Dudic, AndrijaDionysius Halicarnassensis (1533-1589) [1560]: De Thucydidis historia iudicium... A. Duditio interprete, Verborum 18906, ed. Petra Sostaric [genus: prosa - epistula; prosa - versio] [numerus verborum] [dudic-a-thucydid.xml].
Si vis in lexico quaerere, verbum elige et clavem 'd' in claviatura preme.
Hoc est; [Demosthenes autem, et Menander, et Euthydemus, qui duces in Atheniensium
naves conscenderant, cum se loco movissent, sine mora ad portus fauces, captas iam et
occupatas, adnavigarunt, ut per vim sibi exitum pararent. quibus Syracusani, eorumque
socii, cum totidem navibus occurrerunt: ac primum quidem partem illarum ad exitum
custodiendum collocarunt, altera totum undique portum tutabantur. quod eo faciebant,
ut omni ex parte a peditatu adiuti, quocumque in loco naves constitissent, in
Athenienses irruerent. Praeerant autem classi apud Syracusanos, Sicanus et
Agatharchus, alterum uterque totius exercitus cornu tenens: Pythen, et Corinthii,
medium habebant. atque Athenienses quidem alii, postquam ad fauces subiere, primo
impetu navium, quae ad eum locum erant, potiti, claustra conabantur aperire. sed mox,
invectis in eos undique Syracusanis ac sociis, non iam pro angustiis exitus tantum,
sed etiam intra portum, navale proelium gerebatur: quod quidem omnium, quae ante
facta -- 258 -- ] essent, atrocissimum fuit. Magnum enim erat utriusque partis nautarum studium
ad naves in hostes impellendas, cum iuberentur: magna gubernatorum artis aemulatio,
mutuaque contentio: eorum autem qui naves conscenderant, haec erat cura, ut, si navis
in navem incurreret, ne ii qui in tabulatis insistebant, reliquorum destituerentur
artificio: ac quisque in eo quem sortitus erat loco, primus esse contendebat.
Ceterum, multis non magno in spatio navibus inter se concursantibus, ac proelio
decertantibus, cum paulo ducentis essent pauciores, rari fiebant excursus; propterea
quod neque progredi, neque inhiberi naves possent; sed frequentiores implicationes
erant, ut quaeque, sive fugiendo, sive alteram incursando, in alteram incidisset.
interea vero dum naves mutuo sibi occurrerent, ii qui in tabulatis erant, missilium,
sagittarum, saxorum, ingentem in illos vim coniiciebant. cum vero conserebantur,
milites, commissa pugna, in adversariorum naves insilire conabantur. fiebat autem
locorum angustiis, ut, dum alterutri una ex parte hostes adorirentur, ipsi altera ex
parte invaderentur; ac duae interdum naves cum una, alicubi etiam plures, necessario
inter se complicarentur; cum gubernatores partim adoriendis aliis, partim sibi
cavendo, idque non una in parte, sed undequaque, occuparentur. Magnus autem erat
multarum inter se concursantium navium strepitus, qui et terrorem nautis incutiebat,
et earum rerum quae a praefectis iuberentur, auditum auferebat, multa enim utraque ex
parte adhortatio, et ingens praefectorum clamor exaudiebatur, tum ex arte
gubernatoria, tum ex praesenti contentione vincendi: cum Athenienses quidem suos, ut
exitum sibi per vim pararent, magno clamore incitarent, utque, si umquam alias, nunc
maiore studio ac contentione pro incolumi in patriam reditu elaborarent: Syracusanis
vero ac sociis pulchrum videretur, prohibere ne sui fugam caperent, sed vincendo suam
quisque patriam honestaret. Praeterea vero duces ipsi utriusque partis, si quam navem
nulla necessitate coactam cedere animadvertissent, trierarchum nomine appellabant:
atque Athenienses quidem ita percunctabantur, num terram inimicissimam magis
hospitalem, quam mare non exiguo labore partum, arbitraretur: Syracusani vero, num
Athenienses, quos certo sciret de fuga omnino cogitare, hos fugientes ipse fugeret.
