada limpidis.
Immisces Durii fontibus, et nova
Cingis fronde comas. O decus, o iubar,
O splendor Patriae gentis, et unicum
Vatis praesidium tui.
Me desiderium matris, et aspera
Pressus sorte parens in lachrymis dies
Noctes in lachrymis ducere perpetes
Crudeli serie iubent.

-- 195 --

Alcidae domini moenia qua Padus
Lambit populifer gurgite vitreo.
Mox septemgemino nobilis ostio
Aucturus superum mare
Hic suspiria nos ducimus, hic focis
Expulsi Patriis flemus, et ut Deus
Tandem supplicibus parcat, in ultimas
Effusi petimus preces.

ODE V. IN OBITUM MAVRI POETAE Illyrici scripsit Postridie Kal. Feb.
Non semper gravis incubat
Ventorum rabies Carpathio freto.
Nec semper patrium ad Tagum
Tempestiva legunt Lilia virgines.
At rebus suus omnibus
Praescriptus modus est. Has melior Deus,
Has Natura probat vices,
Tu decisa tamen stamina Maurii,
Spremosque viri rogos
Aeternum quereris, fundere pertinax
Ingrato lachrymas cineri.
Umbrosa quaeritur qualis ab ilice
Discerptum genetrix Ityn,
Excusatque nefas, et miseras dapes,
Crudeli attribuit viro.
Incassum attribuit. pendula proxima

-- 196 --

Responsat soror aesculo,
At cur non hilares hunc potius diem,
Quo Regina puerpera
Dis offert geminos munere turtures,
Festum ducimus, et cadis
Illibata prius coecuba promimus?
Ecquis iam mihi, quis graves
Huc a Cyathos? non ego parvulis
Curas diluo poculis,
Hac stat Blasius, hac, et sibi creditas
Arces, et populum, et patres
Servat praesidio non temere dato.
Hunc Pax Iustitiae comes,
Et plenis sequitur copia cornibus.

ODE VI. AD CHRYSAEUM PATAVINAE Scholae Rectorem.
Chrysaee Mysis orte parentibus
Quos e vetustae sedibus Olbulae
Venisse tradunt, qua Rhacusam.
Unda ferit maris Adriani, et
Qua militari cedere nesciam
Gentem togatam praeside Blasio,
Priscaque morum disciplina
Patritius moderatur ordo.
Quod te Camillus lumen Etruriae
Laudet diserto carmine, quod tuum

-- 197 --

Canale Phaeacum viretis
Praeferat, Hesperidumque sylvis.
Id vere amico gratulor at Iovis
Quod nectar idem largius hauriat,
Pyrrho molestum, quem clientem
Esse suum voluit Lyaeus,
Et cui canenti proelia, et Oppida
Quaesita multo non sine sanguine
Largitur interdum sonora
Cum cithara nova plectra Phoebus.
Quod si liquoris tu quoque nobilis
Donas Poetae doliolum seni,
Cantabit alte, quod nepotum
Nulla velint reticere saecla.

ODE VII. DE URBE RHACUSA.
Rhacusa princeps urbium, quas Adriae
Hinc, inde fluctus alluit.
Quod summa res est optimo sita in loco.
Et laeta praestat omnia,
Haeres Tyranni Thracii, quo Martia
Victore concidit Rhodos.
Non id tuorum civium prudentiae,
Adscribe, non industriae.
Quamvis sagacis Baggius vir ingeni,
Atque alta vis Zuppanii.

-- 198 --

Per concitata flumina, atque Haemi nives
Cito cucurrerint gradu.
Vincente dulcis charitate Patriae
Quidquid laboris obvium.
Quales Gemelli, Tyndari clarum genus,
Ad stagna pigri Phasidos
Venale quaerunt morte Barbara e tholo
Vellus re aureum.
Di te tuentur, Di tuentur. his novo
Cum mane procedit dies,
His cum cadente luce iam Vesper subit,
Litare perge. non manu
Large reponens tura, non costum focis.
Non quam revendit institor
Myrrham Sabaeus, aut vagus spicam Cilix.
At mente praeter numinis
Cultum superni, et fas, et hospitam fidem.
Parum morante caetera.
Quin lecta pueri turba, lectae virgines
Rite auspicato carmine
Canant potentem Blasium inter Coelites
Cui templa curae, qui tuae
Tutela gentis fida, qui nutu Iovis
Commissa circum moenia
Vindex oberrat providus diram ut luem,
Avertat, atque hostem procul.

