Panegyris. P. Thomae Nigri Delmatae archipraesbyteri ac uicarii Spalatensis in creatione fausta Serenissimi principis Veneti Leonardi Lauretani.
Fluctuat assiduis fidei dum cymba procellis
Totus et infestis naufragat orbis aquis.
Ille fuit Veneti cui semper cura senatus
Spiritus omnipotens trinus et unus idem.
Suscitat Euganeis Palinurum laetus in oris
Huius ut imperio uentus et unda cadant
Qui regere auspitio et uentis dare sciret habenas
Quique foret Venetae portus et aura rati
Mox ubi corda uirum sacro hoc tepuere calore,
Flamineque insolito concaluere patres,
Nemo Leonardo tantae ad moderamina molis
Aptior est tota uisus in urbe legi.
Cui neque corporeae uires neque fortior aetas
Sed Martis probitas ingenitusque uigor,
Sed genus armipotens, sed auorum uiuida uirtus
Quis fatale datum signa referre mari.
Protinus ergo fauor uenerandaque turba Quiritum
Detulit huic Veneti scaeptra superba fori:
Nec minus unanimes toto plaudente senatu
Hunc dixere patres mox uoluere ducem.
Quanta uiri ut uirtus fuerit pietasque fidesque
Is fauor unanimis tectis in orbe foret,
Laurigeros huic fata parant ueteresque triumphos
Lauretana domus quos cumulare solet.
Laurus enim dudum Neptunia regna subegit
Classe sub hostili cum latuere freta
Cum Lygurum Calabrumque et Turcas mille carinas
Adriaci regina maris sub principe tanto
Princeps orbis erit dum pia Parca sinat.
Candida Parca sinet, crudam viridemque senectam
Annuet, et Pylii tempora longa senis,
Ut tandem redeant quae prisca absumpserat aetas
Saecula, divino sceptra tenente duce,
Cui iubet Italiae vicinaque montibus altis
Subdi regna deus et sua iussa pati.
Marcus enim, Veneti spes et tutela senatus,
Principe sub roseo laurea serta geret.
Altius ergo canam. Sua lux est reddita mundo,
Purpureus Veneta fulsit in urbe dies.
Non semper validis agitabitur aequor ab undis
Turbida nec caelo nubila semper erunt,
Nec semper superis Astraea morabitur oris
Transfuga cum sacro candida diva choro.
Auro pulsa fides Lauro revocabitur; atra
Sede pudicitiam Laurus abire iubet.
Laurigeros habitare lares ius fasque bonumque
Imperat et celeri crimen abire pede.
Nec prece nec precio iam sacrae ianitor aulae
Munere nec cuiquam conciliandus erit;
Noctes atque dies patet almi principis aula
Hoc in supremo limine carmen habens.
Quid mirare? scias hos principis esse penates,
Haec Capitolini templa verenda dei.
Huc pia turba veni, procul hinc, iubet, este prophani!
Ianua clausa malis, semper aperta bonis.
Hic venale nihil, Laurus hic imperat auro,
Hic Astraea sacro praesidet usque choro.
Auro pulsa fides, Lauro revocata, penates
Hos colit aeternos hic habitura lares.
Delator, mendax, tumidus, corruptor, adulter.
Improbus, impurus his procul a foribus;
Castus, inops, verax, insons, pacisve sequester
Has subeant patulas nocte dieque fores.
Nulli fas castum scelerato insistere limen,
Nam sacer iste locus. Hic deus ipse manet.
Hunc igitur merito populi venerentur, adorent,
Laudibus assiduis semper ad astra ferant.
Hunc merito patres divini numinis instar
Semper habent. Quid enim gratius esse queat?
Quid res ipsa potest sortiri publica maius
Quam sibi contingat a sapiente regi?
Nam Plato tunc cecinit mundum fore iure beatum
Cum sapiens regeret, nec sequeretur opes.
Gratia sit, rerum genitor tibi magna bonarum,
Sceptra pater patriae dux metuenda tenet.
Desinat insipiens sapientes Graecia septem
Iactare: octavi nos meminisse iuvat.
Nec ferat in caelum quos dura silentibus umbris
Iustitia insignes reddere iura ferunt;
Legiferum sileat tot nomina vana Solonum,
Tuque tuos sileas Roma beata duces.
Cedit enim Lauro patria probitate Camillus,
Eloquiis Cicero, religione Numa,
Muneribus Caesar, mira pietate Metellus
Et salibus Paulus et gravitate Cato,
Regulus insignis bello pietate fideque,
Praecipua Fabius calliditate bonus,
Iustitia Brutus, claraque propagine Drusus,
Moribus ingenuis sanctus uterque Cato.
Prodiga turba Deciorum sive Pisonum
Laurigeris ducibus cedere iure velit.
Curtius immensos ruptae telluris hiatus
Non timuit, patriae captus amore pio;
Lauretanus herus piceos non horruit ignes,
Androgeus, Veneti gloria magna fori.
Quantum igitur differt penetrabilis orbis ab Urbe,
Inferior tantum Curtius Androgeo.
Quem tibi caeruleo, generose Jacobe, Gradivo
Roma parem meritis ingenioque daret?
Scipiades, Fabios, Decios, Antonius Urbis
Lumina Romuleo iudice vincit herus.
Romulus ille pater, divinae conditor Urbis,
Romuleis Venetos praeposuisse cupit.
Iure igitur tantae stirpis generosa propago
Imperii Veneti Laurea sceptra gerit.
Iure pater patriae Leonardus ut imperet orbi
Turba rogat superos sollicitatque deos.
Maior Alexandro, totus cui paruit orbis,
Hic erit, iniciat ni fera Parca manus.
Proferet imperium super et Garamantas et Indos,
Invideant propriis ni pia fata bonis.
Haec ego vaticinor. Christi Phoebique sacerdos
Vera cano, verum dicere uterque iubet.
Spiritus in nobis, spirante reponimus illo,
Credite, nam vates turba verenda sumus.