Interea dum isti aequo marte navali pugna decertant, utrorumque peditatum qui in
terra stabat, ingens certamen et animi contentio tenebat; Syracusanis quidem, maioris
comparandae gloriae cupiditate incensis; Atheniensibus vero, ne secum peius quam ante
ageretur, non mediocriter timentibus. nam cum omnis in navibus Atheniensium spes
esset, summus de rei exitu erat timor;quippe cum pugna videretur anceps, et eam illi
e terra spectare cogerentur. nam cum esset propinquum spectaculum, et non omnes
pariter eodem intuerentur, siqui suos alicubi vincentes aspexissent, animos
attollebant, et ad deorum opem implorandam, ne se desererent, convertebantur. qui
vero suos superari videbant, ii magno cum eiulatu lugebant; adeo ut magis ex earum
rerum aspectu, quam illi ipsi qui in opere versarentur, animum abicerent. Erant qui,
cum anceps certamen viderent, adversariis acriter resistentibus, ipso corporum motu
animi affectionem imitarentur, praeque metu modo huc, modo illuc corpore nutarent, et
magna ex eo molestia afficerentur. assidue enim exiguum intra spatium aut fugiebant,
aut trucidabantur. licebatque ex Atheniensium exercitu, quam diu aequo marte
pugnabatur, omnia simul exaudire; lamentationes, clamores; victores, victos; et alia
eiusmodi quae magno in periculo magnus exercitus multis modis clamare cogitur. His
aequalia et iis eveniebant qui in navibus erant. Tandem Syracusam ac socii, cum inter
eos diu pugnatum esset, Atheniensium classem in fugam vertunt; strenueque invecti,
magno clamore et inhortatione terram versus persequuntur. tunc ex nautico exercitu,
alia atque -- 259 -- alia parte, quicumque in alto capti non erant, in castra se receperunt.
pedites autem non iam diversi, sed uno eodemque impetu, ea quae iam evenerant, et
luctu et gemitu prosequentes, partim ad subveniendum navibus, partim ad reliquam
murorum partem tuendam contendunt. alii, quorum maxima erat pars, iam qua sibi
salutem parent, pro se ipsis circumspectant. Fuit autem eo tempore tantus pavor, ut
maior numquam exstiterit. ac tale quiddam perpessi sunt, quale ipsi fecerant ad
Pylum, ubi Lacedaemonii, amissa classe, perierunt. nam cum Lacedaemonii naves
amisissent, homines etiam ipsos, qui in insulam descenderant, una perdiderunt. ac tum
quidem Athenienses, nisi quid inopinatum divinitus accideret, omnem in terra salutem
desperabant. Post decertatam acerrime hanc navalem pugnam, in qua multae naves ex
utraque parte, multi viri perierunt, Syracusani eorumque socii, victoria potiti,
navium etiam fragmenta et caesorum corpora obtinuerunt; revectique ad urbem,
trophaeum erexerunt. Haec quidem, hisque similia, digna mihi imitatione in hoc
scriptore visa sunt; in quibus et magnificentiam, et venustatem, et gravitatem, atque
alias virtutes hisce rebus accommodatas, perfectissime adhibitas iudicavi; coniectura
inde ducta, quod omnium hominum mentes hoc dicendi genus maxime afficit. neque vero
expers illud rationis iudicium, quo iucunda molestave percipimus, hoc aversatur,
