Ioannes summa omnium commendatione pontificatum gessit, 30 et nonullis miraculis vivens claruit Particula Secunda
Pontificum Princeps Laurentius urbe Salonis
Tinxit Ioannem Sacris Mitramque decoro
Imposuit capiti atque ornavit tempora vittis.
Nunc mihi, virgo, refer quantis cum laudibus ipse
5 Vixerit et quantum Traguri profecerit urbe.
Cartula quicquid habet sacrorum tota librorum,
Novit, et ingenio et moderandi pręstitit arte.
Assidue Christi dulcem potabat amorem,
Deinde viam reliquis superas monstrabat ad arces
10 Ut solet infantum nutrix studiosa suorum 32
Prima cibos gustare bonos, ut lactea sanguis
Membra riget bonus et vitalia pectora format.
Sanctis et patribus similis, quos prisca tulerunt
Saecula, stratus humi atque super recubabat acutis
15 Asparagis oransque insomnes ducere noctes
Consuevit, nullam capiens per membra quietem.
O, quoties duro contusus membra flagello,
O, quoties mersus brumali frigore in equor,
81r Ut sensus posset glacie frenare rebelles!
20 Ille recusavit lautis accumbere mensis
Sępeque ieiunus maceravit pallida tristi

-- 11 --

Ora fame, abstinuit prętiosis vestibus uti;
Setosus nudos pungebat sacculus artus.
Sanis consiliis inopes, opibusque iuvabat
25 Et semper navare piis quod pręsule dignum est
Officiis, nitidesque Dei libare per aras
Excessusque hominum votis ac thure piavit.
Naturę incipio nunc excellentia cursum
Scribere, Ioannes superię quę fecit in oris.
30 Vernantes pleno rubebant ubere vites,
Et sua lustrabant festivi rura coloni,
Grandine sed nymbis commista Iuppiter uvas
Contrivit, dulci et spoliavit munere campos.
Ioannis famuli redeuntes pauca tulerunt
35 Musta domum, pluviis certe nymbis relicta. *
Ergo minus lęta patronum voce monebant: 34
"Reddidit immitis paucos vindemia botros
Vixque cadi medium vulgo quę thena vocatur
Omnibus ex decumis Tragurini implevimus agri."
40 Iste "Liquate acinos, ac dolia nostra parate;
Musta fluent virtute Dei exundantia," dixit.
Herentes animis famuli pręcepta capessunt.
81v Comprimere utque uvas cępere, natantia vino
Fervere pręla vident, nec non tria grandia complent
45 Dolia, ceu retulit pręsago pectore vates.
Cymbula Pontificem Sicensem vexit ad urbem
Quę fors hybernis Adrię superata procellis
Mergitur ad syrtem, quę nostris Plancula fertur.
Merguntur comites manibusque tumentia vertunt
50 Cęrula, vel tabulis hęrent terręque propinquant.
Funditur inde cadus, glaucis et fluctuat undis,
Vino quem nauta infelix onerarat emendo;
Omnia Pontificem agnoverunt numina ponti:
Visus et ire pedes tumidasque fugare procellas
55 Incolumis, liquido nec mersit in ęquore plantas.
Fluctibus eripuit navemque hominesque cadumque
Ac tandem Traguri sacras remeavit ad ędes.
Exactis aliquot spatiis variabilis ęvi 36
Obsedit validus miseram Colomanus Iadram.
60 Nempe illam patriis tentabat subdere sceptris.
Stabat contra urbem funesti machina belli
Quam Rex Pannonicus mira fabricaverat arte;
Inde pharetrati quatiebant męnia glande
Peones, et nullam speravit Iadra salutem.
65 Iamque erat extremis illi de rebus agendum
Scilicet, et quoscumque globos ac tela facesque
82r Civis Iadrensis diros direxit in hostes,
Illius in multas recidebant cuncta ruinas.
Talia Ioannes ut sensit pręlia Iadrę
70 Permagne doluit pietatis imagine motus.
Quin etiam puro Christi succensus amore
Ivit Iaderam bellum si estinguere posset
Christigenum pacisque duces coniungere nexu.
Atque ita Iadrenses affatur Episcopus ęgros:
75 "Vos revocate animos tristes et mittite quęstus;
Forte Deus pavidam solvet formidine gentem.
Ducite, Pannonicis ubi murus panditur armis,
Et mi commonstrate locum quo bellica surgit
Machina." Vadentesque pater commitatur in arcem
80 Inque faces audax ruit inque volantia saxa. 38
Accipit inde manu fundam, fundęque lapillum
Implicat, et cęlo erectus divina pręcatur
Numina: "Bellorum o Princeps qui diceris esse,

