HEBRAEORUM NOMINUM INterpretatio. 1.

Adonai, in Latinum sonat Dominus. Sabaoth, exercituum, sive virtutum: aut, ut aliqui volunt, omnipotens. IESUS, Salvator. Nazarenus, sanctus, sive mundus. Messias, unctus. id est, Christus. Michael, quis sicut Deus. Gabriel, fortitudo Dei. Raphael, medicina Dei. Adam, homo, sive terrigena. Eva, vita, sive calamitas. Miror unde apud Hebraeos interpretatio huius nominis tam diversa sit; nisi forte ideo, quod eadem et edendo homini vitam attulerit, et transgrediendo calamitatem: aut quod mulier aliis interdum vita, aliis est calamitas. Abel, luctus, vel miserabilis. Cain, possessio, vel lamentatio. Enoch, dedicatio. Mathusalem, mortem suam misit. Noe, requies. Sem, nominatus. Cham, callidus. Iaphet, latitudo. Loth, declinans, sive unctus, Melchisedech, rex iustus. Abram, pater excelsus. Abraham, pater videns populum, vel pater multarum scilgentium. Sarai, princeps mea. Sara, princeps. Notandum, quod utriusque nominib. scil. Abrahae et Sarae tantum a literam Dominus addiderit, quae tamen apud Hebraeos per e legitur. Agar, advena, vel conversa. Ismael, auditio Dei. Isaac, risus: non tamen, ut quidam putant, ideo sic appellatus, quia Sara riserit: sed quôd Abraham, qui tunc utique prior risisse indicatur. Rebecca, patientia, sive quae multum acceperit. Iacob, supplantator. Israel, vir videns Deum: sed melius. princeps cum Deo. Lia, laboriosa. Rachel, ovis, vel videns Deum. Ruben, videns filios, sive fidens in medio. Simeon, audiens tristicias. Levi, appositus, sive additus. Iuda, confitens, sive glorificans. Zabulon, habitaculum pulchritudinis. Ischachar, est merces. Dan, iudicium, aut iudicans. Gad, tentatio. Aser, latitudo, sive beatus. Neptalim, conversantes. Beniamin, filius dextrae. Ephraim, frugifer, sive ubertas, vel auctus Latine. Manasse, oblitus. Esau, rubens, sive acervus lapidum. Cedar, tenebrae, vel moeror. Iob, magus, vel dolens. Amalech, populus lambens, sive restinguens.

Moises, assumptio, vel liniens. Aaron, mons fortitudinis. Pharao, denudans eum, sive dissipator eius. Sed Pharao nomen est non hominis, sed dignitatis: sicut et apud nos Augusti appellantur reges, cum propriis nominib. censeantur. Pharao tamen ille submersus in mari rubro, proprio vocabulo Cencres vocitatus est. Iosue, Salvator. Athoniel, tempus eius Dei, vel responsio Dei. Aod, gloriosus. Semegar, nomen adveniens, sive ibi colonus. Barach, fulgurans. Delbora, apis, vel loquax. Gedeon, tentatio iniquitatis eorum. Abimelech, pater meus rex. Thola, vermiculus ad tincturam vel coccinum. Iair, illuminans. Iepte, aperiens, vel apertus. Esebun, cogitatio, sive cingulum moeroris. Achilon, vivens Deo, vel videns Deum. Abdo, servus eius. Samson, sol eorum, vel solis fortitudo. Dalila, pauperculavel situla. Eli, Deus meus. Samuel, nomen eius Deus. Saul expetitus, sive petitio. Iessai, insulae holocaustum vel sacrificium. David, desiderabilis, sive fortis manu. Ionatan, columbae donum, vel Domini donum. Abesalom, pater pacis. Salomon, pacificus. Idem Ecclesiastes: id est, concionator. Idem et Idida, id est, dilectus Domini. Roboam, latitudo populi. Abia, pater Dominus. Asa, tollens, sive sustollens. Iosaphat, Domini iudicium. Ioram, qui est excelsus: sed melius sublimatus. Ochozias, apprehendens Dominum. Athalia, tempus Domini. Ioas, sperans, sive temporalis. Amasias, populum tollens. Azias, fortitudo Domini. Azarias, auxilium Domini. Iotham, perfectus. Achaz, apprehendens. Ezechias, fortitudo Domini. Manasses, obliviosus, quia oblitus est. Amon, fidelis vel nutricius. Iosias, ubi est incensum, vel Domini salus. Ioachas, robustus. Ioachim, cuius est praeparatio. Eliachim, Dei resurrectio. Iechonias, praeparatio Domini.