neque alterum rationis particeps, qua, quid in quaque sit arte pulchrum, dignoscimus:
neque est quisquam, aut ex iis qui non admodum sunt in civilibus orationibus
exercitati, qui dicere possit quibus aut verbis aut figuris offendatur; aut ex iis
qui sunt exquisiti, quique promiscue multitudinis inscitiam contemnunt, qui dictionis
huius apparatum incusare queat: sed eadem erit et multitudinis et peritorum
sententia. ille enim ex imperita multitudine homo idiota et inscius, molesto illo et
tortuoso atque obscuro dicendi genere non offendetur: ille autem qui raro invenitur,
ac non vulgari aliqua disciplina factus artifex, humile illud, minimeque generosum,
et incompositum genus, non damnabit. quo fit, ut tam illud quod rationis est expers,
quam quod eiusdem est particeps, iudicium consentiat. a quorum utroque omnia quae ad
artes attinent, iudicari volumus. Ego vero non video quo pacto illa quae magna atque
admirabilia quibusdam videntur, laudibus afficiam; quae tantum abest ut primas illas
maximeque communes habeant virtutes, ut, cum et nimiam et inanem diligentiam prae se
ferant, neque iucunditatem neque fructum afferant. ex quibus pauca quaedam exempla
afferam; simul et caussas cur a virtutibus ad vitia declinarint, commonstrabo. Atque
in tertio quidem libro, ubi crudelia illa atque nefaria facinora, quae in Corcyrensi
seditione contra potentissimos quosque a populo commissa sunt, enarrat, quousque
intra communis usitataeque linguae terminos mansit, perspicue omnia, breviter
pleneque dixit: sed simulatque tragico more communes Graecorum calamitates exaggerare
atque amplificare incipit, animoque extra consueta evagatur, longe se ipso fit
deterior. Sunt autem de illo priore genere haec; quae vix errata esse quisquam
opinetur:
Κερκυραῖοι δὲ αἰσθόμενοι τάς τε Ἀττικὰς ναῦς προσπλεούσας τάς τε τῶν πολεμίων
οἰχομένας, λαβόντες τούς τε Μεσσηνίους ἐς τὴν πόλιν ἤγαγον
πρότερον ἔξω ὄντας, καὶ τὰς ναῦς περιπλεῦσαι κελεύσαντες ἃς ἐπλήρωσαν ἐς τὸν Ὑλλαϊκὸν λιμένα, ἐν ὅσῳ περιεκομίζοντο, τῶν ἐχθρῶν εἴ τινα λάβοιεν, ἀπέκτεινον· καὶ ἐκτῶν νεῶν
ὅσους ἔπεισαν ἐσβῆναι ἐκβιβάζοντες ἀπεχρῶντο, ἐς τὸ Ἥραιόν τε ἐλθόντες τῶν ἱκετῶν ὡς
πεντήκοντα ἄνδρας δίκην ὑποσχεῖν ἔπεισαν καὶ κατέγνωσαν πάντωνθάνατον. οἱ δὲ πολλοὶ
τῶν ἱκετῶν, ὅσοι οὐκ ἐπείσθησαν, ὡς ἑώρων τὰ γιγνόμενα, διέφθειρον αὐτοῦ ἐν τῷ ἱερῷ
ἀλλήλους, καὶ ἐκ τῶν δένδρων τινὲς ἀπήγχοντο, οἱ δ’ ὡς
ἕκαστοι ἐδύναντο ἀνηλοῦντο. ἡμέρας τε ἑπτά, ἃς ἀφικόμενος ὁ -- 260 -- Εὐρυμέδων ταῖς ἑξήκοντα
ναυσὶ παρέμεινε, Κερκυραῖοι σφῶν αὐτῶν τοὺς ἐχθροὺς δοκοῦντας εἶναι ἐφόνευον,τὴν μὲν
αἰτίαν ἐπιφέροντες τοῖς τὸν δῆμον καταλύουσιν, ἀπέθανον δέ τινες καὶ ἰδίας ἔχθρας ἕνεκα, καὶ ἄλλοι χρημάτων σφίσιν ὀφειλομένων ὑπὸ τῶν λαβόντων·
Dudic, AndrijaDionysius Halicarnassensis (1533-1589) [1560]: De Thucydidis historia iudicium... A. Duditio interprete, Verborum 18906, ed. Petra Sostaric [genus: prosa - epistula; prosa - versio] [numerus verborum] [dudic-a-thucydid.xml].
|