Longe igitur fallitur, si quis tale ingenium tantam iracundiam cadere existimat, ut ullas quamuis magnas iniurias hoc modo ulcisse uoluisse uideatur. Ille uero priuatim dolorem, uel urbi ipsi, a qua imperii nomen habet, uel tot sanctissimis aris, uel aliarum gentium quae suas Respublicas sine huius urbis consilio tenere non possunt, utilitati condonassent, quamuis iratus, si licuisset ei praesenti, rem subitam minimeque expectatam regere ac gubernare. Quare Caesar nullo modo in hac oratione accusandus est, qui exercitum in Italia ad custodiam tranquillitatis publicae habuit, non ad latrocinium exercendum, non ad euertendam urbem imperii arcem, non ad prophananda templa, non ad diripiendas bibliothecas, non ad trucidandos sacerdotes, non ad uirgines, et honestas matronas rapiendas. [ERROR: no reftable :]Exercitus Caesariani in urbe Roma saeuitia. Haec cum omnia tegi suis armis, suoque exercitu Imperator uellet, exercitus (ut saepe alias accidit) contra

disciplinam militarem, contra fidem Imperatori datam, auaritia, ad diripiendam urbem opulentissimam, quam sine praesidio esse animaduerterat, incitatus, omnia diuina atque humana iura uiolauit. Hos latrones optimo iure accuso, qui iniussu Imperatoris sine legitimis ducibus urbem Romam inuaserunt. Finge iustam causam fuisse Romae inuadendae, tamen seditio est, sine legitimo Imperio impetum in quenquam facere. Quid autem tam contrarium militiae est, quam seditio, quia hanc unam ob causam, iure gentium bella geruntur, ut coerceantur hi, qui per seditionem, sine Magistratuum autoritate, arma capiunt. Non igitur milites uocandi sunt, qui in iussu Imperatoris urbem expugnauerunt, sed quoniam ius gentium commune uiolauerunt, hostes non modo Imperii, sed uniuersae societatis hominum. [ERROR: no reftable :]Romanorum antiquorum militaris disciplina. Romani aliquot Imperatores alii in filios, alii in Principes ciues capitaliter animaduerterunt, quia iniussu Imperatorum, cum legitimis hostibus prouocati pugnassent, fuitque tanta disciplinae seueritas, ut hostium loco haberentur, qui praeter Imperatoris edictum gladium strinxisset. Quanto iustius hostium loco ducendi sunt isti Cares, qui inauditam crudelitatem iniussu Imperatoris aduersus inermes exercuerunt? At quam tandem ob causam saeuitum est in urbem? [ERROR: no reftable :]Romae urbis tentatae Causa, auaritia. Quia pecuniam non numerauit auaro atque crudeli exercitui. Quid aliud causae latro dicat, cur uiatorem occiderit? Olim Gallos propemodum iusta ira pertraxit ad urbem: Nam legatus Romanus contra ius gentium in acie pugnauerat. Isti latrones nihil causantur aliud, quam pecuniam non esse datam, quam flagitarunt. Non igitur tentata urbs est, quia Gallis et Venetis esset alieno animo erga Caesarem, quia Gallis et Venetis esset aequior. Nihil in gratiam Caroli susceptum est. Auaritia et amplissimae praedae spes perpulerunt, ut transgressi Apenninum, maximis itineribus summa celeritate confectis ad urbem properarint. Nec dierum aliquot inedia, nec hostis a tergo, et a lateribus remoratus est iter, sic accenderat omnium animos praedae cupiditas. Haec si iusta causa oppugnationis uideri potest, non intelligo, cur non omnes latrones excuset praedae cupiditas. Si haec iusta bellandi causa in terris est, nihil obstat iam quo minus in urbibus unusquisque inuadat aedes locupletiorum, siquidem ex praeda ius existimandum erit.