-- 678 --

1331 Sedechias, iustus Domini. Ieroboam, diiudicans populum, vel diiudicans supernos. Nave, latratus. Baasa, pinguedo. Helam, seculi vel orbis. Zambri, psalmus, vel canticum meum. Omri, crispans meus. Achab, frater patris. Iesabel, fluens sanguine, vel sterquilinium. Iehu, ipse, vel est. Ioatha, robustus. Zacharias, timor Domini. Sella, umbra eius, vel petitio. Manaem, consolans. Facee, aperiens. Helias, Deus Dominus. Helisaeus, Dei mei salus. Osee, Salvator. Ioel, incipiente Deo, sive est Deus. Amos, potens, vel fortis, aut populum debellans.Abdias, servus Domini. Iona, columba vel dolens. Micha, quis iste? Naum, germen sive consolatio. Abacuc, amplexans. Sophonias, abscondens eam. Aggaeus, festus, sive solennis. Malachias, angelus meus. Esaias, salus Domini. Hieremias, excelsus Domini. Ezechiel, fortitudo Domini. Daniel, iudicium Domini. Iudith, laudans, aut Iudaea. Ioseph, auctus. Maria, illuminata, sive stella maris: sed sermone Syro, domina. Simon, pone moerorem, vel obediens. Petrus, agnoscens. Bariona, filius columbae: Syrum pariter, et Hebraeum. Cephas, petrus: Syrum est. Paulus, mirabilis. Saulus, tentatio respicientis, vel tentationis securitas. Andreas, virilis: Graecum est. Iacobus, supplantator. Iohannes, Domini gratia. Philippus, os lampadarum. Bartholomaeus, filius suspendentis aquas. Thomas, abyssus, vel geminus: unde et Didymus Graece dicitur. Matthaeus, donatio. idem appellatus est Levi, Lebbeus, corculum: id est, a corde. ipse est et Taddaeus, ipse est Iudas Iacobi. Chananaeus, possidens, sive possessio. Ita autem dictus Simon, a vico Cana: ipse est et Zelotes. Scarioth, memoriale Domini, vel memoria mortis. Hoc vero nomine appellatus est Iudas, a vico in quo natus est. Marcus, excelsus mandato. Lucas, ipse consurgens, sive ipse levans. Stephanus, norma vestra: Graeco autem sermone coronatus. Augusti, solenniter stantes. Caesar, possessio principalis. Cyrenaei, haeredes. Bethsaida, domus frugum. Bethphage, Syrum, domus vallis. Bethania, domus afflictionis. Genesar, ortus principis. Amaus, populus abiectus. Capharnaum, ager consolationis. Sarepta, incensa, sive angustia panis. Gethsemani, vallis pinguedinum.Golgatha, calvaria. Nazareth, flos mundiciae, vel virgultum. Ninivitae, nati speciosi. Sidon, venatio. Zacchaeus, iustificatus. Idumaea, rosa. Lisama, nativitas tentationis. Iordanis, descensus. Martha, provocans Deum. Magdalena, turris. Susanna, lilium. Saba, captivitas. Caiphas, investigator, sive vomens ore. Pontius, declinans consilium. Pilatus, os malleatoris. Herodes, pellicius. Barrabas, filius patris: vel magistri eorum, absque dubio Iudaeorum magistri, qui est diabolus. Edem, in Gen. deliciae. Iudaea, confessio. Hierosolyma, visio pacis. Sion, specula: et recte. nam haec civitas David in monte constructa est. Babylon, confusio, sive transitio. Aethiopia, tenebrae. Aegyptus, tribulatio, sive tenebrae. Tyrus, angustia. Romani, sublimes, vel tonantes. Sinai, mensura, sive mandatum. sive tentatio, vel amphora mea. Gehenna, vallis gratuita. Quidam aestimant appellatam hanc a valle Gehennon, quae est iuxta murum Hierusalem. Hebraei, transitores. Sadducaei, iustificati. Pharisaei, divisi. Galilaei, volubiles. Samaritae, custodes, eo quod â Babyloniis illic ad custodiam collocati sint Iudaeorum.

¶ Cum in caeteris, tum et in hoc abundanter liquet, scriptura omnis sacra quam vere divina sit, ac plena mysteriis, quando ita congruant reb. nomina, effectibusque respondeant. Sicut David, quam exprimitur in Latinum fortis manu: utique fortiss. omnib. fere bellis extitit. Solomon, pacificus: utique in pace regnum administravit. Daniel, iudicium Dei utique in presbyterorum iudicio sententiam divinae disceptationis exhibuit. Unde quid mirum, si hi futura praedicaverint, quorum ent nomina, sicut res edocent, prophetiam sonant? Sediam de variis vocabulis interpretationem ponamus.