XXXV/1. 1547. 7. Februarii, Varadino Frater Georgius episcopus Varadiensis
cardinali Alessandro Farnese
[ERROR: no reftable :]Segr. Stato, Principi, 14, f. 382–383. Copia. Editio: THEINER 1863,
n. DCCCCI, p. 659–660. ETE IV, n. 507, p. 531–534.
[ERROR: no reftable :][Inscriptio:] Reverendissimo in Christo patri et
domino, Alexando Francisco, titulato Sancti Laurentii in Damaso, Sanctae Romanae
Ecclesie vicecancellario, domino meo illustrissimo et observandissimo.
Reverendissime in
Christo Pater et Domine, Domine mihi Observandissime!
Obsequiorum meorum in benevolentiam Dominationis Vestre Reverendissime diligentem
commendationem. Frater Augustinus ex Dalmatia ordinis fratrum praedicatorum anno
pręterito ex urbe rediens litteras Dominationis Vestre Reverendissime Albę
Julie, sede episcopali regni Transilvanensis mihi reddidit, quibus – tum propter
viarum discrimina, tum, quod preter hunc fratrem Augustinum, cui haec urbana
negotia tuto committerem, haberem neminem – hactenus respondere non potui. Ex
quibus et amorem illius, quo me et ecclesias regionis huius Dominatio Vestra
Reverendissima prosequta est, et benignitatem sanctssimi domini nostri ex rebus,
studio et diligentia Dominationis Vestre Reverendissime
consequtam abunde intellexi, pro qua re Dominationi Vestre
Reverendissime magnas gratias et ago et habeo, quę non solum curam
consequendorum suffraganeorum suscepisset, verum etiam existimationi meę summam
habuit rationem, cum opinionem illam, quae vanitate quorundam de
me apud Sanctam illam Sedem Apostolicam de episcopatu Transsilvanensi
increbuerat, ad me perscribere meque pro Christiana charitate monere non
dubitaverit, ut ita aliorum saluti consulerem, ne meam penitus viderer
neglexisse. Quae tam pia etiamque salutaris hortatio cum ex abundantia amoris
profecta sit, non potest mihi non esse gratissima. Et si meam in ambiendis
honoribus voluntatem Dominatio Vestra Reverendissima cognosceret, non dubito,
quin aliter longe de me esset iudicatura. Ego enim mea conditione (quae etiam me
invito a serenissimo quondam principe meo, domino Joanne rege Ungarie etc.,
domino et benefactore meo clementissimo mihi delata est) ita sum contentus, ut
praeter hanc nihil omnino quaeram amplius. Illum vero episcopatum, de quo
accusor immerito, usque adeo non attigi, ut, cum administratio tantum regni mihi
tradita sit, praeter cerimonias et alios ritus in ecclesia illa nihil omnino
curandum assumerem. Verum - cum post illius quondam Maiestatis obitum regnum
Ungarię in hanc calamitatem incidisset et regia quoque illa Budensi amissa has
tantum reliquias regni tenere cogeremur redditusque regni ita essent in angustum
redacti, ut page non modo ad solutionem tributi, quod
singulis annis imperatori Turcarum pendimus, sed ne ad sustentationem quidem
Reginalis Maiestatis eiusque illustrissimi filii pro dignitate istarum
Maiestatum satis esse viderentur – pro illa fidei constantia, quam subditi etiam
posteris principium prestare debent, consensu omnium ordinum huius regni
episcopatum Transilvaniensem cum omnibus proventibus Reginali Maiestati eiusque
illustrissimo filio, unde quotidianę necessitates istarum Maiestatum
sublevarentur, deferre voluerunt. In qua ecclesia teste ipso fratre Augustino
praeter preposituram nihil est, quod possideam. Rogo igitur ipsam pro mea erga
Dominationem Vestram Reverendissimam observantia singulari, velit non aliter de
me cogitare, quam homines graves et prudentes de bonis et religionis Christianę
studiosis cogitare solent, testimonioque bonorum magis credere, quam
vanissimorum hominum sermonibus, qui propter insitum quendam animi furorem
discordiis tantum et seditione pascuntur. Et quamvis Sanctissimi Domini Nostri
clementiam in suffraganeorum per nos electorum promotione summam in nos esse
agnoverimus, contigit tamen, ut iidem illi visa tanta varietate doctrinae adduci
non potuerunt, ut oblatam illis conditionem assummerent. Cum autem eorum opera
in consacrandis idoneis ministris, qui perpauci admodum sunt, ecclesiae nostrae
adeo indigeant, ut in decem pagis vix unus minister reperiatur ad
suffraganeorumque confirmationem pręter unum Bodoniensem, episcopum suffraganeum
Varadiensem, hominem et aetate et annis ita confectum, ut diu omnino vivere non
possit, habeamus in toto hoc regno neminem, Dominationem Vestram Reverendissimam
rogo, velit pro sua erga hoc regnum et religionem Christianam affectione
interposita auctoritate sua hoc a Sanctissimo Domino Nostro impetrare, ut ista
novorum suffraganeorum consecratio propter summam inopiam regni, qua ob ingentem
tributi solutionem premimur, et gratis et ob defectum suffraganeorum ab uno
tantum suffraganeo Varadiensi, vel isto mortuo ab alio aliquo, qui reperiri
poterit, absolvi possit. Cumque Sanctissimum Dominum Nostrum non solum
religionis Christianae summum antistitem, verum etiam omnium, qui illius opem
pio et Christiano zelo efflagitant, parentem pientissimum esse videam, filiusque
serenissimi quondam principis domini Joannis regis, quem ego summa fide parique
studio et diligentia memor accepturum benefficiorum educandum suscepi, ope
omnium principum Christianorum ita sit destitutus, ut nemo sit, qui hunc
recipiat pioque erga eum amore moveatur, Dominationem Vestram Reverendissimam
rogo, velit causam huius infantis pueri apud Sanctissimum Dominum Nostrum ita
tuendam suscipere, ut cura Sanctissimi Domini Nostri comendationeque
Dominationis Vestre Reverendissime hic quoque regius puer inter aliorum
principum filios locum pro sua dignitate convenientem obtineat. Qui quo ingenio
quibusque moribus esse cepit, non dubito, si vitam huius Deus produxerit, hunc
et patriae et toti reipublicae Christianae utilem aliquando futurum. Confirmatio
autem episcopatum huius regni cum a Sanctissimo Domino Nostro per reverendum
dominum Hieronimum Rorarium, illius Sanctae Sedis Apostolicae fidelem nuntium
considerata tanta regni huius calamitate nobis episcopis, qui in hisce
regionibus sumus, sine ulla solucione paternum in nos animum Eius page Sanctitas in hoc ostensura, gratis semel oblata esset, causam,
quominus littere ipse per nuntium nobis reddite sint, scire non potui. Ut igitur
et pro confimatione episcopatus mei Varadiensis litteras necessarias Dominatio
Vestra Reverendissima ab ipso Sanctissimo Domino Nostro impetrare velit,
vehementer rogo. De quibus et aliis rebus frater ipse Augustinus plura
Dominationi Vestre Reverendissime meo nomine dicturus est, cuius verbis ut
Dominatio Vestra Reverendissima fidem adhibere velit, ipsam diligentissime
rogo.
Deus pater domini nostri Jesu Christi Dominationem Vestram Reverendissimam
sanam et incolumem conservet. Varadini, septima die mensis Februarii, anno
Domini MDXLVII. Eiusdem Dominationis Vestrae Reverendissimae deditissimus
servitor Frater Georgius episcopus Varadiensis