-- 12 --

Te duce Davidis Goliatum funda peremit
85 Et Sythicum ferro extinxit Iuditha Tyrannum.
Nunc incepta tuere, Deus, nunc dirige dextram,
Concidat ut nostris feralis machina fundis,
Rex et Iadrenses socio iungantur amore."
Denique fundarum laxari iussit habenas
90 Inque insultantem lapides iactaret in hostem.
82v Sternitur extemplo geminatis ictibus agger
Pannonicique duces rauco surgente tumultu
Frustra aliam belli conantur ponere molem.
Pugna desistunt profugi et sua castra relinquunt.
95 Spe rex frustratus legatos mittit Iadram
Si placet uniri regno vel fędere iungi.
Deditur illa pio Ioannis flexa rogatu
Civesque ornatum excipiunt diademate Regem.
Querit Rex: "Agedum, quis tantum Marte valebat
100 Ut conscendentem muros detruderet hostem?"
"Ioannes", aiunt, "nulli pietate secundus,
Pugnavit virtute patris quę tartara vincit."
Ille accersitum rogat: "Unde repente furorem
Hausisti, lapide et funda quod nostra domare
105 Arma potes? vel non tibi regia sceptra timenda?" 40
Olli respondit tranquilla mente sacerdos,
"Christi me iucundus amor compellit obire
Hanc pugnam, o lux Pannonici clarissimi Regni.
Christicolum fuco madeat ni sanguine tellus,
110 Quandoquidem una fides vobis, et numen Olympi."
Auricomum talis flexit sententia Regem
Agnovitque calere senem fervore Tonantis
Ioannemque genu Rex inclinatus adorat:
"Antistes venerande", ait, "o qui pectore sanctum
83r 115 Numen habes, o qui pietate armatus amica
Martia Iaderę vertisti a finibus arma
Atque meum Regis fregisti robur inermis,
Da precor optatum reditum nostrique memento
Imperii mentemque roga pro rege supremam."
120 Dixerat. Hinc dives gemmas atque aurea confert
Dona sacerdoti, tulerat quę Pęonum ab oris.
Hinc una Sici sanctos adiere penates.
Dumque patris abitum populo commitante pararent,
Talia grati animi Ursino signa dabantur:
125 "Dalmatię laus et mitratę gloria gentis,
Quid tibi Iadrenses pugnam referemus ob istam?
Compensare auro et linguis merita alta nequimus
Alluet undisonus donec nostrum Adria litus.
Nostra tuos validos celebrabit lingua lacertos
130 Victricisque erimus memores per secula fundę.
At quando Indigetes fueris translatus ad altos,
Hostia multa cadet nostras votiva per aras."
Protinus Aligeri antiqua Michaelis in aede
Ut venêre, parat Ioannes sacra tonanti. 42
135 Cernitur Ętherio descendens orbe columba *
Quę niveo sedit libantis vertice Divi.
Tamquam diu mansit donec divina peracta est
Victima, deinde strepens alis repetivit Olympum.
83v Obstupuit tali monstro Colomanus et inquit:
140 "Cęlica Ioannis peribent miracula vitam",
Naravitque aliis quod solus viderat Heros.
Officiis igitur sacrorum rite peractis
Littora concordes adeunt Tragurina Dynastę.
Quum ventum, ornavit Colomanus templa Deorum

-- 13 --

145 Oblatis pariterque auxit regalibus urbem
Quanta Salonarum numquam tribuere Tyranni.
Hinc sedes patrias et Moesia regna revisit.
Ioannes regem dextra signavit euntem
Et factis rutilans insignibus urbe remansit. 44
150 Non ego, Apolineo quamquam sermone politus
Essem, vel doctę illustratus Palladis arte,
Nomina virtutum digne celebrare valerem
Et quę Dalmatico Ioannes gessit in Orbe.