IMP. CAESAR DIVI VESPASIANI

F. DOMITIANVS AVGVSTVS GER-

MANICVS PONTIFEX MAXIMVS

TRIBVNIC. POTEST. X II . IMP. XX II .

COS. XVI. CENSOR PERPETVVS.

P. P. PEDITIBVS ET EQVITIBVS

QVI MILITANT IN COHORTE. III .

ALPINORVM ET IN. VIII . VOLVN-

TARIORVM CIVIVM ROMANORVM.

QVI PEREGRINAE CONDICIONIS [ERROR: no reftable :] Ipse ex CONDITIONIS correxit

PROBATI ERANT. ET SVNT IN DEL-

MATIA SVB. Q. POMPONIO RVFO.

QVI QVINA ET VICENA STIPENDIA

AVT PLVRA MERVERVNT. ITEM

-- 57 --

DIMISSO HONESTA MISSIONE EME-

RITIS STIPENDIIS. QVORVM NO-

MINA SVBSCRIPTA SVNT. IPSIS

LIBERIS POSTERISQVE EORVM

CIVITATEM DEDIT ET CONVBI-

VM CVM VXORIBVS QVAS TVNC

HABVISSENT CVM EST CIVITAS

IIS DATA. AVT SIQVI CAELIBES

ESSENT CVM IIS QVAS POSTEA

DVXISSENT DVMTAXAT SINGV-

LI SINGVLAS. A. D. III. IDVS IVLIAS.

M. LOLLIO PAVLINO VALERIO ASI-

ATICO SATVRNINO. C. ANTIO IV-

LIO QVADRATO. COS. COHORT. III.

ALPINORVM. CVI PRAEST. C.

VIBIVS MAXIMVS.

PEDITI.

VENETO DITI. F. DAVERS ET

MADENAE PLARENTIS FILIAE

VXORI EIVS DERAMISI. ET

GALLO. F. EIVS.

DESCRIPTVM ET RECOGNITVM

EX TABVLA AENEA. QVAE FIXA

EST ROMAE IN MVRO POST TEM-

PLVM DIVI AVG. AD MINERVAM.

-- 57v --

A. VOLVMNI EXPECTATI.

Q. ORFI CVPITI.

CN. EGNATI VITALIS.

SEX. MANLI CINNAMI.

L. PVLLI SPERATI.

P. ATINI AMERIMNI.

L. PVLLI VERECVNDI.

125.1. Hoc ita descriptum in tabellis ęneis intra Salonarum ruinas repertum uidimus, legimus, exscripsimus. [ERROR: no reftable :](Tabellę ęneę) Has autem tabellas nunc tu, Dominice, dono tibi datas in deliciis habes, quasi heres eorum quibus olim in testimonium uirtutis ab imperatore traditę fuere. Nec iniuria id facis, quando quidem auorum gloria ad nepotum redundat laudem, tantoque ad te magis quanto plenius eos expresseris et militię studio et animi uigore. Dum enim uirenti adhuc ętate floreres, equos alere, arma tractare et nunc hasta, nunc ense pugnę simulacra cum ęqualibus ciere magnopere te delectabat. Quin etiam, quoties incursiones pati contigit, toties obuiam hosti cum armatorum manu prodibas, contempto uitę periculo pro patrię honore. Post hęc in classe Veneta triremis pręfectus Ottomanico bello ita te gessisti ut iam

-- 58 --

emeritis stipendiis domum reuersus domesticis laudem attuleris, amicis lętitiam, patrię decorem.

125.2. Non uereor nequis me adulari existimet: omnibus nota loquor magisque timeo ne uerecundiam tuam offendam quam ne aliorum aures grauem. Te enim tuo merito et summi diligunt et medii amplectunt et infimi colunt. Sed quoniam ea modestia es ut ostentari opera tua et coram efferri non satis ęquo animo pati soleas, his omissis reuertar ad tabellas et scripturam istam, quę de terrę puluere erruta et fato quodam tibi exhibita in tuo seruatur scrinio, interpretari pergam.

125.3. Domitianus imperator Delmatis quibusdam, qui sub eius auspiciis frequenter militauerant, pręter [ERROR: no reftable :] Ipse ex priu (?) in pręter correxit stipendia quę meruerunt, priuilegium facit quo ipsis uxoribusque eorum, liberis posterisque eorum ciuitatem donat, id est ut ciuium Romanorum iure utantur et pro ciuibus habeantur. Atque hoc ipsum principis priuilegium descriptum fuisse Romę dicitur in tabula ęnea quę muro affixa erat post templum Octauiani Augusti ad Mineruam, loco uidelicet conspicuo, ut legentes illorum qui sic

-- 58v --

honorati erant exemplo ad uirtutem exercendam accenderentur.

