Cat: Manebo constans voce nec animo labans.
Ebriane visa? Sobria, en, eadem assero.
Mustum beati me facit ratam meri,
Non quod propinat Bacchus enormis gulae,
Ad omne sensim quod trahit mentem nefas
Pudore presso et pectoris vertigine,
Radice sed quod pressit ex ima deus
Nati meracis vitis, efficit ebriam.
Cuius liquore guttur allectum semel
Fastidit omnis potionem cupediae,
Humana temnens quaeritat sublimia,
Pectusque purgat efficaci poculo,
Sapiat ut ultra – nomen elatum – sophos.
Max: Aenigma nobis implicas, sophistria,
Et verba citra vel scopum vel rem rotas.
Cohibe ad petita facile responsum mea!
Dic, tibi quod istam dat genus fiduciam,
Patriaeve vel opum, stirpis aut quod sit decus?

Cat: Non fecit istam stirps generis audaciam,
Nec opum superba fecit ambitio levem,
Sed Christus alti nobile genus aetheris
Illustre nobis contulit stirpis decus.
Nemo sub illo vilis aut ignobilis.
Sat mihi quod inde clara sit nativitas,
Quamquam nec huius vile sit genus soli.
Quod cum requiris, non superba proferam
Domus unde nobis ducitur prosapia:
Reges recenset principes Aegyptios
Magni Lagidas sanguine exortos Lagi,
Inde Ptolomaorum diu hoc rexit genus,
Romana donec sustulit reges manus,
Quum turpe nostrae dedecus prosapiae,
Cleopatra, regnum prostituit adultero.
Huic propinquus, noster atavus, Arabiae
Petiit remotas pulsus armis insulas,
Regina Candax quem suis fecit ducem.

Virtute cuius hostium arma contudit
Indisque praedas rettulit victis graves.
Quartus ex illo Costus est parens mihi,
Rebus nec ipse fortiter gestis minor,
Amore verum motus Aegypti suae 528 stirps] H 444 : stirpis A. 520] Sen. Herc. 89f. I nunc, superbe, caelitum sedes pete, / humana temne. 548] BM 2,233 Quartus ab hoc Costus genitor mihi.
Remeavit istuc, Caesarum partes sequens,
Primasque, quoad vixit, habuit Alexandriae.
Hinc, Caesar, illud quod rogas, nomen traho:
Gentis Lagidae sola sum proles super.
Max: Illustris igitur nata quin genus refers,
Colisve cultos olim avitis regibus,
Ne stemma tantum per nefas in te cadat!
Nam tua feroces lingua poenas postulat.
Cat: Potior parenti cura prudenti fuit
Magnas per artes pectus ornandi meum
Quam segne avitum nomen ignavam sequi.
Hortante patre literatis sub sophis
Puella sensus ad graves mentem tuli,

Et alta docilis scripta philosophantium
Didici magistris pectus admirantibus
Solers, cerebrum et vim ingenii acerrimam,
Atque in pusilla tantum acumen virgine.
Sensi iuvari nostra sensa caelitus:
Superba nam non do mihi hancce gloriam,
Quam reddo soli grata concessam deo.
Instructa tantis ergo tandem dogmatis
Primum deorum ficta sensi numina,
Quos stulta partim fecit ignorantia,
Partim scelesti criminis mens conscia
Aliquo nefas mortale praetexens deo.
Hinc orta Venus, hinc est Cupido atque Bromius,
Latrator inde Canis et Apis pascuus
Cum Fele, Porrum, Coepe, monstra daemonum,
Et rex deorum optimus adulter Iuppiter,
Ac mille divûm fana, luci, nomina.
Quorum pudendos fama mores arguit

Divinitatemque occupasse per nefas,
Unde sceleratis esset exemplum dei.
Hic fornicatur – fecit id Saturnius.
Trucidat ille – praeses est Mars bellico.
Pellit parentes impius – uti Iuppiter.
Denique relictum nil scelestum aut impium,
Quod non deorum facinus excuset nefas.
At ille, coeli qui monarchiam regit,
Satis superque solus orbi sufficit.
Nec huic ministris tam pudendis est opus,
Cultu reiecto principis qui se coli 584–86] Aug. in psalm. 61,23 adulterium non faciebat voluntas propria, sed Venus; et homicidium non faciebat voluntas propria, sed Mars; et iustum non faciebat deus, sed Iovis.
Cogant, ut illa summa maiestas cadat,
Quum sit colenda sola maiestas dei,
Qui det beatas caelitus bonis domos:
Non ut colamur, sed colamus ut deum,
Et sempiterna visio felicitet.
Max: Removete Christi garrulam sophistriam,
Suadere quidvis docta lingua futili

In nos deorum numen iratum ciet.
Eam profundo claudite invisam specu,
Cui negetis quod famem allevet aut sitim,
Donec, quid acto sit opus huic, invenero!