ODE VIII. DE EADEM URBE PESTILENTIA laborante. Ad Hieronymum Cervinum Senatorii ordinis Virum
Divi immortales, Laurenti, aequae, utque Sergi,
Et tu potente clare spiritu senex,
Qui pia templa tenes, et qui stas aureus arce
Hinc, inde gnavus urbis assertor tuae.
Et quos praeterea fas appellare, piumque est,
In veste pura sacra dum vates facit,
Vos omnes appello, omnes accurrite, et omnes
Adeste votis supplicis Rhagusiae.
Et mala, quaeque premunt, et quae ventura minantur,
In Thraca vertite hostem, et impium Scythen.
Ne caput Illyriae, ne tanti nominis urbem
Absumat aestus immerentem pestilens.
Cernitis ut dira volitet mors impia falce
Tot lecta patrum capita, tot matrum secans?
Nec pueris parcat, nec molli aetate puellis.
Nec acta caste vita liberet senem.
Hic pater impubis procurat funera nati,
Proli superstes quod suae vivat gemens.
At nurus icta genas, et longos scissa capillos
Nil audientem fletibus sponsum ciet.
Vellet et illa quidem communi occumbere fato.
Ni iussa matris aequa lugentis vetent,
Hic pia praereptum luget matrona maritum.
Stat moesta iuxta turba parvuli gregis.

-- 200 --

Iustitiae fora clausa silent. timor undique mortis.
Atque ora pallor civium albus inficit.
Non aliter magnis olim memoratur Athenis
Sedisse civis in dolore publico.
Cum veheret plenis congesta cadavera plaustris
Auriga, funus prosequente nemine.
Atque argumentum clades daret illa poetis,
Nunc luctuosi, nunc diserti carminis.
Namque Sophoclaeo tonat hinc Lucretius ore,
Pontanus illinc plectra pulsat molliter.
Mox tamen has tanto perculsas turbine late
Rebus secundis floruisse legimus.
Occidit ut Medus Graiis oppressus ab armis.
Et classis alto dissipata Nereo.
Scilicet alterna rerum vice cuncta reguntur,
Quaecunque iure dicimus mortalia.
Nec temere dat signa polus. modo Cynthius orbem
Contristat atris nubibus condens iubar,
Et modo purpureo diffundit lumine terras,
Perfusus unda Gangis aureum caput.
Sperandum est Hiero. tu curas differ amaras
In crastinum, praedulce vivere in diem.

ODE IX. AD MICHAELEM BONNUM. R. P. R. Rectorem.
Iam senis coniux Phrygii cubile
Aureum linquit, revehitque lucem.

-- 201 --

Cynthius terris veniens Eois
Lotus ab undis.
Iam graves menti subeunt labores.
Iam premunt somno fugiente cura.
Omnis (heu) vitae dolor in renata
Luce resurgit.
Nemini faelix sua sors videtur.
Nec satis constat sibi quisque, versat
Cura sic omnes bene nuncupandi
Nescia voti.
Hic ferox bello, studiosus ille
Pacis, hic Gangem, petit ille Nilum.
Insidet vitae senis hic avari
Filius haeres.
Tu tamen faelix, merito vocandus
Bonne sermones Latiae Minervae
Docte, qui sacris tua dedicasti
Ocia Musis.
Quique divino prope raptus oestro.
Quidpiam semper meditare tecum,
Quod sub umbrosis Heliconis oris
Adsonet Echo.
Rector, et Princeps patrii senatus
Conde, quod saeculum mereatur omne.
Sic humo penna meliore raptus,
Ibis in astra.

ODE X. AD VIRUM CLARISSIMUM Chrysostomum Calabrum Antistitem Rhacusanum.
Lux oritur, qua non felicior altera terris,
Quas latus ambit Serchius,
Exeruit radios. nunc o queis publica curae,
Cordique res est divitis
Rhacusi, vos Bobalii, tu Gondola, et alti
Heros Sebaste pectoris,
Et tu patritii princeps Cervine Senatus,
Iani bifrontis aureum
Luce nova reserante caput. laeto omine, laetisque
Urbis strepentis vocibus.
Vos omnes appello, omnes accurrite, res est
De qua loquendum, maxima.
Quae quo gesta modo, quanam successerit (aequi
Adeste) paucis eloquar.
Decernente Pio, quis Blasi sacra, quis aras,
Quis templa curaret pius.
Causa diu tractata, nec est inventus, ut in re
plaerumque contingit gravi,
Qui rerum pondus, qui tanta negotia solus
Obire possit integre
Donec Amalthaea iuvenis de gente coactis
Gratum eloquutus patribus
Consilium; iam vos, iam vos ego libero, ab ista
Cura, inquit, et virum dabo.