125.4. IMP. CAESAR. [ERROR: no reftable :] Ipse ex CASAR correxit Quinam hic fuerit, quid egerit, quomodo finierit, breuiter tibi expediam. [ERROR: no reftable :](Domitianus) Domitianus Vespasiani fuit filius. Tito fratri successit in regno. De Dacis et Germanis triumphauit. [ERROR: no reftable :] Cf. Euseb. Chron., A. D. 94 [= 93] Statuas aureas et argenteas sibi in Capitolio poni iussit. [ERROR: no reftable :] Cf. Euseb. Chron., ibid. Primus dominum se et deum appellari pręcepit. [ERROR: no reftable :] Cf. Euseb. Chron., A. D. 87 [= 88] Christianos persecutus est, Ioannem apostolum in Pathmos ipse relegauit. [ERROR: no reftable :] Cf. Euseb. Chron., A. D. 97 [= 96] Sicut Quintilis mensis a Iulio Iulius et Sextilis ab Augusto Augustus dicti sunt, ita ille Septembrem Germanicum, Octobrem Domitianum nuncupari edixit; sed nomina ista cum ipso simul desuerunt. [ERROR: no reftable :] Cf. Euseb. Chron., A. D. 90 [= 89]; cf. Macrob. Saturn. 1,12,35-37 Philosophos et mathematicos Roma expulit. [ERROR: no reftable :] Cf. Euseb. Chron., A. D. 92 [= 91] Iudeos, qui de stirpe Dauidis erant, interfecit, regium genus suspectum habens. [ERROR: no reftable :] Cf. Euseb. Chron., A. D. 99 [= 98] Ipse occisus in palatio periit [ERROR: no reftable :] Cf. Euseb. Chron., A. D. 99 anno ętatis suę XXXVI. Tunc clypei imaginesque eius in terram deiectę et ab omnibus conculcatę. [ERROR: no reftable :] Cf. Euseb. Chron., A. D. 99 Quod contigit anno humanę salutis XCVIIII. Regnauit annos XV, menses V. [ERROR: no reftable :] Cf. Euseb. Chron., lemm. ante A. D. 83

125.5. Hic igitur ea quę dicta sunt concessit [ERROR: no reftable :]ea... concessit ipse addidit in margine Peditibus et equitibus qui militabant in cohorte tertia Alpinorum : [ERROR: no reftable :](Alpini) Alpini sunt qui sub Alpibus habitant, Ligures. De cohortium

-- 59 --

autem generibus diximus. [ERROR: no reftable :] Cf. In epigr. 124,4 [ERROR: no reftable :](Romani) Et in octaua uoluntariorum ciuium Romanorum : id est eorum qui ultro se obtulerant in militiam, uolones olim dicti quia post Cannensem cladem serui in militiam recepti acceperunt libertatem quum sponte se obtulissent. [ERROR: no reftable :]quum... obtulissent ipse addidit in margine , [ERROR: no reftable :] Cf. Mai. 'Volones' [1], [2]; cf. In epigr. 140,2 Qui peregrinę , inquit, conditionis probati erant : [ERROR: no reftable :](Delmatę) id est non Itali noscebantur, sed Delmatę. Qui quina et uicena stipendia aut plura meruerunt : id est qui quinquies et uicesies uel pluries in expeditione belli fuerunt. [ERROR: no reftable :](Tria missionum genera) Item dimisso honesta missione : triplex fuit missionis ratio: honesta, quando exacto militię tempore miles dimittebatur; causaria, quando uitio corporis uel mentis parum idoneus putabatur; ignominiosa, quum ob delictum aliquod exautorabatur. Emeritis stipendiis : id est persolutis. Emeriti enim dicuntur militia soluti. Singuli singulas : per hoc intelligimus uni uiro nefas fuisse plures habere uxores. A. D. III : a die tertio Idus Iulias. Marco Lollio : hęc equitum nomina. Pediti : et hęc peditum. In fine ponuntur nomina liberorum posterorumue. De magistratibus autem qui hic Domitiano tribuuntur in pręcedentibus est tractatum. [ERROR: no reftable :] Cf. In epigr. 2,1; 68,2; 71,2

125.6. Nihil aliud hoc loco explicandum restat nisi quod et te ius Romanę ciuitatis possidere credi par sit,

-- 59v --

quum et priuilegium possis ostendere et Papalis cognomen geras. Papam enim Romę modo pręesse nouimus, cui tunc Cęsares Augusti pręfuerunt.