-- 203 --

Munere praeclaro dignum, sive ingenium, seu
Spectare mores iuverit.
Candidus cui pectus inest nive, et aurea lingua
Illustre nomen indidit.
Pectora fallaces versant mortalia curae,
Et susque deque volvitur
Vita hominum, seu certa praemit sententia Divum,
Seu casus urget omnia.
Hunc belli rabies, illum rapit alea, foedis
Infamis hic amoribus.
Sunt quos vina iuvent Nardo confusa, rosisque
Et pluma delicatior.
Quae maria, aut quas non terras circumvolat audax
Mercator, ut spes improbas
Praetextatus alat iam filius, omnis in aurum
Intentus, et rogum patris.
At ratio diversa viri quem quaerimus, et quem
Praeesse sacris inclyti
Martyris, et dignis ornare altare coronis,
Mens certa vobis insidet.
Nil animo mortale illi placet. Omnia praeter
Divina spernit insolens.
Abditus urbe procul, rupes qua celsa furentem
Austris coercet Adriam,
Dorothaei interpres magni, noctesque diesque
Instat sibi ipse sidis
Impatiens oci, et fusi praelargus olivi.
Et nunc latentis arduas
Naturae caussas rimatur, et omnia versat
Vi perspicacis ingeni.

-- 204 --

Unde ruant venti. Nautis cur saevus Orion?
Cur ominantem regibus
Bellaque et interitus ducat fax ignea crinem?
Aut cur propinqua Gadibus
Obstupeat refugas Tethys modo littoris undas,
Modo incurrentes horreat?
Explicat interdum florentem Academia sylvam.
Haec cura maior occupat
Intentum morum studiis; quis cultus honesti,
Quae finis aequi, quae boni
Sit ratio quid iocundus sibi poscat amicus,
Quid patriae, et parentibus
Praestandum charis. urget super omnia fervens
Amor superni numinis.
Ille rapit mentem, cognataque ducit ad astra
Et pungit acrioribus
Virtutum studiis. ergo iam sancta parentum
Decreta, iam claram fidem,
Inde Tridentinam caussam asserit, inde Lutheri
Commenta frangit impii.
Iuppiter, ut castis sermonibus effluit ore
Oratio, omni dulcior
Nectare, quod verni flores inspirat Hymetti,
Quod Hybla florenti thymo
Expressit cella. stat circum lecta iuventus,
Nec ociosa praeterit
Aure senem. talis quondam memoratur Athenis
Ille, Divum oraculis
Creditus, et sapiens, et iuris amator, et unus
Vir omnium sanctissimus.

-- 205 --

Quem placidum, laetumque et vultu semper eodem
Ingrata vidit civitas.
Hic tamen eventu nobis meliore fruatur,
Quam iam paravit, gloria.
Nosque diu patria incolumi, salva arce, bonaque
Florente prole civium.
Conciliet caelo Chrysostomus, et mala si qua
Minantur, avertat procul.
Assensere patres, et protinus alma reduxit
Aurora formosum diem.

Ad Gyraldum senem.
Ecquis erit tandem lacrumis modus? uror et aquae
Cum Drusilla meum possit restinguere focum
Ventilat ardentem potius flamam, modo comam
Crispatam innodans auro, modo vincere pares
Digna nives roseo discingens pectora sinu.
Interdum placido lustrat me lumine, et ades
Inquit, ubi accessi propius fugit improba velut
Viso cerva lupo, et turpis petit oscula Lyci
Hinc desiderium crescit mihi mortis, et abit
Omnis spes. Vitae miserere et consule senex.

De Navicula Petri sub Greg. XIII. P. M.
O navis ut te pene mersam fluctibus
Iactant procella ut umbra mortis involat
At nil verere navis, en qui nubila
Vultu serenat Pontifex Gregorius
Clavo haereto, ille te per omnes Cycladas

-- 206 --

Per quicquid aestus alluit Neptunus
Ducet, reducet nil verere, sospitem.

De Tristano Cunio Regis Portogalliae Legato Ad leonem X. Pont. Max.
Talis eras Tristane, tui dum munera regis
Offers Leoni Maximo.
Munera ab aurorae populis, et Gange subacto.
Avecta classe Regia.
Insignes ostro vestes, peplumque tiaramque
Atque aurum opesque Barbaras
Omnia, quae pando vectabat bellua dorso
Arvis Latinis insolens
Illam Roma tamen rerum caput aurea Roma
Tot iam peractis saeculis.
Agnovit veteresque animo subiere triumphi
Et prisci Circi gloria.
Mox ait invasit Thyberini in fontis honores.
Auctore Cunio Tagus.